26

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "26 www.observantonline.nl"

Transcriptie

1 3 E-bike Opeens is die Limburgse heuvel een stuk minder hoog 3 Geloof Prof. Maarten Verkerk: geloof en wetenschap moet je niet mengen 4 Pope Rebecca about Pope Corn and Pope Fiction 5 Diploma in Law Working as a solicitor in the UK 26 Onafhankelijk weekblad van de Universiteit Maastricht Redactieadres: Postbus MD Maastricht Jaargang maart 2013 Groei naar van de baan Het lijkt definitief: de groeistrategie is van de baan. Dat meldde Dagblad De Limburger deze week in een geautoriseerd interview met prof. Martin Paul, voorzitter van het college van bestuur. Letterlijk zei deze over het voorstel van rector prof. Luc Soete om de UM naar minimaal 25 duizend studenten door te laten groeien: Dit is geen beleid en dat zal het ook niet worden. Daarmee is het meest in het oog springende plan waarmee Soete zijn aantreden als rector markeerde, al naar de prullenbak verwezen voor het nog in de universitaire organen is behandeld. Dat is opmerkelijk, want er was her en der wel steun voor. Toen Soete begin november 2012 zijn ideeën in Observant presenteerde had hij al een ronde langs de decanen gemaakt. Onder hen heerste verdeeldheid, zei hij, en ook de twee overige leden van het college van bestuur, Paul en Postema, stonden er nog niet achter. Maar het was ook niet vierkant afgewezen, anders had Soete het niet eens meer naar buiten gebracht, zoveel is wel zeker. Vervolgens bleek uit een kleine rondgang van dit blad in december langs hoogleraren van verschillende faculteiten dat er nogal wat sympathie was voor deze groeistrategie. En zeker voor de motivatie erachter; Soete deed immers een moreel appèl op de UM om als economische motor te fungeren in een regio die door krimp en economische achteruitgang bedreigd wordt. Zonder die groei, zei Soete, wordt de universiteit een elitair eiland in een maatschappelijke omgeving die alleen maar achteruit gaat. Nadien verstomde het debat en was het wachten op een officieel beleidsstuk van het college. In de Studenten zullen zich indekken De Universiteit Leiden wil studenten niet alleen in het eerste, maar ook in het tweede jaar van hun studie een bindend studieadvies geven. In Maastricht lijkt daar weinig animo voor. Het aantal beroepszaken zal flink toenemen. Vier Maastrichtse faculteiten - rechten, cultuuren maatschappijwetenschappen, psychologie en de School of Business and Economics - geven een bindend studieadvies (BSA) in de bachelor na het eerste jaar. Is dit negatief dan moet de student de opleiding verlaten. Minister van Onderwijs, Jet Bussemaker, wil nu universiteiten en hogescholen de komende vijf jaar laten experimenteren met een uitbreiding van dit advies naar het tweede jaar. In Leiden gaan ze er al mee aan de slag. We zien dat studenten in het tweede jaar, nadat ze de benodigde punten hebben gehaald, langzamer gaan werken, zei vicerector Simone Buitendijk. Is dit ook een goed idee voor Maastricht? Onderwijskundige Wim Gijselaers ziet er geen heil in. Leiden heeft weliswaar een punt in die zin dat studenten in het tweede jaar inderdaad hun tempo aanpassen, zegt hij. Dat zien we ook bij de School of Business and Economics, maar een uitgebreid BSA is een veel te zwaar instrument. Op de eerste plaats zijn de consequenties voor studenten heel ingrijpend, ze eindigen met twee weggegooide jaren. Bovendien zal het aantal beroepszaken flink toenemen. Studenten zullen buitenwereld ging men er intussen al voetstoots van uit dat de UM inderdaad op de grote getallen mikte. De gemeente Maastricht omarmde het streven in haar economische visie 2020, in Eijsden was sprake van de bouw van studentenwoningen rond het station, want die bijna-verdubbeling van de UM moest natuurlijk opgevangen worden. Binnen de UM bleef het echter stil. Tot nu toe. Daaruit valt maar één conclusie te trekken: het college kon het onderling niet eens worden, Soete stond en staat alleen. Men blijft dus bij wat tot nu toe de UM-strategie was: kwaliteit in onderwijs en onderzoek zijn primair, de band met de regio wordt waar mogelijk aangehaald. In die zin sprak de voorzitter van de raad van toezicht, Ad Veenhof, zich enige weken geleden nog uit in dit blad, nu doet Martin Paul hetzelfde in bovenvermeld interview: Groei zegt me niets, kwaliteit staat voorop. Wel is de aandacht gericht op: Hoe helpen we meer van onze opgeleiden aan een baan in Limburg: daar gaat het om. Verder commentaar wil noch Paul noch Soete geven op de kwestie. Ook een nadere motivatie voor deze opstelling ontbreekt. In een summiere verklaring stelt het college dat het in gesprek is met provincie, gemeente en andere partijen over de vraag hoe de UM kan inspelen op de behoeften van de regio. In die lopende strategische discussie wordt de visie van Soete meegenomen. Tot slot slotte kondigt het college op korte termijn ( ) discussies hierover aan met de universiteitsraad en de raad van toezicht. Wammes Bos zich indekken, zeker de randgevallen, degenen die het net niet hebben gehaald. Leiden selecteert ook nog aan de poort, dus er komen beroepszaken waarin studenten zullen benadrukken dat ze goed genoeg waren. Al met al krijg je een verdere juridisering van het onderwijs. Dat is niet de juiste weg. Je kunt niet alleen onderwijs geven op basis van sancties, je moet een nieuwe balans vinden tussen sancties en motiverende prikkels. Ria Wolleswinkel, opleidingsdirecteur van de rechtenfaculteit, zou er eerst goed naar moeten kijken, zegt ze. Ik weet niet of studenten bij ons in het tweede jaar wegzakken en zo ja, waar dat door komt. Misschien zijn de vakken wel zwaarder, er kunnen allerlei redenen voor zijn. Daarbij vindt ze de huidige maatregel al toereikend. U-raadslid voor Dope, Casper Oude Essink, denkt niet dat studenten de maatregel zullen omarmen. Vanuit financieel oogpunt snap ik het wel, maar het eindresultaat mensen voorbereiden op de arbeidsmarkt lijdt eronder. De maatregel stimuleert niet dat studenten een bestuursjaar of een extra stage gaan ondernemen. De arbeidsmarkt vraagt om meer dan alleen een snel afgeronde studie. Ik denk trouwens niet dat studenten achterover gaan leunen na het eerste jaar. Er zijn genoeg andere dingen die druk geven, zoals de studiefinanciering die na vier jaar afloopt. Cleo Freriks/Maurice Timmermans Observant tests UM coffee How good or bad is the coffee at Maastricht University? It s certainly something that people complain about. Observant decided to put UM s coffee to the test and asked a panel of three Italians the world s self-proclaimed coffee experts to try the coffee at five different places: the free coffee machines for employees, the DE Café, Coffeelovers, Banditos and the coffee corner at the Illustration: Simone Golob Faculty of Law. The panel s reactions were mixed, ranging from internationally reasonable to even the water is bad. One thing is clear: coffee is much too expensive. In Italy coffee usually costs 80 cents. If the price isn t mentioned anywhere, it s 80 cents. To read the full article, see pages 8 9. CF Alison in Wonderland When cats become croissants We all have our favourite forms of procrastination. But I am irritated when people post links on Facebook to artsy-fartsy, New Age-style fluff. Like those pictures urging you to repost them if you support nurses or love your dog. Less still do I condone films of bear cubs cuddling up to pandas, or that man catching a string of ducklings as they fell from a balcony in downtown Washington and then safely leading them to water. No: my preferred form of procrastination is eating. Very occasionally, however, the two food and short films come together in seamless fashion. Just now, I was dazzled by a YouTube video in which sleeping cats morphed into croissants. I think it s safe to say: I won t be working any more tonight. Alison Edwards

2 2 Observant maart 2013 Zing, vecht, huil, bid, lach, werk en bewonder Leerpuntje: Ik ben perfectionistisch. Ik vind het heel normaal dat alles er goed uit moet zien, maar heb ook geleerd dat brieven of notulen voor het eigen secretariaatsoverleg niet zo gelikt hoeven te zijn als die voor het college van bestuur. Een wat losser geformuleerde zin mag wel. Daarvoor zullen ze me heus niet onthoofden. Botox: laat maar komen. Ik ben niet vies van een face- of een eyelift. Een plooitje mag best worden gladgestreken. Als het mogelijk is, waarom niet? Alles met mate, dat wel. Ik vind het afschuwelijk als je er lelijker door wordt. Ik vind mijn uiterlijk belangrijk. Het geeft in de ochtend al een draai aan de dag, ik krijg er zelfvertrouwen van. Moeilijke tijd in je leven. Nu. Ik heb erover gedacht om dit interview te verplaatsen, maar ja, van de andere kant: wat maakt het uit? Het is volgens mij de laatste roddel binnen de facilitaire dienst, haha. Ik bevind me op dit moment in een transitieperiode. Na 23 jaar gaan mijn man en ik uit elkaar. De rek is uit de relatie. We hebben prachtige jaren gehad, hopen ook goede vrienden te blijven, maar hebben beiden besloten dat het over is. Waar het aan ligt? Dat weet ik niet... Het is een lastige keuze, een stap in het onbekende met veel rompslomp en geregel. En natuurlijk heb ik mijn momenten van angst, maar ik ben ook blij dat ik het heb aangekaart. Ik heb veel zin in het nieuwe leven. Ik red het wel. Van wie zou je personal assistant willen zijn? De Amerikaanse president. Niet per se van Obama, maar het lijkt me geweldig om in zo n hooggeplaatste functie te zitten. Nu ik geen relatie meer heb, zou zoiets ook kunnen. Ik ben er namelijk van overtuigd dat je een bepaald beroep alleen goed kan uitoefenen als je geen partner hebt of de volledige medewerking krijgt van je wederhelft. Op de middelbare school was ik goed in: Scheikunde en talen. Ik vond het scheikundelokaal fantastisch met al die reageerbuizen en microscopen. Ik weet nog dat we een koeienoog hebben ontleed. Eng maar ook fascinerend. Misschien had ik onderzoeker moeten worden. Typisch Jozien: Energiek, maar niet zoals een adhd er [ze schatert het uit], ondernemend, gedreven, ambitieus. Jeetje, wat kan ik nog zeggen? Ik ren iedere week een rondje van zo n 15 kilometer. Ze noemen me de locomotief. Ik enthousiasmeer mensen. Ik vind het niets om een hele dag stil te zitten op een stoel. Zonde van de dag. Wie langer dan tien jaar aan de UM werkt, moet zijn horizon verbreden. Ja, ik vind tien jaar een mooie periode om ergens te werken, maar het is ook goed om een stap vooruit te zetten. Ik wil groeien. Na tien jaar bij de economiefaculteit te hebben gewerkt als directiesecretaresse koos ik ruim vier jaar geleden voor een nieuwe Ik zou een slechte moeder zijn Jozien Lebens (50, Maastricht) Directiesecretaresse facilitaire dienst en coördinator secretariaat, sinds drie jaar Woont in Maastricht In scheiding Foto: Loraine Bodewes uitdaging: een baan bij een bedrijf buiten de UM. Een nieuwe cultuur, een nieuwe omgeving. Te veel routine vind ik saai. Ja, zet dat nog maar bij Typisch Jozien : ik houd niet van saai. Maar uiteindelijk bleek die baan niet bij mij te passen en ben ik toevalligerwijs weer teruggekomen bij de universiteit. De facilitaire dienst wel anders voelt dan de economiefaculteit. Het is hier meer een bedrijf. De Tefaf is een rijkeluisattractie. Voor mij is de Tefaf het walhalla. Ik heb de opleiding antiekhandelaar gevolgd en ben restaurator keramiek. Ik vind het prachtig om verschillende soorten aardewerk te zien: een vruchtbaarheidsbeeldje van 700 na Christus, een bord uit 1940 of een grafvondst uit Het begon jaren geleden met een bord Maastrichts aardewerk. Ik ging naar rommelmarkten en kocht steeds meer. Ik ging soms zelfs op vrijdag, nog voor mijn werk, zo tegen vijf uur s ochtends, naar Luik om als eerste met een zaklamp door het aanbod te neuzen. Ik heb collega s zo gek gekregen om met me mee te gaan. Intussen ben ik gegroeid, in antiek gaan handelen en spaar ik van het Maastrichts servies alleen nog Pompeia-servies uit 1800 met een mooi decor. Op televisie gruwel ik van: TROS Radar. Ik vind het afgezaagd en niet meer zo interessant als vroeger. De onderwerpen vind ik pietluttig. Ze zeuren. Soms is het beter om op het hoogtepunt te stoppen. Kinderen? Die hoef ik niet. Volgens mij word je geboren met een kinderwens of niet. Ik vind het leuk om iets met kinderen te doen, zoals cake bakken of schilderen, maar na twee dagen vind ik het goed. Als je een kind neemt, moet je je helemaal kunnen opofferen. Daarvoor wil ik zelf nog te veel. Ik zou een slechte moeder zijn. Beste advies dat je ooit hebt gekregen? Geen advies. Vaak is een luisterend oor al goed en kom je vanzelf tot de beste keuze. Op mijn schouder is het goed uithuilen. Ja, ik trek mensen aan. Ze vertellen al hun problemen, terwijl ik niet altijd wil weten waar iedereen mee zit. Maar goed, blijkbaar heb ik iets vertrouwds. Wat weten we nog niet van jou? Dat ik vroeger heel geordend was. In mijn kledingkast lag alles op kleur gesorteerd. T-shirts haalde ik eruit om vervolgens weer op te vouwen zodat ze mooi op de stapel pasten. Dat heb ik nu niet meer. Het is bij mij wel netjes en schoon, maar er mag best hier of daar rommel liggen. En een tip: veeg nooit met een vinger over de kast als er stof op ligt, haha. Laat het gewoon liggen. Stoffen komt volgende week wel. Wendy Degens MOOCS U wist het misschien nog niet, maar het is echt waar: de MOOCS komen er aan. Hoewel de naam voor niet-ingewijden misschien associaties oproept met buitenaardse wezens, gaat het in werkelijkheid om zogenaamde Massive Open Online Courses: vakken die door universiteiten via internet worden aangeboden en die voor geïnteresseerden waar ook ter wereld doorgaans gratis zijn te volgen. Het gaat niet om zo maar het opnemen van een web-college, zoals we dat in Maastricht al regelmatig doen, maar om uitgekiende programma s met intensieve feedback en de mogelijkheid van overleg met medestudenten. De afgelopen twee jaar hebben deze MOOCS een grote opmars gemaakt in de VS, waar ze onder meer worden aangeboden door topuniversiteiten als Harvard en MIT. Hét succesverhaal is de MOOC Kunstmatige Intelligentie aan Stanford dat, toen het in 2010 voor het eerst werd aangeboden, 160 duizend studenten uit 190 landen trok. Van de tweehonderd studenten die zich hadden ingeschreven voor het reguliere vak waren er na een paar weken nog dertig over: de anderen verkozen de online-versie. Het door Stanford opgerichte Coursera, een onderneming die lesmateriaal online toegankelijk maakt, onderwijst inmiddels meer dan twee miljoen studenten in 214 vakken van 33 verschillende universiteiten. Is dit het einde van het traditionele onderwijs? Dat geluid klonk afgelopen vrijdag in Münster op het jaarlijkse congres van de Europese vereniging van juridische faculteiten ELFA. En inderdaad: waarom zou een Maastrichtse student onder leiding van een Nederlandse of Duitse docent moeten leren over de Engelse common law als op daarover een uitstekend vak van kopstuk Dame Hazel Genn is te vinden? Innovatiegoeroe Clayton Christensen heeft het traditionele universitaire onderwijs al gekwalificeerd als het eerstvolgende slachtoffer van disruptive innovation : het zal hetzelfde lot ondergaan als de LP en de floppy disc en plaatsmaken voor een betere én goedkopere variant. Dat gaat misschien wat ver. Zo geloof ik zelf dat leren ook een sociale activiteit is. Naar een concert van Kinky Friedman gaan is tenslotte een intensere ervaring dan naar een video op YouTube kijken. Maar misschien is dat een hopeloos ouderwetse opvatting. Zeker is dat, zodra vragen over de accreditatie en financiering van online-onderwijs zijn beantwoord, MOOCS zullen gaan concurreren met traditionele onderwijsvormen (inclusief het inmiddels niet meer zo innovatieve PGO). Intussen is het in Maastricht verrassend stil rondom dit type online-onderwijs. Leiden ontving dit jaar 10 duizend studenten voor het online-vak Europees recht. De UvA biedt communicatiewetenschappen aan als MOOC. Andere Europese universiteiten hebben vergevorderde plannen. Waar blijven de UMOOCS? Jan Smits, hoogleraar Europees privaatrecht De column wordt op persoonlijke titel geschreven

