Michelle van Dijk. Reisideeën

Transcriptie

1 Michelle van Dijk Reisideeën Ik heb de wereld niet gezien. Ik reis elke dag van stad A naar stad B en ik denk: Ik moet mijn moeder bellen.' Of ik denk aan de werkdag die begint met deze reis. Duizenden jaren heeft de mens een reizend bestaan gehad, duizenden jaren heeft men doorgebracht met het ontdekken en veroveren van andere continenten: nu reis ik binnen één land heen en weer zodat ik op één plek kan blijven wonen. Zo leeft de geïndustrialiseerde holenmens: we kiezen één grot waarin wij kinderen veilig laten opgroeien, we gebruiken machinaal vervoer om op die plekken te komen waar wij het brood en vlees op de plank binnenhalen. Met dit verschil: we reizen en veroveren niet in groepen, maar alleen. Dit zijn de dagen waarop ik niet wil werken: de donderdagen. Als de wekker gaat, staat Ralf op. Hij maakt ontbijt voor me, terwijl ik de ochtend uitstel. Ik val weer in slaap en droom van nog meer slapen, nog meer slapen. Hij maakt me wakker. Ik wil niet, zeg ik op de donderdagen, maar daarna ga ik uit bed, wrijf ik m n wallen weg en kleed ik me aan.

2 Ik weet dat de helft van mijn medereizigers vandaag ook zo is opgestaan. Het geeft niet. Wij begrijpen elkaar. Sleur is een keuze. Achter mij werd tussen de twee grote steden een zakelijk telefoongesprek gevoerd. Ik hoorde een mannenstem praten, ik vergat direct wat hij zei. Eén keer zuchtte hij diep. Ik verstond gespeelde ergernis. Plots werd het gesprek afgesloten met: Tschüss, in het Duits dus. Was hij Duits? Was het hele gesprek al in het Duits gevoerd? Was de ander Duits? En was Tschüss niet veel te lief voor een zakelijk gesprek? Wie zat er achter mij? Vast en zeker was het een man in midlifecrisis die diep zuchtte omdat hij zijn minnares die dag niet zou zien. Maar toen ik hem zag, bleek hij te oud voor midlife en te degelijk voor kreunen aan de telefoon. Denk ik. Een mens laat zich gemakkelijk bedriegen. Ik liep langs wat bouwvakkers. Ze hadden pauze en praatten met elkaar in een mij onbekende taal. De stoep lag open. Een van de mannen zat echter nog op zijn knieën op straat. Hij kwam net overeind: hij deed een stap naar achter en keek nog een moment naar de straat. Zijn jas lag er uitgespreid, zijn schoenen stonden ervoor. Hij had niet gegraven, maar gebeden. Later zag ik in diezelfde straat bij elke voordeur oranje draadjes uit de grond steken. Zeker de nieuwste moderne voorzieningen: communicatie, bewegend beeld, het water en brood van deze eeuw. Dit alles is mij niet vreemd: mannen van buiten mijn wereld brengen de wereld bij mij binnen. We bouwden een toren van Babel en hij staat.

3 Achteruitreizen is per definitie ongewenst. Het kan je duizelig en misselijk maken en de vraag is altijd of je komt waar je moet zijn. Ik passeer het kantoor van een groot telecomkantoor. In het verleden had het bedrijf de naam van mijn geheime minnaar. Zijn naam stond in grote letters op het gebouw, alsof de stenen en lichtletters mijn gedachten hadden geraden. Ik reisde met mijn minnaar langs dat gebouw en hij zag wat ik zag: dat liefde wel degelijk in namen en letters plaatsheeft, dat mijn wangen rood werden van zijn naam alleen al. Nu zijn er andere namen en andere geliefdes, maar toch kijk ik elke keer of het gebouw verraadt wat ik zelf nog niet durf te zeggen: mijn liefde is voor jou, voor jou, voor jou. Bij een ontgroening moest ik ooit twintig minuten op mijn hurken zitten. Op diezelfde dag moest ik een opstel schrijven over de oorlog in België. Er is geen oorlog in België, zei ik. Ga maar in de hoek staan. Misschien was deze voorbereiding op een volwassen leven niet minder nuttig dan het leren van het Griekse alfabet. Soms moet je langer dan je zou willen op één plek hurken, staan, zitten of liggen in een trein bijvoorbeeld. Soms moet je de waarheid verbloemen. Soms moet je alles vergeten wat je weet. Er is geen oorlog in België maar hoe weet je dat zo zeker?

4 Een man en vrouw kijken moeilijk. Hij is een heel stuk langer en kijkt op haar neer. Zij zoekt tevergeefs oogcontact. Ze fluisteren. Heeft hij het uitgemaakt? Probeert zij hem met zachte woordjes terug te winnen? Zou het lukken? Ik zie een ander stel. De vrouw leunt tegen de man, ze knuffelen innig. Of misschien zijn ze, staande in de trein, toevallig tegen elkaar aan gevallen. Het lijkt mij hoe dan ook efficiënt: liefdeszaken regelen in spitsuur. Een man in de trein zingt zijn brood op de plank bij elkaar. Als ik zijn stem hoor, weet ik al wie het is. Ik noem hem Superjunk. Hij heeft diep ingevallen wangen, zijn ogen rollen bijna uit zijn gezicht, zijn spijkerjas draagt hij alle seizoenen en drie maten te groot. Hij gebruikt al twintig jaar heroïne en dat hij nog leeft, mag een wonder heten. Vandaag speelt Superjunk, de man die al twintig jaar bij Petrus verwacht wordt, weer een oude klassieker: Knockin on heaven s door. Ik krijg de neiging om zachtjes mee te neuriën. Een keer zong een vrouw de tweede stem bij een straatmuzikant. Ik durf dat niet. Onderweg denk ik steeds aan the comfort of strangers, niet de film, maar alleen dit begrip: de troost van vreemden, dat je onder vreemden meer jezelf bent dan onder bekenden. Dat je al te knuffelig contact met naaste vrienden en familie mijdt, maar bijna op schoot zit bij de reiziger rechts van je.

5 Hier, in het land van onderweg, lezen wij, werken wij, leven wij. Hier geeuwen wij, schreeuwen wij, slapen wij. Hier lachen wij, staren wij, flirten wij. Hier zijn wij. Beloof me dit: ik zal jullie alles vertellen, en jullie mogen mij alles vertellen, op voorwaarde dat je vreemd blijft. Deal? Gebruiksvoorwaarden Het werk van schrijvers en dichters op Nederland Schrijft mag gratis worden gelezen en/of gedownload voor eigen gebruik. Iedere verspreiding, openbaarmaking, verveelvoudiging of bewerking is niet toegestaan.