de Das gered Bestellen? Even een mailtje naar cultuurlandschap.nl

Transcriptie

1 De Stichting Das&Boom heeft tot doel het bereiken en behouden van een gezonde dassenpopulatie, middels het geven van adviezen inzake het beschermen en behouden van zijn leefmilieu en het opvangen en revalideren van hulpbehoevende dassen. De Das gered In het prachtige nieuwe boek van Jaap Dirkmaat, De Das gered, leest u alles over de das en de inzet van Das&Boom in de afgelopen jaren om de populatie weer op peil te krijgen. Bestellen? Even een mailtje naar info@nederlands cultuurlandschap.nl o.v.v. lezersaanbieding, de Das gered Dirkmaat, Jaap Pagina s: 132 Formaat: 21 x 22 cm. Uitvoering: genaaid, gebonden, full colour Jaar: 2006 Prijs 19,95 Het gebeurt helaas regelmatig dat bij ruimtelijke ontwikkelingsplannen dassenbelangen worden gebagatelliseerd, onjuist worden ingeschat of zelf helemaal worden vergeten. Op papier is alles goed geregeld, maar in de praktijk blijken NGO s zoals Das&Boom onmisbaar om te zorgen dat de wettelijke bescherming van de das niet ondergesneeuwd wordt door andere belangen. Zelfs als compensatie voor verlies aan leefgebied van de das is vastgelegd, is het nog maar de vraag of die compensatie ook daadwerkelijk wordt uitgevoerd en er naderhand niet op wordt beknibbeld. En als dat wel gebeurt leest de argeloze lezer in de Telegraaf een verhaal, waarin het tegenovergestelde wordt beweerd. Goed en slecht nieuws uit het Verenigd Koninkrijk. De dassenslachting in Wales is voorlopig van de baan, maar in Engeland wordt de klok terug gedraaid en dreigen dassen geofferd te worden om de boerenlobby tevreden te stellen. Ook dit jaar heeft Das&Boom een aantal jonge verweesde dassen kunnen helpen en uitzetten. Niet alleen vanuit de politiek wordt er geknaagd aan de poten van de troon, ook de das lijkt het te hebben gemunt op onze koningin. In deze nieuwsbrief leest u er meer over.

2 In dit nummer: Nieuw bedrijvenpark bij Deventer Gemeente ziet aanwezige dassen over het hoofd De dassen van Dommelsvoort Zijn ze werkelijk de meest vertroetelde inwoners van Cuijk? Rondweg N348 Zutphen Eefde Compensatie voor dassen in de praktijk Dassenverhuizing bij Heumen Gedragscode zorgvuldig bosbeheer Dassenslachting in Wales voorlopig van de baan Engelse dassen opnieuw bedreigd Jonge dassen bij Das&Boom Das bedreigd veiligheid koningin Minister bedreigd vervolgens veiligheid van die das Dassen in het nieuws Nieuw bedrijvenpark bij Deventer Gemeente ziet aanwezige dassen over het hoofd De Gemeente Deventer wil ten zuiden van de A1 een nieuw bedrijventerrein realiseren. Om het verlies aan landschapswaarden te compenseren en om een buffer te creëren tussen het bedrijvenpark en de bebouwde kom van Epse, wordt in het inrichtingsplan een bufferzone gepland. Er is echter bij de plannen geen rekening gehouden met de aanwezige dassen aldaar. Omdat er bij het realiseren van het bedrijventerrein leefgebied van de das en twee burchten verloren zouden gaan, is er een ontheffing nodig van de Flora- en faunawet. Das&Boom heeft voor de gemeente Deventer een plan van aanpak gemaakt, waarin de inrichtingseisen worden uitgewerkt voor de bufferzone, zodat deze kan dienen als compensatie voor het verloren gegane dassenleefgebied. Bovendien wordt er aansluitend op de bufferzone een dassentunnel gepland, om de barrièrewerking van de naast In het herfstnummer van Landschappelijk van het VNC leest u meer over het chronisch gebrek aan geld voor restauratie en onderhoud van onderhoud van het landschap. 2

3 het plangebied liggende N348 op te heffen. Zo n tunnel maakt een veilige uitwisseling mogelijk met dassen van de in de IJsseluiterwaarden levende populaties. In een later stadium zal duidelijk moeten worden wat er met de dassenburchten zal gaan gebeuren. Das&Boom benadrukt in het plan van aanpak, dat het van wezenlijk belang is dat de inrichting van de bufferzone duurzaam is. Zeker in deze tijd van bezuinigingen en de te vrezen keuzes, die het huidige kabinet daarbij maakt, is het essentieel dat er langlopende beheersovereenkomsten worden afgesloten of dat gebieden worden aangekocht. Het beheer en onderhoud moet ook voor de toekomst worden veiliggesteld. In het oorspronkelijk inrichtingsplan voor de bufferzone worden de gronden niet aangekocht en is het inrichtingsplan een suggestie voor gebruik en inrichting Omdat het nu gaat om het compenseren van dassenleefgebied, is er geen sprake meer van vrijblijvendheid. Bovendien zal de nieuwe inrichting moeten worden vastgelegd in een bestemmingsplan. De bufferzone zal er in zijn nieuwe vorm voldoen aan zijn oorspronkelijke landschappelijke doelstellingen, maar gaat tevens ruimte en migratiemogelijkheden bieden aan de das en andere diersoorten. Toekomstig bedrijvenpark bij Deventer Inrichtingsplan voor het bedrijvenpark onder de A1 bij Deventer, met het bedrijvengedeelte oranje ingekleurd en met de oorspronkelijke groene buffer aan de zuid zijde. Inrichtingsplan, nu met de benodigde compensatie voor de das in de bufferzone, volgens het plan van aanpak door Das&Boom. 3