3 21 maart 2013 Observant 26 3 nieuws Geloof en wetenschap Je moet wetenschap en religie niet mengen, dat is mijn belangrijkste boodschap. Maar je kunt ze wel met elkaar in verband brengen, over en weer vragen stellen. Maarten Verkerk (59) is hoogleraar christelijke wijsbegeerte aan de Universiteit Maastricht en de Technische Universiteit Eindhoven. Tot nog toe heeft hij zich niet publiekelijk gemengd in de discussie die ontstond na de bekentenis van prof. Onno van Schayck dat hij ooit na een groepsgebed een godswonder meemaakte: het spontaan aangroeien van een te kort been. Toch had Verkerk wel gereageerd op een oproep van Observant, maar helaas te laat voor publicatie. Nu, een paar dagen voor het debat in de aula over geloof en wetenschap, laat hij alsnog zijn licht erover schijnen. Verkerk: Het zijn twee aparte werelden. Wat doen gelovigen? Die verenigen zich in kerkgemeenschappen, ze bidden, ze zingen, ze doen belijdenis. Als christen zeg ik dat Christus de weg, de waarheid en het leven is, dat is een geloofsbelijdenis. Voor ons in de kerk is dit waar. Wetenschap daarentegen is een heel andere activiteit. Die vraagt hoe sterk het bewijs is, wetenschappers stellen hypothesen op, ze doen experimenten, zijn op zoek naar inconsistenties, stellen vragen bij resultaten. Zo groeit weten schap. Het woord waarheid past daar niet bij. Je Studenten willen niet naar Eijsden Een groot studentencomplex naast het station in Eijsden. Projectontwikkelaar Leudal ziet er wel brood in. Er gaat ieder half uur een trein naar Maastricht en we hebben de ruimte, dus er komt een parkeerterrein bij, zegt Ger Brouwers van het bedrijf. We hebben met studenten gepraat en gemerkt dat vooral Duitse studenten het prettig vinden om hun auto voor de deur te kunnen parkeren. Hoe de woningen er precies uit gaan zien en wat ze gaan kosten is nog niet bekend. De projectontwikkelaar wacht nu op goedkeuring van de gemeente Eijsden-Margraten. Een rondvraag langs studenten leert dat zij niet staan te springen om naar Eijsden te verhuizen. Het is te ver van Tragos, de uni, de stad. Van alles eigenlijk, zegt Hilde Beck, School of Business and Economics-masterstudent. Maastricht is gezelliger en levendiger. Ook eerstejaars European Studies Brian Myles en tweedejaars European Law Charlotte Beaudry schudden hun hoofd als een verhuizing naar het dorp ten zuiden van Maastricht ter sprake komt. Veel te ver. De gratis parkeerplaats kan hen niet overhalen. Ik heb geen auto en het is tien kilometer fietsen, zegt Myles. Max Seilern, derdejaars UCM, heeft wel een auto, maar ziet er toch van af. Dan zou ik mijn auto iedere dag moeten gebruiken en een parkeerplaats in de buurt van de universiteit moeten vinden, wat onmogelijk is. En als je een keer met vrienden de stad in wil, is het nog ver terug fietsen. s Nachts gaan er geen treinen. CF Open access Hoe krijgen wetenschappers eenvoudig toegang tot de data van hun collega s uit andere disciplines en andere werelddelen? Daarover praten ze deze week in Zweden op een grote bijeenkomst van onderzoekers uit de hele wereld. Eurocommissaris Neelie Kroes is ervan overtuigd dat de wetenschappelijke wereld op de drempel van een nieuwe tijd staat, waarin het delen van data en publicaties steeds gewoner wordt. De ambitie van de alliantie is om wetenschappelijke data uit alle vakgebieden voor iedereen eenvoudig toegankelijk te maken. HOP Aparte werelden die je vooral niet moet mengen Maarten Verkerk kunt hooguit zeggen dat iets een vruchtbare theorie is. Als je honderd witte zwanen hebt, is de honderd-en-eenste dan ook wit? Dat kun je niet met zekerheid beweren. Gescheiden werelden, maar ze komen elkaar wel voortdurend tegen. Verkerk: Het zijn fenomenen in dezelfde werkelijkheid. En ze zijn ook in één persoon te verenigen, zonder dat je dan meteen schizofreen bent, ik fungeer in beide. De vraag is: hoe kijk je naar de mens? Noch een Newton, noch de kwantummechanica geven antwoord op de vraag naar het karakter van de werkelijkheid. Is er een Een week op de e-bike Bergen bestaan niet meer in Limburg Elke dag moet ze m op, de berg tussen Heer en Cadier en Keer. Maar sinds Ilse Mesters (48), universitair hoofddocent bij epidemiologie, op een e-bike zit, weet ze: Bergen bestaan niet meer in Limburg. Het gaat zo snel. Normaal doe ik er 50 minuten over. Met een e-bike ben ik binnen een half uurtje thuis. Thuis is Scheulder, een dorpje bij Margraten. Op haar kamer aan de Universiteitssingel 40 staat haar trouwe rijwiel tegen de muur, een sportieve zwarte Giant. Even doet deze geen dienst omdat Mesters deelneemt aan de zogeheten E-bike-proeftuin. Medewerkers van de Universiteit Maastricht die binnen een straal van 20 kilometer van de faculteit wonen, mogen gedurende één week op een elektrische fiets stappen die Maastricht Bereikbaar beschikbaar stelt. Mesters is een van de eersten die een poging waagt. Ik ga altijd op de fiets naar mijn werk en ja natuurlijk denk ik vaak rond vijven: Debiel dat ik ben Het is donker, er is tegenwind en ik moet nog bijna een uur ploeteren. Maar in mijn werk focus ik op beweging en dan kan ik toch niet met goed fatsoen zeggen dat mensen meer moeten bewegen terwijl ik het zelf niet doe? Haar geleende e-bike staat in de fietsenkelder. Een mooi exemplaar van het zin, een betekenis? Is de werkelijkheid afhankelijk van een god? Die vragen kan de wetenschap, de filosofie, niet beantwoorden. Daarvoor moet je dus bij wijze van spreken de grens over, daarom heten dit ook grensvragen. En die beantwoord ik vervolgens vanuit de religie. Voor mij is God de schepper, voor mij is de mens een spiritueel en sociaal wezen, maar een neoliberaal zegt iets anders, een humanist weer iets anders. Dan heb je het over de basic beliefs van mensen. Die moet je over en weer expliciet maken, dan kun je vruchtbaar discussiëren. Zo maar de grens oversteken, wetenschap en religie verkeerd mixen, dat is gevaarlijk. Er is dus een grens tussen de twee domeinen en die moet gerespecteerd worden. Dat gebeurt vaak niet, van beide zijden, zegt Verkerk. Door gelovigen niet, en evenmin door wetenschappers. Een Richard Dawkins, de befaamde Britse evolutionair bioloog en atheïst, zegt over de evolutietheorie dat die waar is. Voor mij is het een interessante theorie, ze verklaart een heleboel maar er zitten ook gaten in. Waarom is er leven? Hoe gaat de ene soort over in de andere? Daar geeft ze geen antwoord op. Maakt dat het tot een slechte theorie? Nee. Maar de waarheid? Dat kun je niet beweren. Gelooft Verkerk in wonderen? Er zijn wetenschappers die heel snel zeggen dat wonderen niet bestaan. Die gaan de grens over, vind ik. Ik zal geen wetenschappelijke claim op tafel leggen, maar als christen geloof ik er in. Ik zeg wel: houd het binnen de taal van het geloof. In de bijbel staan wonderen beschreven. Heb ik ze ooit meegemaakt? Nee. Maar toen ons dochtertje van een acute leukemie genas er was 75 procent kans op hebben we dat als een wonder ervaren. We hadden er voor gebeden: dat de medicijnen zouden helpen, dat God het werk van de artsen zou zegenen. Let wel, dat is iets anders dan gebedsgenezing, daar heb ik heel veel bezwaren tegen. Dan bid je om een wonder en als dat dan niet komt, is kennelijk je geloof niet sterk genoeg. Dat is heel onbarmhartig, je zegt in feite tegen hen die niet genezen dat ze geen goede gelovige zijn. Je kunt een wonder ook niet afdwingen, want wie zijn wij? Je mag God in ootmoed zoeken, maar hem niet dwingen. Als iemand over medische wonderen wil spreken denk ik: goed, maak er maar een onderzoeksopzet van. Er is wel eens onderzoek gedaan naar gebedsgenezing. Ik geloof niet dat dat veel heeft opgeleverd. Maandag 25 maart organiseren het College van Bestuur en Observant een debat rondom het thema Geloof en Wetenschap in de Aula van de Minderbroedersberg. Meer info op pagina 14 Wammes Bos Foto: Joey Roberts merk Dutch ID. Er zitten vier snelheden op, van eco tot speed. Maar zeg nou zelf, als je een berg op moet, zet je m toch zo hard mogelijk? Iedereen wil toch weten hoe dat voelt? Nou, ik kan zeggen: super. Je trapt mee en gaat iedereen voorbij. De maximum snelheid is 28 kilometer per uur. Ja, ook bergaf, dus dat is dan weer niet zo hard. Nadeel aan de speed-knop: Ik kwam helemaal bezweet thuis. Maar als je m op de normale stand zet, is er niets aan de hand. Dat mensen het vies vinden om bezweet op het werk aan te komen, begrijp ik, maar je kunt het rustig aan doen, de fiets doet het werk. En ook wie roept dat fietsen te vermoeiend is, moet eens een e-bike proberen. Mesters was nogal sceptisch over e-bikes, iets voor luie fietsers en bejaarden, maar heeft haar mening bijgesteld. Ik probeer het zelf voorlopig nog op eigen energie, maar in de toekomst zal ik het zeker overwegen. Het project loopt t/m 17 april Aanmelden: Wendy Degens

4 4 Observant maart 2013 observant 26 Required Reading Who: Martin van Boxtel, associate professor at the department of Psychiatry and Neuropsychology Book: Out of Mind, J. Bernlef Target: students of Medicine and Psychology I know of no other book that describes the process of dementia as well as Out of Mind. A dramatic story, but a true one, says associate professor Martin van Boxtel. Students get things from this novel (published in 1984, ed.) that they would not come across in professional literature. It is admirable how the author managed to included the clinical scientific element in the novel. On the other hand, Bernlef makes the reader feel what it is like to slowly disintegrate as a person. It is unbelievable how fragile someone s identity is. Patients with advanced dementia don t have an identity. They have become an empty shell. According to Van Boxtel students learn enough about cognitive disorders (the core business of old age psychiatry) from their textbooks, but it is so very different when you read what it does to a person, seen from the inside. The panic that is there initially, when you think your wife is your mother, or when you have no idea where you are. Bernlef writes the story using the first person, Maarten, 71 years old. He and his wife live in America. His roots are in the Netherlands. In the beginning his main problem is some minor forgetfulness, says Van Boxtel. Something that Far away eyes The essence of dementia could be put down to age. Slowly but surely, however, he forgets more and more. He cannot even remember the most recent things, takes steps back in time, goes even further back until there is nothing left. In the beginning there is mainly guilt. He apologises to his wife when he mixes up things or people, or when he has been socially awkward. He leaves the house, and at the end of the day he thinks that he has been for a short walk, but appears to actually have been lost. His wife is emotional, certainly in the beginning, but slowly starts to accept it. She cannot stop the process. Bernlef translates Maarten s confused mind into his style of writing. At the end there are mainly short sentences, fragments, observations. He registers, cannot be touched, no longer feels emotion. Dementia - a collective term for illnesses of which Alzheimer is one - is the decline of higher cognitive functions, says Van Boxtel. In the case of Alzheimer, a protein builds up in the brain resulting in the long term in neurons dying off. Everyone has a chance of getting the disease, but some people are genetically more protected than others. Can it be prevented? Monitor your lifestyle. That is what we also emphasise in our workshop Keep your brain vital! We promote cognitive hygiene: exercise sufficiently, limit alcohol intake and don t smoke. In fact, all those things that should also prevent cardiovascular diseases. Wendy Degens This column features lecturers who recommend a novel that will throw a different light on their field than textbooks would I am looking forward to Vienna and Venice Anouk Smits (20), a third-year student of Dutch Law from the Netherlands who has seen 7 per cent of the world Pope Fiction So while Italy is undergoing a severe political crisis, a blizzard in Hungary has left hundreds of people stranded in the middle of the highway for a day, China has elected a new Chairman never mind that! We have a new Pope, and that s all that matters at least, according to social media sites and most major news agencies. It comforts me to know that people have their priorities straight, only, not really. And surprise, surprise, the new Pope is homophobic and against gay adoption, calling it child abuse. To anyone who was shocked upon reading this statement in the headlines, I just have one question, why on earth didn t he call himself Pope Corn? Pope Fiction? Or, especially original, Pope Pope the First. Personally, I would call myself Pope Hilarius. (Ok, I will stop now.) As usual, this event triggered the great discussion of how important the Church, or religion, really is. Being the heathen child that I am, I immediately set forth upon a quest to find out which religion is right for me. Jainism seems to fit my vegetarian lifestyle, although it is a tad bit too extreme, even abstaining from potatoes, and I simply can t do that. Zoroastrianism is also quite neat, although I m not sure I believe in the end of time when good triumphs over evil. Finally, I decided to do an online test and got my result Unitarian universalist. What even? It s pretty much a wishy-washy belief system, or rather, not a belief system, which may or may not believe in a higher power or several and reincarnation. Or not. Yes, that seems to fit my indecisive nature, I suppose. Since it seemed to overshadow every other discussion in the media, I guess the Catholic Church is still more relevant than we think. Even my parents went all the way to Rome for a few days because, my father said, there was a big job opening he was interested in. Too bad he didn t get it it would have been nice to finally have a Pope Star in the family. Rebecca The most beautiful trip that she ever made is not something that Anouk Smits has to think long about. When my mother turned fifty, I went to New York with her, that was super cool. It was really special to be there just with her. We shopped a lot, since my father did not have to trail behind us with the bags. Shopping is certainly something you can do well in the Big Apple. From Lower to Upper Manhattan there are only shops. We also went to Chinatown and the Meat Packing District, an emerging district with lots of nice bars. The ladies also tried to go out on the town, but didn t get any further than the doorman. I am not 21 yet and then you are not allowed to drink in America. I tried saying that you can drink in the Netherlands when you are eighteen, but it didn t help. This was also the longest trip that Smits made; her parents have been going to the same campsite in the South of France for the past twenty years. My father has a stressful job, he likes to go to the same place every year, so that he can relax completely. During the Spring holidays my father always let us choose, so we have been to places like Denmark, Italy and Spain. The advantage of going to the same place is that you get to know the people really well. I had my own group of friends. In recent years I have only gone there for one week, bringing my own tent, while my parents stay for four weeks. She also loves to go on sailing holidays with student sailing and surfing association Lagakari, of which Smits is the chairperson. We go to Friesland for a week every year, around the end of April. Hopefully it will be good weather by that time. I am a windsurfing fanatic. During that week we stay in accommodation that is close to a lake and we are on the water every day. The Law student is also looking forward to a tour around Europe that she is going to do with two fellow-students this summer. We have a rail pass that allows us to travel on ten days within a period of four weeks. We are certainly going to Vienna, Prague and Budapest. We will start off in Paris and fly back from Milan. I am really looking forward to Vienna and Venice. I love old culture and can t wait to see how these cities were built. UCM student Floortje Rawee writes a weekly column about her experiences as an exchange student in Canada. Read about it on Cleo Freriks

