Transcriptie

1 P A AR N O K G O NR D A I GM I M N A G 15 e congres infertiliteit, gynaecologie en obstetrie Rotterdam, de Doelen 6, 7 en 8 april 2005 N I E U W N I E U W Negen dagprogramma s Negen dagprogramma s in drie dagen in drie dagen O N G E W I J Z I G D O N G E W I J Z I G D Inschrijving Inschrijving per dagprogramma per dagprogramma ONSITE INSCHRIJVING IS NIET MOGELIJK

2 Nauwkeurig doseren met de GONAL-fTM(FbM) voorgevulde pen Nu verkrijgbaar in 3 voorgevulde pennen: 300 IE 450 IE 900 IE Filled by Mass

3 PROGRAMMA 15 e CONGRES INFERTILITEIT, GYNAECOLOGIE EN OBSTETRIE Rotterdam, de Doelen 6, 7 en 8 april

4 Tyco Healthcare Nederland B.V. Hogeweg LL Zaltbommel Telefoon: Fax: Internet: 2

5 INHOUDSOPGAVE Accreditatie 4 Proceedings 4 Exposities 4 Exclusieve sponsors 4 Hoofdsponsors 4 Voorwoord 5 Commissies Wetenschappelijk Programma 6 Voorzitters, moderatoren en sprekers 7 Notities bij programma woensdag 6 april Programma woensdag 6 april Notities bij programma donderdag 7 april Programma donderdag 7 april Plattegrond Rotterdam 16 Notities bij programma vrijdag 8 april Programma vrijdag 8 april Avondprogramma s 25 Partnerprogramma s 25 Inschrijving, kosten en betaling wetenschappelijke dagprogramma s 26 Inschrijving, kosten en betaling avondprogramma s 26 Vol=vol 26 Hotelaccommodatie, reservering en betaling 27 Aanvullende informatie 28 Programmaoverzicht met zaalvermelding 29 Notities bij de plattegrond 30 3

6 ACCREDITATIE De Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie heeft elk afzonderlijk dagprogramma met 7 punten geaccrediteerd. Hierbij geldt een maximum van 20 punten voor het gehele congres. Voor het congresprogramma is op dezelfde wijze als bij de NVOG bij het Paritair Comité accreditering aangevraagd. De verwachting is gerechtvaardigd dat het maximum aantal punten zal worden toegekend. In samenwerking met het secretariaat van de VVOG zullen de accrediteringsstroken worden vervaardigd en tijdens of na het congres aan u worden verstrekt. PROCEEDINGS De proceedings van dit congres zullen geheel Engelstalig zijn, van een index zijn voorzien en door Elsevier als uitsluitend gebonden editie worden uitgegeven. Elke congresdeelnemer ontvangt een exemplaar; het streven is tijdens het congres. Wanneer de proceedings tijdens het congres nog niet beschikbaar zijn, dan worden deze door Elsevier naar het postadres van de congresdeelnemers verzonden of door Organon aan hen persoonlijk ter hand gesteld (dit laatste is alleen voor de Nederlandse gynaecologen van toepassing). EXPOSITIES Mede vanwege de economische recessie is deelname van popentiële exposanten niet vanzelfsprekend. Bij deelname wil de exposant dat graag vertaald zien in een voldoende aantal contacten met de congresdeelnemers. EXCLUSIEVE SPONSORS De exclusieve sponsors nemen een zeer aanzienlijk deel van de kosten van resp. de proceedings en de congresmailing voor hun rekening. ORGANON NEDERLAND BV : Uitgave proceedings SERONO BENELUX BV : Congresmailing HOOFDSPONSORS De hoofdsponsors nemen een niet onbelangrijk deel van de niet-variable kosten van de Doelen voor hun rekening. FERRING BV SCHERING NEDERLAND BV TYCO HEALTHCARE BV 4

7 VOORWOORD De Doelencongresreeks Infertiliteit, Gynaecologie en Obstetrie is altijd primair gericht geweest op de nascholing van de Nederlandse en Vlaamse nietuniversitaire gynaecoloog. De doelstelling van het programma van het eerste congres, gehouden in 1984, was de andrologie als onderdeel van de reproductieve geneeskunde, beheersbaar te doen zijn voor de gynaecoloog. De doelstelling van de jaarlijkse Doelencongressen na 1990 was de doelgroep in drie dagen tijd middels bondige voordrachten en complete, uitgebreide proceedings volledig te informeren omtrent de belangrijkste ontwikkelingen binnen de verschillende subspecialismen; dit tegen de achtergrond van het feit dat in de jaren tachtig de gynaecologie zich universitair in drie subspecialismen had opgesplitst: gynaecologie, obstetrie en reproductieve geneeskunde. De verwachting was dat de niet-universitaire gynaecoloog het specialisme in de volle omvang zou blijven uitoefenen. Voor het afgelopen decennium is van belang te vermelden dat naast de voortgaande wetenschappelijke ontwikkelingen zich belangrijke niet-wetenschappelijke ontwikkelingen in gang hebben gezet, welke van invloed op de kwaliteit van zorg kunnen zijn: de opvatting over full-time werkzaam zijn is, uitgedrukt in werkuren per week, geleidelijk aan, breed geaccepteerd, naar beneden bijgesteld, en daarmede het aantal patiëntencontacten; daarnaast zijn gynaecologen om verschillende redenen deeltijds gaan werken; tweede lijnsverloskundigen, verloskundig echoscopisten en fertiliteitsartsen maken in toenemende mate deel uit van de tweede lijnszorg. Deze groepen bepalen mede de kwaliteit van zorg; de laatste jaren is bezoek van de niet-universitaire gynaecoloog aan buitenlandse congressen, ook toonaangevende subspecialistische congressen, sterk afgenomen. Per congresdag hebt u de keuze uit drie dagprogramma s met geheel verschillende aandachtsgebieden. Geen van de dagprogramma s is uitsluitend voor één groep bedoeld. Tenslotte dank aan allen die aan het tot stand komen van dit congres hebben bijgedragen: de voorzitters, vice-voorzitters en leden van de commissies wetenschappelijk programma. In dit programma geven alle dagvoorzitters in een afzonderlijke notitie de achterliggende gedachten en doel van het desbetreffende programma aan. U krijgt een goede indruk van de creativiteit die in dit congres is gelegd, wanneer u al deze notities achter elkaar leest en de programma s doorneemt; de sprekers; zij staan garant voor een wetenschappelijk hoog niveau van het congres en hebben mede vanwege hun bijdrage aan de proceedings veel tijd in dit congres gestoken; de zestien keynote lecture sprekers; zij geven met hun bijdrage een extra dimensie aan dit congres; de sponsors; zonder de nadrukkelijke financiële steun van de exclusieve en hoofdsponsors zou de realisering van het congres niet mogelijk zijn. de exposanten; ook hun financiële steun is onmisbaar voor de realisering van het congres. De overtuigingskracht van het congresprogramma moge u doen besluiten aan het congres deel te nemen. Dr. E. Slager Niettegenstaande de explosieve ontwikkeling van kennis en daaraan gekoppelde (hand)vaardigheden in de afgelopen twee decennia en de genoemde niet-wetenschappelijke ontwikkelingen in het afgelopen decennium, oefenen de niet-universitaire gynaecologen hun vak nog op een brede basis uit. Nascholen op brede basis blijft dus van belang. Daarnaast is van belang dat tweede lijnsverloskundigen, de verloskundig echoscopisten en de fertiliteitsartsen nascholing wordt geboden dat wetenschappelijk op een hoog niveau staat. Dat nu is de doelstelling geworden van dit 15 e Doelencongres Infertiliteit, Gynaecologie en Obstetrie: het congresprogramma omvat aspecten van alle deelspecialismen; middels keynote lectures en postgraduate courses worden onderwerpen meer volledig uitgediept en/of wordt handvaardigheid geoefend. Enkele postgraduate courses worden met een test beëindigd. 5

