F.A.Q. BETREFFENDE DE TOEPASSING VAN HET VOORSCHRIFT C10/11

Transcriptie

1 F.A.Q. BETREFFENDE DE TOEPASSING VAN HET VOORSCHRIFT C10/11 FAQ_C10-11_NL_ docx 1

2 INHOUDSTAFEL 1. Hoe moeten de voorwaarden uit 2.1, die bepalen wat een "kleine gedecentraliseerde productie-installatie" is, in de praktijk geïnterpreteerd worden? Wat verstaat men onder "aansluiting (enkel- of meerfasig) op het net"? Wat is, in het geval van een enkelfasige aansluiting op het net, het maximale vermogen van de gedecentraliseerde productie-installatie? Wat is, in het geval van een driefasige (of meerfasige) aansluiting op het net, het maximale vermogen van de gedecentraliseerde productie-installatie? Hoe moet dit vermogen verdeeld worden over de verschillende fasen? Werden de limietwaarden van 2.1 (en vooral die van 5 kva) aangepast na 31 december 2009? Worden generatoren ( omvormers) waarvan het injectievermogen elektronisch wordt begrensd (tot 5 kva of 10 kva) aanvaard? In welke taal moeten de documenten met betrekking tot de gelijkvormigheid worden opgesteld voor systemen met automatische ontkoppeling? Wat betekent in 3.2 "permanent toegankelijk voor de netbeheerder"? Mag de communicatie tussen het beveiligingsrelais en de schakelaar op een indirecte wijze gebeuren? Welke procedure moet worden gevolgd om de gelijkvormigheid met de aansluitvoorschriften van de netbeheerder ( 4.2.3) te onderzoeken? Wie is bevoegd om dit onderzoek uit te voeren? Het maximale AC-vermogen van de installatie is 10 kva Relais type VDE in combinatie met een vermogenschakelaar in serie Vereenvoudigd relais als de generator technisch niet in staat is te draaien in eilandwerking Algemeen ontkoppelingsrelais Het maximale AC-vermogen van de installatie is > 10 kva Instellingen erkend door Synergrid Moet een noodstroomagregaat dat parallel kan meedraaien op het distributienet (bij voorbeeld om te testen onder belasting) voldoen aan de voorschriften van het C10/11? Indien van de beveiliging onmiddellijke uitschakeling wordt vereist, bedraagt de maximale openingstijd 0.12 seconde. Geldt dit voor alle beveiligingsfuncties? In welke gevallen kunnen afwijkingen op de C10/11 van de netbeheerder gekregen worden? Welke impedantie moet genomen worden voor de berekening van de bijdrage van de generator aan het kortsluitvermogen ( 2.6)? Wat betekent de vereiste betreffende het reactieve vermogen van de installaties met een vermogen > 1 MVA ( 2.8)? In de praktijk, voor kleine installaties die uitgerust zijn met een automatisch scheidingssysteem, tegen welke maximale spanning moet de scheiding gebeuren? FAQ_C10-11_NL_ docx 2

3 14. Is de procedure voor een aansluitingsaanvraag / studie / toelating ( 4.2) eveneens van toepassing wanneer de installatie uitgerust is met een nulwatt-relais (waardoor geen energieinjectie op het net mogelijk is) of met een relais dat het injectievermogn op het net beperkt? Hoe kan men een nulwatt-relais of een relais dat het injectievermogen op het net beperkt kiezen, instellen en goedkeuren? Hoe moet het begrip veiligheidsonderbreking in 3.2 geïnterpreteerd worden, in het bijzonder voor installaties > 10kVA? Zijn de grenswaarden van 2600 kva en 4600 kva voor de beperking van de inschakelstroom van transformatoren ( 2.7) geldig voor alle spanningsniveau s? Is de grenswaarde van 500% van S n voor de berekening van de bijdrage van de generator aan het kortsluitvermogen ( 2.6) ook geldig voor kleine installaties? Welke zijn de belangrijkste verschillen tussen de versies van «12 mei 2009» en «4 juni 2012» van de C10/11? Hoe moeten de frequentiegrenzen ( ) voor afschakeling en herinschakeling ingesteld worden bij omvormers die geïnstalleerd worden vóór 1/1/2013 maar slechts over één instelbare parameter voor de frequentiegrens beschikken? Is de modulering van het actief vermogen in geval van overfrequentie ( ) verplicht voor alle decentrale productie-installaties? Kan in het geval van een kleine gedecentraliseerde productie-installatie, een document dat de gelijkvormigheid met de anwendungsregel VDE-AR-N 4105 certifieert het bewijs van conformiteit aan de VDE zoals vereist in bijlage 4 vervangen? Bestaat er een lijst van kleine generatoren (omvormers) 10 kva die conform zijn aan de C10/11 (versie juni 2012)? Moeten de generatoren (omvormers) die aangesloten zijn op netten van 3x230 V zonder nulgeleider voorzien zijn van een isolatietransformator? Op welke manier kan een aanvraag ingediend worden voor opname van uitrustingen conform met het voorschrift C10/11 revisie juni 2012 op de lijst C10/26? How can a request for adding equipment compliant with the technical prescription C10/11 revision june 2012 to the list C10/26 be done? Aanvraagprocedure C10/ Richtlijnen bij aanvragen voor C10/ C10/26 Application procedure Guidelines for the application for C10/ Welke erkende materialen zijn van toepassing voor welke soorten decentrale productie-installaties? Hoe moet de berekening voor de bijdrage kortsluitvermogen gebeuren in geval van omvormer gebaseerde generatoren? - Which method of calculation of the short-circuit contribution should be applied in case of an inverter-based generator? FAQ_C10-11_NL_ docx 3

4 28. Hoe moet het voorschrift C10/11 geïnterpreteerd worden voor noodgeneratoren die enkel kortstondig en sporadisch in parallel werken met het distributienet? Voor welk soort installaties en parallelwerking geldt dit? Welke vereisten uit het voorschrift C10/11 kunnen afgezwakt worden? Hoe worden de beperkte tijdsduur en de sporadiciteit gewaarborgd? Moet de DNG het bewijs geven aan de DNB dat hij voldoet aan de voorwaarden en vereisten vermeld hierboven? Onder welke voorwaarden vervalt de afzwakking van de vereisten zoals hierboven vermeld? Mag een omvormer voor zonnepanelen met aansluiting via een huishoudelijke stekker aangesloten worden? Bijlage 1 : Sjabloon voor het testrapport van een ontkoppelingsrelais Bijlage 2 : C10/11 : Main differences between the previous version (05/2009) and the new version (06/2012)... 1 Bijlage 3 : Functionele test ontkoppelbeveiliging zie van het voorschrift C10/ Bijlage 4 : Lijsten met door Synergrid erkende materialen voor decentrale productieinstallaties... 3 WAARSCHUWINGEN: Alle verwijzingen naar hoofdstukken, artikelen of paragrafen hebben, tenzij anders vermeld, betrekking op het document C10/11 (Versie juni 2012). Het toepassingsgebied van dit document is gelijkaardig aan dat van C10/11. Dit document weerspiegelt enkel de interpretatie van Synergrid. FAQ_C10-11_NL_ docx 4

