Er liggen zes boeken op mijn nachtkastje

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Er liggen zes boeken op mijn nachtkastje"

Transcriptie

1 12 13e jaargang 12 maart 2008 redactioneel onafhankelijk magazine van de Hanzehogeschool Groningen foto: Luuk Steemers Thema: boekenweek 2008 * Wat lezen studenten en medewerkers? * Emile Ratelband leest liever lichamen * De gevaren van alcohol * Op pad met het D-team * Workshop graffiti spuiten * Janne Kuipers maakt sportprogramma op internet * Tien tips voor belastingteruggave

2 De lievelingsboeken van Selexyzverkoper Wicher van den Bemt Er liggen zes boeken op mijn nachtkastje Lezen. Er is meer in het leven van Wicher van den Bemt, maar een boek is altijd binnen handbereik. Voor de Boekenweek doet de verkoper van de Zernikeboekhandel een boekje open met tips en fantastische leeservaringen. Leo Pleijsier Zo mooi! Fijnzinnige vertelsels die op je tong smelten als chocola. Ik heb twee weken lang iedere dag voor mijn boekenkasten gestaan, maar ik kon gewoon niet kiezen, verontschuldigt Wicher van den Bemt (45) zich, terwijl hij zijn met boeken volgestouwde donkerblauwe rolkoffertje openritst. Zoveel boeken heb ik normaal niet bij me, maar ik móet altijd iets te lezen in de buurt hebben. Er liggen zes boeken op mijn nachtkastje, waar ik allemaal in bezig ben. De boekenverkoper bij Selexyz Zernike stalt een stuk of twaalf lievelingsboeken op tafel uit. Het hangt van mijn stemming af wat ik lees. De enige schrijver die ik nog wel eens herlees is Bob den Uyl. Gods Wegen zijn Duister en Zelden Aangenaam heb ik hier. Bobs boeken gaan vaak helemaal nergens over. Zijn ironie en onderkoelde humor vind ik geweldig. Stijl en toon zijn briljant. Er staat een biografie van hem op stapel. Daar verheug ik me op. Wichers interesse voor lezen begon in zijn jeugd met De Vliegende Pijl van Frits Steuben. Dat kreeg ik van mijn vader, het is er eentje uit een serie over Tecumseh. De boeken uit je jeugd raken je in je hart, ik heb een hele plank met boeken over indianen. Ik heb trouwens ook een plank vol met de slag bij Stalingrad. Dat komt weer door het jeugdboek Boris van Jaap ter Haar. Ik was er hevig door gefascineerd en ben dat nog steeds. Boeken over de Tweede Wereldoorlog en de Jodenvervolging blijven me ook interesseren. Prachtig vind ik Etty Hillesums dagboek Het Verstoorde Leven. Ik heb memobriefjes geplakt bij de mooiste passages. Ja, en dan de Vlamingen natuurlijk. Het Vroege Werk van Louis Paul Boon. Zoals hij schrijft over het leven van gewone mensen en hoe ze er het beste van maken in hun verzet tegen onderdrukking en armoede. Dat geeft weer hoop. En dit schitterende kleine boekje van Leo Pleijsier dan: Wit is Altijd Schoon. Het gaat over een moeder-zoonrelatie bij de dood van de moeder. Geen letter te veel. Fijnzinnige vertelsels die als chocola op je tong smelten. De boeken uit je jeugd raken je in je hart Foto: Luuk Steemers Ik denk toch dat ik het boek Vallende Ouders van A.F.Th. van der Heijden mijn meest fantastische leeservaring vond. Avontuurlijke boeken, daar ben ik ook gek op. Over bergen, bergbeklimmen en zeilen. De IJle Lucht in van John Krakauer is een waanzinnig spannend boek over de beklimming van de Mount Everest. Op het puntje van mijn stoel voel ik de bevriezingsverschijnselen bijna zelf opkomen. Maar zelfs over denksport is een prachtig boekje geschreven. De Schaaknovelle van Stefan Zweig. Vertellende schrijvers. Ook geweldig. Ze trekken je letterlijk mee de wereld in. Vooral Amerikanen kunnen dat goed. Garp van John Irving. Hilarisch. Bloedverwanten van Michael Cunningham. En dan natuurlijk De Oorlog van het Einde van de Wereld van Mario Vargas Llosa. Het is gebaseerd op een waar gebeurd verhaal over een kleine Braziliaanse gemeenschap die in de ban raakt van een Jezusachtige figuur met een apart geloof. Dat roept verzet op bij de heersende klasse en landeigenaren. Maar de dorpelingen hakken in de twee delen het leger drie, vier keer de pan in. Nu ik het er over heb, denk ik toch dat ik het boek Vallende Ouders van A.F.Th. van der Heijden mijn meest fantastische leeservaring vond. Zijn schrijf- en verbeeldingskracht is ongeëvenaard in de Nederlandse literatuur. Het is het eerste boek van De Tandeloze Tijd, zijn pentalogie (een cyclus van vijf boeken, red.). Foto: Dirk-Jan Visser Vallende Ouders speelt zich af in Nijmegen en omgeving en beschrijft het studentenleven en de ontwikkeling van de personages. Het boek trekt je voort, hij maakt hun wereld voorstelbaar. Van der Heijden zit nu te broeden op het zesde deel en denkt erover om met de moord op Louis Sévèke een einde te kunnen breien aan de cyclus. Ik ben benieuwd, want ik heb alles van hem gelezen. Alleen zijn laatste boek, Het Schervengericht, heb ik nog voor de boeg. Rina Tienstra Best verkochte boeken bij Selexyz Zernike Khaled Hosseini De Vliegeraar Arthur Japin De Overgave Non-fictie: Ap Dijksterhuis Het Slimme Onbewuste Bas Haring Voor een Echt Succesvol Leven Tip: Tommy Wieringa Joe Speedboot 2 HANZEMAG WOENSDAG 12 MAART 2008 [12]

3 Colofon HanzeMag is het redactioneel onafhankelijke magazine van de Hanzehogeschool Groningen. Het blad verschijnt tweewekelijks. INHOUD Redactie-adres Zernikeplein 7, A0.04 en A0.05, Groningen Postadres Postbus RM Groningen telefoon: fax: Internet: via Redactie Chris Wind - hoofdredacteur c.f.wind@pl.hanze.nl Boudewijn Otten - (eind)redacteur j.b.m.otten@pl.hanze.nl Luuk Steemers - redacteur lu.a.steemers@pl.hanze.nl Rina Tienstra - redacteur r.h.tienstra-de.knegt@pl.hanze.nl Loes Vader - redacteur j.l.c.vader@pl.hanze.nl Fotografie Pepijn van den Broeke - Robert van der Molen loexproduxies Illustraties Xiao Feng Chiu & Mathieu van der Bij Sam Peeters Leo van der Reest Barbara Stok Basis lay-out Art Studio - Groningen Productie Redactie HanzeMag & Grafi sche Industrie De Marne B.V Oplage: Advertenties Bureau Nassau , info@bureaunassau.nl Abonnementen 60 euro per jaar , hanzemag@org.hanze.nl Pagina 4 Rondvraag: Afgelopen maand verhuisden de Academie voor Sportstudies en de Pedagogische Academie naar Zernike. Hoe enthousiast zijn de studenten over hun nieuwe onderkomens? ens? Pagina 7 In de rubriek Bij de Les leert redacteur Boudewijn Otten hoe een casemanager te werk gaat in de jeugdzorg. De ouders zijn hun problemen niet de baas. Als je hen die problemen uit handen neemt, bevestig je hun onmacht. Pagina 8 Studentredacteur Laura Hage laat haar lichaam lezen door hyperpositivo Emile Ratelband. Dat je kunt genieten van het leven, zie ik aan je mond, je hebt volle lippen. Pagina 9 Studenten discussiëren over de gevaren van alcohol. Alcohol is iets van alle tijden. Jezus dronk immers ook wijn, hij deelde het zelfs vrij uit. Pagina 10 Klaas van der Wal, het financieel geweten van de HG, is verkozen tot beste controller van Noord-Nederland. Als Klaas zegt dat iets niet kan, kan het niet. Daar hoeven wij dan niet meer over na te denken. Pagina 11 Met het D-team op pad om Duitse studenten te werven. Groningen is veilig, vol feest en je mag je docenten tutoyeren. Alleen die verdammte Studentenzimmer, die vallen nog niet mee Pagina 12/13 Thema: lezen studenten geen boeken meer? HanzeMag gelooft er niets van. Met speels gemak vonden we vijf echte lettervreters. Toen ik de laatste pagina uit had, zat ik lang met open mond voor me uit te staren. Pagina 14 De PC Hooft doorrennen op stiletto s voor tienduizend euro aan shopping money. Maar eerst de voorronde in Groningen nog even overleven. Pagina 15 Wie een paar uur durft te spijbelen, mag met Red Bull op avontuur. Een workshop graffiti spuiten op een verlaten industrieterrein is de beloning. Pagina 18 Een ongeluk zit in een klein hoekje. De 248 bedrijfshulpverleners op de HG houden daarom altijd een oogje in het zeil. Pagina 19 Derdejaars Sportmanagement Janne Kuipers duikt de wereld van televisiemaken in. Hij presenteert sinds januari iedere week Sporthart, een sportprogramma op de internetzender studenttelevision.tv. Een daverend applaus graag, als ik binnenkom! Pagina 21 Wees niet bang voor de blauwe envelop! Bij de Belastingdienst valt voor studenten altijd wat te halen. Hoe? Studenten Fiscale Economie Ymkje en Billy Joe geven negen tips en één gouden tip. [12] MAART WOENSDAG HANZEMAG 3

4 RONDVRAAG Enthuisiast? De Academie voor Sportstudies en de Pedagogische Academie zijn afgelopen maand verhuisd naar het Zernikecomplex. De opleidingen zijn blij: meer ruimte, moderne faciliteiten en betere uitwisselingsmogelijkheden met andere opleidingen. Zijn de studenten ook enthousiast? Meer dan de helft van de tijd moeten we de deur uit. We moeten zelfs naar de ACLO om te sporten Tim Bakker (18), eerstejaars Pedagogische Academie Veel beter dan de vorige ouderwetse locatie. Dit is modern en strak. Er zijn meer lokalen en er is altijd wel een projectruimte vrij. Wel jammer dat we geen eigen kantine meer hebben. We moeten naar het Atrium in het gebouw hiernaast, toch gauw zo n vijf minuten lopen. Dat gaat telkens van je pauze af. Een ander nadeel voor mij is de reistijd naar Winschoten. Die is wel twintig minuten langer. Yiri Wullur (19), eerstejaars Sportontwikkeling Ik vind het mooi, ruim, glazig en met heel veel licht. En de sportfaciliteiten zijn echt geweldig. Alleen is het nog wel wat koud en de inrichting is een beetje kaal en saai. Een beetje meer decoratie zou van mij wel mogen. En het is een beetje raar dat er veel te weinig leslokalen zijn. Meer dan de helft van de tijd moeten we de deur uit, naar het IDEA-gebouw en de Hanzeborg. We moeten zelfs naar de ACLO om te sporten. Joyce Strijdhaftig (23), vierdejaars Pedagogische Academie Ik vind het een prachtig gebouw, licht en overzichtelijk, maar nog wel een beetje kaal. Je moet beter kunnen zien wat hier gebeurt. Ze zouden werkstukken aan de muur kunnen hangen, zoals ze op veel basisscholen doen. Maar misschien komt dat nog. We zitten hier nog maar pas. Ik vind het jammer dat de projectruimtes zoveel glas hebben. Je wordt snel afgeleid door wat er buiten gebeurt. En dat glas is gehorig, je kunt geen persoonlijke gesprekken voeren. De digitale schoolborden zijn ook super. Geen geknoei meer met krijtjes Hendrik Fredericks (48), sportdocent en -coördinator Een machtig en imposant gebouw. En een fantastisch zwembad. Het is mooi dat de sportvoorzieningen op het Zernikecomplex nu op-en-top zijn. Daar mogen we trots op zijn. Ik heb er alleen moeite mee dat in het gebouw veel ruimte niet functioneel wordt gebruikt, er is heel veel lucht. En het was nog mooier geweest als het gebouw dichter bij de sportvelden had gestaan. Maar oké, de Hanzehogeschool koos ervoor om alle HG-gebouwen bij elkaar in de buurt te plaatsen. Sanne Engelsman (22), eerstejaars Pedagogische Academie We zijn er absoluut op vooruit gegaan. De glazen projectruimtes zijn mooi en wat het allermooiste is: er zijn er genoeg. De digitale schoolborden in de klaslokalen zijn ook super. Geen geknoei meer met krijtjes. Je kunt er zelfs films op projecteren. Maar het is wel een afgelegen plaats. Je gaat niet meer zomaar naar het centrum. Bovendien woon ik op kamers vlakbij het oude gebouw. Maar ach, een eindje fietsen is zo erg nog niet. Blanche Peters (21), derdejaars Sportontwikkeling Het nieuwe gebouw is groot, architectonisch en industrieel. Ik moet er nog aan wennen. Ik mis de gezellige sfeer een beetje, in het Corpushuys zag je iedereen in de kantine. Dat is voorbij. Maar de zalen zijn prachtig, vooral de danszaal vind ik geweldig. Je kunt ook heel gemakkelijk contact maken met de leraren, je ziet zo of ze er zijn of niet. Door al dat glas kun je elkaar goed bekijken bij het sporten. Ik weet niet of ik het wel zo leuk vind dat ze me in mijn bikini zien. Hoewel, zelf vind ik het wel leuk om daarnaar te kijken in de lunchpauze. 4 HANZEMAG WOENSDAG 12 MAART 2008 [12]