4 De dassen van Dommelsvoort Zijn zij werkelijk de meest vertroetelde inwoners van Cuijk? Van de dertig kilometer houtwallen die in 2003 door onze gemeenteraad zijn toegezegd, is inmiddels meter gerealiseerd, vertelt wethouder Michiel van Veen. Dit jaar hoopten we opnieuw op toestemming van het ministerie van LNV om met de bouw te mogen beginnen. Maar ze lijden er aan kokervisie en starheid. Dit jaar gaat het ons weer niet lukken. Jackpot voor dassenfamilie CUIJK - Ze krijgen een verhuispremie van 1 miljoen euro. Een compleet nieuwe burcht. Dertig kilometer aan eigen lanen, fruitbomen en houtwallen. Plus acht weken gratis voedsel na de verhuizing. En dan nóg weigert minister Verburg (Natuur) groen licht te geven voor de zo lang verwachte verplaatsing van de meest vertroetelde inwoners van het Brabantse Cuijk. Nieuw aangeplante houtwallen in het Gassels Broek, die het gebied aantrekkelijk moeten gaan maken voor de te verhuizen dassen. Foto oktober 2010 Aldus de nieuwe wethouder van Cuijk in de Telegraaf van 28 september in het artikel Jackpot voor dassenfamilie. Een verhuispremie van een miljoen en nog is het niet genoeg? Dit klinkt allemaal wel erg bizar. Dat vindt ook Tweede Kamerlid Lodders van de VVD, die alleen op basis van dit artikel in de Telegraaf meteen Kamervragen stelt. Wordt de gemeente Cuijk echt zo onrechtvaardig behandeld door het ministerie van LNV of zou er wellicht iets anders aan de hand zijn en zou de Telegraaf zich schuldig maken aan het publiceren van een ongenuanceerd demagogisch verhaal, zonder dit voldoende te verifiëren? Al jarenlang wordt er bij Cuijk zand gewonnen. Daar waar eeuwenlang dassen woonden liggen nu de Kraaijenbergse plassen. Veel foerageergebied en vele dassenburchten zijn al verloren gegaan. In de Dassennota, die de gemeente Cuijk in 2003 heeft opgesteld werd beloofd dat dit alles voor de dassen zou 4

5 worden gecompenseerd. Van deze toegezegde compensatie is echter tot nu toe weinig gerealiseerd. En wat wel is gerealiseerd blijkt ver onder de maat. In tegenstelling tot de beweringen van de Cuijkse wethouder constateren Das&Boom en de Dassenwerkgroep Brabant dan ook geen groei van het aantal dassen rond die Kraaijenbergse plassen. Een aantal jaren geleden heeft Cuijk plannen ontwikkeld voor een groot recreatieproject aansluitend op die Kraaijenbergse plassen. Precies op de plek waar nu één van de laatst overgebleven dassenburchten ligt, Dommelsvoort. In de Dassennota werd toen compensatie vastgesteld, die zou moeten worden gerealiseerd voor het verhuizen van deze burcht. Wanneer men toen was begonnen met die compensatie, dan had die nu functioneel kunnen zijn, waren de dassen al verhuisd en had de gemeente de plannen kunnen uitvoeren. De gemeente heeft dit echter nagelaten, terwijl de ontgronder al wel meteen begon met het vernietigen van dassenleefgebied rondom die burcht. Dat was in strijd met de bepalingen van de Flora- en faunawet. In 2006 is een ontheffing aangevraagd voor het mogen verplaatsen van de dassen. Omdat er onvoldoende maatregelen waren genomen om de dassen te compenseren is deze door het ministerie geweigerd. Het ministerie heeft toen aangegeven dat de gemeente 5 jaar de tijd had om de compensatiemaatregelen te realiseren. Bovendien bepaalde het ministerie dat het reeds (illegaal) afgegraven leefgebied van de dassen in Dommelsvoort zou moeten worden hersteld, als het vervangende leefgebied in het Gassels Broek op 12 oktober 2011 nog niet klaar was Onduidelijk is waarom de gemeente Cuijk desalniettemin pas in 2008 serieus is begonnen met die compensatie. Het is nu bijna 2011 en de reeds ingeplante hagen bieden de dassen nog maar weinig beschutting; voornamelijk onkruid met zo nu en dan een boompje. De dassen uit Dommelsvoort mogen pas verhuisd worden naar dit gebied, wanneer deze hagen voldoende beschutting en voedsel bieden voor de dassen, met andere woorden wanneer ze functioneel zijn. Bij het beantwoorden van de Kamervragen van Kamerlid Lodders hield het ministerie van EL&I (vroeger LNV, nu ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie), namens de nieuwe staatsecretaris dhr. Bleker, voet bij stuk. Het gaat dus helemaal niet over het aantal meters maar over de functionaliteit van de hagen. 5

6 Dat natuurbelangen worden gebagatelliseerd of zelfs geridiculiseerd is niet nieuw. Te vrezen valt dat dat in de toekomst binnen de huidige politieke verhoudingen vaker zal gebeuren. Natuur vernietigen is makkelijker en gaat sneller dan natuur herstellen. Ook dat is niet nieuw. Het zou beter zijn als de gemeente Cuijk daar rekening mee zou houden en zijn energie steekt in het realiseren van een alleszins redelijke compensatie, in plaats van zo hoog van de toren te blazen. Dat werkt alleen maar contraproductief. Ook dit takje maakt deel uit van de compensatie, die het Gassels Broek voor de das aantrekkelijk moet gaan maken. Rondweg N348 Zutphen-Eefde Compensatie voor dassen in de praktijk Wanneer nieuwe wegen of uitbreidingsplannen de belangen van dassen bedreigen, dient een adviesbureau namens de opdrachtgever die dassenbelangen in kaart te brengen, zodat daar bij die plannen rekening mee gehouden kan worden. In de praktijk worden die dassenbelangen, die op papier goed geregeld zijn, vaak gebagatelliseerd of zelfs geheel over het hoofd gezien. Een van de vele voorbeelden uit de praktijk: Bij Zutphen is een nieuwe weg gepland, de rondweg N348 Zutphen-Eefde. In 2010 heeft de provincie als opdrachtgever een aanvraag voor een ontheffing van de Flora- en faunawet aangevraagd in verband met de effecten voor dassen en steenuilen in het plangebied. De provincie heeft adviesbureau Mertens ingeschakeld om onderzoek te doen naar onder meer de dassen in het plangebied en plannen te ontwikkelen om de negatieve effecten voor de dassen te minimaliseren. Daaruit kwamen een paar zeer merkwaardige aanbevelingen voort: Voor aanvang van de werkzaamheden dienen de op het tracé aanwezige bijburchten te worden gecontroleerd op aanwezige dassen. Indien er dassen in de bijburchten zitten, worden deze dieren verjaagd. o Das&Boom heeft op verzoek van omwonenden onderzoek gedaan naar de 6