5 1. Hoe moeten de voorwaarden uit 2.1, die bepalen wat een "kleine gedecentraliseerde productie-installatie" is, in de praktijk geïnterpreteerd worden? 1.1 Wat verstaat men onder "aansluiting (enkel- of meerfasig) op het net"? Dit is de aansluiting die het mogelijk maakt de elektrische installatie van de DNG te voeden vanuit het net van de DNB. Dit begrip zegt niets over de wijze waarop de gedecentraliseerde productie-installatie aangesloten is op het net: een DNG die beschikt over een driefasige aansluiting op het net kan een gedecentraliseerde productie-installatie hebben die stroom injecteert in één of meerdere fasen (mits naleving van de voorwaarden van 2.1). 1.2 Wat is, in het geval van een enkelfasige aansluiting op het net, het maximale vermogen van de gedecentraliseerde productie-installatie? Het maximale wisselstroomvermogen van deze installatie mag niet groter zijn dan 5 kva, tenzij anders vermeld op de website van de DNB. Een "gedecentraliseerde productie-installatie" kan bestaan uit één of meerdere generatoren. In het laatste geval mag de som van de maximale wisselstroomvermogens van de verschillende generatoren niet groter zijn dan 5 kva. 1.3 Wat is, in het geval van een driefasige (of meerfasige) aansluiting op het net, het maximale vermogen van de gedecentraliseerde productie-installatie? Hoe moet dit vermogen verdeeld worden over de verschillende fasen? Het maximale wisselstroomvermogen van deze installatie mag niet groter zijn dan 10 kva. Een "gedecentraliseerde productie-installatie" kan bestaan uit één of uit meerdere generatoren (die zelf enkel- of meerfasig kunnen zijn). In het geval van een installatie met meerdere generatoren mag de som van de maximale wisselstroomvermogens van de verschillende generatoren niet groter zijn dan 10 kva. In principe moet, conform 2.1 van C10/11, de verdeling van het vermogen van de installatie over de verschillende fasen dusdanig zijn, dat het onevenwicht tussen fasen van de productie (met andere woorden het stroomsterkteverschil tussen de fase met de hoogste productie en de fase met de laagste productie) te allen tijde 20 ampère (of 4,6 kva) blijft. Om discriminatieproblemen te voorkomen tussen gedecentraliseerde producenten die enkelfasig zijn aangesloten en deze die meerfasig zijn aangesloten, aanvaarden de netbeheerders dat het onevenwicht tussen fasen van de productie maximaal 5 kva ( 21,7 A) mag bedragen in plaats van 20 A. Deze limietwaarde van 5 kva moet te allen tijde nageleefd worden. De onderstaande tabel toont enkele voorbeelden van maximale wisselstroomvermogens (waarden in VA) van gedecentraliseerde productie-installaties die door de DNB al dan niet worden beschouwd als "kleine installaties" (hypothese: driefasige aansluiting op het net): Fase 1 Fase 2 Fase 3 Beschouwd als een "kleine installatie"? JA JA JA JA NEEN, want het onevenwicht tussen fasen kan groter worden dan 5 kva NEEN, want het onevenwicht tussen fasen kan groter worden dan 5 kva NEEN, want het onevenwicht tussen fasen kan groter worden dan 5 kva (bijv. als de stroominjectie in fase 1 of 2 wordt onderbroken) NEEN, want het onevenwicht tussen fasen kan groter worden dan 5 kva (bijv. als de stroominjectie in fase 1 of 2 wordt onderbroken) FAQ_C10-11_NL_ docx 5

6 2. Werden de limietwaarden van 2.1 (en vooral die van 5 kva) aangepast na 31 december 2009? De geldigheidstermijn van de limietwaarden van 2.1 werd verlengd voor onbepaalde tijd. 3. Worden generatoren ( omvormers) waarvan het injectievermogen elektronisch wordt begrensd (tot 5 kva of 10 kva) aanvaard? De aansluiting van kleine decentrale productie-eenheden waarvan het maximale AC-vermogen softwarematig beperkt is (tot 5 of 10 kva), is enkel onder volgende voorwaarden toegelaten: De fabrikant dient een attest af te leveren aan Synergrid waarin hij verklaart dat de vermogensbeperking niet veranderd kan worden na indienstname van de generator (omvormer), tenzij door de fabrikant zelf. De lijst van de generatoren (omvormers) waarvoor dergelijk attest werd afgeleverd is gepubliceerd op de website (zie Erkende materialen, lijst C10/22); De installateur dient een attest af te leveren waarin hij verklaart dat de instellingen van de generator (omvormer) conform de voorschriften zijn die in het Synergrid document C10/11, het A.R.E.I. en het eventuele reglement van de netbeheerder voor de netkoppeling van PVinstallaties (of andere decentrale productie-eenheden) worden vermeld en specifiek de instellingen van de ontkoppelbeveiliging en de begrensde waarde van het maximale ACvermogen. Het attest dient het serienummer te bevatten van de generator (omvormer), het adres waar de generator (omvormer) geïnstalleerd is en de begrensde waarde van het maximale AC-vermogen van de generator (omvormer). De netbeheerders behouden zich het recht om steekproefsgewijs regelmatig ter plaatse te controleren op de juistheid van de informatie verstrekt in deze attesten. In geval van spanningsklachten of klachten over de uitval van de generator (omvormer) zal er in elk geval een controle ter plaatse worden uitgevoerd. 4. In welke taal moeten de documenten met betrekking tot de gelijkvormigheid worden opgesteld voor systemen met automatische ontkoppeling? De volgende talen worden aanvaard: Engels, Frans, Nederlands, Duits. Dit heeft betrekking op de documenten vermeld in vragen 22 en 23 in huidig document. 5. Wat betekent in 3.2 "permanent toegankelijk voor de netbeheerder"? Voor installaties van meer dan 10 kva (en voor deze die niet uitgerust zijn met een automatisch ontkoppelingssysteem) moet een externe veiligheidsschakelaar aangebracht worden en die moet "permanent toegankelijk zijn voor de beheerder". Deze vereiste vloeit voort uit art. 235 van het AREI. Voor de DNB betekent dit dat de schakelaar in dezelfde omstandigheden bereikbaar moet zijn als de meter van de DNG. Zie meer bepaald het voorschrift C1/107, 7.2. FAQ_C10-11_NL_ docx 6