5 Tuktuk zoekt vernuftelingen KORT NIEUWS In Azië zorgen miljoenen gemotoriseerde fietstaxi s, zogeheten tuktuks, voor onrustbarende milieuvervuiling stoffen. Op 6 maart bezocht de stichting Enviu de Hanzehogeschool om studenten te vinden die willen meedenken over het aanpassen van de tweetaktmotoren. Enviu wil het beste en bruikbaarste idee achterhalen in de vorm van een wedstrijd onder studenten en instituten. Het Energie Kennis Centrum van de HG doet al mee aan de battle van dit Hybrid Auto Rickshaw project. (info: Foto: loexproduxies Pia en Tobias winnen Harten Aas prijs Cello-student Pia Greiner heeft op 27 februari de Harten Aas Cultuurprijs voor klassieke muziek gewonnen tijdens een besloten avond in de Stadsschouwburg. In de categorie Jazz sleepte contrabassist Tobias Nijboer de trofee in de wacht. Het Holland Casino looft de Harten Aas prijs jaarlijks uit aan het grootste talent van het Prins Claus Conservatorium. Bij de klassieken visten de pianisten Hristo Petrov en Yanica Hristova achter het net. Nijboer gaf Tarek Yamani (piano) en Yang Ming (trombone) het nakijken. Landelijk hbo-studenttevredenheidsonderzoek De SSA-enquête, het tevredenheidsonderzoek onder studenten van de Hanzehogeschool, wordt dit jaar vervangen door een landelijk onderzoek dat op alle hogescholen wordt gedaan. HGstudenten krijgen wel 36 extra, op de HG toegespitste, vragen voor de kiezen. De landelijke vragen gaan over algemene zaken, informatie, lesroosters, toetsing, beoordeling, betrokkenheid en faciliteiten. Studenten kunnen hun antwoorden scoren op een vijf- en tienpuntsschaal en hun opleiding en de HG een rapportcijfer geven. De HG verloot twaalf Wiispelcomputers en twee draagbare dvdspelers onder de deelnemers. Dirk-Jan Visser raakt gewond in Belgrado Foto-journalist van het jaar Dirk-Jan Visser is op 21 februari in de Servische hoofdstad Belgrado gewond geraakt. Visser werkte voor de NRC aan een reportage over een demonstratie met ruim duizend jongeren toen hij werd mishandeld. Na een nacht observatie kon Visser het ziekenhuis van Belgrado vrijwel ongedeerd verlaten. Zijn foto-apparatuur is echter volkomen vernield. Dirk-Jan Visser is oud-student van Academie Minerva, het instituut voor opleidingen voor Beeldende Kunst en Vormgeving van de Hanzehogeschool. Assistent-geneeskundigen studeren af Op 7 maart studeerde de eerste lichting assistent-geneeskundigen van de HG af. De dertien afstudeerders volgden de duale masteropleiding Physician Assistant. Onder supervisie van een arts voert een Physician Assistant taken uit die tot voor kort aan artsen waren voorbehouden: anamneses, onderzoeksaanvragen en interpretatie, het opstellen van behandelingsplannen, het uitvoeren van medisch-technische handelingen en de coördinatie van medisch beleid. De eerste Assistent-geneeskundigen sloten hun opleiding af met een toegepast onderzoek. Bottema zwaait af: ICT en FEM, werk samen! Op 4 maart zwaaide Andries Bottema af als lector Business Intelligence aan de Hanzehogeschool. In een afscheidsartikel in het tweede nummer van het Magazine voor BI pleit Bottema voor meer samenwerking tussen economische opleidingen en opleidingen voor informatietechnologie en communicatie. Business Intelligence is bedoeld voor de Financieel-Economische Manager, maar zonder samenwerking zal hij nooit van het belang van BI doordrongen raken. BI is het verzamelen en analyseren van marktgegevens en economische en technologische trends om beslissingsondersteunende informatie te verkrijgen. HanzeMag blundert in duplo In de HanzeMag van 6 februari staat in de rubriek UitWonen een beschrijving van het onderkomen van Liv-eva Venema. Diezelfde Liv-eva leidt in de volgende uitgave een rondleiding door het nieuwe Instituut voor Sportstudies. Maar Liv-eva Venema bestaat niet. Liv-Eva Veenman wel. Onze verontschuldigingen. HanzeConnect geeft lespakket dementie uit Dementie, Zorgen voor Nu en Later. Zo heet het lespakket dat HanzeConnect op de markt brengt. Het pakket bestaat uit een film en een werkboek. De film toont zeven praktijksituaties, het werkboek levert werkvormen aan die het gebruik van de film in lessituaties vergemakkelijken. Het lespakket wordt op 13 maart gepresenteerd in conferentiezaal De Appel op het Zernikecomplex. Ná 13 maart is het pakket voor 25 te koop. Bestellen via k.s.doelpawiro@pl.hanze.nl. [12] MAART WOENSDAG HANZEMAG 5

6 RECENSIE BIJ DE LES Haruki Murakami - Norwegian Wood ***** FRICK Groeibriljant Zo n tien jaar geleden lag Hard Boiled Wonderland en het Einde van de Wereld van Haruki Murakami voor een tientje bij De Slegte. Ik was meteen verkocht. Het magische verhaal, de bevreemdende sfeer en de pure, heldere schrijfstijl van de Japanner zijn verslavend. Norwegian Wood, uit 1987, is het boek waarmee Murakami twintig jaar geleden doorbrak in Japan. Jonge Japanners gingen massaal plat voor de seksscènes en de verwijzingen naar westerse pop en jazz. Het boek werd in 2007 vertaald in het Nederlands en door de verkopers van Selexyz uitgekozen tot boek van het jaar. Het verhaal begint als de hoofdpersoon Watanabe landt op het vliegveld van Hamburg. Het nummer Norwegian Wood brengt de 37-jarige Japanner achttien jaar terug in de tijd. Naar 1969, het jaar waarin Watanabe theaterliteratuur studeert aan een universiteit in Tokio. Hij woont op de campus waar hij een eenzaam leven lijdt. Hij heeft één vriend, Nagasawa, een populaire, rijke rechtenstudent die een reputatie heeft dat hij met honderd meisjes naar bed is geweest. Ik denk ongeveer vijfenzeventig, zegt Nagasawa na enig nadenken. Norwegian Wood is de favoriete Beatlessong van Naoko, de mooie, labiele vriendin van Watanabes beste vriend Kizuki, die op zijn zeventiende zelfmoord pleegde. Naoko studeert aan een meisjesuniversiteit. Ze leeft sober en heeft nauwelijks vrienden. Ik heb deze universiteit gekozen omdat niemand van mijn school er naar toe ging. Watanabe en Naoko brengen hun zondagen wandelend door Tokio door. Naoko voorop en Watanabe in haar kielzog. Hoe zijn we hier terechtgekomen? Jij bent hier terecht gekomen. Ik liep alleen maar achter je aan. Hun band lijkt te bestaan uit de leegte die de dood van Kizuki achterliet. De dood is niet het tegendeel van het leven, maar omgeeft ons tijdens het leven voortdurend. Op Naokos twintigste verjaardag staat Watanabe voor haar deur met een taart. Na hun Norwegian Woods-nacht stort het meisje in en vertrekt naar een inrichting in de bergen. Watanabe bezoekt haar met de Toverberg van Thomas Mann onder zijn arm. In de inrichting is niets wat het lijkt. Patiënten lijken artsen en artsen patiënten. Watanabe logeert er twee dagen in het appartement van Naoko en haar kamergenoot, de kettingrokende muzieklerares Reiko, die voor 100 yen Norwegian Wood op haar gitaar speelt. Terwijl Naoko steeds verder afglijdt, doet Watanabe alles om niet aan de holte in zijn lichaam te denken. Ondertussen heeft Watanabe eerstejaars Midori leren kennen. Een meisje met kort haar, ultrakorte rokken, dat cocktails drinkt en smakelijk over seks praat. Watanabe wil je je een keer aftrekken als je aan me denkt? Alsjeblieft? Gewoon omdat we vrienden zijn. Aan het sterfbed van haar vader vraagt ze of Watanabe haar meeneemt naar een pornofilm. Tussen Watanabe en Midori ontstaat een band. Je bent heel lief, Midori. Zo lief dat de bergen verkruimelen en de zee opdroogt. Norwegian Wood is misschien wel Marukami s meest realistische roman, maar dat doet niets af aan de wonderlijke sfeer. Waarom het verhaal zoveel indruk maakt, is moeilijk te bevatten. Waarom we twintig jaar op een vertaling hebben moeten wachten nog minder. Loes Vader Norwegian Wood, Paperback, 317 pagina s, Atlas, ISBN10: X, ISBN13: Wil jij ook een recensie schrijven voor HanzeMag. Selexyz Zernike stelt gratis een boek beschikbaar. Meer info? Neem contact op met de redactie van HanzeMag. Het is van tweeën één. Of Bert van der Tuuk is dom, of Bert van der Tuuk is slim. Bert van der Tuuk is de directeur van het Instituut voor Sportstudies van de Hanzehogeschool. Het Instituut voor Sportstudies is verhuisd naar het Zernikecomplex. En hoe! Op Zernike staat me daar een pandje. Om je vingers bij af te likken. De Diamant noemen ze het. Maar het pronkjuweel van de HG heeft een makke. Er zijn te weinig lokalen. Het zwembad is nog niet eens volgestroomd en nu al moet de sportstudenten uitwijken naar pandjes om de hoek. En binnenkort rukt Sportstudies zelfs noodlokalen aan. O jee, als de accreditatiecommissie daar maar niet achter komt. Zouden de hoge heren van de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie zich de komende maanden laten verblinden door het gefonkel van de Diamant? Natuurlijk, er is genoeg afl eiding. Een topsporthal van internationale allure, een wedstrijdbad dat zo maar eens Olympisch zou kunnen worden, ruime faciliteiten om in de nabije toekomst uit te groeien tot hét sportkennisinstituut van Nederland. Hè, wat naar nou dat Van der Tuuk is vergeten om genoeg lesruimte te regelen. Misschien wel een beetje dom. Of slim. Die commissie is niet gek, die snuffelt. Die commissie legt alle facetten van de Diamant onder de loep. Ook de minder schitterende. Dat lokalentekort, bijvoorbeeld. Misschien vindt Van der Tuuk dat op voorhand niet erg. Het College van Bestuur vindt dat erg. Het College is meegegaan met Van der Tuuks droom: de Hanzehogeschool aan het mooiste sportinstituut van Europa helpen. Laat de Diamant dat nou zijn, op één klein dingetje na, die verduvelde lokalen. Als je het zo bekijkt is de accreditatiecommissie Van der Tuuks stok achter de deur. Een ideaal drukmiddel om het College over de streep te trekken. Over een half jaar zegt Van der Tuuk dat hij het slim heeft gespeeld. Dan staat er naast de Diamant een groeibriljant, een gebouw vol lokalen. Vraag tien willekeurige mensen aan welke voorziening ze het eerste denken als ze een nieuwe school zouden moeten bouwen. Vraag het en u krijgt het antwoord op de vraag: is Van der Tuuk dom of is hij slim? Reageren? hajo.frick@gmail.com Hajo Frick 6 HANZEMAG WOENSDAG 12 MAART 2008 [12]

7 BIJ DE LES Sociale Studies Foto: Pepijn van den Broeke Job van Dijkhuizen van Bureau Jeugdzorg Drenthe loopt weg met Turnells visie. Het uitgangspunt bij alles wat je doet, is het antwoord op de vraag: wat betekent dit voor het kind? Wat gaat er wél goed in het onderwijs? Dat is een goede vraag voor de rubriek Bij de Les. Bij de Academie voor Sociale Studies is van alles mis, zo hoort Boudewijn Otten wel eens. Maar case management loopt op rolletjes. Als Jaap Bruijn zegt dat case management een zeer actuele specialisatie is, roezemoezen de vierdejaars genoeglijk verder. Ze nestelen zich in de collegebankjes, scharrelen notitieblokken op of ze schikken hun haar. Maar als Jaap Bruijn de naam Rowena dropt, die laat volgen door het Meisje van Nulde, kun je in zaal C.001 van de Hanzeborg een speld horen vallen. Het is meteen stil, hè?, monkelt de docent aan de Academie voor Sociale Studies. Rowena is een schrikwoord in de wereld van de jeugdhulpverlening. Net als Savanna en Gessica (het Maasmeisje) refereren ze aan noodlottige gebeurtenissen waarin de hulpverlening steken liet vallen. Maar, zo houdt Bruijn de 24 studenten voor, hulpverleners zijn niet schuldig aan de dood van deze kinderen. Dat zijn de ouders. Toch schort er wat aan de hulpverlening aan zogeheten multi-problemgezinnen. Een hele reut instanties staat klaar om het multi-problemgezin te helpen. Maar wie houdt het overzicht? Dat is de taak van de case manager, de functie die in 2005 werd ingesteld na het onderzoek naar falende jeugdzorg. Lijkt die functie jullie wat?, vraagt de spreker van vandaag, Job van Dijkhuizen, vestigingsmanager van Bureau Jeugdzorg Drenthe. Mwwwh, klinkt het lauw. Oké, zegt Van Dijkhuizen, dan ben ik niet voor niks gekomen. Een case manager, zo stelt Van Dijkhuizen, is vooral een regisseur. Hij stelt vast of een kind voor zorg in aanmerking komt. Hij bepaalt welke zorg er wordt geleverd en hij houdt gedurende het hulpverleningstraject de vinger aan de pols. En de case manager is degene die bepaalt of en wanneer de hulpverlening wordt beëindigd. Dat is een moment dat nogal eens wordt vergeten. Net zoals hulpverleners nogal eens vergeten te empoweren, de cliënten te prikkelen om zelf hun problemen op te lossen. Ik zie in rapporten vaak waslijsten aan problemen waarmee gezinnen kampen, zegt Van Dijkhuizen, de beschrijving van wat wél goed gaat, wordt vaak afgedaan in een paar regels. Dat is slecht werk. Er is altijd iets wat wél goed gaat. Oké, dat zijn uitzonderingen. Maar in de uitzondering schuilt vaak de oplossing. Nederlandse jeugdhulpverleners nemen te snel de problemen van de ouders over. De ouders zijn hun problemen niet de baas. Als je hen die problemen uit handen neemt, bevestig je hun onmacht. Terwijl je juist alles moet aangrijpen om ze te helpen om zelf meester te worden van de situatie. Van Dijkhuizen loopt weg met de Australiër Andrew Turnell. De maatschappelijk werker uit Perth is één van de schrijvers van Working With Denied Child Abuse. De aanpak van Bureau Jeugdzorg Drenthe stoelt op Turnells visie. Altijd de zorgen van de cliënten voorop stellen. Hen steeds weer wijzen op wat ze wél kunnen doen. En het uitgangspunt bij alles wat je doet, is het antwoord op de vraag: wat betekent dit voor het kind? Van Dijkhuizen laat het A-viertje zien dat dient als plan van aanpak voor een multi-problemgezin. Hetzelfde papier, ingevuld door een kind uit één van Turnells probleemgezinnen, toont een huiveringwekkende werkelijkheid. Het kind heeft twee huizen getekend, door het ene heeft het een kruis gezet. Nooit alleen bij pappie op bezoek gaan, schreef de kinderhand ernaast. Nog een huis met een kruis erdoor heen. Nooit met pappie alleen in huis blijven. Een tekening van zon, zee en strand gaat vergezeld van de krabbel: nooit met pappie alleen het water in. Daaronder staan de namen van de buurtgenoten die het kind kunnen helpen als pappie toch Andrew vroeg het kind wanneer het zich onveilig voelt. Hij liet het kind zelf bedenken wat daaraan te doen is. Dat antwoord heeft het kind getekend. Goede vragen stellen is niet voorbehouden aan case managers. Van Dijkhuizen: Iedere hulpverlener moet het kunnen. Een goede vraag is een vraag waarop de hulpverlener het antwoord niet weet, maar de cliënt wel. Boudewijn Otten [12] MAART WOENSDAG HANZEMAG 7