5 21 maart 2013 Observant 26 5 In the news Rector s plan thwarted, no growth spurt The growth strategy appears to have been abandoned. This was reported this week by Dagblad De Limburger in an authorised interview with professor Martin Paul, Executive President of the Executive Board. He literally said that the proposal by rector Prof. Luc Soete to let the UM grow to at least 25 thousand students: This is not our policy and it never will be. Nevertheless, there was some support for the plan. When Soete presented his ideas in Observant at the beginning of November 2012, he had already consulted the deans and the rest of the Executive Board. The plan had not been rejected altogether, or the rector would not have said anything about the idea at all, that much is sure. Subsequent inquires made by this paper in December showed that professors from various faculties were sympathetic towards this growth strategy. Certainly for the motivation behind it: Soete after all made a moral appeal to the UM to function as an economic motor in a region that was being threatened by a shrinking population and economic decline. Without that growth, Soete said, the university would become an elitist island in a gradually deteriorating social environment. In the end, however, the rector was on his own. The UM maintains its previously professed strategy: quality in education and research are primary, the relationship with the region will be intensified where possible. WB Working as a solicitor in the UK Students who aspire to work as a solicitor or barrister in England or Wales but don t want to leave Maastricht can apply for a new programme in August: the Oxford Brookes Maastricht Graduate Diploma in Law. The contract between the two institutions will soon be officially signed. The plan is to enable students with a bachelor s degree in a subject other than law (for example European Studies, History, Economics or Liberal Arts), or with a non-qualifying law degree, to pursue a career in England or Wales. The intensive one-year programme, offered in Maastricht, will run over five teaching periods with two subjects each (such as public and contract law or criminal and tort law). Students will also be required to undertake pre-course reading and participate in an introduction week on the English legal system, followed by a pass-or-fail exam at the end of the week. Students who fail the test will not be permitted to start the programme. The Oxford Brookes University School of Law (not to be confused with the University of Oxford) has been offering its Graduate Diploma in Law for more than twenty years in the United Kingdom. This is the first time it will be offered elsewhere in Europe, with some modifications to suit the PBL system. The tuition fee for all EU and international students is 9,500. WD Latest news on observantonline.nl Become member of facebook.com/ ObservantUM World-famous primatologist Frans de Waal to give a lecture at UM Religion is a Johnny-come-lately The Bonobo and the ten commandments. That is the name of the lecture that the primatologist Frans de Waal will give next week, at the invitation of Studium Generale. He will argue that empathy, pity and justice are not restricted to humans. Chimpanzees are able to recognise each other from photographs of their backsides. Primatologist Frans de Waal (1948) received the satirically tinted lg Nobel Prize for these findings last year. Not an award that a scientist craves for, unless one has already won one s spurs. And that is something this Dutchman has done: Time Magazine placed him on the list of the 100 Most Influential People Today in Subsequently the scientific journal Discover less influential, but still rated him as one of the 47 Great Minds of Science ever. The bonobo and the atheist is the name of De Waals new book that has just recently been published. In the book he claims that moral behaviour does not descend upon us in the form of a religion but that it has a biological origin. As far as he is concerned, religion is a Johnnycome-lately, that is a newcomer in the evolutionary firmament; religion is more likely the consequence of our moral attitude than the other way around. The willingness to work together with others and the inclination to put ourselves in another s shoes is deeply rooted in our nature and is part of the earliest evolutionary achievements. It is therefore plausible that not just humans empathise but also animals. Partly on the basis of his own observations, De Waal confirms that chimpanzees, elephants and dolphins empathise among their own kind. Evolution is therefore not just driven by struggle, by the survival of the fittest, but also by social behaviour and empathy. He described this for the first time in Chimpanzee Politics (1982). He was criticised considerably for this by colleagues who concluded that his reasoning was merely ascribing human characteristics to animals. This could not prevent the book from becoming a bestseller. english Photo: istockphoto De Waal, who has lived in the US for more than thirty years, also claims that more animals than we think have self-awareness. In 2006 he hung up an oversized mirror in the elephants cage of the zoo in the Bronx. After researchers had painted a white cross on the forehead of one of the female elephants, she went up to the mirror and touched the white stripes with her trunk. The animal identified herself with her mirror image, which is an indication of self-awareness. Since then the elephant has been included in the same list as humans, apes and dolphins. De Waal, who is now a professor at Emory University in Atlanta, studied biology in Nijmegen and Groningen. He did his PhD in Utrecht, the university that will award him with an honorary doctorate next week, the day after his lecture in Maastricht. Lecture by professor Frans de Waal (in Dutch), Monday, 25 March at 18:00hrs; entrance 5 euro, students free Sustainability enthusiasts from all over the world James, the owner of Adriaan de Smaakmaker, looks up at the dozen or so students who have crammed themselves into his little shop. The talk is of sustainability where do you get your fruits, what do you pay the farmers a topic that both the owner and the students know a thing or two about. Adriaan runs on locally grown, self-made products like jams and honeys. The students are all Oikos members, sustainability enthusiasts from all over the world, who have gathered for the annual International Spring Meeting. Oikos chapters meet for four days: on 14 March, the eco-map tour is one of the first activities on the programme. The eco-map project manager, Elisabeth Langer, is leading a group around different sustainable shops in Maastricht. The project has enjoyed an enthusiastic reception in the other chapters, she says. Some of them have even proposed to help us with the funding to develop the format. Katharina Drage, a geography student from Graz, is also feeling inspired: We ve been trying to map my city, but it s quite difficult. You have to decide on the criteria what shops will you deem green or sustainable? Is it the stores that sell sustainable items and fair-trade products, or do the shops themselves have to be sustainable? And she is loving Maastricht, by the way, she says as we walk along the old city wall. Drage is surely not the only Oikee to be charmed by the city. Most of the students arrived this morning and have barely had time to store their luggage at the Stay Okay. The tour not only Maurice Timmermans brings them to sustainable spots; rather, the organisers have tried to throw in the hotspots for tourists as well, including the Vrijthof, the Sint Jan and the Sintservaas bridge. As the group sits down in Café Zondag for lemonade and cake (their party takes the other visitors by storm, proceeding to block the café for the next fifteen minutes) they discuss the coming few days, which will be filled with a projects fair, workshops and networking lunches. I love the spring meetings. You get to go somewhere with a bunch of people you don t really know, but you can be sure that the next couple of days will be a lot of fun. And it s always best to have locals show you around. Lisa Dupuy

6 6 Observant maart 2013 in memoriam, nieuws, opinie, prijs Het UM-werkbelevingsonderzoek deugt niet Het UM-werkbelevingsonderzoek dient op de eerste plaats de doeleinden van managers. Anders zouden de vragen wel kritischer zijn geweest. Dat vindt René Gabriëls, universitair docent filosofie. Op 27 februari jongstleden overleed de Franse schrijver en diplomaat Stéphane Hessel. Deze overlevende van het concentratiekamp Buchenwald en verzetsstrijder werd in 2010, op drieënnegentigjarige leeftijd, wereldberoemd met zijn essay Indignez-vous!, vertaald als Neem het Niet! Daarin beweert hij dat allerlei idealen die vlak na de Tweede Wereldoorlog in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (1948) hun beslag kregen, met voeten worden getreden door het neoliberalisme. Hessel stelt dat we ons boos moeten maken over neoliberaal beleid dat wereldwijd het milieu vernietigt en de kloof tussen arm en rijk vergroot. Ik maak me onder meer boos over de wijze waarop het neoliberalisme de universiteit kapot heeft gemaakt. Het werkbelevingsonderzoek waarop werknemers van de UM werden getrakteerd, zal daaraan niets veranderen. Integendeel, dit onderzoek ademt de neoliberale geest van het academisch kapitalisme. Afgezien daarvan gaat het ook nog eens om uitermate slecht onderzoek. Goed onderzoek heeft niet alleen betrouwbaarheid en validiteit hoog in het vaandel, maar geeft zich ook rekenschap van de state of the art in een bepaald onderzoeksveld. Wie weet wat de state of the art is in het onderzoek naar de situatie van werknemers aan een universiteit, zal een hele reeks vragen stellen die in het werkbelevingsonderzoek van het onbekende onderzoeksbureau Monstarecon niet worden gesteld. Beleven UM-medewerkers het overschrijden van de Balkenende-norm en het declaratiegedrag van universitaire bestuurders als positief? Welke consequenties heeft de door Jo Ritzen bewerkstelligde teloorgang van de democratie in de universitaire organisatie voor het werkklimaat? Karl Popper leert dat wat wetenschappers waarnemen afhankelijk is van de theorieën die zij hanteren. Nu weet ik niet welke theorie(ën) ten grondslag liggen aan het onderzoek van Monstarecon. In elk geval zijn het geen sociologische theorieën die erop wijzen dat het handelen van werknemers aan een universiteit achter hun rug om wordt bepaald door maatschappelijke structuren. Wie de veranderde structuren in het hoger onderwijs niet in ogenschouw neemt, zal niet afdoende kunnen verklaren waarom de werkbeleving is zoals die is. Gezien de vragen is Monstarecon enkel en alleen geïnteresseerd in het beschrijven van iets en niet in verklaringen. Academisch kapitalisme betekent dat een publiek instituut als de universiteit wordt gerund als een bedrijf. Gekrauthammerde managers moeten professionals zo aansturen dat ze efficiënter werken, dat wil zeggen de productiekosten zo veel mogelijk worden gereduceerd. Het onderzoek van Monstarecon dient primair de doeleinden van managers. Anders zouden de vragen kritischer zijn geweest. Zo wordt niet gevraagd wat de werknemers ervan vinden dat er een diepe kloof gaapt tussen de normuren die voor werkzaamheden staan en de daadwerkelijke tijd die aan die werkzaamheden wordt besteed. Ook wordt niet gevraagd hoe het kan dat werknemers aan de UM voor dezelfde werkzaamheden aan het UCM minder krijgen betaald dan bij FASoS. Stéphane Hessel vindt dat onverschilligheid een van de grootste gevaren is in de strijd voor mensenrechten en democratie. Wie onverschillig is over onderzoek dat uiteindelijk alleen managers van de UM dient, dat de autocratische verhoudingen na de overgang van de WUB naar de MUB niet ter discussie stelt, en dat geen enkele aandacht schenkt aan de state of the art in het onderzoek, neemt belangrijke academische waarden niet serieus. Om met Hessel te spreken: Neem het niet! René Gabriëls, universitair docent filosofie In Memoriam Dr. Ron Berghmans 17 november maart 2013 Universitair docent ethiek, vakgroep metamedica Afgelopen weekend overleed Ron Berghmans. De ziekte die hem al eerder trof, kwam eind 2012 terug. Het bleek helaas een ongelijke strijd. Ron, van huis uit psycholoog, was eerst werkzaam in de psychiatrie. Hij begon in 1986 bij het toenmalige Instituut voor Gezondheidsethiek (IGE) te Maastricht. Zijn proefschrift Om bestwil, over de ethiek van paternalisme in de psychiatrie, gold als een must read. Hij was een van de eerste Nederlandse ethici die veel publiceerden in het Engels, waardoor zijn stem ook in het buitenland werd gehoord. Zijn wetenschappelijke horizon breidde zich steeds verder uit, naar bijvoorbeeld het ethische debat over euthanasie en over medisch wetenschappelijk onderzoek met mensen. Ron werd gevraagd voor advisering door de Gezondheidsraad. Met de indaling van het IGE in de Universiteit Maastricht ging Ron zich ook toeleggen op onderwijs. Hij genoot van de Maastrichtse interactieve onderwijsvorm in kleinere groepen studenten. Leven is meer dan werken alleen. Ron s grootste passie was Literatuur. Veel van de grote schrijvers had hij gelezen. Menigeen die weer eens een roman wilde lezen, liet zich door hem adviseren. Hij was ook bezeten van oude koormuziek maar zong gelukkig niet mee. Ron had zijn hart bovendien verpand aan Venetië. Kritisch wat betreft dwang in de gezondheidszorg, liet hij zich ooit ontvallen dat eigenlijk iedereen moest worden gedwongen tenminste één keer in het leven Venetië te bezoeken. Ron was een zeer betrokken mens. Hij kon goed luisteren wanneer mensen zijn hart bij hem luchtten en gaf, desgewenst, wijs advies. Hij straalde een grote zachtmoedigheid uit. Onvergetelijk zijn ook zijn grappen en grollen, begeleid door zijn Homerisch gelach. Wij hebben een goede ethicus, een fijne collega en een dierbare vriend verloren. Anita, Eline, Daan wensen wij veel sterkte toe bij het dragen van dit grote verlies. Namens de vakgroep metamedica, Prof.dr. Guido de Wert, voorzitter Engel Award voor prof. Maurice van Steensel Begin maart, tijdens de zesde Zeldzame Ziekten Dag in Utrecht, ontving de Maastrichtse genodermatoloog prof. Maurice van Steensel de Engel Award voor zijn onderzoek naar zeldzame huidaandoeningen. Een van de door hem bestudeerde huidziektes - Van Steensel richt zich op het genetisch onderzoek - is Cutis Marmorata Telangiectatica Congenita (CMTC), ook wel het Van Lohuizen-syndroom (naar de kinderarts die deze ziekte als eerste beschreef) genoemd. Het is een aangeboren huidaandoening waarbij de verwijde bloedvaatjes door de huid schemeren. Ze kan voorkomen in combinatie met tal van andere aangeboren afwijkingen. Van Steensel: CMTC in de zuivere vorm is niet gevaarlijk maar kan gepaard gaan met complicaties die dat wel zijn. En het moet worden onderscheiden van potentieel gevaarlijke aandoeningen die erop kunnen lijken. In totaal waren er zestien genomineerden voor de twee Engel Awards. De prijs bestaat, naast de eer, uit een bronzen beeldje van een engel gemaakt door Eppe de Haan. Kunstcongres UM Hoe bescherm je cultureel erfgoed in tijden van oorlog? De Egyptenaren plunderden kostbare archeologische vondsten en het Syrische leger heeft nota bene een militaire post ingericht in het tempelcomplex bij Palmyra. De bedreiging van dit erfgoed is een van de thema s die de rechtenfaculteit komend weekend aankaart op het jaarlijkse congres Art and Heritage Disputes. De kunstbeurs Tefaf vormt de aanleiding voor de conferentie. Behalve erfgoed in conflictgebieden komen ook de lange reeks ruzies en rechtszaken aan bod omtrent teruggave van kunst zoals die zich de afgelopen decennia voordeden. Het congres wordt op 24 en 25 maart gehouden in jeugdherberg Stayokay; voor studenten gratis MT morgen kunt u haar gerust weer een vraag stellen Bel de gratis KWF Kanker Infolijn Al uw persoonlijke vragen over kanker persoonlijk beantwoord

7 21 maart 2013 Observant 26 7 onderzoek Kenniscafé Studium Generale over de fascinatie van wetenschap Niet meer kijken naar een ziekte op zich, maar naar de genetische verbanden tussen bijvoorbeeld hartfalen en de ziekte van Alzheimer. Die verbanden blijken veel groter dan verwacht, zo vertelt de systeembiologie, een jong vak dat steeds meer terrein wint. Op woensdag 27 maart wijdt Studium Generale er een Kenniscafé aan. Op het beeldscherm van Harald Schmidt, hoogleraar farmacologie en personalized medicine, verschijnt een plaatje met daarop talloze blauwe mannetjes, een paar rode en iets meer zwarte. Die laatsten hebben een kruis op de buik. Al deze mensen hebben last van hoge bloeddruk, te hoog cholesterol en ze zijn te zwaar, vertelt hij. De geneeskunde behandelt nu nog de hele groep terwijl uit onderzoek blijkt dat slechts 5 procent ook daadwerkelijk een hartaanval krijgt. Slechts vier op de tien (de rode mannetjes) zullen het redden, de rest (zwart) overlijdt. Wij behandelen nu veel meer mensen dan nodig. Ons doel is om de echte risicogroep eruit te filteren en deze mensen zo te behandelen dat ze verder kunnen leven. Natuurlijk gaan we uiteindelijk allemaal dood, maar dat zou niet moeten door een beroerte of hartinfarct op je vijftigste. Maar zover is het nog niet. De geneeskunde begrijpt veel ziektes nog niet goed genoeg, vervolgt Schmidt. We moeten achterhalen welk molecuul of eiwit de ellende veroorzaakt. Op dit moment weten we nog niet wat er op molecuul- of celniveau gebeurt. Als je dat weet kun je een geneesmiddel maken dat past als een sleutel in een slot. Zonder slot, geen sleutel. Op dit moment behandelen we alleen risicofactoren: hoge bloeddruk is geen ziekte, het is een risicofactor die de kans op een hartaanval of hersenbloeding kan verhogen. Het duurt nog even, maar straks, zo vertelt Schmidt, praten we niet meer over longkanker, darmkanker, Alzheimer, of een hersentumor. Onze definitie van ziektes is niet meer van deze tijd. Hij laat een nieuw plaatje zien - vol met gekleurde rondjes en verbindingsstreepjes Een medicijn dat past als een sleutel in het slot Barabási heeft de genetische relatie tussen alle menselijke ziekte in kaart gebracht Beeld: Barabási et al NAt. Rev. Genet. 12:56 (zie inzet, red.) - gemaakt door de Hongaarse wetenschapper Barabási. Hij heeft de genetische relatie tussen alle menselijke ziekten in kaart gebracht. Aandoeningen die genetisch veel gelijkenis vertonen staan dicht bij elkaar, andere staan verder weg. Alle kankers staan bij elkaar, net als de zeldzame neurologische ziekten, maar verbazingwekkend is dat Alzheimer en hartfalen heel dicht bij elkaar staan. Het gaat hier om aandoeningen aan de bloedvaten, in je hart en in je hoofd. Zo hebben ook astma, depressie en aderverkalking veel met elkaar te maken. We zitten hier op het gebied van de systeembiologie. Een heel jong vak dat kijkt naar de systemen tussen de ziekten: welke hormonen zijn er bij betrokken, welke eiwitten. Het huidige denken dat zich nog vaak beperkt tot een orgaan huidkanker, darmkanker wordt vervangen door systemisch denken. Met alle mogelijke gevolgen van dien: Als je iets aan het hartfalen kunt doen dat sterk gerelateerd is aan een bepaalde vorm van dementie, kun je dat meteen ook aanpakken. Kenniscafé Studium Generale over systeembiologie met Harald Schmidt (farmacoloog), Chris Evelo (bio-informaticus) en Bert Smeets (geneticus). Interview door: Wammes Bos, Observant. Woensdag 27 maart (20.00 uur), aula MBB 4-6. Riki Janssen UM verspreidt documentaire over bipolaire stoornis Over bipolaire stoornis tasten psychiaters nog steeds in het duister. Dat blijkt uit de documentaire Docu dwaas en deskundig die de Universiteit Maastricht heeft laten maken. Met de opbrengst van de film wil UM-psychiater Jim van Os een onderzoekscentrum op poten zetten met louter ervaringsdeskundigen in dienst. De hoofdpersoon Elisabeth (45) lijdt al eenderde van haar leven aan bipolaire stoornis (vroeger: manische depressiviteit). In een van de beginscènes vraagt ze aan haar neef Jim van Os: We delen dezelfde genen en we hebben allebei moeilijke dingen in onze familie meegemaakt zoals het Jappenkamp. Waarom heb ik wel last van psychoses en jij niet? Van Os zegt dat ze meer op elkaar lijken dan Elisabeth denkt. Als ik onder stress sta, dan kan ik zo n levendige gedachte hebben dat ik m kan horen. Of als ik in een angstige spanning verkeer en ik zie een paar mensen op mijn afdeling bij elkaar zitten, dan denk ik ook weleens: wat is daar gaande? Heeft dat betrekking op mij? Psychose kan dus in gradaties binnen dezelfde familie aanwezig zijn. Als iedereen het bij zichzelf meer zou herkennen, zouden stoornissen ook minder stigmatiserend zijn dan nu. Elisabeth: Hoe komt het dat ik daar nooit iets over hoor, over dat continuüm. Het gaat altijd over de rol van de omgeving, van het brein. Dan begint de zoektocht van Elisabeth naar de Luister naar patiënten! heersende kennis en opvattingen over bipolaire stoornis, die zich kenmerkt door sterk wisselende stemmingen, van zwaar depressief tot extreem uitgelaten. Ze klopt aan bij Dick Swaab (de auteur van de bestseller Wij zijn ons brein), bij de Utrechtse hoogleraar René Kahn en bij zijn Maastrichtse collega Inez Myin- Germeys. Allen redeneren vanuit hun eigen invalshoek; de een kijkt alleen naar het brein, al of niet via imagingtechnieken, en de ander betrekt de omgeving en de ervaringen van patiënten erbij. Dat laatste is ongelooflijk belangrijk, zegt Van Still uit de documentaire Docu dwaas en deskundig Os. Daar wordt de academie beter van. Ik ken mensen in het lab die nog nooit een patiënt hebben gezien. Dat levert geen goeie wetenschap op. Docu dwaas en deskundig is gemaakt door de onafhankelijke filmmaker Sanne te Pas, die er een jaar lang mee bezig is geweest. Voor mij was het belangrijk om die tijd te nemen zodat Elisabeth en ik elkaar leerden kennen en een vertrouwensband konden opbouwen. De film gaat in feite over haar zwakste plek, als documentairemaker wil je dat ze die laat zien, en daarmee vraag je nogal wat van iemand. Sommige draaidagen waren behoorlijk vermoeiend en confronterend voor haar, denk ik. Voor mij zelf was het bijzonder leerzaam. Het zette me aan het denken. Ook ik hoor weleens stemmen, al weet ik dat die van mezelf zijn, en heb soms hallucinaties. Ik denk dat ik ergens halverwege het continuüm zit. Als ik lang naar iemand luister die een ingrijpend verhaal vertelt, dan zie ik soms het gezicht van de verteller ineens heel dichtbij en dan weer naar de achtergrond schieten. Mijn zusje kent het ook. Lang dacht ik dat iedereen dat had. De documentaire wordt volgende week de landelijke themaweek over psychose in besloten gezelschap getoond in Lumière. Daarna kunnen scholen of instituten die tegen betaling opvragen. Mede met deze opbrengst liefst een ton - wil Van Os een onderzoekscentrum optuigen waar alleen ervaringsdeskundigen werken. Van Os denkt aan een hoogleraar en een paar jonge wetenschappers die onderzoek doen naar thema s als (zelf)stigmatisering. Niets verlicht het lijden van patiënten zo zeer als het terugdringen van maatschappelijke uitsluiting. Wist je dat? Interview met onder meer Elisabeth en Jim van Os, woensdag 27 maart om uur in boekhandel Selexyz Maurice Timmermans

