Transcriptie

1 Koran, Geweld en Fitna Spoort de Koran aan tot geweld? Nee, zegt Ahmed Akgündüz, de islam is een religie van tolerantie. Critici van de Koran citeren meestal verzen die in tijden van oorlog werden geopenbaard. Zij halen de regels die gelden in tijden van vrede en oorlog door elkaar. Bepaalde verzen uit de Koran die betrekking hebben op een specifieke oorlogssituatie worden gebruikt als bewijs voor het gewelddadige karakter van de Koran. Zij veralgemenen regels die specifiek geformuleerd zijn voor oorlogssituaties. Koran, Geweld en Fitna Prof. Dr. Ahmed Akgündüz Rector Islamitische Universiteit Rotterdam 1. Islam is een religie van tolerantie 2. Verwarren van oorlogsrecht met vredesrecht 3. Islam verbiedt geweld tijdens oorlogen 4. Fitna: vervolging, onrecht, provocatie, test 5. Alle religies accepteren het hiernamaals Islam is een religie van tolerantie Dit onderwerp is actueel en over de hele wereld wordt er hevig over gediscussieerd omdat in de wereld en specifiek in Nederland een aantal politici de Koran betichten van aansporing tot geweld. Daarom stellen sommige moslims hierover ook terecht vragen. Ik zal bepaalde aspecten van deze kwestie toelichten waarbij ik me primair richt op de moslims. Maar deze boodschap is natuurlijk ook bedoeld voor een ieder die daarvoor open staat. İslam is een religie van tolerantie, die de mens ziet als de belangrijkste schepping. Aanvallen gericht op onschuldige mensen en aantasting van de rechten van elk mens beschouwt zij als een van de grote zonden. Als voorbeeld kunnen we het volgende vers zien. Degene die een persoon om het leven brengt, die geen enkele misdaad heeft gepleegd zoals het doden van een ander of het veroorzaken van anarchie op de aarde, heeft als het ware de hele mensheid vermoord. Degene die het leven van een levend wezen redt, heeft de hele mensheid gered. Onze Profeet heeft hiervoor vele expliciete bewijzen geleverd. Toch is de meerderheid der mensen op aarde doorgegaan met excessen en hebben zij onrecht gepleegd [5:32]. De moslim staat alleen ten dienste van het leven. Daarom moeten we de twee rechtsprincipes die de islam heeft gevestigd nooit vergeten. Het eerste principe: Een schuldige kan de schuld van een andere schuldige nooit op zich nemen [6:164]. Dat wil zeggen dat een ander nooit een straf kan krijgen vanwege de schuld van een andere misdadiger. In de rechtsleer zijn straffen en schulden individueel. Het tweede

2 basisprincipe is het principe van berâat-i zimmat. Dit betekent dat geen enkel individu schuldig bevonden kan worden tot de schuld bewezen is. Een individu straffen zonder een bewijs is onrechtvaardig. Tenzij het tegendeel is bewezen worden mensen als onschuldig gezien. De basisgedachte in de islam is het volgende: stel je bevindt je op een boot of in een huis, met jou zijn er negen onschuldige mensen en een misdadiger. Je begrijpt dat het zeer onrechtvaardig is om deze boot te laten zinken of dat huis in brand te steken. Het onrechtvaardige van deze handeling zou je uit willen schreeuwen zodat iedereen het kan horen. Zelfs als er negen misdadigers zijn en maar een onschuldige zal geen enkel rechtssysteem het toestaan dat men de boot laat zinken en het huis in brand steekt. Verwarren van oorlogsrecht met vredesrecht is niet goed Een aantal jaren geleden nam ik deel aan een bijeenkomst op de Universiteit van Twente. Een van de toehoorders beweerde dat de Koran geweld inhoudt en de mensen tot geweld aanspoort. Hij las zelfs een vers voor uit de Koran. De vertaling van de tekst die hij voorlas luidt als volgt: voer oorlog tegen de leiders van het ongeloof. Want zij zijn de personen die niet de waarheid spreken. (Als u tegen hen strijdt) zullen zij hopelijk hun ongeloof opgeven. Ik heb hem toen verzocht om het begin van dit vers ook voor te lezen. Dat wilde hij niet doen. Ik heb dat toen gedaan en aan het begin staat: Indien zij na het pact die je hebt gesloten met hen zich niet aan deze houden en uw geloof aanvallen. [Koran 9:12]. Een fraai voorbeeld van wat sommige politici nu doen zoals ook de mensen die