8 Emile Ratelband leest Laura s lichaam Je haar wijst op een gezonde emotionele huishouding Emile Ratelband geeft een workshop Somatology in Groningen. Vierdejaars SPH Laura Hage voelt hem aan de tand en laat haar lichaam lezen door de hyperactieve hyperpositivo. Het is druk op 26 februari in Martiniplaza. De Groningse Studentenvereniging voor Internationale Betrekkingen (SIB) heeft veel studenten opgetrommeld om hun licht op te steken bij Develop Your World. Het grootste evenement voor jongeren in het noorden op het gebied van ontwikkelingssamenwerking staat voor de vierde keer op het programma. Informatiekramen, workshops en gastsprekers. De publiekstrekker is über-positieveling Emile Ratelband, die een workshop geeft over Somatology, de methode waarin de voormalige patatbakker karakterbeschrijvingen maakt op grond van uiterlijke kenmerken. Emile loopt als een dwaas rond. Materiaal opruimen, poseren voor de foto Bent u altijd zo druk? Ik probeer altijd zo veel mogelijk te vertellen in een zo kort mogelijk tijd. Het klopt dat ik duidelijk aanwezig ben, maar daarmee laat ik dan ook een onuitwisbare indruk achter. Onlangs schreef u Somatology, een boek over somatologie? Somatology is de leer van je lijf. Je bent aan de buitenkant gelijk als aan de binnenkant. Uit een beukenboom zal nooit een eikenboom komen, uit een kersenpit nooit een appelboom. Iedereen heeft een bepaalde somatologische voorkeur, bijvoorbeeld om behouden te zijn, angstig of juist energiek. Dat zit in je lijf en dat moet eruit komen. Wanneer dat wordt belemmerd, komt het er wel op een andere manier uit, bijvoorbeeld door ziekte, onaangepast gedrag of misdaad. Maar het is geen aan- of af te leren gedrag, het is de innerlijke drive. Heeft de hedendaagse maatschappij somatology nodig? Ja, want mensen geven zich niet meer over aan die innerlijke drive. Onze maatschappij is ook niet ethisch meer. Vroeger werden mensen jurist of advocaat omdat ze van binnenuit ethisch waren. Vandaag de dag kan iedereen studeren wat ie wil en wordt er niet meer ethisch getoetst. Daarom is onze maatschappij ook zo n zooitje. In hoeverre heeft somatology invloed op uw dagelijks leven? Het heeft voor mij vele deuren geopend en veel antwoorden opgeleverd. Somatology heeft trouwens niet alleen betrekking op mensen. Ik heb onlangs een hond gekocht en deze heb ik somatologisch uitgezocht. Het is een hond met een bovenbeet, precies wat ik zocht! Ik wil een hond die bijt en vasthoudt. Doe mij eens, somatologisch gesproken. Emile bekijkt me eens goed. Met gefronste wenkbrauwen bestudeert hij mijn haar, mijn oren, mijn neus, mijn ogen. Je steile haar wijst op een gezonde emotionele huishouding. Je oren zijn echter klein en onregelmatig. Dat houdt in dat je veel ups en downs in je leven kent. Ik kan zien dat je veel verdriet hebt gehad en veel hebt gehuild. Maar dat verdriet hoeft niet rechtstreeks uit je hart te komen, dat zie ik aan je hals. Je hebt een vrij grote neus, maar geen sterk ontwikkelde neusvleugels, dat betekent dat je veel energie hebt, maar het kan er niet uit. Dat je kunt genieten van het leven, zie ik aan je mond, je hebt volle lippen. Je houdt van mensen want je hebt grote ogen. Je durft ze toe te laten. Toch laat je je ook leiden door angst, dat zie ik aan de manier waarop je loopt. Toch even checken Hebt u er wel eens naast gezeten? Nee, ik zit er nooit naast. Soms vinden mensen dat ik het niet bij het rechte eind heb, maar dat is omdat zij zelf denken dat het anders is. Het gaat namelijk niet om gedrag, maar om wie je bent. Misschien kun je het niet plaatsen, maar het is wel de waarheid. Altijd. Interessante materie, die Somatology Ratelband ratelt er nog lang over door. Zelf duik ik nog even de kroeg in. Even genieten van een biertje, je innerlijke drive moet je namelijk nooit ontkennen. Laura Hage Foto s: Lukas Koelikamp Tien keer Emile (wat je nog niet wist over entertrainer Ratelband) Motto: Als je wilt, kun je Eten: Indisch Op je nachtkastje: Leven zonder Olie van Adjied Bakas & Rob Creemers Land: Seychellen Liefde: Mijn vrouw, Moon nee, mijn kinderen Drankje: Water Bijnaam: De vuurloper Auto: Ik hou van m n Bentley, m n Rolls en m n Corvette uit 58. Parfum: Nee Droom: De wereld over met Somatology Foto: Luuk Steemers 8 HANZEMAG WOENSDAG 12 MAART 2008 [12]

9 Studenten discussiëren over de gevaren van alcohol Jezus dronk ook wijn, hij deelde het zelfs uit! Jongeren drinken steeds vroeger en steeds meer. Gevaarlijk, want alcohol is uitermate schadelijk voor hersenen in de groei. Tijdens het studentendiscussiecafé over jongeren en drankgebruik wordt geen drank geschonken. Erover praten is een stuk gezonder. Negen vragen over alcohol krijgen de aanwezigen voorgelegd. Wie er twee met ja beantwoordt, zit in de gevarenzone. Bij meer dan twee keer ja moet je je serieus afvragen of je niet moet gaan minderen. Of de test is wel erg streng, of een ruime meerderheid van de aanwezigen in de USVA is alcoholist, want vrijwel iedereen zit op meer dan één keer ja. Trek zelf je conclusies, besluit discussieleidster Lilian Hoogeboom diplomatiek. De negenvragentest is niet bepaald waterdicht, of is hij misschien bedoeld om je een beetje bang te maken? Discussiëren over alcohol is lastig en Studium Generale, de organisator van het studentendiscussiecafé, maakt het het publiek op 20 februari ook niet makkelijk. Gaat het nu over comazuipen en bierketen, of toch over studenten en verenigingen, of over beide? Alcohol is iets van alle tijden. Jezus dronk immers ook wijn, hij deelde het zelfs vrij uit. Maar toch is er iets veranderd in de laatste jaren. Jongeren drinken steeds jonger en ook steeds meer. Marloes dertiende alcoholist zijn. Alcohol leidt tot problemen, zo komen ze ook bij ons terecht, maar vrijwel altijd liggen er andere problemen aan ten grondslag. Onstabiele gezinssituaties vooral. De rol van ouders is heel belangrijk, vindt Klok. Tegenwoordig willen ouders vooral vrienden zijn, ze mijden conflicten. Verbieden en streng optreden staan ook al laag op de agenda. Een ouder hoeft natuurlijk geen dictator te zijn, maar je moet een kind wel duidelijke grenzen stellen. Laat je kind in ieder geval niet drinken vóór zijn zestiende. Uitstel is altijd winst. Een jongen in het publiek merkt op dat het probleem misschien wel is dat alcohol volledig maatschappelijk geaccepteerd is. Zelfs jullie als hulpverleners zeggen net nog dat drinken met mate prima is. Maar wat is met mate? Ik vind drinken zeker niet prima, begrijp me goed, antwoordt Klok. Alcohol is een gif, zelfs in geringe mate. Maar we leven inderdaad in een maatschappij waar alcohol geaccepteerd is. Het zou Het zou eigenlijk ideaal zijn als je tot je 24e niet drinkt, want tot die tijd groeien je hersenen Illustratie Xiao Feng Chiu & Mathieu van der Bij Klok, therapeute bij Verslavingszorg Noord-Nederland (VNN) komt meteen met een kernprobleem op de proppen. Waarom drinken jongeren eerder en meer en wat valt er aan te doen? Paul Koopman, ook therapeut bij VNN, werkt in het Bauhuus, een opvanghuis voor verslaafde jongeren tussen twaalf en achttien jaar. Daar zitten kinderen van twaalf die al drie jaar continu stoned zijn, of vijftienjarigen die al sinds hun eigenlijk ideaal zijn als je tot je 24e niet drinkt, want tot die tijd groeien je hersenen, maar dat lijkt me op dit moment onrealistisch. Drinken is nog steeds de norm. Maar goed, dertig jaar geleden was roken dat ook. Dat veranderde toen er meer bekend werd over de schadelijke gevolgen. Met drank kan uiteindelijk hetzelfde gebeuren. Anke Valent, preses van studentenvereniging Albertus Magnus, krijgt het zwaar te verduren. De dorpscultuur bij een vereniging, die volgens Anke zorgt voor sociale controle, kan volgens het publiek voor hetzelfde geld een averechts effect hebben. Gaan studenten juist niet meer zuipen om indruk op elkaar te maken? Studenten zuipen veel, maar ik heb het idee dat de leden van verenigingen er nog een schepje bovenop doen, zegt iemand. Anke weert zich kranig en krijgt hulp uit onverwachte hoek. Ik vind eigenlijk dat je wel een compliment verdient omdat je het hebt aangedurfd hier te komen, zegt hulpverleenster Klok. Anke lacht. Ik heb ook wel even getwijfeld, maar ik vond het toch wel belangrijk om hierover te praten. Daar zijn alle aanwezigen het in ieder geval over eens. Chris Wind [12] MAART WOENSDAG HANZEMAG 9

10 Financieel HG-geweten Van der Wal beste controller van Noord-Nederland Louter lof voor Klaas Klaas van der Wal is de beste controller van Noord-Nederland. Loftuitingen en pluimen op de hoed voor de financiële man van de Hanzehogeschool, winnaar van de Mensen Voor C1jfer5 Prijs. Foto: Luuk Steemers Klaas van der Wal, directeur Financieel Economische Zaken van de Hanzehogeschool (HG), is de beste controller van Noord-Nederland. Dat vond de zeskoppige jury van de Mensen voor C1jfer5 Prijs. Op 19 februari loodst Aize Bouma het publiek door het programma in het Atrium van de Noordelijke Dagblad Combinatie. Cabaretier Arno van der Heyden neemt het vak serieus. Hij heeft wel ontzag voor mensen met kennis van financiën: Zelf heb ik wel eens geld, maar nooit lang genoeg om er verstand van te krijgen. Met liedjes als Ik Heb Weer Geld Op De Giro brengt de Groninger het publiek, voor het merendeel goed in het pak gestoken financiële mannen en vrouwen, in een goede stemming. Klaas van der Wal (37), al een jaar of tien directeur van FEZ, is min of meer tegen zijn zin voorgedragen. Als echte controller staat hij liever niet in de schijnwerpers. Maar daar hadden een paar collega s geen boodschap aan. Zij vroegen het College van Bestuur het financiële geweten van de HG te nomineren. De zes juryleden spraken in de weken voor de prijsuitreiking met de drie genomineerden en degenen die hem voordroegen. Zo vormden zij zich een beeld van de kwaliteiten van de kandidaten. Marian van Os, lid van het College van Bestuur (CvB), heeft in een video-impressie louter lof voor haar directeur. Deskundig, noemt zij Van der Wal: Een goede manager met tevreden medewerkers, een goed adviseur, collegiaal, integer, authentiek en geen poespas. Van der Wal, zo betoogt Van Os, is ook nog eens daadkrachtig en hij heeft gevoel voor humor. Het zal je maar door je baas gezegd worden. Van Os doet dat deze avond niet in persoon. Tijdens haar werkbezoek in Zweden blijft ze telefonisch van minuut tot minuut op de hoogte. Ook CvB-voorzitter Henk Pijlman steekt de loftrompet over Van der Wal: Als Klaas zegt dat iets niet kan, kan het niet. Dan hoeven wij daar niet meer over na te denken. Later die avond onderstreept juryvoorzitter Dirk Swagerman (hoogleraar Controlling aan de Rijksuniversiteit) de loftuitingen en geeft aan dat de goede financiële positie van de HG vooral een gevolg is van de goede control. De prijs bestaat uit een trofee en een lang weekend naar een Europese stad. Nog steeds is onduidelijk waar het gezin Van der Wal het meegeleverde zakgeld mag opmaken. De waardering is het belangrijkst, zegt hij, Zo n prijs is nou eenmaal een pluim op de hoed. Op mijn hoed en op die van de medewerkers. Het is een erkenning van wat we samen tot stand hebben gebracht. De HG mag trots zijn op dit succes. De aanwezige collega s en familieleden zijn dat zeker zeer trots! Michiel Boekschoten, controller Hanzehogeschool Mensen voor C1jfer5 Prijs De Mensen voor C1jfer5 Prijs is een initiatief van Afier Accountants. De prijs als waardering voor een vaak minder zichtbare, maar wel van vitaal belang zijnde beroepsgroep, werd vorig jaar voor het eerst uitgereikt. De verkiezing wordt mede mogelijk gemaakt door de NDC Mediagroep (voorheen Hazewinkel Pers, de eigenaar van het Dagblad van het Noorden) en de Friesland Bank. De opnamen van de prijsuitreiking zin te zien op 10 HANZEMAG WOENSDAG 12 MAART 2008 [12]