7 6. Mag de communicatie tussen het beveiligingsrelais en de schakelaar op een indirecte wijze gebeuren? Nee. Om veiligheidsredenen moet het relais de schakelaar altijd rechtstreeks bedienen. Het is dus bijvoorbeeld niet toegelaten de communicatie uit te voeren via PLC. 7. Welke procedure moet worden gevolgd om de gelijkvormigheid met de aansluitvoorschriften van de netbeheerder ( 4.2.3) te onderzoeken? Wie is bevoegd om dit onderzoek uit te voeren? Er moet een onderscheid gemaakt worden afhankelijk van het feit of het maximale AC-vermogen van de gedecentraliseerde productie-installatie 10 kva of > 10 kva is. 7.1 Het maximale AC-vermogen van de installatie is 10 kva Installaties die uitgerust zijn met een correct afgesteld automatisch ontkoppelingssysteem (zie bijlage 4 bij C10/11) en die voldoen aan de andere voorwaarden van 2.1 zijn niet onderworpen aan dit onderzoek. De vereenvoudigde procedure voor deze installaties is beschreven in 4.1. Voor andere installaties met een vermogen 10 kva moet een vereenvoudigd onderzoek van de gelijkvormigheid met de aansluitvoorschriften worden uitgevoerd. Om dit onderzoek uit te voeren zijn de distributienetbeheerders bevoegd, evenals de erkende controle-instellingen die in onderstaande tabel ( 7.3) opgenomen zijn. De te controleren installaties kunnen van drie verschillende types zijn: Relais type VDE in combinatie met een vermogenschakelaar in serie Voor dit type installatie is de volgende procedure van toepassing: o controleren of het relais is opgenomen in de "Lijst van ontkoppelingsrelais, erkend door Synergrid voor toepassing van het voorschrift C10/11 (versie juni 2012)" in het hoofdstuk "Relais, gelijkvormig erkend met de norm VDE voor installaties 10 kva"; o controleren of de instelling van het relais correct is; o een uitschakeltest uitvoeren door het voedingscircuit te onderbreken; o een kopie van het controlerapport overmaken aan de DNG. Dit rapport moet het maximale AC-vermogen van de installatie vermelden, het type geïnstalleerd relais en het resultaat van de drie bovenstaande controles. Op basis hiervan moet het rapport duidelijk vermelden of de beoordeling van de installatie positief of negatief is wat betreft de voorschriften van de netbeheerder Vereenvoudigd relais als de generator technisch niet in staat is te draaien in eilandwerking Voor dit type installatie is de volgende procedure van toepassing: o controleren of het relais is opgenomen in de "Lijst van ontkoppelingsrelais, erkend door Synergrid voor toepassing van het voorschrift C10/11 (versie juni 2012)" in het hoofdstuk "Relais, gelijkvormig erkend met du C10/11"; o de instelling van het relais uitvoeren en de goede werking met elk van de parameters testen; de instelling die gelast is met het gelijkvormigheidsonderzoek kan deze instelling en deze tests overdragen aan een derde partij, maar op haar eigen verantwoordelijkheid. o een uitschakeltest uitvoeren door het voedingscircuit te onderbreken; o een kopie van het controlerapport overmaken aan de DNG. Dit rapport moet het maximale AC-vermogen van de installatie vermelden, het type geïnstalleerd relais en het resultaat van de bovenstaande controles en tests. Op basis hiervan moet het rapport duidelijk vermelden of de beoordeling van de installatie positief of negatief is wat betreft de voorschriften van de netbeheerder. FAQ_C10-11_NL_ docx 7

8 7.1.3 Algemeen ontkoppelingsrelais Voor dit type installatie is de volgende procedure van toepassing: o controleren of het relais is opgenomen in de "Lijst van ontkoppelingsrelais, erkend door Synergrid voor toepassing van het voorschrift C10/11 (versie juni 2012)" in het hoofdstuk "Relais, gelijkvormig erkend met en van C10/11"; o de instelling van het relais uitvoeren en de goede werking met elk van de parameters testen; de instelling die gelast is met het gelijkvormigheidsonderzoek kan deze instelling en deze tests overdragen aan een derde partij, maar op haar eigen verantwoordelijkheid. o een uitschakeltest uitvoeren door het voedingscircuit te onderbreken; o een kopie van het controlerapport overmaken aan de DNG. Dit rapport moet het maximale AC-vermogen van de installatie vermelden, het type geïnstalleerd relais en het resultaat van de bovenstaande controles en tests. Op basis hiervan moet het rapport duidelijk vermelden of de beoordeling van de installatie positief of negatief is wat betreft de voorschriften van de netbeheerder. 7.2 Het maximale AC-vermogen van de installatie is > 10 kva Voor deze installaties wordt het onderzoek naar gelijkvormigheid met de voorschriften van de beheerder, voorzien in de 4.2.3, uitgevoerd door de beheerder zelf. Het ontkoppelingsrelais moet opgenomen zijn in de "Lijst van ontkoppelingsrelais, erkend door Synergrid voor toepassing van het voorschrift C10/11 (versie juni 2012)" in het hoofdstuk "Relais, gelijkvormig erkend met en van C10/11". Voorafgaand aan dit onderzoek moet de DNG de instelling van het relais en het testen van de goede werking ervan laten uitvoeren hebben door een door Synergrid erkende instelling. De te volgen procedure is de volgende: o de DNG neemt contact op met de netbeheerder van het net waarop zijn installatie is aangesloten; o o o o o o de DNB meldt aan de DNG schriftelijk de parameterwaarden voor instelling van het relais; de DNG geeft een door Synergrid erkende instelling (zie onderstaande paragraaf 7.3) de opdracht over te gaan tot de instelling en het testen van zijn relais, met opgave van de kenmerken van de gedecentraliseerde productie-installatie waarin dit relais zal gebruikt worden; die instelling stelt het relais in conform de door de DNB doorgezonden parameters; ze kan echter een derde partij gelasten met deze instelling en tests, maar op haar eigen verantwoordelijkheid; de instelling test de goede werking van het relais met elk van deze parameters en stelt een gedetailleerd rapport op, gebaseerd op de sjabloon in bijlage 1 van deze FAQ; ze kan een derde partij gelasten met het uitvoeren van deze instelling en tests, maar op haar eigen verantwoordelijkheid; in dit geval moet het testrapport medeondertekend worden voor goedkeuring door de erkende instelling; een kopie van het rapport wordt overgemaakt aan de DNG; een elektronische kopie van het rapport wordt op eenvoudige aanvraag door de instelling verzonden aan de DNB. Bij het gelijkvormigheidsonderzoek moet de DNG de kopie van dit rapport tonen aan de vertegenwoordiger van de DNB. 7.3 Instellingen erkend door Synergrid Elke keuringsinstelling, die erkend is conform artikel 275 van het AREI, kan door Synergrid erkend worden voor de uitvoering van de taken vermeld in bovenstaande paragrafen 7.1 en 7.2, op voorwaarde dat hij zich schriftelijk ten opzichte van Synergrid ertoe verbindt: - de opleiding van hun personeel dat deze gelijkvormigheidsonderzoeken uitvoert te verzekeren; - bij elk gelijkvormigheidsonderzoek de hierna beschreven procedure toe te passen deze procedure kan later gewijzigd worden; - de rapporten van de uitgevoerde controles bij te houden en er op eenvoudig verzoek een kopie van te bezorgen aan de betrokken netbeheerder of aan Synergrid. FAQ_C10-11_NL_ docx 8

