International paper. Four pages in English. Pagina 4 Rondvraag: Stemmen? Laat een paar lekkere meiden vertellen waar het over gaat

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "International paper. Four pages in English. Pagina 4 Rondvraag: Stemmen? Laat een paar lekkere meiden vertellen waar het over gaat"

Transcriptie

1 16 de HANZE 12e jaargang 10 mei 2007 redactioneel onafhankelijke krant van de Hanzehogeschool Groningen International paper Four pages in English Pagina 4 Rondvraag: Stemmen? Laat een paar lekkere meiden vertellen waar het over gaat Pagina 5 Debat moslims en seks. Het zogeheten maagdenvlies bestaat helemaal niet Pagina 6 Stress, rsi-klachten of een stijve nek? Petra masseert in werktijd Laat je horen Pagina 7 Bij de Les Heerlijk zo n climaxtest! Tweedejaars Sportgezondheid lopen zich het vuur uit de sloffen STEM! 7 t/m 16 mei Foto: Pepijn van den Broeke Pagina 9 Weg met de homo Adidas. Midas Dekkers vraagt zich af of sporters niets beter te doen hebben CvB heft Administratief Bedrijf op Het College van Bestuur heeft besloten het Administratief Bedrijf op te heffen. Het centraliseren van de administratieve taken heeft niet het gewenste resultaat gehad. Minder dan drie jaar na oprichting zullen de taken weer worden ondergebracht bij stafbureaus FEZ en P&O. CvB lid Wiebe Wieling legt uit waarom. Is het al helemaal zeker of? Het is een voorgenomen besluit van het CvB om het Administratief Bedrijf (AB) op te heffen. Dat is de status op het moment. Vrij vergaand dus, maar de medezeggenschapsraad en de Raad van Toezicht moeten nog wel instemmen. Maar het AB bestaat nog maar zo kort. Het is deze zomer drie jaar geleden dat het AB werd opgericht. Het was een onderdeel van de algemene herinrichting. Destijds waren er bepaalde verwachtingen. Door de uitvoeringsgerichte delen bij de stafbureaus weg te halen en samen te huisvesten, dachten we efficiënter en effectiever te kunnen werken. Werknemers zouden ook makkelijker uitwisselbaar zijn. Wat ging er dan toch mis? De uitwisseling bleek niet reëel. Het is toch minder makkelijk dan je zou denken om mensen ergens anders te laten werken. Daarnaast is er ook geen gezamenlijke huisvesting tot stand gekomen. We hebben er simpelweg niet de fysieke ruimte voor momenteel. Schools hebben op het gebied van huisvesting voorrang. En dan hebben we nog het praktische punt dat er vacatures zijn voor enkele teamleiders. We evalueren sowieso momenteel de hele herindeling. Als je dan naar het AB kijkt en al die punten bij elkaar optelt, dan heeft de meerwaarde zich gewoon niet bewezen. Het zou ontzettend veel geld, tijd en moeite kosten om nog een tijd door te gaan en garanties dat het alsnog beter gaat zijn er niet. Wat gaat er nu gebeuren? De teams gaan waarschijnlijk weer terug naar de stafbureaus. Terug naar hun natuurlijke situatie, zou je kunnen zeggen. Zorgen hoeft niemand zich te maken, het werk blijft er, en de mensen dus ook. Het kan zijn dat er ietsje geschoven wordt, maar dat weet ik nog niet precies. Alle betrokken teams zijn ingelicht. We hebben geen gekke reacties gehad. We hebben het altijd gezegd, zeiden sommigen. Verbaasd was ieder geval niemand. Chris Wind Pagina 20 Leeuw is verliefd

2 2 de HANZE cultuur 10 mei 2007/16 Students Make CD Featuring Dick Oatts Frick Six months ago Re-bop Unit was chosen to enter a project that focused on developing the group s musical, promotional and performing skills. Right now, the students of the Prince Claus Conservatoire are recording and performing with Dick Oatts. Saxophone player Catalin Milea explains what s going on. Oude HG-computers gaan naar Oeganda Afgeschreven computers van de Hanzehogeschool krijgen een tweede leven in Oeganda. Stichting BNC Fund stuurt 240 gerestaureerde pc s en monitoren en acht servers naar Technical Colleges in het Afrikaanse land. BNC Fund is een aantal jaren geleden opgericht door de aandeelhouders van hardware-leverancier Bossers & Cnossen. De stichting helpt tweede- en derdewereldlanden bij het ontwikkelen van automatisering. Jaarlijks ontvangt de BNC Fund grote aantallen afgeschreven computersystemen van de Hanzehogeschool. De technische dienst van Bossers & Cnossen maakt ze weer geschikt voor gebruik en inzet in diverse projecten in ontwikkelingslanden. Momenteel staan er HG-computers in Uganda, Tanzania, Colombia en Mozambique. Foto: Renee Zaal en Jan van Oest Studentenadministratie opent nieuwe site De studentenadministratie (STAD) van de Hanzehogeschool heeft sinds kort een nieuwe Blackboardsite. Studenten kunnen daar onder meer informatie vinden over de hoogte van het collegegeld, collegekaarten, inschrijving en uitschrijving, tentamenlocaties en nog veel meer. Nu staat er nog de informatie voor het lopende studiejaar, maar nog vóór de zomervakantie verschijnen de gegevens voor het studiejaar Op de site staat ook informatie over de tentamenorganisatie: hoe zat het ook alweer met het inleveren van de tentamens en welk voorblad gebruik Were you nervous to meet Dick Oatts? No, not at all, just very curious. He is a jazz legend, but he wasn t arrogant at all. It was great. He arrived on Sunday afternoon. We didn t play music on the first day though. We first had a dinner, so we had a chance to get to know each other. I bet you had a lot of questions for him. Not really, actually. He asked us a lot, about school, about the project. We didn t have to ask him much. He had such a big career. He started telling us great stories, talking about musicians that we consider heroes. For him they are friends! Is one week with Oatts enough to record a full CD? We practice twelve hours in a row sometimes. The tunes we wrote for this CD are already done for a long time, so we had plenty of time to practice before he came. By now, we dream this music. The only thing we had to do was to polish the tunes and fit him in. Some of the tunes are originally his, we arranged them a little. He liked our versions. What will happen after he leaves? We are making a movie with two Pop Academy students, Renee Zaal and Jan van Oest. It will be added as bonus material to the CD. It will be a makingof-kind-of-thing, it follows the whole process. It also contains interviews with jazz legends like Ralph Peterson, Don Braden and Oatts himself. I think it won t just be interesting for jazz fans, but also for people who are curious about the world of jazz. And we are planning a promotion tour. We will perform on the Pure Jazz Fest in The Hague for instance. That sounds hectic. Are you tired yet? I m sure I will be after recording. But we ll be satisfied too. We will have a big party on Sunday to celebrate. Chris Wind ik hiervoor? Daarnaast geeft de site antwoord op vragen over de onderwijsjaarplanning en de regels voor en procedures over bijzondere voorzieningen bij tentamens. Voor de internationale studenten komt er ook een Engelstalige versie van de site. Zie Blackboard > HG > Studentenadministratie. Lijst K Uren slaan we ermee stuk, hele berkenbossen sneuvelen erdoor, scheepsladingen koffi e jagen we ermee doorheen. Medezeggenschap. Je mag er niet tegen zijn, hè? Want ja, het ís nou eenmaal democratie. Je kunt er niet tegen zijn. Want ja, ongebreidelde macht maakt leiders blind. Intomen dus, dat leidersvolk. Ach, hoe sneu is de directeur die een vergadering van zijn medezeggenschapsraad moet uitzitten. Alle andere dagen zwaait hij de scepter, tijdens de MR-vergadering regeren de onderknuppels. Slim moet hij wezen, die directeur, hij moet knievallen maken, buigen als riet, door het stof gaan als tumble weed in de woestijn. De directeur kent de agenda, maar hij bepaalt hem niet. De directeur mag zijn zegje doen, maar alleen als de raad hem de mond gunt. Och arm, de MR-vergadering. Minstens een uur moet de directeur voetveeg spelen, afgetrapte kokosmat. Raadslid Mug emmert over een fout in de notulen. Zijn collega Zift ziet een komma, daar waar een punt had moeten staan. Raadslid Spijkers dramt over gemiste kansen en raadslid Laagwater mekkert over stokpaarden. En de directeur? Hij ploegt zich door de tijd, van het vaststellen van de agenda tot aan wvttk. Wvttk betekent Wat Verder Ter Tafel Komt, en ter tafel komt er, naast de koffi e en de koek, altijd heel veel. Raadslid Pietje stelt bij de wvttk een vraag, voorzitter Precies tikt hem op de vingers. Vragen had je bij de rondvraag moeten stellen, Pietje! Waarop Pietje z n vraag vermomt in een mededeling. Da s lachen, natuurlijk. Deze week mogen we stemmen. Voor besturen ben ik niet in de wieg gelegd en zelfs sturen kost me de nodige moeite. Maar een beetje bijsturen, een vage richting aangeven? Ja, dat lukt me wel. Hoewel? De verkiezingsprogramma s voor de HMR (de hogeschoolmedezeggenschapsraad, het hoogste adviesorgaan) zijn nou niet wat je noemt: onderscheidend. Iedereen is vóór goed onderwijs, vóór deugdelijk bestuur en vóór minder bureaucratie. Maar goed, bij de HMR kún je nog op ideeën stemmen. Bij de verkiezingen voor de raden van de academies en instituten moet je op je gevoel afgaan. Op een naam, op iemand die je kent. Ik overweeg om op Lijst K te stemmen. Niet omdat ik het eens ben met collega K, lijsttrekker en lijstduwer van Lijst K in één persoon. En ook niet omdat ik denk dat ik maar enige invloed heb op zijn inbreng in de raadsvergaderingen. En ik stem ook geen K vanwege zijn originele leus: ik zeg nooit wat ik denk en ik doe nooit wat u zegt. Nee, als ik K stem, heb ik eens in de twee weken een rustige ochtend. Dan moet de directeur naar zijn geleuter luisteren. En die kan het wel hebben. Hoop ik. Hajo Frick

3 actueel de HANZE 10 mei 2007/16 3 Hoge helden trappen af voor MR-verkiezingen Met tromgeroffel en trompetgeschal abseilen twee studenten op 7 mei van het dak van het Techniekgebouw. Ze onthullen een spandoek dat oproept om te gaan stemmen. De abseil-actie is de aftrap voor de medezeggenschapsraadsverkiezingen van de Hanzehogeschool. 76 medewerkers en 95 studenten willen namens zes partijen een van de achttien zetels bemachtigen in de hogeschoolmedezeggenschapsraad (HMR). HG ers kunnen ook stemmen voor de medezeggenschapsraden van hun academie of instituut of voor het inspraakorgaan van de stafbureaus, de Dienstenraad. Brenda Oosterheerd, lijsttrekker van de Hanze Studentenbelangen Vereniging Foto: Pepijn van den Broeke (HSV) en Gerben Brands, lijsttrekker van Vooruitstrevend Overleg Studenten (VOS) wat is jullie campagnemotto? Brenda: Professioneel en realistisch, een betere hogeschool, een betere baan. Gerben: Kies inhoud, kies VOS, Progressief en kritisch. Wat hebben jullie het afgelopen jaar bereikt? Brenda: Meer aandacht en waardering voor bestuurlijk actieve studenten met onze actie Word Actief. We hebben gevraagd om credits en vrijstellingen voor elders verworven competenties. Maar daar hebben we nog geen antwoord op, dus daar gaan we dit jaar mee door. Gerben: De stiltewerkplekken. En we zitten vooraan bij het bepalen van de beleidsterreinen van de hogeschool. We zitten in werkgroepen over huisvesting en personeel en in de studenten-adviesprojecten van de samenwerking tussen de universiteit en de HG. Wat is jullie speerpunt voor het komende jaar? Brenda: Studieloopbaanbegeleiding. Die bestaat nu meestal alleen maar uit zelfreflectie en verslagen schrijven. Wij willen dat praktischer maken en relateren aan het bedrijfsleven. Dus niet: wat kan ik? Maar: wat wil het bedrijfsleven van mij? Gerben: Studieloopbaanbegeleiding. We willen minder zinloze opdrachten en begeleiding door een gekwalificeerde begeleider. En verder? Brenda: De campus verbeteren, een betere communicatie en voorlichting over internationalisering, lagere kantineprijzen en meer aandacht voor deeltijdstudenten. En we willen een brug slaan tussen de HMR en de andere medezeggenschapsraden. Gerben: Internationalisering moet voor iedereen bereikbaar worden door een kleinschalige benadering. De campus moet geen bedrijventerrein worden en de HG moet een voorloper zijn op het gebied van duurzaamheid. Verder willen we meer pc s, meer projectruimtes en een goede balans tussen colleges en projecten. En Blackboard mag nooit offline zijn. Rina Tienstra Stemmen? Rampsimulatie op Dag van de Verpleging HG-studenten maken kerkontvanger voor ouderen Plasterk gaat hbo-masters subsidiëren De Hanze vestigt foutenrecord Vijf HG-studenten in Student of The Year competitie Op 11 mei organiseert de Academie voor Verpleegkunde in de Appel de Dag van de Verpleging. Thema van de dag is Make the Difference, hoe kun je mensen in nood, bij natuurrampen, oorlogen en ongelukken helpen? Sociale en medische hulpverleningsorganisaties geven van tot uur informatie over (vrijwilligers)werk voor studenten in Nederland of het buitenland. Studenten vertellen over hun werk bij het Rode Kruis en over hun stages in rampgebieden. Om uur organiseert de Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen (GHOR) een rampsimulatie waarbij je ambulancemedewerkers, de brandweer en vrijwillige hulpverleners aan het werk kunt zien. Elektrotechniekstudenten Reinier van Kampenhout, Sietse Lappöhn en Lourens Tromp hebben een speciale internet-kerkontvanger gemaakt. De kerkradio-ontvanger is bestemd voor ouderen en zieken die de kerkdiensten zelf niet kunnen bijwonen en thuis willen luisteren. Het apparaat is eenvoudig te bedienen, heeft instelbare voorkeurstoetsen en kan de uitzending ook met tijdsprogrammering opnemen. Via internet communiceert de luisteraar met een server en kan zo zelf de gewenste kerk kiezen. De kerkontvanger kan worden aangesloten op het telefoonnet, ADSL of draadloos LAN. Het apparaat wordt in productie genomen door de firma Istreme uit Hilversum. Minister Ronald Plasterk van Onderwijs is van plan om geld uit te trekken voor de bekostiging van vervolgstudies die hogescholen aanbieden, de zogeheten hbo-masters. De minister maakte dat op 26 april bekend tijdens het jaarcongres van de vereniging van hogescholen, de HBO-Raad. Totnogtoe betalen instellingen en studenten de hbo-opleidingen tot de masters degree. De HBO-Raad, die al jaren pleit voor bekostiging, is ingenomen met Plasterks besluit. Voorzitter Doekle Terpstra kan leven met de voorwaarden die de minister aan de rijksbekostiging verbindt: alleen maatschappelijk relevante master-studies die níet worden gefinancierd door het bedrijfsleven komen voor de rijksbijdrage in aanmerking. In de Hanze 15 staat dat de foto-expositie Angst & Agressie is georganiseerd door CAST en USVA. Dit is onjuist, die werd georganiseerd door CAST en Studium Generale. Volgens het artikel over de Workshop En morgen gezond weer op hebben de medewerkers van de opleiding Verpleegkunde een koor opgericht. Dat koor is echter opgericht door de Academie voor Gezondheidsstudies. De winnaar van Jan Kommandeurprijs 2007 in de categorie Havo was niet Jordi Veen uit Haren maar Floris Batenburg uit Warffum. Tot slot is het adres van de website van Watergun Wars, het waterpistoolspel van de studenten Small Business & Retail Management fout vermeld. Die moet zijn: Onze excuses. Anniek Veltman (International Business & Languages), Emiel van der Vlag (Bedrijfseconomie), Emy Dirks (Communicatie & Media), Gaelle de Graaff (International Communication) en Tjitske Marije Krijgsman (Maatschappelijk Werk & Dienstverlening) zijn in de race om gekozen te worden tot de knapste student van Nederland. Op de site studentoftheyear.com kan iedereen stemmen op z n favoriet. De prijswinnaar krijgt een reis naar de Dominicaanse Republiek, een modellencontract en een jaar gratis ADSL. De andere negen deelnemers uit Groningen studeren aan de Rijksuniversiteit of doen een mbo-opleiding. De halve finale is op 9 mei begonnen. Groninger student betaalt te veel huur HG presenteert extra dikke digitale onderwijsplanner Jury oordeelt keihard over nominaties Innovatieprijs 48 procent van de Groningse studenten betaalt volgens een enquête van De Groninger Studentenbond (GSb) gemiddeld 64 euro te veel aan kamerhuur. De gemiddelde kale huurprijs is dit jaar met meer dan twintig euro gestegen tot 229,50 euro. De huurprijs van kamers is gebonden aan een wettelijk maximum, dat samenhangt met de grootte van de kamer en de voorzieningen. De enquête informeerde ook naar brandveiligheid, achterstallig onderhoud en de bereidheid om een procedure te starten als de huurbaas zich niet aan de wet houdt. Die blijkt niet erg groot. Studenten kennen hun rechten niet of durven er geen beroep op te doen. De GSb noemt de uitkomst van het onderzoek schokkend en pleit voor het invoeren van huurteams in Groningen. In Amsterdam en Rotterdam geven zulke teams huurders advies en zetten procedures bij huurcommissies in gang ( Studenten van de Hanzehogeschool kunnen vanaf 14 mei beslissen welke specialisaties of minors (bijvakken) ze volgend jaar willen volgen. Het aantal minors is verdubbeld. We hebben er nu zestig, zegt Annemieke ter Borg, grondlegger van de Digitale Onderwijs Planner (DOP), waarin studenten informatie over het keuze-onderwijs kunnen vinden. Omdat alle derdejaars nu meedoen, kunnen we veel minors aanbieden waarvan we bijna kunnen garanderen dat ze doorgaan. Maar absolute zekerheid is er niet. Studenten kunnen zich vanaf 14 mei intekenen. Op 21 en 22 mei bekijken we welke vakken niet genoeg studenten trekken. Die moeten we dan schrappen. Dan hebben de studenten nog tot 30 mei om hun studieloopbaanbegeleider een andere keuze voor te leggen. De DOP is te bekijken op Blackboard. Als dit tekenend is voor de zoektocht van het hbo naar onderwijsinnovatie, dan vreest de jury het ergste. Met deze niet mis te verstane woorden motiveerde de jury van de HBO Innovatieprijs de beslissing om de prijs in 2007 niet uit te reiken. De drie genomineerden, waaronder het project Value in the Valley, Energierijk Leren & Innoveren van de Hanzehogeschool, gaven de jury tijdens presentaties geen bewijs van het vernieuwende karakter. Meest opvallend was het volledig ontbreken van feitelijke informatie over de projecten. De jury onder leiding van voorzitter Ruby Hoogerboord, raadsadviseur van het kabinet van de minister-president, hoopt dat de schrobbering de hogescholen aanzet tot het opzetten van projecten die in 2008 wel aanspraak kunnen maken op de prijs (bestaande uit vijfduizend euro en een kunstwerk).