8 COMMISSIES WETENSCHAPPELIJK PROGRAMMA Het programma kon dankzij kleine, maar actieve commissies worden gerealiseerd. Voorzitters: Prof. dr. B.C.J.M. Fauser, Prof. dr. H.A.M. Brölmann (tweemaal), Prof. dr. H.P. van Geijn, Dr. C.M. Bilardo, Prof. dr. J.M.G. van Vugt, Dr. H.A.M. Vervest en drs. J.F.M. Bruinenberg. Vice-voorzitters: Prof. dr. P. Devroey, Prof. dr. P.R. Koninckx, Prof. dr. M. Temmerman en Dr. P. Hinoul. Leden: Prof. dr. M. Dhont, Prof. dr. P. De Sutter, Dr. P.A. van Dop, Dr. J.M.R. Gerris, Prof. dr. D.D.M. Braat, Dr. E.J.P. van Santbrink, Prof. dr. F. Scheele, Prof. dr. F. van der Veen, Dr. M.A.H.W. Wiegerinck, Prof. dr. J. Deprest, Dr. A.H. Adriaanse, Dr. W.M. Ankum, Prof. dr. C.W. Burger, Dr. P. Hinoul, Dr. J.W. van der Slikke, Prof. dr. R.H.M. Verheijen, Dr. H.A.M. Vervest, Prof. dr. M.E. Vierhout, A.F. Zürcher, Dr. C.M. Bilardo, Prof. dr. O.P. Bleker, Prof. dr. P. Defoort, Dr. N. Exalto, Dr. J. van Eyck, Prof. dr. W.P.F. Fetter, M. van Huis, Prof. dr. Y. Jacquemyn, Prof. dr. H.H.H. Kanhai, Prof. dr. L.A.A. Kollée, Prof. dr. F.K. Lotgering, Dr. Ph. Loquet, Prof. dr. S.G. Oei, Dr. L.L.H. Peeters, Dr. M.G. van Pampus, Dr. M.F. Schutte, E. Smith, Prof. dr. E.A.P. Steegers, Dr. F.P.H.A. Vandenbussche, Prof. dr. G.H.A. Visser en Dr. H.I.J. Wildschut. Lid en coördinator: Dr. E. Slager VOORZITTERS, MODERATOREN EN SPREKERS KEYNOTE LECTURE SPREKERS in alfabetische volgorde Prof. L. Allen (London, UK) Dr. H.G. Blaas (Trondheim, Norway) Dr. C. Braem (Leuven, Belgium) Prof. S. Campbell (London, UK) Prof. M. England (Hertfordshire, UK) Dr. R.M. Van Hoof (Antwerpen, Belgium) Prof. P. Kenemans (Amsterdam, The Netherlands) Prof. H. Koelbl (Mainz, Germany) Prof. H. Leridon (Paris, France) Prof. G. Pilu (Bologna, Italy) Prof. J. Strauss (Philadelphia, USA) Prof. J.G. Thornton (Leeds, UK) Prof. S. Thornton (Warwick, UK) Prof.. E.R. te Velde (Utrecht, The Netherlands) Prof. J.M.G. van Vugt (Amsterdam, The Netherlands) Prof. C. Williamson (London, UK) SPREKERS (EXCLUSIEF KEYNOTE LECTURE SPREKERS) in volgorde van kliniek UNIVERSITAIRE KLINIEKEN NEDERLAND Academisch Medisch Centrum, Amsterdam Dr. W.M. Ankum, gynaecoloog Dr. C.M. Bilardo, gynaecoloog W.J.K. Hehenkamp, arts-onderzoeker Dr. J.M. Prins, internist Prof. dr. F. van der Veen, gynaecoloog Vrije Universiteit Medisch Centrum, Amsterdam Prof. dr. H.P. van Geijn, gynaecoloog A.I.J.I. Go, gynaecoloog M. Haak, agio gynaecologie Prof. dr. P. Kenemans, gynaecoloog Dr. P.J.M. van Kesteren, gynaecoloog Dr. C.B. Lambalk, gynaecoloog D.R.M. Timmermans, psycholoog, besliskundige Prof. dr. R.H.M. Verheijen, gynaecoloog Prof. dr. J.M.G. van Vugt, gynaecoloog Dr. M.G.A.J. Wouters, gynaecoloog Academisch Ziekenhuis Groningen Dr. P.P. van den Berg, gynaecoloog Dr. M.J.E. Mourits, gynaecoloog Dr. M.G. van Pampus, gynaecoloog Dr. H.J. Tinga, gynaecoloog Leids Universitair Medisch Centrum Dr. K.W.M. Bloemenkamp, gynaecoloog Dr. C.L. Creutzberg, radiotherapeut-oncoloog Dr. F.W. Jansen, gynaecoloog Prof. dr. H.H.H. Kanhai, gynaecoloog Prof. dr. C.J.M. Melief Dr. D. Oepkes, gynaecoloog Prof. dr. A.A.W. Peters, gynaecoloog Universitair Medisch Centrum St. Radboud, Nijmegen Prof. dr. D.D.M. Braat, gynaecoloog Dr. J.P.F.A. Heesakkers, uroloog Dr. J. Kremer, gynaecoloog Prof. dr. M.E. Vierhout, gynaecoloog Dr. A.C. Bolte, gynaecoloog Prof. dr. H.A.M. Brölmann, gynaecoloog 6