7 desbetreffende burchten. De volgens bureau Mertens sporadisch gebruikte bijburcht in de buurt van de aan te leggen weg blijkt een hoofdburcht te zijn, die al sinds 2007 permanent bewoond is en die midden onder het tracé van de nieuwe aan te leggen weg ligt (zie afbeelding hieronder rechts). In een bijlage bij de ontheffingsaanvraag zit een inrichtingsschets van het compensatiegebied (links hieronder). Daarin worden onder meer bestaande houtwallen gerestaureerd, om te kunnen dienen als potentiële burchtlocaties. o Opvallend is dat de bewuste nieuwe weg op die inrichtingsschets niet staat ingetekend (zie afbeelding links hieronder). Wanneer het toekomstig tracé van de rondweg daar wèl overheen gelegd wordt, blijkt die weg dwars door één van de heggen te lopen, die nu net als compensatie voor de dassen worden gerestaureerd. Das&Boom heeft de plannen bestudeerd, veldonderzoek gedaan ter plaatse en kwam tot de conclusie dat de ontheffing, die de provincie gekregen heeft om de weg te kunnen aanleggen, gebaseerd is op onjuiste en onvolledige informatie. Zo worden bijvoorbeeld de locaties van bijburchten niet aangegeven, de midden op het tracé gelegen hoofdburcht wordt afgedaan als onbelangrijke bijburcht die hoogstens wordt verstoord en de locatie van vier aan te leggen dassentunnels wordt niet onderbouwd. De compensatie voor verlies aan leefgebied en foerageergebied voor de das is onvoldoende, slecht onderbouwd en verdwijnt zelfs gedeeltelijk onder de nieuwe weg. De in de inrichtingsschets paars gemarkeerde strook wordt natuuroever en ten onrechte betiteld als optimaal dassenleefgebied. 7

8 Omdat duidelijk is dat de bepalingen van de Flora- en faunawet hier niet worden nageleefd, heeft Das&Boom een handhavingverzoek ingediend bij de Dienst Regelingen van het ministerie van ELI. Deze dienst heeft alle bezwaren van Das&Boom overgenomen en vraagt de provincie om opheldering rond deze punten. Als de provincie daar niet aan voldoet zal er mogelijk bestuursdwang worden toegepast. Moraal van dit verhaal: regelmatig worden door adviesbureaus natuurwaarden gebagatelliseerd, zeker wanneer dat in het belang lijkt van een opdrachtgever. Wanneer oplettende burgers of NGO s dat aanhangig maken, zal de overheid er uiteindelijk voor moeten zorgen, dat de bepalingen in de wet worden nageleefd en die natuurwaarden alsnog beschermd worden. Dat kan leiden tot onnodige overlast voor de betrokken dieren en onvoorziene vertraging bij de voortgang van de geplande projecten. Daar wordt niemand beter van. Uiteindelijk is iedereen gebaat bij een gedegen onderzoek naar alle aanwezige natuurwaarden, zodat die in een vroeg stadium meegenomen kunnen worden. Goedkoop zal in veel gevallen duurkoop blijken en adviseren in het straatje van de opdrachtgever werkt uiteindelijk contraproductief. Dassenverhuizing bij Heumen Door de nieuwe keersluis wordt tweerichtingsverkeer voor de scheepvaart mogelijk. Deze maatregel is onderdeel van het project Maasroute van RWS Maaswerken en is daarmee een belangrijk onderdeel van de totale inspanningen die worden verricht om de Maasroute geschikt te maken voor groter binnenvaartverkeer. Vanaf 2015 kunnen deze schepen dan via de Maas de belangrijke industriegebieden in Duitsland, Frankrijk, België en Nederland bereiken. De Maasroute wordt daarmee een belangrijk alternatief voor het steeds maar toenemende wegverkeer. Bij het realiseren van een nieuwe keersluis bij Heumen gaat een dassenburcht verloren. De dassen zullen moeten verhuizen naar een locatie in de nabijheid. Hoogst waarschijnlijk gaat Das&Boom deze verhuizing voor haar rekening nemen en adviezen geven over het compenseren van te verdwijnen leef- en foerageergebied van de dassen. De te verhuizen burcht is een grote kraamburcht, die al jaren bewoond is. Adviesbureau Econsultancy heeft (camera) observaties uitgevoerd. Er zijn daar het afgelopen jaar in ieder geval 3 dassen geboren. De dassen worden volgend jaar na de kwetsbare periode door Das&Boom verhuisd naar een uitzetren, die een paar honderd meter verder komt te liggen. De dieren worden dan gevangen en uitgezet in de kunstburcht. Deze ligt in een ingerasterd gebiedje, waar de dieren eerst drie maanden verblijven om aan hun nieuwe locatie te wennen. Uiteraard moet het leefgebied van de das, dat door de ingreep verloren gaat, worden gecompenseerd. Het gebied dat verloren gaat bestaat geheel uit zogenaamd primair dassenleefgebied. Het gaat om grasland, bosjes en struikgewas. Het nieuwe leefgebied voor de dassen ligt in hun huidige territorium en zal met de aanleg van Infrarood opname van Econsultancy van de dassen in mei

9 heggen, graslanden en een hoogstamboomgaard voor de dassen worden geoptimaliseerd. Het is belangrijk, dat de compensatiemaatregelen in het nieuwe leefgebied functioneel moeten zijn als de dassen gaan verhuizen. Dat is ook een vereiste van de ontheffing, die het ministerie van EL&I voor deze verhuizing heeft afgegeven. Daarom zal er nog dit jaar begonnen worden om dat gebied van ca 7 ha. opnieuw in te richten. Omdat het nieuwe leefgebied van de dassen wat opschuift richting de provinciale weg N271 en nogal geïsoleerd komt te liggen tussen diverse barrières, wordt er onder die N271 een tunnel aangelegd. Zodoende kunnen de dassen dan veilig oversteken naar de andere kant van die weg en kan er uitwisseling plaats vinden met dassenpopulaties aldaar. Dassen verhuizen Dassenburchten zijn beschermd en mogen niet verstoord worden. Alleen in uitzonderlijke gevallen geeft het ministerie van ELI (vroeger LNV) een ontheffingen voor het verplaatsen van een dassenfamilie. Het gaat dan om zaken van groot maatschappelijk belang, veiligheid of de volksgezondheid. Gedragscode zorgvuldig bosbeheer In 2005 is een Gedragscode Zorgvuldig Bosbeheer opgesteld door de Vogelbescherming Nederland en Het Bosschap. Hoewel in de gedragscode de nadruk ligt op het beschermen van vogels, wordt ook richtlijnen gegeven om onder meer dassenburchten te ontzien. Gedragscodes De bepalingen rond dassen zijn echter erg summier. Dat was de aanleiding voor Das&Boom om het Bosschap op de hoogte te brengen van haar zienswijze rond het voorkomen of tot een minimum beperken van schade aan dassenburchten en dassenleefgebied bij werkzaamheden in het bos. Gedragscodes geven aan hoe bij bepaalde werkzaamheden schade aan de beschermde dieren plantensoorten wordt voorkomen of tot een minimum wordt beperkt. Een goedgekeurde gedragscode geeft vrijstelling voor een aantal verbodsbepalingen van de Floraen faunawet. Omdat van deze zienswijze bij het ontwerp goedkeuringsbesluit van de vernieuwde Gedragscode Bosbeheer 2010 weinig was terug te vinden, heeft 9