8 8 Observant maart 2013 report Observant s coffee test It s actually quite ad Coffee is there anything that people complain more about at Maastricht University? Sorry, I can only offer you coffee from the machine, is a much-heard apology. But is it really that bad? Or is the complaining just a habit, like grumbling about the weather? Observant asked three Italians the world s self-proclaimed coffee experts to put UM s coffee to the test. It s Tuesday morning, 9 o clock. The test panel students Salvatore Pascapè and Eugenio Troia and professor of Neuroimaging Methods Elia Formisano still looks a bit sleepy, although Formisano later confesses that he had already had a cup of coffee at home. I needed it; my son has to be at school at 8:30. The first cup is the most important one of the day, they all agree. That has to be a proper one, says Troia. Let s see if Coffeelovers (inside the Student Service Centre) can offer that. Although the menu offers all kinds of variations, from hazelnut coffee and latte macchiato to sweet mocha, the test panel quickly agrees: three espressos please. For me, espresso is coffee, says Formisano. After fifteen years in the Netherlands I ve got used to the long drinks, but I drink them like I drink tea; when you want something warm. Three small cups (at 2 each) come over the counter. The first impression is not too good. I don t like that they serve it in these paper cups, says Pascapè. They use too much water, adds Troia. In Italy, this would already be considered a long drink, agrees Formisano. He takes a sip. Mwah, maybe a 6.5. It s Starbucks-like, internationally reasonable coffee. Troia tosses up between a 6 and a 6.5, but Pascapè is stricter: a 5.5. The beans are good, but it s not really espresso. They should do much less coffee in the machine. On to the second test spot: the Douwe Egberts Café (in the cafeterias at the UNS 40 in Randwyck and the School of Business and Economics). Here, the coffee is considerably cheaper, at 1.30 a cup. But it s still too expensive, like everywhere here, says Troia. In Italy coffee usually costs 80 cents. If the price isn t mentioned anywhere, it s 80 cents. Formisano explains that it used to be a tradition in his hometown, Naples, not to get change when you pay for your coffee. Instead the money is saved for the first person who comes in with not enough money for a coffee. So when you walk into a café, you can always get a cup of coffee, even if you don t have any money on you. I wonder if they still do that. They take a sip from their espressos. Troia immediately grimaces. The beans are really wrong. You can already see it s bad by looking at it. Pascapè agrees. You can find out a lot from the cream on top, he explains. It should be golden, like the one at Coffeelovers. This is too white. And the pressure of the machine is bad. They settle on a 3 (Pascapè) and a 3.5 (Troia). Formisano grins he knows the people behind the counter. They re my friends, so I ll give it a 5. But I won t finish it, it s too watery. Heading for the free coffee machines (in all university buildings), Pascapè suddenly gets worried about the results of this test. I don t want to put anyone out of business. Formisano smiles. I don t think we re that significant. As we arrive at the machine at Sint Servaasklooster 32, Pascapè mentions an article he read about coffee machines in Italy. Apparently they re now putting automatic machines that serve quite good coffee in offices and schools. This machine would not fall into that category, it soon turns out. Well if you really need a cup of coffee and this is the only thing around, and it s for free, then you still need to be brave. Even the water is bad, says Troia. Formisano agrees. It s actually quite admirable that people dare to drink this. Pascapè, meanwhile, simply shakes his head. What is this? I can t say anything about the pressure or the cream it s just not there. Don t be so mean, laughs Formisano. It s a machine, says Pascapè. I can be mean to a machine. And his coffee goes where the other two have already put theirs: down the drain. Next stop is the coffee corner at the Faculty of Law, which also serves Douwe Egberts coffee at 1.30 a cup. This one is very similar to the one at the DE Café, says Formisano. Yes, but your friends aren t here so you can be honest now, Troia smiles. I like this one better than the one at the DE Café, but that might be because I had the free coffee in between. The cream is a bit more golden. Pascapè agrees. Did I say a 3 at the DE Café? Then this is a 3.5. And what did I

9 21 maart 2013 Observant 26 9 report mirable that people dare to drink this Elia Formisano (42), professor of Neuroimaging Methods, head of the Department of Cognitive Neuroscience and scientific director of the Maastricht Brain Imaging Center Drinks: 5-6 cups of coffee a day Beans: Kimbo Eugenio Troia (20), second-year student of University College Maastricht Drinks: 6-7 cups of coffee a day Beans: Illy Illustration: Simone Golob say at Coffeelovers? A 5.5? After tasting the other coffees, I want to change that to a 6. I would drink this if there was no other coffee around, says Formisano. The free stuff, I wouldn t. Troia agrees. If this was free, it could be acceptable. Then, last but not least: Banditos (at Oxfordlaan 55 and the Faculty of Arts and Social Sciences), where an espresso costs Ah, proper cups, says Pascapè delighted. And for the first time this morning, some appreciative noises follow the first sips. There s really no comparison with the other ones, says Formisano. In Randwyck it s even better; it depends a bit on who makes it. Here at FASoS, the staff press the coffee too much, according to Pascapè. If they were trained a little, it would be even better. He gives a 7.5, as do the other two. Even in Italy, this would be considered reasonable coffee, says Formisano. Yes, when you re waiting at the station for instance, agrees Troia. Not when you sitting down for a really good coffee. And with that we can conclude that, in spite of a few silver linings, the coffee at UM is nothing to rave about. We could have known. When looking for panel members for this article, it turned out that a lot of Italian UM employees work from Italy. We now know why. Cleo Freriks Salvatore Pascapè (19), first-year student of International Business Drinks: 2-3 cups of coffee a day Beans: Kimbo

10 10 Observant maart 2013 mededelingen van de faculteiten en servicecentra Kopij voor het Bulletin inleveren bij onderstaande contactpersonen voor het gemelde tijdstip, in de week voorafgaand aan de publicatie. Met vragen of opmerkingen kunt u daar ook terecht. Faculty of Humanities (FHS): Kennistechnologie/ Knowledge Engineering, Education Office DKE, Bouillonstraat 8-10, room 0.002, tel , bo-micc@maastrichtuniversity.nl, before Friday hours Faculty of Arts and Social Sciences (FaSoS): Cultuur- en Maatschappijwetenschappen, Arts and Culture & European Studies: Office of Students Affairs, Grote Gracht Maastricht University School of Business and Economics (SBE): Marketing and Communications, Tongersestraat 53, tel , kopij voor vrij. 12,00 uur, publicrelations-sbe@maastrichtuniversity.nl Faculty of Health, Medicine and Life Sciences: Sandra Habets, tel , voor vrij uur, sandra.habets@maastrichtuniversity.nl Faculty of Psychology and Neuroscience: Bureau Onderwijs, aanleveren kopij vóór vrijdag uur bij bureauonderwijs-fpn@maastrichtuniversity.nl tel Education Offfice, provide copy on Fridays before 12 a.m. to the above mentioned adresses Faculty of Law: Georgia Kalivas, Education Office, Bouillonstraat 1-3, tel , g.kalivas@maastrichtuniversity.nl before Friday hours Studenten (sport)ver./studentenpastoraten: Front office & Call centre, Kim Possen, Bonnefantenstraat 2, tel , kim.possen@ maastrichtuniversity.nl voor vrij uur Maandagenda: Patricia Hofman, Marketing & Communications, Bonnefantenstraat 2, tel , patricia.hofman@maastrichtuniversity.nl voor vrij uur Instituten behorend bij een faculteit: bij bovengenoemde facultaire contactpersoon. Berichten die niet onder een van bovenstaande categorieën vallen: Observant tel: ABVAKABO-FNV Trade union officer: Annemie Capellen Opening hours office: Tuesday, and Thursday, Consulting hours: Visiting address: Minderbroedersberg 8, room 2.001, 6211 LK Maastricht Telephone: +31 (0) abvakabofnv@maastrichtuniversity.nl Please contact the Trade Union Officer preferable by to make an appointment Alumni Relations/Alumni Office Universiteit Maastricht onderhoudt een levendige band met haar alumni. Centraal hierin staan de Alumnikringen. Er zijn nu ruim 24 kringen in Nederland en daarbuiten. Zij organiseren regelmatig themabijeenkomsten workshops, masterclasses en borrels en vormen zo de basis voor een sterk netwerk. Ook als bijna afgestudeerde kun je al eens een kijkje komen nemen bij een kringbijeenkomst. Kijk voor meer informatie op www. maastrichtuniversity.nl/alumni of bel met Laura Buskens of Charlotte Evers, T /5220 of stuur een mail naar alumni@maastrichtuniversity.nl. Gezond en veilig werken Preventiemedewerkers Hebt u vragen of opmerkingen over uw arbeidsomstandigheden dan kunt u terecht bij uw preventiemedewerker. De preventiemedewerker heeft als taken; eerste lijnopvang voor vragen en opmerkingen op gezondheid en veiligheid voor medewerkers en studenten; gevraagd en ongevraagd advies aan medewerkers en leidinggevenden; signaleren van risico s op het gebied van veiligheid, gezondheid en welzijn; adviseren en samenwerken lmet de medezeggenschapsraad bij het uitvoeren van maatregelen op het Arbobeleid. Voor meer informatie en een overzicht van de van de preventiemedewerkers van de verschillende eenheden zie: Medewerkers>>Gezond en veilig werken>>preventiemedewerker. Occupational Health and Safety Prevention officers Questions or comments about your working conditions please consult your prevention officer. Whose tasks include: being the first point of contact for staff and students with questions and comments relating to health and safety; advising staff and line managers, whether on request or otherwise; signalling risks in the areas of safety, health and wellbeing; advising and cooperating with the council in implementing health and safety policy measures. For additional information and an overview of the prevention officers of the various administrative units see: Staff>>Occupational Health an Safety>> Prevention Officers. Kennis- en Behandelcentrum Het KANS (RSI) Kennis- en Behandelcentrum (KKB) verzamelt, ontwikkelt en verspreidt kennis op het gebied van klachten aan de arm, nek en/ of schouder (KANS). Het KKB dient tevens als eerste (triage) punt voor behandeling en verwijzing (voor medewerkers en studenten van de Universiteit Maastricht (UM). Bij vragen over arm nek en schouder KANS (RSI)-klachten of vragen hierover kunt u terecht bij het KKB. U kunt contact met ons opnemen via e- mail, KKB@maastrichtuniversity.nl of telefonisch (op woensdag, donderdag en vrijdag). Knowledge and Treatment Centre The UM Knowledge and Treatment Centre (KKB) for arm, neck and shoulder complaints (KKB) gathers, generates and distributes information in the field of arm, neck and shoulder complaints (CANS, or KANS (RSI) in Dutch). The KKB also serves as a triage point for treatment and referral for employees and students of Maastricht University (UM). I you have any queries regarding arm, neck and shoulder complaints or if you are experiencing complaints yourself. You can contact us via , KKB@maastrichtuniversity.nl or telephone +31 (0) (Wednesdays, Thursdays and Fridays). Loopbaancentrum Bij het Loopbaancentrum van de Universiteit Maastricht kunnen medewerkers terecht met vragen over hun huidige werksituatie, toekomstige loopbaanontwikkeling (binnen of buiten de UM) en een opleidingsadvies. Heb je behoefte aan meer informatie of een persoonlijk loopbaanadvies, raadpleeg dan de website van het Loopbaancentrum: (www. maastrichtuniversity.nl, login via My UM, ga vervolgens naar Human Resources Management en Loopbaan en ontwikkeling. U kunt ook direct contact opnemen met een van de loopbaanconsulenten, tel / Studium Generale Lectures, Concerts, Comedy, Debates, Movies - Thu 21 Mar, 8 pm: Generation 2.0: Art, Design and Media Talks & Presentations - Zo 24 mrt, uur: Tsjaikovski Film - Ma 25 mrt, uur: De Bonobo en de Tien Geboden: De Oorsprong van Moraliteit Lezing door De Waal - Ma 25 mrt, uur: Geloof en Wetenschap: Gaan die samen? En hoe dan? Debat onder leiding van Martin Paul en Wammes Bos - Wo 27 mrt, uur: Systeembiologie Kenniscafé met Evelo, Schmidt en Smeets - Do 28 mrt, uur: De houding van gelatenheid bij Meister Eckhart Lezing door Visser Language Centre Intensive language courses summer Maastricht Summer School The Language Centre offers several choices for Dutch, English, French and German, and there are also options for Russian and Chinese. Most courses are 2 weeks, but French and German are 6-week courses. More information via: CourseOverview2013/LanguageCourses.htm Academic IELTS Exam Preparation Course and Cambridge courses Register now for the Academic IELTS Exam Preparation Course starting 26 March to prepare for the IELTS exam on Saturday 27 April. Universiteitsbibliotheek/ University Library * Bibliotheek Binnenstad: - maandag 18 maart t/m vrijdag 22 maart: (vanaf beperkte dienstverlening) - zaterdag 23 maart: (van en vanaf beperkte dienstverlening) - zondag 24 maart: (beperkte dienstverlening) - maandag 25 maart t/m woensdag 3 april: (vanaf beperkte dienstverlening) m.u.v. Goede Vrijdag 29 maart: (gehele dag beperkte dienstverlening) * Bibliotheek Randwyck: - vrijdag 29 maart (Goede Vrijdag): (beperkte dienstverlening) - zaterdag 30 maart (Paaszaterdag): (beperkte dienstverlening) - zondag 31 maart (Eerste Paasdag): (beperkte dienstverlening) - maandag 1 april (Tweede Paasdag): (beperkte dienstverlening) * Inner City Library: - Monday 18 March until Friday 22 March: (from limited service) - Saturday 23 March: (from and from limited service) - Sunday 24 March: (limited service) - Monday 25 March until Wednesday 3 April: (from limited service) except Good Friday 29 March: (whole day limited service) * Randwyck Library: - Friday 29 March (Good Friday): (limited service) - Saturday 30 March (Easter Saturday): (limited service) - Sunday 31 March (Easter Sunday): (limited service) - Monday 1 April (Easter Monday): (limited service) Vertrouwenspersoon Als student of medewerker kun je op je studie of werkplek last hebben van ongewenst gedrag, zoals (seksuele) intimidatie, agressie, pesten, of ongelijke behandeling. De ervaring leert dat de meeste mensen dit eerst zelf proberen op te lossen. In sommige situaties kun je de hulp van de vertrouwenspersoon goed gebruiken. Zij is volstrekt onafhankelijk, en kan je tips en adviezen geven, maar ook tot een interventie besluiten. Schroom daarom niet om haar te benaderen. Marloes Rikhof is bereikbaar via (m.rikhof@maastrichtuniversity.nl) of tel ( ). Confidential advisor Being a student or employee you can experience undesirable behavior, like (sexual) harassment, aggression, bullying or unequal treatment. Usually people try to solve this by their selves, but sometimes it is wise to call in the confidential advisor. She works totally independent, she may give you advise and she also can decide to intervene. Don t hesitate to agenda Promotie Mw. Ine Kuipers, 16.00uur, MBB Promotie Mw.drs. Nicole M.L. Veldhorst- Janssen, 14.00uur, MBB Inauguratie van dhr.prof.dr. Bert Joosten, 16.30uur, MBB Inauguratie van dhr.prof.dr. Piet Geusens, 16.30uur, MBB Promotie Mw. Michelle M.L. Moerel, 10.00uur, MBB Promotie Mw.drs. Maartje A.J. van den Broek, 14.00uur, MBB Promotie Mw.drs. Stéphanie A.M. Knippenberg, 16.00uur, MBB Promotie Dhr. Bart P.A. Pennings, 14.00uur, MBB Promotie Mw.mr. Eveline Ramaekers, 12.00uur, MBB Inauguratie van Dhr. professor Aaron Ciechanover, 16.30uur, MBB Promotie Mw. Ester F.C. Sleddens, 10.00uur, MBB Promotie Dhr. Markus Wirz, 12.00uur, MBB Promotie Dhr.ir. Erik D. Gommer, 14.00uur, MBB Promotie Dhr.mr. Christian N., 14.00uur, MBB Inauguratie van dhr.prof.dr. Philippe A.E.G. Delespaul, 16.30uur, MBB Promotie Mw.drs. Manon A.E. Pepels, 10.00uur, MBB Promotie Dhr. Johannes Keiler, 12.00uur, MBB Promotie Mw.drs. Johanna C. Feilhauer, 14.00uur, MBB Inauguratie van dhr.prof.dr. Laurents P.S. Stassen, 16.30uur, MBB Promotie Dhr. Erkan Yönder, 10.00uur, MBB Promotie Dhr.drs. Alvin Westmaas, 12.00uur, MBB Promotie Mw.drs. Olga A.H. Reneerkens, 14.00uur, MBB Promotie Dhr. Job van den Hurk, 10.00uur, MBB Promotie Dhr. Alexandros Goulas, 12.00uur, MBB Promotie Dhr. Joeri L.M. Bruyninckx, 14.00uur, MBB Promotie Dhr.drs. Mathieu J.M. Gulpers, 16.00uur, MBB Promotie Dhr.drs. Casper D.J. Den Heijer, 12.00uur, MBB Promotie Mw.drs. Lyzel S. Elias-Sonnenschein, 14.00uur, MBB Promotie Mw.drs. Marije E. Keulen-de Vos, 14.00uur, MBB Promotie Mw. Arianne M.J. Elissen, 16.00uur, MBB Promotie Mw. Yvette W.J. Paulis, 10.00uur, MBB Promotie Mw.drs. Linsey H.C. Raymaekers, 12.00uur, MBB Afscheidscollege dhr.prof.dr. Joep Geraedts, 16.30uur, Theater aan het Vrijthof