9 VOORZITTERS, MODERATOREN EN SPREKERS VERVOLG Erasmus Medisch Centrum, Rotterdam Dr. L.J. Blok, moleculair bioloog Dr. J.S.E. Laven, gynaecoloog Dr. N.S. Macklon, gynaecoloog Dr. W.I. van der Meijden, dermato-veneroloog M.C.Ph. Slieker, bekkenphysiotherapeut Prof. dr. E.A.P. Steegers, gynaecoloog Universitair Medisch Centrum Utrecht Prof. dr. H.W. Bruinse, gynaecoloog Prof. dr. B.C.J.M. Fauser, gynaecoloog Dr. C.H. van der Vaart, gynaecoloog Prof. dr. G.H.A. Visser, gynaecoloog Dr. P. van Zonneveld, gynaecoloog UNIVERSITAIRE KLINIEKEN BELGIË Universitair Ziekenhuis Antwerpen Prof. dr. Y. Jacquemyn, gynaecoloog Universitair Ziekenhuis R.U.G, Gent Dr. G. Braems, gynaecoloog Prof. dr. P. Defoort, gynaecoloog Prof. dr. M. Dhont, gynaecoloog Prof. dr. P. De Sutter, gynaecoloog Prof. dr. M. Temmerman, gynaecoloog Academisch Ziekenhuis V.U.B, Brussel Dr. H. Cammu, gynaecoloog Dr. L. De Catte, gynaecoloog Prof. dr. W. Foulon, gynaecoloog Universitair Ziekenhuis Gasthuisberg, Leuven Prof. dr. J. Deprest, gynaecoloog Prof. dr. P.R. Koninckx, gynaecoloog Dr. E. Ortibus, kinderarts Dr. D. Timmerman, gynaecoloog Prof. dr. I. Witters, gynaecoloog UMC Sint Pieter, Brussel Prof. dr. M. Degueldre, gynaecoloog NIET UNIVERSITAIRE KLINIEKEN NEDERLAND Sint Elisabeth Ziekenhuis, Tilburg Drs. J.E.M. Bruinenberg, kinderarts-neonatoloog Dr. H.A.M. Vervest, gynaecoloog Sint Lucas Andreas Ziekenhuis, Amsterdam HagaZiekenhuis, Den Haag Dr. E.J.C. van Rijssel, gynaecoloog Catharina Ziekenhuis, Eindhoven Dr. P.A. van Dop, gynaecoloog Máxima Medisch Centrum, Veldhoven Prof. dr. S.G. Oei, gynaecoloog Dr. M.A.H.W. Wiegerinck, gynaecoloog Isala Klinieken, Zwolle Dr. B.J. Cohlen, gynaecoloog Medisch Centrum Alkmaar Dr. A.H. Adriaanse, gynaecoloog Spaarne Ziekenhuis, Haarlem Dr. N. Exalto, gynaecoloog Amphia Ziekenhuis, Breda Dr. D.N.M. Papatsonis, gynaecoloog RIVM, Bilthoven Dr. P.C.J.I. Schielen, medisch bioloog Onze Lieve Vrouwe Gasthuis, Amsterdam Dr. J.M.M. van Lith, gynaecoloog Groene Hart Ziekenhuis, Gouda Dr. D.J. Swank, chirurg NIET UNIVERSITAIR KLINIEKEN BELGIË Ziekenhuis Oost-Limburg St Jan, Genk Dr. W. Gyselaers, gynaecoloog Dr. P. Hinoul, gynaecoloog Algemeen Ziekenhuis H. Hart/Campus Mariëndal, Tienen Dr. G.G.G. Donders, gynaecoloog A.Z. St. Augustinus, Antwerpen Dr. Ph. Loquet, gynaecoloog Prof. dr. F. Scheele, gynaecoloog A.L. Thurkow, gynaecoloog 7

10 WOENSDAG 6 APRIL 2005 NOTITIE BIJ HET PROGRAMMA FERTILITEITSONDERZOEK EN BEHANDELING ANNO 2005 Prof. dr. B.C.J.M. Fauser Een eerste blik op het Doelen congresprogramma betreffende diagnostiek en behandeling van onvruchtbaarheid anno 2005 zou de indruk kunnen wekken dat er weinig nieuws onder de zon is. Beschreven sessiethema s zijn zeker eerder aan de orde geweest. Toch blijven deze onderwerpen voor de in een algemene praktijk werkende fertiliteitsgynaecoloog uitermate actueel. Steeds weer opnieuw dient de vraag te worden beantwoord hoe beïnvloedt recent verworden kennis mijn dagelijks handelen? Anders gezegd, wordt het tijd voor een revisie van beleid of betreffen deze nieuwe inzichten slechts academische haarkloverij? Tijdens de vier sessies zal getracht worden deze vragen te beantwoorden. Cyclusstoornissen gepaard gaand met oligo/anovulatie wordt frequent als oorzaak van onvruchtbaarheid vastgesteld. Waarom dient nadere diagnostiek te geschieden en hoe beïnvloedt dit ons therapeutisch handelen? Op het gebied van ovulatie-inductie (behandeling van anovulatie) hebben zich in recente jaren belangrijke nieuwe ontwikkelingen voorgedaan. Dienen wij het klassieke algoritme van clomifeencitraat als eerste en gonadotrofines als tweede resort te herzien? In recente jaren is tevens veel gebeurd op het gebied van ovariële hyperstimulatie. Hier worden vrouwen met een normale menstruele cyclus gestimuleerd tot het rijpen van meerdere follikels voor bevruchting in-vivo [bijv. intra-uteriene inseminatie], of in-vitro [IVF]. Veel is geschreven over het feit dat de ovariële respons op deze behandeling moeilijk is te controleren en veel recente literatuur heeft zich gericht op de negatieve gevolgen van meerlingzwangerschappen (zowel voor wat betreft de neonatale uitkomsten als de hoge kosten). Kortom, weegt de meeropbrengst in de zin van hogere kans op zwangerschap wel op tegen de risico s en bijwerkingen die met deze behandeling gepaard gaan? Voorts kunnen wij ons gelukkig prijzen met drie eminente sprekers voor de keynote lectures. De onderwerpen sluiten aan bij de thema s van de dag, maar zullen in een breed perspectief worden geplaatst. Ik zie uit naar een dag vol creatieve gedachten en discussie. WOENSDAG 6 APRIL 2005 NOTITIE BIJ DE POSTGRADUATE COURSE ONTWIKKELINGSSTOORNISSEN VAN ORGAANSYSTEMEN VASTSTELBAAR MIDDELS ECHOSCOPIE IN DE EMBRYONALE EN FOETALE ONTWIKKELINGSFASE (NA KENNISNAME VAN DE NORMALE EMBRYONALE ONTWIKKELING) Dr. C.M. Bilardo Nederland heeft in Europa een uitzonderlijke positie: het is het enige land waar echoscopisch onderzoek geen standaard onderdeel van zwangerschapzorg is. Na jaren van discussie omtrent het nut van het 20 weken echoscopisch-onderzoek, is recentelijk de knoop doorgehakt. Zowel in het recent verschenen Rapport Prenatale Screening van de Gezondheidsraad, als ook in het Vademecum 2003, wordt gepleit voor de introductie van dit standaard echoscopisch onderzoek. Het doel van het onderzoek is om, bij ernstige afwijkingen, handelingsopties aan de ouders te verschaffen. In het geval van minder ernstige afwijkingen of bij obstetrische problemen, is het onderzoek een instrument om de kwaliteit van de obstetrische en perinatale zorg te verbeteren. Nu deze nieuwe screeningsstrategie ingevoerd wordt, moet veel energie worden geïnvesteerd in opleiding van nieuwe echoscopisten en in het op peil brengen van de kennis van reeds werkzame echoscopisten. Deze dag is een eerste poging in die richting. Het doel van de cursus is uw kennis over de embryologie, de normale foetale anatomie en de meest voorkomende pathologische varianten daarvan, te verbeteren. Dit wordt gedaan aan de hand van prachtige voorbeelden uit de praktijk die verkregen zijn met de meest up-to-date echo-systemen. We zijn vereerd dat eminente specialisten op het gebied van de foetale echodiagnostiek onze uitnodiging hebben aanvaard. Gianluigi Pilu is een docent pur sang. Aan zijn systematische, schematische en heldere manier om ingewikkelde onderwerpen te presenteren heeft hij zijn internationale reputatie te danken. Lyndsey Allan, pionier in de foetale echocardiografie, verstaat de kunst de zeer complexe foetale echocardiografie toegankelijk te maken. Harm-Gerd Blaas kan het mysterie van de eerste ontwikkelingsstadia van het humane embryo in verbazingwekkende echobeelden omtoveren. Ik kan me geen betere sprekers voorstellen. Kortom: het wordt op deze dag, ongeacht uw echoscopisch niveau, puur genieten en vooral veel leren.. 8

