- 1 - Oudejaarstemming 27 december Georganiseerd door De Lesbo-Code. Gedichten van Marijke, Mineke, Rieke en Monica en gedichten van Vasalis

Transcriptie

1 - 1 - Oudejaarstemming 27 december 2015 Georganiseerd door De Lesbo-Code Gedichten van Marijke, Mineke, Rieke en Monica en gedichten van Vasalis Voorgedragen door Marijke, Mineke, Rieke en Monica Opnames gemaakt en te bezichtigen op YouTube via: en Monica Vier Mensen Ik had vijf dromen vannacht en na elke droom, werd ik wakker. In de eerste, liep ik door een mistig labyrint, een flikkerend schim aan het volgen. In de tweede, was je op zoek naar een rode vogel, die in het water kon vliegen. In de derde, was zij in een boot, die dreef op een onbewoond eiland. In de vierde, kwam hij naar een leeg huis, waar de stroom was uitgevallen In de vijfde, waren wij samen op het strand, een kasteel aan het bouwen. Daarna bleef ik wakker, en stond ik op om mijn koffie te maken.

2 - 2 - Monica Kwetsbaarheid Zwakte of openstelling? Geheime delen van mijn verleden We metselen zelf bakstenen op elkaar tot iemand een licht door een scheur in de wand laat schijnen. Dan slopen we samen het verlangen om beschermd te voelen Kracht is van erg belang om muren te kunnen slopen Ik ben van gelei en ben al snel geschokt Maar toch geheel Rieke Liefde Liefde, liefde, liefde Voor alles een vorm van liefde Wanneer heb je lief? Hoe heb je lief? Zijn daar regels voor? Het lijk zo eenvoudig, gewoon, liefde of gewoon niet Heb jij mij Heb ik jou Lief

3 - 3 - Rieke Cirkels Mijn dakraam grenst aan het heelal waarnaar ik s nachts vaak lig te kijken T is of ik naar de sterren val die in het donker of aan te reiken Ik tuimel door de ruimte heen waar sterrenregens langs mij stromen Ik val steeds verder, als een steen om nooit ergens aan te komen Het heeft geen einde, alleen begin waar ik op uitkijk, alle nachten En zelf zit ik er middenin Het is een cirkel van gedachten Marijke, 26 februari 1980, Monddood Er valt een schaduw in de sneeuw mijn handen bijna koud vergeten je de zon weerkaatst een echo het water leeft en luistert naar me Net als in sommige straten sommige huizen voel ik me thuis bij jou je deur stond op een kier nu is hij dicht voorlopig

4 - 4 - Als een kind op zolder wil ik met je spelen maar de dag is om en monddood in de hoek gezet kan ik je niet raken Toch wil ik ook onder handen nieuwe bloemen voor je schetsen Marijke, 9 juli 1979 Nooit Nooit zal ik vergeten wat ik voelde toen voor 't eerst een vrouw mij in haar armen nam. Ik rook haar blonde haren, hoorde haar stem lieve dingen zeggen en voelde haar zachte borsten tegen de mijne. Moeder aarde, ze was warm en goed en ik wilde haar duizend jaar strelen, haar zachte borsten, haar zachte krullen tussen mijn vingers en zacht haar wangen aanraken en haar mond, die als ze niet sprak alles zei en kijken naar haar ogen, die lief, angstig en ironisch naar mij keken. Hoe kan ik ooit vergeten wat ik voelde, dat moment, die dag, werd ik vrouw en gelukkig. En de pijn van verlies blijft als een knoop in mijn buik, tranen in mijn keel en tralies voor mijn ogen. Soms is er een vrouw die ik wil strelen, omdat ze lief is en mooi en misschien mijn taal spreekt en als ik droom is ze dichterbij.