4 Rondvraag Stemmen? De Hanzehogeschool doet van alles om het stemmen zo eenvoudig mogelijk te maken. Vanachter je luie bureaustoel of rustig ingeplugd in een studielandschap, een paar drukjes op een knop is voldoende. Toch is de opkomst bij de verkiezingen voor medezeggenschapsraden altijd laag. Waarom? de HANZE 4 opinie 10 mei 2007/16 Karel Werkman (50), facilitair medewerker Hanzeborg Jongeren hoeven niet te strijden voor verworven rechten. Toch hoor ik ze wel mopperen in de wandelgangen. Maar daar heb je niks aan, vind ik. Je moet op de juiste tijd op de juiste plaats zijn. Ik ben nu 31 jaar vakbondslid. Ik heb in besturen gezeten, stakingen georganiseerd en onderhandeld met werkgevers. Pure hobby. Een medezeggenschapsraad heeft veel te vertellen als ie zich duidelijk profileert. Dat mis ik hier wel eens. Maar ja, in vergelijking met de bouw is het onderwijs natuurlijk een goede werkgever. Tanneke van Dijk (19), tweedejaars Maatschappelijk Werk & Dienstverlening Gerben, de lijstrekker van het VOS, zit bij mij in de klas. Maar ik was sowieso gaan stemmen. Er is genoeg mis. Studenten van een dágopleiding die s avonds naar school moeten. De belachelijke invulling van de Studieloopbaanbegeleiding: al die overbodige opdrachten. De verplichting om werkcolleges te volgen. Het computeren werkruimtetekort. En er mag wel eens onderzoek worden gedaan naar de betrouwbaarheid van blokevaluaties. Soms zijn hele klassen ontevreden terwijl er uit de blokenquête toch een positief cijfer rolt. Ilse Boonstra (17), Leonie Rozema (20) en Sophie Tillema (18), eerstejaars Verpleegkunde Ilse (l): Ik ga niet stemmen omdat ik niet geloof dat het veel invloed heeft op de gang van zaken op school. En er zijn denk ik ook veel te weinig mensen die het echt wat interesseert. Leonie (m): Ik heb geen tijd om me daar mee bezig te houden. Het is geen belangrijk onderdeel van mijn studie. Studenten hebben het druk, hoor. Sophie: Ik houd sowieso niet zo van school. Ik zal dus altijd wel een zwevende kiezer blijven. Toch ga ik misschien nog even het programma van VOS bekijken. Marloes van der Borg (21), derdejaars Small Business & Retail Management Ik ga niet stemmen. Heb ik daar een mailtje over gekregen? Dat heb ik niet gezien, maar mail to all klik ik meestal meteen weg. Je krijgt iedere dag al zo veel mail binnen. Het heeft mijn interesse niet, ook politiek interesseert me vrij weinig. Ik denk dat de meeste studenten veel te weinig tijd hebben om zich verkiesbaar te stellen en naast hun studie actief te zijn voor de school. Duncan de Boer (19), eerstejaars Elektrotechniek Ik heb de melding op Blackboard gezien en ben van plan wél te gaan stemmen. Ik weet alleen nog niet op wie, ik moet me nog verdiepen in de programma s. Op de middelbare school zaten er twee klasgenoten in de medezeggenschapsraad en ze hebben veel bereikt om dingen op school beter te organiseren. Dus het heeft zeker zin. Om de opkomst te vergroten zou ik hier een paar lekkere meiden laten rondlopen die je aanspreken en vertellen waar het over gaat. Ze zijn gewoon te weinig actief. Ze moeten gewoon een paar lekkere meiden laten uitleggen waar het over gaat Agnes Sonmez (39), secretaresse Decanaat Ik ga zeker stemmen, ik moet alleen de programma s nog even lezen. Ik waardeer het als mensen zich verkiesbaar stellen. Vooral studenten die actief zijn bewonder ik. Het is makkelijker om te klagen dan te proberen er zelf iets aan te doen. Meestal stem ik op iemand die ik ken. Iemand waarvan ik weet dat hij of zij actief is en waar ik vertrouwen in heb. Ik ben zelf ambtelijk secretaris geweest van de MR van Techniek. De lage opkomst heeft vooral te maken met onbekendheid over de MR en over de vele mogelijkheden die er zijn om inspraak te hebben. Nynke Idema (24), eerstejaars Voeding & Diëtetiek Ik ga niet stemmen. Ik heb wel zo n mailtje gehad, maar eigenlijk niet gelezen. Het boeit me gewoon absoluut niet. Ik weet niet wie er meedoet en waar het eigenlijk over gaat. Op de mbo-opleiding die ik hiervoor volgde had ook bijna niemand belangstelling voor medezeggenschapsverkiezingen. Ik weet niet wat de organisatoren anders moeten doen. Misschien wat pakkende teksten op Blackboard zetten of overal wat foto s van kandidaten ophangen. Ik houd sowieso niet zo van school, ik zal dus altijd wel een zwevende kiezer blijven Marcel Koekoek (18), tweedejaars Fysiotherapie Verkiezingen? O ja, daar heb ik inderdaad een over gehad. Maar bij het scannen van de mail waren er allerlei zaken die dringender waren. Ik heb het bericht weggeklikt en daarna ben ik het vergeten. De kandidaten laten ook niet veel van zich zien. Misschien moeten ze een powerpointpresentatie op het centrale scherm zetten of in de klassen hun verhaal vertellen. Zie je die posters daar? Die zijn voor de verkiezingen van de beste Verpleegkundedocent. Die vallen op. Moeten ze voor de medezeggenschap ook doen. Kees Kruip (21), derdejaars Pedagogische Academie Ik ben zelf lid van de Academie-medezeggenschapsraad voor de fractie Inspraak. We doen ons best, maar de verkiezingen leven inderdaad niet erg. De eerste keer dat we meededen, haalden we de kiesdrempel niet. De tweede keer hadden ze de drempel aangepast. Waar Inspraak precies voor staat is moeilijk te zeggen. We analyseren het beleid en trekken dan onze conclusies. Het is leuk om in de raad te zitten. Je komt veel te weten over wat er speelt en je kunt zelf de agenda meebepalen. Zeer geschokt hebben wij kennisgenomen van het plotselinge overlijden van onze studente Tessa Klaver Wij wensen de familie en de mensen die haar nabij staan veel sterkte. Namens de Hanzehogeschool Groningen, Drs. Henk J. Pijlman, voorzitter College van Bestuur Mr. Trijnie Faber, dean Instituut voor Rechtenstudies Wij zijn diep onder de indruk van het plotselinge overlijden van Tessa Klaver We hebben Tessa gekend als een serieuze en spontane studente. We begrijpen niet waarom haar dit grote onrecht is aangedaan. We wensen haar ouders, zusje, familie en vrienden heel veel sterkte met het verwerken van dit grote verlies. Instituut voor Rechtenstudies Studenten, medewerkers en managementteam Instituut voor Rechtenstudies Hanzehogeschool Groningen

5 actueel 10 mei 2007/16 de HANZE 5 Opleiding leert pedagogisch medewerkers zelfstandiger werken Sociale Studies vindt ingang bij Het Poortje In juli ontvangen veertien medewerkers van Het Poortje het certificaat voor de deeltijdopleiding die de Groningse justitiële jeugdinrichting en de Academie voor Sociale Studies opzetten. Of er een nieuwe groep start is ongewis. Het is woensdagochtend half negen. Veertien pedagogisch medewerkers van Het Poortje stromen de Hanzeborg binnen. Klaar voor een dagje les op maat. De justitiële jeugdinrichting Het Poortje en de Academie voor Sociale Studies van de Hanzehogeschool zetten speciaal voor deze groep een certificaatopleiding op die hen schoolt tot pedagogisch medewerker op hboniveau. Bij het vak Beleid & Organisatie nemen de studenten hun organisatie onder de loep. Het vak Hulpverlening Na Seksueel Geweld sluit goed aan op de doelgroep: ongeveer de helft van de jongeren in Het Poortje heeft ervaringen met seksueel geweld. Bij Groepsdynamica komen wetmatigheden in groepen aan de orde. Bij Supervisie leggen de medewerkers in groepjes hun functioneren in Het Poortje op tafel. Als om vijf uur de bel gaat, zit het schoolwerk er nog niet op. De deelnemers hebben zo n tien uur nodig voor huiswerk. Ook tijdens hun werk voeren ze opdrachten uit. Zo moeten ze collega s vragen voorleggen over werkhouding en verslagen schrijven. Ze krijgen theoretische en praktische kennis waarmee ze invulling kunnen geven aan de veranderingsprocessen van Het Poortje, zegt Dick de Koning, locatiedirecteur Waterpoort. Na de opleiding hoeven gedragswetenschappers en afdelingsmanagers de medewerkers niet meer tot in detail te instrueren. Ze vertalen de richtlijnen zelf in werkvormen. Het is net topvoetbal: de trainer zet de lijnen uit, maar in het veld moeten de spelers zelf beslissingen nemen. Guy van den Heuvel, pedagogisch medewerker op de Veenpoort, heeft nu al profijt van de opleiding. Psychologie en groepsdynamica zijn zeer leerzaam. Vroeger reageerde ik vooral op basis van routine. Nu heb ik ook de theoretische kennis. Dat geeft zekerheid. Als ik nu een verslag schrijf, kan ik daarin veel beter aangeven om welke stoornis het bij de jongere gaat. De studiebelasting is hoog, vindt Guy. Je gaat acht uur per week naar school, maar de opdrachten vergen veel tijd. Te veel tijd misschien. We begonnen met zeventien mensen, maar er zijn er al drie afgevallen, zegt coördinator Ted Willemsen Eén jaar is te kort. Deze mensen hebben jarenlang niet gestudeerd. Ze hebben wel een half jaar nodig om in een studieritme te komen. Willemsen heeft nog geen aanmeldingen binnen voor een mogelijk vervolg van de opleiding. Wel waarschijnlijk is het dat Het Poortje de Hanzehogeschool in de toekomst inschakelt voor taken als een terugkomdag of het opzetten van een intervisiesysteem. Willemsen: We willen ook een opleiding starten waarmee mensen een associative degree kunnen halen. Een opleiding op mbo-plus-niveau voor medewerkers van Het Poortje, de Van Mesdagkliniek en andere instellingen met gedwongen hulpverlening. Dat is de meerwaarde van de samenwerking met Het Poortje. Die levert een bijdrage bij de ontwikkeling van nieuwe trajecten. Ook voor ons is dit een fantastische leerschool. Pannenbier voor Atriumbouwvakkers Op 9 mei ging de vlag in top op het in aanbouw zijnde Atrium op het Zernikecomplex. Werklieden vierden het bereiken van het hoogste punt van dit onderdeel van de nieuwbouw van de Hanzehogeschool (HG) met pannenbier, ballen gehakt en andere hapjes. HG-projectmanager Ton Snelleman verwacht dat Bouwfase II in september kan worden afgerond. Onderwijsrijp zal het zeker zijn. Als we vertraging oplopen, zal dat alleen de kantine treffen. Die verhuizen we het laatst. Maar ook daar merkt de student niets van. We houden gewoon de oude kantine open. Islam is niet vrouwonvriendelijk, integendeel Moslims en seks. Veel westerlingen denken daarbij aan besnijdenis, hoofddoeken en vrouwenonderdrukking. Ze zijn onwetend, blijkt in een debat van studentenvereniging SIB, maar moslims zelf zijn dat ook. Maar zij van wie jullie ongezeglijkheid vrezen, vermaant haar, laat haar alleen in de rustplaatsen en slaat haar. Ja, deze zin uit soera 4: 34 is vrouwonvriendelijk, erkent Els Fongers. Maar verder, zo zegt ze, wijdt de Koran geen titel of jota aan iets wat ook maar in de verste verte riekt naar vrouwvijandigheid. Geen mens in de Senaatszaal van het Academiegebouw bestrijdt het. De man die het had kúnnen doen, de Groningse hoogleraar Koranwetenschappen Fred Leemhuis, zit op 24 april ziek thuis. Jammer, want Koranvertaler Leemhuis kent het heilige boek van de moslims als z n broekzak. De pakweg zestig studenten die het debat van de Studentenvereniging voor Internationale Betrekkingen (SIB) bijwonen, zijn dus op Fongers aangewezen. De voorzitter van de stichting Moslima s voor Moslima s neemt geen blad voor de mond over het onderwerp Islam & Seks. Het zogeheten maagdenvlies bestaat helemaal niet, steekt ze van wal, de meeste vrouwen ervaren geen pijn bij de eerste penetratie. Het randje weefsel dat voor maagdenvlies doorgaat, bloedt meestal ook niet. Deze informatie verbaast sommige KOM NAAR DE OPEN DAG OP 9 JUNI OP UNIVERSITEIT NYENRODE moslimmeisjes die Fongers spreekt. Dat ligt aan de cultuur waaruit zij komen. In sommige gemeenschappen laat men een pas getrouwd stel na de huwelijksvoltrekking enige tijd alleen om seksuele omgang te hebben. De bruiloftsgasten wachten op het moment waarop de man met een bebloed doekje de feestruimte betreedt. Dat bloed kan best van een kip zijn of het resultaat van een snee in de vinger. Trucjes genoeg. U maait me het gras voor de voeten weg, reageert Marian Hoogewerf van het Centrum voor Seksuele Gezondheid Noord-Nederland die moslims ontmoet op haar spreekuren. Maar de sterilisatie van de moslimman mag best eens bespreekbaar worden. Volgens Fongers hebben seksuele gewoontes van moslims weinig met de islam te maken. Zelfs maagdelijkheid vloeit niet voort uit godsdienstige bronnen. Kuisheid, daar gaan sommige voorschriften over. Voor vrouw Het zogeheten maagdenvlies bestaat helemaal niet én man. Want die zijn volgens de profeet Mohammed gelijkwaardig. Voordat de Islam er was, was de Arabische vrouw ondergeschikt aan de man. Pasgeboren dochters werden soms levend begraven. Mohammed verhief de status van dochters, zegt islamleraar Abdalla Faeisal. Sinds Mohammed is de moslimvrouw niet meer het bezit van man of familie, maar van zichzelf. Revolutionair, voegt Fongers eraan toe. Mohammed maakte de vrouw van deel van de erfenis tot erfgenaam. Hoe anders was dat bij de Grieken. Daar was de vrouw slavin of werkster. Romeinen mochten hun vrouwen straffeloos vermoorden. Als een Hindoeman stierf, stierf zijn vrouw met hem tijdens de lijkverbranding. Tot 1887 stond de Britse wet vrouwen geen eigendomsrecht toe en in de vorige eeuw waren Nederlandse vrouwen nog wilsonbekwaam. Daarbij vergeleken is de islam volgens Folkers heel beschaafd, maar toch. Waarom moet er zo veel van de vrouw komen?, wil een studente weten, zíj gaat gesluierd, zíj mag niet in het mannengedeelte van de moskee komen. Faeisal: Tijdens het gebed moet je je volledig op Allah richten. Niets mag afleiden. Daarom zijn mannen en vrouwen gescheiden. En de sluier is geen teken van onderdrukking, zegt Fongers, de Koran zegt dat ook mannen zich behoren te bedekken. Dat dat vaak niet gebeurt, is een kwestie van gewoonte. Welke gebruiken vloeien voort uit de cultuur en welke uit de godsdienst? Ook moslims zelf weten het vaak niet. Daarvoor moeten ze de bronnen raadplegen, zegt Fongers, en als ze dat doen, staan ze vaak verbaasd. Want waar staat iets over vrouwenbesnijdenis? Nergens. Boudewijn Otten Bij de universitaire deeltijdopleidingen van NIVRA-Nyenrode gaan beroep en studie hand in hand. Je werkt als assistent-accountant of -controller en daarnaast ben je gemiddeld één dag per week student. Je werkgever betaalt je studie en na de opleiding liggen de carrièrekansen voor het oprapen. Meer weten over Managerial Controlling en onze Masters of Science in Accountancy en Controlling? Meld je dan aan voor onze open dag op zaterdag 9 juni op Universiteit Nyenrode, waar een grote bedrijvenmarkt aanwezig zal zijn voor functies binnen accountancy en controlling, of vraag onze brochure aan via NIVRA-Nyenrode School of Accountancy & Controlling Verhuur van Polyvalken en Kajuitzeiljachten Let op: speciale studententarieven! Gouden Boayum CV HEEG

6 6 actueel 10 mei 2007/16 de HANZE Afstudeerproject Vierdejaars SPH Anna Büchele en haar zusje Robin. Foto: Wieke van der Goot Medisch fotoboek voor kinderen Vierdejaars Sociaal Pedagogische Hulpverlening Anna Büchele en Wieke van der Goot maakten een fotoboek waarmee ziekenhuizen kinderen kunnen voorbereiden op medische onderzoeken. Wieke maakte de foto s, Anna speelde de moeder en Anna s zevenjarige zusje Robin fungeerde als model. Wieke: Wij wilden graag iets doen waar écht iets mee wordt gedaan. Iets maken wat niet in een la terecht komt. Daarom kozen we als afstudeerproject voor een Maatschappelijk Dienstverleningsproject. Je beantwoordt dan echt een vraag uit de praktijk. Anna: Als kinderen in een ziekenhuis worden opgenomen, zien ze allerlei dingen die ze heel griezelig vinden. Bijvoorbeeld iemand die met een infuus en allerlei apparatuur rondloopt. En dan horen ze dat ze zelf ook zo n infuus krijgen Ze denken dan vaak dat de volledige naald én de achterkant in hun arm blijft zitten en dat ze zich niet meer kunnen bewegen. Als je ze op foto s laat zien wat er precies gaat gebeuren, wordt het al veel minder eng. Een goede voorbereiding op een behandeling of ingreep is heel belangrijk. Ook voor de arts of de verpleegkundige scheelt dat enorm. Toen ik stage liep als pedagogisch medewerker in de Beatrixkinderkliniek van het Universitair Medisch Centrum Groningen, vroegen ze of wij hun verouderde voorlichtingsmateriaal konden vernieuwen. Wieke: Als stagiaire heb ik de foto s van het Röpcke Zweers Ziekenhuis in Hardenberg ook vernieuwd. Op de oude foto s droegen verpleegkundigen nog blauwe uniformen en de behandelruimtes zagen er heel anders uit. Kinderen herkennen de omgeving tijdens het onderzoek dan niet als je ze voorbereidt op een narcose of een behandeling. Anna: Je besteedt dan meer tijd aan het uitleggen van wat er is veranderd dan te praten over wat er gaat gebeuren, wat ze gaan zien, horen, voelen, proeven en ruiken en hoe lang het duurt. Wieke: Voor ons project hebben we interviews gedaan in alle Nederlandse universitaire ziekenhuizen en hun voorlichtingsmateriaal bekeken. Maar ons materiaal is alleen geschikt voor de voorbereiding van ingrepen in de Beatrix-kliniek. Anna: Je kunt ons boek ook gebruiken als nabereiding. Als kinderen via de spoedopvang binnenkomen, kun je ze nergens op voorbereiden. Dat kan heel traumatisch zijn. Rina Tienstra Minervastudenten maken Groninger Museum wijzer Meike en Linda ontwierpen voor het Groninger Museum een architectuurwijzer. Het museum gebruikt de wijzer om jonge bezoekers wegwijs te maken. Linda Garritsen (l) en Meike de Haas: Hartstikke leuk voor het cv en ook nog eens 500 euro de man! Foto: loexproduxies Er moest een aantal vragen en plaatjes in de wijzer staan. Verder hadden we alle vrijheid. Derdejaars Grafische Vormgeving Linda Garritsen (25) was één van de studenten van Academie Minerva die in november de opdracht kregen om een ontwerp te maken voor een architectuurwijzer voor het Groninger Museum. Schoolklassen die naar het Groninger Museum kwamen kregen tot voor kort een stenciltje met een nietje erdoorheen, een tekstje met wat weetjes en vragen. Zag er absoluut niet uit, legt tweedejaars Meike de Haas (23) uit. Ze wilden iets wat kinderen aanspreekt en een aantal jaren is te gebruiken. Tien groepjes studenten gingen met de opdracht aan de slag. De meeste groepen bestonden uit vier of vijf studenten, maar Meike en Linda moesten het met zijn tweeën doen nadat het derde groepslid ziek werd. Meike: Wat maar weinig mensen weten, en wij ook niet wisten, is dat de sculptuur vóór het Museum een verticale plattegrond van het gebouw is. Zo kwamen we op het idee iets met de plattegrond te doen. Ze wijst op het eindproduct. Bekijk je de wijzer verticaal dan zie je de paviljoens en de ophaalbrug, zoals je ze ziet vanaf het hoofdstation. Draai je de wijzer een kwartslag dan zie je de sculptuur. Linda: Je kunt de delen van het gebouw uitklappen. Leuk voor de kinderen in de bus terug naar huis. Het kost ze wel een minuut of twintig. Op de achterkant staan plaatjes van het interieur. De jury beloonde het ontwerp van Linda en Meike met de hoofdprijs. Hartstikke leuk voor het cv en ook nog eens 500 euro de man!, zegt Meike. Het heeft nog wel even geduurd voordat het klaar was. De wijzer moest met een speciale stans worden gedrukt. Begin april was ie klaar. We horen dat het Groninger Museum er wijs mee is. Luuk Steemers Het is een uit de hand gelopen hobby Petra masseert preventief Onderzoeksassistent Ankie Kars zit regelmatig op de massagestoel. Beleidsadviseur Kwaliteitszorg Petra van Raad geeft stoelmassages aan HG-medewerkers. Ik zet geen kracht, ik geef druk. Heb je wel gegeten en gedronken?, informeert Petra van Raad (33) voordat een klant op haar massagestoel gaat Foto: loexproduxies zitten. Een gevulde maag is belangrijk voor de sportieve prestatie die je spieren moeten leveren tijdens een stoelmassage. Anders kun je je een beetje duizelig gaan voelen. Sommige mensen voelen tintelingen of krijgen kippenvel als je op bepaalde plekken drukt. Dat is trouwens niet erg, het is een teken dat je circulatie goed is. Stoelmassage is een ontspannende en activerende massage die door je kleding heen gegeven wordt. De aanpak is gebaseerd op de traditionele Japanse drukpuntmassage. Je zit voorovergebogen op de speciale stoel. Je knieën op twee steunen, je armen op een kussentje op heuphoogte. Je voorhoofd buig je in de open ruimte van de hoofdsteun. Je hoofd, nek, rug, schouders, armen, handen en heupen worden stevig gemasseerd. Voor Petra zelf is het masseren niet belastend. Ik zet geen kracht, ik geef druk. Als ik wat meer druk wil geven, verplaats ik mijn been een beetje naar Sommige mensen voelen tintelingen als je op bepaalde plekken drukt achteren en dan gaat het vanzelf. Voor mij is het geven van drie massages gewoon een uurtje fysieke inspanning. Petra werkt nu bijna een jaar als gediplomeerd stoelmasseur. Iedere maand masseer ik met plezier veertig HG-medewerkers. 25 bij het Administratief Bedrijf, en vijftien als proef bij Onderwijszaken. Voor mensen die veel pc en, beginnende rsi-klachten of werkstress hebben, is het heel ontspannend. Het werkt niet curatief, maar wel preventief. Belangstellenden voor een stoelmassage hebben pech, Petra s afsprakenboek is op dit moment vol. Het is een uit de hand gelopen hobby en dat wil ik graag zo houden. Maar misschien komen er meer mogelijkheden voor stoelmassages in het nieuwe Gezondheidscentrum van de Hanzehogeschool. Rina Tienstra