10 Das&Boom hier tegen bezwaar ingediend bij het ministerie van EL&I. Het zou een gemiste kans zijn de aanbevelingen van Das&Boom te negeren: de meeste van de aanbevelingen zijn niet of nauwelijks belemmerend bij het uitoefenen van werkzaamheden in het bos, terwijl bij het niet nakomen van deze aanbevelingen de verstoring voor dassen onevenredig groot kan zijn. Met andere woorden, met weinig moeite en een beetje goede wil is er veel onnodige overlast voor dassen te voorkomen. Bovendien is de das een zogenaamde tabel 3 soort in bijlage IV van de Habitatrichtlijn en geniet als zodanig de zwaarste bescherming. Voor boswerkzaamheden op terreinen, waar dassen leven gelden dus striktere bepalingen dan daar waar minder beschermde dieren wonen. De nieuwe gedragscode zou in 2010 van kracht worden, maar omdat deze nog niet is goedgekeurd blijft de oude een jaar langer van kracht. 10

11 Dassenslachting in Wales voorlopig van de baan Engelse dassen opnieuw bedreigd. Op de valreep heeft het Court of Appeal een streep gezet door de plannen van het Ministerie van Landbouw van Wales, om 1500 dassen te doden in de strijd tegen de verspreiding van rundertuberculose: De voorgestelde cull in Pembrokeshire is onwettig. Een grote overwinning voor het Badger Trust. Hun laatste poging om de dwaze plannen van de regering in Wales te stoppen, is geslaagd. Ze hebben die plannen op drie gronden aangevochten; het Court of Appeal heeft al deze drie bezwaren op 5 juli toegewezen. Wettelijk is bepaald, dat dassen alleen zouden mogen worden gedood, als dat zou leiden tot het elimineren of substantieel verminderen van het aantal besmettingen van rundertuberculose van de veestapel. Daar is geen sprake van; het ministerie spreekt in haar eigen plannen van een mogelijke reductie van 0,3% jaarlijks. De advocaat van het Badger Trust, Gwenolyn Morgan, vertelt hier voor het BBC news, dat de regering in Wales de uitspraak van het hof accepteert en niet in hoger beroep zal gaan. Voor een mogelijke toekomstige ruiming zou de minister op tafel moeten komen met wetenschappelijk bewijs, dat een ruiming van dassen een aanzienlijke bijdrage zal leveren aan de vermindering aan de verspreiding van rundertuberculose. De minister van landbouw van Wales, Eline Jones, probeert nu langs andere wegen tegemoet te komen aan de boeren. Deze strijd is nog niet gestreden. De nieuwe regering van Conservatieven en Liberaal- Democraten in Engeland heeft aangekondigd, dat de oorspronkelijke plannen van de voormalige Labourregering, om dassen te gaan vaccineren, van tafel zijn. In de nieuwe plannen krijgen boeren een vergunning om dassen af te mogen schieten. Dat zou dan vanaf 2011 moeten beginnen met zo n 6000 dassen in het eerste jaar. 11

12 De nieuwe verantwoordelijke minister, Jim Paice, lijkt zich voornamelijk op te stellen al belangenbehartiger van de boerenlobby. Rosie Woodroffe, een dassenonderzoekster verbonden aan het Zoologisch instituut in Londen, noemt deze aanpak een van de slechtst mogelijke keuzes die men had kunnen maken. Een toonaangevende rapport over dit onderwerp, gebaseerd op een studie uitgevoerd door de Independent Scientific Group (ISG) gedurende 1998 en 2007, zegt hierover: Wij achten het waarschijnlijk dat met het afschieten van dassen door boeren niet alleen het beoogd effect niet zal worden bereikt, maar dat hierdoor het risico op besmetting en verspreiding van de ziekte zal vergroten. De onrust door het jagen op dassen, veroorzaakt migratie van dassen waardoor de kans op besmetting groter wordt. Net als in Wales blijken bestuurders wetenschappelijk onderzoek weer te negeren en zich voornamelijk te baseren op emotionele argumenten van belanghebbenden. Er is veel oppositie tegen deze plannen; 95% van het publiek is tegen het doden van dassen. Zij zullen hun protest echter hard moeten laten klinken om samen met het Badger Trust de zoveelste bedreiging voor de dassen in Groot-Brittannië tegen te kunnen houden. Meer lezen: Badger Trust THE GREAT BADGER AND BOVINE TB DEBATE Badger cull: Are we silly to be so sentimental? Regering UK op andere gedachten brengen: How to make your opinion known on the Badger Consultation 12

13 Jonge dassen bij Das&Boom Alle dassen lijken op elkaar. Mannetjes, vrouwtjes of jonge dieren, uiterlijk zijn ze nauwelijks van elkaar te onderscheiden. Maar dat betekent zeker niet dat er geen verschil is tussen individuele dieren. Integendeel, je hebt moedige en ondernemende dieren, maar ook bange en passievere dieren. In de opvang van Das&Boom zijn die verschillen tussen onderlinge dassen goed te merken. Dit jaar waren die verschillen wel erg extreem. Jonge verweesde dassen worden meestal aangetroffen tussen medio maart en juni. Later in het seizoen kunnen ze zich vaak zelf wel redden, als hun moeder wordt doodgereden. Dit jaar kwam de eerste jonge das pas op 3 juni binnen bij Das&Boom. Wandelaars ontdekten het diertje in het bos bij Mook. Via Natuurmonumenten werd een medewerker van Das&Boom ingeschakeld, die het dasje naar de dichtstbijzijnde bekende kraamburcht bracht. Het dier leek namelijk volkomen gezond. Maar hij wou daar absoluut niet naar binnen. Hij bleef liever op schoot zitten en begon luidkeels te protesteren toen hij het vervoerskrat in moest. Dit dier kende geen angst voor mensen, maar leek juist op hun aanwezigheid gesteld te zijn. Het blijft gissen naar de oorzaak, wellicht is het dasje eerder in mensenhanden geweest en is hij naar het bos gebracht toen hij te lastig werd. Jonge dassen in eenzaamheid groot brengen is erg moeilijk. Naast eten en drinken is gezelschap namelijk een essentiële levensvoorwaarde voor hen. Het zijn sociale dieren. Verzorgers kunnen dit probleem enigszins ondervangen, maar dat moet niet te lang duren. Het leek er dan ook goed uit te zien voor deze das, toen drie weken later een kleine tweede jonge verweesde das binnenkwam. Het ernstig verzwakte dasje is opgehaald door de Dierenambulance Limburg Noord en heeft eerst bij de dierenarts een infuus gehad om weer een beetje op krachten te komen. In tegenstelling tot de eerste das was deze erg schuw en was hij dan ook erg lastig te voeden met de fles. Na een paar weken begon hij gelukkig eindelijk zelf te eten, maar het verschil in 13