11 WOENSDAG 6 APRIL 2005 NOTITIE BIJ DE POSTGRADUATE COURSE NEWBORN LIFE SUPPORT Drs. J.F.M. Bruinenberg De Newborn Life Support (NLS) course is gericht op theoretisch en practische instructie over basale luchtwegondersteuning bij pasgeborenen gedurende de eerste minuten na de geboorte. De course is ontwikkeld in Groot Brittanië onder de auspiciën van de Resuscitation Council (UK) en wordt sedert enkele jaren in de huidige vorm gedoceerd. De course volgt de ABCD-systematiek (Airway, Breathing, Circulation en Drugs). De course is zeer geschikt voor alle professionals die betrokken zijn bij de opvang van de pasgeborenen. In 2003 werd de course voor het eerst in Nederland geïntroduceerd. De course blijkt inmiddels in een duidelijke behoefte te voorzien, niet in het minst bij de kinderartsen die tot dusverre de grootste groep vormde die de course volgde. Zij zijn evenwel alleen bij antepartum gestelde indicatie op verzoek bij de opvang van de pasgeborene betrokken. In alle andere gevallen zult u waar dat nodig is als niet-kinderarts, maar toch als professional, het zelf moeten doen. De course 2005 maakt gebruik van de nieuwe Nederlandse richtlijn van de Nedelandse Vereniging voor Kindergeneeskunde over de reanimatie van de pasgeborene, die officieel in september 2004 van kracht is geworden. Uw handelen in de praktijk zal aan deze richtlijn getoetst worden. Het Doelencongres 2005 biedt alle niet-kinderartsen elke congresdag de mogelijkheid de course te volgen. De course wordt georganiseerd door de stichting Spoedeisende Hulp bij Kinderen (SHK) gezien de grote ervaring die zij heeft met de organisatie van het Advanced Pediatric Life Support (APLS) en Pediatric Advanced Life Support (PALS) courses. Tijdens de course wordt u begeleid door een groep instructeurs, de faculty. Dit zijn medische specialisten en paramedici met uitgebreide ervaring op het gebied van de opvang van pasgeborenen die daarnaast didactisch intensief geschoold zijn. Na inschrijving en betaling voor de course wordt u een uitgebreide manual en aanvangstest (meerkeuzevragen) toegezonden, die u voorafgaande aan de course dient te hebben doorgenomen en beantwoord. De course wordt afgesloten met een schriftelijk en practisch examen. Bij goed resultaat ontvang u een Provider certificaat dat drie jaar geldig is en internationaal erkend wordt door de Resuscitation Council (UK). 9

12 WOENSDAG 6 APRIL 2005 FERTILITEITSONDERZOEK EN BEHANDELING ANNO 2005 Voorzitters: SESSIE I B.C.J.M. Fauser P. De Sutter DIAGNOSTIEK ANOVULATIE Moderator: D.D.M. Braat I Inleiding, D.D.M. Braat I WHO-classificatie; achtergronden, evidence en problemen M. Dhont I PCOS; achtergronden, evidence en problemen J.S.E. Laven I Discussie onder leiding van de moderator I Samenvatting F. Scheele KOFFIEPAUZE SESSIE II OVULATIE-INDUCTIE Moderator: B.C.J.M. Fauser II Inleiding, B.C.J.M. Fauser II Conventionele schema: CC eerste lijn, gonadotrofines tweede lijn C.B. Lambalk II Positie alternatieven: chirurgische benadering F. van der Veen II Positie alternatieven: insulin sensitisers en overige P. van Zonneveld II Discussie onder leiding van de moderator II Samenvatting B.C.J.M. Fauser KEYNOTE LECTURE I Genetics of PCO J. Strauss (Philadelphia) Ingeleid door B.C.J.M. Fauser LUNCHPAUZE SESSIE III OVARIELE STIMULATIE Moderator: M. Dhont III Inleiding, M. Dhont III Is ovarian enhancement beheersbaar? N.S. Macklon III Ravage aangericht door ovariële stimulatie P.A. van Dop III Uitkomsten ovariële stimulatie; zwangerschapskansen, meerlingen P. De Sutter III Discussie onder leiding van de moderator III Samenvatting M.A.H.W. Wiegerinck THEEPAUZE SESSIE IV IUI Moderator: P. De Sutter IV Inleiding, P. De Sutter IV Zin en onzin van IUI B.J. Cohlen IV Discussie onder leiding van de moderator IV Samenvatting P.A. van Dop KEYNOTE LECTURE II Zijn emancipatie en voortplanting nog met elkaar te combineren in deze eeuw? E.R. te Velde (Utrecht) Ingeleid door B.C.J.M. Fauser KEYNOTE LECTURE III Reproduction and demography in Europe H. Leridon (Parijs) Ingeleid door B.C.J.M. Fauser Sluiting, B.C.J.M. Fauser 10

13 WOENSDAG 6 APRIL 2005 POSTGRADUATE COURSE ONTWIKKELINGSSTOORNISSEN VAN ORGAANSYSTEMEN VASTSTELBAAR MIDDELS ECHOSCOPIE IN DE EMBRYONALE EN FOETALE ONTWIKKELINGSFASE (NA KENNISNAME VAN DE NORMALE EMBRYONALE ONTWIKKELING) Dagvoorzitters: C.M. Bilardo Ph. Loquet Embryology made easy M. England (Hertfordshire, UK) Discussie Sonographic defects in the embryo H.G. Blaas (Trondheim, Norway) Discussie KOFFIEPAUZE Fetal CNS defects G. Pilu (Bologna, Italy) Discussie Fetal cardiac defects L. Allen (London, UK) Discussie LUNCHPAUZE Fetal pulmonary defects G. Pilu Discussie Fetal gastro-intestinal defects G. Pilu Discussie THEEPAUZE Fetal skeletal defects G. Pilu Discussie Fetal genito-urinary defects G. Pilu Discussie Sluiting WOENSDAG 6 APRIL 2005 POSTGRADUATE COURSE NEWBORN LIFE SUPPORT Dagvoorzitter: J.F.M. Bruinenberg LUNCHPAUZE Welkom en inleiding Historie en fysiologie Reanimatie bij de geboorte Bespreking van casuistiek Intubatie KOFFIEPAUZE SKILL STATIONS: Luchtwegmanagement Luchtwegmanagement Centraal veneuze toegang (navelvenelijn) en medicatie Reanimatietafel en thoraxcompressie Demonstratie scenario's SCENARIOTRAINING: Scenario Scenario Scenario Scenario THEEPAUZE Teststation en schriftelijke test Uitreiking certificaten 11

