chrijnwerker De Vlaamse

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "chrijnwerker De Vlaamse"

Transcriptie

1 De Vlaamse chrijnwerker 76 Gouden Schaaf Jonge schrijnwerkers vol ambitie Derde veiligheidscampagne NAVB richt zich tot afwerkers Door systeem Confederatie Bouw is CE-markering ramen haalbaar voor iedereen Eén typebestek inbraakbeveiliging Dossier passief bouwen en houtskeletbouw Reuzenopkomst voor familiedag

2 AGC Mirodan Bouwglas NV :: Handel :: Productie :: Bewerken en plaatsen van beglazing voor bouw- en interieurtoepassingen :: Isolerend glas :: Gehard glas :: Gelaagd glas :: Vitrines :: Inbraakwerend glas :: Kogelwerend glas :: Profilit :: Reglit :: Pyrobel :: Glazen deuren :: Interieurbeglazing :: Vloerbeglazing PROFILIT :: De Schelp (Wevelgem) STRUCTURA :: Zebrastraat (Gent) GLAZEN DEUREN :: BMW (Lochristi) DUBBELE BEGLAZING :: Omega Pharma (Nazareth) :: Gerechtsgebouw (Gent) :: Modular Lighting Instruments (Roeselare) :: Decathlon (Kortrijk) :: Hippodroom (Kuurne) :: VPK Packaging (Erembodegem) :: Katho (Kortrijk) Izegemsestraat 375 PB20 B-8501 Heule-Kortrijk Tel. 056/ Fax 056/

3 Voorwoord van Rudi Carmeliet Werknemers en patroons denken wel eens dat zij totaal verschillend zijn en dat zij hun beider belangen niet kunnen verzoenen. Werkgevers verdienen (veel) meer, zeggen de werknemers. Onze medewerkers hebben (veel) minder zorgen, zeggen de patroons. Toch hebben zij meer gemeenschappelijke belangen dan je op het eerste gezicht zou denken. Met een minimum aan beroepsfierheid willen ze allebei mooi en interessant werk afleveren; werk om over te praten met potentiële klanten, of met vrienden en familie. En daarvoor betaald worden, dat wil toch ook iedereen! Dat werk uitvoeren met modern en degelijk materieel is leuker voor de arbeider, omdat hij dan meer kan doen met minder inspanning en grotere voldoening. De patroon heeft die zelfde voldoening, maar dan aangevuld met een groter rendement: twee vliegen in één klap. Rudi Carmeliet En de veiligheid? Ook zij is onderworpen aan deze wet van gelijklopende belangen. Voor de werknemer is het duidelijk: ongevallen doen pijn. Kleine kwetsuren genezen doorgaans wel volledig, maar zodra de gevolgen wat ernstiger zijn blijven er ongemakken voor de rest van je leven. Zo gaat dat met het menselijk lichaam: vervangstukken zijn nooit gelijk aan de originele, en een herstelling wordt nooit meer nieuw. En ondertussen is er pijn, angst en wordt je sociale leven gehinderd voor kortere of langere termijn. En ook al is dat ongeval goed verzekerd, rijker word je er niet van. Ook de werkgever voelt iets van die pijn. Je moet al een onmens zijn om niet mee te lijden met de medewerker die wordt weggevoerd, om niet te huiveren bij het zien van de bloeddruppels op de vloer van de werkplaats. En dan rijst dezelfde vraag: Gaat hij volledig herstellen? Vroeg of laat komt daar bij: Wie laat ik zijn werk verder zetten, en hoe lang ga ik hem moeten missen? En laat ik hier even een open deur intrappen: een gekwetste werknemer heeft géén rendement. En ook al is uw personeel goed verzekerd, rijker word je er niet van! Belang veiligheid in atelier en op de werf Zodra de gekwetste in veiligheid is moet je voor de papieren zorgen. De verzekeraar wil een aangifte met het hele verhaal zo duidelijk mogelijk. Ook de technische inspectie wil weten wat er gebeurd is, en hoe. Je moet een ongevalanalyse opstellen waarvan de conclusie is: Wat kan ik doen, en wat ga ik doen, om een dergelijk ongeval in de toekomst te vermijden? Een goede zaak is dat, want nadenken over een ongeval is altijd lonend. Attitudes die normaal moeilijk om te buigen zijn, laten zich dikwijls veranderen zodra men over het argument van een reëel ongeval beschikt. Maar als er veranderingen moeten doorgevoerd worden, waarom dan eigenlijk niet op voorhand? De kosten kunnen maximaal dezelfde zijn, maar het resultaat is veel beter wanneer je anticipeert! Daarom heeft het NAVB sinds september een nieuwe campagne lopen om de veiligheid in de bouw te verbeteren. De doelstellingen zijn duidelijk: aantal en ernst van de ongevallen moeten met 15 % afnemen. Daarnaast moet het aantal vaststellingen van tekortkomingen ook drastisch dalen. Uiteraard moet dat ook zijn effect hebben op het aantal ongevallen; een soort sneeuwbaleffect dus, maar dan bergop. Meer informatie vindt u natuurlijk weer verder in dit blad. Laat u gerust verleiden tot veilig werken. COLOFON Confederatie Bouw - Vlaamse Schrijnwerkers vzw Lombardstraat 34-42, 1000 Brussel Tel.: 02/ Fax: 02/ btw be Verantwoordelijke uitgever Sylveer De Dobbelaere Knokseweg Knesselare Rudi Carmeliet VOORZITTER CONFEDERATIE BOUW - VLAAMSE SCHRIJNWERKERS V.Z.W. Commissie van het Vakblad VOORZITTER : Sylveer De Dobbelaere ONDERVOORZITTER : Yves De Keyser DIRECTEUR : Filip Coveliers LEDEN : Maurice Pille, Rudi Carmeliet, Willy Simoens Administratie en redactie Eindredactie : Filip Coveliers Redactie : Koen De Gelder Tel.: 02/ Fax: 02/ filip.coveliers@confederatiebouw.be Advertentieverantwoordelijke Inge De Ridder Tel.: 053/ Fax: 053/ inge.deridder@confederatiebouw.be Realisatie Little BIG Band Henri Farmanstraat Gent Tel.: 09/ Fax: 09/ pierre@littlebigband.be Drukwerk Drukkerij Geers, Oostakker Coverbeeld vzw Hout LID VAN DE UNIE VAN UITGEVERS VAN DE PERIODIEKE PERS NOVEMBER 2008 De Vlaamse Schrijnwerker 3

4 Avenue Henri Zaman Saintes Tel.: 02/ Fax: 02/ Schotelstraat Hasselt-Stokrooie Tel.: 011/ Fax: 011/ web:

5 Inhoud 3 Voorwoord door Rudi Carmeliet Houtsoort van de maand 6 Rode Amerikaanse eik 8 School en industrie 8 Gouden Schaaf 2008: jonge schrijnwerkers vol ambitie Veiligheid 14 Derde veiligheidscampagne NAVB richt zich tot de afwerkers CE-markering 16 CE-markering ramen en deuren mogelijk voor elke raamconstructeur Partijen getuigen Inbraakbeveiliging 23 Eén typebestek voor bouwheer, architect en vakman 24 Fiscale aftrek voor beveiliging van de woning tegen diefstal en brand Verenigingsnieuws Dé Parketplaatsers 27 V33 presenteert nieuw gamma op info- en demonstratiesessie 37 Passief bouwen en houtskeletbouw 28 Passief bouwen in België 30 Houtskeletbouw: een bouwmethode met toekomst 34 Energiebesparende maatregelen in 2009 fiscaal nog aantrekkelijker Werking van de federatie en haar verenigingen 37 Reuzenopkomst voor de familiedag 2008 in Walibi 40 Prijsuitreiking aan Antwerpse leerlingen Vereniging Bewap 42 Geslaagde zomeractiviteiten van BEWAP Brandbeveiliging 44 Passieve brandbescherming bij binnenafwerking van gebouwen Vakkennis 46 Smeltlijmen (hotmelts) bieden tal van voordelen Machines 51 Wij plaatsen 2 machines in de kijker Splinterinfo 54 Leuke weetjes uit de sector Diversen 62 Nieuwe leden van onze federatie Adverteerdersregister NOVEMBER 2008 De Vlaamse Schrijnwerker 5

6 Houtsoort van de maand Amerikaanse rode eik Eik is een populaire houtsoort. Reeds eeuwen geleden werd ze massaal gebruikt bij de bouw van kerken, kastelen, vak- werkhuizen en kathedralen in Europa. Toen Europese kolonisten voet aan wal zetten in Noord-Amerika ontdekten ze een variëteit die de naam American Red Oak, Amerikaanse rode eik, kreeg. De naam van de houtsoort zorgt voor verwarring. Amerikaanse rode eik verwijst niet naar de kleur van het hout maar naar die van de boom, meer bepaald naar de uitgesproken rode-roodbruine bladeren in de herfst. Amerikaanse rode eik is een harde, zware houtsoort. Het hout is uiterst sterk, laat zich goed verwerken, afwerken en buigen onder stoom, waardoor het zeer geschikt is voor toepassing in de meubelindustrie. Amerikaanse rode eik beschikt bovendien over een hoge slijtweerstand, wat een troef is voor alle vloertoepassingen. De hoge densiteit zorgt voor een goede brandweerstand. De interessant geprijsde houtsoort is veel gevraagd en ruim voorradig. En dankzij een professioneel bosbeleid en een degelijk grondstofbeheer zal deze houtsoort ook in de toekomst ruim voorradig blijven. DUURZAAMHEID: Het kernhout bevindt zich in natuurlijke duurzaamheidsklasse I. Het spinthout is niet duurzaam (klasse V). BIJZONDERHEDEN: de speigeltekening is minder uitgesproken dan bij Europees eiken. De vaten van het kernhout zijn niet verstopt door thyllen, zoals dat bij Europees eiken het geval is. Daarom is het kernhout van rood Amerikaans eiken minder duurzaam maar beter impregneerbaar dan dat van Europees eiken. WERKEN: werken gering matig groot <1,5 1,5-2,8 > 2,8 Buiten ,0 Binnen ,8 VOLUMIEKE MASSA: van 650 tot 800 kg/m³ bij 15% vochtgehalte, gemiddeld 700 kg/m³. AANVOER: Amerikaanse rode eik is beschikbaar in verschillende kwaliteiten, lengtes en breedtes. De laatste jaren is Amerikaanse rode eik erg in trek in Zuid-Europa. Ook in België gaat het met deze houtsoort stilaan maar zeker de goede kant uit. In 2007 werd ruim 300 m³ gezaagd Amerikaans rood eiken naar België geëxporteerd. In januari 2008 kwam 151 m³ Amerikaans rode eik ons land binnen, een stijging met 844 % in vergelijking met januari NAAMGEVING: Amerikaanse rode eik behoort tot hetzelfde geslacht als Europese eik: Quercus. HERKOMST: Amerikaanse rode eik groeit in alle staten ten oosten en in enkele ten westen van de Mississippi en in het zuidoosten van Canada. HOUTBESCHRIJVING: Het houtpatroon van Amerikaanse rode eik en Europese eik is gelijkaardig. De houtsoorten verschillen qua nerf en kleur. Amerikaanse rode eik is eerder licht van kleur en heeft een warme, natuurlijke uitstraling. Het kernhout is lichtbruin tot lichtroze gekleurd, het spinthout geelachtig bruin. NERF: Grof. DRAAD: Meestal recht. DROGEN: Kunstmatig drogen moeilijk. Kans op collaps en inwendige scheuren. Voordrogen is aangeraden. VERZAGEN: Vrij gemakkelijk met sterk vermogen en snijgereedschap dat geschikt is voor harde houtsoorten. Kleine snijhoek en stevige wighoek. SCHAVEN: Verschillend naargelang densiteit en textuur. Hout met brede groeiringen is harder dan hout met smalle groeiringen. Aanzienlijk vermogen nodig. Snijhoek beperken tot 20, of minder kwartiers schaven, om te vermijden dat de spiegels loskomen. SPIJKEREN/SCHROEVEN: Voorboren wordt aanbevolen. Door de aanwezigheid van looizuren vorming van zwartblauwe vlekken daar waar het hout in contact komt met ijzerhoudende metalen in een vochtige omgeving. Spijkers en schroeven in inox. 6 De Vlaamse Schrijnwerker NOVEMBER 2008