7 onderwijs 10 mei 2007/16 HANZE 7 Bij de les Interview Bram Kempkens (28) is docent op het Instituut voor Sportstudies en topsporter Wat voor sporten doe je? Ik ben opgegroeid in Emmen in een sportieve familie. Vanaf mijn achtste ben ik begonnen met atletiek en ben daarin spelenderwijs doorgegroeid. Je begint met alle takken. Later maak je keuzes. Meestal kies je datgene waar je goed in bent. Vanaf mijn zestiende heb ik gekozen voor hardlopen en verspringen. Eerst deed ik de 110 meter horden. Voor de lol heb ik een keer gekeken hoe de vierhonderd meter horden ging. Dat viel niet tegen. Ik werd meteen vijfde bij de Nederlandse Kampioenschappen. Toen ben ik volledig overgestapt naar de vierhonderd meter. In 2005 werd ik Nederlands kampioen. Ik ben ook een keer derde geweest op de NK bij het verspringen. Ruben Houkes haalt veertienenhalve kilometer per uur. Sportgezondheid In de rubriek Bij de Les neemt een redacteur een kijkje in het hedendaagse onderwijs. Boudewijn Otten mag in het gras zitten met een notitieblok terwijl negentig tweedejaars Sportgezondheid zich het vuur uit de sloffen lopen. Lekker, zo n climaxtest. Foto: loexproduxies Waarom ben je ALO gaan doen? Veel mensen die van sporten houden, willen de ALO doen en vergeten dat het een lerarenopleiding is. Ik wilde vanaf het begin heel graag voor de klas staan, mensen iets bijbrengen over sport. Contact met de studenten is het mooiste. Schitterend dat ik nu, drie maanden na mijn afstuderen, zelf lesgeef op het Instituut voor Sportstudies. Bevalt het? Ik ben studieloopbaanbegeleider en geef les in Sportgezondheid en in Sportkunde, de theorie achter sport. Sportgezondheid kies je na een half jaar. Ik geef les in het eerste oriënterende jaar van Sportgezondheid. Ik leer studenten bijvoorbeeld hoe ze met fitnessapparatuur omgaan en hoe ze klanten benaderen. Ook krijgen de studenten veel theorie over hoe je mensen tot gedragsverandering kunt bewegen. Als sportgezondheidsprofessional kun je bijvoorbeeld terecht komen bij een bedrijf waar je ziekteverzuim probeert terug te dringen. Je moet dan werknemers bewust maken dat een gezonde leefstijl belangrijk is. Volgend jaar kan ik blijven bij het Instituut voor Sportstudies. Daar ben ik heel blij om. Ik heb het enorm naar mijn zin. Het is een veelzijdige baan met veel mogelijkheden. Hou in de gaten dat je straks je eigen hartslag doorgeeft en niet die van je buurman. Want dat wil nog wel eens gebeuren. Hans Oljans zegt het in zijn microfoon, zijn stem schalt uit de luidspreker op de atletiekbaan achter het Instituut voor Sportstudies. Twintig tweedejaars stellen zich op bij één van de oranje kegels die langs het gravel staan. Andere studenten nemen plaats op het grasperk dat in de baan ligt opgesloten, notitieblokken in de aanslag. Door de luidspreker klinkt een nieuwe stem, de stem van de climaxtest-cd. We starten over vijf seconden met blok één, acht kilometer per uur, vijf, vier, drie, twee, één, zzzzzoemmm. Acht K per uur? De studenten sukkelen, drentelen en dreutelen. Zoek even goed je loopsnelheid uit, hè, roept Oljans, de meesten lopen toch nog wel te snel. Drentel-drentel, dreutel-dreutel. Je nadert het einde van het blok. Stel je op bij de pylon en zoek je hartslag op zzzzzoemmmm. Bij de pylon, in de brandende zon van 26 april, staan de studenten stil. Ze drukken op hun polsmeter en geven de waarden door aan de jaargenoot die ze neerschrijft. Zzzzzoemmmm, we starten zo met blok twee, achtenhalve kilometer per uur zzzzzoemmm. En daar gaan ze weer, de tweedejaars Sportgezondheid die de komende weken voor een krachtproef komen te staan. Op 15 juni moeten ze een eenachtste triatlon tot een goed einde zien te brengen. Vijfhonderd meter zwemmen, twintig kilometer fietsen en vijf kilometer hardlopen. Vandaag doen ze de nulmeting. Het leuke is, zegt Oljans die de zwetende studenten vanuit een ooghoek in de smiezen houdt, dat ze alles wat ze het afgelopen jaar hebben geleerd in de praktijk brengen. Ze moeten een trainingsschema opstellen, rekening houden met beperkingen, van het zwemmen maken ze bewegingsanalyses en alles moet op de lijf van de collega-student worden geschreven. Verrassend snel valt het doek voor Marga Kuiper. Ik had een piepje gemist, zucht ze, dat haalde ik niet meer in. Vervelend, maar ik was toch niet veel verder gekomen. Het tempo dat de studenten tussen de pylonen moeten Drie maximaaltests achter mekaar. Ik geef het je te doen afleggen, loopt snel op. Elf kilometer per uur, elfenhalf, twaalf. Student na student haakt af. Dapper draaft Ruben Houkes door, geen tijd meer voor gebbetjes zoals tijdens de eerste blokken van de test. Veertien kilometer per uur haalt ie, veertienenhalf ook. Uiteindelijk zijgt hij neer op het grasveld naast de baan. In de schaduw van het Corpushuys hijgt hij amechtig, een grimas op het gezicht, de ogen gesloten. Als hij ze opent ziet hij Robbert Vrugteveen doorstomen. What s in a name? Robbert Vrugteveen is vanmiddag Robbert Vlug Ter Been. Het gravel wolkt op in zijn kielzog. Lunchende medewerkers van Sportstudies staren hem na. De aandacht van de begeleidende docenten neemt met de ronde toe. Wat doet die jongen?, vraagt Johan de Jong. Een voetballer, denkt Marcel ten Wolde, die doen het altijd wel goed. Wat heet, Robbert strandt uiteindelijk in blok 22, achttienenhalve kilometer per uur. En dat tijdens zijn laatste test van de dag. Eerder die ochtend putten de studenten zich al uit in het water en op de spinningfiets. Drie maximaaltests achter mekaar. Ik geef het je te doen, zegt De Jong terwijl hij z n lippen waarderend pruilt. Dat is geen dikke pret. Moe zijn ze, de studenten die zich naar de muur begeven waar grote vellen papier hangen. Je naam opschrijven, jongens, gebiedt De Jong. De tijden die je op 15 juni denkt te gaan maken op de verschillende onderdelen. Je richtlijn, je target. En je totaaltijd niet te vergeten Hou er rekening mee, dat je tijd nodig hebt voor het omkleden tussen de onderdelen. De komende week moeten de studenten een trainingsprogram maken. Ik ben blij dat we het tussentijds mogen bijstellen, zegt Anouska Kruithof, ik weet niet of ik dit ga redden. Dat lopen viel me heel erg zwaar. Zes weken trainen ze, vijf keer per week en ondertussen doen ze vrijwel allemaal nog aan een andere sport. Het is pittig, zegt Marcel ten Wolde, we hebben een beetje pech met de planning dit jaar. Veel feestdagen en ongelukkige vakanties. Maar het zal mij benieuwen op 15 juni. Vorig jaar waren Johan en ik de studenten te snel af. Johan de Jong: Er is er één die gaat voor de één uur en vier minuten. Kijk, dat begint er op te lijken. Boudewijn Otten Topsport en lesgeven, gaat dat goed samen? Ik werk drie dagen in de week. Daarnaast train ik twaalf tot veertien uur in de week. Vijf trainingen op de atletiekbaan en twee krachttrainingen. Het seizoen begint nu net. Dat betekent dat ik extra intensief moet trainen. Dan is rust in je hoofd superbelangrijk. Dat je dingen op orde hebt, dat er structuur zit in je leven. Ik kan nu mijn werk zo indelen dat ik die rust heb. Vorig jaar lukte dat nog niet zo goed. Het is een groot verschil of je topsport combineert met studeren of met lesgeven. Als student maak je eigen keuzes, maar als docent heb je bepaalde verantwoordelijkheden. Je moet zoveel investeren in een nieuwe baan. Daarnaast heb je je trainingsschema s. Door de combinatie van trainen en een nieuwe baan ben ik overtraind geraakt. Ik heb bloedarmoede gehad en een buikspier gescheurd. School heeft me de kans gegeven om iets minder te werken zodat de combinatie nu goed te doen is en daar ben ik dankbaar voor. Hoe gaat het nu? De blessure is nu gelukkig over. Maar van april tot oktober vorig jaar heb ik niets kunnen doen. Ik ben één dag minder gaan werken. Ik volg ook niet zomaar meer klakkeloos trainingsschema s. Wat dat betreft heb ik ook beter leren luisteren naar mijn lichaam. Als ik het gevoel heb dat het niet gaat, stop ik. Rust is uiteindelijk belangrijker dan de training zelf. Vorig jaar kon ik mijn Nederlandse titel niet verdedigen. Dit jaar wil ik weer een plak halen op het Nederlands Kampioenschap. Dat is mijn doel. Op 1 juli is het zover. Luuk Steemers

8 8 advertentie 10 mei 2007/16 HANZE

9 6 HANZE I N T E R N A T I O N A L Ducks Swimming Student in Trouble Odd Student Jobs Czech Reunion Dish Vol 1 10 mei 2007 independent newspaper of the Hanzehogeschool Groningen de.hanze@org.hanze.nl Students take a bike trip down the valley The scenery of Groningen you observe when riding your bike to school is only a small part of what you can actually see on a beautiful sunny day, equipped with a bike and a pair of sunglasses. A group of 23 international students set off for a cycling trip on the 22 nd of May and discovered Groningen on their bikes. The destination of the cycling trip was the Reitdiep valley, one of the oldest man-made landscapes in Europe, developed as a result of the course of the river Hunze that connected the city of Groningen to the sea. IBS teacher Ms. Ann Kenned volunteered to act as a guide and ISA promoted the trip. The international group started at Zernike and cycled north, towards the villages of Ezinge, Garnwerd and Aduarderzijl, enjoying the wonderful weather and relaxing scenery of peaceful villages, blossoming trees and lovely farm animals. The final point was a cozy open terrace café next to a river and a big windmill, filled with lots of cheerful people, including kids that were enjoying the availability of ponies to ride. Julia Socolov, IBS Don t get upset if you missed it - Ms. Kenned has 2 more trips coming up! The next one is on the 13 th of May, Sunday, and this time the destination is the south of Groningen, towards the villages of Onnen, Noordlaren with its 13 th century church, Eelde/Paterswolde and passing Paterswoldsemeer, a very popular sailing spot. Everybody and their friends are welcome, and the participation is free. Just send an to info@isaonline.nl New International Student House Internationalization is still a primary focus at both Hanze University and the University of Groningen, but where to put all those new international students? Housing Office took a big step to accommodate the new wave of foreign students next year. Former offices at Winschoterdiep are being transformed into an international student house before September. Even though a lot of work still has to be done before the house is ready to receive international students, Housing Office (HO) decided to organize a tour to show the future student house. The immense building is located at Winschoterdiep, close to Ikea and Euroborg, the stadium of local football club FC Groningen. It is a former training center for employees of telecom provider KPN. The rooms are spacious and have some very nice little gardens inside the building. Unfortunately, HO decided not to create a big common room. Leo Franssen, coordinator of the renovation and the tour guide, explains why. Housing Office decided to go for as many rooms as possible, so the full potential of the building would be used. This is not just because the number of international students is still growing, but also because the rent would otherwise be too high. Parties and socializing will therefore be somehow limited. But when the weather is good, the students can choose one of the four gardens to have a barbecue and a drink together. Chris Wind

10 2 opinion HANZE I N T E R N A T I O N A L 10 mei 2007/6 House Raiders Van Starkenborgh Housing Office s student houses The Van Starkenborgh student house looks much nicer from inside then from the outside a common comment heard from inhabitants. With one large common room, one kitchen, and only 34 students, this house creates a perfect atmosphere for a friendly socialization. Positive points: - Small and cozy everyone knows each other, and people even address each other as family on notes around the house - One big kitchen and living room where people constantly socialize - Kitchen has lots of utilities - Good location safe and quiet, next to shopping area with Aldi and AlbertHeijn - A gated front yard where bikes can be kept safely - A nice terrace great place for barbecue and relaxing outside - Many rooms that are relatively large - Clean showers and toilets - Short cycling distance to Haren Negative points: - No need to socialize with people from outside because the house provides such a pleasant and close environment - Internet is weak and keeps breaking down - DVD player doesn t work and the TV sound is poor - Only 2 washing machines and 1 dryer and they often break - Relatively far from Zernike campus - People often don t do kitchen duty properly - The living room is often dirty - No loud music parties can be held because there is an old people s residence next to the house and they might complain Julia Socolov, IBS Rent: there is one small room for 225, and the rest of the rooms are per month. To the city centre it is 15 minutes by bike, to Zernike Complex around 30 minutes, and to Haren around 15 min. Countries represented: France, Germany, Belgium, Bulgaria, USA, Spain, Brazil, Finland, Tanzania, UK, Portugal, Italy, Poland, China, Greece, Indonesia, Canada, Armenia, and Azerbaijan. Opinion Assessment Criteria or The Duck Is Swimming? Studying in the park is so nice. It is almost as nice as not studying in the park. It is disturbing that in these sunny days we have to spend our time making shadows on our textbooks. University expects us to have complex ideas and profound thoughts in our head. Oooh bloody hell, why should we make the mistake to study difficult theories during these wonderful summer days? There are some unique moments when life is just crying for simplicity. This is one of them. These wonderful sunny days are the perfect time when we have to remove the luggage out of our heads. Free your mind and replace thoughts like assessment criteria with the sky is blue ; the theory should be diligently applied to the solutions of the report can be substituted with the duck is swimming. in your life today. It s a great thing if you can really enjoy the colors around you, just like a child. Have a deep thought about a cloud moving in the blue sky; be inspired by the smell of the blooming trees; listen only to the birds singing. This is how you achieve the success of today. Any complex idea is simply out of place on a day like this. The genius things around us are surprisingly simple. We just believe that assessment criteria is a more sophisticated thought then the duck is swimming, because we don t know how to look at the duck. If we want to get closer to our inner genius we have to learn to keep it simple. There are these times of the year when we have to turn around and choose what we want to look at. It is your decision: do you read the meaning of the words or do you just look at the shape of the letters on the white paper. Stop thinking now and go enjoy the ducks. Internationalization through Sport Students of the School of Sports Studies were introduced to different types of sport from all over the globe during the International Week between 23 and 27 April. Sport teachers from all around the world were invited to give the students an idea of sports in the countries they came from. Some of the topics discussed were: Soccer camps in the USA, Sports in Sweden, Differences in cultural awareness in sports, Supporter violence and Working with cultural differences. Third-year students offered a poster presentation about new developments in sports, the upcoming Beijing Olympics in 2008 and promoting and sustaining sport in poor countries like Ghana where young talented boys receive soccer education. The most interesting workshop was a Capoeira class, taught by Tenily Sales (24), a second-year sports student from Brasil. She has twelve years of experience and teaches Capoeira to small children in Brazil. She got involved in this event by Elly van de Venne-Jeuken, who represents SOOS (Stichting Opvang en Onderwijs) Brasil, a Dutch organization that took Tenily from the streets of Brazil and enabled her to study at university. With a program that starts with theory and ends with a practical lesson, free for all interested students of Hanze University, the School of Sports Studies hosted a great event. Next time it deserves more Hanze University-wide promotion. After all, free sports is very much like free beer for a student! Andreea Puscasu, International Communication Daydreaming in the park is probably the most efficient activity you can do Stoyan Nedin, IBS