11 Hanze D-team werft Duitse studenten In Holland darf mann Dozenten dutzen Drie studenten van het Hanze D-team reisden naar het Duitse Papenburg om aan eindexamenscholieren voorlichting te geven over studeren op de HG. Als je op een boot gaat wonen, nodig dan geen dertig man uit. Foto: Luuk Steemers De eerste inforonde begint. Esther Jansen (links), Britta Stiepel en Magnus Trippler wachten op Interessenten. Wir freuen uns auf Sie, zegt Studienberaterin Ute Jan van Fachhhochschule Oldenburg Standort Emden enthousiast. Haar wervingspraatje maakt razendsnel duidelijk waarom veel Duitse studenten niet voor een opleiding in Duitsland kiezen. Veel informatie over selectiecriteria en Numerus Clausus- regelingen waarbij slechts een beperkt aantal studenten wordt toegelaten. Als je niet aan de criteria voldoet, moet je soms wel drieënhalf jaar wachten voordat je met een bepaalde studie kunt beginnen. Tijdens de Sudieninformationstag op 20 februari in de aula van de Berufsbildende Schulen, een scholengemeenschap van beroepsopleidingen in Papenburg luisteren 250 scholieren naar sprekers van hogescholen in Duitsland en Nederland. De sprekers van de hogescholen zijn allemaal medewerkers. Daardoor valt het Hanze D-team met drie Duitse studenten onmiddellijk op. Derdejaars Logopedie Britta Stiepel schudt de Duitse scholieren nog eens extra wakker door zich in het Nederlands voor te stellen, waarna ze in het Duits de pluspunten van studeren aan de HG belicht. Groningen is erg veilig voor een meisje. Ik woon er nu bijna drie jaar en heb nog nooit iets vervelends meegemaakt. Pas afgelopen weekend zag ik voor het eerst een Schlägerei in het centrum. Britta somt nog meer voordelen op: veel disco s, goedkoop sporten, fietsstoplichten, dutzen mit Dozenten (tutoyeren)en geen numerus clausus. Wel moet je van projectwerk houden en van praktijkgerichtheid. Logopediestudenten behandelen al echte patiënten in hun tweede jaar. Vierdejaars international Business School Esther Jansen, zelf afkomstig uit Papenburg, gaat rap pratend in op de financiële kant. Vroeger moest je eerst een jaar in Duitsland studeren om in aanmerking te komen voor een beurs. Het Europese Hof heeft daar een stokje voor gestoken, nu kom je meteen in aanmerking. Het collegegeld is misschien iets meer dan in Duitsland, maar veel scheelt het niet. Pendeln op en neer naar Papenburg is goed te doen, vindt Esther, maar niet veel goedkoper dan een kamer huren. Alleen moet je niet dertig man uitnodigen als je op een boot woont. Ze vertelt over een uit de hand gelopen feestje waarbij een woonboot is gezonken. Na de verhalen van Esther en Britta hebben de scholieren na drie uur van voordrachten moeite zich te concentreren op een nogal droge opsomming van Prof. Dr. Reinhard Rauscher van Fachhochschule Osnabrück. Tien redenen waardoor je de studie niet afmaakt, acht kennisgebieden die je onder de knie moet hebben, het beroepsbeeld, gedetailleerde beschrijvingen van de lesprogramma s. Onder de tot dusver gedisciplineerd luisterende scholieren zwelt het geroezemoes aan. De D-team-studenten waren viel lockerer, vindt Kazan Jungblut die Maschinenbau wil studeren. Ook Sarah Oediges die een economische opleiding zoekt, is positief en besluit naar één van de inforondes van het D-team te gaan. Britta, Edith en IBS-tweedejaars Magnus Trippler staan al te trappelen in lokaal A117. Zo n vijfentwintig Interessenten druppelen binnen. Achter in het lokaal zitten Elvira Ardon, directeur van het Instituut voor Architectuur, Bouwkunde & Civiele Techniek, en PR-medewerker Hans Donderwinkel. De scholieren zijn erg geïnteresseerd in de minoren en de vrije-keuzeruimte. Je kunt zelfs een onderzoek in Tanzania doen als je dat interessant lijkt, zegt Esther. Iemand vraagt of er dan een docent meegaat. Nee, maar gelukkig is onze elektronische leeromgeving erg kommunikationsfähig, antwoordt Esther. De schaduwzijden van studeren in Groningen blijven niet onbesproken. Het valt inderdaad niet mee om een kamer te vinden, beaamt Magnus. Britta doet er nog een schepje bovenop. De huren zijn hoog en de huizen voldoen vaak niet aan onze Duitse normen: lekkende daken, een douche in de keuken, slechte verwarming. Donderwinkel onderbreekt Britta s betoog nogal ruw. Hé, hé, zo slecht zijn Nederlandse woningen écht niet. De Duitsers kijken verschrikt op. Donderwinkel begint te lachen. Nur die Studentenzimmer! Luuk Steemers Das D-team braucht dich Het Hanze D-team werft sinds september 2006 Duitse scholieren voor de Engelstalige, Duitstalige en Nederlandstalige opleidingen van de hogeschool. Vorig jaar leverde dat 260 inschrijvingen op. De ruim twintig studenten van het D-team geven voorlichting op middelbare scholen in Duitsland en organiseren een speciaal programma voor Duitse bezoekers tijdens de Open Dagen. Het D-team zoekt Duitsen Engelssprekende studenten van een Nederlandstalige, Duitstalige of Engelstalige opleiding om het team te versterken. Info: dteam@org.hanze.nl. [12] MAART WOENSDAG HANZEMAG 11

12 Boekenweek 2008 Ze lezen wél! Die studenten van tegenwoordig! Ze lézen niet! O nee? Natuurlijk lezen studenten wel. Een thriller voor lekker tussendoor, een kinderboek k omdat je daar op de PA tegen aan loopt, een boek over de Middeleeuwen van een vooroorlogse Duitser of gewoon álles wat je onder ogen komt. Sommige studenten herlezen zelfs de verplichte kost van de middelbare school. Derdejaars Rouke: Nooit Meer Slapen praktisch onvoorstelbaar, maar onvoorstelbaar prachtig. Kim Bary (23), derdejaars Facility Management Boek: Onzichtbaar, Karin Slaughter, thriller, 394 pagina s Onzichtbaar is een deel uit de Sara Linton-reeks van de Amerikaanse schrijfster Karin Slaughter. Het is het beste boek dat ik het laatste half jaar heb gelezen. Ik kreeg het van een vriendin toen ik op reis ging. Voor in het vliegtuig. Het verhaal begint met een gijzeling op een politiebureau. Kinderarts Sara Linton en haar ex Jeffrey, die politiechef is, worden gegijzeld met een groepje kinderen dat net een rondleiding krijgt op dat politiebureau. Dan gaat het verhaal terug in de tijd. De tijd dat Sara en Jeffrey elkaar leerden kennen. Ze gaan naar het stadje waar hij vandaan komt en dan gebeuren er allemaal dingen die misschien met de gijzeling te maken kunnen hebben. Moord, verkrachting waar Jeffrey bij betrokken zou kunnen zijn. Het interessante aan het boek vind ik dat het afwisselend vanuit de één en dan weer vanuit de andere persoon is geschreven. En het heden dat heel vaak wordt afgewisseld met flashbacks uit het verleden. Je moet dus goed je aandacht bij het verhaal houden, anders verzuip je er in. Zo moeilijk is dat niet want als je eenmaal in het verhaal zit, kom je er niet meer van los. Je moet wel van lugubere verhalen houden, want er vloeit veel bloed. Heel veel bloed. Naast de spanning van de gijzeling zit er ook een romantische lijn in het verhaal: de liefde tussen Sara en Jeffrey. Ik vind Onzichtbaar goed geschreven en het verhaal zit knap in elkaar. Totaal niet voorspelbaar. Je wordt regelmatig op het verkeerde been gezet. Meer verklap ik niet, je moet het zelf maar gaan lezen. Lukas Koelikamp (25), vierdejaars Maatschappelijk Werk & Dienstverlening Boek: Narziss en Goldmund, Hermann Hesse, roman, 281 pagina s Het verhaal over Narziss en Goldmund speelt zich af in de Middeleeuwen in Württemberg in Zuid-Duitsland, waar de schrijver Herman Hesse is opgegroeid. Goldmund is de hoofdpersoon van het verhaal. Hij is een goeduitziende jonge man die succes heeft bij de vrouwen en weet hoe hij ze moet krijgen. Hij komt gedwongen in het klooster terecht doordat zijn moeder overlijdt en zijn rijke vader hem daar heen brengt om tot geestelijk te worden opgeleid. Narziss kiest zelf voor een ascetisch bestaan in het klooster. Hij is één van de beste leerlingen, rationeel en op zoek naar theologische waarheden. Narziss en Goldmund voelen zich tot elkaar aangetrokken en worden goede vrienden. Goldmunds drang naar vrijheid is groot en hij vlucht weg van het klooster. Na een veelbewogen reis vindt hij zijn rust in de kunst. Geestelijk laten de personages elkaar echter nooit los en uiteindelijk komen zij toch weer samen. Narziss en Goldmund is mijn lievelingsboek omdat ik herkenning vind in de twee compleet verschillende karakters van de personages en in hun bewondering voor elkaar. Het is zo mooi geschreven dat ik het wel twee of drie keer gelezen heb. De Steppenwolf van Herman Hesse vond ik ook mooi, maar wel erg depressief. Verder heb ik van hem Demian, Reis naar het Morgenland en Sprookjes gelezen. Ik lees meestal in bed maar ook overdag, s avonds en in de trein. Eigenlijk altijd wanneer ik maar zin heb. 12 HANZEMAG WOENSDAG 12 MAART 2008 [12]

13 Marieke Niemeijer (26), tweedejaars Pedagogische Academie Rouke van der Hoek (23), derdejaars Communicatie Alie Sijbersma (19), derdejaars International Business & Management School Boeken: Knuffelzachte verhalen uit de dierenwereld, Ursul Scheffler, kinderboek, 112 pagina s en De zwarte met het witte hart, Arthur Japin, roman, 400 pagina s Boeken: De Ontdekking van de Hemel, Harry Mulisch, 905 pagina s, en Nooit Meer Slapen, W.F. Hermans, 265 pagina s. Boeken: De Elementen, Harry Mulisch, 114 pagina s en Banker to the Poor, Muhammad Yunus, 288 pagina s Ik ben een echte alleslezer. Momenteel loop ik stage op basisscholen en ben daarom veel bezig met jeugdboeken. In een witte-boekenwinkel kwam ik Knuffelzachte Verhalen uit de Dierenwereld tegen. De kinderen uit groep drie zijn er dol op. En ze reageren ontzet als ik na het voorlezen van een bladzijde vergeet het bijbehorende plaatje te laten zien. De verhaaltjes geven me een blij gevoel. Ze lopen goed af, maar op een realistische manier. Zoals dat olifantje dat bij zijn ouders wegloopt omdat hij vindt dat hij al groot is. Vervolgens maakt hij allerlei moeilijke situaties door waar zijn vrienden hem uit redden. Zo ontdekt de kleine olifant dat hij toch nog niet helemaal volwassen is en hij legt het weer bij met zijn pa en ma. De Zwarte met het Witte Hart is een all time favourite. Arthur Japin baseerde het verhaal op een waar gebeurde geschiedenis. Het gaat over Kwasi en Kwame, twee Afrikaanse prinsen die cadeau worden gedaan aan koning Willem I. Die twee waren zo n beetje de eerste allochtonen in Nederland. Ze groeien op in Delft. De een wil zich aanpassen, de ander houdt vast aan de eigen cultuur. Maar allebei zijn ze gedoemd om te mislukken, vooral door het onbegrip en de angst voor het onbekende onder de Nederlanders. Het is een bijzonder aangrijpend verhaal doordat je echt de gevoelens en gedachten van de twee jongens beleeft. Geen wonder dat er nu een opera van is gemaakt. Het verhaal heeft veel aanknopingspunten met de actualiteit. Eigenlijk ben ik meer iemand voor Hermans, maar De Ontdekking van de Hemel fantastisch, alleen die inleiding al. Het idee is ook al zo goed. God, de Grote Baas, is boos op de mensheid omdat ze de Tien Geboden niet naleeft. Hij stelt twee engelen aan die drie generaties mensenlevens de tijd krijgen om de Stenen Tafelen van Mozes terug te halen. Die engelen schakelen twee mensen in om dat voor elkaar te krijgen, een sociaal vaardige sterrenkundige en een mensenschuwe geschiedkundige. Die twee raken bevriend. Harry Mulisch beschrijft die vriendschap weergaloos. De belevenissen van de twee vrienden wisselt de schrijver af met bespiegelingen van de engelen. Razend knap gedaan. Uiteindelijk plegen de geschiedkundige en de zoon, die hij heeft verwekt bij de vrouw van de sterrenkundige, de diefstal van de Stenen Tafelen. Siegfried van Mulisch vind ik ook een geweldig boek, maar andere boeken van Mulisch Het Stenen Bruidsbed vond ik niet om door te komen, Archibald Strohalm, tja. W.F. Hermans bevalt me vanwege zijn pessimisme, z n zwartgallige kijk op de mens. Vooral in Nooit Meer Slapen. Vanaf het eerste woord overrompelt je de gedachte: hoe komt de hoofdpersoon aan die achterdocht? Zelf ben ik nou ook niet wat je noemt een rasoptimist, maar zó erg dat bestaat niet, denk je. Maar Hermans houdt dat dus gewoon vast tot op het allerlaatste woord. Het is praktisch onvoorstelbaar, maar onvoorstelbaar prachtig. Ik vind De Ontdekking van de Hemel een heel goed boek, maar ook een beetje langdradig. Vooral de eerste drie delen zijn best saai. Daarom kies ik voor een ander boek van Harry Mulisch, De Elementen. Ook daar moest ik me wel een beetje doorheen worstelen, maar het is gelukkig een flink stuk dunner. Het begint allemaal heel normaal met het verhaal van een gezin dat op vakantie is op Kreta. De vader is zo n typisch Hollandse toerist in foute vakantiebroek die stiekem droomt dat hij één van de jachten bezit die hij in de haven ziet liggen. Echt een heel doorsnee gezinnetje. In het begin dacht ik: waar gaat dit naartoe? Maar op de één of andere manier was ik toch gegrepen en bleef doorlezen. Terecht, want het einde is echt alle moeite waard. Toen ik de laatste pagina uit had, zat ik met open mond voor me uit te staren. Dat méén je niet, dacht ik Echt enorm indrukwekkend. Ik probeer het ook altijd al mijn vrienden aan te raden, maar ze lezen het nooit. En omdat ze het niet lezen, kan ik mijn passie voor dit boek met niemand delen! Ik wil het namelijk echt niet verklappen, dat zou alles verpesten. Banker to the Poor raad ik iedereen aan. Ik doe nu de minor Aid & Development en dit boek is echt enorm inspirerend als je ontwikkelingswerk wilt gaan doen. Muhammad Yunus is de bedenker van microkrediet en heeft daarmee de Nobelprijs voor de Vrede gewonnen. Dit boek is zijn biografie. [12] MAART WOENSDAG HANZEMAG 13