7 Profi-Persen R O E K E N S Tel. (02) VernonDrive LIJMEN: Geen problemen. Alcalinelijmen (caseïne) veroorzaken echter weinig vlekvorming, net als bij alle houtsoorten met hoog looizuurgehalte. Als bouwelement Constructief en decoratief Interieur en exterieur Enorme draagkracht Lange lengten mogelijk Nieuwbouw en renovatie OPPERVLAKAFWERKING: Gemakkelijk. Poriënvuller is aangeraden voor een mooie afwerking. Het hout wordt donkerder onder invloed van het licht. Kans op oppervlaktescheuren. copyright JDC Pictures - Igretec TOEPASSINGEN: Of een bepaalde houtsoort in de smaak valt bij professionelen en consumenten heeft niet alleen te maken met de toepassingsmogelijkheden en het uitzicht van het hout maar ook met interieurtrends. Het toepassingsveld van Amerikaanse rode eik is groot. De houtsoort kan gebruikt worden als constructiehout, voor parketvloeren, in de meubelindustrie, voor binnenschrijnwerk (deuren, deurlijsten, trappen, wandpanelen, lambriseringen, wanden ). Columna Lignea Peeters Jef BVBA Jagersweg Westmalle Tel. +32 (0) Fax +32 (0) België peeters.jef@skynet.be Bronnen en info: Belgian Woodforum ( Fabrikant van ronde houten kolommen NOVEMBER 2008 De Vlaamse Schrijnwerker 7

8 School en industrie Gouden Schaaf 2008 Jonge schrijnwerkers vol ambitie Tekst en foto's: Koen Mortelmans Grâce-Hollogne is een onopvallende, sterk geïndustrialiseerde gemeente in de schaduw van Luik. Het beschikt wel over het ruime en degelijk uitgerust ConstruForm. Daar vond dit jaar de finale plaats van de Schrijnwerkerswedstrijd De Gouden Schaaf. 32 jonge finalisten namen het met hamer, zaag, spanvijs en schaaf tegen elkaar op. De selecties hadden iets meer finalisten uit het Waalse en Duitstalige deel van België opgeleverd dan uit Vlaanderen. En hoewel de uitslag pas op 14 november werd bekendgemaakt, kon je goed aanvoelen wie de favorieten waren: de leerlingen uit de omgeving van Malmédy. "Het gemiddelde peil van de deelnemers ligt ongeveer even hoog als twee jaar geleden," constateert Yves De Keyser, voorzitter van de Gentse Schrijnwerkersvereniging. "Ik zag hen erg gedreven en gedisciplineerd werken, zonder Het gemiddelde peil van de deelnemers ligt ongeveer even hoog als twee jaar geleden de winnaar van de Gouden Schaaf. Die winnaar en de volgende vier in de uitslag worden uitgenodigd voor een verder opleidingsprogramma. Dat bereidt hen voor op een finale proef, die op 28 en 29 maart 2009 plaatsvindt. De winnaar van deze ultieme proef mag de eer van zijn land verdedigen in Canada. "Net als bij De Gouden Schaaf is het puntensysteem gebaseerd op dat van het wereldkampioenschap. Skills Belgium werkt trouwens mee aan deze test. De extra opleidingssessies worden deels verzorgd door de juryleden van De Gouden Schaaf." Yves De Keyser koestert voorzichtige ambities voor Calgary. "Op de vorige World Skills bemachtigde de Belgische vertegenwoordiger de vierde plaats. Het puntenverschil met de derde was uiterst miniem. Het is dus niet overdreven om op een podiumplaats te mikken. Anderzijds is het zo dat er, net als Leerling in actie. discussies. Natuurlijk is het wel zo dat dit al de beste leerlingen uit de meest gemotiveerde scholen zijn." Opvallend is wel dat de finalisten uit een beperkt aantal scholen afkomstig zijn. Voor Vlaanderen gaat het om het VTI Waregem, het KA Oudenaarde, het PTI Eeklo en het GITO Kalmthout. "We hebben alle convenantscholen aangeschreven. Maar het was niet onze bedoeling om zoveel mogelijk deelnemers op de been te brengen. We zoeken de beste mensen. Uiteindelijk kan er slechts één toekomstige jonge schrijnwerker deelnemen aan de Mondiale der Beroepen (World Skills), die in september 2009 plaatsvindt in het Canadese Calgary." Naar Canada De Belgische vertegenwoordiger in Calgary is niet noodzakelijk De jury in actie. bij de Olympische Spelen, steeds nieuwe landen bijkomen. In heel wat gevallen zijn dat landen denk maar aan China waar de jongeren echt gedrild worden om hoog te scoren op dergelijke internationale confrontaties." De vergelijking met de Olympische spelen gaat niet helemaal op. "Wij werken met hout, een volledig natuurlijk product," lacht de voorzitter van de Gentse Schrijnwerkersvereniging. Doordachte quotering De Gouden Schaaf moet bijdragen tot de bevordering van het beroep van schrijnwerker en de herwaardering van de opleiding. De wedstrijd is een gezamenlijke organisatie van de Vlaamse en de Waalse Schrijnwerkersfederaties binnen Confederatie Bouw. "De samenwerking tussen Vlamingen, Frans- en 8 De Vlaamse Schrijnwerker NOVEMBER 2008

9 Groep vlamingen. Duitstaligen loopt stilaan als een goed gesmeerde machine. Dat is nodig, want bij de beoordeling van het geleverde werk gaan we niet over één nacht ijs. De finale was wel tegen het einde van de namiddag afgelopen, maar het jureren duurde tot 20u30." De punten worden niet uit de losse pols gegeven. "Elk jurylid quoteert een bepaalt aspect. Niet alleen het eindproduct telt mee, maar ook het respecteren van de tijdslimiet, het veilig en proper werken, zuinig materiaalgebruik Bovendien weegt niet elk aspect even zwaar door. De naakte punten van elk onderdeel worden verrekend volgens het belang van het onderdeel," legt jurylid Jean Van Acker uit. Grote afwijkingen tussen de quoteringen van verschillende juryleden voor hetzelfde onderdeel worden nauwgezet herbekeken. De jury bestaat deels uit zelfstandige schrijnwerkers, die al ervaring op dit vlak opdeden in schooljury's. Maar onder meer ook de Belgische vertegenwoordiger op de vorige uitgave van World Skills maakt deel uit van de Gouden Schaafjury. Moeilijke proef Het proefstuk was een driehoekig spievenster met vleugel. "Niet eenvoudig," zegt jurylid Frans Lamoen. "Ik denk dat zelfs heel wat ervaren schrijnwerkers, zelfs degenen die deel uitmaken van de jury, het niet gemakkelijk zouden hebben om deze opdracht tot een goed einde te brengen." Verschillen De Vlaamse leerkrachten zijn wel positief over de wedstrijd, maar koesteren toch enkele bedenkingen bij het toegepaste concept. "Onze leerlingen werken met CNC-geprogrammeerde machines en zelfs met auto-cad. Hier moeten ze weer met de hand een tekening maken. De Gouden Schaaf beloont de jonge schrijnwerker die de ambachtelijke technieken het best onder de knie heeft. In de Waalse scholen namen die technieken een vooraanstaande plaats in. Wij passen ons onderwijsaanbod aan de vragen van de arbeidsmarkt aan. We proberen niet zozeer klassieke schrijnwerkers-meubelmakers op te leiden, wel polyvalente houtbewerkers," zegt Marc Soen, technisch adviseur hout en bouw aan het VTI te Waregem. "In de streek van Kortrijk en Waregem hebben zich Onze prestaties. Uw voorsprong. De Variomat-serie In de lengte en de breedte bewerken met één machine. Aan vier zijden schaven en profileren, en hierbij werkstukken in de lengte en de breedte bewerken onmogelijk? Zeker niet, tot zo'n kunststukje is wereldwijd slechts één groef machine in staat: de Variomat. Door de modulaire ombouwoptie beschikt u over een hoge mate aan flexibiliteit. Ombouwen is dankzij het WEINIG-geheugensysteem, de PowerLock-technologie en de optionele, multifunctionele tafel een kwestie van seconden. Investeer in een krachtige technologie, die met uw wensen meegroeit! Uw agent voor provincies Oost-Vlaanderen en Antwerpen SMI N.V., Tel.: 0032 / , info@smi.be Andere provincies en G.H. Luxemburg Van Belle N.V., Tel.: 0032 / , info@vanbelle.be MICHAEL WEINIG AG Tel.: +49 (0) 93 41/86-0, info@weinig.de WEINIG. WACO. GRECON. DIMTER. RAIMANN. CONCEPT NOVEMBER 2008 De Vlaamse Schrijnwerker 9

10 School en industrie heel wat interieurbedrijven gevestigd. Die zijn vooral op zoek naar houtbewerkers die zich goed kunnen werken met industriële machines." "In de toekomst zie ik de schoolse opleidingen nog meer modulair worden," voegt Jacques Spiessens, leraar houtbewerking aan dezelfde school, eraan toe. "Met modules in bijvoorbeeld trappen maken of parket plaatsen. Vroeger had de markt meer allroundmensen nodig, tegenwoordig vraagt de bedrijfswereld gespecialiseerde keukenbouwers, trappenmakers of andere specifiek opgeleide werkkrachten." De leraren durven ook de schoolopleidingen zelf bekritiseren. "Tijdens de relaxmomenten en het verblijf in de nabije jeugdherberg vormden zich twee groepjes, een Frans/Duits- en een Nederlandstalig groepje. Dit had niets met naijver te maken, maar alles met het gebrek aan talenkennis. De taallessen op school zijn veel te sterk gebaseerd op grammatica, veel te weinig op het leren spreken van de andere taal. In Waregem zijn we alvast gestart met buitenlandse stages om hieraan te verhelpen." Hoewel de precieze opdracht tot aan de start van de wedstrijd geheim bleef, was wel geweten dat de proef in hoge mate de ambachtelijke vaardigheden zou betreffen. "Je kon wel zien dat de leerlingen uit Duitstalig België zich specifiek op dit soort wedstrijd hadden voorbereid," geeft Yves De Keyser toe. "Dat was tijdens de vorige uitgave ook al het geval. Veel hangt af van de motivering van de leerkrachten voor onze wedstrijd." "Bij ons weegt het aspect wedstrijd minder door," verdedigt Xavier T'Kindt (KA Oudenaarde) de Vlaamse scholen. "Kwaliteit moet er elke dag zijn, niet alleen tijdens wedstrijden." Ondanks hun kritiek blijven de leerkrachten wel geloven in de zinvolheid van De Gouden Schaaf. "De winnaar zal hoe dan ook een uitstekende allrounder zijn. En alle deelnemers hebben nu een goed idee van waar en hoever ze staan tegenover elkaar. Bovendien maken ze hier kennis met werken onder tijdsdruk en onder stress. Op school speelt de klok geen rol van betekenis." Diverse motieven Voor Jens Cabbeke en Mathieu Willemyns van het VTI Waregem was het de eerste deelname aan een dergelijke wedstrijd. "We waren met zes om ons in te schrijven voor de preselecties, maar slechts wij beiden konden ons plaatsen voor de finale. Het is hier wel een ontnuchtering. Want op school zijn wij altijd bij de besten, maar hier krijgen we met de echte top te maken." Bij hun medeleerlingen constateren ze geen overmatige belangstelling voor De Gouden Schaaf. "Maar op de arbeidsmarkt liggen de zaken anders. Daar kent men de betekenis van deze wedstrijd. Wanneer je kan voorleggen dat je aan de finale ervan hebt deelgenomen, verhoogt dit zeker je jobkansen," meent Jans Cabbeke. "Maar ik liet me toch vooral verleiden door de mooie prijzentafel," bekent Mathieu Willemyns. "Ik hoop dan ook vurig op een plaats binnen de top-tien." Ervaring opdoen "Van het PTI Eeklo namen wel zestig of zeventig leerlingen deel aan de voorronde," herinnert Maarten De Baerdemaeker zich. "Ik ben blij dat ik naar de finale mocht. Het is een leuke manier om kennis te maken met enkele aspecten van het vak waarmee we op school nog niet te maken kregen. Zo gebruik ik hier voor de eerste keer de Japanse zaag. Dat is even wennen." Maarten is één van die leerlingen die zelf niet uit een schrijnwerkersfamilie stamt. Mijn beroepskeuze is eigenlijk bepaald door de vader van een vriend van me. Ik raakte als kind al gefascineerd door het creatieve werk in het atelier. Ik ben geen stilzitter, een kantoorjob zou me absoluut niet liggen." Laurens Dutoict (KA Oudenaarde) denkt er net hetzelfde over. "Ik wil later absoluut een creatief beroep uitoefenen. Vanuit onze Vlaamse schoolachtergrond betekent het ambachtelijke aspect van De Gouden Schaaf zeker een meerwaarde. We moesten hier niet alleen zelf uitzoeken welke technieken we zouden toepassen, maar ook de verbindingen zelf bedenken. Ik hoop later iets te kunnen doen waarin deze ervaringen me nog van pas komen." Die kans is groot. Want met zijn achttien lentes kan Laurens binnen twee jaar opnieuw zijn kans wagen. "Ik vind De Gouden Schaaf een uitstekend initiatief," meent ook Johan Smekens (Pollmeier Massivholz). Zijn onderneming leverde als sponsor het beukenhout voor de spieramen. "Voor ons vormt dit een ideale gelegenheid om het kruim van de schrijnwerkers van morgen te laten kennismaken met onze producten." Hij vindt de kritiek op het ambachtelijke karakter onterecht. "De ambachtelijke tradities vormen de basis van het vak. Het belang daarvan mag zeker niet onderschat worden." Hij verzet zich ook tegen de opmerking dat de Waalse houtbewerkingssector traditioneler zou ingesteld zijn dan de Vlaamse. "Ons hout is voorbewerkt. Daarbij is het lichtjes gestoomd. Toch blijven heel wat Vlaamse bedrijven zweren bij traditionele witte, volledige stammen, zelfs al kost het hen veel meer moeite om dat materiaal gebruiksklaar te maken. In Wallonië, is de openheid voor een nieuwsoortig productaanbod veel ruimer, zelfs al is de plaatselijke bosbouw er veel omvangrijker dan in Vlaanderen." Prijzen De finalisten die geen Gouden Schaaf of vliegticket naar Canada mogen ophalen moeten zich hun deelname, waar ze veel tijd en energie aan besteedden, zeker niet beklagen. Want alleen ontvangen ze een mooie prijs. Voor de tien best geplaatsten is dat een machine die hen zeker nog van pas komt als ze in het schrijnwerkersberoep blijven. 10 De Vlaamse Schrijnwerker NOVEMBER 2008