de islam op dit front aanvallen. Zij pakken slechts die delen uit de Koran die in hun straatje passen en halen alles uit hun verband. Een veel belangrijker punt is het volgende. Zoals bekend heeft elke staat zijn rechtsregels in tijden van oorlog (oorlogsrecht) en in tijden van vrede die natuurlijk enorm van elkaar verschillen. Indien u de regels in tijden van vrede en oorlog door elkaar haalt, dan zult u wat Nederland in Afghanistan doet ook bestempelen als geweld. Zoals in dit voorbeeld is de Koran de primaire bron in het islamitisch recht. De heilige Koran bevat zowel verzen uit tijden van vrede als uit tijden van oorlog. Mensen die de Koran aanvallen pikken sommige verzen uit oorlogstijden eruit en doen het voorkomen alsof dit algemene regels zijn. Het is waar, de Koran bevat 109 verzen die te maken hebben met oorlogsrecht. Dit geldt bijvoorbeeld voor de regels die zijn geopenbaard tijdens de verdediging van Medina door de heilige profeet En strijdt voor de zaak van Allah tegen degenen, die tegen u strijden, maar overschrijdt de grens niet. Voorzeker, Allah heeft de overtreders niet lief En doodt hen, waar u hen ook tegenkomt (tijdens de strijd) en drijf hen uit, vanwaar zij u hebben uitgedreven; want vervolging (fitna= provocatie) is erger dan doden. En bevecht hen niet nabij de heilige Moskee, voordat zij u daarin bevechten. Maar indien zij u bevechten, bevecht hen dan - zo is de vergelding voor de ongelovigen Maar als zij ophouden, dan is Allah zeker Vergevensgezind, Genadevol En bestrijdt hen, totdat er geen vervolging (fitna= provocatie) meer is en de godsdienst alleen voor Allah wordt. Maar indien zij (met strijden) ophouden, dan is er geen vijandelijkheid meer toegestaan, behalve tegen de onrechtvaardige [2: ]. Als men deze verzen gaat toepassen in tijden van vrede, dan wordt er een enorme fout gemaakt. Een van de journalisten van Washington Times, Cal Thomas, pakt alleen het stuk En doodt hen, waar u hen ook ontmoet en drijf hen uit, vanwaar zij u hebben

3 uitgedreven; want vervolging (fitna= provocatie) is erger dan doden uit het hele vers en beschuldigt vervolgens de islam en de Koran van gewelddadigheid. De heilige Koran bevat 109 verzen die stuk voor stuk betrekking hebben op oorlogsperioden. De betekenis van die verzen kan niet begrepen worden als je niet weet wat de reden is van die openbaring of in welke specifieke situatie zij geopenbaard zijn. De voorbeelden die we hebben aangehaald uit Soera Bakara gaan alleen maar over oorlogvoering ter verdediging; men kan ze niet bestempelen als verzen die tot geweld aansporen. Dit zijn de nummers van sommige van deze verzen: 2:244, 216; 3:56, 151; 4:74, 76, 89, 95, 104; 5:53 etc. Er zijn politici die geen kennis hebben van de Koran en het islamitisch recht. Zij gebruiken sommige verzen uit de Koran die betrekking hebben op een specifieke oorlogssituatie als bewijs voor het tot geweld aanzettende karakter van de Koran. Zij veralgemenen regels die specifiek geformuleerd zijn voor oorlogssituaties. Ik wil graag ingaan op sommige van deze vaak verdraaide verzen. Wanneer gij de ongelovigen (in oorlog) ontmoet, treft dan hun nek en wanneer gij overwinnaar zijt, neemt hen dan gevangen. En wanneer de oorlog opgehouden is, laat hen dan vrij uit gunst of voor een losprijs. Zo zij het. En indien God wilde, had Hij hen Zelf kunnen bestraffen. Doch Hij wilde sommigen uwer door anderen op de proef stellen. En degenen die terwille van God worden gedood, hun werken zal Hij zeker niet vruchteloos maken [47:4]. Dit vers is in zijn geheel gericht op oorlogsrecht. Wie deze regels vergelijkt met moderne wetten zou de regels in de Koran zelfs beter en geschikter kunnen vinden. Interpretaties die deze context buiten beschouwing laten, leiden tot een grove verdraaiing van de feiten. A. En bestrijdt hen totdat er geen vervolging is en de godsdienst geheel voor God wordt. Maar als zij ophouden dan ziet God voorzeker hetgeen zij doen [8:39]. Deze soera wordt Anfal genoemd, dat betekent oorlogsbuit. De Koran zegt in vers 1 van deze soera: Ze stellen jouw vragen over (zaken) die oorlogsbuit zijn Zelfs een kind kan begrijpen dat de Koran in dit vers regels opstelt ten aanzien van de verdeling van oorlogsbuit. B. En maakt aan de grens alle mogelijke strijdkrachten en vastgehouden paarden voor hen gereed, waarmee gij de vijand van God en uw vijand en anderen buiten hen, die gij niet kent, doch die God kent, moogt afschrikken. En wat gij ook voor de zaak van God besteedt, het zal u ten volle worden terugbetaald en u zal geen onrecht worden aangedaan [8:60]. Als men alle wapentechnologie en oorlogsmachinerie als fitna beschouwt, zou men de V.S. en de Westerse staten als de grootste fitna moeten typeren. Want het zijn deze staten die de meest vreselijke wapen maken en gebruiken; zij produceren het grootste arsenaal aan geavanceerde vernietigingswapens. In het Koran-vers worden moslims aangemoedigd om zichzelf voor te bereiden op een komende oorlog. Dit vers heeft dus ook betrekking op een oorlogssituatie. Als alle islamitische staten dit vers zouden opvolgen, zouden ze net zo machtig worden als de westerse wereld. C. Zij wensen dat gij verwerpt, evenals zij hebben verworpen, zodat gij aan hen gelijk zult worden. Neemt derhalve geen vrienden uit hun midden totdat zij voor de zaak van God werken. En indien zij tot vijandschap vervallen, grijpt hen dan en doodt hen waar gij hen ook vindt; en neemt vriend noch helper uit hun midden [4:89]. Ook dit vers is gerelateerd aan een oorlogssituatie. Dat wordt duidelijk als men het volgende vers leest: Behalve degenen die zich aansluiten bij een groep

4 waarbij tussen u en hen een vredespact bestaat of degenen die jullie benaderen zonder geweld in hun harten De vervorming van deze versen is niet ethisch, inhumaan en tegelijkertijd is het beledigend jegens alle heilige geschriften en getuigt dus van onwetendheid en immoraliteit. Islam verbiedt geweld tijdens oorlogen - hoe kan zij dan geweld toestaan in normale tijden? Of islam volkerenmoord toestaat of tot geweld aanzet tegen de medemens kunnen we zien aan de hand van de regels met betrekking tot geboden en verboden ten tijde van oorlog. A. Verboden handelingen: Moorden door onrechtvaardigheid en met marteling is absoluut verboden; het doden van vrouwen die niet meestrijden in de oorlog, kinderen, slaven, gehandicapten (zowel geestelijk als fysiek), oudere mensen, zieken, geestelijken is verboden. Alleen degenen die wel fysiek meedoen met de oorlog of op een andere manier een bijdrage leveren aan de strijd (dus met ideeën of door financieel steun te verlenen), mogen worden gedood. Het verminken van mensen of dieren door ledematen af te snijden is ook verboden (müsle). Het is verboden om in strijd met een belofte of pact te handelen. Zonder noodzaak is het in tijden van oorlog zelfs verboden om gewassen, bossen en bomen te verbranden. Verkrachting is verboden maar ook het hebben van buitenechtelijke relaties. Gegijzelden mogen niet worden gedood; de stoffelijke overschotten mogen niet verminkt worden, hoofden of ledematen afsnijden is ten strengste verboden. Zo ook is het verboden om massamoorden te plegen. Het doden van de ouders en andere verwanten is niet toegestaan; ook middenstanders of handelaren die niets met de oorlog te maken hebben mogen niet gedood worden. Zo kunnen we doorgaan met verboden, zelfs ten tijde van een oorlog maar wij houden het hierbij. B. De handelingen die in normale tijden verboden zijn maar ten tijde van oorlogen toegestaan zijn, kunnen in twee groepen worden onderscheiden. De eerste groep zijn handelingen die verricht mogen worden tegen vijanden. Het doden, verwonden of achtervolgen (om ze gevangen te nemen) van vijandelijke soldaten die tegen jou oorlog voeren is toegestaan. Krijgsgevangenen mogen niet worden gedood. De heilige profeet zegt in zijn hadith Oorlog is tactiek. Volgens deze leer is het toegestaan om de vijand op een dwaalspoor te brengen, om de moraal van de vijand te ondergraven en om de vijand aan te zetten tot verkeerde tactieken en strategieën. De voorbereiding hierop is de koude oorlog (het maken van propaganda) - ook dat is