14 gewicht met de eerste das was te groot om ze bij elkaar te kunnen zetten. Half juli kregen we een melding van de dassenwerkgroep Limburg. Het betrof een paar zeer verzwakte jonge dassen, die het zonder hulp niet zouden gaan redden. Leden van die dassenwerkgroep hadden een maand eerder al drie jonge dassen gezien bij een grote kraambucht, die duidelijk kleiner waren dan een paar andere jonge dassen op die burcht. Ze hielden zich wat afzijdig van de andere dassen, maar er was toen nog geen reden in te grijpen. Een maand later echter bleken er nog maar twee over te zijn en leken ze nog kleiner. Samen met Das&Boom kon één van die dasjes gevangen worden, de andere werd een paar dagen later dood aangetroffen. Het dasje woog nog maar 1,4 kg, was extreem angstig en bleek ook weer een erg lastige kostganger. Ook dit diertje moest weken lang apart verzorgd worden. Vermoedelijk is hun moeder een maand eerder doodgereden en waren de achtergebleven jongen onvoldoende instaat zelf voldoende voedsel te vinden. Bij dassen wordt de zorg voor jongen niet overgenomen door andere dassen. Door het grote verschil in gewicht en karakter duurde het erg lang voordat de dasjes bij elkaar konden worden geplaatst. De eerst binnengekomen tamme das heeft het langst alleen gezeten. In september waren ze eindelijk aan elkaar gewaagd en konden ze geleidelijk aan elkaar gaan wennen. Op de linker afbeelding ontmoet de eerste binnengekomen das voor het eerst zijn soortgenoten. Hij wilde vooral spelen, (rechter afbeelding), maar de andere dassen waren daar niet van gediend. Na een paar dagen gaf hij het maar op. Begin oktober zijn de dassen verhuisd naar een uitzetren bij St. Oedenrode. Ze zullen daar tot halverwege december verblijven, waarna ze vrij gelaten worden. Vanaf dat moment worden ze geleidelijk aan minder bijgevoerd en zullen ze voor zich zelf moeten gaan zorgen. De drie jonge dassen in de opvang bij Das&Boom, vlak voordat ze verhuizen naar de uitzetren. 14

15 Eén van de dassen in het vervoerskrat voor de reis naar St. Oedenrode De dassen krijgen bij de dierenarts een chip. Nadat de dassen in hun kunstburcht zijn verdwenen krijgen ze nog wat extra stro, meegenomen uit hun oude verblijf. Na afloop brengen de vrijwilligers een traditionele toost uit met Beeks kruidenbitter op een goede toekomst voor de dassen. Das bedreigd veiligheid koningin Minister bedreigd vervolgens de veiligheid van die das Begin dit jaar heeft het ministerie van LNV, in de persoon van de toenmalige minister van LNV, Gerda Verburg, een ontheffing afgegeven voor het verplaatsen van één das op het terrein van kasteel Drakensteyn. De reden van deze verplaatsing was het belang van de openbare 15

16 veiligheid, in het bijzonder het belang van de veiligheid van de Koningin. De ontheffing voor deze verplaatsing, die Das&Boom na een langdurige WOB-procedure* in handen heeft gekregen, beschrijft hoe die das het klaarspeelt de veiligheid van de Koningin in gevaar te brengen. De das zorgt voor overlast omdat de das onder het veiligheidshek van kasteel Drakensteyn doorgraaft en beweging rondom dit hek maakt. Daardoor veroorzaakt het dier alarmmeldingen. Nu is de das en zijn burcht beschermd volgens de Flora- en faunawet. Dat betekent onder meer dat de das niet gevangen mag worden en zijn burcht met rust gelaten moet worden. Alleen wanneer er sprake is van groot maatschappelijk belang kan het ministerie een ontheffing afgeven voor een dassenverplaatsing. In zo n ontheffing staan dan bepalingen die er voor moeten zorgen dat de das zo weinig mogelijk te lijden heeft van de verplaatsing. Zo zal er niet verplaatst mogen worden in de voor dassen kwetsbare periode (januari t/m juli) in verband met mogelijke jonge dassen, zal de das op een zorgvuldig uitgekozen plek gefaseerd (eerst een paar maanden in een uitzetren om de das te laten wennen aan zijn nieuwe woonplek) vrijgelaten moeten worden. Deze zorgvuldige behandeling geldt blijkbaar niet voor dassen die zich vergrijpen aan Koninklijke eigendommen. Voor hen gelden niet de normale bepalingen van de Flora- en faunawet. Voor terreinen, waar het genot van de jacht berust bij de Kroondrager gelden de bepalingen van artikel 70. Dat betekent dat in dit geval de ontheffing wordt afgegeven door de minister van LNV zelf, in plaats van Dienst Regelingen van het LNV. En dat leidt blijkbaar tot geheel andere voorwaarden, die alles behalve zorgvuldig zijn: De ontheffing geldt voor de periode 24 maart t/m 1 juni o Dat is uitgerekend in de meest kwetsbare periode voor dassen. De ontheffingshouder is verplicht elk gevangen exemplaar in vrijheid te stellen in een bos onder beheer van Staatsbosbeheer in de provincie Utrecht. o Dat betekent dat in principe volgens de ontheffing de gevangen das overal losgelaten kan worden, zolang het maar in een bos is. Geen bepalingen dus over het uitzetten van dassen in een bestaand territorium van andere dassen, of bepalingen over het gefaseerd uitzetten. * Das&Boom heeft pas drie maanden na een aanvraag in het kader van de Wet Openbaarheid Bestuur (WOB) de beschikking gekregen over de genoemde ontheffing. Het bij deze ontheffing behorende activiteitenplan ontbrak. Daarvoor moest opnieuw een aanvraag worden gedaan, wat weer twee maanden in beslag nam. 16