11 KWALITEIT. VERTROUWEN. ZEKERHEID. Wie zekerheid wil, moet op de beste materiaalkwaliteit kunnen vertrouwen. Dat is ook zo voor vensterprofielen. Daarom houdt VEKA zich nog altijd, zonder beperking, aan de hoogste kwaliteitsstandaard om het zakelijke succes van de VEKA partner niet in gevaar te brengen. Een vermindering van de dikte van de buitenwand komt bij ons niet in aanmerking. Want de zogenaamde kostenvoordelen wegen niet op tegen de langdurige negatieve gevolgen in verband met de kwaliteit en de goede naam van vensters uit VEKA profielen. VEKA AG c/o Patrick Absil Au Long Pré 132 B-4053 Embourg Tel Fax Ein Unternehmen der Laumann Gruppe NOVEMBER 2008 De Vlaamse Schrijnwerker 11

12 COMFORTNEWS Rockflex 214 De nieuwste rotswolgeneratie voor elk hellend dak

13 Veiligheid Derde veiligheidscampagne NAVB richt zich tot de afwerkers Wie zijn stiel kent, gebruikt goed gerief Op een persconferentie op de Brusselse werf Square heeft het NAVB ambitieuze doelstellingen geformuleerd. Door hard te werken aan preventie in de bouw zijn er vandaag al 28% minder ongevallen in vergelijking met Voorzitter Joos Louage benadrukte dat de ambitie van het NAVB erin bestaat het aantal ongevallen tegen 2012 met nog eens 25% te doen dalen. goed gerief. Tijdens dit evenement ter lancering van deze derde doelgroepgerichte campagne Afwerking, hebben de mooie verschijningen Joyce de Troch en Miss Belgium Alizée Poulicek de eerste eyecatchers - oordopjes in condoomverpakking - overhandigd aan enkele bouwvakkers. Doelgroep en doelstellingen Op 16 september gaf het Nationaal Actiecomité voor Veiligheid en hygiëne in het Bouwbedrijf (NAVB), het preventie-instituut van de bouw, het startschot voor ondertussen alweer de derde doelgroepgerichte campagne die zich dit keer toespitst op de afwerkingsector. Dekvloerleggers, tegelzetters, stukadoren, buiten- en binnenschrijnwerkers, glaszetters, schilderdecorateurs en interieurbouwers worden de komende weken en maanden aangemoedigd om veilig te werken, onder meer door persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) te gebruiken zoals handschoenen, stofmaskers, oordopjes, enz. onder het motto Wie zijn stiel kent, gebruikt Met de campagne Afwerking wil het NAVB het welzijn in de betrokken sector bevorderen Uit de cijfers van het Fonds voor Arbeidsongevallen (FAO) blijkt dat de ernst- en de frequentiegraad bij de afwerkingsberoepen tamelijk hoog liggen. Een tweede belangrijk gegeven is de hoge graad van co-activiteit: het gebeurt namelijk vaak dat verschillende ondernemingen tegelijkertijd of opeenvolgend werken uitvoeren, dikwijls in gesloten en/of besloten ruimtes met - in het laatste geval - een verhoogd risico tot gevolg. Met de campagne Afwerking wil het NAVB het welzijn in de betrokken sector bevorderen en daarom worden een aantal meetbare doelstellingen geformuleerd. De primaire doelstelling bestaat erin het aantal arbeidsongevallen en de ernst ervan te Tips voor Vlaamse schrijnwerkers Het NAVB roept de beroepsfederaties op om ook acties te ondernemen die de veiligheid bevorderen. De Confederatie Bouw - Vlaamse Schrijnwerkers heeft niet op deze campagne gewacht. Zij heeft samen met het NAVB al een CD gemaakt voor het veiligheidsbeleid in de schrijnwerkerij. Hij hoort bij een setje CD s dat leden gratis kunnen aanvragen met een naar filip.coveliers@confederatiebouw.be. doen dalen met 15%. Daarnaast werden er ook zeven secundaire objectieven opgelijst. Campagne-aanpak De preventieve golf van deze sensibiliseringscampagne loopt in samenwerking met de sociale partners en tal van andere organisaties die het welzijn in de sector afwerking kunnen N O VEMBER 2008 De Vlaamse Schrijnwerker 13

14 Veiligheid bevorderen. De adviseurs van het NAVB zullen tijdens hun bezoeken aan bouwplaatsen en ondernemingen dan ook speciaal aandacht besteden aan de afwerkingsactiviteiten. Er worden verder ook hulpmiddelen ontwikkeld, zoals een checklist en technische publicaties. Er zullen ook studiedagen en infomomenten worden georganiseerd. Gerichte advertenties in populaire Nederlandstalige en Franstalige magazines en in de vakpers zullen focussen op het gebruik van de persoonlijke beschermigsmiddelen, een belangrijk hulpmiddel om ongevallen en beroepsziekten te voorkomen. Joyce de Troch en Alizée Poulicek: ambassadrices voor veilige werven Voorzitter Joos Louage benadrukte dat de ambitie van het NAVB erin bestaat het aantal ongevallen tegen 2012 met nog eens 25% te doen dalen. Er werd schoon volk uitgekozen als ambassadrices van deze actie, want tijdens de campagnelancering deelden Joyce de Troch en Miss Belgium Alizée Poulicek tientallen condoomverpakkingen uit aan de afwerkingstielmannen met daarin oordopjes om te gebruiken tegen het vaak oorverdovend geluid op een bouwwerf. Zij geven daarmee het startschot voor de actiecampagne waarbij in totaal paar oordopjes (in condoomverpakking) op de Belgische werven verdeeld zullen worden. Na de preventieve fase volgt eind 2009 een handhavingsgolf die de Algemene Directie Toezicht op het Welzijn op het Werk van de FOD WASO voor zijn rekening zal nemen. Primaire doelstellingen 1. Daling met 15% van het aantal arbeidsongevallen 2. Daling met 15% van de ernst van de arbeidsongevallen Secundaire doelstellingen 1. Daling met 15% van het aantal vaststellingen m.b.t. arbeidsorganisatie 2. Daling met 15% van het aantal vaststellingen m.b.t. het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen 3. Daling met 15% van het aantal vaststellingen m.b.t. arbeidsmiddelen bij werken op hoogte 4. Daling met 15% van het aantal vaststellingen m.b.t. producenten 5. Daling met 15% van het aantal vaststellingen m.b.t. elektriciteit 6. Stijging met 15% van het aantal ondernemingen dat een beroep doet op een EDPB voor het risicobeheer 7. Stijging met 15% van het aantal opleidingsuren welzijn 14 De Vlaamse Schrijnwerker NOVEMBER 2008

15 - Vagevuurstraat Marke - Tel Fax info@demeester-jenh.be - -

16 CE-markering: ramen en deuren CE-markering ramen en deuren mogelijk Vanaf 1 februari 2009 dienen alle ramen en deuren die in de landen van de Europese Unie op de markt worden gebracht, voorzien te zijn van een CE-merkteken. Bepaalde prestatie-eisen (U-waarde, wind- en waterdichtheid, edm) zullen moeten aangetoond worden volgens de richtlijnen van de Europese norm NBN EN die omgezet werd in een Belgische norm. CE= ITT + FPC Twee principes zijn belangrijk bij de CE-markering, namelijk het testen van één of meerdere raam- of deurtypes (de zogenaamde ITT Initial Type Testing) en de invoering van een fabricage-controlesysteem (de zogenaamde FPC Factory Production Control) in het bedrijf. Het FPC kan u vergelijken met een intern technisch kwaliteitssysteem. Een hele boterham voor elk schrijnwerkbedrijf. Vandaar dat de Confederatie Bouw, WTCB en BCCA samenwerken om de schrijnwerkers-raamconstructeurs een valabel en betrouwbaar systeem aan te bieden. Binnen deze samenwerking heeft elke partij haar rol te spelen. Het WTCB zorgt voor de testen van de ramen en het ter beschikking stellen van de proefresultaten via een databank (Het ITT-gebeuren). BCCA wendt haar expertise aan om in de schrijnwerkersbedrijven een technisch kwaliteitszorgsysteem in te voeren (het FPCgebeuren). De Confederatie Bouw-Vlaamse Schrijnwerkers treedt op als systeemleverancier en geeft eigenlijk licentie aan de raamconstructeurs om de proeven van het WTCB te gebruiken gecombineerd met een technisch kwaliteitssysteem (CE=ITT+FPC). Op deze manier moet niet elke schrijnwerker proeven laten uitvoeren en worden zij geholpen bij de opzet van hun FPC. Door een recente wijziging van de norm, kan de Confederatie Bouw systeemleverancier zijn; hierdoor wordt de CE-markering voor de KMO s haalbaar. We laten in het verder verloop van dit artikel de verschillende partijen even aan het woord. BCCA erg tevreden Cyriel Clauwaert (hoofdcoördinator bij het Belgian Construction Certification Association, BCCA) was van meet af aan een groot voorstander voor de gezamenlijke aanpak van de CE-markering van houten ramen en deuren. Hij is dan ook erg tevreden met de grote respons vanwege de schrijnwerkers. "Om een zelfstandige ondernemer ertoe te overhalen zich naar een presentatie te begeven moet je er toch iets belangwekkends kunnen voorstellen. Dat lijkt me goed gelukt. Soms ontmoette ik tijdens onze presentaties zelfs schrijnwerkers die voor het eerst de zetel van hun eigen lokale confederatie bezochten." Het initiatief kadert ook in de nieuwe rol die BCCA wil spelen. "Wij worden nog teveel beschouwd als 'de inspecteurs'. Terwijl optreden als inspecteur iets uit het verleden is. Wanneer we samenwerken met de Confederatie Bouw en het WTCB kunnen we een meerwaarde aanbieden, anders zou het alleen bij certificeren blijven. In de praktijk kan de Confederatie het best voor die ondersteuning instaan, omdat ze veel dichter bij haar leden-schrijnwerkers staat. Zelfstandige schrijnwerkers zijn erg individualistisch ingesteld. Ik weet dit omdat ik zelf uit een schrijnwerkersgezin stam. Alleen een federatie - zoals de Confederatie Bouw Vlaamse Schrijnwerkers - is in staat om haar leden samen te brengen. Vanuit het BCCA staan we de Confederatie bij met onze technische kennis van kwaliteitssystemen en met de ondersteuning op het terrein, in de werkplaatsen van de bedrijven. Het WTCB brengt zijn laboratoriuminfrastructuur en zijn ervaring in het uitvoeren van testen in," aldus de BCCA-hoofdcoördinator. Ommekeer "Wie al dertig jaar bezig is als zelfstandig schrijnwerker heeft bewezen dat hij zijn vak kent. Het zou een foutieve redenering zijn om van dergelijke mensen te gaan controleren of ze hun vak wel goed uitoefenen en hun werk te evalueren nadat het af is. De CE-certificering keert de zaak om: ze ondersteunt hen bij het opzetten van een doorzichtig systeem voor kwaliteitscontrole, met onder meer eenvormige documenten en een uitgebreide technische databank." Universeel systeem Cyriel Clauwaert en zijn team willen uiteindelijk tot een universeel systeem voor kwaliteitswaarborging komen, zowel voor hout als aluminium en pvc. "Omdat er meer en meer schrijnwerkersbedrijven met zowel hout als aluminium en/of pvc werken is dit een logische evolutie. Er bestaan trouwens niet alleen 'gemengde' bedrijven, maar ook de productengroepen zijn verschillend gegroeid. Het grote verschil tussen hout en de andere productgroepen is dat in de pvc- en aluminiumsector sterke systeemleveranciers aanwezig zijn. In de houtwereld is dit niet het geval. Heel wat systeemleveranciers in aluminium en pvc beschikken over specifieke kennis in een eigen kenniscentrum. Bovendien is certificatie er al lang ingeburgerd, terwijl het in de houtwereld vrij nieuw is en zich beperkte tot een aantal aspecten, zoals houtverduurzaming. Natuurlijk zijn er andere organisaties, zoals Woodforum. Maar hun technische documentatie spitst zich veeleer toe op de eigenschappen van houtsoorten, niet op die van afgewerkte producten in hout." Het BCCA heeft de voorbije jaren voor alle productgroepen in 16 De Vlaamse Schrijnwerker NOVEMBER 2008