9 De erkende organismen die zich hiertoe hebben verbonden zijn opgenomen in onderstaande tabel. Naam van de erkende instellingen Contactpersonen AIB-Vinçotte Vlaanderen-Brussel: Tom Cauwelier 09/ Wallonië: Gérard Masset 081/ OCB Guido Croes 0496/ SGS Luc Chabot 0496/ FR : Clovis de le Vingne NL : Pascal De Brandt Clovis.delevingne@sgs.com Pascal.debrandt@sgs.com Bovendien worden de DNB s zelf in dit kader door Synergrid beschouwd als erkende instellingen, voor zover zij de opleiding van hun personeel verzorgen om de taken beschreven in 7.1 en 7.2 hierboven uit te voeren. 8. Moet een noodstroomagregaat dat parallel kan meedraaien op het distributienet (bij voorbeeld om te testen onder belasting) voldoen aan de voorschriften van het C10/11? Ja. Zie 1 (Toepassingsgebied) : Zonder beperking met betrekking tot de duur van de parallelwerking met het openbaar distributienet: in de uiterste gevallen kan die permanent zijn of slechts heel kortstondig. Zie ook vraag Indien van de beveiliging onmiddellijke uitschakeling wordt vereist, bedraagt de maximale openingstijd 0.12 seconde. Geldt dit voor alle beveiligingsfuncties? 0.12 seconde geldt voor alle beveiligingsfuncties met uitzondering van deze gebaseerd op frequentie (en dus ook df/dt). Deze beveiligingsfuncties vragen immers meer tijd. De maximale openingstijd wordt voor deze functies dan ook verlengd met enkele 10-tallen milliseconden. Meer informatie kan je hierover vinden in specificaties van de beveiligingsrelais. 10. In welke gevallen kunnen afwijkingen op de C10/11 van de netbeheerder gekregen worden? Alleen in de gevallen die uitdrukkelijk voorzien zijn in de C10/11 of in deze FAQ. 11. Welke impedantie moet genomen worden voor de berekening van de bijdrage van de generator aan het kortsluitvermogen ( 2.6)? De gesatureerde impedantie van de generator dient genomen te worden. FAQ_C10-11_NL_ docx 9

10 12. Wat betekent de vereiste betreffende het reactieve vermogen van de installaties met een vermogen > 1 MVA ( 2.8)? De paragraaf 2.8 van de C10/11 bepaalt het volgende voor productie-installaties met een vermogen groter dan 1 MVA : «De productie-installatie moet technisch in staat zijn om een reactief vermogen met een getalwaarde gelegen tussen 0,1 Pnom en 0,33 Pnom respectievelijk te absorberen of te leveren. De netbeheerder bepaalt het/de vereiste werkingspunt(en).» Dit betekent dat elke eenheid met een nominaal vermogen (Pnom) groter dan 1 MVA moet in staat zijn om reactief vermogen te injecteren (in het net) en te absorberen (van het net). Absorptie: tot Q abs = 10% Pnom. De overeenkomstige waarde van cos(φ) is : 0,995 Injectie : tot Q inj = 33% Pnom. De overeenkomstige waarde van cos(φ) is : 0,95 Voorbeeld : een eenheid van 10 MVA moet tot 3,3 Mvar kunnen injecteren en tot 1 Mvar kunnen absorberen. Er bestaan verschillende scenario s: 1. Voor eenheden uitgerust met een automatische spanningsregelaar in modus "spanningscontrole", zal de netbeheerder (NB) aan de klant de referentiespanning (spanning te regelen) op het aansluitingspunt communiceren (gewoonlijk de normale uitbatingspanning) 2. Voor eenheden uitgerust met een automatische spanningsregelaar in modus «controle van cos(φ)», zal de netbeheerder (NB) aan de klant de cos(φ) op het aansluitingspunt communiceren (gewoonlijk de hierboven vermelde waarden) ; 3. Voor eenheden zonder automatische spanningsregelaar, bepaalt de NB a priori (vóór het aansluiten) twee of drie werkingspunten voor het geïnjecteerde of geabsorbeerde reactief vermogen op het aansluitingspunt, en communiceert deze aan de klant. Op verzoek van de NB, moet de eenheid in staat zijn om snel te stabiliseren op het werkingspunt gekozen door de NB. 13. In de praktijk, voor kleine installaties die uitgerust zijn met een automatisch scheidingssysteem, tegen welke maximale spanning moet de scheiding gebeuren? Kleine decentrale productie-installaties zijn over het algemeen uitgerust met een automatisch scheidingssysteem. Zoals uitgelegd in Bijlage 4 van de C10/11, moet dit systeem voldoen aan de norm DIN VDE en zijn instelling moet eveneens voldoen aan deze norm en aan het AREI (art. 235). De C10/11 specificeert ook dat: Bij tegenstrijdigheid zijn de bepalingen van het AREI van kracht. Bij overspanning, legt de norm DIN VDE twee maximale limieten vast: o de scheiding moet ogenblikkelijk gebeuren, zodra de spanning gelijk of hoger is dan 115% Un (= V), o de scheiding moet eveneens gebeuren wanneer gedurende een periode van 10 min. de spanning gelijk of hoger is dan 110% Un (= V) Aan de andere kant legt het AREI een ogenblikkelijke scheiding op zodra de overspanning hoger dan 106% Un is (= 243.8V) Aangezien het AREI restrictiever is dan de norm, moet in principe de limiet van 106% Un toegepast worden. Er werd echter een akkoord bereikt in 2011 met de FOD Economie, om de limiet van 106% Un van het AREI te verwijderen. Daarom zijn de netbeheerders van mening dat men de volgende limieten kan kiezen voor het instellen van de automatische scheidingssystemen: Ogenblikkelijke maximale spanning Gemiddelde maximale spanning gedurende een periode van 10 min V V Echter is de netgebruiker (DNG) alleen verantwoordelijk voor het al dan niet toepassen van deze limieten. In geen enkel geval zijn hogere spanningswaarden dan deze die opgegeven zijn in de tabel hierboven, toegelaten. FAQ_C10-11_NL_ docx 10