11 students HANZE 10 mei 2007/6 I N T E R N A T I O N A L 3 I do not want to be seen as a victim Foreign student lives in fear of extradiction Last month, Hanze International focused on foreign students who were threatened with extradiction from Foto: Andreea Puscasu the Netherlands. Academic Counsellor Iekje Smit said several students still live in permanent insecurity, which seriously affected their studies. This time Hanze International talks to one of the students involved. I want all of this to end for everyone s sake. This is our home, we are Dutch, we are human beings. International Communication student John Doe applied for asylum many years ago and did not receive an answer until recently. About a dozen other students at Hanze University alone are still anxiously awaiting that faithful day when the General Pardon is finally implemented, after being postponed several times already. These people were and are still living in the fear and uncertainty of receiving a letter telling them they will be extradited. For some students it took years and years before they received a final answer. Some had by then obtained a bachelor or master degree but were still forced to leave, even though in some cases they could not even speak their native language anymore and it still was not save for them to return to their own country. Most of them had build a live here in the Netherlands and felt more Dutch than anything else. Even though there was the risk of me getting extradited while I was a student, I applied for International Communication at Hanze University because I wanted to have a normal life and build a future. Even though I could do a Dutch programme, I chose for an English one because I knew it would help me obtain jobs in other countries if necessary, John says. Studying helped me a great deal, since burying myself in books helped me forget all the misery and problems I had to deal with. It was not easy though, since I had to get this special card stamped every week, even if I had classes or was ill, just to prove I was still in the Netherlands. The special centre for asylum seekers I had to live in was awful, because the people there had so many problems that the atmosphere was tensed and it was nice to leave that place and go to school. But the last thing I wanted was to tell anyone at school about my situation. I did not tell my friends or fellow classmates, simply because I do not want to be seen as a victim. Even though I sometimes lost the strength to continue my studies because of all the uncertainty, I did not want them to see me that way. Also, some people start pulling back from you the moment they realize you have these problems. That is just the way things are. The only people I told were my Academic Counsellor and a teacher, because I needed help combining school with all the hassle of trying to be allowed to stay in the Netherlands. They, as well as the Foundation for Refugee Students (UAF) who helped me with tuition fees, were of great support to me. The decision should be made soon, it should have been made a long time ago, says Janine Brons, head of the International Student Office (ISO), who deals with problems surrounding the enrolment of these students at the beginning of the school year. They are trying to build up their lives but are hindered by the authorities. I really hope this will be over soon and that the outcome will be positive. Brons s advice to these students is to stay in touch with their lawyers that they got appointed, since in a lot of cases they have no idea what is going on, what possibilities they have and how the procedures work. Unfortunately, some of these lawyers have their interests elsewhere. The ISO helps these students by informing them how these matters work and where to get the right documents from. The ISO then presents these documents to the school lawyer who reviews the case and makes the final decision on whether or not they are allowed to study at Hanze according to the legal system. John has one more advice for students that are in a similar situation. Hang in there and never give up no matter what happens. Keep in contact with other people and do not isolate yourself. Talking about this really helps. (for privacy reasons, the name of the student has been altered) Rimt Smolders, International Communication The Things We Do For Money Special Student Jobs Most popular student jobs include administrative tasks, waiting, and cleaning. There are however, students who have part time jobs that are not so typical. Hanna van der Stok and Jeroen Veenhoven are two of them. Both IBS students have found very original ways to make some money on the side. Hanna comes from South Africa and has definitely had her fair share of unusual jobs. Her first year in the Netherlands, she still had some trouble with the Dutch language. Her only option was to work as a paprika picker in Sexbierum. Working for a vegetable company she sorted and picked paprikas. It s something I will never do again, she says now. For the last two years Hanna has been a supervisor guarding various empty buildings for a company called Adhoc. According to Dutch law if a building is not used for a year, it is allowed to be used by squatters. It then becomes very difficult to get the squatters out again. Therefore, when a building has been empty for almost a year, people like Hanna are hired to guard it. For this job Hanna has been to several locations. She has stayed at an old hospital in Leeuwarden and frequently protects a building in Hoogvliet that will soon be used as a recovery centre for ex-prostitutes and heavy drug addicts. There are different types of shifts but usually Hanna lives in the buildings for just a few days. This house-sitting is not always an easy job. Every hour she and her companion have to walk around to check that no one is breaking in. Although there usually is electricity, frequently there are no showers and at times there is no running water or heating. Hanna says it can be scary if squatters try to break in. Still, she believes this is the perfect student job. You can study and watch DVD s while still making money! Jeroen also has an unusual job. He works as an English teacher at Niemeyer, the tobacco factory at Paterswoldseweg. He teaches employees from different departments elementary English. The company is part of British American Tobacco, so English speaking personnel frequently visit the factory. The employees feel more comfortable if they are able to speak to these visitors. Also a lot of industry jargon is in English, so basic knowledge is becoming more and more important. Jeroen teaches once a week and has two different classes. In the beginning the instructions Jeroen received for teaching were a bit vague but he quickly adapted to the situation and came up with his own teaching methods. Especially when people found the book too difficult, I decided to follow my own strategy for reading as well as speaking. Sometimes he even tests his pupils to keep them motivated. Jeroen likes to see the progress made by the group. He also enjoys this being a non-standard kind of student job, especially since teaching is something he never anticipated doing. So how do you get such special student jobs? Hanna got into her job by accident. A friend asked her to cover for his supervisor job and then Hanna put herself up for the job. Job agencies also have odd job listings. Jeroen obtained his job this way. Other international Hanze University students are finding themselves cleaning at the hospital, animating tourists at a recreational resort, working in a book bindery or taking care of children at a primary school during holidays. As we can see from these examples, there are much more jobs you can do besides the usual bar and clerical work. The things we do for money. Tinka Große, IBS

12 4 backspace HANZE I N T E R N A T I O N A L 10 mei 2007/6 Legal alien really shocking. There is no lunch time at all! It is a snack culture. People take sandwiches in the classroom and don t take a break. In France we take a break from twelve till two. Our working rhythm is so different from yours. In France we work till six or seven o clock. At three everybody wants to go home here. Who did you vote for at the French presidential elections? For François Bayrou in the first round, but I am afraid Nicolas Sarkozy is going to win the second one. He is way too right-wing, too small and too young. Ségolène Royal however is too left-wing and has less charisma. I heard she would like to make it possible for 18-years olds to lend money. I am afraid lots of people will be in debt in France in the future. Simon Krauss (23) Studies : International Business School Native country : France, 60 million inhabitants, 15 times the size of the Netherlands Loves : good weather, meeting people, partying Hates : selfish people Hero : Not really You were in the news several times during your stay in Groningen. I tried to start up a dialogue about the burglaries that took place in Nijenborg. We asked for a repayment of our laptops or a lower rent, but until now we heard nothing. The most frustrating thing is the fact that nobody wants to take responsibility for the needs and safety of the students. Simple actions could have Student Administration launches new site Student Administration recently launched a new Blackboard site with lots of info about subjects including tuition fees, student cards, enrolment / deregistration and exam locations. Currently the site only contains info about the running academic year but it will be updated before the summer vacation. The site also offers info about exam organisation, the academic calendar, and rules and procedures about special exam facilities. For international students an English language version of the site will be available before the summer. Buzzer founder to visit IBS Robbert Cornelissen, founder of the multinational Word-of-Mouth marketing agency Buzzer will give a lecture. In WoM marketing consumers are involved in various stages of the marketing process. Cornelissen will talk about Buzzer as a marketing tool and entrepreneurship with Buzzer. Signing up for the lecture is mandatory as there are only 25 places available. Send an to scott_euser@yahoo.ca with the subject buzzer, stating your name and student number. Date: 14 May. Venue: room I-201. Time: hrs. Get to know your teacher On 15 May students of the International Business School have the opportunity to network with their lecturers. IBS Teachers will share their experiences and background and will answer any questions. Venue: room D139, time: hrs. been made to improve that. For instance they could appoint a contact person for this kind of trouble. But it didn t affect my impression of Groningen negatively. Why did you choose for Groningen? Hanze University is one of the partners of my university in France. I heard the academic level was good and students I spoke with Third World experiences On 22 May IBS lecturers Ad van Bremen and Peter Michel will talk about their experiences in Africa, Thailand, the Middle East and Asia. The event will be particularly interesting to students with an interest in Third World countries and sustainable development. Signing up for the lecture is mandatory as there are only 25 places available. Send an to: scott_euser@yahoo.ca with the subject development, stating your name and student number. Venue: room I Time: hrs. Dating for European students Two ex-students from Groningen, Bart Sattler and Rutger Rademaker, have launched a dating site, studentdating. eu, that will enable students to meet students from all European countries. Just fancy: you visit Barcelona for the first time and you already have some friends there. Wouldn t that be great?, Sattler says. APARTMENT TO RENT Furnished basement apartment with an entrance of its own. Central location near Noorderstation and within walking distance of the city centre. Bike parking facility Tenants have the opportunity to use the front garden. Living room with modern furniture including TV and stereo set. Bedroom with double bed and shower/toilet. Kitchen with fridge, combi micro-wave, electric cook stoves. Launderette within walking distance. Suitable for 1 person or couple. Info: rinatienstra@planet.nl. were very satisfied. I did a new experimental programme. The first semester you study International Business & Languages, the second International Business School. It was a pity that French students were the only foreigners in a group of Dutch students the first semester. Integrating was bad and hard. So I think IBL is not ready to receive Erasmus students with this kind of programme. However, the second semester at the International Business School was far better. Every project group was a melting pot of students. Last time you were in France? At Christmas I was in Toulouse, just relaxing with family and friends. My father is German, my mother Swiss. They live in Toulouse because Dish A Czech Albertine Agnes Reunion Christmas Dinner Tereza Kunertová, Jitka Vavrínová, Anna Vybíralová, Lenka Sevcíková used to study in Groningen, but they went back to the Czech Republic last year. They must have had a great time here, because they came back especially for an Albertine Agnes Student House Reunion. For Dish, they cook a typical Czech Christmas Eve Dinner on their last reunion night in Groningen. For the preparation of their Veprovy Fizek ( Pork Schnitzel ), Kureci Fizek ( Chicken Schnitzel ), and Bramborovy Salat ( Potato Salad ), they are assisted by Seçil Hulya Danakol from Turkey. Two other Albertine guests, Portuguese José Costa and Ukranian Rosty Polyuga, make a not so typically Czech, but very delicious dessert, bananas covered in chocolate sauce and whipped cream. The reunion may have come to an end, but at least it ends on a high note! Cover the Chicken and Pork in flower, then dip it in egg yolk, and finally put it in the bread crumb mixture. Fry the meat in a pan. In the meantime, cook the potatoes. Jitka suggests cooking the potatoes in the skin, so they keep their structure in the salad, and it doesn t become a mashed potato mix. When the potatoes are done, let them ^ ^ Foto: loexproduxies my father is working at Airbus in Toulouse, the big aircraft manufacturer. I will be leaving the Netherlands within two weeks. I will do an internship with Le Petit Futeé publishers in Paris and will go to Vienna and Kopenhagen to sell the advertising space in their guides to restaurants and bars there. They focus on low budget travelling, much like Lonely Planet. Could you live here forever? I don t think so. I need the altitudes. When I went back, the mountains made me glad. But for four years study it would be okay. Groningen is a city at a human size, it is of limited size and transparent. Definitely I would miss the French climate, sausages, cheese, good meat and wine. Your eating habits are Ingredients (for 4 people): cool down for a while. Cut them into little pieces and mix with the onion, gherkins, peas, and carrots, all cut into Did you notice any typically Dutch habits? At first I only saw the good things. The Dutch are tolerant, helpful and better organised than the French. In Holland you can do everything you want if it is at the right place. But after some time I recognised the negative consequence of this tolerance. Being in Amsterdam I thought the Dutch are a bit hypocritical saying tourists only visit Holland for the Red-Light District and the coffee shops. Biggest mistake for us to make in France? Not to speak any French. We are not so good at English. And even if we have learned to speak it, some people refuse to do so. We are a little bit chauvinistic and very proud of our own language. Give us a famous French proverb. Ça passe ou ça casse. It succeeds or breaks. Do you have a motto? If it does not kill you, it makes you stronger. 500 grams of Chicken Filet 500 grams of Pork Filet 4 eggs Bread Crumbs Flower 1 kilo of Potatoes 1 Onion 5 Gherkins 1 can of Mixed Peas/Carrots Mayonnaise Mustard Rina Tienstra very small pieces. Finally, add a couple of tablespoons of mayonnaise and some mustard to taste. Dobrou Chut!

13 sport 10 mei 2007/16 de HANZE 9 Midas Dekkers trekt ten strijde tegen sport Weg met de Homo Adidas! Juist mensen die al gezond zijn sporten. Iemand met reuma denkt niet bij het opstaan: laat ik vandaag eens lekker een halve marathon lopen. Foto: Pepijn van den Broeke Bioloog Midas Dekkers trekt in de Hanzeborg van leer tegen de stelling dat sport gezond is. Weg met de Homo Adidas, mis gerust de tram en onderhandel niet met dansende theemutsen. Vroeger liep je rustig mijmerend door een bos. Nu wordt je ondersteboven gelopen door een idioot in een verkeerd gekleurd pak. Voordat je iets kunt zeggen, is ie alweer met veel gekraak van takken verdwenen. De Homo Adidas, kan die niet eens uitsterven, alsjeblieft! Midas Dekkers maakt van zijn hart geen moordkuil op 25 april in de Hanzeborg. Alle middelen gooit de dwarse bioloog in de strijd om de tot aan de nok gevulde Brink van zijn gelijk te overtuigen. Volgens Dekkers is er geen enkel bewijs voor de stelling dat sport gezond is. Als je de groep sporters vergelijkt met de groep niet-sporters zul je allicht vinden dat de sporters fitter zijn. Maar het kan best zijn dat juist mensen die al gezond zijn sporten. Iemand met reuma denkt niet bij het opstaan: laat ik vandaag eens lekker een halve marathon lopen. Dat soort onderzoek bewijst helemaal niets. Waar komt toch het waanidee vandaan dat sport gezond is? Dekkers: Sport veroorzaakt in Nederland tweeënhalf miljoen blessures per jaar. De tsunami van gezondheid die dat goedmaakt, heb ik nog niet voorbij zien komen. Dekkers heeft eens gevraagd aan sporters of ze niets nuttigers te doen hebben. Vrouwen zeggen dat ze mooi en soepel willen worden. Mannen willen een dikke nek krijgen. Eigenlijk komt dat op hetzelfde neer: ze willen elkaar versieren. Het gaat om voortplanting. Dekkers denkt simpel over voortplanting. Zaadjes heeft de man al. Hij moet alleen nog een vrouweneitje hebben. Maar die drogen snel uit en koelen te snel af in de winkel. Daarom is om het eitje een hele theemuts gebouwd. En die theemuts vindt het niet zomaar goed dat mijn zaadje bij haar eitje komt. Dus moet je onderhandelen. Maar hoe onderhandel je met een theemuts? Meestal willen ze met me dansen, maar dat kan ik niet. Daarom ben ik kinderloos. Mensen denken dat de mooiste en de sterkste mensen de meeste kindertjes krijgen, de survival of the fittest, hervat de bioloog de draad van zijn betoog. Maar dat is niet zo. Als je door het Vondelpark loopt is niet degene die het hardst loopt de fittest, maar die lul achter de kinderwagen. Dekkers vergeet niet dat zijn toehoorders studenten en medewerkers van de Rijksuniversiteit en de Hanzehogeschool zijn. Belachelijk dat universiteiten studenten lokken met sportfaciliteiten in plaats van met goede professoren. De sporthallen zijn groter dan de bibliotheken. Als je jong bent is het verleidelijk om te investeren in je lichaam. Je wordt sneller en sterker, dat schiet lekker op. Maar na je dertigste is dat voorbij. Geestelijke verworvenheden blijven zich opstapelen, en de kennis van vorige generaties krijg je gratis als bagage mee. Kortom, besluit Dekkers, je hebt mensen die hard hollend een tram proberen te halen en mensen die denken dat er nog wel een tram komt. Zorg dat je bij die laatsten zit! Luuk Steemers Sportcentrum viert achtste lustrum Veeg de agenda maar schoon. Op 23 juni is het lekker sporten op het Sportcentrum van de Rijksuniversiteit en de Hanzehogeschool. Lopen en BOMMEN met buffet en feesten met Rooie Rinus & Pé Daalemmer. Derdejaars fietst voor Duchennepatiënten Op z n minst vier keer per week trainen, her en der In december, tijdens een vergadering op het Studentensportcentrum, merkte iemand op: Hé, volgens mij bestaan we volgend jaar veertig jaar. Alle ogen richtten zich op Johan Poppinga. Een mooie leeftijd, mompelde de sportleider die in de jaren tachtig een rage in de studentensport ontketende: Bewegen Op Muziek (BOM). Een simpel idee. Fitnessoefeningen op het ritme van lekkere muziek. Ik deed de oefeningen voor en de meute volgde. Nou ja, meute, we begonnen met zes deelnemers. Maar goed, aan het eind van dat jaar waren er zestig enthousiastelingen. Het volgende jaar begónnen we met zestig man en sindsdien groeide het. Uiteindelijk stonden er tweehonderd, driehonderd man, meerdere keren per week. BOM staat dus op het programma op 23 juni, de dag waarop het Sportcomplex zijn achtste jubileum viert. Een megadisco-jarentachtig-bom, zegt Poppinga. De aanmeldingen stromen binnen. We zitten al op een mannetje of honderd. En we hebben alleen nog maar gevist in de vijver van afgestudeerden. Maar álle sportvrienden kunnen 23 juni de hele dag zoet zijn. Om tien uur start Kleintje Lauwersloop, ook al zo n gouwe ouwe. Van 1980 tot 2000 liepen studenten en medewerkers in estafette van Leeuwarden naar Groningen. Het parcours is aangepast. Van Sportcentrum naar Sportcentrum. Tien etappes door Noord-Groningen: langs het Reitdiep, het kerkje van Fransum, het gemaal Electra en de Allersmaborg. Zo zie je nog eens wat onderweg. Een gedeelte van de dag meepakken is ook mogelijk. Het bommen begint om half zeven. We heffen twintig euro entree. Dat is inclusief een dinerbuffet en toegang tot het feest met een optreden van Rooie Rinus en Pé Daalemmer. Bovendien gaat vijf euro per deelnemer naar Right To Play, de organisatie die sport en spel voor kinderen op de hele wereld mogelijk maakt. Iedereen is welkom. Veel hbo-studenten sporten bij burgerverenigingen. Begrijpelijk, maar studentensport heeft iets extra s. Dat voel je alleen als je een keer meedoet. Boudewijn Otten Lustrum Sportcentrum Studenten en medewerkers van de Hanzehogeschool kunnen op 23 juni deelnemen aan de BOM-special en aan Kleintje Lauwersloop. Teams van tien hardlopers betalen samen 250 euro voor de estafetteloop (inclusief lunch en toegang tot dinerbuffet en een feest). BOM-mers moeten 20 euro per persoon neertellen voor deelname aan de BOM-special, dinerbuffet en feest. Info: een wedstrijd meepakken en ook nog eens 2500 euro neertellen om zich zeven dagen af te beulen. Mountainbiker Eelko Steenhuis doet het allemaal voor kinderen met Duchenne. Een wetenschappelijke doorbraak zit eraan te komen. De onderzoekers van de ziekte van Duchenne deden al hoopgevende experimenten met dieren. Misschien zijn die de aanloop voor een medicijn tegen de erfelijke aandoening. Lijders aan Duchenne, vrijwel altijd jongetjes, worden vaak niet ouder dan twintig jaar. Hun spieren sterven af, functie na functie valt uit en de dood is onvermijdelijk. Dat onderzoek moet natuurlijk worden betaald. Daar wil ik graag aan meewerken, zegt Eelko Steenhuis. De derdejaars Communicatie aan de Hanzehogeschool, zelf recht van lijf en leden, rijdt met twee maten mee in de Duchenne Heroes, een zevendaagse mountainbiketocht van Luxemburg naar Amsterdam. Het is weer eens wat anders. Zeven dagen honderd kilometer draaien. Het onderste uit de kan. Maar ik ga het redden. Eelko en zijn vrienden Mo en Sjoerd leggen 2500 euro de man neer om te mogen starten. Sponsors zoeken, dus. Klein of groot. Dat maakt niet uit. Vorig jaar bracht het evenement tweeënhalve ton in het laatje, dit jaar wil de organisatie het dubbele bedrag in de wacht slepen. Moet kunnen, zegt de 23-jarige Eelko, de media-aandacht is behoorlijk. Als je daar met reclame op je shirt loopt dat wordt gezien, hè? Eelko traint op de weg en in het veld. Op de mountainbike ga ik meestal alleen. Vier, vijf keer per week. Maar ik hou ook van competitie. Eind augustus doe ik mee aan de Houffalize Marathon. Dan zie ik wel hoe ik ervoor sta. Boudewijn Otten Help Eelko en Duchenne-patiënten Op houdt Eelko een weblog bij waarin hij z n vorderingen optekent. Mensen die een financiële bijdrage willen leveren, kunnen mailen met: duchenne. hero.eelko@live.nl. HOEKJE MELKWEG Advertentie Een aarde Onze Melkweg heeft oneindig veel sterrenstelsels. Hoeveel planeten als onze aarde zullen er zijn? Als we die eens konden verdelen? Misschien is er een makelaar die ze wil verkopen. We zouden allemaal ons eigen hoekje in de Melkweg hebben, zonder oorlog. Alleen,.. lees meer op Studentenhulpverlening - Praktijk Hoek Melkweg ( uur)