toegestaan. Het is toegestaan om de vijand aan te vallen met elk soort wapen. Alleen het gebruik van giftige wapens is door de rechtsgeleerden afgewezen. Het in brand steken van burchten of het veroorzaken van verdrinkingsdood bij de vijand is ook toegestaan. Nachtelijke aanvallen of andere soorten verrassingsaanvallen worden gezien als middelen in de oorlog. Zoals tijdens de Badr oorlog kan men de watertoevoer afzetten of water onbruikbaar maken. Spionnen mogen worden gestraft met de doodstraf. Kortom alle handelingen die niet expliciet worden verboden ten tijde van de oorlog zijn toegestaan. Zowel ter land, ter zee als ter lucht mag oorlog worden gevoerd [Mevkufatî, I/ ; Damad, Majma al-anhur, I/ ; Hamidullah, ; Turnagil, 216 v.d2]. De tweede groep van handelingen zijn de handelingen met betrekking tot de goederen en bezittingen van de vijand. Het islamitisch recht verbiedt in principe alle vandalisme

5 ten tijde van vrede en van oorlog. Tijdens de oorlog zijn er uitzonderingen op deze regel gekomen, zoals het noodzakelijk gedogen van het in brand steken van vijandelijke gebouwen, het kappen van bomen en het vernielen van gewassen [Mevkufatî, I/342, Turnagil, ; Damad, I/643]. De islam is een religie die dus zelfs in oorlogstijden begrenzingen aanbrengt aan de uitoefening van geweld. De islam zet niet in het algemeen en als zodanig aan tot geweld of moord en al helemaal niet tot massamoord of volkerenmoord. Fitna = vervolging, onrecht, provocatie, test Fitna is een Arabisch woord. Het betekende het smelten van metalen zoals goud en zilver door ze in hoge temperaturen te verbranden teneinde de echte metalen te scheiden van de onechte. De Koran gebruikt het woord fitna om de gelovigen te onderscheiden van de ongelovigen, de bewandelaars van het goede pad van degenen die op het dwaalspoor zitten, de goede mensen van de slechte mensen. De mensen worden opgevoed en getest, waarbij een ieder de waarde krijgt toebedeeld die bij hem of haar hoort. Met andere woorden, het hele wereldse leven is een fitna en een test. Elk ego zal de dood proeven. Wij doen jullie goede en slechte zaken overkomen opdat We jullie kunnen testen. Ten slotte zullen jullie tot ons wedergebracht worden [Anbiya 21:35], Ik weet het niet, misschien wil Hij (Allah) jullie testen (daarom) geeft Hij jullie een periode om te leven [Anbiya 21:111]. Denken de mensen nou echt dat enkel door te zeggen "wij geloven" dat ze geen fitna of test mee zullen maken en dat we hen zomaar laten gaan? Wij hebben ook degenen die u voor zijn gegaan getest. Zeker zal Allah (aan het einde van deze testperiode) weten wie de getrouwen zijn en wie de leugenachtige oplichters [Ankebut: 29:2-3]. Jullie bezittingen en jullie kinderen zijn een fitna (test) voor jullie [Teğabün 64:15]. Naast deze algemene betekenis van het woord fitna als test of beproeving, wordt het ook nog in een meer specifiekere betekenis gebruikt: de mensen tegen elkaar opzetten, de orde verstoren. Daarom zegt de Almachtige: Fitna veroorzaken is een grotere zonde dan het doden van een persoon [Al-Baqara 2:191] en strijdt tegen hen (en voer jihad) zodat fitna wordt opgeheven en de religie alleen van Allah is [Al-Baqara 2:193]. Het veroorzaken van onrust bij mensen, de mensen verbijsteren en ze aanzetten tot geweld of tot extremiteiten door controversiële onderwerpen naar voren te brengen of door onnodige discussies op de agenda van de mensen te zetten, wordt gezien als een soort van geestelijke fitna. Het volgende vers in de Koran verwijst hiernaar: Degenen die niet rechtvaardig zijn gaan achter sommige verzen die moeteschabih zijn om fitna te veroorzaken en om deze verzen naar eigen goeddunken te interpreteren. Het is echter zo dat de echte interpretatie ervan alleen door Allah kan gebeuren [Al-i İmran 3:7]. Een andere betekenis van fitnah is het speeltje zijn in de handen van onrechtvaardige leiders en het lijden onder hun heerschappij. O onze Heer laat ons geen fitna zijn van de onrechtvaardigen. Ontferm ons met Uw barmhartigheid en redt ons uit de handen van de ongelovigen [Joenoes: 10:85].