17 CE-markering: ramen en deuren voor elke raamconstructeur werkgroepen overleg georganiseerd. "In deze werkgroepen creëren de schrijnwerkers, industrie, systeemleveranciers, laboratoria en federaties een kader en leggen dit vast in reglementeringen of toepassingsreglementen. Op basis hiervan bouwen de bedrijven hun kwaliteitssysteem op aan de hand Cyriel Clauwaert (BCCA) van schema s. Na het invoeren van het systeem laten ze dit bevestigen door een certificatie. Zo wordt het kwaliteitssysteem bestendigd en kan het ook dienen voor de toekomstige initiatieven, zoals het betrekken van de plaatsing van schrijnwerk bij deze aanpak en de ondersteuning voor de verschillende productnormen met CE-markering. Zo kunnen we een gelijkaardige aanpak verwezenlijken voor alle productgroepen. Er gaat dan ook veel minder tijd verloren bij de invoering ervan in het bedrijf en het komt ook veel concreter over op de schrijnwerkers." De bevindingen uit de certificatie bij de schrijnwerkers worden teruggekoppeld naar de systeemleveranciers en federaties. "Die gebruiken deze informatie bij het perfectioneren van hun eigen systeem en de ondersteuning van hun klanten en leden. Op deze manier bouwen we een meerwaarde op voor alle betrokkenen en verzekeren we hun toekomst in het groeiende Europa," besluit Cyriel Clauwaert. Nog veel werk voor de boeg "De gezamenlijke aanpak kan voor de afzonderlijke bedrijven sterk kostenbesparend zijn. Toch is er nog veel werk voor de boeg," vindt Chris Blijweert van Schrijnwerkerij Wanzeele (Wetteren). "Op theoretisch vlak is alles in orde. We hebben zeker voldoende informatie gekregen om met een CE-kwaliteitssysteem van start te gaan. Wat vooralsnog ontbreekt zijn praktische zaken. Ik hoop dat de Confederatie erin zal slagen om tegen 1 februari 2009 voor een aantal standaardformulieren te zorgen." "We zijn blij dat we in het project gestapt zijn. Voor kleine bedrijven Wanzeele telt slechts veertien medewerkers is het onbegonnen werk om alles op eigen houtje uit te zoeken en in de praktijk te brengen. Zelfs nu moeten we er nog meer energie insteken dan we eigenlijk verhoopt hadden. Ik vind het wel goed dat de Confederatie Bouw Vlaamse Schrijnwerkers een overkoepelende Eric Winnepenninck rol speelt. Ze beschikt daarvoor over voldoende expertise. Wij hebben geen rechtstreeks contact met het BCCA." Chris Blijweert is nog niet helemaal gerust in de volledigheid van de databank. "Ik ben niet zeker dat ze ons volledige gamma kan coveren. Wij maken namelijk nogal veel speciale ramen en retromodellen. Voor klassieke modellen Chris Blijweert (Schrijnwerkerij Wanzeele) zal die databanken wel volledig zijn, maar of ze ook ongewone ramen zal dekken is de vraag." Hij vindt 1 februari 2009 een krappe deadline. "Ik heb al wat ervaring met kwaliteitssystemen. Je kunt wel van start gaan met de procedures, maar voor ze helemaal op punt staan kunnen er nog heel wat maanden verlopen." Unieke producten Filip Coveliers, directeur van de Confederatie Bouw - Vlaamse Schrijnwerkers, is gerust in de volledigheid van de databank. "Terwijl het WTCB de nodige test uitvoert op draai- en kipramen houdt de vakgroep architectuur en stedenbouw van de faculteit ingenieurswetenschappen aan de Gentse universiteit zich bezig met hef- en schuiframen. Tegen 1 februari zou die databank 80% van de markt moeten dekken. Meer is niet nodig. Een moulure of een ander sierelement maakt het verschil niet, hiervoor vind je altijd wel een vergelijkbaar model in de databank. Het gaat tenslotte om de functionele delen. Ramen met echt ongewone vorm vallen dan weer onder de definitie 'uniek product'. En daarvoor is geen CE-markering nodig." Ook wat betreft de timing en de typedocumenten is er geen reden tot ongerustheid. "BCCA stapt naar de bedrijven en organiseert er drie praktische opleidingssessies. De standaardformulieren van BCCA worden dan telkens op maat van de betrokken ondernemingen aangepast. Met de schrijnwerkers die zich al inschreven neemt het BCCA zeker voor 1 februari contact. Er is een aanvraag ingediend om de overgangsperiode te verlengen. Dat de volledige inplanting van het CE-kwaliteitssysteem nog niet rond is tegen 1 februari zal geen ramp zijn. Maar wachten om ermee te beginnen zou nefast kunnen uitvallen." WTCB bouwt online databank uit Yves Martin, Adjunct Afdelingshoofd Materialen en Eric Yves Martin NOVEMBER 2008 De Vlaamse Schrijnwerker 17

18 CE-markering: ramen en deuren Winnepenninck, Afdelingshoofd Technische Goedkeuringen en Normalisatie. De CE-markering van bouwproducten is een bijzonder gevoelig onderwerp. De bouwprofessioneel wordt vandaag de dag geconfronteerd met een grote toevloed aan Europese normen en blijkbaar ook een alsmaar strenger wordende reglementering. Binnen de huidige bouwsector heerst er dan ook een reële nood aan sensibilisering en informatie hieromtrent. Het is ook daarom dat de Federale Overheidsdienst 'Economie' en het WTCB beslist hebben om in november in de vijf Vlaamse provincies een Roadshow te organiseren rond het thema normen, STS, TV s, vrijwillige (ATG, BENOR) of verplichte (CE-markering) labels, octrooien,.... ( Goede communicatie is des te meer aangewezen in de schrijnwerksector waar er een groot aantal (kleine) schrijnwerkers ondernemers zijn die betrokken zijn bij deze problematiek. De schrijnwerkers worden inderdaad geconfronteerd met onduidelijke en soms tegenstrijdige berichten. Het overbrengen van een eenduidige boodschap naar de sector is dan dus ook cruciaal. Het WTCB draagt bij tot deze collectieve benadering door vormingen te geven over de proeven uitgevoerd in het laboratorium om de prestaties van ramen te bepalen. De windweerstands-, luchtdichtheids-, waterdoorlatendheids-, schokweerstandsproeven, worden uitvoerig beschreven. Bijzondere aandacht wordt besteed aan de plaatsingsdetails van houten ramen die toelaten om betere prestaties te bekomen (dichtingen, hoekverbindingen, drainageopeningen, ). Er kan niet ontkend worden dat de bouwsector in het begin wellicht eerder algemeen negatief gereageerd heeft op de CEmarkering en laat in gang geschoten is. Eenzelfde reactie is te zien voor schrijnwerkelementen: de markering wordt aangevoeld als een nieuwe verplichting en wordt pas in extremis beschouwd nu de deadline van 1 februari 2009 in zicht komt. Het WTCB probeert alvast de schrijnwerkers te helpen door haar publicaties. Het WTCB is overigens ook bezig met het uitvoeren van testen op houten ramen, en dit in het kader van een onderzoek gedeeltelijk gefinancierd door de FOD Economie. Het doel is om de prestaties van de meest gebruikte ramen te bepalen en daarbij ook bepaalde parameters te variëren om aldus een breed gamma van toepassingen te bestrijken. De resultaten van deze proeven zullen on-line ter beschikking gesteld worden aan de leden. Dit zal de schrijnwerkers helpen om de prestaties van hun houten ramen te evalueren ook zonder het uitvoeren van dure proeven. De Confederatie Bouw en BCCA kunnen gebruikmakend van deze vrij toegankelijke database, een extra element aan de evaluatie toevoegen. Middels een beperkt toezicht kunnen ze immers een systeem invoeren dat er op toeziet dat het systeem van de schrijnwerker effectief conform is met wat hij verklaart, wat het vertrouwen vanuit de markt moet doen toenemen. Zij drukken als het ware een stempel op het paspoort dat op basis van de WTCB gegevens opgemaakt werd. Koen Mortelmans CE-markering schrikt Lismont niet af Hoeft dit allemaal wel? Dit horen we, tot onze spijt, wel meer en meer. Nochtans staat de firma Lismont achter de CE-markering. Het is een zeer goede zelftest voor de raamconstructeur. De eigenlijke vraag die moet gesteld worden: Ben ik wel goed bezig? Maak ik wel een kwalitatief goed raam? De belangrijkste doelstelling van de firma Lismont is om onze huidige én toekomstige klanten zo veel mogelijk te ondersteunen bij het behalen van hun CE-markering voor houten ramen. De kennis en ervaring die we delen samen met onze Italiaanse gereedschapspartner Zuani, zijn al een grote hulp gebleken bij het voltooien van dit proces. 58mm 68mm 78mm - 88mm passief? Deze keuze heeft eigenlijk niets met het behalen van de CEmarkering. Wat betreft de CE hoeft U niet echt van profiel of houtdikte te veranderen. Uw raamdikte heeft belang voor de vigerende en de toekomstige glasnormen. Superisolerende en passief ramen zullen ecologisch en financieel op langere termijn zeer belangrijk worden. Dit hebben reeds een aantal van onze Zuani klanten ingezien. Met welk profiel U werkt is niet de hoofdzaak. De CE-markering behelst de algemene behandeling en afwerking die u geeft aan uw raam. Van aankoop ruwhout tot de eindafwerkingslaag. Door deze algemene verplichte belangstelling zijn we de laatste jaren toch meer research gaan plegen en trachten we, samen met onze Zuani klanten, het-beste-raam-ooit te ontwikkelen. De Confederatie Bouw, samen met 3 technische controle organismes hebben sinds geruime tijd het initiatief genomen. De juiste stappen zijn reeds ondernomen. De firma Lismont wil hier tevens 100% inzet leveren. Wij bieden al onze nieuwe klanten correcte thermische rapporten aan. Wij bieden full support aan bij het behalen van technische proeven en verspreiden onder de raamconstructeurs zoveel mogelijk informatie. 18 De Vlaamse Schrijnwerker NOVEMBER 2008

19 OPENDEURDAGEN van 28 november t.e.m. 1 december holzher.de Perfecte Kanten Kantenaanlijmmachines op maat: Kantenaanlijmmachines voor ultieme afwerking 5 nieuwe reeksen en meer dan 60 aggregaten Optimale bestukking voor KMO en industrie Ontwikkelt voor intensieve productie Overtuigend in elk detail Philips Constant NV, Begijnhofstraat 47, 2870 PUURS, Tel.: , Fax: info@philipsconstant.be, Spezialmaschinen Your partner for productivity and precision