11 14. Is de procedure voor een aansluitingsaanvraag / studie / toelating ( 4.2) eveneens van toepassing wanneer de installatie uitgerust is met een nulwattrelais (waardoor geen energie-injectie op het net mogelijk is) of met een relais dat het injectievermogen op het net beperkt? Ja. Het volledig of gedeeltelijk beperken van de energie-injecties op het distributienet verandert niets aan de procedure tot industriële indienstname. 15. Hoe kan men een nulwatt-relais of een relais dat het injectievermogen op het net beperkt kiezen, instellen en goedkeuren? Op de website is onder de sectie erkende materialen een lijst met erkende relais van dit type beschikbaar. Men dient contact op te nemen met de DNB voor het ter kennis nemen van eventuele aanvullende eisen van de DNB. Het relais moet ingesteld worden met volgende parameters: 1. Nullwatt-relais: Richtwaarde tot 10 seconden vertraging; Richtniveau tot 3% van het contractueel vermogen in afname. Deze richtwaarden zijn enkel toegelaten voor het behoud van de stabiliteit van de verbinding en geven dus in geen geval het recht om permanent te injecteren op het net. 2. Relais voor de beperking van het injectievermogen: er zijn 2 niveau s: het hoogste niveau dient op < 3% ingesteld te zijn en zonder tijdsvertraging te reageren; Het laagste niveau zorgt dan voor de gepaste stabiliteit. Het gelijkvormigheidonderzoek met de eisen van de DNB moet volgens 7.2 van deze FAQ uitgevoerd worden. De installatie van een nulwatt-relais of van een relais dat het injectievermogen op het net beperkt verandert in niets de verplichtingen die voortvloeien uit het C10/11, in het bijzonder de verplichting voor de DNG om een door Synergrid erkend ontkoppelingsrelais te installeren. 16. Hoe moet het begrip veiligheidsonderbreking in 3.2 geïnterpreteerd worden, in het bijzonder voor installaties > 10kVA? Voor installaties 10 kva mag de veiligheidsonderbreking vervangen worden door een automatisch scheidingssysteem, zoals beschreven in bijlage 4 van C Voor alle installaties groter dan 10 kva wordt de veiligheidsonderbreking verzekerd door een door Synergrid erkend ontkoppelrelais. De lijsten met erkende relais zijn terug te vinden op onder erkende materialen. FAQ_C10-11_NL_ docx 11

12 17. Zijn de grenswaarden van 2600 kva en 4600 kva voor de beperking van de inschakelstroom van transformatoren ( 2.7) geldig voor alle spanningsniveau s? Aangezien de inschakelstroom ook afhangt van het spanningsniveau van het verdeelnet, worden de grenswaarden verfijnd in functie van de netspanning: 1. Voor transformatoren aangesloten op het MS-net moet vanaf onderstaande grenswaarden de inschakelstroom beperkt worden tot 100% van I nom : Spanningsniveau verdeelnet Grenswaarde 10 kv 2600 kva 11 kv 2800 kva 12 kv 3200 kva 15 kv 3900 kva 29,9 kv 5100 kva 2. Voor transformatoren rechtstreeks aangesloten op een HS/MS-transfopost via een MS-vertrek moet vanaf onderstaande grenswaarden de inschakelstroom beperkt worden tot 100% van I nom : Spanningsniveau verdeelnet Grenswaarde 10 kv 4600 kva 11 kv 5100 kva 12 kv 5600 kva 15 kv 6100 kva 29,9 kv 7600 kva In elk geval moeten de stroompieken voldoen aan de vereisten vermeld in van het voorschrift C10/17. Bij twijfelgevallen of discussies dient een bewijs door meting geleverd te worden. In functie van de lokale netsituatie, en/of in geval van meerdere transformatoren in parallel kunnen strengere grenswaarden opgelegd worden door de DNB. 18. Is de grenswaarde van 500% van S n voor de berekening van de bijdrage van de generator aan het kortsluitvermogen ( 2.6) ook geldig voor kleine installaties? Om tegemoet te komen aan de karakteristieken van draaiende decentrale productie-installaties met een klein vermogen, kan in functie van de capaciteiten van het net door de DNB een verfijning toegestaan worden voor het segment 1 MVA. De tekst in 2.6 wordt uitgebreid als volgt: Het kortsluitvermogen dat door de productie-installatie (of meerdere productie-installaties binnen een project) wordt toegevoegd, moet beperkt blijven tot: % van S n voor projecten met S n 100 kva % van S n voor projecten met 100 kva < S n 400 kva % van S n voor projecten met 400 kva < S n 1 MVA % van S n voor projecten met 1 MVA < S n 4 MVA % van S n voor projecten met 4 MVA < S n 10 MVA % van S n voor projecten met 10 MVA < S n Waarbij S n het nominaal schijnbaar vermogen is van het volledige project. FAQ_C10-11_NL_ docx 12