5 - 5 - Marijke, 30 januari 1986 Of ik kijk niet meer Vandaag zie ik zwarte vogels zwaarmoedig vliegen ze met vermoeide vleugels stille bewegingen in de kou Er is een vogel bij die vertwijfeld wil achterblijven niet meer verder kan of wil hoewel er wind is om te zweven Een sterke vogel kijkt achterom niet vaak, maar haar blik is fel en ze lokt het matte beest weer verder mee de nacht in Kunnen ze niet samen vliegen 't is nog zo ver waar ze heen gaan bevrijdend ver misschien Sommige vogels weten wat een kooi is uit gewenning vliegen ze erin vrijwillig opgesloten vleugellam gemaakt Andere vogels begrijpen niet waarom ze niet wegvliegen vooral als de kooi open staat en 't weer ochtend wordt Bange vogels die toch meevliegen zijn aarzelend, voorzichtig, zij schrikken van onverwachte bewegingen en schuilen bij onweer Vrije vogels worden ook bezeerd maar klapwieken naar warme landen

6 - 6 - en komen pas terug als hun veren weer glanzen Later, morgen of toch gisteren zag ik alleen witte vogels krijsende witte vogels die mij tegemoet vlogen Telkens als jij wegvliegt kan ik kiezen wat ik wil zien witte of zwarte vogels of ik kijk niet meer Oriah Mountain Dreamer (A Native American Elder) Uit het Engels vertaald door Mineke De uitnodiging Het kan me niet schelen wat je doet voor de kost. Ik wil weten waar je naar hunkert, en of je ervan durft te dromen Je diepste verlangen onder ogen te zien. Het kan me niet schelen hoe oud je bent. Ik wil weten Of je het risico durft te lopen om voor gek te staan als je zoekt naar liefde, je dromen, naar het avontuur van het leven. Het kan me niet schelen welke planeten er in je sterrenbeeld staan. Ik wil weten of je de kern van je eigen verdriet hebt aangeraakt, Of je bent opengegaan door het verraad in je leven Of verschrompeld en teruggetrokken bent uit vrees voor meer pijn. Ik wil weten of je bij pijn kunt blijven, de mijne of die van jou, Zonder te proberen om hem te verbergen, af te zwakken of te weg te werken.

7 - 7 - Ik wil weten of je bij vreugde kan blijven, de mijne of die van jou: Of je onbelemmerd mee kunt dansen en tot je vingers en tenen vervuld kunt raken door extase zonder ons te waarschuwen voorzichtig te zijn, realistisch te zijn, of aan de beperkingen van het menszijn te denken. Het kan me niet schelen of het verhaal dat je me vertelt waar is. Ik wil weten of je anderen kunt teleurstellen om trouw aan jezelf te blijven: Of je kunt aanhoren dat je van verraad beschuldigd wordt zonder je eigen ziel te verraden. Ik wil weten of je ondogmatisch kunt zijn en daardoor betrouwbaar. Ik wil weten of je kunt zien hoe mooi alles is, ook al is dat niet iedere dag zichtbaar, En of je je daaraan kunt laven. Ik wil weten of je kunt leven met mislukkingen van jou en mij, en toch aan de rand van het meer staan en naar het zilver van de volle maan roepen: JA! Het kan me niet schelen waar je woont, Of hoeveel geld je bezit. Ik wil weten Of je na een nacht van verdriet en wanhoop Op kunt staan, moe en tot op je botten gekneusd, En doen wat er voor de kinderen gedaan moet worden. Het kan me niet schelen wie je bent, Of hoe je hier gekomen bent, Ik wil weten of je met me Middenin het vuur wilt staan Zonder terug te deinzen. Het kan me niet schelen waar of wat of met wie je gestudeerd hebt. Ik wil weten wat je op de been houdt van binnenuit, Als al het andere weg valt. Ik wil weten of je met jezelf alleen kunt zijn, En of je echt van dat gezelschap houdt Op de lege momenten.