20 CE-markering Gezamenlijke aanpak van Confederatie Bouw, WTCB en BCCA. Collectieve begeleiding Het WTCB, BCCA en de Confederatie Bouw-Vlaamse Schrijnwerkers hebben de handen in elkaar geslagen om een collectieve begeleiding tot CE-markeren van ramen en deuren op te zetten. Het heeft immers geen zin om elke schrijnwerker opnieuw gelijkaardige testen te laten uitvoeren en hiervoor te betalen. Ook het opzetten van een technisch kwaliteitssysteem kan deels op een gezamenlijke manier aangepakt worden. Opleiding Enerzijds wordt een doorgedreven opleiding voorzien, waarbij de schrijnwerker getoond wordt welke prestatie-eisen gesteld worden aan de ramen/deuren, hoe deze prestaties moeten bepaald worden en welke documenten hiervoor richtinggevend zijn, wat de gestelde eisen zijn, hoe hij er kan aan voldoen en welke typedocumenten hij waarvoor kan gebruiken. Deze opleiding staat ook stil bij de stand van zaken m.b.t., akoestische en thermische prestaties. De opleiding wordt afgerond met een getuigschrift (opleidingsattest). We voorzien 3 sessies in de lokale Confederatie Bouw. Inschrijvingsstrook Firma... Adres... Tel... Fax... Contactpersoon Wenst zich in te schrijven voor een collectieve begeleiding CE-markering ramen en deuren Aan een ledenprijs van per bedrijf eerste jaar, (tweede jaar, nadien afhankelijk van naleving certificaat). Niet-lidbedrijven betalen (prijzen exclusief btw). CE-markering Naar aanleiding van de infosessies hebben reeds 60 schrijnwerkers ingeschreven voor begeleiding (houten raam); zij hebben hun eerste opleiding gehad in september november. Gebruik van databank met de proefresultaten Deze databank wordt momenteel aangelegd door het WTCB. De testen van proeframen zal gebeuren vanaf september 2008 en zal aangevuld worden met proefresultaten van fabrikanten van onderdelen (bv. beslag) en frezen en andere laboratoria, voor zover beschikbaar. De bedoeling is dat een zo groot mogelijk aantal gegevens beschikbaar is, opdat de resultaten representatief zijn voor het in België vervaardigd schrijnwerk. Opstellen van een fabricagecontrolesysteem bij iedere individuele schrijnwerker Schrijnwerkers moeten hun fabricageprocessen documenteren en registreren. Allereerst wordt de schrijnwerker begeleid bij de introductie tot het installeren van een fabricagecontrolesysteem in zijn bedrijf, volgens de principes die in de eerste pijler worden uiteengezet. Het in stand houden van dit fabricageproductiesysteem wordt geverifieerd tijdens regelmatige bezoeken in opdracht van BCCA. Schrijnwerkers die werken in overeenstemming met de door de Confederatie Bouw Vlaamse Schrijnwerkers ter beschikking gestelde documentatie ontvangen een BCCA procescertificaat. Schrijnwerkers die een BCCA procescertificaat ontvangen en waarvan de ramen voldoen aan de technische beschrijving in de databank, kunnen gebruik maken van de door WTCB ter beschikking gestelde gegevens om hun noodzaak aan proeven in het kader van ITT te beperken. Formulier terug te faxen naar 02/ Confederatie Bouw- Vlaamse Schrijnwerkers Meer informatie bij de Confederatie Bouw Vlaamse Schrijnwerkers Lombardstraat 34-42, 1000 Brussel Tel.: 02/ fax: 02/ filip.coveliers@confederatiebouw.be 20 De Vlaamse Schrijnwerker NOVEMBER 2008

21 fabrikant houten buitenschrijnwerk ramen & deuren luiken & poorten alle maatwerk levering aan schrijnwerkers en aannemers aflakken van houten buitenschrijnwerk FSC-gelabeld houten buitenschrijnwerk Biezeweg 7 Industriepark Kwatrecht Wetteren tel fax wanzeele.ramen@busmail.net NOVEMBER 2008 De Vlaamse Schrijnwerker 21

22 BIESSE ROVER C 5-ASSEN CNC-BEWERKINGSCENTER De vijf-assige motor zorgt dat dure aggregaten niet meer nodig zijn. Dank zij de gestroomlijnde vorm van de krachtige vijf-assige motor van 15kW kan de zijkant van een werkstuk onder een zeer scherpe hoek en met een kort gereedschap bewerkt worden. Doordat de diameter van de behuizing van de motor minimaal is gehouden, bevindt de middenas van de motor bij horizontale toestand zich slechts op 55 mm. van de onderkant wat betekent dat er kan gewerkt worden met zo dun mogelijke ventouzen die dus op hun beurt een betere stabiliteit teweeg brengen. Op de machine kunnen er combinaties gemaakt worden met bijkomende motoren en boorgroepen. CNC-BEWERKINGSCENTER BIESSE ROVER C6 DOUBLE POWER spindel : Haco Trading Showroom Hoge Schuurstraat Ardooie T F info@hacotrading.be

23 Inbraakbeveiliging Eén typebestek Inbraakbeveiliging voor bouwheer, architect en vakman In het kader van het TIS-project inbraakbeveiliging ontwikkelde de Confederatie Bouw - Vlaamse Schrijnwerkers samen met diverse partners een typebestek voor inbraakbeveiling. Het typebestek kan gebruikt worden door de bouwheer/architect, de diverse politie- en preventiediensten en uiteraard de schrijnwerkers zelf. Raadpleeg het typebestek op Eén filosofie Het typebestek heeft als belangrijk voordeel dat alle partners in de bestrijding van woninginbraak aan het zelfde zeel trekken en dezelfde filosofie toepassen. Het eist geen dure testen (statische en dynamische aanvalproeven) in een gespecialiseerd onderzoekscentrum, maar is beschrijvend, duidelijk en door elke schrijnwerker toepasbaar. Het typebestek beschrijft niet alleen standaardelementen, maar kan gebruik voor elk inbraakwerend element dat enigszins afwijkt. Bijvoorbeeld een houten deur met hang- en sluitwerk van merk X, met bepaalde afmetingen, vormt een uniek stuk. Om als inbraakvertragend gebouw bestempeld te kunnen worden, moet elk bereikbaar schrijnwerkelement (vensters, deuren, garagepoort...) een homogeen inbraakvertragend vermogen bezitten, plaatsing inbegrepen. Het is vanzelfsprekend dat al de van buiten af toegankelijke schrijnwerkelementen in een gebouw op een gelijkwaardige wijze beveiligd worden. Om hieraan te kunnen voldoen, worden elementen gekozen die eenzelfde inbraakvertraging (weerstandsklasse, WK) bezitten. Normalisatie Als basis voor de bepaling van de inbraakvertragende eigenschappen van schrijnwerkelementen worden de Europese voornormen ENV 1627 t.e.m. ENV 1630 gebruikt. Deze voornormen geven een classificatie van de schrijnwerkelementen in 6 klassen, namelijk van WK 1 tot en met WK 6. WK 1 staat voor het laagste niveau van beveiliging, terwijl WK 6 voor het hoogste niveau van beveiliging staat. te worden aan de richtlijnen die beschreven worden in het typebestek. Deze richtlijnen zijn enkel beschrijvend voor niet-geteste gevelelementen. Het zijn voorwaarden opdat een gevelelement een bepaalde weerstand tegen inbraak zou kunnen bieden. De bijkomende maatregelen kunnen echter wel interessant zijn om bij een reeds getest gevelelement toe te voegen, indien deze nog niet aanwezig zijn. Een typebestek voor nieuwbouw en nieuw schrijnwerk Het typebestek is in hoofdzaak gericht tot nieuwbouw en nieuw schrijnwerk. Onder nieuwbouw verstaan we het plaatsen van zowel een bouwelement in een nieuwe omgeving als het vervangen van een bestaand bouwelement door een nieuw bouwelement. Binnen het typebestek wordt er voor verschillende inbraakvertragende schrijnwerkelementen (deur, raam, schuiframen en deuren, dakvlakvenster, rolluik, garagepoort, kelderopeningen, lichtkoepels en verandadak) een beschrijving van de eigenschappen gegeven per materiaalsoort. Onder die eigenschappen vallen de te gebruiken vulpanelen, de te hanteren profielen, de maximaal toelaatbare spelingen, de hoekverbindingen, het hang- en sluitwerk en de bevestiging in de ruwbouw. Om de koppeling tussen de risicoklassen en de weerstandsklassen te kunnen maken werd er binnen het TIS-project een online enquête ontwikkeld, gebaseerd op de risicoanalyse, die het risico op een inbraakpoging inschat voor een bepaald type woning. Aan deze risicoklasse worden dan maatregelen gekoppeld, beschreven in het typebestek, die de kans op een geslaagde inbraakpoging trachten te verkleinen. Het typebestek kan de bewoner helpen bij het nemen van inbraakvertragende maatregelen. Consulteer het typebestek op Op de website vindt u ook een uitgebreide beschrijving van de te nemen maatregelen voor een goede inbraakbeveiliging Het typebestek is er op gericht om het de gelegenheidsinbreker zo moeilijk mogelijk te maken en geeft dus enkel een beschrijving tot en met WK 3. Het gereedschap gebruikt in de Europese norm is vanaf WK 3 te veelzijdig om nog binnen de gereedschapsset van de gelegenheidsinbreker te behoren. Daarom wordt de nadruk gelegd op de eerste twee weerstandsklassen. Vanaf weerstandsklasse 3 verwijzen we naar geteste gevelelementen. Indien een gevelelement reeds onderworpen is aan een weerstandsproef, dan hoeft er niet meer voldaan RISICOKLASSEN VERSUS WEERSTANDSKLASSEN NOVEMBER 2008 De Vlaamse Schrijnwerker 23

Nog vragen? Neem dan gerust contact op met ons secretariaat op het nummer 02/545.57.57 of stuur een mailtje naar info@houtproef.be.

Nog vragen? Neem dan gerust contact op met ons secretariaat op het nummer 02/545.57.57 of stuur een mailtje naar info@houtproef.be. een organisatie van Confederatie Bouw Vlaamse Schrijnwerkers Contactpersoon: Filip Coveliers Lombardstraat 34-42, 1000 Brussel T 02 545 57 05 F 02 545 58 59 info@houtproef.be www.houtproef.be FAQ vragen

Nadere informatie

Uitstekend isoleren, een prioriteit CP 130 & Hi-Finity

Uitstekend isoleren, een prioriteit CP 130 & Hi-Finity how! EDITIE VOORJAAR 2015 Creatief verbouwen Van donker naar licht Het exterieur, een vervolg van het interieur Uitstekend isoleren, een prioriteit CP 130 & Hi-Finity Ontvouw je leefruimte met de magische

Nadere informatie

Perfect geïsoleerd in alle openheid

Perfect geïsoleerd in alle openheid Editie VOORJAAR 2016 r a m e n & d e u r e n FIRMA VAMA RAMEN EN DEUREN BVBA Reynaers Installer in Lanaken Tom van den Branden & Andy Massot, zaakvoerders: Onze passie voor perfectie vinden we ook terug

Nadere informatie

Laat je inspireren door KwadrO!

Laat je inspireren door KwadrO! Laat je inspireren door KwadrO! KwadrO is sinds 2003 actief op de Belgische markt als specialist in ramen en deuren. Met 20 showrooms, meer dan 40 professionele plaatsingsteams en 200 vaste medewerkers

Nadere informatie

Uitstekend isoleren, een prioriteit CP 130 & Hi-Finity

Uitstekend isoleren, een prioriteit CP 130 & Hi-Finity how! EDITIE VOORJAAR 2015 FIRMA SOLIDUS RAMEN & DEUREN Reynaers Installer in Lint Ludwig Huysmans, gedelegeerd bestuurder: Niet toevallig kiezen wij bewust voor Reynaers Aluminium Creatief verbouwen Van

Nadere informatie

Meer tijd voor jezelf

Meer tijd voor jezelf Meer tijd voor jezelf + perfecte harmonie + doordachte eenvoud + puur levensgenot + zorgeloos genieten... Zoveel + dat is zendow zendow, het nieuwe raam: mooi van binnen, mooi van buiten en zeer efficiënt

Nadere informatie

uw vakmanschap is het onze waard

uw vakmanschap is het onze waard uw vakmanschap is het onze waard Herbekestraat 71 2620 Hemiksem Belgium www.quadralis.be info@quadralis.be Concept & Ontwikkeling: Gaga Imagogesticht Foto s: Deceuninck, Sapa, Gaga, Quadralis 2 Als schrijnwerker

Nadere informatie

interieurglas in KELLER minimal windows.

interieurglas in KELLER minimal windows. WE CREATE YOUR VIEW KELLER minimal windows een vrijwel profielloos systeem voor glaspartijen. interieurglas transparantie, licht en een ruimtelijk gevoel in uw woning. Het KELLER minimal windows systeem

Nadere informatie

Duurzame innovatie op het vlak van technologie en leefcomfort voor houttoepassingen in de bouw

Duurzame innovatie op het vlak van technologie en leefcomfort voor houttoepassingen in de bouw Duurzame innovatie op het vlak van technologie en leefcomfort voor houttoepassingen in de bouw CE markering Het systeem Raymond Van Pestel 3 Er was eens CPD = Construction Product Directive Geharmoniseerde

Nadere informatie

Teamvergadering bouw hout decoratie

Teamvergadering bouw hout decoratie Teamvergadering bouw hout decoratie VTS Sint Niklaas Woensdag 7 november 2012 AGENDA 1. Info VVKSO en DPB 3. Stage werkplekleren 5. Gebuikte software in Bouw -Hout 6. RTC 7. Nascholingen 8. Varia 9. Bezoek

Nadere informatie

NovaWood (Thermo Essen) Gevelbekleding:

NovaWood (Thermo Essen) Gevelbekleding: NovaWood (Thermo Essen) Gevelbekleding: NovaWood of thermisch essen is hét beste alternatief voor kostbare exotische houtsoorten. Voordelen van thermisch essen gevelbekleding: Essenhout wordt bij een thermobehandeling

Nadere informatie

Normalisatie van gevelelementen: actualiteit en vooruitblik

Normalisatie van gevelelementen: actualiteit en vooruitblik Normalisatie van gevelelementen: actualiteit en vooruitblik Nieuwigheden op het terrein van normalisatie van gevelelementen Nieuwe aanpak inzake inbraakwerendheid ing. Erik Kinnaert (WTCB) Veiligheidseisen

Nadere informatie

Nadat de aanvraag geregistreerd werd is aldus een aantal maanden nodig om een volwaardige technische goedkeuring, ATG, af te leveren.