13 19. Welke zijn de belangrijkste verschillen tussen de versies van «12 mei 2009» en «4 juni 2012» van de C10/11? De belangrijkste verschillen hebben betrekking tot het gedrag van de gedecentraliseerde productieinstallaties in geval van een overfrekwentie op het distributienetwerk. De verschillen zijn beschreven in de paragrafen 2.10, , , 4.1.3, en bijlage 4. De tabel in bijlage 2 van huidig FAQ geeft een overzicht van de verschillen. 20. Hoe moeten de frequentiegrenzen ( ) voor afschakeling en herinschakeling ingesteld worden bij omvormers die geïnstalleerd worden vóór 1/1/2013 maar slechts over één instelbare parameter voor de frequentiegrens beschikken? Bij sommige eenvoudigere types omvormers (in principe enkel monofasige modellen) is het technisch niet mogelijk om verschillende grenzen in te stellen voor de afschakelfrequentie en voor de herinschakelfrequentie in geval van frequentievariaties op het verdeelnet. Dit type omvormers mag in principe niet meer geïnstalleerd worden na 1/7/2012. Er werd echter een afwijking toegestaan tot 31/12/2012, doch enkel voor de omvormers die nog in stock zijn bij de installateurs op 1/7/2012. Deze omvormers moeten verplicht ingesteld worden met éénzelfde frequentiegrens voor afschakeling en herinschakeling, namelijk : - 50,5 Hz voor de omvormers geïnstalleerd bij klanten aangesloten op LS; - 51,5 Hz voor de omvormers geïnstalleerd bij klanten aangesloten op MS Is de modulering van het actief vermogen in geval van overfrequentie ( ) verplicht voor alle decentrale productie-installaties? Deze eis is verplicht voor elke installatie die in dienst gesteld wordt vanaf 1/1/2013, of waarbij de bestaande omvormer of generator vervangen wordt, op twee uitzonderingen na: lineaire generatoren, zoals deze geïntegreerd in een Stirling motor, met een maximaal AC vermogen van 30kVA; WKK-installaties aangesloten op laagspanning. Voor deze twee types installaties is de modulering van het vermogen in functie van de frequentie ( ) niet verplicht. De andere vereisten met betrekking tot frequentievariaties zoals beschreven in (in staat zijn om te werken en verbonden te blijven met het net in het volledige frequentiebereik, tot en met 51,1 Hz; temporisatie vooraleer opnieuw aan te koppelen; beperking van het injectievermogen in de eerste 10 minuten na het terugkeren van de nominale frequentie) zijn niet verplicht voor lineaire generatoren met een maximaal AC vermogen van 30 kva, maar zijn wel verplicht voor alle andere WKK-installaties aangesloten op laagspanning. 22. Kan in het geval van een kleine gedecentraliseerde productie-installatie, een document dat de gelijkvormigheid met de anwendungsregel VDE-AR-N 4105 certifieert het bewijs van conformiteit aan de VDE zoals vereist in bijlage 4 vervangen? Ja, voor zover dat een certificaat of testrapporten die deze conformiteit aantonen en opgesteld zijn door een erkend ISO laboratorium, overhandigd word(t)en. Zie ook vraag 23 hieronder. FAQ_C10-11_NL_ docx 13

14 23. Bestaat er een lijst van kleine generatoren (omvormers) 10 kva die conform zijn aan de C10/11 (versie juni 2012)? De fabrikanten van dergelijke generatoren (omvormers) worden verzocht om de gelijkvormigheidsverklaring die gepubliceerd is op onderstaand adres te vervolledigen, en dit attest aan Synergrid over te maken (vergezeld van de nodige documenten): Gelijkvormigheidsattest automatisch scheidingssysteem Attestation of compliance automatic decoupling Na controle van de geldigheid van dit attest, worden de generatoren die conform zijn opgenomen in een lijst C10/26, die gepubliceerd is op de website onder de rubriek Erkende Materialen. Zie ook vraag 25 voor meer details over de aanvraagprocedure. 24. Moeten de generatoren (omvormers) die aangesloten zijn op netten van 3x230 V zonder nulgeleider voorzien zijn van een isolatietransformator? Ja, behalve voor de generatoren die speciaal ontworpen zijn om te kunnen functioneren zonder isolatietransformator. De instructies van de fabrikant voor de parametersettings en de aansluiting van dit type generator moeten exact opgevolgd worden. 25. Op welke manier kan een aanvraag ingediend worden voor opname van uitrustingen conform met het voorschrift C10/11 revisie juni 2012 op de lijst C10/26? How can a request for adding equipment compliant with the technical prescription C10/11 revision june 2012 to the list C10/26 be done? Nederlandstalige versie - English version below Aanvraagprocedure C10/26 Om de administratieve controle van conformiteit van decentrale productie-installaties met het voorschrift C10/11 uitgave juni 2012 (in het bijzonder de wijzigingen ten opzichte van de voorgaande versie) te vereenvoudigen, is de lijst C10/26 beschikbaar gesteld voor gebruik door de DNB s. Deze lijst bevat alle conform geachte omvormers en andere uitrustingen, en is beschikbaar via de Synergrid website: erkende materialen (in blauw menu links) andere C10/26. De lijst is geordend per fabrikant, en elke uitrusting is voorzien van een hyperlink naar de bijhorende door Synergrid ondertekende gelijkvormigheidsverklaring. Ze bevat twee sublijsten: 1. installaties 10 kva (met een automatisch scheidingssysteem) 2. installaties > 10 kva (met een extern ontkoppelrelais zie ook lijsten C10/21 en C10/23 voor door Synergrid erkende ontkoppelrelais). De modelverklaringen zijn beschikbaar in het Nederlands, Frans en Engels, eveneens via de Synergrid website: ofwel via de blauwe linken op de eerste bladzijde van de lijst C10/26. ofwel via het menu technische voorschriften elektriciteit naast code C10/11. FAQ_C10-11_NL_ docx 14