14 STAGE HG-loopsters vallen ongenadig door de mand MARTHE Stiletto-run Na een half jaar stage in Zuid-Afrika is vierdejaars Laura Hage terug in Groningen. Vanuit haar nieuwe kamer duikt ze weer lustig het studentenleven in. Maar helemaal in topvorm is ze nog niet. Volgend jaar misschien, als er weer een voorronde van de stilletorun wordt gehouden. Zakenreis Op zakenreis naar Warschau, Polen. Dat betekent dat ik over twee uur business class vlieg. Ik droom weg in de wereld van champagne en mantelpakjes, naaldhakken en handtassen, knappe zakenmannen en luxe stoelen. Misschien moet ik zelfs overnachten! Vannacht aan de zwier met mannen in pak! Ik zie er werkelijk fantastisch uit! Gelukkig kon ik nog snel een compleet nieuwe garderobe aanschaffen. Dit soort reisjes gaan natuurlijk nog veel vaker voorkomen. Daar moet ik van uitgaan, vind ik. Vertrekhal D6. Ik haal snel een broodje, chocolade en chips. Met mijn karretje, bedoeld voor mijn handtas, loop ik richting de vertrekhal. Een fouilleerteam staat mij op te wachten. Er kan geen lachje vanaf! Zelfs mijn schuddende billen in mijn grijze pantalon hebben geen effect. Of ik mijn naaldhakken even wil uit trekken, én mijn jasje en trui, vraagt een norse man. Tot mijn schrik realiseer ik me dat ik geen shirtje onder mijn trui heb aangetrokken Slechts gekleed in bh en pantalon ren ik onder het poortje door. Een parmantige stewardess controleert mijn naam en reikt me een glas champagne aan. Ik laat me zakken in de zachte lederen kussens. Zalig! De plek naast mij is nog leeg, merk ik op. Ik kijk naar de rij wachtende mannen, er is werkelijk geen vrouw te bekennen. Ik vermaak me kostelijk. Rustig neem ik een slok champagne. Dan verslik ik me bijna als een breedgeschouderde, gebruinde man naast mij plaats neemt. How is the champagne, dear? Excuse me?, antwoord ik met ongekende piepstem. The champagne. Is it drinkable? I prefer another brand. WAT? Goed, waar dat vandaan kwam weet ik niet. Hij is duidelijk geamuseerd. Nog een slok. Na een uur ratelen (ik heb gelogen over mijn leeftijd) geeft hij zijn business card. I m back in Amsterdam next Monday. We must have a drink! Sorry, vraagt hij of ik nog meer champagne wil drinken? Die champagne was toch niet zo n goed idee. Mijn evenwichtsgevoel is ernstig van streek. Yes. Foto: Pepijn van der Broeke Op een regenachtige dag in maart staan zestig hooggehakte vrouwen bibberend op de Groningse Westerkade. Ze rillen in hun gala-jurken, in hun jeans of in hun trainingsbroeken. Het kan allemaal. Ondanks de kou, zit de sfeer er goed in. Er wordt gelachen, out-fits worden openlijk bewonderd en geprezen. Onze kleding wordt gesponsord door feest- en cadeauwinkel Confetti. Anna- Joh en ik staan er mooi op met onze roze Dolly-Partonhoed, de platinablonde bob en onze knielange rock- n-roll polkadotjurk. Maar het belangrijkste zijn de schoenen. Nou, Confetti kan blij zijn, want we trekken veel bekijks. Promoactie geslaagd. De jury meet de hoge hakken op met een liniaaltje. Ze moeten minimaal negen centimeter hoog zijn. Reden voor dit alles: de voorronde van de Glamour Stiletto-run. Als het startschot klinkt, sprinten we weg. Plotseling geldt het recht van de sterkste. Daarnet gaf ze me nog een complimentje over mijn jurk, maar nu port dat aardige meisje naast me haar elleboog keihard tussen mijn ribben. Van de regen lijkt niemand zich meer iets aan te trekken. Links en rechts halen vrouwen me in. In hun ogen een vastberaden, bijna hysterische blik. Oei, dames, dit is menens. Allemaal hebben ze maar één doel. Zo snel mogelijk de finish bereiken en een plaats in de limousine bemachtigen. De limo zal de gelukkige winnaressen vorstelijk naar Amsterdam vervoeren. Daar mogen ze hun geluk dan beproeven in de finale in de P.C. Hoofdstraat. De hoofdprijs is niet mals, tienduizend euro shopping-money. Het prijzengeld kan diezelfde middag nog worden gespendeerd aan een compleet nieuwe garderobe. Met Gucci-jassen en Versace-tassen in hun hoofd rennen de Groningse vrouwen alsof hun leven ervan afhangt. Iemand struikelt, een ander gaat onderuit en de derde (Assepoester, o Assepoester) verliest onderweg haar muiltje (nou ja, zeg maar muil). Vanaf de zijlijn staat de menigte luid schreeuwend aan te moedigen. Een renster neemt een flinke slok uit een bidon die haar door iemand uit het publiek wordt aangeboden, om daarna weer met een ogenschijnlijk groot gemak door te sprinten naar de finishlijn. Als het om winkelen gaat, blijken vrouwen ineens verbazend fanatiek. Het is keiharde topsport hier. De dames zijn in topvorm. Anna-Joh op haar zilveren Yves St. Laurent-look-a-likes en ik op mijn zwarte Bristolletjes doen het iets minder goed. Zo n hogehakkenrace is toch moeilijker dan ik dacht. Als we wiebelend op onze naaldhakken de bocht omkomen, staan de eerste sportievelingen al uit te hijgen bij de limo. De strijd is beslist. En ik kom er ook, als laatste, puffend over de streep. Laura Hage Gelukkig, we zijn geland. Hij reikt attent mijn jas en handtas aan. Zijn prachtige glanzende bruine ogen kijken me diep aan. Plots zie ik mijzelf als refl ectie in het raampje. Een schrikbeeld! Haren zwaar in de war, wangen als tomaten en mascara tot aan mijn neusvleugels. In paniek graai ik mijn handtas uit zijn handen en wring mezelf een weg naar de uitgang. Vanavond ga ik aan de zwier. Mét zakenmannen, maar zonder champagne! Marthe Houpt 14 HANZEMAG WOENSDAG 12 MAART 2008 [12]

15 Wie heeft het lef een paar colleges te skippen? Lekker spuiten met Red Bull De bottelaar van Red Bull wil dat de consument de energiedrank associeert met het begrip creativiteit. Daarom lokt de drankenfabrikant studenten met een avontuurlijke trip. gen de studenten de bus uit. Ze worden om het gebouw geleid, naar de ingang. Muziek komt hen tegemoet. Binnen zijn de muren bedekt met grote, witte doeken, de vloer is bezaaid met tientallen spuitbussen. De groep krijgt een workshop graffiti spuiten. Even later lopen de studenten rond als marsmannetjes. Na een demonstratie oefenen de marsmannetjes op plastic doeken van één bij twee meter. Sommige spuiten heel dik,. Andere bussen geven heel snel druipers Vivianne van der Meer, derdejaars Commerciële Economie, en Juriaan Matthijssen, derdejaars Management, Economie & Recht, zijn blij met de proefpogingen. Ik had eigenlijk niet gedacht dat alle twintig plaatsen gevuld Terwijl de grote tourbus langzaam van het Zernikeplein afrijdt, speculeren de studenten over wat er zal gaan plaatsvinden als ze de onbekende eindbestemming bereiken. Ze kennen elkaar niet, al zou je dat niet zeggen. Ze lachen en praten. Wat gaan ze doen? Karten, bungeejumpen of skydiven? Zoiets. Nog geen twee uur eerder hadden twee vertegenwoordigers van Red Bull hen de vraag op het bordje gelegd: wie heeft het lef om een paar colleges te skippen? Animo genoeg. Lefgozers en meisjes verdrongen zich voor een plaatsje in de tourbus die op het Zernikeplein stond. Onderweg trekt een grote flat in aanbouw de aandacht. Daar spring ik echt niet vanaf, hoor!, roept één van de twee derdejaars Pedagogische Academie, die zich vlak daarvoor flink druk maakten over hun rokken. Inderdaad, geen passende kledij voor bungeejumping of iets dergelijks. Na ongeveer twintig minuten rijdt de bus de snelweg af. Hij komt tot stilstand bij een verlaten fabrieksgebouw aan de rand van Groningen. Enthousiast sprinzouden worden, zegt Vivianne die het spuitevenement voor Red Bull op poten zette. Je moet wel lef hebben. Zomaar in een busje stappen en je plichten verzaken. Red Bull wil met deze actie de creatieve kant van het bedrijf benadrukken. We staan goed bekend als sponsor van extreme sports, maar we staan ook voor creativiteit, legt Vivianne uit. Artiesten als The Opposites zijn bijvoorbeeld friends van ons. Janisdeman, één van de instructeurs, strooit intussen met tips. Ik word wel vaker ingehuurd voor dit soort dingen, ontzettend leuk om te doen. De studenten zijn ook lekker enthousiast en gehoorzaam. Niet bang om dingen te vragen. Zodra Janisdeman het idee heeft dat iedereen genoeg heeft geoefend wordt het proefplastic verwijderd. De studenten mogen echt aan de slag. Het thema is energie, niet zo gek voor de bekende energiedrankenbottelaar. Op de meest eigenaardige wijzen drukken de studenten het thema uit in graffiti. Iemand spuit een auto op het doek, een ander waagt zich aan een kerncentrale en een derde maakt een schilderij met vuur en water. De organisatoren dragen een lunch aan, natuurlijk is er volop Red Bull aanwezig. Sander Oppenhuizen, tweedejaars Financial Service Management mist twee colleges door de trip. Ja, twee, als ik iets doe, doe ik het goed, lacht hij. Ik vertel het mijn leraren volgende week wel, ik had namelijk gezegd dat ik ziek was. Maar ik had dit echt niet willen missen, het was een geweldige ervaring. Je moet wel doorkrijgen hoe het werkt. Geen spuitbus is gelijk. Sommige spuiten heel dik, ook al houd je het ding dicht bij het doek. Andere bussen geven heel snel druipers. Aan het einde van de middag dragen de studenten de werken naar de bus. Even later staat iedereen weer op het Zernikeplein. Met hun gigantische doeken onder de arm vogelen ze uit wat ze eigenlijk hadden moeten doen vandaag. Rimt Smolders [12] MAART WOENSDAG HANZEMAG 15

16 RIJBEWIJS VOOR PRIVÉ OF WERK SNEL NODIG? Zoek je straks een baas of word je de baas? Je eigen supermarkt, je eigen onderneming. Het kan bij C1000. Zelfstandig ondernemerschap, daar kun je van dromen. Je weet zeker dat je de stap eens zult nemen maar hoe en wanneer, dat is nog de vraag. Dan is dit je kans om spijkers met koppen te slaan. Want Schuitema is op zoek naar mensen als jij. Ambitieuze mensen met een HBO-opleiding en retailbloed die als supermarktondernemer hun eigen C1000 willen gaan exploiteren. Om zo als zelfstandig ondernemer deel te worden van een succesvolle supermarktorganisatie. Daarbij ondersteunt Schuitema je straks met praktische diensten en adviezen. Maar eerst helpt Schuitema je nu om de stap naar dat zelfstandig ondernemerschap te maken. Met het Doorgroei Ondernemers Plan dat je in twee jaar klaarstoomt voor je toekomstige taak. Een traineeprogramma waarmee je in dienst bij C1000 managementervaring opdoet en je competenties verder ontwikkelt naar het C1000 ondernemerschap. Maar laten we eerlijk zijn, de selectie en toelatingseisen zijn zwaar. Kijk daarom op als je meer over die eisen, het opleidingsprogramma op post HBO-niveau en je perspectieven wilt weten. Wil je deze kans dan nog steeds pakken, neem dan contact met ons op. Bespaar ook veel Tijd / Geld & Betaal je rijopleiding in 2009! (20 p/min) of sms 4477 RSN GRATIS KOM NAAR DE OPEN DAG OP 5 APRIL OP UNIVERSITEIT NYENRODE Je staat voor een moeilijke keuze: of voorlopig alleen werken, of verder studeren. Bij NIVRA-Nyenrode kan het allebei. Onze universitaire deeltijdopleidingen bieden de mogelijkheid om naast je werk als (assistent-)controller de opleidingen Managerial Controlling of de Master of Science in Controlling te volgen. Beide opleidingen worden door je werkgever betaald en bieden volop nieuwe carrièremogelijkheden. Meer weten over onze post-hbo- en masteropleidingen? Meld je dan aan voor onze open dag op zaterdag 5 april op Universiteit Nyenrode, of vraag onze brochure aan via NIVRA-Nyenrode School of Accountancy & Controlling Verlang je ook zo naar de zomer? Wil je deze zomer graag de handen uit de mouwen steken en veel ervaring opdoen in de (ouderen)zorg in Groningen? En vind je een zonnige vergoeding geen bezwaar? Kijk dan snel op: of bel: (050) > Thuiszorg > Wonen/welzijn > Zorgcentra Op zoek naar woonruimte? Wij hebben altijd een groot aanbod. Schrijf je gratis in! Gelkingestraat 23, Groningen tel: [050] HOEKJE MELKWEG Tijd Ik heb de tijd, ik sta er op! Studentenhulpverlening Praktijk Hoek Melkweg u. Moeite met nee zeggen of in een groep spreken? ASSERTIVITEITSTRAINING Start woensdag 2 april. 16 HANZEMAG WOENSDAG 12 MAART 2008 [12]

17 UITWONEN Samen wonen aan de Oosterkade Uitkijkend op de jachthaven van het Damsterdiep liggen aan de Oosterkade tot appartementencomplex omgebouwde pakhuizen. Vierdejaars Freerk Oosterhuis woont er nu één jaar. In september trok vriendin Theresia bij hem in. heresia Huisman (18) aait de zwarte kater T Theodorus die met grote ogen in de camera kijkt. We hebben Theo vorig jaar samen uit het asiel gehaald. Eén hoopje ellende, bijna helemaal kaal. Toen zijn baasje doodging, hebben ze hem vergeten totdat de flat leeg moest. Nu is ie hartstikke gelukkig bij ons. Maar wel te zwaar, zei de dierenarts: negen kilo! Daar moeten er drie van af. Theresia is afgelopen september ingetrokken bij haar vriend, vierdejaars Communicatiesystemen Freerk Oosterhuis (24). Ik woon hier nu net een jaar, zegt Freerk. De meeste studenten maken hier een wooncarrière door: van een kleine studeerkamer naar een appartement als dit. De flat heeft een grote woonkamer met keuken en een slaapkamer. Hiervoor woonde ik in Selwerd, veel kleiner. Ik had het geluk dat ik deze kamer van een kennis zó kon overnemen. Op de keukentafel liggen cd s, boeken, een fles wasbenzine een opengewerkte elektrische gitaar. Die ben ik aan het schoonmaken, legt Freerk uit. Niks bijzonders, hoor, een goedkope namaak van een Marlin Stratocaster. Ik speel eigenlijk het liefst akoestisch. Hij wijst naar twee Stagg-gitaren an de muur. Lang geleden heb ik in een bandje gespeeld. Nu speel ik vaak eigen nummers, sentimentele ballads over liefde of dingen die ik niet begrijp. Een vurige gloed straalt het toilet uit als Freerk er de lamp aanknipt. De muren zijn knalrood. Dat was al zo, alleen hing er eerst een veel fellere lamp waardoor het rood niet zo opviel. Naast het toilet staat een bord eenrichtingsverkeer. Heel toepasselijk op een wc, vindt Theresia. De slaapkamer heeft een nieuw verfje. Sand van de Hema, herinnert Freerk zich. Op de klerenkast staat een menselijke schedel. Die is niet echt hoor, stelt Theresia gerust. Het is Freerks nerdie kant. Theresia: Ik had bijna geen spullen toen ik hier kwam. Alleen die hoekbank bij het raam, die heb ik van mijn ouders gekregen. Verder heb ik me redelijk ingehouden, op wat prulletjes na. Freerk lacht. Ik hou van kaal en strak. Hij strijkt over een frisgroen tafelkleedje op het salontafeltje bij de bank. Daar zou ik zelf nóóit opkomen. Het wordt hier steeds huiselijker! Tekst & foto s: Luuk Steemers Foto s: Pepijn van de Broeke [12] MAART WOENSDAG HANZEMAG 17