14 DONDERDAG 7 APRIL 2005 NOTITIE BIJ HET PROGRAMMA GYNAECOLOGIE; PREVENTIE, DIAGNOSTIEK EN THERAPIE ANNO 2005 Prof. dr. H.A.M. Brölmann Ook deze keer is het programma er op gericht praktische vragen uit te diepen en u op wetenschappelijke basis een leidraad te bieden. Chronische buik- en bekkenpijn staan op de voorgrond in de eerste sessie, klachten die patient en dokter tot wanhoop kunnen drijven, maar die met een rationele benadering in goede banen kunnen worden geleid. Is adhaesiolyse bij buikpijn nu totaal van de baan of moeten we toch wel ingrijpen? In de keynote lecture "Wordt sexuologische problematiek in de gynaecologie onvoldoende onderkend?" zal Rose-Marie Van Hoof, sexuologe, allereerst bespreken dat patiente de ruimte en taal moet worden aangeboden om haar sexuologisch probleem te uiten. Vanuit een holistisch model kan men dan op zoek gaan naar een mogelijke oorzaak van de klacht. Tenslotte zullen enkele vaak voorkomende dysfuncties worden besproken. In de sessie "Infecties" aandacht voor bacteriële en virale infecties; zij blijven een belangrijk aandachtsgebied van de algemeen gynaecoloog. Ook de dokter komt aan bod over hoe besmetting van zichzelf te voorkomen. Twee voordrachten over de raakvlakken van infectie met zwangerschap en met oncologie, onderstrepen de eenheid van ons vak. En dan de hormoon replacement therapie. De "Million Women Study" publicatie in the Lancet over sterk gestegen borstkankerrisico veroorzaakte een rampjaar voor HRT: voorschrijvers werden door twijfel overmand, gebruiksters staakten HRT, al dan niet na medisch advies daartoe. De HRT industrie likte haar wonden. Hoe kan het gebeuren dat één negatieve publicatie in staat blijkt de positieve houding ten aanzien van HRT, uitgedragen op talloze congressen in de daaraan voorafgaande decennia, in één klap teniet te doen. Peter Kenemans zal in zijn keynote lecture "HRT en kanker" bespreken of de gezaaide onrust terecht was, en of HRT anno 2005 als dood dan wel springlevend moet worden beschouwd. In de volgende sessie wordt het oncologisch domein van de algemeen gynaecoloog, het endometriumcarcinoom, betreden. Onder meer zal worden besproken hoe het nu zit met bestraling; onder welke omstandigheden is zij geïndiceerd? Dat de moleculaire biologie een steeds belangrijker rol speelt in het prognostisch determineren van een - ogenschijnlijk - kwaadaardige tumor, blijkt uit de keynote lectue van Caroline Braem, die ons een blik in de toekomst gunt. Tenslotte nieuwe chirurgie, innovatie of nieuwlichterij, evidence based of company driven. Vragen die in de laatste sessie aan de orde komen en u zullen inspireren verantwoord grenzen te verkennen. Kortom... bij dit programma wilt u niet ontbreken. DONDERDAG 7 APRIL 2005 NOTITIE BIJ DE POSTGRADUATE COURSE PRENATALE BEELDVORMING EN SCREENING Prof. dr. J.M.G. van Vugt Deze post-graduate course biedt de deelnemer een zo compleet mogelijk beeld wat prenatale screening en beeldvorming anno 2005 inhoudt. Aan de hand van verschillende topics, van echoscopie tot biochemie, van organisatie tot communicatie, wordt de stand van zaken van de moderne prenatale zorg van de zwangere belicht. De veel bediscussieerde 20 weken echo lijkt er toch te komen binnen het aan te bieden pakket van screening aan de zwangere, de herkenning van de meerling zwangerschap, met name de chorioniciteit, de niet meer aan te ontkomen nuchal translucency meting, met wel of niet een neusbotje. Wordt het voor de patiënt als ze erop tijd bij is een vroege PAPP-A of toch een late triple? Hoe kijken Vlaanderen en Nederland aan tegen de organisatie, verschillen ze of kunnen we misschien toch van elkaar leren? En als we het dan allemaal technisch onder de knie hebben, hoe vertellen we het de patiënt op een begrijpelijke manier? Begrijpen ze het ook echt en begrijpt u het? Vragen en antwoorden daarop hopen we te geven. De course biedt daarnaast aan de hand van twee keynote lectures nog een blik op de (nabije) toekomst. Kunnen we het nog wel zonder diepte zien en maken we ons druk over screening terwijl wellicht diagnostiek voor het grijpen ligt? U mag dan een voorstander of tegenstander van prenatale screening en beeldvorming zijn, echter hoe dan ook het is de realiteit van dit moment. Het beloofd een spannende dag te worden, die u niet mag missen. 12

15 DONDERDAG 7 APRIL 2005 NOTITIE BIJ DE POSTGRADUATE COURSE NEWBORN LIFE SUPPORT Drs. J.F.M. Bruinenberg De Newborn Life Support (NLS) course is gericht op theoretisch en practische instructie over basale luchtwegondersteuning bij pasgeborenen gedurende de eerste minuten na de geboorte. De course is ontwikkeld in Groot Brittanië onder de auspiciën van de Resuscitation Council (UK) en wordt sedert enkele jaren in de huidige vorm gedoceerd. De course volgt de ABCD-systematiek (Airway, Breathing, Circulation en Drugs). De course is zeer geschikt voor alle professionals die betrokken zijn bij de opvang van de pasgeborenen. In 2003 werd de course voor het eerst in Nederland geintroduceerd. De course blijkt inmiddels in een duidelijke behoefte te voorzien, niet in het minst bij de kinderartsen die tot dusverre de grootste groep vormde die de course volgde. Zij zijn evenwel alleen bij antepartum gestelde indicatie op verzoek bij de opvang van de pasgeborene betrokken. In alle andere gevallen zult u waar dat nodig is als niet-kinderarts, maar toch als professional, het zelf moeten doen. De course 2005 maakt gebruik van de nieuwe Nederlandse richtlijn van de Nedelandse Vereniging voor Kindergeneeskunde over de reanimatie van de pasgeborene, die officieel in september 2004 van kracht is geworden. Uw handelen in de praktijk zal aan deze richtlijn getoetst worden. Het Doelencongres 2005 biedt alle niet-kinderartsen elke congresdag de mogelijkheid de course te volgen. De course wordt georganiseerd door de stichting Spoedeisende Hulp bij Kinderen (SHK) gezien de grote ervaring die zij heeft met de organisatie van het Advanced Pediatric Life Support (APLS) en Pediatric Advanced Life Support (PALS) courses. Tijdens de course wordt u begeleid door een groep instructeurs, de faculty. Dit zijn medische specialisten en paramedici met uitgebreide ervaring op het gebied van de opvang van pasgeborenen die daarnaast didactisch intensief geschoold zijn. Na inschrijving en betaling voor de course wordt u een uitgebreide manual en aanvangstest (meerkeuzevragen) toegezonden, die u voorafgaande aan de course dient te hebben doorgenomen en beantwoord. De course wordt afgesloten met een schriftelijk en practisch examen. Bij goed resultaat ontvang u een Provider certificaat dat drie jaar geldig is en internationaal erkend wordt door de Resuscitation Council (UK). 13