17 De verplaatsing is uitgevoerd door Duke Faunabeheer V.O.F., gespecialiseerd in ongediertebestrijding. In het bij de verleende ontheffing behorende activiteitenplan beweert Duke te weten, dat de overlast veroorzaakt wordt door een jong mannetje: Gezien het jaargetijde, is te verwachten dat het hier om een jong mannetje gaat, die na de winterrust een eigen voedselrijk territorium wil gaan stichten. De das moet zo snel mogelijk gevangen worden met een kastval en meteen weer vrijgelaten worden in de bossen of SSB of in het kroondomein het Loo. Deze onnavolgbare inzichten worden blijkbaar gedeeld door de ontheffingverlener. In werkelijkheid gaat het om één of meerdere dassen die al jaren op Drakensteyn vertoeven. Er is geen enkele reden te veronderstellen dat het gaat om een jong mannetje. Het zou dus net zo goed een zogend vrouwtje kunnen zijn. In dat geval kunnen er dus jonge dassen onverzorgd achterblijven. Ook kan een dassenfamilie uiteen worden gerukt en is er een zeer grote kans dat de verplaatste das verjaagd wordt door andere dassen, op zoek gaat naar een geschikt leefgebied en wordt doodgereden op de vele voor hem onbekende wegen die hij dan moet oversteken. Er is naast het verlenen van deze ontheffing, die strijdig is met alle wettelijk vastgelegde bepalingen om de das te beschermen, het nodige aan te merken op de gehele aanpak van dit probleem'. Een van de belangrijkste punten is het feit, dat het probleem, namelijk de alarmmeldingen rond het hek, natuurlijk niet opgelost worden met het wegvangen van één das. Wanneer er eenmaal een wissel en geurspoor naar de burcht op het landgoed Drakensteyn loopt, zullen dassen meteen een nieuwe opening forceren of onder het hek door graven, om de burcht te bereiken. Zou de Koningin zelf blij zijn, dat haar veiligheid niet meer door dassen bedreigd wordt? Waarschijnlijk niet en niet alleen omdat ze er momenteel niet woont. In een brief uit 2005 van de particulier secretaris van de Koningin staat te lezen; Mocht de Koningin in de toekomst weer op Drakensteyn gaan wonen dan zal zij zich graag gastvrij naar de dassen en andere bosbewoners opstellen en hen een rustig verblijf gunnen. Deze brief is geschreven na aanleiding van een verzoek van een gerenommeerde dassenonderzoeker (Hans Vink) om op Drakensteyn te 17

18 mogen zoeken naar een dassenburcht. Er was ten zuiden van landgoed Drakensteyn een zogende das doodgereden, op de zelfde plek waar een jaar eerder ook een das was doodgereden. Op het koninklijk domein liet een tuinman hem een dassenpijp zien en vertelde dat dassen soms wel het gazon vernielden. Zij hadden een doorgang onder het hek aan de oostzijde van het terrein. Hans Vink kondigde aan actie te ondernemen door daar een tunnel aan te laten leggen onder de weg, zodat dassen ongehinderd landgoed Drakensteyn zouden kunnen bereiken. De brief van de koningin sluit af met: Zij wenst u graag veel succes bij het realiseren van de tunnel Dassen in het Nieuws Das vaker onder auto De Telegraaf, 8 september 2010 WAPSE- Steeds meer dassen worden doodgereden. De populatie is zienderogen toegenomen, maar daardoor worden er wel meer overreden. Natuurmonumenten en Stichting Das&Boom pleiten voor meer dassentunnels. Elke vijf jaar worden er schattingen gemaakt van de populatie. Dit jaar zijn er circa 5000 van deze marterachtige dieren, tien jaar geleden waren dat er zo n In de jaren tachtig zelfs slechts De groeiende populatie zorgt wel voor problemen. ZO werden er in Zuidwest-Drenthe binnen veertien dagen zeven dassen doodgereden. Dat is een triest record, zegt boswachter André Donker van Natuurmonumenten. Deze dieren gaan als de schemering inzet aan de wandel en steken dan ook wegen over. Dat leidt tot problemen. Elk jaar worden er ongeveer 700 dassen doodgereden. De twee organisaties pleiten voor meer speciale tunnels. Het is bewezen dat dassen zich goed door zo n tunnel laten leiden, weet Marc Moonen. van de stichting Das&Boom Hij vindt niet dat overal waar een das omkomt, zo n tunnel moet komen. Alleen als een groep dassen in gevaar komt. En het hoeft niet veel te kosten als er bij de bouw van de wegen al rekening mee wordt gehouden. Overbevolkte dassenburcht Metro, 19 juli 2010 Drenthe blijkt populair te zijn bij dassen. Staatsbosbeheer ontdekte daar een burcht waar twintig dassen in leven. Zoveel dassen op een burcht komt in Nederland bijna nooit voor meldt Staatsbosbeheer. De das was in de vorige eeuw bijna verdwenen uit Drenthe. In heel Nederland leven er nu zo n drieduizend. BBC news November 2010 Drie mannen zijn schuldig bevonden door een rechter in Hull aan het beschadigen van een dassenburcht in East Yorkshire in Engeland. Ze kregen alle drie een voorwaardelijke gevangenisstraf van drie maanden. 18