8 - 8 - Gedichten van Vasalis AFSLUITDIJK De bus rijdt als een kamer door de nacht de weg is recht, de dijk is eindeloos links ligt de zee, getemd maar rusteloos, wij kijken uit, een kleine maan schijnt zacht. Vóór mij de jonge pas-geschoren nekken van twee matrozen, die bedwongen gapen en later, na een kort en lenig rekken onschuldig op elkanders schouder slapen. Dan zie ik plots, als waar t een droom, in t glas ijl en doorzichtig aan de onze vastgeklonken, soms duidelijk als wij, dan weer in zee verdronken de geest van deze bus; het gras snijdt dwars door de matrozen heen. Daar zie ik ook mezelf. Alleen mijn hoofd deint boven het watervlak, beweegt de mond als sprak het, een verbaasde zeemeermin. Er is geen einde en geen begin aan deze tocht, geen toekomst, geen verleden, alleen dit wonderlijk gespleten lange heden. uit Parken en Woestijnen, 1940.

9 - 9 - TIJD Ik droomde, dat ik langzaam leefde... langzamer dan de oudste steen. Het was verschrikkelijk: om mij heen schoot alles op, schokte of beefde, wat stil lijkt. 'k Zag de drang waarmee de bomen zich uit de aarde wrongen terwijl ze hees en hortend zongen; terwijl de jaargetijden vlogen verkleurende als regenbogen... Ik zag de tremor van de zee, zijn zwellen en weer haastig slinken, zoals een grote keel kan drinken. En dag en nacht van korte duur vlammen en doven: flakkrend vuur. - De wanhoop en welsprekendheid in de gebaren van de dingen, die anders star zijn, en hun dringen, hun ademloze, wrede strijd... Hoe kón ik dat niet eerder weten, niet beter zien in vroeger tijd? Hoe moet ik het weer ooit vergeten? uit Parken en Woestijnen, ANGST Ik ben voor bijna alles bang geweest: voor t donker, voor figuren op het kleed voor stilte, voor de schorre kreet van de avondlijke venter, voor een feest, voor kijken in de tram en voor mezelf. Dat zijn nu angsten, die ik wel vertrouw Er is één ding gekomen, dat ik boven alles vrees

10 en dat mij kan vernietigen; dat ik bedelf onder een vracht van rede, tot het wederkeert: dat is het nuchtere gezicht van mijn mevrouw wanneer zij s morgens in de kamer treedt samen met het ontluisterd licht en dat ik weet wat ze zal zeggen: nog geen brief, juffrouw. uit Parken en Woestijnen, HERFST Nooit ben ik meer in mijn gedachten groot, steeds zeldner denk ik dat mijn werkelijk wezen zich tonen zal en durven te genezen van de steeds naderende duidelijker dood. Vandaag zag ik de hemel door het weemlend lover verbleken tot een doodlijk zuivere helderheid. Ik heb mezelf nog van geen ding bevrijd en er is haast geen tijd meer voor mij over. Er ruist een hoge ruime wind door de recht opgerezen bomen: aan het zwarte water is een hert gekomen, en door het oevergras schijnt laag de zon... Dit is het enig antwoord, dat ik vind, dat mij bevrijden zou, zo ik t vertalen kon. uit Parken en Woestijnen, 1940.

11 Als je me kust, je hand om mijn keel als werd ik een glas met een levende steel komt er voorbij een tederheid even een ogenblik dat ik mijn hele leven met vreugde bedreigd voel, zó of een reus na t drinken, over zijn schouders heen het glas zal verplettren, tegen de grond opdat er geen ander meer ooit uit zal drinken, geen een. Uit De oude kustlijn, 2002 Zie mij maar niet mismoedig aan met je gedempte blauwe blik laat mij nog even los bestaan en laat me aadmen als ik stik van t vreemde niet alleen te zijn. Van nooit meer dood te mogen wezen. Je mag mijn worsteling niet vrezen en niet bedroefd zijn om mijn pijn. Ik denk niet dat je mij al kent ik ben zo aan mezelf gewend en t is zo moeilijk om dit kind dat vaak alles ondraaglijk vindt te doen beseffen, dat jij er bent. Uit De oude kustlijn, 2002