6 Alle religies accepteren het hiernamaals en bestraffing van ongelovigen Paulus zegt bijvoorbeeld in de brief aan de Romeinen: Want God heeft hen allen onder ongehoorzaamheid besloten, om Zich over hen allen te ontfermen [Rom. 11:32]. De benoeming eeuwige {aionion} straf [Matt. 25:46] van het Laatste Oordeel benadrukt dat het gaat om een finale, definitieve en eeuwige straf. Ook in de islam wacht de mensheid beloning of straf aan het einde van de test, dat is het wereldse leven. Degenen die goede daden verrichten en in God geloven zullen in de gratie van God vallen en beloond worden met het eeuwige paradijs. De huichelaars, de ontkenners van God en degenen die zijn grenzen overschrijden daarentegen verdienen de hel, waar hen eeuwige bestraffing te wachten staat. Sommige onwetende mensen lezen een aantal Koran verzen die betrekking hebben tot de eeuwige bestraffing en claimen dan dat de Koran geweld tegen de mensheid bevat. Bijvoorbeeld dit vers: Degenen die onze Tekenen verwerpen, zullen Wij in het vuur leiden: telkens wanneer hun huiden gebraden zijn, zullen Wij die door andere huiden vervangen, opdat zij de bestraffing proeven. Voorwaar, God is Almachtig, Alwijs [4:56]. De misinterpretatie ontstaat door onbekendheid met de heilige geschriften en is een belediging jegens al deze geschriften. Het vers dat hierop volgt, namelijk vers 57, zegt: En degenen die geloven en goede werken verrichten zullen Wij in de Tuinen (Paradijs) binnenleiden, waar onder door de rivieren stromen, zij zijn eeuwig levenden daarin. In een andere vers zegt God: Dachten jullie dat Wij jullie zomaar geschapen hebben en dat jullie niet tot Ons terugkeren? [Sura al-muminun 23:115]. Volgens de islam is het bestaan van afschuwelijke straffen in een eeuwige hel niet in tegenspraak met de eigenschappen die God heeft als degene die vergevingsgezind en rechtvaardig is, en die een wijsheid heeft die evenwichtig is. Want het bestraffen van een tiran die de rechten van duizenden onschuldige mensen schendt en het doden van een wilde beest dat honderden stuks vee verminkt heeft is voor de onderdrukten en de slachtoffers een duizendvoudige rechtdoening. Terwijl het vergeven van deze tiran en het vrijlaten van dit wilde beest vele malen erger en kwalijker is dan deze eenmalige actie van misplaatste vergeving. Indien deze tiran niet in de hel geleid zou worden zou dit vele malen erger zijn. Het zou getuigen van gewetenloosheid ten opzichte van ontelbare slachtoffers die rechtdoening eisen omdat hun mensenrechten geschonden zijn. Als een waardeloze en wrede rebel de mensen beledigt en tegen de trotse heerser van die stad zegt: U kunt mij niet gevangen zetten!, en dus op brutale wijze de waardigheid van zijn heer beledigt, dan zal deze heerser als er geen gevangenis bestaat in zijn stad er eentje laten bouwen speciaal voor het opbergen van deze ongemanierde crimineel. Degenen die de Koran of islam als boek van geweld of religie van geweld bestempelen staan vijandig tegenover de Koran/islam, of zijn verblind door onwetendheid of door rationele onevenwichtigheid. Onze taak is om met de taal der wetenschap en de ratio te antwoorden. Soms is het negeren van deze vooroordelen het beste antwoord. Want een alom bekende uitdrukking zegt dat de stenen op aarde zullen opraken als we naar elke blaffende hond een steen gooien.