19 De mannen werden op 5 december 2009 op heterdaad betrapt door een politiehelikopter, die beelden van de overtreding heeft opgenomen. Bovendien werden de mannen veroordeeld tot het verrichten van 200 uur werkstraf en het betalen van 2,000 per persoon. Camerabeelden van de vernieling. Klik op de afbeelding voor live-beelden van de BBC Miljoen voor dassenfamilie Telegraaf, 28 september 2010 door Edwin Timmer CUIJK - Ze krijgen een verhuispremie van 1 miljoen euro. Een compleet nieuwe burcht. Dertig kilometer aan eigen lanen, fruitbomen en houtwallen. Plus acht weken gratis voedsel na de verhuizing. En dan nóg weigert minister Verburg (Natuur) groen licht te geven voor de zo lang verwachte verplaatsing van de meest vertroetelde inwoners van het Brabantse Cuijk. De gemeente wil de dassenfamilie 'Dommelsvoort' graag verplaatsen naar een nieuwe leefomgeving, in verband met de aanleg van een nieuw recreatiegebied met zo n zeshonderd vakantiehuizen. Al sinds eind jaren negentig wordt erover gesproken. Van de dertig kilometer houtwallen die in 2003 door onze gemeenteraad zijn toegezegd, is inmiddels meter gerealiseerd, vertelt wethouder Michiel van Veen. Dit jaar hoopten we opnieuw op toestemming van het ministerie van LNV om met de bouw te mogen beginnen. Maar ze lijden er aan kokervisie en starheid. Dit jaar gaat het ons weer niet lukken. Op het stadhuis in Cuijk loopt de rekening op. Niet alleen investeerde de gemeente, van inwoners, één miljoen voor de nieuwe dassenplek, ook is al bijna 4 miljoen euro voorgefinancierd voor het recreatiepark. Elk jaar vertraging kost een half miljoen extra. Ik wil van de minister nu wel eens de erkenning dat we een geweldig resultaat hebben behaald, zegt Van Veen. Ook voor de Dommelvoortse das is het te hopen dat Den Haag niet te lang treuzelt. Andere families zijn al druk bezig om zich de extra aangelegde lanen en houtwallen toe te eigenen. Dit is bizar, zegt het VVD-Kamerlid Lodders. Liepen er in 1980 nog slechts dassen rond, tegenwoordig schat men het aantal op vijfduizend. Dit beestje is helemaal niet meer bedreigd. Bovendien, als deze familie straks besluit dat ze toch liever in Duitsland wonen, mogen ze over de grens gewoon worden afgeschoten! Dat is slechts acht kilometer verderop. Zie ook: De dassen van Dommelsvoort Project in winterslaap (artikel hieronder) Project in winterslaap Cuijks weekblad, 29 september 2010 CUIJK Met de dassenpopulatie in Dommelsvoort gaat het goed. Maar de verplaatsing naar Gassels Broek loopt vertraging op. Dat verstoort de voortgang van de ontwikkeling van het gebied tegenover Beers en Linden. Wethouder Michiel van de Veen vraagt om vertrouwen aan het ministerie. Het plan Dommelsvoort ligt er al jàren. Natuur, recreatie en wonen komen er samen. In een gebied waar eilandjes met woningen zijn gepland wonen nu dassen en die dienen te verhuizen naar Gassels Broek. In 2003 is door de gemeenteraad de Dassennota vastgesteld. Hierin wordt de aanleg van 30 kilometer landschapselementen beloofd, de aanleg van 3 dassentunnels en een nieuwe dassenburcht en de verhuizing van de dassenfamilie. Het doel is compensatie te bieden aan de das voor het verlies van zijn leefgebied. Al deze zaken worden uitgevoerd door de Agrarische Natuurvereniging (ANV). Eind 2009 was reeds 26 kilometer van de 30 kilometer aan hagen, erfbeplanting en fruitbomen zo goed als gerealiseerd. Met Das&Boom lopen gesprekken om de tunnels te creëren en de burcht wordt nu gerealiseerd. Ondertussen is de dassenpopulatie in de burcht Dommelsvoort gegroeid van vier naar negen. Het vorige college had in februari van dit jaar overleg met het ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij. 19

20 Laatstgenoemde vindt de 26 kilometer landschapselementen niet genoeg en daarmee wordt de voortgang van het hele project tegengehouden. Maar ondertussen is wel door de gemeente Cuijk een bedrag van ongeveer 1 miljoen voorgefinancierd om de das te verhuizen en het waterpark te creëren. De rentelasten worden een probleem. Daarbij zijn de plannen ondertussen zo oud dat er ontwikkelingsmoeheid dreigt te ontstaan. Hét moment om te bouwen aan een uniek stukje Nederland dreigt verloren te gaan, meent van Veen. Van Veen wil waardering voor de inspanningen die samen met het ANV geleverd zijn. Ook wil ik bevestiging van de prachtige resultaten die geboekt zijn in het landschap. Ik vraag begrip voor de situatie zeker gezien de financiële consequenties bij het opnieuw uitstellen. Dat we beloofd hebben voeren we uit. Ik wil erkenning van de financiële risico s die gelopen worden. Door de huidige crisis en herstelperiode zijn de risico s enorm. Een starre overheid helpt nu niet. Flexibiliteit en geloof dat de afspraken worden nagekomen, wel. Verhuizing: Verplaatsing van de dassen gaat waarschijnlijk in 2010 niet meer lukken. Het dier gaat over niet al te lange tijd de winterslaap in. Ik wil de das in 2011 verplaatsen. Daar wil ik zekerheid over vanuit het ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij en ik zal alles op alles zetten om dat voor elkaar te krijgen. Waarom is circa 26 kilometr aan maatregelen niet genoeg? vraag van Veen zich af. De populatie doet het toch goed. Straks hebben we misschien zelfs teveel dassen. Het hele plan is in goede tijden opgestart. Nu zitten we met grote kosten. Ik wil vaart in de plannen, doe kosten lopen alleen maar op. Reactie Das&Boom op bovenstaand artikel: Reactie krantenartikel verplaatsing dassen Cuijks Weekblad In het krantenartikel verwijt dhr. Van Veen het ministerie van LNV een starre houding inzake de verplaatsing van de dassen van Dommelsvoort. Hij geeft aan dat er al veel energie is gestoken om de beoogde compensatie van 30 km aan beplanting te verwezenlijken. Op dit moment is 26 kilometer aan beplanting gerealiseerd en vraagt dhr. Van Veen zich af waarom dat nog niet genoeg is. Allereerst moet de gemeente Cuijk de hand in eigen boezem steken. De integrale visie over de toekomst van de das in de gemeente Cuijk in combinatie met de beoogde ruimtelijke ontwikkelingen is in de vorm van een dassennota al in 2003 opgesteld. Als de gemeente voortvarender was geweest waren ze toen al begonnen met het realiseren van het compensatiegebied voor de dassen. Op dat moment was de ontgronder al wel bezig om het leefgebied van de das te vernietigen. In 2006 is een ontheffing aangevraagd voor het mogen verplaatsen van de dassen maar omdat er onvoldoende maatregelen waren genomen om de dassen te compenseren is deze door het ministerie geweigerd. Het ministerie heeft toen aangegeven dat ze 5 jaar de tijd hadden om de compensatiemaatregelen te realiseren. Pas in 2008 is hier echter serieus mee begonnen. Veel belangrijker dan de vraag of er nu 26 km, 27 km of 27,347 km is aangelegd is de vraag of de aangelegde hagen/houtwallen functioneel zijn voor de dassen. Uitgangspunt is dat er een hoogwaardig voedselgebied dient te komen op en nabij de locatie waar de dassen worden uitgezet. Met andere woorden, de hagen dienen zo groot te zijn dat ze én beschutting geven aan de das én voedsel kunnen bieden voor de das. Op dit moment is dat nog niet zo, omdat de beplanting nog veel te klein is. Indien nu dassen zouden worden uitgezet zou dit betekenen dat er een strijd zou komen om het voedsel met de al in het gebied levende dassen. Over de populatiegrootte heeft dhr. Van Veen ook een duidelijke mening. Het gaat volgens hem goed met de das en dat komt door de getroffen maatregelen!! Het is onduidelijk waar hij deze kennis vandaan heeft, maar Das&Boom heeft de afgelopen jaren de dassenpopulatie onderzocht en in tegenstelling tot de landelijke trend van toename blijft de dassenpopulatie in dit gebied al jaren op een gelijk peil. Met alle ontwikkelingen nog in het verschiet (nog meer ontgrondingen) is dat geen geruststellende gedachte. Marc Moonen, Das&Boom Zie ook: De dassen van Dommelsvoort Miljoen voor dassenfamilie 20