Nadat de aanvraag geregistreerd werd is aldus een aantal maanden nodig om een volwaardige technische goedkeuring, ATG, af te leveren. AFLEVERING VAN TECHNISCHE GOEDKEURINGEN VOOR PRODUCTEN BESTEMD VOOR DE NA ISOLATIE VAN SPOUWMUREN TIJDENS DE AANVANGSPERIODE 22 juni 2012 De Belgische Unie voor de technische goedkeuring in de bouw vzw,

Nadere informatie

Prestaties van buitenschrijnwerken

Prestaties van buitenschrijnwerken Buitenschrijnwerk 30-03-2015 Pagina 1 Prestaties van buitenschrijnwerken Pagina 2 1 Productnorm NBN EN 14351-1 Sinds 1 februari 2010 de referentie voor de CE- markering van vensters en buitendeuren. Pagina

Nadere informatie

REPORTAGE MET KLASSIEKE CHARME

REPORTAGE MET KLASSIEKE CHARME REPORTAGE Huis MET KLASSIEKE CHARME Met oprecht respect voor oude materialen, stijlen en tradities kun je schitterende, hedendaagse projecten realiseren. Dat is wat het trendsettende bouwbedrijf Vlassak-Verhulst

Nadere informatie

Brandwerende Deuren. ir. Edwin Van Wesemael (ISIB) 2011-02-24 Brandwerende deuren EW/1

Brandwerende Deuren. ir. Edwin Van Wesemael (ISIB) 2011-02-24 Brandwerende deuren EW/1 Brandwerende Deuren ir. Edwin Van Wesemael (ISIB) 2011-02-24 Brandwerende deuren EW/1 Overzicht Voorstelling ISIB Voorschriften voor deuren Structuur EN-normen, toegepast op deuren Overzicht normen 2011-02-24

Nadere informatie

1. D U U R Z A A M B O U W E N. Charline Boyer 02 545 58 35 charline.boyer@confederatiebouw.be

1. D U U R Z A A M B O U W E N. Charline Boyer 02 545 58 35 charline.boyer@confederatiebouw.be 1. D U U R Z A A M B O U W E N Charline Boyer 02 545 58 35 charline.boyer@confederatiebouw.be E CO- C O N S T R U C T I E We leven in een wereld waarin natuurlijke hulpbronnen niet onuitputtelijk blijken,

Nadere informatie

19/10/2015 CREATIEF SNEL ISOLATIE KLIMAAT KWALITEIT RENOVATIE PRIJS AKOESTIEK BRAND CREATIEF SNEL ISOLATIE KLIMAAT KWALITEIT RENOVATIE

19/10/2015 CREATIEF SNEL ISOLATIE KLIMAAT KWALITEIT RENOVATIE PRIJS AKOESTIEK BRAND CREATIEF SNEL ISOLATIE KLIMAAT KWALITEIT RENOVATIE CREATIEF SNEL ISOLATIE KLIMAAT KWALITEIT RENOVATIE PRIJS AKOESTIEK BRAND CREATIEF SNEL ISOLATIE KLIMAAT KWALITEIT RENOVATIE PRIJS AKOESTIEK BRAND 2013 Kalmthout School Architect : Bovenbouw Architectuur

Nadere informatie

Voorkom inbraak! Enkele maatregelen kunnen een verschil maken!

Voorkom inbraak! Enkele maatregelen kunnen een verschil maken! Voorkom inbraak! Enkele maatregelen kunnen een verschil maken! Achterzijde 69% Naaststaande foto toont aan dat inbrekers zich vaak een toegang tot de woning verschaffen via de achterzijde. Veel hangt natuurlijk

Nadere informatie

Voorkom inbraak! Enkele maatregelen kunnen een verschil maken!

Voorkom inbraak! Enkele maatregelen kunnen een verschil maken! Voorkom inbraak! Enkele maatregelen kunnen een verschil maken! Achterzijde 69% Naaststaande foto toont aan dat inbrekers zich vaak een toegang tot de woning verschaffen via de achterzijde. Veel hangt natuurlijk

Nadere informatie

Open de deur naar een grenzeloos aanbod!

Open de deur naar een grenzeloos aanbod! Open de deur naar een grenzeloos aanbod! KwadrO is sinds 2003 actief op de Belgische markt als specialist in ramen en deuren. Met 20 showrooms, meer dan 40 professionele plaatsingsteams en 200 vaste medewerkers

Nadere informatie

MAATWERK UIT EIGEN ATELIER SPECIALIST IN RENOVATIE

MAATWERK UIT EIGEN ATELIER SPECIALIST IN RENOVATIE MAATWERK UIT EIGEN ATELIER SPECIALIST IN RENOVATIE FAMILIEBEDRIJF VAN DE TWEEDE GENERATIE Kusters Ramen en Deuren focust zich als familiebedrijf al meer dan vijftig jaar op kwaliteit en service. Oprichter

Nadere informatie

Organiseer je vooraf klaar om te bobben!

Organiseer je vooraf klaar om te bobben! PERSBERICHT Organiseer je vooraf klaar om te bobben! 11 juni 2013 Het Bob-concept krijgt een nieuwe dimensie De staatssecretaris voor Mobiliteit, Melchior Wathelet, en het BIVV presenteerden vandaag de

Nadere informatie

VAN KLASSIEK TOT MODERN

VAN KLASSIEK TOT MODERN CREATIEF IN KUNSTSTOFRAMEN VAN KLASSIEK TOT MODERN CREATIEF IN KUNSTSTOFRAMEN Toonaangevend profielfabrikant Profel heeft met haar vooruitstrevend profielsysteem aan de wieg gestaan van de gehele technologische

Nadere informatie

Draaiboek voor het uitwerken van activiteiten 1

Draaiboek voor het uitwerken van activiteiten 1 Draaiboek voor het uitwerken van activiteiten 1 Je hebt als groep ouders een idee van wat je rond cultuur, ouderbetrokkenheid en taalstimulering zou willen doen op de school van je kind(eren)? Dit doe

Nadere informatie

730 euro belastingvermindering voor de beveiliging van woningen tegen inbraak en brand.

730 euro belastingvermindering voor de beveiliging van woningen tegen inbraak en brand. 730 euro belastingvermindering voor de beveiliging van woningen tegen inbraak en brand. Inleiding U bent belastingplichtig en u doet een investering voor het beveiligen van uw woning (eigen woning of gehuurd)

Nadere informatie

ZEKER WERK STERK HOUTTECHNIEKEN AFDELING HOUT TECHNISCH TWEEDE EN DERDE GRAAD

ZEKER WERK STERK HOUTTECHNIEKEN AFDELING HOUT TECHNISCH TWEEDE EN DERDE GRAAD TWEEDE EN DERDE GRAAD AFDELING HOUT HOUTTECHNIEKEN Roze 131, 9900 Eeklo secretariaat@ptieeklo.be www.facebook.be/ptieeklo www.ptieeklo.be 09 370 73 73 Science Technology Engineering Maths TECHNISCH STERK

Nadere informatie

HOUTSKELET BOUW ONTWERPVRIJHEID

HOUTSKELET BOUW ONTWERPVRIJHEID HOUTSKELET BOUW ONTWERPVRIJHEID 2 4 3 1 5 6 TECHNISCHE VOORDELEN dr. ir. Kurt De Proft, houtskeletbouwspecialist bij het Technisch Centrum der Houtnijverheid: Houtskeletbouw wordt gekenmerkt door een grote

Nadere informatie

V1702 SYSTEEMBESCHRIJVING JB DOOR OPENT NIEUWE WEGEN

V1702 SYSTEEMBESCHRIJVING JB DOOR OPENT NIEUWE WEGEN V1702 SYSTEEMBESCHRIJVING JB DOOR OPENT NIEUWE WEGEN UW WANDEN PLAFONDS DEUREN MEUBILAIR AFBOUW WANDEN PLAFONDS DEUREN MEUBILAIR JB DOOR Het JB DOOR deurgeheel is een droog afbouwsysteem met een beperkt

Nadere informatie

Ligna. Ramen en Deuren. Sapa Building System

Ligna. Ramen en Deuren. Sapa Building System Ligna Ramen en Deuren Sapa Building System ontwikkeling architect Luc Sijmons en Morti nv (Koen De Waele) Ligna is een thermisch onderbroken driekamersysteem voor optimaal isolerende aluminium ramen en

Nadere informatie

Ligna. Ramen en Deuren. Sapa Building System

Ligna. Ramen en Deuren. Sapa Building System Ligna Ramen en Deuren Sapa Building System Ligna is een thermisch onderbroken driekamersysteem voor optimaal isolerende aluminium ramen en deuren. De aluminium profielen hebben een uiterst slanke aanzichtbreedte

Nadere informatie

SECTIONAALPOORTEN MEESTERLIJK MAATWERK

SECTIONAALPOORTEN MEESTERLIJK MAATWERK SECTIONAALPOORTEN MEESTERLIJK MAATWERK MASSIEF HARDHOUT HOUTSOORT KLASSE 1 Sinds jaar en dag kiest Pouleyn als pionier voor Afrormosia, de meest edele en kwalitatieve houtsoort afkomstig uit West- en Midden

Nadere informatie

92% van schrijnwerkers heeft voldoende tot te veel werk

92% van schrijnwerkers heeft voldoende tot te veel werk Sectorstudie Bouwunie Schrijnwerkers & Interieurbouwers 2016 92% van schrijnwerkers heeft voldoende tot te veel werk Het atelier professionaliseert en digitaliseert steeds meer Bouwunie peilde bij een

Nadere informatie

Belgische en Europese normen Eengemaakte Technische Specificaties (STS) Technische Voorlichtingen (TV)

Belgische en Europese normen Eengemaakte Technische Specificaties (STS) Technische Voorlichtingen (TV) Eengemaakte Technische Specificaties (STS) Technische Voorlichtingen (TV) Voor kwalitatieve bouwproducten en bouwwerken Pagina 1 Bouwsector Bouwproducten en bouwsystemen (Fabrikant) Gefragmenteerde sector

Nadere informatie

Resultaten enquête vernieuwing buitenschrijnwerk Sint-Eloois-Winkel

Resultaten enquête vernieuwing buitenschrijnwerk Sint-Eloois-Winkel Resultaten enquête vernieuwing buitenschrijnwerk Sint-Eloois-Winkel Eind 2017, begin 2018 werd het buitenschrijnwerk van 46 huurwoningen te Sint- Eloois-Winkel vernieuwd. De Mandelbeek vindt het heel belangrijk

Nadere informatie

KUNSTSTOFLEIDINGSYSTEMEN VAN ONGEPLASTICEERD POLY VINYL CHLORIDE (PVC-U) VOOR TOEVOER, ONDERGRONDS EN IN GEBOUWEN, VAN DRINKWATER ONDER DRUK

KUNSTSTOFLEIDINGSYSTEMEN VAN ONGEPLASTICEERD POLY VINYL CHLORIDE (PVC-U) VOOR TOEVOER, ONDERGRONDS EN IN GEBOUWEN, VAN DRINKWATER ONDER DRUK BCCA Opgericht door : WTCB en SECO BELGIAN CONSTRUCTION CERTIFICATION ASSOCIATION vzw Aarlenstraat 53, B - 1040 BRUSSEL - Tel. 02/238.24.11 - Fax 02/238.24.01 TECHNISCHE VOORSCHRIFTEN PTV 1001 1e uitg.