16 DONDERDAG 7 APRIL 2005 GYNAECOLOGIE; PREVENTIE, DIAGNOSTIEK EN THERAPIE ANNO 2005 Voorzitters: H.A.M. Brölmann P.R. Koninckx SESSIE I CHRONISCHE PELVISCHE PIJN Moderatoren: P.R. Koninckx A.A.W. Peters I Epidemiologie K. Zondervan I Hoe pijnlijk zijn adhaesies? D.J. Swank I Waarom doet endometriose pijn? P.R. Koninckx I Behandeling: het twee-sporen-beleid A.A.W. Peters I Discussie KEYNOTE LECTURE I Wordt sexuologische problematiek in de gynaecologie onvoldoende onderkend? R.M. Van Hoof (Antwerpen) KOFFIEPAUZE SESSIE II INFECTIES Moderatoren: A.H. Adriaanse G.G.G. Donders II PEP nodig? Indicaties, nadelen en praktische zaken van PEP (post exposition prophylaxis) en HAART (highly active antiretroviral therapy) voor patiënten en artsen J.M. Prins II Herpes simplex virus Nederlands/Vlaamse consensus Richtlijnen voor zwangeren en niet-zwangeren W.I. van der Meijden II Aerobe vaginitis Een nieuwe entiteit G.G.G. Donders II Humaan Papilloma Virus Vaccinatie: een realistische optie voor de toekomst? C.J.M. Melief II Discussie onder leiding van de moderatoren KEYNOTE LECTURE II HRT en kanker P. Kenemans (Amsterdam) LUNCHPAUZE SESSIE III ENDOMETRIUMCARCINOOM Moderatoren: R.H.M. Verheijen D. Timmerman III Diagnostiek D. Timmerman III Moleculaire classificatie L.J. Blok III (Anti)Hormonen en endometrium carcinoom P. Kenemans III Chirurgische stagiëring M.J.E. Mourits III Radiotherapie C.L. Creutzberg III Discussie onder leiding van de moderatoren KEYNOTE LECTURE III THEEPAUZE Kanker die geneest, kan nooit kwaadaardig zijn; over moleculaire biologie van benigne tumoren. C. Braem (Leuven) II Toxoplasmose en cytomegalie-virus Routinematig screenen in de zwangerschap? W. Foulon 14

17 DONDERDAG 7 APRIL 2005 VERVOLG SESSIE IV NIEUWE DIAGNOSTIEK EN OPERATIETECHNIEKEN Moderatoren: W.M. Ankum M. Degueldre IV Is een leidraad van de beroepsvereniging bij de introductie van nieuwe diagnostiek en operatietechnieken noodzakelijk? W.M. Ankum IV Contrastechografie in de gynaecologie D. Timmerman IV Embolisatietherapie bij de behandeling van uterus myomatosus W.J.K. Hehenkamp IV Hysteroscopische sterilisatietechnieken; weg met de laparoscoop? A.L. Thurkow IV Nieuwe haemostasetechnieken: is ligeren obsoleet? P.J.M. van Kesteren IV Discussie onder leiding van de moderatoren Sluiting DONDERDAG 7 APRIL 2005 POSTGRADUATE COURSE PRENATALE BEELDVORMING EN SCREENING Dagvoorzitters: J.M.G. van Vugt Ph. Loquet Serumscreening 1e/2e trimester P.C.J.I. Schielen Opening J.M.G. van Vugt De weken scan M.C. Haak Discussie De meerlingecho D. Oepkes Discussie KOFFIEPAUZE De NT-meting I. Witters Discussie Het neusbotje en de bovenkaak C.M. Bilardo Discussie KEYNOTE LECTURE I D / 4 D US: a gimmick? S. Campbell LUNCHPAUZE Discussie Down syndroom screening J.M.M. van Lith Discussie Organisatie screening in Nederland A.T.J.I. Go Discussie Organisatie screening in België W. Gyselaers Discussie THEEPAUZE Risico perceptie, psychologisch welbevinden en risicocommunicatie D.R.M. Timmermans Discussie KEYNOTE LECTURE II Nieuwe screenings modaliteiten J.M.G. van Vugt Slotdiscussie onder leiding van de dagvoorzitters Sluiting 15

18

19

20 DONDERDAG 7 APRIL 2005 POSTGRADUATE COURSE NEWBORN LIFE SUPPORT Dagvoorzitter: J.F.M. Bruinenberg LUNCHPAUZE Welkom en inleiding Historie en fysiologie Reanimatie bij de geboorte Bespreking van casuistiek Intubatie KOFFIEPAUZE SKILL STATIONS: Luchtwegmanagement Luchtwegmanagement Centraal veneuze toegang (navelvenelijn) en medicatie Reanimatietafel en thoraxcompressie Demonstratie scenario's SCENARIOTRAINING: Scenario Scenario Scenario Scenario THEEPAUZE Teststation en schriftelijke test Uitreiking certificaten 18