18 Kor Dijkstra is blij met z n BHV ers Een groot oog voor het kleine hoekje Op zestien adressen in de stad Groningen zit een vestiging van de Hanzehogeschool (HG). In Leeuwarden staat op één deur het naamkaartje van de HG en in Assen opent de HG dit jaar het Hanze Institute of Technology. Op al die plaatsen zitten ongelukken in kleine hoekjes. Gelukkig zijn er overal mensen die een oogje in het zeil houden. Als het goed zit, tenminste. Foto: Luuk Steemers Kor Dijkstra: Wees trots op de bedrijfshulpverleners, koester ze. Er kan een moment komen waarop u ze hard nodig heeft. Kor Dijkstra, veiligheidsfunctionaris van de HG, zit het goed? De HG heeft 248 bedrijfshulpverleners, mensen die zijn opgeleid om te helpen als er iets loos is. Allemaal zijn ze in staat om de gebouwen te ontruimen als er alarm is. Velen hebben een diploma Eerste Hulp Bij Ongelukken en een kleiner gedeelte kan overweg met een defibrilator, een apparaat dat het hart weer op gang kan helpen. Hoe herken je een bedrijfshulpverlener? Als je sterretje-99 (*99) belt, het interne alarmnummer, reageert de BHV-organisatie meteen. Je kunt ook een conciërge of een baliemedewerker aanschieten. Alle conciërges zijn BHV er (bedrijfshulpverlener), alle mensen aan de receptie, de medewerkers van servicepunten en reprodiensten. En dan zijn er nog anderen. 248 BHV ers, is dat niet een beetje te? Lang niet altijd is iedereen aanwezig. Op iedere locatie zit een teamleider van de Facilitaire Dienst. Die is ploegleider van het BHV-team. Die weet op ieder moment van de dag hoeveel BHV ers er in huis zijn. Ik vlas op een systeem waarmee ik die informatie ook kan krijgen. Niet omdat ik alles wil weten. Ik zou mensen willen uitwisselen. Het is toch handiger als een BHV er in het gebouw zit dat hij kent? Stel dat gebouw A moet worden ontruimd en er te weinig BHV ers ter plekke zijn. Dan is het prettig als de BHV ers van gebouw B bijspringen? Als ik alle BHV ers van het Zernikecomplex in één team zou kunnen onderbrengen, kunnen ze ervaringen uitwisselen. Zelf heb ik geregeld contact met de bedrijfshulpverlening van andere instellingen. Die van de Rijksuniversiteit bijvoorbeeld, dat kan van pas komen als er op het Zernikecomplex iets rampzaligs gebeurt. Er gebeurt maar weinig, op af toe een vals alarm na. Het valt me op hoe laconiek sommige mensen reageren op de slow woop (het alarmsignaal dat klinkt bij een calamiteit, red.). Je moet gewoon als een haas het gebouw uit. Ik weet het, na een paar valse alarmen ontstaat er gewenning. Op de Hanzeborg en het Wiebengacomplex hebben we inmiddels een brandmeldingssysteem dat eerst de receptie waarschuwt. De receptionist kan voorkomen dat de slow woop direct afgaat. De BHV ers hebben dan een paar minuten om de situatie te verkennen. Waarom gaat een brandalarm af als er niks aan de hand is? Er wordt behoorlijk wat geklust op de HG. Bij linoleum leggen, bijvoorbeeld, komt bij het lassen van de naden warmte vrij die het alarm kan activeren. Zo gebeuren er meer handelingen waarvan het alarm kan afgaan. Een BHV er heeft daar niet altijd weet van. Er zijn een paar gevaarlijke adressen, Minerva bijvoorbeeld. Juist door dat sluipende gevaar zijn de BHV ers daar het meest gespitst op problemen. Ze weten waar met gevaarlijke stoffen wordt gewerkt, waar het brandgevaar het grootst is. Mensen vergeten wel eens wat er bij bedrijfshulpverlening komt kijken. Het is een beetje liefdewerk en veel verantwoordelijkheidsgevoel. Voor die toelage van 11,34 euro per maand hoef je het niet te doen. Elf euro vierendertig? Dat zijn 25 oude guldens. Echt schamel. BHV ers scholen zich ieder jaar bij, ze controleren iedere maand alle apparaten die met veiligheid te maken hebben en ze zijn permanent alert. Ze houden alle vluchtuitgangen vrij, om maar wat te noemen. Verder is het afwachten op het moment waarop Er iets gebeurt, ik ken het verhaal. Maar wie vond het verbrande meisje dat twee jaar geleden van de Toren sprong? Wie liet zich volledig met bloed onderkotsen door de man met een maagbloeding? Juist, een BHV er! Diezelfde BHV er die soms wordt afgebekt bij een ontruimingsoefening. Nou, daar word ik niet vrolijk van. In dergelijke situaties is de BHV er gewoon de baas. Boudewijn Otten 18 HANZEMAG WOENSDAG 12 MAART 2008 [12]

19 Janne Kuipers is talkshow-host bij Studenttelevision.tv Een daverend applaus graag, als ik binnenkom! Derdejaars Sportmanagement Janne Kuipers presenteert sinds januari iedere week het programma Sporthart op de internetzender Studenttelevision.tv. In Café Pacific neemt hij de show voor het eerst op met publiek. Foto: Pepijn van den Broeke Nadat het licht nog een keer is gecheckt, loopt derdejaars Sportmanagement Janne Kuipers naar de deur. Een daverend applaus graag, als ik binnenkom, zegt hij. De twintig bezoekers van Café Pacific in de Oosterstraat klappen gehoorzaam als de talkshow-host binnenloopt. Janne zet koers naar de camera s die achterin de kroeg staan. Welkom bij Sporthart. We beginnen met het nieuws. Janne loopt tot juni stage bij internet tv-zender Studenttelevision waar hij de talkshow Sporthart presenteert. De show, waarvan hij zelf het format bedacht, wordt iedere woensdagmiddag om vier uur opgenomen. Vandaag, 5 maart, voor het eerst met publiek. Janne houdt vier papiertjes in de hand met elk een nieuwsbericht: Erika Terpstra is de meest invloedrijke persoon in de sportwereld, een Oostenrijkse homo-organisatie roept de homo s onder de EK-voetballers op uit de kast te komen, zwemmer Pieter van den Hoogenband steunt coach Jacco Verhaeren die pleit voor een kritischere houding tegenover China én er is een tekort aan scheidsrechters. Na ieder bericht werpt Janne nonchalant een briefje in de lucht. Stop!, zegt Janne. Dat ging aardig goed, toch? Helaas moet het opnieuw. De belichting was niet helemaal goed. Een tweede take doorstaat Janne ook vlekkeloos, maar nu staan de geluidsschuifjes van de opnameapparatuur niet aan. Gelukkig is ook nu driemaal scheepsrecht. Janne mag even pauzeren terwijl op een scherm een filmpje wordt getoond waarin hij kennismaakt met de duiksport bij duikvereniging Ad Fundum. Eén van de leden wordt door het bestuur van Ad Fundum voorgedragen voor de verkiezing van Studentsporter van het Jaar. Daarna is het weer vol aan de bak voor de presentator en sidekick Maarten ten Wolde. Aan een ovalen tafel interviewen ze twee bestuursleden van de stichting ISOP (Internationale Studenten Ontwikkelings Projecten), een organisatie die in sloppenwijken in ontwikkelingslanden sportstimuleringsprojecten opzet. Tijdens het gesprek zoeken ze contact met ALO-student Nick Veldwijk, die in Costa Rica voor ISOP actief is. Helaas blijkt Nick niet thuis te zijn. Iemand uit het gastgezin neemt de telefoon op. ISOP-penningmeester Jan de Jong blijkt gelukkig uitstekend Spaans te spreken en krijgt zo de nodige info over Nicks activiteiten boven tafel. Nick blijkt bezig te zijn met het oprichten van een voetbalschool. Met een volgende week Robert Klaver, commercieel manager van FC Groningen, én ik ga kennismaken met American football, neemt Janne afscheid van het publiek. Ik was wel een beetje nerveus omdat het nu voor publiek was en in een andere ruimte. Ik was constant contact aan het zoeken met de camera s. Maar ik denk dat juist wel natuurlijk overkomt. Het is iedere week weer een hele klus: ideeën uitwerken, mensen benaderen en alles regelen. Ik ben voor Sporthart nog op zoek naar kandidaten voor studentsporter van het jaar en naar sporten om kennis mee te maken. Reacties van studentensportverenigingen zijn welkom. Het gaat nog niet altijd even professioneel, zegt hoofdredacteur Erik Kremer, het creatieve brein van Studenttelevision, maar het is erg leuk om met superenthousiaste jonge mensen te werken en te zien hoe snel ze zich ontwikkelen. We hebben onze wortels hier in Groningen, maar werken steeds meer samen met andere hogescholen en universiteiten. We werken bijvoorbeeld samen met Campus TV van de Technische Universiteit Enschede. Sporthart wordt daar nu wekelijks uitgezonden. Studenttelevision.tv Studenttelevision, tot januari bekend als I-See.tv, is de enige internetzender voor en door studenten gericht op heel Nederland. Het is een onderdeel van Community Television Group (CTG), opgericht door oud-studenten van de Rijksuniversiteit Groningen en de HG. Studenttelevision brengt wekelijks vier programma s: Maandag: Sporthart, met presentator Janne Kuipers Woensdag: Studentenjournaal, door Alies Hoitsma Donderdag: Het Kwartiertje, talkshow met Bram Douwes over onderwijs, cultuur en wetenschap Zaterdag: Voor T Blok, een amusementsprogramma waarin Claire Knight wensen van studenten vervult. Zie Janne Kuipers: sport@studenttelevision.tv. Luuk Steemers [12] MAART WOENSDAG HANZEMAG 19

20 Studenten zijn vaak dief van eigen portemonnee Wees niet bang voor de blauwe envelop! Ymkje van der Veen: Vorig jaar kreeg een vriendin van me 1100 euro terug Foto: Luuk Steemers Studenten hebben vaak recht op een teruggave van de belasting, weten Ymkje en Billy Joe. Huiver voor de fiscus is dus echt niet nodig. En aangifte doen is eigenlijk heel makkelijk. Maart is een leuke maand voor de vriendinnen van Ymkje van der Veen. De tweedejaars Fiscale Economie (FE) heeft een minuut of dertig nodig voor het invullen van een belastingformulier. Vorig jaar kreeg een vriendin van me 1100 euro terug, zegt het bestuurslid van Avoir Fiscal, de studievereniging van FE. FE-studenten zijn niet huiverig voor de blauwe envelop. Natuurlijk niet, zegt Billy Joe van Kleef in het kantoor van Avoir Fiscal in de Toren op het Zernikecomplex. Studenten verdienen vaak zo weinig dat er altijd wel wat te halen valt bij de fiscus. Je hoeft dus geen aangifte te doen, maar het is wel verstandig. De belastinginspecteur stuurt studenten vaak geen blauwe envelop, omdat hij verwacht dat hij niet meer dan 216 euro aan de student moet betalen. Billy Joe: Maar voor studenten met een smalle beurs tikt zo n bedrag natuurlijk lekker aan. Voor de lange arme van de belastingdienst hoeven studenten niet te vrezen. Ymkje: De Belastingdienst controleert steekproefsgewijs. Als je al een foutje maakt, word je heus niet meteen op de vingers getikt. Studenten verdienen vaak zo weinig dat er altijd wel wat te halen valt Tips voor de belastingaangifte Billy Joe en Ymkje zaten vorig jaar in het HUBA-team dat HUlp Bij Aangifte biedt aan mensen met een laag inkomen. Voor studenten hebben ze negen handige tips en één gouden tip. 1 Kijk op je jaaropgave wat je hebt verdiend Als je jaarsalaris rond de 4000,- is, komt het belastbare bedrag meestal rond de 1000,- uit. Doordat de algemene heffingskorting je belastbare inkomen tot nul reduceert, kun je aardig wat geld terugkrijgen. 2 Trek medische kosten af Medische kosten die niet door de verzekering worden vergoed zijn aftrekbaar. Dat geldt ook voor tandartskosten en kosten voor hulpmiddelen (bril en lenzen!). Iedereen mag standaard 23 euro opvoeren voor bij de apotheek gekochte medicijnen. De contributie voor een uitvaartverzekering mag je aftrekken als de verzekering in natura wordt uitbetaald. 3 Sociale premies mag je aftrekken De sociale premies die je volgens je jaaropgave hebt afgedragen, mag je allemaal aftrekken. Hetzelfde geldt voor de premies voor de ziektekostenverzekering. 4 Vraag een OV-verklaring aan Als je reist voor je werk, mag je reiskosten aftrekken, ook als je een OVjaarkaart hebt. Dit kan alleen als de reisafstand minimaal tien kilometer bedraagt. Vraag voor de bepaling van de woon-werkafstand een OV-verklaring aan bij de Informatie Beheer Groep. 5 Peuter een hogere ouderbijdrage los Als je geen studiefinanciering krijgt, is het nuttig om een hogere bijdrage van je ouders los te peuteren. Ouders mogen kosten voor het levensonderhoud (ook collegegeld en studieboeken) van kinderen onder de dertig jaar van de belasting aftrekken. Ouders mogen kinderen ieder jaar 4431,- belastingvrij schenken. Eenmalig mogen zij zelf ,- geven. Ook renteloze leningen van ouders aan kinderen zijn (belasting)voordelig. 6 Woon je in een studentenhuis? Vraag fiscaal-partnerschap aan Als je minimaal een half jaar op een adres met meerdere personen woont, kun je fiscaal-partnerschap aanvragen. Zo kun je kosten en aftrekposten onder elkaar spreiden en voorkomen dat je boven bepaalde fiscale drempels komt. 7 Vrijwilligerswerk levert geld op Wanneer je onbetaald commissiewerk doet voor een studievereniging of als je vrijwilligerswerk doet, mag je een vergoeding van 19 euro per week opvoeren (per jaar 667,-). 8 Studiekosten zijn soms aftrekbaar Als je geen studiefinanciering of -lening ontvangt, mag je de werkelijke kosten voor collegegeld en leermiddelen als aftrekpost opvoeren. De aftrekpost moet minimaal 500,- bedragen, en het maximumbedrag is ,-. 9 Vraag uitstel bij de inspecteur De belastinginspecteur verleent altijd uitstel van drie maanden. Een reden voor een aanvraag tot uitstel is niet nodig, een briefje is voldoende. Je kunt ook een bezwaarschrift indienen tegen een aanslag. Dat moet wel binnen zes weken, maar het bezwaarschrift geldt meteen als verzoek tot uitstel. De inspecteur moet binnen een jaar op het bezwaarschrift beslissen. 10 De Gouden Tip Als je wordt aangenomen voor een bijbaan, spreek dan een loon af ( 10,- per uur, bijvoorbeeld). Als de werkgever je vervolgens een loonbelastingverklaring geeft, vul dan het afgesproken bedrag in en vink op het formulier aan: geen loonheffingskorting. Dan is het afgesproken bedrag een netto-bedrag en geen bruto- (zoals de werkgever wellicht in zijn hoofd had toen hij de afspraak maakte). Boudewijn Otten 20 HANZEMAG WOENSDAG 12 MAART 2008 [12]

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten.