21 De Riet mogelijk toch afgegraven Gelderlander, editie Maasland, juli 2010 door Geurt Franzen CUIJK Het lijkt erop dat ontzander Smals toch zijn zin gaat krijgen. B en W van Cuijk doen een tweede poging om een voorstel door de raad te krijgen dat Smals toestemming geeft om De Riet af te graven. Dat is een perceel rond nabij de Kraaijenbergse Plassen, ter hoogte van Beers. In maart kwam het toenmalige college na de verkiezingen wisselden oppositie en coalitie stuivertje ook al met een bestemmingsplan naar de raad dat die afgraving mogelijk zou moeten maken. De raadscommissie Ruimte, die er als eerste over sprak, zag dat toen niet zitten. Veel te veel onduidelijkheden, zeiden onder meer PLC en ABC toen. Ook CDA, GroenLinks en PvdA opperden bezwaren. Smals wil De Riet afgraven omdat het voorlopig niet aan de slag kan op Dommelsvoort. Daar moeten eerst de dassen verplaatst worden, maar het vervangende leefgebied van die dieren, dat in Gassel wordt aangelegd, is nog niet klaar. Voorlopig geeft de minister van Landbouw geen toestemming voor verplaatsing van de dassen. Om toch aan het werk te kunnen blijven, wil Smals nu eerst De Riet afgraven en daarna Dommelsvoort. Bij Dommelsvoort is een groot waterrecreatiepark gepland. Het Cuijks college ziet zich voor twee problemen gesteld. Eerder hebben B en W al met Smals een overeenkomst gesloten waarvan het afgraven van De Riet een onderdeel is. Nu nee zeggen zou contractbreuk zijn. Het andere probleem is dat De Riet in de ecologische hoofdstructuur ligt (EHS), een belangrijke natuurzone. Het is ook leefgebied van dassen. Afgraven zou dat leefgebied aantasten. B en W brengen daar tegenin dat Smals na de afgraving geen plas achterlaat, maar de kuil volspuit met minder hoogwaardig zand en het daarna als natuurgebied inricht. Het wordt een tijdelijke verstoring, zo schrijven B en W. We maken er een nog beter natuurgebied van, zei directeur Maarten Smals eerder tegen deze krant. B en W onderbouwen hun nieuwe voorstel nu met de pmerking dat geld nodig is om De Riet optimaal als EHS-zone in te richten. Als Smals De Riet mag afgraven, krijgt de gemeente euro. Nieuw in de discussie is een voorstel van Smals om De Riet veel dieper af te graven dan oorspronkelijk gepland. De suggestie wordt gewekt dat afgraven van Dommelsvoort dan wellicht niet nodig is. Het extra zand van De Riet zou Dommelsvoort misschien kunnen compenseren. Milieugroeperingen hebben al aangekondigd zich tegen afgraving van De Riet te zullen verzetten. Er ligt een belangrijke dassenburcht, aldus Das en Boom. De das krabbelt langzaam overeind Brabants Dagblad, SON EN BREUGEL De dassen in de driehoek Nuenen-Son en Breugel-Sint- Oedenrode herstellen zowel in populatie als in aantal bewoonde burchten. Waar vroeger de vereniging Das en Boom zich ontfermde over dit marterachtige roofdier is het beschermen en verbeteren van hun leefgebied nu in handen van de dassenwerkgroep Brabant. Ton Popelier uit Schijndel houdt zich al ruim twintig jaar bezig met deze dieren. Het is fijn om te zien dat er vooruitgang zit in ons dassenbestand. We weten 21

22 van een aantal burchten dat ze bewoond zijn en dat hun aantal langzaam toeneemt. Zeker is dat in dit gebied veertig dassen verblijven. Het precieze aantal zal echter wel wat hoger liggen omdat vooral de puberende dassen op zoek gaan naar een nieuw territorium. Heel langzaam worden burchten die soms vijftig jaar niet meer gebruikt zijn, weer ingenomen door dassenfamilies. Ze zijn dus duidelijk land terug aan het veroveren dat ze ooit door allerlei omstandigheden (stroperij, landbouwvergiften, ruilverkaveling) zijn kwijtgeraakt. Vanuit alle richtingen in Brabant zwerven ze naar deze regio. Mede omdat hier droge zandgronden zijn. De das houdt niet van natte voeten. Een gunstige bijkomstigheid is dat de nieuwe aanwas vers bloed meebrengt waardoor een sterkere das ontstaat. Maar de das is een heel rustig dier dat wars is van moeilijkheden. Bij te veel verstoringen van het leefgebied verkast hij. De grootste zorg voor de dassenwerkgroep op dit moment is het aantal verkeersslachtoffers. De das is in tegenstelling tot de vos niet attent op gevaar. Hij steekt zonder te kijken over. Alleen al in Brabant kwamen dit jaar 81 dassen om. Door al die ongelukken wordt menige dassenfamilie gedecimeerd. Het is ons werk om de zogenaamde black spots te bestrijden met tunnels en afrasteringen. Soms lukt het met een uitzettingsprogramma een populatie weer op de been te krijgen, aldus Popelier. Geen bewijs verstoren dassen Veluws Dagblad, 3 november 2010 ZUTPHEN - De economische politierechter in Zutphen sprak dinsdag de Apeldoornse J.M. (44) vrij. M. zou in maart 2009 de leefomgeving van de beschermde das hebben verstoord. De rechter kon echter geen bewijs vinden dat erop wees dat de dassenburcht toentertijd bewoond was. Het bedrijf van de Apeldoorner moest voor een opdrachtgever een stuk bos in Beekbergen kappen. M. werd ervan verdacht dat hij tijdens de werkzaamheden de wettelijke richtlijnen had overtreden door binnen 20 meter van de burcht bomen te vellen. Hij ontkende dat het een bewoonde dassenburcht was. Hij had een stukje eromheen wel met lint afgezet en had dat deel naar eigen zeggen met rust gelaten. M.'s opdrachtgever verklaarde eerder bij de politie dat de dassenburcht een doorloopburcht is die af en toe wordt gebruikt. M. zou wel verse graafsporen hebben gezien bij de burcht, maar dat kon volgens hem ook van honden zijn die daar werden uitgelaten. Voor de officier van justitie was het reden om aan te nemen dat er op dat moment dassen in de burcht leefden. Zij eiste een boete van 1500 euro. De rechter was het daar niet mee eens. Hij kon niet met zekerheid zeggen of het een bewoonde burcht betrof. M. ontsnapte zo aan een boete. 22