14 10 advertentie 10 mei 2007/16 de HANZE Helden m/v gezocht: medezeggenschap DOEN! Dat is dit jaar het thema waarmee de verkiezingscommissie op zoek ging naar nieuwe kandidaten voor medezeggenschap. De verkiezingscommissie heeft gelukkig heel veel helden gevonden. Van 7 t/m 16 mei 2007 zullen dan ook verkiezingen gehouden worden voor de studentleden en personeelsleden van verschillende medezeggenschapsraden. Moet je een held zijn om deel te nemen aan medezeggenschap? EVA MOORMAN, STUDENTLID SMR SCHOOL OF PERFORMING ARTS: Heldhaftig zou ik mijn lidmaatschap van de SMR niet willen noemen. Interessant wel! Wat doe ik als lid? Praten over zaken die zich op hoog niveau afspelen binnen de Hanzehogeschool (Wow!), leren een mening te formuleren (Handig!), leren wat bij beleid maken komt kijken (Verrassend!) enz. enz. Ik merk dat ik het superleuk vind om met deze dingen bezig te zijn! Klinkt het toch nog eng? Nee, joh WALTER VAN PIJKEREN, STUDENTLID SMR ACADEMIE VOOR BEELDENDE KUNST EN VORMGEVING: Natuurlijk moet je een held zijn om deel te nemen aan medezeggenschap. Je hebt lef nodig om stevig mee te discussiëren over de te nemen besluiten. De SMR bespreekt met de dean de aangelegenheden die je School aangaan. Voornamelijk beleidsaangelegenheden. Volgens mij is het uitdragen van de besluiten die je genomen hebt naar je medestudenten een van je belangrijkste taken als SMR-lid. Er rust dus een zware taak op je schouders. Die kunnen alleen de allerbeste en meest begenadigde studenten dragen EGBERT DE BOER, STUDENTLID HMR: Het ligt er natuurlijk aan hoe je een held definieert. Ik heb in mijn "carrière"als medezeggenschapper de wereld nog niet behoed voor verschrikkelijke rampen. De echte heldendaden schuilen dan ook in de kleine dingen. Pakken vol beleidsnotities doorwerken. Vroege en lange maandagochtenden met sloten koffie en ellenlange vergaderingen. Het is "natuurlijk" hard werken maar als je dan die punten er uit weet te halen die het studeren voor studenten beter maakt dan voegt het wezenlijk iets toe. Het maakt je geen held, maar het geeft de student wel een stem in de Hanzehogeschool. COLIN MOOIJMAN, STUDENTLID IMR INSTITUUT VOOR COMMUNICATIE EN MEDIA: Een held is een moedig figuur die in mythische verhalen grootse daden verricht. Hedendaags onderscheiden we nog een aantal helden: de nationale, de alledaagse, de persoonlijke en de antiheld. Tot welke categorie een MR-lid zich dient te scharen is mij niet geheel duidelijk. Mijn tijd in de medezeggenschapsraad is moeilijk te vergelijken met een stripboek, bijbelverhaal of wereldrecord op de 100m, maar enige vorm van lef lijkt wel een vereiste. Je moet beslissingen durven nemen, standpunten durven in te nemen en zaken kritisch durven te benaderen. MARTIN VAN DELDEN, DB-STUDENTLID AMR PEDAGOGISCHE ACADEMIE: Wat is een held eigenlijk? Iemand waar je naar opkijkt vanwege prestaties in sport, politiek, film of muziek? Of iemand waar je enorm veel respect voor hebt? Hoe dan ook, het zijn bijna altijd mensen die net iets meer bereikt hebben dan anderen. Als lid in een medezeggenschapsraad kun jij ook net dat stapje extra zetten. Je denkt mee over het beleid, je maakt je sterk voor studie-/schoolgenoten en neemt samen belangrijke beslissingen. In zekere zin kun je je dus wel degelijk onderscheiden! Maar superheld? GAUKE KOOISTRA, STUDENTLID SMR ACADEMIE VOOR VERPLEEGKUNDE: Integendeel, het werk binnen de raad heeft niks met heldendaden uit te staan. Het gaat erom dat je helder maakt waar je voor staat, wat je ambities zijn en dat je idealen hebt. Daarnaast ben je bereid deze te verwezenlijken binnen de raad. Het is zeer leerzaam en bruikbaar voor je studie, je kunt er je voordeel mee doen. Ook is er voldoende ruimte voor studiecompensatie. Bovenal is het leuk, leerzaam en doelgericht. Je bereikt iets en dat geeft voldoening. WEES EEN HELD EN BRENG JE STEM UIT OP EEN VAN DE HELDEN DIE ZICH KANDIDAAT HEEFT GESTELD VOOR DE MEDEZEGGENSCHAP!! Medezeggenschap Lust of Last Het instellen van een medezeggenschapsraad is wettelijk voorgeschreven. Maar hééft de hogeschool er ook iets aan of is het vooral de laatste te nemen hobbel? Enkele bestuurders aan het woord. ELVIRA ARDON, DEAN ACADEMIE VOOR ARCHITECTUUR, BOUWKUNDE EN CIVIELE TECHNIEK: Als medezeggenschap leidt tot beter beleid en uitvoering is het een lust. Voorwaarde is dan wel dat je overtuigd bent dat medezeggenschap en management uiteindelijk dat zelfde doel nastreven. Als wantrouwen de basis vormt voor medezeggenschap ontstaat er nooit iets moois. Ik kan me ergeren aan eindeloze detailvragen en kunt u eens uitzoeken -vragen die vervolgens tot niets leiden behalve veel verspilling van kostbare tijd. Dan is medezeggenschap een last. Goede discussies, inhoudelijk meedenken, ook met de benen op tafel zonder de directe druk van formele instemming of advies dan voegt medezeggenschap toe. En het meest geniet ik van de studentleden die met intelligente vragen, gedecideerd iets voor elkaar krijgen. Daar worden wij niet alleen nu beter van maar daaraan zie je ook dat medezeggenschap vormend is voor een toekomstige generatie van mondige burgers en werknemers. JOHN VAN POL, DEAN INSTITUUT VOOR COMMUNICATIE- EN INFORMATIETECHNOLOGIE: Naar mijn idee hebben medezeggenschap en management vanuit verschillende rollen dezelfde doelstelling: een goed functionerende organisatie met goed onderwijs. Het kritisch kijken naar en adviseren over beleidsvoorstellen door de medezeggenschap ervaar ik als positief. Een andere blik geeft andere inzichten wat de beleidsvorming ten goede komt. Wel vind ik dat medezeggenschap zich zou moeten beperken tot de hoofdlijnen van het beleid en dus georganiseerd moet zijn op het hoogste bestuurlijke niveau. Voor de Hanzehogeschool Groningen zou een HMR voldoende moeten zijn. HELEEN VAN BALEN, DEAN INSTITUUT VOOR BEDRIJFSKUNDE: De vergaderingen met de Instituutsmedezeggenschapsraad (IMR) ervaar ik altijd als plezierig. Ik vind het leuk om met een afvaardiging van alle opleidingen, docenten en studenten, te praten over het beleid van het Instituut. Ik zie de IMR ook wel een beetje als een adviescollege, die zich gelukkig ook pro-actief opstelt. Ik vind een goede samenwerking belangrijk, gebaseerd op elkaar serieus nemen en respecteren in de rollen die je hebt. Wij volgen de procedures op formele wijze, waarbij het even zoeken was naar de rol van de opleidingscommissies en hoe de lijnen dan lopen. Verder is de sfeer informeel en ga ik wel eens te rade bij de voorzitter hoe we met bepaalde materie om zullen gaan. Daarbij vinden we elkaar vaak in een pragmatische aanpak. Naar mijn mening hebben wij, het MT en de IMR, een gezamenlijk doel: een praktijkgericht, kwalitatief goed en financieel gezond Instituut waar het prettig werken is!

15 de HANZE studenten 10 mei 2007/16 11 Guido Rus [21] Hoe kan zo n relaxte gozer op het podium veranderen in een rockster? Ik stress inderdaad niet zo snel, maar ik kan me helemaal uitleven als ik met mijn band voor een publiek sta. Hoe heet die band? Exposed. We zijn met zijn vieren: een drummer, een bassist, een sologitarist en ik speel gitaar en zing. We spelen een soort grunge rock, vrij rauw. Mijn gitaar is een Epiphone Black Beauty, een Les Paul model met een vrij warm geluid. Die heb ik nu vier jaar, maar ik ben van plan een Fender Stratocaster aan te schaffen. Die heeft een wat ruigere sound. Sta je vaak op het podium? Regelmatig. Meestal in de stad: De Walrus, Plaformtheater, Simplon. Vorige week nog in café De Toeter opgetreden. Dat was een soort talentenwedstrijd. Een wedstrijd? Vertel! De Royalty Band Contest. We zijn door naar de kwartfinales. Ergens in mei, geloof ik. Och, het boeit me eigenlijk niet zo. Het is maar net wat de jury toevallig leuk vindt. De ene keer prijzen ze je de hemel in, de andere keer vinden ze het niks. Heeft je studie ook met muziek te maken? Ik zit in het tweede jaar van Multimedia & Vormgeving, een richting van Communicatiesystemen. Daar ben je veel bezig met allerlei multimedia-software, dus ook met muziekprogramma s. De studie bevalt me wel. Vooral het creatieve aspect: ontwerpen, video s bewerken, websites maken. Het enige wat me tegenvalt, is dat we nergens diep op ingaan. Ieder blok komt een nieuw onderwerp aan bod. Vervolgens komt het niet meer terug. Ik denk dat we in het derde jaar nog wel ruimte voor specialisatie krijgen. Wat doe je in je vrije tijd? Ik ben niet echt een feestbeest. Ik ga liever naar vrienden toe of naar de kroeg: Vera, De Knarie of Shadrak. Verder heb ik een bijbaantje op de Hanzehogeschool. Ik maak promofilmpjes voor CENSI, studenten van Informatietechnologie die onderzoek doen naar toepassingen voor intelligente sensoren. Foto: Robert van der Molen MARTHE COVER Wat ga je na de studie doen? Ik denk dat ik zo n beetje blijf doen wat ik leuk vind, net als nu. Ik zie wel wat er op mijn pad komt. Ik kan eigenlijk alle kanten op: muziek, film, ontwerpen. Ik denk wel dat ik voorlopig in Groningen blijf, een mooie stad met veel aanbod op cultureel gebied. En wat vragen we Erik Peter Schutte de volgende keer? Of hij ooit heeft willen stoppen met zijn studie. WIN Luuk Steemers Oprecht dubbel-dvd Misschien heb ik haar gezien, zeg ik tegen mijn vriend, Ze liep richting de markt samen met een vriendin, die er hetzelfde uitzag. Had dat net tegen me gezegd, nu kan ik haar weer niet spreken. Geïrriteerd loopt hij door, handen in zijn broekzakken, schouders gebogen. Wanneer gaat hij het zeggen, haar inlichten? Waarom ik?, zegt hij. Waarom moet ik haar dit nieuws vertellen! Waarom kan ik niet iemand inhuren? Zijn gezicht staat bedroefd, tranen kunnen elk moment rollen. Je kunt het wel, probeer ik. Nee! Dat kan ik niet!, een wildwaterbaan over zijn wangen. Ruim twee weken geleden zag hij de jongen uit het huis komen, schichtig om zich heen kijkend terwijl hij zijn jas dichtknoopte. Zijn vriendin woonde daar toch niet? Bovenin het huis ging een raam open naar buiten, een meisje schreeuwde hem na. Hij besloot de jongen te volgen, steegjes door. Wat kon hij anders? De jongen graaide in alle haast in zijn jaszak op zoek naar zijn rinkelende telefoon. Hallo?, gaf de jongen te horen. Nee, ik kom er nu aan. Ik moest nog wat doen, over vijf minuten ben ik bij je. Een week later zat m n vriend op de stoep bij zijn huis naar voorbijgaande auto s te kijken. Aandachtig, zoals altijd. Hij keek naar rechts, vooruit en naar links. Hij zag het meisje lopen, aan de andere kant van de straat, hand in hand met de jongen. Haar vriend. De jongen die hij de week daarvoor uit het huis had zien komen, waar een ander meisje hem had nageschreeuwd: Kom je snel weer? Nog steeds loopt mijn vriend met zijn handen in zijn broekzakken, enkele meters voor me. Waarom spreek je niet eens af met haar?, vraag ik. Ik denk dat ik al weet wat hij gaat zeggen. Geef me haar nummer, bromt hij. Nu kijk ik op. Ik geef hem haar nummer. Hallo, je vriend gaat vreemd, dat wilde ik even zeggen, oefent hij. Net als hij zijn zin heeft opgezegd, neemt ze op. Ik ben een vriend van een vriendin van je. Stotterend maakt hij een afspraak. Trots kijk ik hem aan. Eerlijk duurt het langst, zegt hij. Marthe Houpt van de Levellers Wie had negentien jaar geleden kunnen denken dat het vrolijke zooitje ongeregeld Levellers zou uitgroeien tot een langlopend succesverhaal? Begin jaren 90, toen iedereen zich bezighield met de zoveelste hype uit Manchester, brak de vioolgedreven folkband door met het album Levelling The Land en de single There s Only One Way Of Life (And That s Your Own). De mannen zijn de komende zomer weer te zien zijn op meerdere Nederlandse festivals. Onlangs verscheen hun nieuwe dubbel-dvd Chaos Theory. Disc 1 bevat een compleet concert met 23 klassiekers waaronder One Way, What A Beautiful Day en 15 Years. Op Disc 2 staan hoogtepunten van een akoestische show in Buxton Opera House waarin verschillende gasten optreden, zoals Maddy Prior, Nick Burbridge, Rev Hammer en Nick Harper. Tourschema: 27 mei, Hilvarenbeek, Festival Elastiek 4 augustus, Lierop, Nirwana s Tuinfeest 2 september, Opmeer, Zomerpop 16 september, Breda, Breda Barst Maak kans op één van de twee dubbel-dvd s. Stuur een mailtje met als onderwerp LEVELLERS naar: huzzel@org. hanze.nl. De PokerMania spellen zijn gewonnen door: Pieter Tienstra en Dorien Mulukom

16 12 advertentie 10 mei 2007/16 de HANZE DE HMR LIJSTEN: WIE STAAT VOOR WAT, BEPAAL JE KEUZE! De AOb/AbvaKaboFNV-lijst bepleit: 1) dat de toenemende aandacht voor onderzoek niet ten koste mag gaan van het onderwijs 2) een cultuur waarin de professional centraal staat 3) een nieuw onderwijsconcept waarin een evenwichtige balans bestaat tussen het nieuwe leren en meer traditionele onderwijsvormen die hun waarde in de praktijk hebben bewezen 4) versterking van de positie van de docent, die tot uiting komt in meer verantwoordelijkheid voor de inhoud van het curriculum en de wijze waarop dit aangeboden wordt; daarnaast is het creëren van een realistisch loopbaanperspectief van groot belang 5) een grondige evaluatie van de eerste cyclus van functionerings- en beoordelingsgesprekken, waarbij ook vertegenwoordigers van de vakorganisaties betrokken worden 6) dat het management nadrukkelijk oog moeten hebben voor de inzet van OBP en de bijbehorende beloning 7) dat de Hanzehogeschool een aantrekkelijke werkgever wordt en blijft 8) een grotere flexibiliteit bij het kunnen vaststellen van het aantal werkuren per dag 9) minder projecten tegelijk ter hand te nemen en projecten beter op hun haalbaarheid te beoordelen 10) dat de juiste prioriteiten worden gesteld bij de keuze tussen nieuwe huisvestingsprojecten en het oplossen van bestaande huisvestingsproblemen 11) dat het ingezette IBIS-project (bedoeld om te komen tot geïntegreerde ict-systemen) de beloofde resultaten oplevert 12) dat onderzocht moet worden of wij in de HG daadwerkelijk slimmer zijn gaan werken of dat de bureaucratie toch ongemerkt is toegenomen; ook moet worden vastgesteld wordt of de herinrichting gebracht heeft wat er van verwacht werd 13) meer maatwerkmogelijkheden voor kwaliteitszorg op instituutsniveau 14) dat het kostendekkend zijn van Hanzeconnect voorop staat, maar dat de belangen van het personeel in de beoordeling sterk meegewogen worden. Stem op Lijst 1 AOb/AbvaKaboFNV! Henk van Essen Onafhankelijke PersoneelsLijst (OPL) Voor professionalisering en tegen bureaucratisering De Onafhankelijke Personeelslijst (OPL) vertegenwoordigt personeelsleden (OP en OBP) die zich onafhankelijk opstellen. De OPL streeft naar een open en constructief overleg met studenten en het CvB. De onderwijsmissie van de hogeschool is onze leidraad voor de zakelijke en inhoudelijke benadering van beleid. Sleutelbegrippen zijn draagvlak, transparantie en samenwerking. Primair proces centraal Onze hogeschool ontleent haar bestaansrecht aan het verzorgen van onderwijs. Innovaties, zoals het oprichten van kenniscentra, zijn geen doel op zich, maar een middel om het onderwijs te verbeteren. Draagvlak op de werkvloer is daarbij essentieel. De afgelopen jaren werd het onderwijs gekenmerkt door bezuinigingen en digitalisering. De docent/student-ratio en de contacttijd is daardoor verminderd. Wij pleiten voor een hogeschool waar inspirerende contacten tussen docent en student kenmerkend zijn. Docenten en studenten geven aan projectmoe te worden en vinden beroepsvaardigheden onvoldoende onderbouwd door kennis. Wij zien kennis als basis voor competenties en pleiten voor een goede balans tussen kennis, kunde en houding. Aanpak werkdruk Een hoge werkdruk dient bespreekbaar te zijn en moet serieus worden genomen. Dit geldt juist ook voor de groeiende groep beginnende docenten. De begeleidingsmogelijkheden zijn onvoldoende. Wij willen op korte termijn ad-hoc oplossingen. Gezien de vergrijzing is structureel beleid noodzakelijk. Goede carrièremogelijkheden De Hanzehogeschool werkt naast functioneringsgesprekken nu ook met beoordelingsgesprekken. Beoordelingen moeten transparant zijn en gericht op de ontwikkeling van de werknemer, waarbij deze de verantwoordelijkheid neemt voor eigen inzet en ambities. De waardering van topdocenten kan niet achterblijven bij de waardering van coördinerende en managementtaken. Aandacht voor professionalisering Resultaatgericht werken betekent dat professionals, op basis van wederzijds vertrouwen, de ruimte en bevoegdheden krijgen om taken naar beste kunnen uit te voeren. Wij willen beslissingsbevoegdheden en verantwoordelijkheden laag in de organisatie leggen. Binnen de hogeschool hebben leidinggevenden een belangrijke rol in het organiseren van werkprocessen en ondersteunende faciliteiten (o.a. werkbare roosters, evenwichtige jaartaak en reële taaknormering). Wij vinden het belangrijk dat er gerichte aandacht komt voor het verder ontwikkelen en verbeteren van leidinggevenden. Dirk Sijbesma, Lijsttrekker OPL Ridder de Vries Sinds 1 januari werk ik bij de Hanzehogeschool. Een paar weken geleden heb ik me kandidaat gesteld. Ik heb me aangemeld om formeel aan de vereisten te voldoen, terwijl ik er nog niet helemaal uit was of het verstandig is om in de Instituutsmedezeggenschapsraad (IMR) of Hogeschoolmedezeggenschapsraad te gaan zitten. De afgelopen weken heb ik hier veel over nagedacht. Het lijkt me erg leuk en ik denk dat ik ook toegevoegde waarde zal hebben. Daarnaast heb ik de afgelopen maanden ook gemerkt dat het voor mijn nieuwe vak van docent me nu nog veel extra tijd kost. Al met al trek ik me nu terug als kandidaat, zodat ik me de komende tijd kan gaan richten op het lesgeven. Ik vind het wel jammer. Jef Folkerts lijst BON Als kersverse docent bij ICM voel ik me na 2 jaar al erg betrokken bij het reilen en zeilen van de Hanzehogeschool. Matige resultaten en kritiek op onderwijs en beleid voel ik soms als persoonlijk falen. Ik wil dan ook graag bijdragen aan verbeteringen gericht op de beeldvorming, maar voornamelijk op het beleid en het onderwijs. Als die laatste twee lukken gaat het eerste vanzelf. In het licht van dat beleid vraag ik mij wel eens hardop af wat het voordeel is van ons oppotgedrag. Er is veel publiek geld over bij de Hanzehogeschool, dat tegen een hoge rente bij het Rijk is ondergebracht. Immense reserves zijn helemaal niet nodig voor de continuïteit. Dat geld moet worden benut voor verbetering van onze kernactiviteit: het onderwijs. En als de kwaliteit daarvan ons werkelijk na aan het hart ligt, zouden we moeten streven naar, en zo nodig bij politiek en overheid moeten pleiten voor een andere financieringsconstructie. Die zou niet op kwantiteit (in- en outputfinanciering) maar op kwaliteit gebaseerd moeten zijn. In een kwantiteits-structuur is het verrekte moeilijk kwalitatief hoogwaardig opgeleide studenten af te leveren, laat staan te streven naar nog hogere kwaliteitsmaatstaven. Om die maatstaven verder op te krikken moeten we vol overtuiging streven naar bijstelling van het competentie-onderwijs zoals we dat nu hebben ingericht. Niet alleen docenten ondervinden aan den lijve dat studenten de grote mate van zelfsturing niet aankunnen en ontevreden zijn over de bovenproportionele nadruk op vaardigheden en attitude. Naast het opvoeren van de contacturen en het klassikaal onderwijs moet de kenniscomponent in het onderwijs weer een grotere rol spelen. Meer nadruk op de theoretische, vakinhoudelijke en algemene vorming van studenten biedt hen een onontbeerlijke basis om projecten en stage in reële en realistische werksituaties adequaat en met het nodige zelfvertrouwen tegemoet te treden. Jef Folkerts