11 21 maart 2013 Observant mededelingen van de faculteiten en servicecentra contact her. Marloes Rikhof is available by mail maastrichtuniversity.nl) or by phone ( ). Studenten Studenten (sport)ver./studentenpastoraten: Front office & Call centre, Kim Possen, Bonnefantenstraat 2, tel , kim. voor vrij uur Studenten Service Centrum Visitors Centre - Informatiebalie: Bonnefantenstraat 2 De bezoektijden zijn: maandag t/m vrijdag uur. Callcentre: De openingstijden zijn: maandag t/m vrijdag uur. Voor vragen m.b.t. (her)inschrijvingen en voor het maken van afspraken met studentendecanen en studentenpsychologen; of study@ maastrichtuniversity.nl. Studentendecanen: Een afspraak met de studentendecaan kun je maken via het Callcentre tel of bij de Informatiebalie Visitors Centre. Voor meer informatie: Steunpunt Disability Management: Voor studenten, docenten en andere geïnteresseerden: Alles wat je wilt weten over studeren met een functiebeperking. Bel of stuur een . Meer informatie is ook te vinden op Openingsuren: maandag tot en met donderdag van tot uur tel Studentenpsychologen: Voor een gesprek met de studentenpsychologen Maddy Meijers, Wendy Geijen of Greet Kellens kun je een afspraak maken bij voorkeur via het Callcentre tel en anders via het secretariaat tel (iedere donderdagmiddag). UM Career Services UM Career Services begeleidt studenten op een professionele en persoonlijke manier met vragen over studiekeuze & loopbaanplanning. Een Quick Career Advice wordt aangeboden als eerste service. Wanneer je dieper op je vragen in wilt gaan biedt UM Career Services ook andere diensten, zoals individuele loopbaanbegeleiding, informatie & voorlichting, trainingen & workshops. Bezoek de website: careerservices - Quick Career Advice Helder krijgen wat je wilt, hulp bij het exploreren van je studie- of loopbaanopties, ondersteuning bij je sollicitatiebrief of cv? Voor al deze en andere loopbaan- of studiekeuzevragen maak je gewoon een afspraak voor een gesprek van 15 minuten. Bel voor een afspraak: Online Career Library Op zoek naar online informatie over studie, stage of carrière in binnen- of buitenland? Bezoek de Online Career Library op onze website: www. maastrichtuniversity.nl/careerservices. - Workshops april 2013 (Nederlandstalig) Er zijn nog plaatsen beschikbaar bij: * Sollicitatiegesprek, 15 april * CV & Sollicitatiebrief, 16 april * Maak de juiste keuze voor studie en toekomst!, 17 april Informatie en inschrijven via Student Services Centre Visitors Centre - Information desk: Bonnefantenstraat 2 Visiting hours: Monday through Friday 8:30-18:00 hrs. Callcentre: The opening hours are: Monday through Friday 8:30-17:00 hrs. For questions about registration, study information packages and appointments with student deans and student psychologists: or study@maastrichtuniversity. nl. Student deans: For an appointment with a student dean, call: (callcentre) or go to the Information Desk of the Visitors Centre. For more information: studentguidance Service Desk Disability Management For students, faculty and everyone else who is interested: Everything you want to know about studying with a disability. Call or send an . More information: www. maastrichtuniversity.nl/disability Office Hours: Monday until Thursday from 11:00 till 13:00 hrs. Tel Student psychologists: For an appointment with one of the student psychologists Maddy Meijers, Wendy Geijen or Greet Kellens, preferably call: (callcentre). If you are not comfortable with that, call the secretary: (every Thursday afternoon). UM Career Services UM Career Services provides students with professional counselling and advice on all issues of career planning & study program. A Quick Career Advice is offered as a first service. When you need a more in-depth consultation to your questions, UM Career Services also offers other services: individual career counselling, information & education, workshops & training. Visit the website: careerservices - Quick Career Advice Do you need help with the exploration of your career options, with the identification of what you want, or support with your letter of application or CV? For these and all other career questions, just book a 15 minute face-to-face session. For an appointment, call: Online Career Library Looking for online information on study or career in the Netherlands or abroad? Visit the Online Career Library on our website: www. maastrichtuniversity.nl/careerservices. - Workshops March + April 2013 (in English) There are still places available for the following workshops: * Make the right choice for your studies and your future!, 25 March * Networking & Personal branding, 3 April * Discover your competences, 11 April * Assessment Centre, 25 April For information + subscription: UM Sport ClubPower Introductieles Lijkt het je leuk om eens een les ClubPower (BodyPump) te volgen, of wil je graag je techniek verbeteren? Doe dan mee aan de introductieles op donderdag 21 maart om uur in sportcentrum Randwyck. Deze les is voornamelijk gericht op nieuwe deelnemers en besteedt extra aandacht aan techniek. Om deel te nemen is een sportkaart verplicht. Zorg dat je minimaal een kwartier van te voren aanwezig bent om je spullen klaar te zetten. Let op, er zijn maar 30 plaatsen en vol = vol! StartRunning Cursus Op maandag 25 maart gaat er weer een Start- Running cursus van start. Deze hardloopcursus cursus is uitermate geschikt voor beginnende lopers en iedereen die gewoon meer wil bewegen en de conditie wil verbeteren. De opbouw gaat geleidelijk en in jouw tempo, met als uiteindelijke doel de 5km van Maastrichts Mooiste in juni uit te lopen. Inschrijven kan via de webshop, of aan de balie van Sportcentrum Randwyck. Zie voor meer info de website van UM SPORT. Lidmaatschappen in maart: Studententarief, lidmaatschap t/m 31 augustus 2013: - Sportkaart 42 - Fitnesslicentie (geen sportkaart): 82 - Combivoordeel: sportkaart + fitnesslicentie: 98 Nieuw in de fitness? Volg eerst de introductieles 5. Voor tarieven van andere ledencategorieën zie website. UM Sport webshop: 24 uur per dag, 7 dagen per week open voor bestellen en betalen (ideal of creditcard) van sportkaart, fitnessintroductie, fitnesslicentie en inschrijven cursus voor UM SPORT leden en alle UM studenten. Openingstijden balie Sportcentrum Randwyck: - Maandag t/m vrijdag: uur - Zaterdag en zondag: uur. Neem je bankpas mee, contant geld wordt niet aangenomen. Internet: um-sport@maastrichtuniversity.nl Facebook: UM Sport ClubPower Introduction class Would you like to try out a ClubPower (BodyPump) class, or do you want to improve your technique? Join the introduction class on Thursday 21 March at 17:45hrs in Sports Centre Randwyck. This class is especially designed for newcomers and focuses more on technique. You can join the class with a valid Sports Card. Please make sure to be present at least 15 minutes before so you can set up your equipment. Take notice, 30 participants max! StartRunning Course Monday 25 March a new StartRunning course will start. StartRunning is a running course designed for beginners. It s meant for everyone who wants get in better shape and live more healthy. The course gradually builds up at your own pace with as ultimate goal to finish the Maastrichts Mooiste 5K Running event on 9 June You can sign up through the webshop, or at the desk in Sports Centre Randwyck. See the UM SPORT website for more information. Memberships in March: Student rate, membership until August 31st 2013: - Sports Card: 42 - Fitness/Gym Licence (no Sports Card): 82 - Package deal: Sports Card + Gym Licence: 98 New in the Gym? Sign up for the mandatory introductory class 5. Other member categories see website. UM Sport web shop: Open 24/7 for online ordering and payment (ideal or credit card) your Sports Card, Fitness introduction class, Fitness/Gym Licence or course. For all UM SPORT members and UM students. Opening hours front desk Sports Centre Randwyck: - Monday through Friday: hrs - Saturday and Sunday: hrs. Bring your bank or credit card, sorry, no cash! Internet: um-sport@maastrichtuniversity.nl Facebook: Tafelstraat 13 - Divine Dinner: food for your soul / 7 Tafelstraat 13 For the second time this year we invite you to our divine dinner in our cosy living room at Tafelstraat 13. The menu includes: food, music, table talk, prayers, a sermon, a nice conversation, coffee and tea. In this period of Lent, we will be reading the story of the last supper Jesus held with his disciple before he died. This last supper makes you wonder about how you relate to Jesus and his story. It makes you think about the value and difficulties of friendship. Sign up by sending a message to info@t13.nl - Film and Philosophy / 7 Tafelstraat 13 The 27th we will watch a highly acclaimed, award winning French movie that is really close to the skin of any student. Sign up by sending a message to info@t13.nl For more information about us and our activities, check out (and like!) our Facebook page Studentenvereningen en -studentenorganisaties AIESEC AIESEC is een internationale studentenorganisatie die internships faciliteert in 111 landen verspreid over de hele wereld. Wil jij andere culturen ervaren en je horizon verbreden? Wil jij weten hoe is het om in landen als Maleisië, Argentinië, Kenia of Nieuw Zeeland te wonen? Met AIESEC kun je zowel ontwikkelings- als management internships doen variërend van 6 weken tot 1,5 jaar! Wil je geen studievertraging oplopen? Doe dan een zomerinternship van 6-8 weken! Met alle studierichtingen kun je bij ons terecht. Geïnteresseerd? Kijk op onze website ( voor onze eerstvolgende informatieavond, bel naar of stuur een naar ogxmaastricht@gmail.com. Integrand Maastricht: Stages Integrand is een landelijke non-profit organisatie, geleid door en voor studenten, die voor jou de juiste stage regelt! Via ons is het mogelijk om stage te lopen bij de grote multinationals of de meer regionale bedrijven. Wij bemiddelen voor alle studie richtingen, dus of je nou Economie, Rechten of Gezondheidswetenschappen studeert, Integrand heeft een stage voor jou! Daarbij regelen wij ook business courses bij verschillende grotere bedrijven! Op zoek naar een uitdagende Economische en Rechten stage of liever iets doen op een ander gebied? Stages in alle soorten en maten van 2 tot 6 maanden met uiteenlopende vergoedingen ( ) zijn te bekijken op onze website! Interesse in een stage? Schrijf je in via en reageer op 1 van de 500 aantrekkelijke opdrachten! Nog vragen, kun je ons bereiken via tel: of maastricht@integrand.nl. Sports Council MUSST Board MUSST The board of the MUSST in the study year consists of: - Gerben de Jong (President) - Max Kievit (Secretary & Vice-President) - Bart Spiekers (Treasurer) - Maarten de Ruijter (Commissioner PR & Sponsorship) - Imke Verbeek (Commissioner PR & Sponsorship) Opening hours office MUSST: The office, located at Sportcenter Randwyck, is open daily from 10h00 till 15h00 Internet : bestuur@musst.nl Faculty of Arts and Social Sciences (fasos) Cultuur- en Maatschappijwetenschappen, Arts and Culture & European Studies: Office of Students Affairs, Grote Gracht All information for students is available on the Student Intranet: My UM -> My FASoS -> Student Intranet. Not found the answer on your question? Please go to: Important study related announcements will be communicated via the weekly digital newsletter (MAS) on your student account. You can find the (MAS) newsletter Archive at: My UM -> My FASoS -> Student Intranet -> Study related communication sources. Student advisor Bachelor Arts and Culture / Cultuurwetenschappen, Masters in Arts and Culture: Miranda van den Boorn: m.vandenboorn@maastrichtuniversity.nl Tel: Visiting hours: Monday, Thursday, Friday, and by appointment Location: Room E-0.01, Grote Gracht Student advisor Bachelor European Studies and Masters in Social and Political Sciences: Drs Pia Harbers: p.harbers@maastrichtuniversity.nl Tel: Visiting hours: Daily and by appointment. Location: Room B-0.14, Grote Gracht Student Association Concordantia Open office hours: Monday Friday Contact us: Concordantia@maastrichtuniversity.nl Complaints about education/exams: Helpme@Concordantia.com. Check out our website for daily updates: Orakel Study Association for Arts & Culture and Cultuurwetenschappen. Open office hours Mon - Thurs 11-1 and Fri 1-3 Contact us: orakel@maastrichtuniversity.nl Website:

12 12 Observant maart 2013 mededelingen van de faculteiten en servicecentra Open office hours: Monday, Tuesday, Thursday and Friday Tel.: Orakel on internet: The Student Representatives We are the legal advisory board to the faculty and subdivided in various subgroups. Each of the committees consists of students who are representative for their own field and meet on a regular basis with the faculty staff. Contact us for any concerns surrounding study programmes of facilities. Visiting Address: Grote Gracht 86, 6211 SZ Maastricht Postal Address: P.O. Box 616, 6200 MD Maastricht studentrep@maastrichtuniversity.nl Faculty of Humanities and Sciences Faculty of Humanities and Sciences (vakgr./ comm./studiever.) Kennistechnologie/ Knowledge Engineering, Education Office DKE, Bouillonstraat 8-10, room 0.002, tel bo-dke@maastrichtuniversity.nl, before Friday hours Opening hours Student Affairs office: Monday till Friday: & hours. Schedules: Eleum or the informationboard in the hall. Faculty of Law FdR/ Faculty of Law (vakgr./comm.studiever): Education Office, Georgia Kalivas, Bouillonstraat 1-3, T , g.kalivas@maastrichtuniversity.nl before Friday hours Actuele informatie van Bureau Onderwijs kun je raadplegen via My UM Portal > Mijn FdR. Openingstijden Onderwijsbalie De openingstijden van de Onderwijsbalie zijn: Maandag t/m vrijdag van uur. Voor vragen kun je ons ook telefonisch bereiken ( ) of via esc. Stages Informatie: My UM Portal > Mijn FdR > Onderwijs > Stages. How to (studentenintranet) Hoe je gebruik maakt van de onderwijs- en communicatiesystemen binnen de universiteit vind je in verschillende presentaties en video s op de website via My UM > Mijn FdR > banner How to. Zorg dat je weet hoe je de systemen moet gebruiken, ze zijn van belang bij je studie! Recent information from the Education Desk can be found via My UM Portal > My LAW. Opening hours Education Desk The opening hours at the Education Desk are: Monday to Friday from hours. For questions you can also reach us by phone ( ) or via esc. Internships Information: My UM Portal > My LAW > Education > Internships. How to (student intranet) How to use the university s educational and communication systems is explained on the website in several presentations and video s via My UM > My Law > banner How to. Be sure how to use these systems, they are very important tools in your study! TOETSROOSTER FDR BLOKPERIODE EXAMINATION SCHEDULE LAW FACULTY COURSE PERIOD TUESDAY 2 APRIL H MECC IER3003 European Union Law: Substantive Law CRI4026 Criminalistics and Forensic DNA CRI4025 Criminalistiek en Forensisch DNA TAX4004 Pensioen TAX3005 Vennootschapsbelasting H MECC PRI4004 Comparative Company Law TAX3009 Comparative Income and Business Taxation PUB4010 Decentraal Bestuur MET3004 Rechtspsychologie CRI1011 Substantive Criminal Law WEDNESDAY 3 APRIL H MECC IER4001 European Migration Law and Citizenship PUB1001 Inleiding Staats- en Bestuursrecht PUB1004 Inleiding Nederlands Bestuursrecht ( ) H MECC LAW4001 Gezondheidsrecht LAW2004 Verbintenissenrecht IER4002 International Trade Law Exams IPKM-4 THURSDAY 4 APRIL H MECC PRI3007 European Company Law CRI4007 European Criminal Law TAX3006 Successiewet en Erfrecht H MECC LAW4037 Corporate Social Responsibility TAX4008 Estate Planning: Bedrijfsopvolging PRI3004 Internationaal Privaatrecht MET3003 Legal Philosophy CRI4009 Verdediging en Rechtsmiddelen in Strafzaken FRIDAY 5 APRIL H Law Faculty / Bouillonstraat 1-3 / k. B PUB3002 Omgevingsrecht H MECC TAX4009 Cross-border Taxation of Human Capital PRI4011 Goederenrecht (master) PUB3006 Inleiding Abeids- en Sociaal Zekerheidsrecht MET3007 States, Markets and European Integration (only ELS English Track and Dutch Law) TOETSROOSTER HERKANSINGEN BLOK 2 EN EXAMINATION SCHEDULE RESITS COURSE PERIODS 2 AND MONDAY 08 APRIL H LAW FACULTY / ROOM B PRI3018 Private International Law H LAW FACULTY / ROOM B TAX2012 Rechtvaardige belastingheffing (Hoofdzaken loon- en inkomstenbelasting) TUESDAY 09 APRIL H SPORTHAL DE HEEG PUB1002 Comparative government H LAW FACULTY / ROOM B PRI3015 Comparative tort law WEDNESDAY 10 APRIL H SPORTHAL DE HEEG PRI4008 Onrechtmatige daad en schadevergoeding TAX3004 Winst uit onderneming MET1002 Inleiding in Rechtsgeschiedenis MET1005 Legal History H SPORTHAL DE HEEG CRI4004 Capita Selecta Criminologie CRI4017 Criminological perspectives IER4009 European competition law IER3006 European Union law: foundations THURSDAY 11 APRIL H SPORTHAL DE HEEG LAW3010 Burgerlijk Procesrecht PRI4010 Insolventierecht H SPORTHAL DE HEEG LAW3011 Comparative contract law CRI1001 Inleiding straf- en strafprocesrecht FRIDAY 12 APRIL H SPORTHAL DE HEEG PRI4009 Family law in Europe TAX2012 Hoofdzaken loon- en inkomstenbelasting TAX4002 International and European tax law CRI4023 International Criminal Law IER3009 Introduction to International Human Rights MET1003 Vaardigheden Juristen A LAW1003 Skills A H SPORTHAL DE HEEG TAX3003 Kostprijsverhogende belastingen PUB2001 Staats- en bestuursrecht TOETSLOCATIES/EXAM LOCATIONS: MECC, Forum 100, Maastricht SPORTHAL DE HEEG, Roserije 500, Maastricht LAW FACULTY, Bouillonstraat 1-3, Maastricht OPMERKINGEN De mogelijkheid bestaat dat de Examencommissie alsnog besluit dat een of meerdere toetsen mondeling zullen worden afgenomen. De overige blokken zullen op een andere manier getoetst worden, gelieve contact op te nemen met de blokcoördinator of diens secretariaat. VOOR MEER INFORMATIE OVER EXA- MENS RAADPLEEG MY UM PORTAL > STUDENTENINTRANET MIJN FDR > TOETSING PLEASE NOTE The Board of Examiners can still decide that examinations are being held orally. Examination of the remaining courses will be held otherwise, please contact the course coordinator or his/her secretary. FOR MORE INFORMATION CONCERNING EXAMS CHECK MY UM PORTAL > STU- DENT INTRANET MY LAW > EXAMINA- TIONS TOETSWEKEN Let op! REGLEMENT VAN ORDE tijdens tentamens van Universiteit Maastricht met o.a. - Na de officiële aanvangstijd van de toets wordt de student géén toegang verleend tot de ruimte waarin de toets wordt afgenomen. - Indien een student zich niet kan legitimeren tijdens de toets, is hij/zij niet gerechtigd deel te nemen aan de toets dan wel de deelname voort te zetten. - Studenten mogen de zaal niet verlaten tot 30 minuten na de officiële aanvangstijd van de toets. Zie studentenintranet Mijn FdR / My LAW voor Reglement van orde Universiteit Maastricht bij toetsen. ORGANISATIE IN DE TOETSHAL - Studenten dienen in de toetshal plaats te nemen in het (de) voor de toets bestemde blok(ken). - Let op de plattegrond, die buiten de toetshal hangt. Daarop zal per toets worden aangegeven waar studenten dienen plaats te nemen. - Zijn er meerdere blokken gereserveerd voor een toets, dan mag u plaatsnemen in een van de blokken op volgorde van ID-nummers (indeling aangegeven op de plattegrond). - Studenten tekenen voor het inleveren van hun tentamen (volg instructies van de surveillanten). GEBRUIK BOEKEN/ WETTENBUNDELS BIJ SCHRIFTELIJKE TENTAMENS Ten aanzien van alle boeken en/of wettenbundels die zijn toegestaan bij schriftelijke toetsen geldt dat er niets in de boeken mag zijn bijgeschreven. Dit betekent ook dat er op de tabbladen (behorende bij bepaalde boeken of zelf meegenomen) of op zelf gebruikte memoblaadjes/-stickers NIETS mag zijn bijgeschreven. Het beleid inzake tabs geldt vanzelfsprekend niet voor open boek tentamens. MONDELINGE TENTAMENS Voor het maken van een afspraak dienen studenten contact op te nemen met de blokcoördinator of diens secretariaat. EXAMINATION WEEKS Please note! RULES OF PROCEDURE AND CONDUCT DURING EXAMINATIONS of the Maastricht University such as: - Once the exam has officially started, students are not allowed to access to the room in which the exam is being held. - If a student cannot provide proof of identity during the examination, s/he is not entitled to take part in or further complete the examination. - Students are not allowed to leave the room the first 30 minutes after the official starting time of the exam. See student intranet My LAW for the whole procedure Rules of conduct during examinations Maastricht University. ORGANIZATION IN THE EXAMINATION HALL - Students are requested to take place in the examination hall in the block(s) allocated for the exam. - This will be indicated on the map hanging outside the exam hall. - If there are more blocks indicated for the same exam you will choose a place in order of IDnumber (as indicated on the map). - Students will sign for handing in their exam (follow the instructions of the invigilators). USE OF BOOKS/LAW BOOKS With relation to all books and/or law books you are allowed to use during written exams the rule applies that these books may not contain any handwritten notes or other additions. This also means that the accompanying post-its/ file tabs (or tabs / memo cards / stickers added by the student) may not contain handwritten notes or other additions. The policy on tabs does not apply to open book exams. ORAL RESITS / ORAL EXAMS Please contact the course coordinator or his/her secretary to make the appointment. Faculty of Psychology and Neuroscience Bureau Onderwijs, aanleveren kopij vóór vrijdag uur bij bureauonderwijs-fpn@ maastrichtuniversity.nl tel Education Offfice, provide copy on Fridays before 12 a.m. to the above mentioned adresses Het Front Office bureau onderwijs FPN Universiteitssingel 40, niveau 1, foyer, tel (0) Openingstijden: op werkdagen van 9.00 tot uur en van tot uur. Afwijkende openingstijden worden via Eleum bekend gemaakt. Post Post voor bureau onderwijs kan gedeponeerd worden in de rode brievenbus bij de ingang van het Front Office. EleUM Raadpleeg altijd EleUM voor het laatste nieuws met betrekking tot onderwijs en toetsen. Ask Psychology (only for bachelor students, not available in English) De FPN heeft voor haar bachelorstudenten een elektronisch service centrum: Ask Psychology. In dit geavanceerde informatiesysteem zijn antwoorden te vinden op alle studiegerelateerde vragen en/of vragen te stellen waarop door de juiste medewerker antwoord wordt gegeven. Op de web homepage van FPN staat een doorklik link naar studenten. Front Office Universiteitssingel 40, 1st Floor, foyer, tel (0) Open on working days from 9 to 12 a.m. and from 1 to 5 p.m. Opening hours that differ from these times will be published on Eleum. Post At the entrance of the Front Office is a red post box where you can deposit your mail. EleUM Always consult EleUM for the latest news concerning education and exams. Maastricht University School of Business and Economics (sbe) SBE: Marketing and Communications, Tongersestraat 53, tel , kopij voor vrij. 12,00 uur, publicrelations-sbe@maastrichtuniversity.nl Registration form for Studying Abroad in Spring 2014 available! Registration for participation in the selection

13 21 maart 2013 Observant mededelingen van de faculteiten en servicecentra procedure for studying abroad in the spring 2014 semester is possible as of Monday 4 February Please register through the registration form on EleUM and find out about your ranking position in the preliminary ranking as soon as possible. The registration deadline is Monday 6 May 2013 (12:00 hrs noon). For more details, see ELEUM> My SBE > Exchange > International Relations Office > Outgoing Bachelor Students > Information about studying abroad in spring 2014 The SBE Internship Office IMPORTANT ANNOUNCEMENT Besides the curricular internship of 4 ECTS, Bachelor students can also do an extra-curricular internship as of the 3rd year of their study. This enables students to do an internship at the end of their Bachelor and before starting a Master study. More information on ELEUM» MySBE» Extra Study» Internship Office» Extra-curricular Bachelor s internship procedure. Some of the current internship possibilities: * Internships at Gas Natural Europe in the field of marketing, located in Brussels or Cologne, start date negotiable. * An internship at Planet Expat in the field of marketing in Paris to start asap. * Marketing and accounting internships at Servipublic in Gran Canaria, the opportunity is ongoing. * Internships at Toyota in Brussels in the field of marketing, to start in March. * An internship at Mondelez in the field of marketing, located in Oosterhout to start in March. * Marketing & communications internship and Finance internship at Rabobank in Utrecht to start asap. * An internship at Simon Kucher & Partners in the field of strategy/marketing in Bonn to start asap. For more internship vacancies and other information please check ELEUM» MySBE» Extra Study» Internship Office» Internship Search. Take a look at our database or send an to Internshipoffice-sbe@MaastrichtUniversity.nl. The open office hours are each Thursday between and You can make an appointment at the information desk. Modular Executive MBA Het Modulair Executive MBA is een flexibel deeltijd programma waarbinnen professionals en (toekomstige) managers, trainers en wetenschappers worden samengebracht om bedrijfskundige problemen uit de eigen werkomgeving te analyseren, bediscussiëren en waar mogelijk op te lossen. Sfeer proeven? Neem deel aan de MBA Class Experience op 28 mei Contact: mw. Loeka Spits, telefoon: , l.spits@maastrichtuniversity.nl, Management Essentials Opleiding Persoonlijke groei die bijdraagt aan organisatie en maatschappij De Management Essentials Opleiding bestaat uit 7 thematische modules en bieden u een combinatie van reflectie en leren. Het programma ondersteunt u bij uw persoonlijke ontwikkeling en de ontwikkeling van uw organisatie. Geschikt voor professionals in de profit en nonprofit sector. Meer informatie? Neem contact op met Silvie Vonk via of: s. vonk@maastrichtuniversity.nl Cursus Strategische marketing Start mei 2013 Deze cursus is bedoeld voor professionals en leidinggevenden die meer kennis en inzicht willen verkrijgen in consumentengedrag, marketingstrategie en het meten van marketing effecten. Meer Informatie? Neem contact op met Silvie Vonk via of s.vonk@maastrichtuniversity.nl Modular Executive MBA Our MBA is a flexible part-time programme in which professionals and academics are brought together to analyze, discuss and solve real-life business problems, preferably from the own work context. Get a taste of the atmosphere? Participate in the MBA Class Experience on 28 May Contact: Mrs. Loeka Spits, phone: , l.spits@maastrichtuniversity.nl, Management Essentials Programme The Management Essentials programme consists of 7 theme-based modules that are designed to support your personal development, your organizations development and the development of society. Target group are professionals (profit and not-for-profit) who want to deepen their management knowledge and leadership skills. Teaching language: Dutch. More information in Dutch: Course Sustainability Start April 2013 The aim of this course is to make participants more familiar with sustainable entrepreneurship to be able to increase the quality of decision making. Teaching language: Dutch, more information in Dutch: Course Strategic Marketing The aim of this course is to make participants more familiar with consumer behavior, marketing strategy and measurement of marketing outcomes. Teaching language: Dutch, more information in Dutch: Wij zoeken collectanten! gratis advertentie Helpt u mee met onze jaarlijkse collecte? In 2013 van 3 tot en met 8 juni. Dan gaan we weer alles op alles zetten om zo veel mogelijk geld op te halen voor mensen met epilepsie. Wilt u helpen? Een paar uurtjes maar. Ik weet zeker dat al die mensen met epilepsie u heel dankbaar zullen zijn. Net als ik. Alvast bedankt! Bel Het Clinical Trial Center Maastricht gaat verhuizen. Vanaf 15 maart zijn wij te vinden op het volgende adres: Clinical Trial Center Maastricht Oxfordlaan EV Maastricht (BioPartner Center Maastricht, niveau 1) Tel: Voor alle vragen, afspraken, indienen van onderzoeksvoorstellen etc., verwelkomen wij u vanaf 18 maart graag op onze nieuwe locatie. Interne vacatures Te Koop: Hulsberg Parallelweg Zuid min. van Maastricht o.a. 5 slk, kantoor, 2 badk, terrassen, instapklaar info: heuvellandwonen.nl tel: PhD Student NUTRIM / Human Movement Sciences / Internal Medicine, FHML, 38 hours, PhD student salary Vacancy number: AT Research technician, FHML/GROW-School for Oncology and Development/Department of Genetics & Cell Biology - Research Group Reproductive Genetics, 38 hours Vacancy number: AT Onderzoeksmedewerker, FHML/MHeNS, standplaats vakgroep Psychiatrie & Neuropsychologie, 38 uur, schaal 7 Vacaturenummer: AT Voor uitgebreide informatie, raadpleeg de website Ga naar de link Medewerkers en vervolgens naar Vacatures. Klik daarna op Academic Transfer. Aan de rechterkant zijn de vacante functies onderverdeeld in interne en externe vacatures. Schriftelijke sollicitaties o.v.v. vacaturenummer op brief en envelop (of elektronisch solliciteren via de vacaturewebsite) binnen 10 kalenderdagen richten aan de afdeling HRM van de betreffende faculteit of beheerseenheid (Postbus 616, 6200 MD Maastricht). De vacatures staan open voor interne kandidaten (medewerkers en uitkeringsgerechtigden van de UM). Astrid Joosten, ambassadeur Postbus GB HOUTEN - giro LOOP MEE IN DE NACHT VAN DE VLUCHTELING LOOP MEE, LAAT JE SPONSOREN EN HELP MEE ZUID-SOEDAN MIJNENVRIJ TE MAKEN! 40 KM ROTTERDAM-DEN HAAG 9/10 MEI