21 VRIJDAG 8 APRIL 2005 NOTITIE BIJ HET PROGRAMMA OBSTETRIE; PREVENTIE MORBIDITEIT EN MORTALITEIT PRECONCEPTIONEEL, ANTENATEEL EN PERINATAAL ANNO 2005 Prof. dr. H.P. van Geijn Het obstetrisch programma tijdens het Doelencongres 2005 met als titel Preventie van Morbiditeit en Mortaliteit Preconceptioneel, Antenataal en Perinataal is volledig geënt op het motto van dit congres: hoe in de dagelijkse praktijk van de verloskunde onnodige morbiditeit en mortaliteit te voorkomen! Voor het inspelen op een zo goed mogelijk verloop van een (toekomstige) zwangerschap dienen reeds preconceptioneel eventuele mogelijkheden benut te worden t.a.v. adviezen, medicaties, ingrepen, life-style aanpassingen etc. Het is daarom een logische stap dat de verloskundedag op vrijdag 8 april 2005 opent met het thema preconceptionele counselling. De dag wordt vervolgd met de themata Antepartum- en Intrapartum Foetale Bewaking en wordt afgesloten met de behandeling van de Postpartum Haemorrhagie. Antenataal wordt door de diverse sprekers ingegaan op de diverse mogelijkheden om het risico-profiel voor de foetus beter in te schatten en uiteindelijk hoe de conditie van de foetus te bewaken middels cardiotocografie. Het risico op hersenschade als gevolg van hypoxie/asphyxie is het hoogst in de intrapartum periode, met name tijdens de uitdrijving. De diverse technieken om tijdens de partus de conditie van de foetus te bewaken worden besproken. Tevens wordt ingegaan op het beeld van de hypoxische ischemische encephalopathie en de vroege en latere gevolgen van asphyxie. De heftige postpartum bloeding kan zowel medicamenteus als chirurgisch worden bestreden. Beide benaderingen zullen worden bediscussieerd. De wetenschappelijke commissie van de obstetriedag heeft naast deze sessies ruimte ingebouwd voor drie keynote lectures : de moleculaire basis van pre-eclampsie, wanneer in te grijpen in geval van ernstige groeirestrictie van de foetus vroeg in de zwangerschap en de huidige stand van zaken betreffende vroeggeboorte. De drie collegae uit Engeland Catherine Williamson, Jim Thornton en Steve Thornton staan garant voor een boeiende bespreking van deze uiterst actuele onderwerpen. De gekozen themata en de geselecteerde sprekers met ieder hun eigen specifieke expertise staan garant voor een hoog wetenschappelijk niveau van deze obstetriedag met vele fonkelende momenten van belang voor de dagelijkse praktijk. Het volgen van deze congresdag zal een verrijking betekenen van uw verloskundig inzicht waarop moeder en haar nog ongeboren kind hun vertrouwen hebben gesteld. VRIJDAG 8 APRIL 2005 Dr. H.A.M. Vervest Weer urogynaecologie! Waarom eigenlijk weer een zoveelste cursus over dit onderwerp? De reden is eenvoudig: er zijn een aantal innovatieve ontwikkelingen die voor uw dagelijkse praktijk van belang en direct toepasbaar zijn. Sinds de introductie van TVT is de belangstelling voor het gebruik van implantaten fors toegenomen. We worden eigenlijk overspoeld met verschillende soorten implantaten die allemaal claimen het ei van Columbus te zijn. In vele opzichten zijn ze dat ook en brengen ze ons de mogelijkheid om moeilijke en recidiverende vaginale prolaps adequaat te behandelen. Hoe vaak komt vaginale prolaps voor, welke soorten implantaten, wanneer moeten we ze gebruiken, moeten we deze eigenlijk wel gebruiken en hoe moeten we ze aanbrengen? TVT is inmiddels ingeburgerd, maar TVT heeft zijn opvolgers gekregen. Er zijn thans vele andere midurethral tapes en nieuwe technieken om deze aan te brengen. Ook is er een mogelijkheid gekomen om stress incontinentie medicamenteus te behandelen. Dus welke tapes, welke techniek, en wanneer medicamenteuze behandeling voor stress incontinentie? De goede successen die worden bereikt met de behandeling van stress incontinentie, hebben de ogen van zowel patiënten als van gynaecologen geopend voor NOTITIE BIJ DE POSTGRADUATE COURSE VAGINALE PROLAPS EN URINE INCONTINENTIE urgency, overactieve blaasklachten en urge incontinentie; aandoeningen, frequent voorkomend, met een veel grotere negatieve invloed op de kwaliteit van leven dan stress incontinentie. Wat zijn de mogelijkheden om deze te diagnosticeren en te behandelen? In deze workshop zal een antwoord gegeven worden op al deze vragen en wordt u deelgenoot van diverse fraaie en innovatieve ontwikkelingen, die direct toepasbaar zijn voor uw praktijk. Maar er is meer! De toegenomen belangstelling voor urogynaecologie heeft ertoe geleid dat urogynaecologie in Europees verband is aangemerkt als het vierde subspecialisme binnen ons vakgebied. Dit is een niet onbelangrijke ontwikkeling, zeker gelet op de discussie over het nut van subspecialisaties binnen de NVOG. Professor Heintz Koelbl zal, als voorzitter van de recent opgerichte European Urogynaecology Association, u meenemen in het nut van subspecialisatie en de mogelijkheden die er zijn om Europees Urogynaecologist te worden. Ik nodig u gaarne uit voor dit interessante programma. In een ochtend bent u weer helemaal up-to-date en bijna urogynaecoloog! 19

22 VRIJDAG 8 APRIL 2005 NOTITIE BIJ DE WORKSHOP LAPAROSCOPISCH HECHTEN EN KNOPEN MET BEHULP VAN REËLE EN VIRTUELE PELVITRAINERS H.A.M. Brölmann Reden en doelstelling van de workshop: laparoscopisch hechten en knopen behoren niet in de eindtermen van de opleiding gynaecologie. Deze vaardigheden worden mede daardoor niet door alle gynaecologen beheerst, ook niet door hen die veel laparoscopisch opereren; er zijn een aantal verrichtingen waarbij knopen onvermijdelijk is. Als het knopen laparoscopisch niet wordt beheerst, is laparotomie nodig. Blaas- en darmlaesies zijn hier een voorbeeld van. Maar ook laparoscopische vaardigheden als het verrichten van een sacropexie, het sluiten van het wondbed na een myoomenucleatie, het sluiten van de vaginatop na een totale laparoscopische hysterectomie (TLH) en het leggen van ligaturen rond grote bloedvaten, brengen de uitbreiding van de laparoscopische kaart dichterbij; met behulp van reële en virtuele pelvitrainers wordt u geoefend in het hechten, intracorporeel en extracorporeel knopen, zodanig dat u aan het einde van de workshop deze vaardigheden beheerst en deze op eigen lokatie verder kan ontwikkelen. De training wordt afgewisseld met voordrachten door "experts in the field"; de workshop voorziet in een tiental virtual reality trainers en een tiental conventionele pelvitrainers! VRIJDAG 8 APRIL 2005 Drs. J.F.M. Bruinenberg De Newborn Life Support (NLS) course is gericht op theoretisch en practische instructie over basale luchtwegondersteuning bij pasgeborenen gedurende de eerste minuten na de geboorte. De course is ontwikkeld in Groot Brittanië onder de auspiciën van de Resuscitation Council (UK) en wordt sedert enkele jaren in de huidige vorm gedoceerd. De course volgt de ABCD-systematiek (Airway, Breathing, Circulation en Drugs). De course is zeer geschikt voor alle professionals die betrokken zijn bij de opvang van de pasgeborenen. In 2003 werd de course voor het eerst in Nederland geintroduceerd. De course blijkt inmiddels in een duidelijke behoefte te voorzien, niet in het minst bij de kinderartsen die tot dusverre de grootste groep vormde die de course volgde. Zij zijn evenwel alleen bij antepartum gestelde indicatie op verzoek bij de opvang van de pasgeborene betrokken. In alle andere gevallen zult u waar dat nodig is als niet-kinderarts, maar toch als professional, het zelf moeten doen. De course 2005 maakt gebruik van de nieuwe Nederlandse richtlijn van de Nedelandse Vereniging voor Kindergeneeskunde over de reanimatie van de pasgeborene, die officieel in september 2004 van kracht is NOTITIE BIJ DE POSTGRADUATE COURSE NEWBORN LIFE SUPPORT geworden. Uw handelen in de praktijk zal aan deze richtlijn getoetst worden. Het Doelencongres 2005 biedt alle niet-kinderartsen elke congresdag de mogelijkheid de course te volgen. De course wordt georganiseerd door de stichting Spoedeisende Hulp bij Kinderen (SHK) gezien de grote ervaring die zij heeft met de organisatie van het Advanced Pediatric Life Support (APLS) en Pediatric Advanced Life Support (PALS) courses. Tijdens de course wordt u begeleid door een groep instructeurs, de faculty. Dit zijn medische specialisten en paramedici met uitgebreide ervaring op het gebied van de opvang van pasgeborenen die daarnaast didactisch intensief geschoold zijn. Na inschrijving en betaling voor de course wordt u een uitgebreide manual en aanvangstest (meerkeuzevragen) toegezonden, die u voorafgaande aan de course dient te hebben doorgenomen en beantwoord. De course wordt afgesloten met een schriftelijk en practisch examen. Bij goed resultaat ontvang u een Provider certificaat dat drie jaar geldig is en internationaal erkend wordt door de Resuscitation Council (UK). 20