17 allerhanze 10 mei 2007/16 de HANZE 13 Agenda De Agenda is bestemd voor studenten- en personeelsactiviteiten. Informatie voor de uitgave van donderdag 31 mei kun je mailen naar De deadline is donderdag 25 mei. Huzzel Medezeggenschapraad PRINS CLAUS CONSERVATORIUM 12 mei - Prom Concert met Julia Madzhar (piano klassiek), Anneloes Volmer (zang klassiek) en Margot Kriek (zang jazz). Veemarktstraat 76, Groningen, uur, gratis toegang. 13 mei - Moederdagconcert met studenten uit Jong Talent Klas. Veemarktstraat 76, Groningen, uur, gratis toegang. 21 mei - Concert en masterclass New York Comes To Groningen featuring Ralph Peterson (drums). Veemarktstraat 76, Groningen, uur, gratis toegang. STUDENT AIR RACE Op woensdag 16 mei, van tot zal in tentamenhal de Appel op het Zernike de Student Air Race plaatsvinden. Dit is een Air Race gebaseerd op de echte Red Bull Air Race. Het idee van het evenement is dat studenten met radiografische vliegtuigjes zo snel mogelijk een parcours afleggen. Degene die de beste tijd neerzet wint een vlucht met Franck Versteegh (Nederlands beste stuntpiloot, tevens deelnemer van de Red Bull Air Race). Ook voor de 2de en 3de plaats zijn er leuke prijzen te winnen. Iedereen mag meedoen!! USVA THEATER 12, 19, 29, 30, 31 mei - Vrouwen in blauw. Wilt u weten, hoe het was met de vrouwen? Denkt u goed na. Tot nu toe was u veilig, omdat u niets van mij wilde. Maar ik ben altijd nog een moordenaar Acht vrouwen en een man die nog steeds de illusie koestert dat hij de liefde kan vinden. De kleurrijke vrouwelijke personages maken het beest in hem los, maar zij mogen niet aan de liefde toegeven. De blinde is de enige die niet haar ogen sluit voor de waarheid. Een spannend stuk met een onverwachte wending. Locatie: Universiteitstheater (12 & 19 mei), locatie: Usva-theater (29, 30 & 31 mei), aanvang: uur (12 & 19 mei), aanvang: uur (29, 30 & 31 mei), entree: 5,- voor studenten, 7,- voor nietstudenten. USVA FILM Dinsdag 15 mei Psycho van Alfred Hitchcock. Kantoormedewerkster Marion Crane (Janet Leigh) is haar saaie leventje helemaal zat. Als haar baas haar op een dag 40 duizend dollar toevertrouwt, besluit ze het geld mee te nemen en een nieuwe start te maken met haar geliefde Sam. Onderweg naar haar vriend komt ze echter terecht in een storm, waardoor ze moet schuilen in het Bates Motel dat wordt gerund door de jonge Norman (Anthony Perkins). Locatie: Usva-theater, aanvang: uur, entree: 3,- voor studenten, 4,- voor niet-studenten. GSp Studentenplatform voor Levensbeschouwing Een plaats voor bezinning, religie, debat en gezelligheid. GSp, Kraneweg 33, tel , info@ gspweb.nl of Project Toewijding 14 mei, uur: lezing over het werk in het Gasthuis Groningen waar terminale patiënten worden begeleid. 15 mei uur: kloostermaaltijd. Opgave voor uur. Kosten 3,-. 15 mei uur: lezing door franciscaner broeder en boeddhistische monnik over toewijding. 16 mei uur: kloostermaaltijd. Opgave voor uur. Kosten 3,-. 16 mei uur: eindfeest! Persoonlijk gesprek Maak een afspraak met een van de studentenpastores: Severien Bouman , Anja Diesemer , of Tiemo Meijlink Oecumenische Vieringen Martinikerk 13/ uur: T. Meijlink, uur: T. Meijlink. 20/ uur: K. van der Plas, uur: K. van der Plas. 27/ uur: T. Meijlink, uur: T. Meijlink. STUDIUM GENERALE GRONINGEN Dinsdag 22 mei Hanzelezing - Film en discussie - An Inconvenient Truth. De film van Al Gore laat zien hoe het klimaat op aarde in hoog tempo lijkt te veranderen. Overdrijft Gore? Of presenteert hij een harde waarheid? Wim van Gemert leidt de film in en beantwoordt na afloop samen met Hans Revier, vragen over energiebronnen, water en ruimte. Bezoek de film en discussieer mee uur, Hanzehogeschool, Auditorium, gebouw Techniek, Zernikeplein 11. Toegang gratis. Donderdag 24 mei - DwarsDiep Debat - Is er leven na de zweeftrein? Verkeer en vervoer in Groningen. Krijgt Groningen een snelle spoorverbinding met de Randstad? Het nieuwe regeerakkoord belooft het. We moeten alleen niet vergeten dat infrastructuur veel meer is dan alleen die snelle trein. Waar liggen voor Noord-Nederland de echte opgaven? Gasten: Pieter Hofstra, Karin Dekker, Sacha Schram en David van Zelm van Eldik uur, Puddingfabriek, Viaductstraat 3a, Groningen. Gratis, maar kom op tijd want vol is vol! www. platformgras.nl of Informatie: Studium Generale Groningen, Kleine Kromme Elleboog 7a1, tel. (050) , THEATER Woensdag 30 mei t/m vrijdag 1 juni - jaarlijkse KCM theaterproductie van de derdejaars bachelorstudenten theater. In de voorstelling Onderstroom wordt de milieukwestie aan de kaak gesteld waarbij de houdingen en keuzes van de mens centraal staan. Fundamentele keuzevrijheid wordt tegenover gedwongen milieubewust leven geplaatst. Doemscenario s, milieuscepticisme en onwetendheid wisselen elkaar in volle vaart af. De vraag rijst of een beter milieu gelijk staat aan een betere samenleving rijst, evenals de vraag naar de rol van het theater hierin. Bestaat er nog zoiets als engagement? Onderstroom geeft een kijk op het milieu die confronteert maar tegelijkertijd herkenbaar is. Gaan we allen ten onder of is er nog hoop? Regie: Theo de Groot (regisseur bij o.a. NNT en Studenten Theaterfestival), regie-assistente: Tatiana Pratley. Locatie: T/M Producties, Rijksweg 2, Groningen, aanvang: uur (onder voorbehoud), 5 euro (studenten/scholieren) en 6,50 euro, reserveren: info.onderstroom@gmail.com Colofon Horizontaal De Hanze is de redactioneel onafhankelijke krant van de Hanzehogeschool Groningen. De krant verschijnt tweewekelijks Verticaal 1 Is de vergadersfeer vaak 1 Hiermee kan de raad niet 8 Misvatting 2 Zeep, de wilde frisheid van limoenen 9 Stoomschip (afko) 3 Openbare basisschool (afko) 11 tijns of pack 4 Onderdeel van een schip 12 Hogeschool in het Noorden (afko) 5 Mengsel 13 Techn. Universiteit E hoven (afko) 6 Fraxinus excelsior (boom) 15 Roepen raadsleden soms 7 Daarvan kan menig raad wat van leren 16 Platenlabel van JLo 10 Is raadswerk volgens de verkiezingscie. 17 Een loper is een raads 12 Stemmen, stemmen? 18 Overleggen met het op tafel 14 Voor dit besluit is instemming ver t 20 St. Zeldzame Huisdierrassen (afko) 15 Vrucht of oude dame 21 Afko van wat hierboven staat 19 Ik over uw belangen 22 Comité Anti Stierenvechten (afko) 22 sis of cket 24 Open Universiteit (afko) 23 Verzorgt inspraak van een school 25 Niet gekozen, wat een 25 Daar in Duitsland, ja in Rusland 27 Hoort een raad niet te zijn 26 Initialen van Milne (Winnie-the-Pooh) De vet gedrukte opgaven hebben met het thema te maken, net als de oplossing. Mail het woord naar: huzzel@org.hanze.nl en ding mee naar de gebundelde studentensoap Martini Drei. Inzenden t/m dinsdag 29 mei. De vorige Huzzel is gewonnen door: M. Hollander. De oplossing is: GROOTPAPAATJE Boudewijn Otten Fotografie Pepijn van den Broeke - Robert van der Molen loexproduxies Prikbord Prikkies zijn gratis voor personeel en studenten van de HG en voor niet commerciële instellingen. Lengte maximaal 30 woorden. Bedrijven betalen 25 euro voor 30 woorden, elk woord extra kost 50 cent. Opgeven bij de redactie: Zernikeplein 1-H4, postbus 30030, 9700 RM, Groningen, de.hanze@org. hanze.nl. STUDENTENSTEUNPUNT VOOR AL JE VRAGEN Heb je vragen over studiefinanciering, dreig je een bindend studieadvies te krijgen of heb je problemen met je huisbaas? Het Studentensteunpunt van de Groninger tudentenbond is vabn maandag t/m donderdag van bereikbaar. Bel , mail naar bestuur@groningerstudentenbond.nl of loop binnen bij het kantoor van de GSb, St. Walburgstraat 22a. GITAARLES AANGEBODEN Privé gitaarles voor elektrisch gitaar door jonge Groninger muzikant. Bel voor meer info: SUPERVISIE VOOR DOCENTEN! Kijk op ZERE VOETEN? Bel pedicure Brigitte Munzebrock VRIJWILLIGERS GEVRAAGD Verhalen van Ver zoekt (tijdelijk) vrijwilligers die gastsprekers van buitenlandse afkomst begeleiden naar hun gastles op scholen en organisaties. Voor meer infomatie: Nelleke Tomasini en KLACHTEN OVER HET NIEUWE LEREN Te weinig contacturen of nauwelijks begeleiding? Surf naar en meld je klachten over het nieuwe leren en competentiegericht onderwijs! APPARTEMENT TE HUUR Per 15 juni: gemeubileerd sous-terrain-appartement met eigen opgang bij het Noorderstation. Woonkamer (4x4 m.), slaapkamer met douche/ toilet (4x4), keuken (2x4 m) Met fietsenschuurtje en voortuin. Geschikt voor één persoon of stel. Info: rinatienstra@planet.nl. OPPAS GEZOCHT Vrolijke student(e) gezocht die ondersteuning wil geven bij zorg voor kindje van acht maanden in combinatie met huishoudelijk werk. 16 uur per maand. Tijden/salaris in overleg, géén zwart werk. Diana Sluiman Redactie-adres Zernikeplein 1 H 4, 9747 AS Groningen Postadres Postbus 30030, 9700 RM Groningen telefoon: fax: de.hanze@org.hanze.nl Internet: Redactie Chris Wind - hoofdredacteur c.f.wind@pl.hanze.nl Boudewijn Otten - (eind)redacteur j.b.m.otten@pl.hanze.nl Luuk Steemers - redacteur lu.a.steemers@pl.hanze.nl Rina Tienstra - redacteur r.h.tienstra-de.knegt@pl.hanze.nl Loes Vader - redacteur j.l.c.vader@pl.hanze.nl Illustraties Mathieu van der Bij & Xiao Feng Chiu Sam Peeters Leo van der Reest Barbara Stok Basis lay-out Art Studio - Groningen Productie Redactie de Hanze & Grafi sche Industrie De Marne B.V. Oplage: Advertenties Bureau Nassau info@bureaunassau.nl Abonnementen 40 euro per jaar de.hanze@org.hanze.nl

18 14 advertenties 10 mei 2007/16 de HANZE Wij zoeken vrouwen die mee willen werken aan een geneesmiddelenonderzoek (702) Het doel van dit onderzoek is te vergelijken hoe twee preparaten van een hormoon, dat gebruikt wordt bij de behandeling van onvruchtbaarheid, worden opgenomen, verspreid en verwerkt in het lichaam en te bepalen of de twee preparaten na toediening even goed verdragen worden. U zou aan het onderzoek kunnen deelnemen als: u een vrouw bent met een leeftijd tussen 18 en 40 jaar en als u gezond bent, u niet meer dan 10 sigaretten per dag rookt, en bereid bent tijdens het onderzoek dit te beperken tot maximaal 5 sigaretten, u een anticonceptiepil gebruikt, of bereid bent in de 2 maanden (cycli) voorafgaand aan het onderzoek en tijdens het onderzoek een anticonceptiepil te gebruiken, u bereid bent aanvullende anticonceptie (bv condooms) te gebruiken tijdens het onderzoek. Onderzoeksdata Het onderzoek zal 4 tot 6 maanden duren. U bezoekt de kliniek 17 keer en daarnaast zijn er 2 opnameperioden in de kliniek, die elk 2 dagen duren en 24 dagen na elkaar plaatsvinden. Het verblijf in de kliniek start op dag 16 van de cyclus om 15:00 uur, u kunt weer naar huis op dag 18 rond 10:00 uur. De opname data zijn: 1e opnameperiode 2e opnameperiode 5 t/m 7 juni juni t/m 1 juli t/m 21 juni t/m 15 juli t/m 5 juli t/m 29 juli t/m 19 juli t/m 12 augustus juli t/m 2 augustus t/m 26 augustus 2007 Vergoeding Elke vrijwilligster ontvangt een vergoeding voor deelname aan dit geneesmiddelenonderzoek van maximaal 1234,- plus een reiskostenvergoeding ( 0,19 per gereisde kilometer, minimaal 4,00). Als u geïnteresseerd bent om aan dit onderzoek deel te nemen en meer informatie wilt, kunt u contact opnemen met: dr. Ingrid Duijkers, dr. Christine Klipping, dr. Ageeth Remmers of dr. Marjan van den Berg Telefoon (tijdens kantooruren)

19 advertentie de HANZE 10 mei 2007/16 15 VERVOLG DE HMR LIJSTEN: WIE STAAT VOOR WAT, BEPAAL JE KEUZE! De Realisten Een nuchtere kijk op onderwijs De medezeggenschapslijst De Realisten bestaat uit positief-kritische personeelsleden uit alle geledingen van de Hanzehogeschool. Het zijn mensen die de dagelijkse realiteit van het onderwijs als uitgangspunt hebben. Vandaar de naam De Realisten. DE SPEERPUNTEN VAN DE REALISTEN: Onderwijs De onderwijskwaliteit behoort altijd voorop te staan: stop met ondoordachte en inderhaast doorgevoerde modieuze onderwijsvernieuwingen. UNLIMITED(?): (keuze)flexibiliteit heeft zo zijn grenzen; er moet voldoende plaats in het onderwijs zijn voor een controleerbare verdiepingsslag ("longitudinale leerlijnen"). Rooster het onderwijs kleinschalig in rond de instituten. Studenttalenten na het behalen van de propedeuse traceren, begeleiden en koesteren via uitdagende studieroutes. Internationalisering moet op ecologisch verantwoorde wijze worden vormgegeven: ga beheerst om met reislust en stimuleer het gebruik van ICT-toepassingen. Personeel De recent ingevoerde functieordening geeft niet de waardering voor onderwijsfuncties die het onderwijs zo hard nodig heeft: "duurzaam personeelsbeleid" zal ook tot uiting moeten komen in de functiewaardering. Lectoraten (incl. promotietrajecten en kenniscentra) moeten voor het onderwijs zèlf een duidelijke toegevoegde waarde hebben: kennisontwikkeling mag geen doel op zich zijn, maar zal expliciet ten dienste moeten staan van het onderwijs. Voorzieningen Geen privileges in financiering en huisvesting van instituten. Meer aandacht voor verkeerstromen en veiligheid. Meer aandacht voor "beleefde kleinschaligheid" Verbeter de docent/student-ratio, verminder de bureaucratie De afgelopen zittingsperiode heeft de Lijst De Realisten o.a.: Tégen het HG-voorstel van de functieordeling gestemd. De bevriezing van overhead in de HG-groei van harte gesteund. Gepleit voor méér onderwijsgeld en mínder strategisch geld (inmiddels heeft de HG deze stap gezet). Gepleit voor ecologisch verantwoorde internationalisering. Herhaaldelijk gewezen op de verkeersproblematiek op en rond het Zernike Park: er wordt steeds meer bij gebouwd op het park, maar de verkeersinfrastructuur blijft ver achter op deze ontwikkeling. Beste kiezers, VOS Het VOS vraagt de komende tijd jullie aandacht voor de HMR verkiezingen. Wij willen ons sterk maken voor jou! En daarvoor hebben we jouw stem nodig. De HMR is het hoogste overlegorgaan binnen de Hanzehogeschool. Hier worden onderwijsinhoudelijke punten besproken en er is de mogelijkheid om invloed uit te oefenen op jouw studeeromgeving. Zijn er bijvoorbeeld overal voldoende computers en projectruimtes? Is de SLB goed geregeld? Het VOS vindt van niet! Wij pleiten voor meer computers, meer projectruimtes en meer stiltewerkplekken. Wij willen SLB zonder onzinnige opdrachten, maar met ondersteuning van een gekwalificeerde SLB er. Internationalisering is leuk, maar het moet ook haalbaar zijn. Daarom willen wij hiervoor een meer kleinschalige aanpak. Ook hebben wij aandacht voor een groene en gezellige campus waarin verantwoord ondernemen vanzelfsprekend moet zijn. In één zin samengevat: "Wij willen een toegankelijke hogeschool waar iedereen het maximale uit zichzelf kan halen, zich thuis voelt en waar aandacht is voor duurzaamheid". Om goed inzicht te krijgen wat er op de verschillende opleidingen speelt en nog beter op jouw belangen in te spelen streven we naar een goede samenwerking met alle schoolraden. Ook is er een nauwe samenwerking met de universiteitsraad zodat we ons samen sterk kunnen maken op Zernike en in de stad Groningen. We zullen tijdens de verkiezingen zoveel mogelijk aanwezig zijn en je kan ons dan ook altijd aanspreken. Maar het is goed om te weten dat je kan ons altijd bereiken voor vragen en opmerkingen. Wij zijn er namelijk voor jouw belangen! Het verkiezingsprogramma staat op de website en geldt als leidraad voor het komende raadsjaar. Uit ons verkiezingsprogramma zijn speerpunten gehaald zodat je gemakkelijk leest waar wij voor staan. Daarom: Kies inhoud, kies VOS!! Wees realistisch. Denk realistisch. Stem De Realisten! Een volledig programma is beschikbaar. Aanmelden bij Martin Kramer, tel 2825, Gerben Brands Lijsttrekker