15 Indien een fabrikant nieuwe omvormers of andere uitrustingen voor decentrale productie (windmolens, WKK-installaties, batterijopslagsystemen,.) wenst te laten toevoegen aan de lijst C10/26, dienen de onderstaande stappen gevolgd te worden: 1. De fabrikant controleert of zijn decentrale productie-installatie conform is met de technische vereisten in het voorschrift C10/11 uitgave juni 2012, en in het bijzonder met de aspecten vermeld in de model-gelijkvormigheidsverklaring. De details en verwijzingen naar de equivalente Duitse normen staan op de eerste bladzijde van deze gelijkvormigheidsverklaring. 2. De fabrikant vult de gelijkvormigheidsverklaring volledig in (beide bladzijden: verklaring en lijst van uitrustingen), en ondertekent deze op eer. 3. De fabrikant bezorgt deze ondertekende verklaring, tesamen met de vereisten certificaten en/of proefverslagen aan Synergrid (details over wat nodig is, staan in de modelverklaring), bij voorkeur per mail op het adres Indien Synergrid de nodige en correcte documenten ontvangt, worden de uitrustingen toegevoegd aan de lijst C10/26, en de ondertekende gelijkvormigheidsverklaringen beschikbaar gesteld via deze lijst Richtlijnen bij aanvragen voor C10/26 Taal Voor de gelijkvormigheidsverklaring is één taal naar keuze voldoende (NL, EN of FR). Voor de certificaten / proefverslagen is Nederlands, Frans, Engels of Duits aanvaardbaar, en één taal is voldoende. Gelijkvormigheidsverklaring Enkel gelijkvormigheidsverklaringen waarvan beide bladzijden volledig ingevuld en ondertekend zijn, zijn aanvaardbaar. Voor uitrustingen > 10kVA is enkel het eerste punt van toepassing. Indien in de verklaring originele tekst gewijzigd of verwijderd wordt, wordt de verklaring ongeldig. Geldigheid van de bewijsstukken Enkel certificaten / proefverslagen volgens de aangegeven versie van de normen zijn aanvaardbaar. Bijvoorbeeld: certificaten volgens DIN V VDE V van februari 2006 maar zonder het amendement van februari 2012 zijn niet aanvaardbaar - het amendement is essentieel. Enkel certificaten en/of proefverslagen opgesteld door een onafhankelijk gecertifieerd labo of een onafhankelijke certifiëringsinstantie zijn aanvaardbaar. Door de fabrikant zelf opgestelde verklaringen of testrapporten zijn niet aanvaardbaar. Enkel certificaten of proefverslagen gebaseerd op testen volgens de aangegeven normen en paragrafen zijn aanvaardbaar. Omvormers met firmwarematig begrensd vermogen lijst C10/22 Indien de aanvraag omvormers betreft waarvan het maximale vermogen firmwarematig begrensd is, dient hiervoor ook de nodige verklaring van de fabrikant meegeleverd te worden. Zie ook de lijst C10/22 en de daarin opgenomen voorwaarden. Zie erkende materialen (in blauw menu links) andere C10/22 Lijst van erkende firmware begrensde omvormers C10/26 Application procedure In order to facilitate the administrative verification of the conformity of installations for distributed generation with the prescription C10/11 edition June 2012 (in particular the modifications as compared to the previous version) the list C10/26 is made available to the DSOs. This list contains all inverters and other equipment considered compliant, and is available on the Synergrid website: matériels reconnus (in blue, in the menu on the left) divers C10/26. The list is sorted by manufacturer, and each equipment has a hyperlink to the declaration of compliance regarding its conformity, signed by Synergrid. It contains two sublists: 1. installations 10 kva (equipped with an automatic decoupling system) 2. installations > 10 kva (with an external decoupling relay see also lists C10/21 and C10/23 for decoupling relays classified by Synergrid). FAQ_C10-11_NL_ docx 15

16 The model declarations are available in Dutch, French and English, also on the Synergrid website: either by following the blue links on the first page of the list C10/26 either in the menu prescriptions techniques électricité next to the code C10/11. If a manufacturer wishes to request adding new inverters or other equipment for distributed generation (wind turbines, CHP installations, battery storage systems, ) to the list C10/26, the following steps needs to be undertaken: 1. The manufacturer checks the conformity of its equipment for distributed generation with the technical requirements in the prescription C10/11 edition June 2012, and in particular with the requirements mentioned in the model declaration of compliance. The details and the references to the equivalent German standards are mentioned on the first page of this declaration of compliance. 2. The manufacturer entirely completes the declaration of compliance (both pages: declaration and list of equipment), and signs it. 3. The manufacturer transmits this signed declaration, accompanied by the required certificates and/or test reports to Synergrid (details of the requirements are mentioned in the model declaration), preferably by to the following address: CE10@synergrid.be. If Synergrid receives the necessary and correct documents, the equipment will be added to the list C10/26, and the declarations of compliance signed by Synergrid will be made available by means of this list Guidelines for the application for C10/26 Language For the declaration of compliance, one language by choice (Dutch, English or French) is sufficient. The certificates / test report will be accepted in one of the following languages: Dutch, French, English or German, and one language is sufficient. Declaration of compliance Only declarations of compliance for which both pages are duly completed and signed will be accepted. For equipment > 10kVA, point 1 only is applicable. If parts of the original text of the declaration are altered or removed, the declaration becomes invalid. Validity of the supporting documents Certificates / test reports in conformity with the indicated edition of the standard only will be accepted. For example: certificates in conformity with DIN V VDE V of February 1, 2006 but without the amendment of February 2012 will not be accepted. The amendment is essential. Certificates and/or test reports issued by an accredited independent laboratory or by an independent certified body only will be accepted. Declarations or test reports issued by the manufacturer itself will not be accepted. Certificates or test reports based on tests following the standards and the paragraphs indicated only will be accepted. Inverters with a firmware limited output power list C10/22 If the request concerns inverters with a firmware limitation of the maximum power, the manufacturer must provide a declaration proving this. See also the list C10/22 and the requirements mentioned in it. See our website: matériels reconnus (in blue, in the menu on the left) divers C10/22 «Liste d'onduleurs avec limitation de puissance en firmware» Welke erkende materialen zijn van toepassing voor welke soorten decentrale productie-installaties? Zie bijlage 4 voor een overzicht. FAQ_C10-11_NL_ docx 16