14 14 Observant maart 2013 colofon Redactieadres St. Servaasklooster 32 Postbus MD Maastricht (volg routebordjes) T E observant@maastrichtuniversity.nl W Stichtingsbestuur Joan Muysken (vz), Arie Nieuwenhuijzen Kruseman, Tibor Nussy, Etienne Packbier, Mary Peters Redactieraad Harald Merckelbach (vz), Ruben van der Aa, Piet Eichholtz, Chahinda Ghossein, Ton Hartlief, Stefan Meuleman, Maud Oostenbrink, Alexandra Rosenbach Redactie Riki Janssen (hoofdredacteur) Wammes Bos Wendy Degens Cleo Freriks Maurice Timmermans Beheerder Marlies In de Braekt Redactie-assistent Marion Janssens Aan dit nummer werkten verder mee: Albert Bergbroeder, Lisa Dupuy, Alison Edwards, Marlien van Liempt, Anne Moraal, Hans Philipsen, Rebecca Sereinig, Mark Vluggen Fotografie Loraine Bodewes, Joey Roberts Illustraties Simone Golob Opmaak Marlies In de Braekt Basisontwerp Simone Golob, Vertalingen o.a. door B. Wall & P. Nekeman Druk Janssen/Pers Gennep Mededelingen Voor het inleveren van mededelingen zie aanhef op mededelingenpagina Advertenties Voor regionale en interne adverteerders: Marion Janssens, , marion.janssens@maastrichtuniversity.nl Voor overige adverteerders: Bureau Van Vliet, , m.dewit@bureauvanvliet.com Internet: (Voor Paarltjes zie info bij Paarltjes) Abonnementen Leden van de universitaire gemeenschap ontvangen het blad gratis. Afgestudeerden en andere belangstellenden kunnen zich abonneren voor 37,00 per jaar. Losse nummers 1,00 HOP Observant is aangesloten bij het Hoger Onderwijs Persbureau Stichting Observant Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur geheel of gedeeltelijk worden overgenomen Voor hetzelfde geld staan de paarltjes iedere donderdag om 8.00 uur ook op internet: 10 Last minutes tickets up to 26 year tahv.nl/lastminute DINEREN/DINING RESTAURANT REUBE TONGERSESTRAAT 23 Dagelijks geopend vanaf 17.00uur OP VERTOON VAN UNIVERSITEITSPAS Zo t/m Vrij 25% KORTING Gratis kennismakings-weekend voor studenten die in ons outdoorbedrijf groepen willen begeleiden tegen vergoeding Weekend: 23 mrt Voncken NSP Maas Horeca Maastricht zoekt horecamedewerkers vanaf 17 jaar voor diverse horecawerkzaamheden bij watersportclub m-h-m@hotmail.nl EUROBED MAASTRICHT: Bedden-boxspringsmatrassen-dekbedden-kussens-textiel, enz. Alles voor de halve prijs, nergens goedkoper! Meer info: STUDENT-ROOM; REMOVE/TRANSPORT- SERVICE; HEYOKA-TRANSPORT, FOR YOU! STUDENTS ON THE ROAD, WE HELP! ABOUT 40! CALL: HEYOKA.ORG A cheap way to arrange the layout of a PhD-thesis before sending to press? Info: phdlayout@gmail. com Interesse in een leuke bijverdienste? Huishouding, klusje etc. Flexibele uren. 13 p.u. tel bbheijnen@hetnet.nl GELOOF en WETENSCHAP paarltjes Te koop oude boerenwoning met weiland dient opgeknapt te worden op 6km van azm/uni en Belgisch grens. Herkenrade15 St.Geertruid Zie Funda.nl QUIZNIGHT EVERY TUESDAY JOHN MULLINS IRISH PUB & RESTAURANT 1ST PRICE! A BOTTLE WHISKY WWW. JOHNMULLINS.NL SCOREN MET JE SCRIPTIE? Ervaren redacteur zorgt voor een correcte schrijfstijl. Niet duur! Info: frank.seuntjens@versatel.nl EUROBED MAASTRICHT: beds-boxspringsmattresses-duvets-pillows-bedlinen, etc. Everything half price, nowhere cheaper! More info: WWW. EUROBED.NL Avondje stappen van belastingteruggave? Laat je T-biljet invullen door SeniorenFiscalisten. Meer informatie op gaan die samen? En hoe dan? STUDENTEN-VERHUIZINGEN!! VOOR ONGEVEER 40,- JE HELE TOKO VERHUISD IN/OM MAASTRICHT! BEL HEYOKA- TRANSPORT: OF WWW. STICHTING-HEYOKA.ORG Een hoogleraar die ooit een medisch wonder meemaakte dat hij aan God toeschrijft; dat leidde tot discussie binnen en buiten de Universiteit Maastricht. Mag een wetenschapper wel dit soort uitspraken doen? Of is het juist goed om duidelijk te maken waar je staat? Maakt hij zich dan niet ongeloofwaardig in academische kringen? Of moet een universiteit niet zo benauwd doen en juist ruimte geven aan allerhande meningen, inclusief geloofsovertuigingen? Deze vragen nodigen uit tot een breed academisch debat met de hele universitaire gemeenschap. Daarom organiseren het College van Bestuur en Observant een debat met een panel van zes hoogleraren, met achtergronden die variëren van gereformeerd en rooms-katholiek tot atheïstisch. Palmyre Oomen, wijsbegeerte TUE, theologie & natuurwetenschappen Radboud Universiteit Dirk Jan Bakker, oud-medisch directeur AMC Onno van Schayck, preventieve geneeskunde UM Vivianne Tjan-Heijnen, oncologie MUMC+ Tsjalling Swierstra, filosofie UM Martin Carree, industriële organisatie, UM Het debat wordt gehouden onder leiding van Martin Paul, voorzitter College van Bestuur, en Wammes Bos, senior-redacteur Observant Waar: Aula Minderbroedersberg Wanneer: maandag 25 maart, uur 21 maart 2013 cinema Lumière Bogaardenstraat 40b Amour: dag ; ook: do, vr, za 16.10/zo Intouchables: za The broken Circle Breakdown: do, vr 16.20; zo 16.40; wo Jagten: zo Zero Dark Thirty: dag Promised Land: do 16.40; za 21.40; ma, wo Post Tenebras Lux: do, vr, zo, di, wo Lincoln: do, zo t/m wo 19.40; vr, za 21.15; ook: do, vr, za 16.00/zo 16.10/wo Lore: do, zo t/m wo 19.00; ook: do, zo 21.10/ vr, za 19.40, 21.50/do, vr, za 16.30/zo, wo Broken: vr 16.40, 21.40; zo 14.00; di Hitchcock: dag ; zo ook Thérèse Desqueyroux: dag ; ook: do, vr, za 16.40/zo, wo Pieta: do, zo t/m wo 21.15; vr, za 19.30; zo Le grand Soir: dag ; zo, wo ook De Wederopstanding van een Klootzak: dag The Imposter: do t/m zo Tsjaikovski: zo Project NIM-SG: ma Pathé Wilhelminasingel 39 maastricht Mama: do, vr, za, zo, ma 21.30; di, wo Sneak Preview: di Django unchained: do, vr, za, zo, ma, wo Verliefd op Ibiza: do, vr 15.15, 18.45; za, zo 16.30, 18.45; ma, di 15.15, Chimpanzee: za, zo 12.10; wo Silver Linings Playbook: do, vr 14.00, 16.15, 19.00; za, zo 15.45, 19.00; ma 14.00, 16.15, 19.00; di 14.00, 16.15, 18.30; wo Movie 43: do, vr, za, zo, ma Arbitrage: dag ; do 13.45; za, zo 16.00; ma Bios: De Rouille et d Os: di Pathé Film: G.I. Joe: Retaliation: di, wo Yoko: 14.00, Croods (NV): wo 14.15, Croods (OV): wo 15.40, Valentino: dag ; do, vr 13.15, 16.30, 17.45; za, zo 11.15, 13.15, 15.15, 17.30; ma, di 13.15, 16.30; ma ook 17.45; wo Jack the Giant Slayer: dag ; do vr 14.30, 17.00; za, zo 11.40, 14.30, 17.00; ma, di 14.30, Dark Skies: dag ; wo OZ: The Great and Powerful: dag ; do, vr 13.00, 18.30; za, zo 12.45, 15.30, 18.30; ma 13.00, 15.45, 18.30; di, wo 13.00, 15.45, Side Effects: do 13.30, 21.00; vr, za, zo 21.00; ma 13.30, 21.00; di 13.30, 20.45; wo 21.00

15 21 maart 2013 Observant film The Imposter De verloren zoon Het verhaal: Op een regenachtige avond in 1997 stuit de politie in het Spaanse Linares op een doodsbange jonge man die zich verschanst in een telefooncel. Hij beweert Nicholas Barclay te zijn, een Texaanse jongen die drie jaar eerder door zijn familie als vermist is opgegeven. Hij zegt het slachtoffer te zijn geworden van ontvoering en seksueel misbruik door militairen. Barclay wordt herenigd met zijn dolblije familie. Al spoedig rijzen echter twijfels over zijn identiteit. Waarom spreekt hij Engels met een vreemd accent? Wat is er met zijn blauwe ogen gebeurd? En als dit Nicholas niet is, wie is het dan wel? De opmerkelijkste documentaire van dit filmjaar, want: - De werkelijkheid verzin je niet, luidt het motto van het International Documentary Filmfestival Amsterdam (IDFA). Bewijs voor die stelling wordt geleverd met deze suspenserijke documentaire die zoveel bizarre plotwendingen kent dat een Hollywoodscenarist er onmogelijk mee zou wegkomen. Toch is het allemaal echt gebeurd: een 23-jarige Frans-Algerijnse oplichter geeft zich uit voor een vermiste Texaanse tiener. De politie, de Amerikaanse ambassade in Spanje, de FBI en nog wel het meest verbijsterend zijn familie tuinen er allemaal in. - Omdat er nauwelijks archiefmateriaal voorhanden was, moest regisseur Bart Layton zijn complete filmische trukendoos opentrekken. Interviews met de betrokkenen worden afgewisseld met fictieve scènes waarin acteurs hun getuigenissen naspelen. Dat klinkt gekunsteld, maar het resultaat is net zo pakkend als een goede thriller. - The Imposter stelt de prikkelende maar voor wetenschappers en juristen ongemakkelijke vraag of de waarheid niet simpelweg een leugen is die we zelf vormgeven. Laat je niet bedriegen, want: - De klassieke documentaire Nanook of the North (1922) portretteert het dagelijks leven van Inuit-eskimo s in Canada. Regisseur Robert J. Flaherty kwam onder vuur te liggen toen bleek dat veel scènes geënsceneerd waren. Het is sindsdien een regelmatig terugkerende discussie: hoe ver mag je als documentairemaker gaan in de zoektocht naar de waarheid? Voor puristen is The Imposter ongetwijfeld een gruwel, want wie mogen we nog geloven als ook documentairemakers zich schuldig maken aan manipulatie en bedrog? Het salomonsoordeel: Een must voor aspirant-speurneuzen. muziek/toneel Tuinkabouterklucht Martin en Hilda betrekken een mooi nieuw appartement in residentie Bosrijk. In de tuin wuift het groene gras en er hangen gekleurde ballonnen. Alles is gereed voor de housewarming. Maar dan gaat het mis: een jongeman klautert over het hek van de buren en Martin moet hem met geweld de tuin uit jagen. De gasten bevestigen dat de buurt al langer achteruit gaat. Dat laat Martin niet gebeuren en hij richt een burgerwacht op. Het tuig moet en zal bestreden worden. Wat begint als een onschuldig initiatief, eindigt met een metershoog Heras hekwerk, legitimatieplicht aan de voordeur en een heuse schandpaal. Ondertussen wordt Martin, met zijn doorzettingsvermogen en christelijke idealen, genoemd als mogelijke nieuwe minister-president van Nederland. Burgerwacht, de nieuwe voorstelling van Toneelgroep Maastricht onder regie van Jeroen van den Berg, kenmerkt zich vooral door heel veel dialoog. De buren wippen constant binnen om de staat van de wijk te bespreken. Zo leren we onder andere Ron de pragmatische beveiliger, Gerard de vriendelijke Belg en de altijd aanwezige ik ben de uitzondering op de regel in deze kuttige vinexwijk -Amy kennen. Het stuk wordt pas na de pauze interessant. Dan begint eindelijk de langverwachte stroomversnelling: Amy gaat vreemd met Martin, er vliegt een tuinkabouter door het raam Allemaal op de grond! Is het een bom? en er ontketent zich een ware oorlog in de wijk. Tot die tijd beperkt het stuk zich tot een klucht, wat meestal niet lukt. Te vaak worden scènes gerekt met ongemakkelijke stiltes. Daarnaast is de tekst van Alan Ayckbourn niet zo grappig en had Van den Berg (die de tekst zelf vertaalde) drastisch moeten schrappen. Het is de spelers niet te verwijten, al valt een aantal woorden weg door de ronde publiekopstelling (en je dus geregeld naar de rug van een acteur kijkt). Vooral Mirjam Stolwijk schittert in haar rol als hypocriete Hilda. Met kritiek op achterhaalde christelijke normen zoals tolerantie en bruggen slaan is Burgerwacht een hedendaagse en toegankelijke voorstelling. De speeltijd had echter de helft kunnen zijn. Burgerwacht van Toneelgroep Maastricht speelt tot en met 14 april in de Bordenhal (voorheen Derlon Theater) in Maastricht. thuisreiziger Vaticanologie Op Radio 1 volgde ik het nieuws over de nieuwe paus nadat de witte rook was opgestegen. Het duurde lang voor de nieuwe Heilige Vader bekend werd. Tot dat moment bleven twee Vaticaankenners aan het woord. De experts herhaalden voortdurend hun voorspellingen over wie de nieuwe paus wel niet zou zijn. En dat er niet zoveel kanshebbers waren. Ook konden ze haarfijn uitleggen waarom het zo lang duurde. Of de nieuwe heiligheid moest eerst van de schrik bekomen. Of zijn witte gewaden moesten passend gedrapeerd worden. Achteraf bleek dat de paus het laatste busje had genomen. Het grote moment brak aan. Habemus papam. In de radiostudio brak paniek uit. De ene deskundige riep: ik versta het niet. De andere zei: het is iets met Jorge. En, lieve luisteraars, ze wisten het ook echt niet. Ik heb begrepen dat zich in alle media vergelijkbare taferelen hebben afgespeeld. Pas aan het eind van de avond verstoutte Jeroen Pauw zich aan de vaticanologen in zijn programma te vragen: hoezo onbekend? De man was in 2005 toch al tweede na paus Benedictus? Wat is er aan de hand? Stellen de kenners van het Vaticaan niet veel voor? Of zijn wij leken slachtoffer van een ragfijn spel van desinformatie opgezet door een kern van kingmakers onder de kardinalen? Om dat nader uit te zoeken heb ik in het NRC Handelsblad en in Trouw nog eens nagelezen wat daar feitelijk vermeld is over de mogelijke kandidaten en hoe de keuze tot stand komt. En wel op de dag vóór de verkiezingen. In de NRC stond een uitputtend artikel van de correspondent Marc Leijendekker uit Rome. Hij geeft een overzicht van dertien papabili aan de hand van kenmerken: leeftijd, curie-ervaring en herkomst/ land. Eén van hen is Bergoglio. Trouw haalt een Brits blad aan dat schrijft dat men niet op de papabili moet letten, maar op de grandi elettori, de vaak hoogbejaarde kingmakers. Zij zijn fel tegen de curie. Ook jonge kardinalen scoren niet hoog: niemand wil een paus die misschien weer meer dan twintig jaar blijft. En uit alle bijgevoegde informatie blijkt dat bijna 50 procent van de katholieken uit Spaans- of Portugeessprekend Amerika komt. Bij wie van de dertien kandidaten zou je dan uit komen. Inderdaad, Jorge Bergoglio! Maar ook ik schrijf achteraf. meer dan bier alleen Stralend de dag tegemoet Woensdagochtend 13 maart, een uurtje of elf. Matthijs van der Veen, student bestuurskunde en assessor van Lux ad Mosam (de christelijke studentenvereniging in Maastricht) is in de weer met thee en koffie. Vanuit zijn raam kijken we uit op besneeuwde daken, in de verte klimt de Sint Pieter omhoog. Nou, volgens mij is iedereen er wel. Zullen we dan maar ontbijten? Leden Jeanine van den Bosch, Martin van Brakel en Riëtta van Zuidland schrikken wakker en al gauw gaan de broodjes rond. Ah lekker, ze zijn nog warm. Vereniging Lux ad Mosam organiseert de Prayer & Breakfast (of P&B) een keer per maand, altijd bij iemand thuis. Wakker worden bij enkele overpeinzingen over het geloof, gebed en zang. En: ontbijten moet je toch. Moet er op dit moment niet gevast worden? Van der Veen knikt. Ja, eigenlijk tot aan Pasen. Ik vast dit jaar niet, ik heb het te druk. Dan kan ik er ook niet bewust mee bezig zijn. Binnen de vereniging bepaalt iedereen of en hoe ze vasten, zoals dat ook voor andere geloofsgebruiken geldt, zegt Van den Bosch. Iedereen heeft een andere achtergrond en is op een andere manier bij het geloof gekomen. Het is heel zinvol om dat van elkaar te leren. En, belangrijk: er is ruimte voor twijfel. Iedereen twijfelt wel eens, zegt verloskundestudent Van Zuidland. Zeker ook omdat we studenten zijn, we zijn kritisch. Of er leden van hun geloof zijn gevallen, weten ze eigenlijk niet. Van Brakel (hij groeide op in een zendingsgezin) kan zich één geval herinneren, een jongen die uiteindelijk besloot dat hij niet geloofde. Maar dat was nog voordat ik zelf lid was. Het Breakfast-gedeelte van de activiteit zit erop. Terwijl nog gauw thee wordt ingeschonken, pakt Van Brakel zijn gitaar. Ik weet niet of iemand een voorkeur heeft? Het liedboek gaat open. Van den Bosch wijst op Beautiful One. Dat vind ik zo n mooi nummer. Van Brakel: Ja, wel lekker hoog op de vroege morgen. Zeker met de koffie die ik net op heb en die op mijn stem slaat. UCM-student Lisa Dupuy gaat iedere week naar een plek of een evenement waar veel studenten te vinden zijn Mark Vluggen Marlien van Liempt Hans Philipsen Lisa Dupuy