Nadere informatie

Lokalen. De voorbije jaren hebben we op een dubbel spoor gewerkt:

Lokalen. De voorbije jaren hebben we op een dubbel spoor gewerkt: Nieuwe lokalen komen erg dichtbij Beste Prietenul lezers, Waarschijnlijk kent u de huidige Chiro lokalen zeer goed en zal u het met ons eens zijn dat de chiro met het grote grasveld en de verharde speelzone

Nadere informatie

Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling «Sociale Zekerheid»

Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling «Sociale Zekerheid» Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling «Sociale Zekerheid» SCSZG16/187 BERAADSLAGING NR. 14/031 VAN 6 MEI 2014, GEWIJZIGD OP 6 SEPTEMBER 2016, INZAKE DE TOEGANG TOT DE

Nadere informatie

a. Het enige houtconstructiesysteem waarmee hoogbouw (tot 9 verdiepingen) mogelijk is

a. Het enige houtconstructiesysteem waarmee hoogbouw (tot 9 verdiepingen) mogelijk is CLT IS HET IDEALE BOUWMATERIAAL VOOR GEBOUWEN MET MEERDERE VERDIEPINGEN TimberTeam bouwt gebouwen van meerdere verdiepingen met behulp van panelen in kruiselings verlijmd meerlagig massief hout. Hun bestemming

Nadere informatie

Food- en Farmaceutische Industrie. Nieuw in het SMART-SAFETY programma. Speciale Versie. Werkkleding in WIT

Food- en Farmaceutische Industrie. Nieuw in het SMART-SAFETY programma. Speciale Versie. Werkkleding in WIT Beïnvloeden van veiligheidsgedrag en -cultuur Nieuw in het SMART-SAFETY programma Speciale Versie Food- en Farmaceutische Industrie Werkkleding in WIT SMART-SAFETY Drie PIJLERS Directie Hiërarchische lijn

Nadere informatie

Plaisance 50. Ramen en Deuren. Sapa Building System

Plaisance 50. Ramen en Deuren. Sapa Building System Plaisance 50 Ramen en Deuren Sapa Building System Plaisance 50 is een nietthermisch onderbroken systeem voor aluminium toepassingen, met een bouwdiepte van. Het kan toegepast worden bij naar binnen en

Nadere informatie

Betrouwbaarheid voor alles. www.sibomat.be

Betrouwbaarheid voor alles. www.sibomat.be Betrouwbaarheid voor alles. www.sibomat.be In 2014 beslisten Anne Marie M. en Patrick D. om van Eigenbrakel naar Waterloo te verhuizen. Om zeker te zijn dat hun nieuwe huis op tijd klaar zou zijn, kozen

Nadere informatie

Massief houten tafelbladen

Massief houten tafelbladen Massief houten tafelbladen Boomstamtafels uit één stuk hout We kunnen massief houten tafelbladen op maat voor u leveren. Direct uit voorraad. Messcherpe tarieven door eigen import. Eiken, Padouk, Vuren,

Nadere informatie

V1601 SYSTEEMBESCHRIJVING JB DOOR OPENT NIEUWE WEGEN

V1601 SYSTEEMBESCHRIJVING JB DOOR OPENT NIEUWE WEGEN V1601 SYSTEEMBESCHRIJVING JB DOOR OPENT NIEUWE WEGEN UW WANDEN PLAFONDS DEUREN MEUBILAIR AFBOUW WANDEN PLAFONDS DEUREN MEUBILAIR JB DOOR Het JB DOOR deurgeheel is een droog afbouwsysteem met een beperkt

Nadere informatie

verzekering vrijwilligerswerk

verzekering vrijwilligerswerk verzekering vrijwilligerswerk Inleiding Vrijwilligerswerk is niet weg te denken uit onze samenleving. Het vult het werk van beroepskrachten perfect aan en het verhoogt de onderlinge solidariteit in de

Nadere informatie

Fiche Houtsoorten / Padoek Afrikaans Belgian WOODFORUM

Fiche Houtsoorten / Padoek Afrikaans Belgian WOODFORUM Fiche Houtsoorten / Padoek Afrikaans Belgian WOODFORUM Wetenschappelijke naam Pterocarpus soyauxii Taub. Familie Leguminosae - Fabaceae Herkomst Midden- en West- Afrika Houtbeschrijving Spinthout: crème

Nadere informatie

Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling «Sociale Zekerheid»

Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling «Sociale Zekerheid» Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling «Sociale Zekerheid» SCSZG/15/135 BERAADSLAGING NR 09/004 VAN 13 JANUARI 2009, GEWIJZIGD OP 1 SEPTEMBER 2015, MET BETREKKING TOT DE

Nadere informatie

Massief houten tafelbladen

Massief houten tafelbladen Massief houten tafelbladen Boomstamtafels uit één stuk hout We kunnen massief houten tafelbladen op maat voor u leveren. Direct uit voorraad. Messcherpe tarieven door eigen import. Eiken, Padouk, Vuren,

Nadere informatie

zittingsjaar 2010-2011 Handelingen Commissievergadering Commissie voor Woonbeleid, Stedelijk Beleid en Energie

zittingsjaar 2010-2011 Handelingen Commissievergadering Commissie voor Woonbeleid, Stedelijk Beleid en Energie vergadering C214 WON18 zittingsjaar 2010-2011 Handelingen Commissievergadering Commissie voor Woonbeleid, Stedelijk Beleid en Energie van 28 april 2011 2 Commissievergadering nr. C214 WON18 (2010-2011)

Nadere informatie

Parket: zo veelzijdig

Parket: zo veelzijdig 12 HOUT Parket: zo veelzijdig Parket doet automatisch denken aan klassieke en rustieke interieurs waar het uiteraard een vaste waarde blijft. Maar we zien houten vloeren ook vaak opduiken in moderne interieurs.

Nadere informatie

Buurt Informatie Netwerk LIEZEBOS

Buurt Informatie Netwerk LIEZEBOS 17 Voor particulieren uitgaven in verband met diefstal- of brandpreventie komen in aanmerking voor belastingvermindering. De belastingvermindering voor de beveiliging van een woning tegen inbraak en brand

Nadere informatie

Leidraad voor de CE-markering van luiken, rolluiken en zonweringen ir.-arch. Christophe Cornu

Leidraad voor de CE-markering van luiken, rolluiken en zonweringen ir.-arch. Christophe Cornu Leidraad voor de CE-markering van luiken, rolluiken en zonweringen ir.-arch. Christophe Cornu Voordracht met de steun van de Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Luiken, rolluiken

Nadere informatie

Geniet vandaag van de luiken van morgen

Geniet vandaag van de luiken van morgen Geniet vandaag van de luiken van morgen HOGE ISOLATIEWAARDE EPB * KOSTENBESPAREND * zendow kiuzo Ramen & deuren www.deceuninck.be www.deceuninck.nl Vergroot uw woonplezier Wat is belangrijk in uw huis?

Nadere informatie

CE-markering van bouwproducten. Prof. dr. ir. Paul Vandevelde

CE-markering van bouwproducten. Prof. dr. ir. Paul Vandevelde CE-markering van bouwproducten Prof. dr. ir. Paul Vandevelde CE-markering van bouwproducten 24 februari 2011 CE-markering van bouwproducten Bouwproductenrichtlijn 89/106/EEG Doel: Gemeenschappelijke technische

Nadere informatie

Inclusief onderwijs Maak het vanzelfsprekend!

Inclusief onderwijs Maak het vanzelfsprekend! 1 Projectoproep Inclusief onderwijs Maak het vanzelfsprekend! Deelnemingsformulier 2015 Hart voor Handicap streeft naar een warme en inclusieve samenleving. Een samenleving waar iedereen van tel is. Een

Nadere informatie

voor op duurzame ontwikkeling

voor op duurzame ontwikkeling Duurzaam bouwen Een nieuw samenlevingsproject 2007 I 8 De aannemers bereiden zich voor op duurzame ontwikkeling Ook al komt duurzaam bouwen nog aarzelend op gang, toch heeft de markt zich al aangepast

Nadere informatie

ordijn plisségordijn

ordijn plisségordijn ordijn plisségordijn rolgordijn verti mellen horizontale lamellen jaloezi ordijn plisségordijn rolgordijn verti mellen horizontale lamellen jaloezi mellen rolgordijn paneelgordijn vo ordijn plisségordijn

Nadere informatie

Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming 1 september STUDIEGEBIED Hout

Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming 1 september STUDIEGEBIED Hout STUDIEGEBIED Hout Secundair volwassenenonderwijs Modulaire opleiding Binnenschrijnwerker BO HO 001 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 19 Inhoud Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming 1 september 2008 1 Deel

Nadere informatie

Sensibilisatiecampagne jobstudenten 2009 www.p i.be

Sensibilisatiecampagne jobstudenten 2009 www.p i.be Sensibilisatiecampagne jobstudenten 2009 www.p i.be Preventie en Interim Contact pers NL: Hendrik De Lange hdl@p i.be of 0477 23 97 83 Contact pers FR: Anne Godin: ag@p i.be of 0475 91 63 49 Centrale Preventiedienst

Nadere informatie

HET BESTE IN HARDHOUT. Wij begrijpen de noden van kwaliteitskopers, wereldwijd

HET BESTE IN HARDHOUT. Wij begrijpen de noden van kwaliteitskopers, wereldwijd HET BESTE IN HARDHOUT Wij begrijpen de noden van kwaliteitskopers, wereldwijd Ervaren aankopers vragen nooit om het goedkoopste, maar om het minst dure. AFKOMSTIG UIT DE BESTE BOSSEN Het vinden van buitengewoon

Nadere informatie

brandwerende deuren uw partner voor de ontwikkeling van brandwerende deuren

brandwerende deuren uw partner voor de ontwikkeling van brandwerende deuren brandwerende deuren uw partner voor de ontwikkeling van brandwerende deuren Promat, specialist in passieve brandbescherming Promat is, als Belgisch bedrijf, wereldwijd marktleider op het gebied van ontwikkeling

Nadere informatie

WOONPROJECTEN BOUWBEDRIJF SCHRIJNWERK DAKBEDEKKING ZONNE-ENERGIE

WOONPROJECTEN BOUWBEDRIJF SCHRIJNWERK DAKBEDEKKING ZONNE-ENERGIE WOONPROJECTEN BOUWBEDRIJF SCHRIJNWERK DAKBEDEKKING ZONNE-ENERGIE Gespecialiseerde totaalaannemer Op 25 jaar tijd uitgroeien van een dakwerkbedrijf naar een overkoepelende bouworganisatie met verschillende

Nadere informatie

DE LUXE VAN 4 SEIZOENEN "BUITENLEVEN"

DE LUXE VAN 4 SEIZOENEN BUITENLEVEN DE LUXE VAN 4 SEIZOENEN "BUITENLEVEN" Schuifpuien Terrasdeuren Vouwdeuren WWW.WIJNSMAKOZIJNEN.NL 1. VARIANTEN GENIET VAN DE BUITENLUCHT IN ALLE SEIZOENEN Wijnsma schuifpuien... ongelooflijk mooi Het verlengstuk

Nadere informatie

De (her)waardering van het diploma lassen.

De (her)waardering van het diploma lassen. De (her)waardering van het diploma lassen. 1 Het beroep van lasser is nog steeds een kwalitatief knelpuntberoep in Limburg. 1.1 Toekomstige onderwijskwalificaties Het voldoen aan de (toekomstige) onderwijskwalificaties

Nadere informatie

Kwaliteit van bouwproducten: Reglementaire en vrijwillige aspecten

Kwaliteit van bouwproducten: Reglementaire en vrijwillige aspecten Kwaliteit van bouwproducten: Reglementaire en vrijwillige aspecten Een complexe omgeving, in mutatie maar met een aantal zekerheden. Pagina 1 Structuur van de voordracht 1. Belgische context : verleden

Nadere informatie

CS 38-SL. Reynaers Concept system. Raamsysteem. Bringing Aluminium to Life

CS 38-SL. Reynaers Concept system. Raamsysteem. Bringing Aluminium to Life Raamsysteem CS 38-SL Reynaers Concept system Bringing Aluminium to Life CS 38 Slim Line: Het slankste esthetische De minimumbreedte van slechts 38 mm, de trapeziumvormige buitenvormen en de gecentreerde

Nadere informatie

Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt

Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt orthodontist Daniël van der Meulen samen met veertien assistentes intensief

Nadere informatie

Inhoudstafel Leermeermoment Chicago Jongeren Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doelstelling van de activiteit... 2 Overzicht...