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten. Lekker ding Pas op!, roept Anita. Achter je zitten de hersendoden! Ik kijk achterom. Achter ons zitten twee jongens en drie meisjes hun boterhammen te eten. Ze zijn gevaarlijk, zegt Anita. Ze schudt haar

Nadere informatie

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

Iris marrink Klas 3A.

Iris marrink Klas 3A. Iris marrink Klas 3A. 1 Inhoud. 1- Voorpagina 2- Inhoud, inleiding & mijn mening 3- Dag 1 4- Dag 2 5- Dag 3 6- Dag 4 7- Dag 5 Inleiding. Ik kreeg als opdracht om een dagverslag te maken over Polen. 15

Nadere informatie

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl.

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Chatten Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Colofon Een uitgave van Eenvoudig Communiceren

Nadere informatie

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht.

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht. 1. Joris Hé Roos, fiets eens niet zo hard. Roos schrikt op en kijkt naast zich. Recht in het vrolijke gezicht van Joris. Joris zit in haar klas. Ben je voor mij op de vlucht?, vraagt hij. Wat een onzin.

Nadere informatie

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 MEMORY WOORDEN 1.1 TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 ik jij hij zij wij jullie zij de baby het kind ja nee de naam TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 2 MEMORY WOORDEN 1.2 TaalCompleet A1 Memory Woorden

Nadere informatie

Een meneer heeft veel ballonnen. Hij roept: Kinderen, kom erbij! Mijn ballonnen die zijn gratis. Wie wil een ballon van mij?

Een meneer heeft veel ballonnen. Hij roept: Kinderen, kom erbij! Mijn ballonnen die zijn gratis. Wie wil een ballon van mij? Een meneer heeft veel ballonnen. Hij roept: Kinderen, kom erbij! Mijn ballonnen die zijn gratis. Wie wil een ballon van mij? Wat een mooie luchtballonnen! Geel, oranje, groen en blauw. Kies maar uit Daan,

Nadere informatie

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet!

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet! Gevaarlijke liefde Gevaarlijke liefde In de pauze Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Als je verliefd wordt ben je in de wolken. Tegelijk voel je je

Nadere informatie

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.

Nadere informatie

Jouw avontuur met de Bijbel

Jouw avontuur met de Bijbel Nieske Selles-ten Brinke Jouw avontuur met de Bijbel Dagboek voor kinderen Uitgeverij Jes! Zoetermeer Uitgeverij Jes! is een samenwerking tussen Uitgeverij Boekencentrum en de HGJB. Kijk voor meer informatie

Nadere informatie

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij Rijk Phileas Fogg is een vreemde man. Hij is erg rijk. Maar niemand weet hoe hij aan zijn geld komt. Een baan heeft hij namelijk niet. Toch woont hij in een groot huis, midden in Londen. In zijn eentje.

Nadere informatie

Knabbel en Babbeltijd.

Knabbel en Babbeltijd. Knabbel en Babbeltijd. (zorg ervoor dat je deze papieren goed leest, uitprint en meeneemt naar de VBW) Het thema van deze VBW-week is Zeesterren. Het thema is de titel van de week (dus geen kreet of korte

Nadere informatie

Micha kijkt Ruben aan. Hij trekt een gek gezicht. Micha houdt niet van puzzelen, want de puzzels die oma maakt, zijn altijd heel erg moeilijk.

Micha kijkt Ruben aan. Hij trekt een gek gezicht. Micha houdt niet van puzzelen, want de puzzels die oma maakt, zijn altijd heel erg moeilijk. 1. Puzzelen Wie er het eerst is! Micha staat bij het schoolhek. Hij krijgt een harde klap op zijn schouder van Ruben, zijn grote broer. Oké. Micha is wel in voor een wedstrijdje. Hij begint meteen te rennen,

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Liefdesgedichten schrijven

Liefdesgedichten schrijven Deze les hoort bij het boek Wil jij... met mij? geschreven door Rian Visser met tekeningen van Annet Schaap en gepubliceerd door uitgeverij Moon. Doel: leerlingen zelf gedichten laten schrijven Leeftijd:

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

Help, mijn papa en mama gaan scheiden!

Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Joep ligt in bed. Hij houdt zijn handen tegen zijn oren. Beneden hoort hij harde boze stemmen. Papa en mama hebben ruzie. Papa en mama hebben vaak ruzie. Ze denken

Nadere informatie

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis.

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis. Weer naar school Kim en Pieter lopen het schoolplein op. Het is de eerste schooldag na de zomervakantie. Ik ben benieuwd wie onze mentor * is, zegt Pieter. Kim knikt. Ik hoop een man, zegt ze. Pieter kijkt

Nadere informatie

Project Alcohol 2014

Project Alcohol 2014 Project Alcohol 2014 Naam: Jong geleerd is oud gedaan!!!! Laat je niet Naam: F L s E s E N Klas:!!! 1 Inleiding De carnaval komt eraan. Een feest dat gevierd moet worden. Maar is het feestje van plezier

Nadere informatie

Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje

Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Aangepaste dienst Liturgie Voor de dienst speelt de band drie liederen Opwekking 11 Er is een Heer Opwekking 277 Machtig God, sterke Rots

Nadere informatie

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les

Nadere informatie

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen. Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl

Nadere informatie

Je bent jong en je wilt wat!

Je bent jong en je wilt wat! Je bent jong en je wilt wat! Logisch, je voelt je geen sukkel. Je bent jong, je zit vol energie en je wilt eruit halen wat er uit dit leven te halen valt. Plezier maken, feesten en doen waar je zin in

Nadere informatie

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Haring! Verse haring! Wie maakt me los! Ik heb verse haring! Ha... ja, nou heb ik jullie aandacht, hè? Sorry, ik ben uitverkocht. Vandaag geen haring

Nadere informatie

Bijbellezing: Johannes 14 vers 1 tot 12. Tom, Tom is altijd goed Kom, kom nou zeg, is dat zo?

Bijbellezing: Johannes 14 vers 1 tot 12. Tom, Tom is altijd goed Kom, kom nou zeg, is dat zo? Bijbellezing: Johannes 14 vers 1 tot 12 Tom, Tom is altijd goed Kom, kom nou zeg, is dat zo? Heb een Tom, Tom gekocht Bij de ANWB winkel in Drachten Nou ja ik heb hem eigenlijk gekregen Voor mijn verjaardag

Nadere informatie

De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan.

De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel dingen

Nadere informatie

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg Pasen met peuters en kleuters Beertje Jojo is weg Thema Maria is verdrietig, haar beste Vriend is er niet meer. Wat is Maria blij als ze Jezus weer ziet. Hij is opgestaan uit de dood! Wat heb je nodig?

Nadere informatie

Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram,

Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram, Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram, mijn kleine broer Dat is niet van mij mama Dan zegt ze

Nadere informatie

Wat was voor jou de belangrijkste reden om aan dit project mee te werken?

Wat was voor jou de belangrijkste reden om aan dit project mee te werken? Carpe Diem! Afgelopen december vertrokken vijf Nederlandse dames naar het prachtige Zuid-Afrika om hier mee te werken aan een summerschool in een township in Hermanus. Dit is een project van People4Change,

Nadere informatie

zondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar

zondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar Gemeente van de Heer Jezus Christus, Jongeren, ouderen, kinderen van God, Zoals ik voor de lezing al gezegd heb; het gaat vanmorgen niet over trouwen of getrouwd zijn, dat is alleen een voorbeeld verhaal.

Nadere informatie

1) De ongelovige is blind gemaakt door Satan (2 Korintiërs 4:4).

1) De ongelovige is blind gemaakt door Satan (2 Korintiërs 4:4). BIJBELSTUDIES VOOR JONGE GELOVIGEN LES 4 Les 4 - Redding: Waarom is het voor ieder mens nodig om gered te worden? In deze bijbelstudies wordt gebruik gemaakt van de NBG-vertaling Dag 1 1) De ongelovige

Nadere informatie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Ervaringen, belevenissen, vragen in woorden gevangen om die woorden weer vrij te laten in nieuwe ervaringen, belevenissen, vragen. Marcel Zagers www.meerstemmig.nl

Nadere informatie

Vraag aan de zee. Vraag aan de tijd. wk 3. wk 2

Vraag aan de zee. Vraag aan de tijd. wk 3. wk 2 Bladzijde negen, Bladzijde tien, Krijg ik het wel ooit te zien? Ander hoofdstuk, Nieuw begin.. Maar niets, Weer dicht, Het heeft geen zin. Dan probeer ik achterin dat dikke boek. Dat ik daar niet vaker

Nadere informatie

Lesbrief. Zat Annie van Gansewinkel

Lesbrief. Zat Annie van Gansewinkel Lesbrief Zat Annie van Gansewinkel Doe meer met Thuisfront! Bij de boeken in de serie Thuisfront kunt u een gratis lesbrief downloaden van www.eenvoudigcommuniceren.nl. In deze lesbrief staan vragen, tips

Nadere informatie

Ted van Lieshout Floor van de Ven, H3G, Uitgeveri Plaats Jaar uitgave en druk Aantal bladzijdes Genre Inhoudsopgave Samenvatting

Ted van Lieshout Floor van de Ven, H3G, Uitgeveri Plaats Jaar uitgave en druk Aantal bladzijdes Genre Inhoudsopgave Samenvatting Boekverslag door F. 1662 woorden 8 juni 2016 7 7 keer beoordeeld Auteur Ted van Lieshout Genre Psychologische roman, Jeugdboek Eerste uitgave 1996 Vak Nederlands Gebr. Ted van Lieshout Floor van de Ven,

Nadere informatie

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen +

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen + > vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik JEUGDIGEN Heb jij seksueel misbruik meegemaakt of iemand in jouw gezin, dan kan daarover praten helpen. Het kan voor jou erg verwarrend zijn hierover te praten,

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197 Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,

Nadere informatie

Boekverslag Nederlands Rotzooi in mijn hoofd door Arno Bohlmeijer

Boekverslag Nederlands Rotzooi in mijn hoofd door Arno Bohlmeijer Boekverslag Nederlands Rotzooi in mijn hoofd door Arno Bohlmeijer Boekverslag door een scholier 1573 woorden 9 juni 2006 8,3 14 keer beoordeeld Auteur Genre Arno Bohlmeijer Jeugdboek Eerste uitgave 1999

Nadere informatie

Eerwraak. Naam: Paul Rustenhoven Klas: 4GTL1 Inlever datum : Titel: Eerwraak Schrijver: Karin Hitlerman. Blz 1.

Eerwraak. Naam: Paul Rustenhoven Klas: 4GTL1 Inlever datum : Titel: Eerwraak Schrijver: Karin Hitlerman. Blz 1. Eerwraak Naam: Paul Rustenhoven Klas: 4GTL1 Inlever datum : Titel: Eerwraak Schrijver: Karin Hitlerman Blz 1. Vra!n. 1) Wat voor soort verhaal is je boek? Mijn boek is een eigentijdsverhaal/roman 2) Waar

Nadere informatie

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN?

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt met het spelen van games. Je beseft dat je hierdoor in de problemen kunt raken: je huiswerk lijdt

Nadere informatie

Beeld Hoofdstuk 5. Uitgeschreven tekst. NL test

Beeld Hoofdstuk 5. Uitgeschreven tekst. NL test Beeld Hoofdstuk 5 Uitgeschreven tekst NL test www.ncrv.nl/ncrvgemist/8-1-2011/nl-test-2011-afl-1 (fragment tot 8:53 min.) NL test (NCRV) Duur fragment: 8:53 min. Duur uitzending: 24:49 min. Datum uitzending:

Nadere informatie

Wie zijn jouw vrienden? Opdracht:

Wie zijn jouw vrienden? Opdracht: Wie zijn jouw vrienden? Opdracht: 1. Maak een spinnenweb van jouw belangrijkste vrienden. 2. Schrijf er telkens bij waar je die vriend hebt leren kennen. 3. Schrijf de meest positieve eigenschap als vriend

Nadere informatie

Eenzaam. De les. Inhoud. Doel. Materiaal. Belangrijk. les

Eenzaam. De les. Inhoud. Doel. Materiaal. Belangrijk. les 8 Inhoud 1 Eenzaam De Soms ben je alleen en vind je dat fijn. Als alleen zijn niet prettig aanvoelt, als je niet in je eentje wilt zijn, dan voel je je eenzaam. In deze leren de leerlingen het verschil

Nadere informatie

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

Wat? Ambers mond valt open. Krijg ik dertigduizend euro? De notaris knikt. Dat klopt. Gefeliciteerd. Liz weet ook niet wat ze hoort.

Wat? Ambers mond valt open. Krijg ik dertigduizend euro? De notaris knikt. Dat klopt. Gefeliciteerd. Liz weet ook niet wat ze hoort. Een erfenis Dag dames, kan ik iets voor u doen? Amber kijkt Liz even aan en zegt dan: Ik heb hier een afspraak met de notaris. Mijn naam is Amber Overgauw. De vrouw kijkt op haar beeldscherm. Ik zie het,

Nadere informatie

eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 6 Het leven kan een feest zijn

eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 6 Het leven kan een feest zijn Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 6 Het leven kan een feest zijn Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 6 blz. 1 Door welke poort moet je gaan

Nadere informatie

Een van de agenten komt naar hem toe. Nou, het is me het dagje wel, zegt hij. Nu zijn er toch rellen in de stad.

Een van de agenten komt naar hem toe. Nou, het is me het dagje wel, zegt hij. Nu zijn er toch rellen in de stad. Een dode De voetbalwedstrijd is afgelopen. Het stadion is bijna leeg. Het is koud, de zon schijnt bleek. Munck staat op de tribune van vak H en staart naar de dode man op de bank. Wat vreselijk, denkt

Nadere informatie

Johanna Kruit. Gedichten, geïnspireerd door bomen. Geheimen

Johanna Kruit. Gedichten, geïnspireerd door bomen. Geheimen 1 Gedichten, geïnspireerd door bomen Geheimen In het donker huizen bomen die overdag gewoner zijn. Wij slaan de bochten van een pad mee om en gaan, ontkomen aan het licht af op geheimen.kleine geluiden

Nadere informatie

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT ROOS Roos (27) is zeer slechtziend. Ze heeft een geleidehond, Noah, een leuke, zwarte labrador. Roos legt uit hoe je het beste met geleidehond en zijn baas

Nadere informatie

Verslaving. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving. Als iemand niet meer zonder... kan

Verslaving. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving. Als iemand niet meer zonder... kan ggz voor doven & slechthorenden Verslaving Als iemand niet meer zonder... kan Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving Herkent u dit? Veel mensen gebruiken soms

Nadere informatie

Ik heb dit boek gekozen, omdat ik hem kreeg bij de Grote Lijsters vorig jaar. Toen ik de achterkant had gelezen, wilde ik weten hoe het zou aflopen.