17 27. Hoe moet de berekening voor de bijdrage kortsluitvermogen gebeuren in geval van omvormer gebaseerde generatoren? - Which method of calculation of the short-circuit contribution should be applied in case of an inverter-based generator? De bijdrage tot het kortsluitvermogen van een productie-eenheid met een omvormer (windturbine, fotovoltaïsch systeem, ) wordt berekend op basis van de maximale bijdrage I k aan de kortsluitstroom in permanent regime gedurende een driefasige kortsluiting (zie ook IEC 60909). Op basis van deze waarde wordt de het overeenkomstige kortsluitvermogen S SC berekend, dat moet voldoen aan de vereisten in 2.6 van het voorschrift C10/11, aangevuld met de verruiming in vraag 18 hoger in dit FAQ document. Opmerkingen: I k is de rms waarde van de stroom na het uitsterven van het transiënte gedrag van de kortsluiting. IEC specifieert geen starttijd voor de steady state. Bijgevolg moet als referentie voor I k het werkelijk tijdstip van bereiken van de steady state genomen worden, specifiek voor de betreffende installatie (bijvoorbeeld 150 ms). Gezien de kortsluitbijdrage I k ook afhangt van de restspanning gedurende de kortsluiting, wordt voor de berekening de maximale waarde van I k genomen. Indien er bijvoorbeeld verschillende berekeningsscenario s mogelijk zijn voor de restwaarde van de spanning, moet rekening gehouden worden met het meeste negatieve, en moet bijgevolg de hoogste waarde van I k bij de berekeningen. Kortsluitvermogen: S SS = 3. U n. I k ENGLISH VERSION The short-circuit contribution of a generation unit with an inverter (wind turbine, photovoltaic system, ) is evaluated by means of the maximum steady-state short-circuit current contribution I k during a three-phase short circuit (cf. IEC 60909). The corresponding short-circuit power S SC is calculated and must comply to the requirements in 2.6 of Synergrid document C10/11, completed by an enlargement defined in question 18 higher in this FAQ document. Remarks: I k is the rms value of the current after the decay of transient phenomena. IEC does not specify the starting time of the steady state. If, for example, a generation unit reaches steady state after 150 ms, then I k is equal to the current contribution at this time. As the short-circuit contribution I k depends on the remaining voltage during the short circuit, the maximum value for I k is used for evaluation. If for example different possible scenarios for the remaining voltages are possible, the most negative scenario should be taken into account, and thus the maximum value of I k should be used for evaluation. Short-circuit power S SS = 3. U n. I k 28. Hoe moet het voorschrift C10/11 geïnterpreteerd worden voor noodgeneratoren die enkel kortstondig en sporadisch in parallel werken met het distributienet? 28.1 Voor welk soort installaties en parallelwerking geldt dit? Deze vraag is gericht op noodgeneratoren die in stationaire situatie een eiland voeden dat losgekoppeld is van het distributienet. Dergelijke noodgeneratoren werken hoogstens voor testen en overname van de belasting kortstondig in parallel (make before break) met het openbare distributienet. Onderstaande bepalingen zijn van toepassing voor nieuwe noodgroepen, en eveneens voor bestaande noodgroepen tenzij, voor deze laatste, het aansluitingscontract tussen DNB en DNG al specifieke andere bepalingen vermeldt. De occasionele parallelle werkingen zijn daarom enkel bedoeld: voor planmatige testen van de installatie zelf (vb. paralleltesten van een noodgenerator); voor een korte heen- en terugkeer van en naar eilandwerking (make before break operatie). FAQ_C10-11_NL_ docx 17

18 Kortstondig en sporadisch wil zeggen: In het specifieke geval van installaties die onderworpen zijn aan de technische nota T013/IA van het BEC 1 en die enkel in parallel werken met het net voor de maandelijkse functionele beproeving van de noodgeneratoren met verbrandingsmotor, zoals beschreven in van deze nota T013/IA: o Maximum 60 minuten voor elke parallelwerking; o Maandelijkse frequentie. Deze mogelijkheid tot parallelwerking met het net dient eveneens de jaarlijkse duurzaamheidstest te dekken. De noodgroep moet zijn nominale werkingstemperatuur bereikt hebben binnen deze 60 minuten met een belasting tussen 50% en 100% van zijn nominaal vermogen. In alle andere gevallen, met inbegrip van de installaties die onderworpen zijn aan de technische nota T013 van het BEC, maar waarbij de noodgenerator eveneens voor andere doeleinden gebruikt wordt (zoals een aanvullende service voor het transport en/of distributie, zoals bijvoorbeeld R3DP, ): o Maximum 10 minuten voor elke parallelwerking 2 ; o Richtwaarde maximum 40 keer per jaar een heen- en terugkeer van en naar eilandwerking; o Er is geen noemenswaardige gelijktijdigheid van verschillende productie-eenheden die in parallel werken met het net Welke vereisten uit het voorschrift C10/11 kunnen afgezwakt worden? Omwille van de kortstondigheid en sporadiciteit van de parallelwerking kunnen een aantal technische voorschriften, in overleg met de plaatselijke distributienetbeheerder (DNB) als volgt afgezwakt worden: De bijdrage aan het kortsluitvermogen respecteert de vereisten van paragraaf 2.6, mits beperking volgens volgende nieuwe grenswaarden: o 800 % van S n voor projecten met S n 400 kva o 600 % van S n voor projecten met 400 kva < S n 1 MVA o 500 % van S n voor projecten met 1 MVA < S n 4 MVA o 400 % van S n voor projecten met 4 MVA < S n 10 MVA o 300 % van Sn voor projecten met 10 MVA < Sn Waarbij S n het nominaal schijnbaar vermogen is van het volledige project. Vrijstelling van de droopregeling bij frequentievariaties (paragraaf ). De tolerantie-eis tegenover spanningsdips (paragraaf ) mag beperkt worden tot 85% restspanning gedurende 1,5 seconde. Met betrekking tot het reactief vermogen (paragraaf 2.8) kan de eis als volgt aangepast worden: tijdens de parallelmomenten blijft de arbeidsfactor > 0,85 en dit onafhankelijk van het maximaal vermogen van de noodgroep. Alle andere vereisten vermeld in C10/11, inclusief deze met betrekking tot het scheidingssysteem en de beveiligingen (zie hoofdstuk 3) blijven integraal van kracht Hoe worden de beperkte tijdsduur en de sporadiciteit gewaarborgd? In het specifieke geval van de functionele beproeving van noodgeneratoren voor installaties die onderworpen zijn aan de technische nota T013/IA van het BEC dient de distributienetgebruiker (DNG) een automatisch eventregister bij te houden van alle parallelwerkingen, met vermelding van tijdsmoment en duurtijd. In alle andere gevallen legt de DNB één van de twee volgende systemen op (de keuze tussen deze opties wordt gemaakt door de DNB, niet door de DNG) : 1 Technische nota T013/IA Veilig installeren en veilig gebruik van medische uitrustingen Deel IA : Elektrische aspecten : voorschriften voor het ontwerp en de realisatie van veilige elektrische installaties in medisch gebruikte ruimten, uitgave 9/2014, beschikbaar via 2 Voor de installaties die onderworpen zijn aan de technische nota T013 van het BEC betekent dit dat de maandelijkse functionele test gerealiseerd kan worden door het combineren van 10 minuten parallelwerking van de groep met het net, en 50 minuten eilandwerking (met of zonder belasting) of door 60 minuten op nullast te draaien. Wat de jaarlijkse duurzaamheidstest betreft, moet de groep ofwel haar nominale werkingstemperatuur bereiken na 10 minuten in parallelwerking met het net bij een belasting tussen 50% en 100%, ofwel blijft ze verder draaien in eilandwerking tot ze de juiste temperatuur bereikt heeft. FAQ_C10-11_NL_ docx 18