20 16 achterklap 10 mei 2007/16 HANZE Astromaniac De enige ware studentenhoroscoop 10 t/m 31 mei Leeuw Maagd 23 augustus 22 september Maagden proberen subtiel de aandacht van een klasgenoot te trekken, maar er zijn kapers op de kust. Misschien moet je toch iets duidelijker zijn in je signalen, beste Maagd. Zeg waar het op staat. Schreeuw het van de daken. Trek aandacht. Voor het te laat is en die begeerlijke klasgenoot of collega met een ander naar Madurodam of de Efteling gaat. Pas op met barbecueën. Weegschaal 23 september 22 oktober Overdrijf je niet een beetje, lieve Weegschaal? Je hoeft die scharrel niet meteen aan je moeder voor te stellen of op Hemelvaartsdag met je geliefde bij Ikea naar keukens te kijken. Ga gewoon weer eens vet op stap met je vrienden want voor je het weet zit je op zondagochtend bij je schoonouders te brunchen. Pas op voor waterpistolen. Schorpioen 23 oktober 22 november Niemand maakt jou meer wat, lieve Schorpioen. Je kunt trots zijn op wat je voor elkaar hebt gekregen. En je hebt het helemaal alleen gedaan. Zonder hulp van mams of paps, zelfs zonder hulp van die eigenwijze Weegschaal in je omgeving. De kracht die je nu uitstraalt, hou je nog een tijdje. Geniet ervan, put er energie uit, maar zorg dat je niet arrogant wordt. Boogschutter 23 november 22 december Lekker verkocht op Koninginnedag, beste Boogschutter? Ben je eindelijk verlost van die dokterromans en die boeketreeksen uit je boekenkast? Wat kan opruimen toch een positieve invloed op je innerlijke zelf hebben. Trakteer je collega s of je klasgenoten op een ferme slagroomtaart. Maar hou die taart die een oogje op je heeft in de gaten. Die gaat voor heibel zorgen. Steenbok 23 december 22 januari Dat was niet zo n beste start, lieve Steenbok. Je bent net aan iets nieuws begonnen en je glijdt uit over een komkommerschil en breekt een vinger. Het enige dat je nog kunt doen is rust nemen. Laat je maar eens lekker verwennen door je vrienden en vriendinnen en stop die arm in een mitella. Eind mei ben je weer helemaal in orde. Tip: bel eens wat vaker met je familie. Je hebt er nu tijd voor. Waterman 23 januari 22 februari Heb je nog steeds geen afspraak met de tandarts gemaakt, beste Waterman? Foei! Waar komt dat uitstelgedrag toch vandaan? Pak de telefoon en regel je zaakjes voor het te laat is. Weet je wat een kroon of een implantaat kost? Of weet je hoe hoog de boete is als je auto niet APK gekeurd is? Betaal je huur op tijd want voor je het weet staat er een deurwaarder op de stoep. Vissen 23 februari 22 maart Wakker worden, beste Vissen! Je lijkt wel een bejaarde. Haal die rollator uit het vet en ga de eendjes voeren in het plantsoen. Spring uit de band en doe iets geks. Iets waarvan je adrenaline weer gaat stromen. Zet op Hemelvaartsdag je ramen wagenwijd open en de kans is groot dat de liefde van je leven zo naar binnen fladdert. Eet geen kip! Ram 23 maart 22 april Misschien heb je het zelf niet eens in de gaten, beste Ram, maar je flirt met iedereen. Mannen, vrouwen, docenten, klasgenoten Met die hulpeloze blik van je krijg je alles voor elkaar. Pas op dat je niet overdrijft! Er is iemand die jouw spelletje doorziet en door jouw zwoele blikken heen prikt. Iemand op wie je al een tijdje heimelijk verliefd bent. Stier 23 april 22 mei Een heerlijk weekje zit er aan te komen, lieve Stier. Het lijkt wel of de zon voor jou net iets uitbundiger schijnt. Het is voor jou dé tijd om met je neus in de reisgidsen te duiken. Een weekje Berlijn, een lang weekend Ameland of een zalige zomer op een Turks eiland? Je hebt het verdiend. Doe mee aan puzzeltjes, wie weet win je wel een reisje. Tweeling 23 mei 22 juni Je wilt het niet toegeven, lieve Tweeling, maar je hebt te lang in dat keurslijf gezeten. Je bent de afgelopen winter zo braaf geweest, dat het tijd wordt voor een beetje burgerlijke ongehoorzaamheid. Laat zien wie je bent en waar je voor staat! Laat je door niemand de wet voor schrijven. Jij bent heel goed in staat om te weten wat het beste voor je is. Kreeft 23 juni 22 juli De anders zo rustige en beschaafde Kreeft gaat deze periode helemaal uit z n dak. Hij heeft zin om iemand heel hard in z n gezicht te spugen. En laat dat nou net z n baas of een docent zijn. Niet doen, lieve Kreeft! Je krijgt spijt als haren op je hoofd. Al is die baas nog zo n dwaas en heeft die docent dat tentamen nóg niet nagekeken, met stroop bereik je meer dan met azijn. Leeuw 23 juli 22 augustus Het is niet alleen een chaos in je hoofd, maar ook op je bureau, beste Leeuw. Aantekeningen, oude kranten, Aldi-folders Terwijl je je nog zo had voorgenomen om in de meivakantie de bezem over je bureau te halen, is het er weer niet van gekomen (zucht). Je zult weer veel tijd moeten besteden aan het zoeken naar je aantekeningen. Probeer geen frituurvet door de afvoer te lozen. Een verstopping ligt op de loer. Trentemøller Ik ben verliefd. Zo dat is eruit. De afgelopen drie weken heb ik geprobeerd de vlinders in bedwang te houden. Verliefd zijn is immers een gevaarlijke zaak. Voor je het weet fiets je urenlang met een gelukzalige glimlach door de regen. Of lig je te luisteren naar de beste lovesongs uit de jaren tachtig. Als Whitney Houston zich afvraagt hoe ze kan weten if he really loves me, denk je er serieus over na. En Madonna is ineens niet belachelijk meer als ze zingt over haar Lucky Star. Natuurlijk is hij je Lucky Star, hij schijnt immers op je wherever you are. Een paar keer eerder ben ik verliefd geweest, en altijd met rampzalige gevolgen. Dat zou me niet nog een keer gebeuren. De verliefdheid zelf is nog wel te doen, maar als je maanden later wakker schrikt blijken al je tentamens voorbij te zijn zonder dat je eraan hebt deelgenomen, en zijn je vrienden een eigen leven begonnen. Nee, dit keer zou ik op aarde blijven. Ik moest mijn kop erbij houden. Drie weken lang bleef ik stug volhouden dat er niks aan de hand was. Ik ging naar mijn colleges, luisterde techno, en gebruikte mijn fiets enkel voor functionele doeleinden. Het werkte. Niemand die iets doorhad, behalve dan mijn oom. Op de verjaardag van mijn oma keek hij me eens goed aan, gaf me een knipoog en fluisterde: Jij hebt lichtjes in je ogen, wie is de gelukkige? Een perfect moment om rood te worden, en natuurlijk gebeurde dat ook. Snel fluisterde ik: Ssssht, het is nog in een vroeg stadium. Ondertussen keek ik angstvallig om me heen of niemand van de familie iets gemerkt had. Maar nu kan ik er niet meer onderuit. Ik ben verliefd. Vanochtend werd ik zonder reden om zes uur wakker. Nog even probeerde ik mijn ogen stijf dicht te houden, maar het lukte me niet. Ik sprong uit bed, deed mijn hardloopschoenen aan, en voor ik het wist was ik op weg naar het plantsoen. Natuurlijk regende het, en natuurlijk was daar weer die stompzinnige glimlach. Zonder moeite rende ik een uur lang rondjes door het plantsoen. Thuisgekomen zette ik met een euforisch gevoel Trentemøller op repeat. Een mooi compromis tussen techno en zoete liefdesteksten. It s about you and the sun, a morning run. Terwijl ik door mijn kamer sprong met een flesje water als microfoon wist ik dat het de waarheid was. You and the sun a morning run, wat heb je nou nog meer nodig? Het is wachten tot ik de grond weer raak. Leonie Veraar

Houdt u er alstublieft rekening mee dat het 5 werkdagen kan duren voordat uw taalniveau beoordeeld is.

Houdt u er alstublieft rekening mee dat het 5 werkdagen kan duren voordat uw taalniveau beoordeeld is. - Instructie Deze toets heeft als doel uw taalniveau te bepalen. Om een realistisch beeld te krijgen van uw niveau,vragen we u niet langer dan één uur te besteden aan de toets. De toets bestaat uit twee

Nadere informatie

Understanding and being understood begins with speaking Dutch

Understanding and being understood begins with speaking Dutch Understanding and being understood begins with speaking Dutch Begrijpen en begrepen worden begint met het spreken van de Nederlandse taal The Dutch language links us all Wat leest u in deze folder? 1.

Nadere informatie

Een van de agenten komt naar hem toe. Nou, het is me het dagje wel, zegt hij. Nu zijn er toch rellen in de stad.

Een van de agenten komt naar hem toe. Nou, het is me het dagje wel, zegt hij. Nu zijn er toch rellen in de stad. Een dode De voetbalwedstrijd is afgelopen. Het stadion is bijna leeg. Het is koud, de zon schijnt bleek. Munck staat op de tribune van vak H en staart naar de dode man op de bank. Wat vreselijk, denkt

Nadere informatie

Puzzle. Fais ft. Afrojack Niveau 3a Song 6 Lesson A Worksheet. a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel.

Puzzle. Fais ft. Afrojack Niveau 3a Song 6 Lesson A Worksheet. a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel. Puzzle a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel. een beloning voor de winnaar iemand die piano speelt een uitvoering 4 wat je wil gaan doen; voornemens 5 niet dezelfde 6 deze heb je

Nadere informatie

Dutch survival kit. Vragen hoe het gaat en reactie Asking how it s going and reaction. Met elkaar kennismaken Getting to know each other

Dutch survival kit. Vragen hoe het gaat en reactie Asking how it s going and reaction. Met elkaar kennismaken Getting to know each other Dutch survival kit This Dutch survival kit contains phrases that can be helpful when living and working in the Netherlands. There is an overview of useful sentences and phrases in Dutch with an English

Nadere informatie

Win a meet and greet with Adam Young from the band Owl City!

Win a meet and greet with Adam Young from the band Owl City! 1 Meet and greet read Lees de tekst. Wat is de prijs die je kunt winnen? early too late on time vroeg te laat op tijd Win a meet and greet with Adam Young from the band Owl City! Do you have a special

Nadere informatie

Teksten van de liederen die gospelkoor Inspiration tijdens deze Openluchtdienst zingt.

Teksten van de liederen die gospelkoor Inspiration tijdens deze Openluchtdienst zingt. Don t you worry There s an eternity behind us And many days are yet to come, This world will turn around without us Yes all the work will still be done. Look at ever thing God has made See the birds above

Nadere informatie

Jennifer Machielse. Lennart Stachowitz. Studentleden Medezeggenschapsraad NHTV

Jennifer Machielse. Lennart Stachowitz. Studentleden Medezeggenschapsraad NHTV Studentleden Medezeggenschapsraad NHTV Jennifer Machielse I am Jennifer Machielse, spontaneous, self-conscious and a go-getter, that s me. I am a fourth-year student Marketing & Communication in Tourism

Nadere informatie

News: Tours this season!

News: Tours this season! 1 Do you remember? Lees de zinnen en vul de juiste woorden in. Kies uit: like listen presenter too loud great show number next crowd singer. Let op: je houdt twee woorden over. Welcome back to the best

Nadere informatie

Juridische medewerker

Juridische medewerker 28-11-2013 Sectorwerkstuk Juridische medewerker Temel, Elif HET ASSINK LYCEUM Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Hoeveel procent van de opleiding bestaat uit stage?... 6 o Begeleiding...

Nadere informatie

1. In welk deel van de wereld ligt Nederland? 2. Wat betekent Nederland?

1. In welk deel van de wereld ligt Nederland? 2. Wat betekent Nederland? First part of the Inburgering examination - the KNS-test Of course, the questions in this exam you will hear in Dutch and you have to answer in Dutch. Solutions and English version on last page 1. In welk

Nadere informatie

JUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou.

JUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou. JUST BE YOU.NL Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen Marian Palsgraaf - www.justbeyou.nl Het mooiste wat je kunt worden is jezelf. Mijn passie is mensen te helpen

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 6 Zacheüs (1) Het is erg druk in de stad vandaag. Iedereen loopt op straat. Zacheüs wurmt zich

Nadere informatie

9 daagse Mindful-leSs 3 stappen plan training

9 daagse Mindful-leSs 3 stappen plan training 9 daagse Mindful-leSs 3 stappen plan training In 9 dagen jezelf volledig op de kaart zetten Je energie aangevuld en in staat om die batterij op peil te houden. Aan het eind heb jij Een goed gevoel in je

Nadere informatie

1. will + hele werkwoord (Future Simple) 2. shall + hele werkwoord 3. to be (am/is/are) going to + hele werkwoord

1. will + hele werkwoord (Future Simple) 2. shall + hele werkwoord 3. to be (am/is/are) going to + hele werkwoord FUTURE TENSE ( TOEKOMENDE TIJD ) Hoe? 1. will + hele werkwoord (Future Simple) 2. shall + hele werkwoord 3. to be (am/is/are) going to + hele werkwoord Wanneer? Ad 1. Als iets in de toekomst zal gebeuren

Nadere informatie

THE LANGUAGE SURVIVAL GUIDE

THE LANGUAGE SURVIVAL GUIDE DUTCH THE LANGUAGE SURVIVAL GUIDE 4 0 0 W O R D S T O G E T S T A R T E D I N A N Y L A N G U A G E BY THE FOREIGN LANGUAGE COLLECTIVE Verbs Werkwoorden To be zijn I ik ben You jij bent He/She/It hij/zij/het

Nadere informatie

BEAR. Do you need protection? A bear can help you, because it is big and stands for power. BEAVER

BEAR. Do you need protection? A bear can help you, because it is big and stands for power. BEAVER 1 Power animals Lees de tekst hieronder en beantwoord de vraag. Animal symbol guide Which power animal do you need for help? Discover it in this animal symbol guide. LION BEAR ROOSTER When you are weak,

Nadere informatie

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach.

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Karin de Galan Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Ze heeft zich gespecialiseerd in het trainen van trainers en richtte in 2007 de galan school voor training op. Eerder werkte ze als

Nadere informatie

Comics FILE 4 COMICS BK 2

Comics FILE 4 COMICS BK 2 Comics FILE 4 COMICS BK 2 The funny characters in comic books or animation films can put smiles on people s faces all over the world. Wouldn t it be great to create your own funny character that will give

Nadere informatie

Kids. &Go. Informatieblad speciaal voor kinderen

Kids. &Go. Informatieblad speciaal voor kinderen Informatieblad speciaal voor kinderen Datum; Aalsmeer, jaar 2011 Gemaakt door; Bianca Wegbrands daar, Wat leuk dat je dit informatieblad speciaal voor kinderen wilt lezen. Ik zal me eerst even aan jou

Nadere informatie

Win a meet and greet with Adam Young from the band Owl City!

Win a meet and greet with Adam Young from the band Owl City! 1 Meet and greet read Lees de tekst Wat is de prijs die je kunt winnen? Flash info early too late on time vroeg te laat op tijd Win a meet and greet with Adam Young from the band Owl City! Do you have

Nadere informatie

Main language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen.

Main language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen. Lesbrief Les 2.1: My family Main language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen. Nouns: brother, sister, cousin, mother, father, aunt, uncle, grandmother,

Nadere informatie

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis.

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis. Weer naar school Kim en Pieter lopen het schoolplein op. Het is de eerste schooldag na de zomervakantie. Ik ben benieuwd wie onze mentor * is, zegt Pieter. Kim knikt. Ik hoop een man, zegt ze. Pieter kijkt

Nadere informatie

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Een land waar mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Lilian (48) vraagt haar zoontje om even een handje te komen geven. Dat doet hij en dan gaat hij weer lekker verder spelen. Wij nemen plaats aan

Nadere informatie

Hoe gaat het met je studie?

Hoe gaat het met je studie? 195 195 HOOFDSTUK 12 Hoe gaat het met je studie? WOORDEN 1 Kies uit: onvoldoende controleren gymnastiek mening huiswerk 1 Heb je je al gemaakt? 2 Ik was op school niet zo goed in. Ik vond sport niet leuk.

Nadere informatie

possessive determiners

possessive determiners personal pronouns possessive determiners SirPalsrok @meestergijs Ik = I (altijd met een hoofdletter schrijven) I am William. I have no brothers or sisters. I play tennis and love to play videogames. I

Nadere informatie

20 twenty. test. This is a list of things that you can find in a house. Circle the things that you can find in the tree house in the text.

20 twenty. test. This is a list of things that you can find in a house. Circle the things that you can find in the tree house in the text. 9006625806_boek.indd 1 31/08/16 15:26 1 6 test This is a list of things that you can find in a house. Circle the things that you can find in the tree house in the text. living room kitchen bedroom toilet

Nadere informatie

Verpleegkundige in opleiding

Verpleegkundige in opleiding Volg je hart, gebruik je hoofd Verpleegkundige in opleiding Opleiding verpleegkunde Zoek je zinvol werk en wil je graag voor mensen zorgen? Word dan verpleegkundige! Kom naar VUmc. Wij zijn je ideale partner

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

KUNST ONDERZOEK EDUCATIE VISIE VERNIEUWING OMGEVING PUBLIEK WERK BEELD TEKST FASCINATIE

KUNST ONDERZOEK EDUCATIE VISIE VERNIEUWING OMGEVING PUBLIEK WERK BEELD TEKST FASCINATIE ARTISTIEK ONDERZOEK MASTER KUNSTEDUCATIE Willem de Kooning Academie Piet Zwart Instituut te Rotterdam april 2012 Marieke van der Hoek-Vijfvinkel begeleiding: Annette Krauss - MaikoTanaka ? KUNST ONDERZOEK

Nadere informatie

B1 Woordkennis: Spelling

B1 Woordkennis: Spelling B1 Woordkennis: Spelling Bestuderen Inleiding Op B1 niveau gaan we wat meer aandacht schenken aan spelling. Je mag niet meer zoveel fouten maken als op A1 en A2 niveau. We bespreken een aantal belangrijke

Nadere informatie

Ik kom er soms tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet bij mij heb of niet compleet

Ik kom er soms tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet bij mij heb of niet compleet 1 2 3 4 MATERIAL PREPARING LESSON ATTITUDE TOWARD WORK Ik kom er vaak tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet bij mij heb Ik kom er soms tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet

Nadere informatie

Bij. research. Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne.

Bij. research. Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne. Bij research Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne. Opdracht 1 Stagelogboek De eerste dag heb ik bij Ron Steijvers stage gelopen en die is project leider ontwikkelaar, vooral

Nadere informatie

Vergaderen in het Engels

Vergaderen in het Engels Vergaderen in het Engels In dit artikel beschrijven we verschillende situaties die zich kunnen voordoen tijdens een business meeting. Na het doorlopen van deze zinnen zal je genoeg kennis hebben om je

Nadere informatie

Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje

Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Aangepaste dienst Liturgie Voor de dienst speelt de band drie liederen Opwekking 11 Er is een Heer Opwekking 277 Machtig God, sterke Rots

Nadere informatie

Grammatica uitleg voor de toets van Hoofdstuk 1

Grammatica uitleg voor de toets van Hoofdstuk 1 Grammatica uitleg voor de toets van Hoofdstuk 1 Vraagzinnen: Je kunt in het Engels vraagzinnen maken door vaak het werkwoord vooraan de zin te zetten. Bijv. She is nice. Bijv. I am late. Bijv. They are

Nadere informatie

Group 2a 1. How many children do you have in your class?