Inhoudstafel Leermeermoment Chicago Jongeren Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doelstelling van de activiteit... 2 Overzicht... Inhoudstafel Leermeermoment Chicago Jongeren Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doelstelling van de activiteit... 2 Overzicht... 2 Praktische voorbereiding... 2 Tijd (duur)... 2 Locatie... 2 Materiaal...

Nadere informatie

Open voor perfectie. Hout

Open voor perfectie. Hout Open voor perfectie Hout Belisol Open voor perfectie Welke materialen er in de toekomst ook ontwikkeld worden voor deuren en ramen, hout zal altijd een speciale plaats innemen. Hout is immers een nobel

Nadere informatie

Toolbox-meeting Ongevallen voorkomen

Toolbox-meeting Ongevallen voorkomen Toolbox-meeting Ongevallen voorkomen Unica installatietechniek B.V. Schrevenweg 2 8024 HA Zwolle Tel. 038 4560456 Fax 038 4560404 Inleiding Ingewikkelde en tijdrovende veiligheidsprocedures, persoonlijke

Nadere informatie

(VIDEO) Review ZEEF Wat is ZEEF en wat kan je hiermee?

(VIDEO) Review ZEEF Wat is ZEEF en wat kan je hiermee? Inhoud Inleiding Voor Wie is ZEEF? Wat kan ik op ZEEF vinden? Hoe werkt ZEEF voor een bezoeker? Hoe werkt ZEEF voor een expert? Voordelen ZEEF Nadelen ZEEF Conclusie ZEEF Eigen ervaringen met ZEEF Bronnen

Nadere informatie

SYNTHESERAPPORT EVALUATIE WETENSCHAPPELIJKE OLYMPIADES SAMENVATTING

SYNTHESERAPPORT EVALUATIE WETENSCHAPPELIJKE OLYMPIADES SAMENVATTING SYNTHESERAPPORT EVALUATIE WETENSCHAPPELIJKE OLYMPIADES SAMENVATTING Studiedienst en Prospectief Beleid 1 Departement Economie, Wetenschap en Innovatie Vlaamse Overheid Koning Albert II-laan 35 bus 10 1030

Nadere informatie

Semi industrieel atelier

Semi industrieel atelier Semi industrieel atelier Domein Omschrijving Doelstelling Methodiek Doelgroep Aantal deelnemers Wanneer Arbeid & activatie Je voelt dat arbeid een gedeelte is dat bij het leven hoort en je wilt deze zinvolle

Nadere informatie

Renovatie en na-isolatie van muren: context en problematiek

Renovatie en na-isolatie van muren: context en problematiek Studiedag in het kader van het SBO project Heat, air and moisture performance engineering Renovatie en na-isolatie van muren: context en problematiek P. Wouters Directeur Ontwikkeling en Valorisatie WTCB

Nadere informatie

Provincieraadsbesluit

Provincieraadsbesluit directie Onderwijs & Vorming --- dossiernummer: 1402992 Provincieraadsbesluit betreft verslaggever Flankerend onderwijsbeleid Reglement met betrekking tot de wedstrijd voor projecten rond de Eerste Wereldoorlog

Nadere informatie

BOUWINNOVATIE 2013. Bouwinnovatie profileert zich daarom ook als beurs met Limburgse vakkennis van wereldniveau en de weg naar elke bouwdroom.

BOUWINNOVATIE 2013. Bouwinnovatie profileert zich daarom ook als beurs met Limburgse vakkennis van wereldniveau en de weg naar elke bouwdroom. BOUWINNOVATIE 2013 Bouwinnovatie is dé beurs voor bouwen en verbouwen in Limburg. Ze brengt alle informatie, producten en diensten uit de sector onder één dak en biedt bouwheren en bouwprofessionals een

Nadere informatie

Word partner van de Vlaamse Houtproef 2017!

Word partner van de Vlaamse Houtproef 2017! een organisatie van Confederatie Bouw Vlaamse Schrijnwerkers Lombardstraat 34-42, 1000 Brussel Contactpersoon: Evelien Ghysels T 02 545 57 57 F 02 545 58 59 info@houtproef.be www.houtproef.be Word partner

Nadere informatie

Feestelijke opening vernieuwd gebouw Prefamac

Feestelijke opening vernieuwd gebouw Prefamac PERSBERICHT Feestelijke opening vernieuwd gebouw Prefamac Uitbreiding fabrikant chocolademachines in Lummen afgerond Belgische chocolade is bekend tot in de verste uithoeken van de wereld. Als fabrikant

Nadere informatie

Henk Oostdam is fiscaal adviseur bij zijn eigen praktijk Tax Consult Network en is de vertrouwenspersoon van Tim Coronel en Peter Ouwehand

Henk Oostdam is fiscaal adviseur bij zijn eigen praktijk Tax Consult Network en is de vertrouwenspersoon van Tim Coronel en Peter Ouwehand Henk Oostdam is fiscaal bij zijn eigen praktijk Tax Consult Network en is de vertrouwenspersoon van Tim Coronel en Peter Ouwehand 30 RBA_Fiscale Opleidingen 2015-2016 30 mijn Henk Oostdam We kijken samen

Nadere informatie

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Grijp je Ambities Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Je dromen verwezenlijken in 7 stappen. Grijp je ambities Brengt je dichterbij je ideaal Laat je talenten leven Helpt je het

Nadere informatie

Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling «Sociale Zekerheid»

Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling «Sociale Zekerheid» Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling «Sociale Zekerheid» SCSZ/14/070 BERAADSLAGING NR. 14/031 VAN 6 MEI 2014 INZAKE DE TOEGANG TOT DE GEGEVENSBANK AANWEZIGHEIDSREGISTRATIE

Nadere informatie

Laten we maar meteen met de deur in huis vallen...

Laten we maar meteen met de deur in huis vallen... Duurzame kwaliteit Laten we maar meteen met de deur in huis vallen... Duurzame kwaliteit Ploeg kunststof kozijnen b.v. Tel. (0800) 999 999 0 www.ploegkozijnen.nl info@ploegkozijnen.nl Alles onder één naam

Nadere informatie

Zonnethermie - sanitair - Installateur hernieuwbare energie

Zonnethermie - sanitair - Installateur hernieuwbare energie Zonnethermie - sanitair - Installateur hernieuwbare energie In samenwerking met Opleiding van 12 sessies vrijdag, 17 november 2017, Zandvoordeschorredijkstraat 73, 8400 Lesdata van deze opleiding: 17/11/2017

Nadere informatie

STUDIE Faillissementen 1 december Maand november sluit af met stijging van 3,69% In Brussel een stijging van 25,17%.

STUDIE Faillissementen 1 december Maand november sluit af met stijging van 3,69% In Brussel een stijging van 25,17%. STUDIE Faillissementen 1 december 2016 Maand november sluit af met stijging van 3,69% In Brussel een stijging van 25,17%. 1 september 2016 2 Overname en gebruik van dit onderzoek wordt aangemoedigd bronvermelding

Nadere informatie

IN EEN HUIS IN GEMENGDE HOEVESTIJL

IN EEN HUIS IN GEMENGDE HOEVESTIJL I N T E R I E U R W Wonen op de Windrichtingen IN EEN HUIS IN GEMENGDE HOEVESTIJL Tekst: ANNEMIE WILLEMSE Foto s: JAN VERLINDE 22 TIJDLOOS TIJDLOOS 23 Na een zoektocht naar de ideale bouwgrond, gingen

Nadere informatie

Studienamiddag 13 maart 2007 om14u30- Aldhem Hotel Grobbendonk Het plat dak : nieuwe publicaties en reglementeringen

Studienamiddag 13 maart 2007 om14u30- Aldhem Hotel Grobbendonk Het plat dak : nieuwe publicaties en reglementeringen Brussel, 9 februari 2007 Cobo/GK/YV/113 Studienamiddag 13 maart 2007 om14u30- Aldhem Hotel Grobbendonk Het plat dak : nieuwe publicaties en reglementeringen Geachte Mevrouw, Geachte heer, Naar aanleiding

Nadere informatie

BRENG RUST EN COMFORT MET DEZE THERMISCHE EN AKOESTISCHE ISOLATIE

BRENG RUST EN COMFORT MET DEZE THERMISCHE EN AKOESTISCHE ISOLATIE BRENG RUST EN COMFORT MET DEZE THERMISCHE EN AKOESTISCHE ISOLATIE Er zijn appartementen waar je alles hoort. En er zijn appartementen met ISOBET-PLUS Isobet is een gebruiksvriendelijke isolerende mortel

Nadere informatie

Technisch Reglement van het merk S3

Technisch Reglement van het merk S3 Technisch Reglement van het merk S3 ANPI 2011 1/6 S3 ANPI 2011 2/6 S3 1. Technische voorschriften algemeen.... 4 2.Technische voorschriften per gevelelement.... 4 2.1. Deur... 4 2.2. Tuimel-&Valramen (draaiend

Nadere informatie

Persdossier ikgeeflevenaanmijnplaneet.indeklas.be 28 september 2010

Persdossier ikgeeflevenaanmijnplaneet.indeklas.be 28 september 2010 Persdossier ikgeeflevenaanmijnplaneet.indeklas.be 28 september 2010 Persbericht Wat vind je in de virtuele edukit? Een dynamische website Activiteiten in detail De algemene campagne ikgeeflevenaanmijnplaneet.be

Nadere informatie

CATEGORIE SCHRIJN- & TIMMERWERK

CATEGORIE SCHRIJN- & TIMMERWERK SAMENSTELLING DOSSIER SCHRIJNWERK AWARDS 2007 CATEGORIE SCHRIJN- & TIMMERWERK Met 'Schrijn- & timmerwerk' worden alle realisaties bedoeld die onder binnen- of buitenschrijnwerk vallen: vloeren, ramen,

Nadere informatie

verzekering vrijwilligerswerk

verzekering vrijwilligerswerk verzekering vrijwilligerswerk Inleiding Vrijwilligerswerk is niet weg te denken uit onze samenleving. Het vult het werk van beroepskrachten perfect aan en het verhoogt de onderlinge solidariteit in de

Nadere informatie

Gen e r a l i Bat t l e. Bedenk een ludieke actie binnen hogescholen en universiteiten

Gen e r a l i Bat t l e. Bedenk een ludieke actie binnen hogescholen en universiteiten Gen e r a l i Bat t l e Bedenk een ludieke actie binnen hogescholen en universiteiten Generali Battle Bedenk een ludieke actie binnen hogescholen en universiteiten. Generali Battle Inleiding Generali Generali

Nadere informatie

Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis (dubbele les) Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis voorbereiding. Leerkrachtinformatie

Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis (dubbele les) Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis voorbereiding. Leerkrachtinformatie Leerkrachtinformatie (dubbele les) Lesduur: 2 x 50 minuten (klassikaal) Introductie van de activiteit 1. Deze klassikale les bestaat uit twee delen: Voorbereiding Uitvoering voorbereiding Lesduur: 50 minuten

Nadere informatie

Raam- en deursystemen NL 71 Elite elegante accenten voor stijlvolle architectuur

Raam- en deursystemen NL 71 Elite elegante accenten voor stijlvolle architectuur Raam- en deursystemen NL 71 Elite elegante accenten voor stijlvolle architectuur Een mooi aanzicht gecombineerd met de modernste profieltechnologie Voor nieuwbouw en renovaties Als opdrachtgever van nieuwbouw

Nadere informatie

FAQ belastingvermindering voor uitgaven voor de beveiliging van een woning tegen diefstal of brand

FAQ belastingvermindering voor uitgaven voor de beveiliging van een woning tegen diefstal of brand FAQ belastingvermindering voor uitgaven voor de beveiliging van een woning tegen diefstal of brand Wie kan aanspraak maken op deze belastingvermindering? Om aanspraak te maken op deze belastingvermindering

Nadere informatie

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Grijp je Ambities Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Je dromen verwezenlijken in 7 stappen. Grijp je ambities Brengt je dichterbij je ideaal Geeft je inzicht in jouw persoonlijke

Nadere informatie

In 9 stappen ondernemer. Tips & tricks bij het starten van je eigen onderneming

In 9 stappen ondernemer. Tips & tricks bij het starten van je eigen onderneming In 9 stappen ondernemer Tips & tricks bij het starten van je eigen onderneming Inhoudsopgave Stap 1: ben ik wel ondernemer? Stap 2: wat wordt mijn product of dienst? Stap 3: wie zijn mijn klanten en waar

Nadere informatie