23 VRIJDAG 8 APRIL 2005 OBSTETRIE; PREVENTIE MORBIDITEIT EN MORTALITEIT PRECONCEPTIONEEL, ANTENATAAL EN PERINATAAL ANNO 2005 Dagvoorzitters: H.P. van Geijn M. Temmerman II Discussie onder leiding van de moderatoren SESSIE I PRECONCEPTIONELE COUNSELING Moderatoren: E.A.P. Steegers M. Temmerman I Habituele abortus N. Exalto I Premature geboorte D.N.M. Papatsonis I Diabetes M.G.A.J. Wouters I Hypertensie M.G. van Pampus I Off Label medicatie E.A.P. Steegers I Discussie onder leiding van de moderatoren KEYNOTE LECTURE I Introduction M.G. van Pampus Molecular biology related to pre-eclampsia C. Williamson, London KOFFIEPAUZE SESSIE II ANTEPARTUM FOETALE BEWAKING Moderatoren: G.H.A. Visser P. Defoort KEYNOTE LECTURE II Introduction H.P. van Geijn When to deliver the SGA fetus? J.G. Thornton, Leeds LUNCHPAUZE SESSIE III INTRAPARTUM FOETALE BEWAKING Moderatoren: H.P. van Geijn Y. Jacquemyn III CTG bewaking zinvol? H.P. van Geijn III Foetaal mbo en navelstrengbloedgaswaarden P.P. van den Berg III ST-analyse Y. Jacquemyn III Hypoxic ischemic encephalopathy G. Braems III De vroege en laattijdige gevolgen van intrapartum asphyxie E. Ortibus III Discussie onder leiding van de moderatoren THEEPAUZE SESSIE IV POSTPARTUM HAEMORRHAGIE II Vruchtwatervolume P. Defoort Moderatoren: H.H.H. Kanhai H. Cammu II Foetale groei K.W.M. Bloemenkamp II Foetale Doppler C.M. Bilardo II Uteriene Doppler G. Oei II CTG-monitoring G.H.A. Visser IV Oorzaken H.H.H. Kanhai IV Medicamenteuze maatregelen Misoprostol H.H.H. Kanhai Novoseven A.C. Bolte 21

24 VRIJDAG 8 APRIL 2005 VERVOLG IV Chirurgische maatregelen H.W. Bruinse IV Discussie onder leiding van de moderatoren Update on Preterm Delivivery: Causes, Prevention and Treatment S. Thornton (Warwick) Sluiting KEYNOTE LECTURE III Introduction G.H.A. Visser VRIJDAG 8 APRIL 2005 POSTGRADUATE COURSE VAGINALE PROLAPS EN URINE INCONTINENTIE Voorzitters: SESSIE I VAGINALE PROLAPS Moderatoren: H.A.M. Vervest P. Hinoul H.A.M. Vervest P. Hinoul I Incidentie en prevalentie van vaginale prolaps in de populatie M.C.Ph. Slieker I Geen, wel, en welke implantaten bij prolapschirurgie J. Deprest I Overzicht van chirurgische technieken voor aanbrengen van implantaten P. Hinoul I Laparoscopische prolapschirurgie H.A.M. Brölmann I Discussie onder leiding van de moderatoren SESSIE II URINE INCONTINENTIE Moderatoren: H.A.M. Vervest P. Hinoul II Overactieve blaas, diagnostiek en behandeling C.H. van der Vaart II Behandeling van urgeincontinentie als medicamenteuze therapie faalt J.P.F.A. Heesakkers II Medicamenteuze behandeling van stressincontinentie M.E. Vierhout II Welke sling bij stressincontinentie? H.A.M. Vervest II Discussie onder leiding van de moderatoren LUNCHPAUZE KOFFIEPAUZE KEYNOTE LECTURE Urogynaecologie, een nieuw Europees subspecialisme binnen de gynaecologie (naast de algemene/oncologische gynaecologie, obstetrie en reproductieve geneeskunde) Prof. H. Koelbl (Mainz) Ingeleid door H.A.M. Vervest 22

25 VRIJDAG 8 APRIL 2005 POSTGRADUATE WORKSHOP LAPAROSCOPISCH HECHTEN EN KNOPEN MET BEHULP VAN REËLE EN VIRTUELE PELVITRAINERS Leider van de workshop: H.A.M. Brölmann Inleiding H.A.M. Brölmann Groep 1 Groep 2 Groep Entree vaardigheidstoets Intracorporeel knopen, Indicaties voor laparoscopisch en Pelvitraining haken en ogen knopen D.J. Tinga F.W. Jansen Indicaties voor laparo- Entree vaardigheidstoets Intracorporeel knopen, haken scopisch knopen en Pelvitraining en ogen F.W. Jansen D.J. Tinga Intracorporeel knopen, Indicaties voor laparo- Entree vaardigheidstoets haken en ogen scopisch knopen en Pelvitraining D.J. Tinga F.W. Jansen THEEPAUZE Groep 1 Groep 2 Groep Ontknoping Extracorporeel knopen, Materialen Afsluitende vaardigheids- haken en ogen toets en Pelvitraining A.L. Thurkow E.J.C. van Rijssel Materialen Ontknoping Extracorporeel knopen; Afsluitende vaardigheids- haken en ogen toets en Pelvitraining E.J.C. van Rijssel A.L. Thurkow Extracorporeel knopen, Materialen Ontknoping haken en ogen Afsluitende vaardigheidstoets en Pelvitraining A.L. Thurkow E.J.C. van Rijssel uur Borrel en uitreiking oorkondes 23

26 VRIJDAG 8 APRIL 2005 POSTGRADUATE COURSE NEWBORN LIFE SUPPORT Dagvoorzitter: J.F.M. Bruinenberg LUNCHPAUZE Welkom en inleiding Historie en fysiologie Reanimatie bij de geboorte Bespreking van casuistiek Intubatie KOFFIEPAUZE SKILL STATIONS: Luchtwegmanagement Luchtwegmanagement Centraal veneuze toegang (navelvenelijn) en medicatie Reanimatietafel en thoraxcompressie Demonstratie scenario's SCENARIOTRAINING: Scenario Scenario Scenario Scenario THEEPAUZE Teststation en schriftelijke test Uitreiking certificaten 24