Group 2a 1. How many children do you have in your class? Drop Out Center Questions March 12&13 Group 2a 1. How many children do you have in your class? Ik heet Vinayagamoorthy, ik ben 13 jaar oud en ik zit in groep 6 hier. Ik zit op een openbare school met alleen

Nadere informatie

Read this story in English. My personal story

Read this story in English. My personal story My personal story Netherlands 32 Female Primary Topic: SOCIETAL CONTEXT Topics: CHILDHOOD / FAMILY LIFE / RELATIONSHIPS IDENTITY Year: 1990 2010 marriage/co-habitation name/naming court/justice/legal rights

Nadere informatie

9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd

9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd 53 9 Vader Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd heeft. P Ik begin steeds beter te begrijpen dat het heel bijzonder is dat ik een kind van God, mijn

Nadere informatie

Engels op Niveau A2 Workshops Woordkennis 1

Engels op Niveau A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Woordkennis 1 Bestuderen Hoe leer je 2000 woorden? Als je een nieuwe taal wilt spreken en schrijven, heb je vooral veel nieuwe woorden nodig. Je

Nadere informatie

KLEURPLAAT VLIEGENDE WOLVEN. MIRA, Schoolkrant De Vrije Ruimte 27 oktober 2010 MOPPEN.

KLEURPLAAT VLIEGENDE WOLVEN. MIRA, Schoolkrant De Vrije Ruimte 27 oktober 2010 MOPPEN. MIRA, Schoolkrant De Vrije Ruimte 27 oktober 2010 MOPPEN. Twee slangen komen elkaar tegen in het moeras. De ene slang zegt tegen de andere: Ik hoop dat ik niet giftig ben. Vraagt de andere: Waarom? Zegt

Nadere informatie

Deze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering.

Deze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering. Bij SNAP leren we ouders en kinderen vaardigheden om problemen op te lossen en meer zelfcontrole te ontwikkelen. Deze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering. SNAP (STOP

Nadere informatie

Listen. Twenty One Pilots Niveau 3a Song 4 Lesson B Worksheet. a Luister naar wat Leo, Tina en Martin vertellen. Omcirkel het juiste antwoord.

Listen. Twenty One Pilots Niveau 3a Song 4 Lesson B Worksheet. a Luister naar wat Leo, Tina en Martin vertellen. Omcirkel het juiste antwoord. 1 Listen a Luister naar wat Leo, Tina en Martin vertellen. Omcirkel het juiste antwoord. 1 Leo is a kid / a teenager / a grown-up. 2 Tina is a kid / a teenager / a grown-up. 3 Martin is a kid / a teenager

Nadere informatie

Free Electives (15 ects)

Free Electives (15 ects) Free Electives (15 ects) Information about the Master RE&H (and the free electives) can be found at the following page: http://www.bk.tudelft.nl/en/about-faculty/departments/real-estate-and-housing/education/masterreh/free-electives/

Nadere informatie

This appendix lists all the messages that the DRS may send to a registrant's administrative contact.

This appendix lists all the messages that the DRS may send to a registrant's administrative contact. This appendix lists all the messages that the DRS may send to a registrant's administrative contact. Subject: 1010 De houdernaam voor #domeinnaam# is veranderd / Registrant of #domeinnaam# has been changed

Nadere informatie

POP. Persoonlijk ontwikkelingsplan. Robin van Heijningen

POP. Persoonlijk ontwikkelingsplan. Robin van Heijningen 1 POP Persoonlijk ontwikkelingsplan Robin van Heijningen 2 POP Persoonlijk ontwikkelingsplan Robin van Heijningen Hillegom 17 oktober 2013 Schoonderbeek Installatietechniek 3 Persoonlijk ontwikkelingsplan

Nadere informatie

Charles den Tex VERDWIJNING

Charles den Tex VERDWIJNING Charles den Tex VERDWIJNING 3 Klikketik-tik-tik Het is halftwaalf s ochtends. Marja vouwt een hemd. En kijkt om zich heen. Even staat ze op haar tenen. Zo kan ze over de kledingrekken kijken. Die rekken

Nadere informatie

3 I always love to do the shopping. A Yes I do! B No! I hate supermarkets. C Sometimes. When my mother lets me buy chocolate.

3 I always love to do the shopping. A Yes I do! B No! I hate supermarkets. C Sometimes. When my mother lets me buy chocolate. 1 Test yourself read a Lees de vragen van de test. Waar gaat deze test over? Flash info 1 In the morning I always make my bed. A Yes. B No. C Sometimes, when I feel like it. 2 When I see an old lady with

Nadere informatie

DE VOLTOOID TEGENWOORDIGE TOEKOMENDE TIJD

DE VOLTOOID TEGENWOORDIGE TOEKOMENDE TIJD 1 Grammatica les 11 THE FUTURE PERFECT TENSE DE VOLTOOID TEGENWOORDIGE TOEKOMENDE TIJD 11.1 FUTURE PERFECT The Future Perfect oftewel de Voltooid Tegenwoordig Toekomende Tijd bestaat uit "will" of "shall"

Nadere informatie

Musical De Eendenclub verdwaalt

Musical De Eendenclub verdwaalt Pagina 1 van 9 Musical De Eendenclub verdwaalt Normale versie voor 3 typetjes (Otto/Elle/Izzi) Een eigen productie van Recrateam Zang: Leonie van Gent en Martijn Boer Stemmen op de cd-versie: Martijn Boer

Nadere informatie

Free time! Better skills. Free time with Brenda and Brian. Worksheet

Free time! Better skills. Free time with Brenda and Brian. Worksheet 1 Free time! read a Stel je hebt een dag vrij van school. Schrijf op wat je dan gaat doen. b Lees de tekst en schrijf op welke dingen Brian en Brenda voorstellen om te doen op een vrije dag. Free time

Nadere informatie

World leader in international education

World leader in international education World leader in international education BESTE OUDER, Wat een spannend jaar gaat u tegemoet: uw zoon of dochter zit in het eindexamenjaar! Het maken van een goede studiekeuze is niet altijd makkelijk en

Nadere informatie

Lisa Van Damme. Ik hou ervan om het juiste moment af te wachten!

Lisa Van Damme. Ik hou ervan om het juiste moment af te wachten! 2 portfolio Lisa Van Damme Lisa Van Damme begon, geïnspireerd door sociaal geëngageerde fotografen, op 17-jarige leeftijd aan een studie fotografie. Voor haar is fotografie meer dan een doel; het is eerst

Nadere informatie

BINNENSUIS Jehudi van Dijk

BINNENSUIS Jehudi van Dijk BINNENSUIS Jehudi van Dijk Op het toneel staat een vrouw. Ze draagt gewone kleren en ze heeft een horloge om. Ook staat er een stoel en een prullenbak en ligt er een pluisje op de grond. Ik denk altijs

Nadere informatie

KIES VOOR JEZELF. Meer tijd voor jezelf in 3 praktische en snelle stappen! Dafne van Benschop Coaching

KIES VOOR JEZELF. Meer tijd voor jezelf in 3 praktische en snelle stappen! Dafne van Benschop Coaching KIES VOOR JEZELF Meer tijd voor jezelf in 3 praktische en snelle stappen! Dafne van Benschop Coaching 1 WIE IS DAFNE? Een paar jaar geleden had ik een goede baan bij een vijfsterrenhotel in Amsterdam,

Nadere informatie

om innerlijke rijkdom en vrijheid te creëren

om innerlijke rijkdom en vrijheid te creëren tips 11 om innerlijke rijkdom en vrijheid te creëren Mandy Israel Fantastisch dat je dit ebook hebt aangevraagd! Ontbreekt er wat in je leven? Voel je je niet voldaan? Wil jij RIJK zijn? Rijkdom gaat voor

Nadere informatie

Security Les 1 Leerling: Marno Brink Klas: 41B Docent: Meneer Vagevuur

Security Les 1 Leerling: Marno Brink Klas: 41B Docent: Meneer Vagevuur Security Les 1 Leerling: Klas: Docent: Marno Brink 41B Meneer Vagevuur Voorwoord: In dit document gaan we beginnen met de eerste security les we moeten via http://www.politiebronnen.nl moeten we de IP

Nadere informatie

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl.

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Chatten Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Colofon Een uitgave van Eenvoudig Communiceren

Nadere informatie

S e v e n P h o t o s f o r O A S E. K r i j n d e K o n i n g

S e v e n P h o t o s f o r O A S E. K r i j n d e K o n i n g S e v e n P h o t o s f o r O A S E K r i j n d e K o n i n g Even with the most fundamental of truths, we can have big questions. And especially truths that at first sight are concrete, tangible and proven

Nadere informatie

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten.

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten. Lekker ding Pas op!, roept Anita. Achter je zitten de hersendoden! Ik kijk achterom. Achter ons zitten twee jongens en drie meisjes hun boterhammen te eten. Ze zijn gevaarlijk, zegt Anita. Ze schudt haar

Nadere informatie

Maximale inspanningstest

Maximale inspanningstest Maximale inspanningstest Je komt bij ons in het ziekenhuis voor een test. Die test heet maximale inspanningstest. Het is een onderzoek waarbij de dokter onderzoekt: Hoe jouw conditie is. Hoe je longen,

Nadere informatie

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna

Nadere informatie

Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie.

Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie. Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie. De cliënt krijgt een groot vel papier en kleurkrijt. De opdracht is: Teken je gezin van herkomst rond de etenstafel. Een werkvorm

Nadere informatie

Wij beloven je te motiveren en verbinden met andere studenten op de fiets, om zo leuk en veilig te fietsen. Benoit Dubois

Wij beloven je te motiveren en verbinden met andere studenten op de fiets, om zo leuk en veilig te fietsen. Benoit Dubois Wij beloven je te motiveren en verbinden met andere studenten op de fiets, om zo leuk en veilig te fietsen. Benoit Dubois Wat mij gelijk opviel is dat iedereen hier fietst. Ik vind het jammer dat iedereen

Nadere informatie

Spel: Wat heb ik geleerd dit jaar?

Spel: Wat heb ik geleerd dit jaar? Spel: Wat heb ik geleerd dit jaar? Inleiding Traditioneel staat de decembermaand in het teken van jaaroverzichten en top 100 of top 2000 lijstjes. Allemaal bedoeld om terug te kijken op het afgelopen jaar.

Nadere informatie

13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl

13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl 13 Acquisitietips AngelCoaching Coaching en training voor de creatieve sector Tip 1 Wat voor product/dienst ga je aanbieden? Maak een keuze, niemand kan alles! Tip 1 Veel ondernemers zijn gezegend met

Nadere informatie

MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate

MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate Van Non-Corporate naar Corporate In MyDHL+ is het mogelijk om meerdere gebruikers aan uw set-up toe te voegen. Wanneer er bijvoorbeeld meerdere collega s van dezelfde

Nadere informatie

(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs. (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren

(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs. (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren (1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren (3) Ons gezelschap helpt gemeenschappen te vormen en te binden (4) De producties

Nadere informatie

www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was.

www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was. www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was. Benjamin Plant student Aardrijkskunde Ik weet wat ik wil Het leukste moment van mijn stage is wanneer leerlingen mij uit zichzelf aanspreken

Nadere informatie

Ius Commune Training Programme 2015-2016 Amsterdam Masterclass 16 June 2016

Ius Commune Training Programme 2015-2016 Amsterdam Masterclass 16 June 2016 www.iuscommune.eu Dear Ius Commune PhD researchers, You are kindly invited to attend the Ius Commune Amsterdam Masterclass for PhD researchers, which will take place on Thursday 16 June 2016. During this

Nadere informatie

DE ULTIEME SOLLICITATIEGIDS

DE ULTIEME SOLLICITATIEGIDS DE ULTIEME SOLLICITATIEGIDS HOOFDSTUK 1 9 feiten over het zoeken van een baan. 1. Jij moet zelf het heft in handen nemen. In plaats van via de traditionele manier te zoeken en te reageren op vacatures,

Nadere informatie

Er is toch niemand die jou aardig vindt. SUKKEL.

Er is toch niemand die jou aardig vindt. SUKKEL. Liefde Ik laat je nooit in de steek. Ik zal je helpen. Jij bent mijn beste vriendin. Het mooiste wat ik heb, geef ik aan jou. Ik ben verliefd... Ik heb alles voor je over. IK HOU VAN JOU! Ik bid voor je.

Nadere informatie

Sterker met Stoma. door jouw ervaring te delen. Stomavereniging introduceert een nieuw motto en krijgt een nieuwe huisstijl! www.stomavereniging.

Sterker met Stoma. door jouw ervaring te delen. Stomavereniging introduceert een nieuw motto en krijgt een nieuwe huisstijl! www.stomavereniging. FC 60 C 22 M 21 Y 10K PMS 549 FC 0 C 54 M 100 Y 0 K PMS 144 Sterker met Stoma door jouw ervaring te delen Stomavereniging introduceert een nieuw motto en krijgt een nieuwe huisstijl! www.stomavereniging.nl

Nadere informatie

Group work to study a new subject.

Group work to study a new subject. CONTEXT SUBJECT AGE LEVEL AND COUNTRY FEATURE OF GROUP STUDENTS NUMBER MATERIALS AND TOOLS KIND OF GAME DURATION Order of operations 12 13 years 1 ste year of secundary school (technical class) Belgium

Nadere informatie

januari 2018 De herinneringen die je later wilt hebben moet je nu maken Mooie herinneringen potje maken:

januari 2018 De herinneringen die je later wilt hebben moet je nu maken Mooie herinneringen potje maken: januari 2018 Mooie herinneringen potje maken: Maak samen met je kinderen een mooi potje of doosje. Schilder, versier Stop er een memo blokje in en maak er een potlood aan vast. Alle mooie momenten van

Nadere informatie

Firewall van de Speedtouch 789wl volledig uitschakelen?

Firewall van de Speedtouch 789wl volledig uitschakelen? Firewall van de Speedtouch 789wl volledig uitschakelen? De firewall van de Speedtouch 789 (wl) kan niet volledig uitgeschakeld worden via de Web interface: De firewall blijft namelijk op stateful staan

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

Inhoud. Een nacht 7. Voetstappen 27. Strijder in de schaduw 51

Inhoud. Een nacht 7. Voetstappen 27. Strijder in de schaduw 51 Inhoud Een nacht 7 Voetstappen 27 Strijder in de schaduw 51 5 Een nacht 6 Een plek om te slapen Ik ben gevlucht uit mijn land. Daardoor heb ik geen thuis meer. De wind neemt me mee. Soms hierheen, soms

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

1Help: faalangst! 1.1 Verkenningen

1Help: faalangst! 1.1 Verkenningen 11 1Help: faalangst! Karel heeft moeite met leren. Dat zal wel faalangst zijn! zegt iemand. Een gemakkelijk excuus, want Karel is wel erg snel klaar met zijn huiswerk. Ellen, die ook moeite heeft met leren,

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

studeerkamer open haard bad douche https://www.homeswapinternational.com/greatbritain-cheltenham garage car exchange / use of car study

studeerkamer open haard bad douche https://www.homeswapinternational.com/greatbritain-cheltenham garage car exchange / use of car study Madness 1 Home swap Flash info read Bekijk de website en lees de tekst. Wat is het Nederlandse woord voor home swap? studeerkamer open haard bad douche https://www.homeswapinternational.com/greatbritain-cheltenham

Nadere informatie

The training courses are only offered in Dutch.

The training courses are only offered in Dutch. Training courses NWO Academy Do you want to focus on the competencies we want to develop throughout the organisation, on what is important for your job and working in projects, or on strengthening your

Nadere informatie

> hele werkwoord > werkwoord +s, als het onderwerp he, she of it is. bevestigend vragend ontkennend

> hele werkwoord > werkwoord +s, als het onderwerp he, she of it is. bevestigend vragend ontkennend PRESENT SIMPLE TENSE ( onvoltooid tegenwoordige tijd ) Hoe? > hele werkwoord > werkwoord +s, als het onderwerp he, she of it is!! als een werkwoord eindigt op een s-klank ( s,ch x) werkw. + es!! als een

Nadere informatie

SAMPLE 11 = + 11 = + + Exploring Combinations of Ten + + = = + + = + = = + = = 11. Step Up. Step Ahead

SAMPLE 11 = + 11 = + + Exploring Combinations of Ten + + = = + + = + = = + = = 11. Step Up. Step Ahead 7.1 Exploring Combinations of Ten Look at these cubes. 2. Color some of the cubes to make three parts. Then write a matching sentence. 10 What addition sentence matches the picture? How else could you

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 16. Herhaling thema.

Thema Op het werk. Lesbrief 16. Herhaling thema. http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 16. Herhaling thema. Wat leert u in deze les? De woorden van les 12, 13, 14 en 15. Veel succes! Deze les is ontwikkeld in opdracht van: Gemeente Den Haag

Nadere informatie

Vlucht AVI AVI. Ineke Kraijo Veerle Hildebrandt. Kraijo - Hildebrandt Vlucht De Vier Windstreken. De Vier Windstreken AVI

Vlucht AVI AVI. Ineke Kraijo Veerle Hildebrandt. Kraijo - Hildebrandt Vlucht De Vier Windstreken. De Vier Windstreken AVI AVI E4* Alcoholisme, ruzie, bang zijn Midden in de nacht rinkelt de telefoon. Anna weet wat dat betekent. Ze moet vluchten, alweer. Ze rent de donkere nacht in. De volgende dag valt Anna in de klas in

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

Karen van der Pauw

Karen van der Pauw Karen van der Pauw www.jeloopbaandebaas.nl Waarom je nog niet de baan hebt die je wilt... 3 Waarom je niet weet wat je wilt... 3 Wat je in dit werkboek zult leren... 4 Wat je in dit werkboek NIET zult

Nadere informatie

ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM

ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM Read Online and Download Ebook ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM DOWNLOAD EBOOK : ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK STAFLEU

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

We hebben verleden week nog gewinkeld. Toen wisten we het nog niet. De kinderbijslag was binnen en ik mocht voor honderd euro kleren uitkiezen.

We hebben verleden week nog gewinkeld. Toen wisten we het nog niet. De kinderbijslag was binnen en ik mocht voor honderd euro kleren uitkiezen. Woensdag Ik denk dat ik gek word! Dat moet wel, want ik heb net gehoord dat mijn moeder kanker heeft. Niet zomaar een kankertje dat met een chemo of bestraling overgaat. Nee. Het zit door haar hele lijf.

Nadere informatie

English is everywhere. hi morning mouse cool help desk hello computers mail school game. Lees de tekst. Omcirkel de Engelse woorden.

English is everywhere. hi morning mouse cool help desk hello computers mail school game. Lees de tekst. Omcirkel de Engelse woorden. one English is everywhere Test Luister naar wat Daniel vertelt. Welke Engelse woorden hoor je? Kruis ze aan. hi morning mouse cool help desk hello computers mail school game Lees de tekst. Omcirkel de

Nadere informatie

Johannes 6,1-15 - We danken God, want Jezus zorgt voor ons

Johannes 6,1-15 - We danken God, want Jezus zorgt voor ons Johannes 6,1-15 - We danken God, want Jezus zorgt voor ons Dankdag voor gewas en arbeid Liturgie Voorzang LB 448,1.3.4 Stil gebed Votum Groet Zingen: Gez 146,1.2 Gebed Lezen: Johannes 6,1-15 Zingen: Ps

Nadere informatie

wat is het? Dit doe ik door een combinatie van sprekende foto s met een bijpassende tekst, die de situatie op een authentieke manier omschrijven.

wat is het? Dit doe ik door een combinatie van sprekende foto s met een bijpassende tekst, die de situatie op een authentieke manier omschrijven. Met visual storytelling voeg ik een andere dimensie toe aan verhalen vertellen én fotografie. Ik geef een (levens)event niet alleen een gezicht, maar ook een stem en breng hiermee het ware en pure gevoel

Nadere informatie