Ik heb dit boek gekozen, omdat ik hem kreeg bij de Grote Lijsters vorig jaar. Toen ik de achterkant had gelezen, wilde ik weten hoe het zou aflopen. Boekverslag door een scholier 1942 woorden 16 juni 2007 7 13 keer beoordeeld Auteur Genre Tim Krabbé Psychologische roman Eerste uitgave 2002 Vak Nederlands I Beschrijvingsopdracht. 1. Motivatie van mijn

Nadere informatie

ALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN. Folder Alcohol en opvoeding.indd 1 27-07-2011 13:42:29

ALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN. Folder Alcohol en opvoeding.indd 1 27-07-2011 13:42:29 ALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN Folder Alcohol en opvoeding.indd 1 27-07-2011 13:42:29 ALCOHOL EN OPVOEDING Als kinderen naar het voortgezet

Nadere informatie

Adam en Eva eten van de boom

Adam en Eva eten van de boom Adam en Eva eten van de boom God maakt een prachtig paradijs. Hij zegt: Het is heel goed. Maar God heeft ook een vijand, En weet jij wel wat hij doet? Het mooie wat God heeft gemaakt, maakt hij juist graag

Nadere informatie

Heleen slaat het boek dicht. Vanavond komt er niets van lezen, haar gedachten dwalen steeds af.

Heleen slaat het boek dicht. Vanavond komt er niets van lezen, haar gedachten dwalen steeds af. 1 Heleen van Rijnsburg zet de wekker op halfacht. Als ze nu nog een halfuurtje leest in bed, dan krijgt ze zeven uur slaap. Dat is precies genoeg. Zes uur is te kort en acht uur is te lang. Op het nachtkastje

Nadere informatie

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf.

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Les 1 Werk en inkomen (1) Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Evert en Monica -2 Rijbewijs Monica is jarig.

Nadere informatie

Jouw reis door de Bijbel. Uitgeverij Jes! Zoetermeer

Jouw reis door de Bijbel. Uitgeverij Jes! Zoetermeer Nieske Selles-ten Brinke Jouw reis door de Bijbel Dagboek voor kinderen Uitgeverij Jes! Zoetermeer Onder de naam Jes! Junior verschijnen boeken voor kinderen tot twaalf jaar. Jes! Junior is een imprint

Nadere informatie

OOGGETUIGE. Johannes 20:30-31

OOGGETUIGE. Johannes 20:30-31 1 januari OOGGETUIGE Johannes 20:30-31 Een nieuw jaar ligt voor ons. Wat er gaat komen, weten we niet. Al heb je waarschijnlijk mooie plannen gemaakt. Misschien heb je goede voornemens. Om elke dag uit

Nadere informatie

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een

Nadere informatie

Jezus vertelt, dat God onze Vader is

Jezus vertelt, dat God onze Vader is Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.

Nadere informatie

Hoe gaat het met je studie?

Hoe gaat het met je studie? 195 195 HOOFDSTUK 12 Hoe gaat het met je studie? WOORDEN 1 Kies uit: onvoldoende controleren gymnastiek mening huiswerk 1 Heb je je al gemaakt? 2 Ik was op school niet zo goed in. Ik vond sport niet leuk.

Nadere informatie

hebben verzorgde tanden An Melis

hebben verzorgde tanden An Melis CAS EN KATO hebben verzorgde tanden An Melis M O N D I N A C T I E! tekst bij de volgende plaat: Dit is Cas. Cas is blij. Vandaag is de leukste dag van de hele week! Kato komt spelen en vannacht mag ze

Nadere informatie

Presentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis

Presentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis Presentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis Geachte dames en heren, Zelfredzaamheid is een mooi en positief begrip. Immers, elk kind wil dingen zelf leren doen, jezelf kunnen redden

Nadere informatie

Vandaag is rood. Pinksteren 2014. Rood is al lang het rood niet meer Het rood van rode rozen De kleur van liefde van weleer Lijkt door de haat gekozen

Vandaag is rood. Pinksteren 2014. Rood is al lang het rood niet meer Het rood van rode rozen De kleur van liefde van weleer Lijkt door de haat gekozen Vandaag is rood. Pinksteren 2014 Rood is al lang het rood niet meer Het rood van rode rozen De kleur van liefde van weleer Lijkt door de haat gekozen Dat mooie rood was ooit voor mij Een kleur van passie

Nadere informatie

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 6 Zacheüs (1) Het is erg druk in de stad vandaag. Iedereen loopt op straat. Zacheüs wurmt zich

Nadere informatie

De muur. Maar nu, ik wil uitbreken. Ik kom in het nauw en wil d r uit. Het lukt echter niet. De muur is te hoog. De muur is te dik.

De muur. Maar nu, ik wil uitbreken. Ik kom in het nauw en wil d r uit. Het lukt echter niet. De muur is te hoog. De muur is te dik. De muur Ik heb een muur om me heen. Nou, een muur? Het lijken er wel tien. En niemand is in staat om Over die muur bij mij te komen. Ik laat je niet toe, Want dan zou je zien Hoe kwetsbaar ik ben. Maar

Nadere informatie

Herman gaat met zijn dochter Lies naar de dierentuin. Joppie de hond gaat ook mee. Ze gaan gelijk naar de apen, die dicht bij de ingang zijn.

Herman gaat met zijn dochter Lies naar de dierentuin. Joppie de hond gaat ook mee. Ze gaan gelijk naar de apen, die dicht bij de ingang zijn. Herman gaat met zijn dochter Lies naar de dierentuin. Joppie de hond gaat ook mee. Ze gaan gelijk naar de apen, die dicht bij de ingang zijn. De ondeugendste aap Snoei pakt de hoed van Herman af. Snoei

Nadere informatie

Matteüs 25:1-13 - Gezinsdienst: Wachten duurt lang!

Matteüs 25:1-13 - Gezinsdienst: Wachten duurt lang! Matteüs 25:1-13 - Gezinsdienst: Wachten duurt lang! Liturgie Zingen: -Opwekking 654 Dank U voor deze nieuwe dag -Zoek eerst het Koninkrijk van God -Weet je waar het hemels koninkrijk op lijkt (Elly en

Nadere informatie

MARIAN HOEFNAGEL. De nieuwe buurt. Uitgeverij Eenvoudig Communiceren

MARIAN HOEFNAGEL. De nieuwe buurt. Uitgeverij Eenvoudig Communiceren MARIAN HOEFNAGEL De nieuwe buurt Uitgeverij Eenvoudig Communiceren 1 4 Een nieuw huis Dit is nu ons nieuwe huis. De auto stopt en Kika s vader wijst trots naar het huis rechts. Kika kijkt. Het is een rijtjeshuis

Nadere informatie

Luisteren: muziek (A2 nr. 7)

Luisteren: muziek (A2 nr. 7) OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. Kijk

Nadere informatie

Uitleg Zing in 19 mei 2013: Dat is verleidelijk!

Uitleg Zing in 19 mei 2013: Dat is verleidelijk! Uitleg Zing in 19 mei 2013: Dat is verleidelijk! In onze vorige Zing In hebben we het gehad over de druk die op jonge mensen wordt gelegd, op de vaak hoge eisen die we aan hen stellen. Maar niemand is

Nadere informatie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie

Nadere informatie

Boekverslag Engels Stepmom door Maggie Rob

Boekverslag Engels Stepmom door Maggie Rob Boekverslag Engels Stepmom door Maggie Rob Boekverslag door een scholier 2078 woorden 25 april 2003 6,1 17 keer beoordeeld Auteur Maggie Rob Eerste uitgave 1998 Vak Engels 1. Zakelijke gegevens a. Auteur:

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

Om mee te beginnen: boekfragment en opdrachten

Om mee te beginnen: boekfragment en opdrachten Om mee te beginnen: boekfragment en opdrachten Bron: http://ninabrackman.blogspot.nl/p/de-alchemist-paulo-coelho.html Dit is een deel van een blog over De Alchemist van Paulo Coelho door Nina Brackman.

Nadere informatie

Lesbrief. Voetstappen Kader Abdolah

Lesbrief. Voetstappen Kader Abdolah Lesbrief Voetstappen Kader Abdolah Doe meer met Leeslicht! Bij een aantal boeken in de serie Leeslicht kunt u een gratis lesbrief downloaden van www.eenvoudigcommuniceren.nl. In deze lesbrief staan vragen,

Nadere informatie

Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag.

Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag. Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag. Onze vragen: 1. Wanneer bent u met uw schrijfcarrière begonnen? 8 jaar geleden ben ik begonnen met het schrijven.

Nadere informatie

We spelen in het huis van mijn mama deze keer,

We spelen in het huis van mijn mama deze keer, Jip en Janneke. Ik ben Jip. Ik ben Janneke en we wonen naast elkaar. Hij heet Jip, zij heet Janneke. en we spelen soms bij hem en soms bij haar. We spelen in het huis van mijn mama deze keer, we kunnen

Nadere informatie

H E T V E R L O R E N G E L D

H E T V E R L O R E N G E L D H E T V E R L O R E N G E L D Personen Evangelieschrijver Vrouw (ze heet Marie) Haar buurvrouwen en vriendinnen; o Willemien o Janny o Sjaan o Sophie (Als het stuk begint, zit de evangelieschrijver op

Nadere informatie

Gelukskoffercoaching. Ik kan in drie woorden vertellen wat ik geleerd heb: I love me. Wael, 11 jaar. Gelukkig zijn kun je leren!

Gelukskoffercoaching. Ik kan in drie woorden vertellen wat ik geleerd heb: I love me. Wael, 11 jaar. Gelukkig zijn kun je leren! Gelukkig zijn kun je leren! Gelukskoffercoaching Missie GELUKKIG ZIJN KUN JE LEREN Gelukskoffercoaching wil kinderen op jonge leeftijd positief ondersteunen in hun individuele emotionele ontwikkeling.

Nadere informatie

Inhoud. Mijn leven. de liefde en ik

Inhoud. Mijn leven. de liefde en ik Inhoud Inleiding...3 Hoofdstuk 1 Gevoelens... 4 Hoofdstuk 2 Ontmoeten... 6 Hoofdstuk 3 Verliefd... 8 Hoofdstuk 4 Date... 10 Hoofdstuk 5 Verkering... 12 Hoofdstuk 6 Intimiteit... 14 Hoofdstuk 7 Seks...

Nadere informatie

Ria Massy. De taart van Tamid

Ria Massy. De taart van Tamid DE TAART VAN TAMID Ria Massy De taart van Tamid De taart van Tamid 1 Hallo broer! Hallo Aziz! roept Tamid. Zijn hart klopt blij. Aziz belt niet zo dikwijls. Hij woont nog in Syrië. Bellen is moeilijk in

Nadere informatie

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne>

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne> Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 Inleiding Timo is een ander mens geworden door zijn grote vriend Tommy. Toch was het niet altijd zo geweest, Timo had Tommy gekregen voor

Nadere informatie

Boekverslag door een scholier 1899 woorden 27 september keer beoordeeld. Eerste uitgave 1997 Nederlands

Boekverslag door een scholier 1899 woorden 27 september keer beoordeeld. Eerste uitgave 1997 Nederlands Boekverslag door een scholier 1899 woorden 27 september 2006 6 13 keer beoordeeld Auteur Genre Caja Cazemier Jeugdboek Eerste uitgave 1997 Vak Nederlands Opdracht 1: 1 Onderwerp: Het onderwerp van het

Nadere informatie

Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach

Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach Je ouders kunnen perfecte last minute studie oriëntatiecoaches zijn, maar weten ze eigenlijk wel wat je dromen en ambities zijn? En omgekeerd: weet jij hoe jouw

Nadere informatie

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1 Zwanger Ik was voor het eerst zwanger. Ik voelde het meteen. Het kon gewoon niet anders. Het waren nog maar een paar cellen in mijn buik. Toch voelde ik het. Deel 1 0-3 maanden zwanger Veel te vroeg kocht

Nadere informatie

Vlucht AVI AVI. Ineke Kraijo Veerle Hildebrandt. Kraijo - Hildebrandt Vlucht De Vier Windstreken. De Vier Windstreken AVI

Vlucht AVI AVI. Ineke Kraijo Veerle Hildebrandt. Kraijo - Hildebrandt Vlucht De Vier Windstreken. De Vier Windstreken AVI AVI E4* Alcoholisme, ruzie, bang zijn Midden in de nacht rinkelt de telefoon. Anna weet wat dat betekent. Ze moet vluchten, alweer. Ze rent de donkere nacht in. De volgende dag valt Anna in de klas in

Nadere informatie

Liturgie voor de scholendienst 2015

Liturgie voor de scholendienst 2015 Liturgie voor de scholendienst 2015 Kerk van de Nazarener & Christelijke Basisschool De Vliet Klaaswaal Zondag 1 februari Thema: Bestaat God (eigenlijk wel)? Welkomstwoord Uitleg over de kerk Kinderopwekking

Nadere informatie

Een stille date met alcohol

Een stille date met alcohol Een stille date met alcohol Verslaafd Je bent 19 jaar en je drinkt anderhalve fles wijn op een avond. Het verhaal van een meisje dat hulp zoekt. EEN NEGENTIENJARIGE ALCOHOLIST Er liggen zes opgerookte

Nadere informatie

Wat je voelt is wat je denkt! De theorie van het rationeel denken

Wat je voelt is wat je denkt! De theorie van het rationeel denken Wat je voelt is wat je denkt! De theorie van het rationeel denken Mensen zoeken hulp omdat ze overhoop liggen met zichzelf of met anderen. Dit kan zich op verschillende manieren uiten. Sommige mensen worden

Nadere informatie

DOEBOEK VOOR OUDER EN KIND

DOEBOEK VOOR OUDER EN KIND Tussen JOU en MIJ SCHRIJF- EN DOEBOEK VOOR OUDER EN KIND Janneke van Bockel Tussen en Begonnen op 20 Herinneringen die je later wil hebben moet je NU maken 4 Ma-ham, luister je wel? zegt ze streng. Ja

Nadere informatie

HEMELS HUWELIJK KALENDER 52 X WIJ TIJD VOOR ELKAAR. Willem en Marian de Vink

HEMELS HUWELIJK KALENDER 52 X WIJ TIJD VOOR ELKAAR. Willem en Marian de Vink HEMELS HUWELIJK KALENDER 52 X WIJ SAMEN TIJD VOOR ELKAAR Willem en Marian de Vink Liefde is vrij van zichzelf, om te leven voor de ander. Romantiek in een liefdesbrief ROMANTIEK in een liefdesbrief Schrijf

Nadere informatie