16 16 Observant maart 2013 Alcohol Giovanni is dood. Zes jaar lang hebben we lief en leed gedeeld en vorige week woensdag was hij er opeens niet meer. Giovanni was een Musa acaminita, oftewel een bananenplant. Zwart uitgeslagen, verdroogd en zonder bladeren stond hij in zijn potje met aarde. Toen ik op mezelf ging wonen leek het mijn ouders een goed idee als ik ook iets had om te verzorgen. De talloze konijnen en hamsters uit mijn jeugd waren niet zo n succes. Ik raakte er altijd vrij snel op uitgekeken, tot grote frustratie van mijn ouders. Mijn laatste hamster heette Muis, maar die was opeens met hok en al verdwenen na een werkweek met school. Een week later kwam ik erachter dat mijn overbuurmeisje een nieuwe hamster had, puur toeval volgens mijn moeder. Dus een bananenplant moest mijn verantwoordelijkheidsgevoel opwekken, daarom moest hij ook een naam krijgen. Giovanni was de moeilijkste niet. Ik kon gewoon twee weken op vakantie en een glaasje bier of wijn kon hij ook waarderen. Giovanni bleef echter wel wat klein van stuk en bananen moest ik na vijf jaar nog steeds bij de Albert Heijn kopen. Misschien was het overmatig alcoholgebruik toch schadelijk voor het jonge plantje. Alcohol is lekker, maar niet gezond. Door uitgebreide voorlichtingscampagnes weten we dit allemaal. Om onze jeugd te beschermen moet daarom de leeftijd voor het kopen van alcohol van 16 naar 18. Dit zou het binge-drinken (fles Passie aan je mond zetten en kijken hoe lang het duurt voordat je maag leeggepompt moet worden) tegengaan. Dus is het een goed plan dat jongeren het behalen van hun rijbewijs vieren met een six-pack bier. De uitkomst is te voorspellen dus over een half jaar zal het kabinet waarschijnlijk de leeftijdsgrens weer verhogen. Als dan blijkt dat twintigers massaal aan de Passoa-jus gaan met alle gevolgen van dien, dan kan de leeftijd waarschijnlijk nog wat omhoog. Ik voorzie een toekomst waarin de leeftijdsgrens voor alcohol samenvalt met de pensioenleeftijd, ook die gaat steeds verder omhoog. Stomdronken bejaarden die botsautootje spelen met hun scootmobiel. Project-X Huize Avondrood. Opoe die in een lantaarnpaal probeert te klimmen terwijl ze Waar is dat feessie? Hier is dat feessie! uitroept. Gelukkig blijft Giovanni dit alles bespaard. AMoraal Blonde staartjes, ruige jongens De meest begeerde vrijgezel van Lucifer Bergbroeder neemt er niets van terug Sorry, maar ik moet een keertje klagen over wat zich boven mijn hoofd afspeelt. Letterlijk, beste lezer, richt de blik even naar de foto en vooral de tekst op de bovenste helft van deze pagina en u weet wat ik bedoel. O, u leest dat nooit? Niet voor u? Meer voor de kindertjes die zich op de relatiemarkt begeven? Jawel, allemaal waar, maar zo gemakkelijk komt u er niet vanaf hoor. Hier boven mijn kruin ontvouwt zich onder de kop blonde staartjes/ ruige jongens week na week een antropologisch treurspel, een deprimerende inkijk in het zielenleven van het student anno nu, een ontwrichtende opsomming van enormiteiten en clichés die je als volwassen medemens doen afvragen: was ik ook zo op mijn twintigste? Sloeg ik ook dit soort taal uit? Waarom hebben ze me toen niet laten opnemen? Voor mijn eigen bestwil, in Vijverdal, in Paviljoen 3, in Venray, in Santpoort, in welk gesticht dan ook? Het is niet gebeurd, en ik kan alleen maar hopen dat dat was omdat wij, het staartje van de babyboem, ons destijds niet op deze manier aan de wereld presenteerden. Natuurlijk, we waren brutaal, we waren opstandig, we waren soms onhandelbaar en vooruit, een enkele keer sloegen ook wij onzin uit. Maar, hoe zal ik het zeggen, dat was àndere onzin. Betere onzin, ja toch, niet dan, generatiegenoten? Ik ga er wat op los citeren, kijk, een meidendispuut dat over zichzelf beweert dat ze elegant, charmant, eigenwijs en ambitieus zijn. We weten wat we willen, maken een toekomstplan en staan op eigen benen. Een toekomstplan! Hullup! Op je tweeëntwintigste! Wat staat daarin? Hoeveel je over vijf jaar verdient? Hoeveel kinderen je hebt? Of je dan al in een vrijstaand huis woont? En de kosten van de psych als het allemaal niet lukt, staan die ook in het plan? Het dametje in kwestie is trouwens ook niet mis. Ze wil in ieder geval een man die de deur voor me openhoudt, aantrekkelijk is en een bepaalde mate van intelligentie heeft. Let op de volgorde. En op dat een bepaalde mate van... Need I say more? En wat vond u van deze? Een blondje omschreef haar ideale partner als: Hij moet ballen hebben, geen gedoe van schatje dit en schatje dat. Ik wil een beetje tegen hem op kunnen kijken. Nee, ze was niet van het feminisme. Een knul wilde iets dat gezond slank is, mooi, lief, slim, geen alfa vrouwtje, spontaan en niet te serieus. Een beetje gek is leuk. Dat ze opeens zegt: kom we gaan op reis. Hè ja, lekker gek. En vooral spontaan. Dat willen ze allemaal, een spontane De heeren van Lucifer zijn eigenlijk lieve jongens, maar ze doen er alles aan om dat te verbergen. Ze hebben een missie: dit interview moet vooral bijdragen aan hun imago van arrogante klootzakken die veel succes hebben. Dus geen gevoelige prietpraat en alsjeblieft geen clichés. Toffe meid. Bah, wie zei dat? Megagezellig? Houd je mond. Hun meest begeerde vrijgezel is Ron Dijkshoorn. Een eerstejaars geneeskunde (20) uit Waalre met een telefoon vol nummers van begeerlijke en minder begeerlijke eerstejaars meisjes. Contacten genoeg, maar zodra het op de afronding aankomt (lees een one night stand of een langere of kortere relatie), hapert het. Zo n artikel op de achterpagina zou hun roodharige ( hij heeft de kleur niet mee, dat weet hij ) vrijgezel het laatste zetje kunnen geven, verwachten de jongens. Wie is deze Brabander vol zelfspot? Geen clichéantwoorden, roepen de heren om het hardst tegen elkaar. Oké, daar gaat die dan: Ron is vrolijk, vol zelfvertrouwen en voelt mensen goed aan zolang hij niet te veel drank op heeft. Eenmaal beneveld hij kan niet tegen alcohol - wordt hij al snel een terminale Tonnie. Hij is grenzeloos, hij wil alles en hij wil het nu. Of het nu gaat om zijn studie of de kroeg. Hij is gul en impulsief. Als hij s nachts een lantaarnpaal mee wil nemen, dan neemt hij die ook mee. En hij is gevoelig. Oef, een slip of the tongue van een Luciferiaan die even vergat dat hij het dispuutsimago hoog moet houden. Gelukkig wordt hij meteen met een vies gezicht gecorrigeerd. Gevoelig dat vind ik zooo n homofielwoord. Ik zou het geen ramp vinden om verkering te krijgen, zegt Ron als hij eindelijk het woord krijgt. Een Emma Watson-type, daar zou hij Ron Dijkshoorn Foto: Joey Roberts voor kunnen vallen. Iemand met mooie, ronde billen, geen size zero-model, maar ook niet echt dik. Ze moet ook eerlijk zijn en trouw ( ben ik ook, vreemdgaan zit niet in mijn aard ), met humor en géén Limburgs accent. Hypocriet, roept het dispuut. Wij verstonden jou ook niet tijdens je A-tijd: Hedde gij oew mam nog gezieen. Houdoe. Dit meisje moet wel tegen een stootje kunnen, want de Luciferianen zijn niet mals ( we fucken elkaar graag ). Een one of the guys-type. Waar je mee naar het voetballen kunt kijken en vervolgens ook naar een serie dat zij wil zien. Natuurlijk moet ze een goed stel hersens hebben, da s best handig op zijn tijd, vindt Ron. Gaat hij dan ook met haar over zijn gevoelens praten? Ja, dat durf ik. Ik kom voor Liesje Riki Janssen meid, een spontane gast. Komt u wel eens op dating-sites? Ik ook niet. Daar prijst iedereen zichzelf bij voorkeur aan als spontaan. Maar wat betekent dat? Dat je in de Appie Heijn zomaar het Wilhelmus uitjubelt? Dat je jeuk in je kruis hebt en demonstratief het euvel bestrijdt? Ik las laatst over iemand die spontaan een hekel had aan homo s en dat mochten die homo s spontaan weten ook. Waren ze blij mee, want ook homo s houden erg van spontaan. Nee, dan die negentienjarige bink die op zoek is naar een poppetje, maar geen poppetje met veel make-up. Een ingetogen schoonheid. En dun, had ik dat al gezegd? Ja dat had-ie al gezegd. En hij had ook gezegd dat-ie zo goed in beffen was. In wat? Jawel. Een dispuutsgenoot zegt: Hij gaat altijd voor kwaliteit, hij legt de standaard hoog. O god, je zal maar een knappe dunne dochter hebben. En dan staat er zo n kwaliteitsschoonzoon voor je deur. Die zijn lippen aflikt. Dag meneer, ik kom voor Liesje. Albert Bergbroeder

Read this story in English. My personal story

Read this story in English. My personal story My personal story Netherlands 32 Female Primary Topic: SOCIETAL CONTEXT Topics: CHILDHOOD / FAMILY LIFE / RELATIONSHIPS IDENTITY Year: 1990 2010 marriage/co-habitation name/naming court/justice/legal rights

Nadere informatie

voltooid tegenwoordige tijd

voltooid tegenwoordige tijd SirPalsrok @meestergijs It has taken me a while to make this grammar explanation. My life has been quite busy and for that reason I had little time. My week was full of highs and lows. This past weekend

Nadere informatie

Puzzle. Fais ft. Afrojack Niveau 3a Song 6 Lesson A Worksheet. a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel.

Puzzle. Fais ft. Afrojack Niveau 3a Song 6 Lesson A Worksheet. a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel. Puzzle a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel. een beloning voor de winnaar iemand die piano speelt een uitvoering 4 wat je wil gaan doen; voornemens 5 niet dezelfde 6 deze heb je

Nadere informatie

Understanding and being understood begins with speaking Dutch

Understanding and being understood begins with speaking Dutch Understanding and being understood begins with speaking Dutch Begrijpen en begrepen worden begint met het spreken van de Nederlandse taal The Dutch language links us all Wat leest u in deze folder? 1.

Nadere informatie

RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM

RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM Read Online and Download Ebook RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM DOWNLOAD EBOOK : RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN STAFLEU

Nadere informatie

Comics FILE 4 COMICS BK 2

Comics FILE 4 COMICS BK 2 Comics FILE 4 COMICS BK 2 The funny characters in comic books or animation films can put smiles on people s faces all over the world. Wouldn t it be great to create your own funny character that will give

Nadere informatie

De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition)

De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition) De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition) L. A. te Winkel Click here if your download doesn"t start automatically

Nadere informatie

ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM

ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM Read Online and Download Ebook ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM DOWNLOAD EBOOK : ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK STAFLEU

Nadere informatie

Vergaderen in het Engels

Vergaderen in het Engels Vergaderen in het Engels In dit artikel beschrijven we verschillende situaties die zich kunnen voordoen tijdens een business meeting. Na het doorlopen van deze zinnen zal je genoeg kennis hebben om je

Nadere informatie

THE LANGUAGE SURVIVAL GUIDE

THE LANGUAGE SURVIVAL GUIDE DUTCH THE LANGUAGE SURVIVAL GUIDE 4 0 0 W O R D S T O G E T S T A R T E D I N A N Y L A N G U A G E BY THE FOREIGN LANGUAGE COLLECTIVE Verbs Werkwoorden To be zijn I ik ben You jij bent He/She/It hij/zij/het

Nadere informatie

Main language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen.

Main language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen. Lesbrief Les 2.1: My family Main language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen. Nouns: brother, sister, cousin, mother, father, aunt, uncle, grandmother,

Nadere informatie

1. will + hele werkwoord (Future Simple) 2. shall + hele werkwoord 3. to be (am/is/are) going to + hele werkwoord

1. will + hele werkwoord (Future Simple) 2. shall + hele werkwoord 3. to be (am/is/are) going to + hele werkwoord FUTURE TENSE ( TOEKOMENDE TIJD ) Hoe? 1. will + hele werkwoord (Future Simple) 2. shall + hele werkwoord 3. to be (am/is/are) going to + hele werkwoord Wanneer? Ad 1. Als iets in de toekomst zal gebeuren

Nadere informatie

Love & Like FILE 2 LOVE & LIKE BK 2

Love & Like FILE 2 LOVE & LIKE BK 2 Love & Like I Like You Come a little closer Honey, come a little closer, let me whisper in your ear. Let me tell it to you quietly, So that no one else will hear. 1 File 2 - Love & Like BK2.indd 1 22-7-2014

Nadere informatie

Dutch survival kit. Vragen hoe het gaat en reactie Asking how it s going and reaction. Met elkaar kennismaken Getting to know each other

Dutch survival kit. Vragen hoe het gaat en reactie Asking how it s going and reaction. Met elkaar kennismaken Getting to know each other Dutch survival kit This Dutch survival kit contains phrases that can be helpful when living and working in the Netherlands. There is an overview of useful sentences and phrases in Dutch with an English

Nadere informatie

Teksten van de liederen die gospelkoor Inspiration tijdens deze Openluchtdienst zingt.

Teksten van de liederen die gospelkoor Inspiration tijdens deze Openluchtdienst zingt. Don t you worry There s an eternity behind us And many days are yet to come, This world will turn around without us Yes all the work will still be done. Look at ever thing God has made See the birds above

Nadere informatie

B1 Woordkennis: Spelling

B1 Woordkennis: Spelling B1 Woordkennis: Spelling Bestuderen Inleiding Op B1 niveau gaan we wat meer aandacht schenken aan spelling. Je mag niet meer zoveel fouten maken als op A1 en A2 niveau. We bespreken een aantal belangrijke

Nadere informatie

3 I always love to do the shopping. A Yes I do! B No! I hate supermarkets. C Sometimes. When my mother lets me buy chocolate.

3 I always love to do the shopping. A Yes I do! B No! I hate supermarkets. C Sometimes. When my mother lets me buy chocolate. 1 Test yourself read a Lees de vragen van de test. Waar gaat deze test over? Flash info 1 In the morning I always make my bed. A Yes. B No. C Sometimes, when I feel like it. 2 When I see an old lady with

Nadere informatie

News: Tours this season!

News: Tours this season! 1 Do you remember? Lees de zinnen en vul de juiste woorden in. Kies uit: like listen presenter too loud great show number next crowd singer. Let op: je houdt twee woorden over. Welcome back to the best

Nadere informatie

Ius Commune Training Programme 2015-2016 Amsterdam Masterclass 16 June 2016

Ius Commune Training Programme 2015-2016 Amsterdam Masterclass 16 June 2016 www.iuscommune.eu Dear Ius Commune PhD researchers, You are kindly invited to attend the Ius Commune Amsterdam Masterclass for PhD researchers, which will take place on Thursday 16 June 2016. During this

Nadere informatie

Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education

Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Inger Anneberg, anthropologist, post doc, Aarhus University, Department of Animal Science Jesper Lassen, sociologist, professor, University

Nadere informatie

Stars FILE 7 STARS BK 2

Stars FILE 7 STARS BK 2 Stars FILE 7 STARS BK 2 Of course you have seen X-Factor, The Voice or Got Talent on TV or via the Internet. What is your favourite act? Do you like the dancing performances or would you rather listen

Nadere informatie

Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition)

Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition) Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition) D.J. Peek Click here if your download doesn"t start automatically Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition) D.J. Peek Een vrouw, een kind en azijn (Dutch

Nadere informatie

VOORZETSELS. EXERCISE 1 Bestudeer de bovenstaande voorzetsels en zinnen goed!

VOORZETSELS. EXERCISE 1 Bestudeer de bovenstaande voorzetsels en zinnen goed! ENGLISH, WE WILL DO BETTER! LESSON EIGHT VOORZETSELS at three o'clock = om drie uur around three o'clock = rond drie uur by three o'clock = tegen drie uur before Saturday = voor zaterdag for a week = voor

Nadere informatie

20 twenty. test. This is a list of things that you can find in a house. Circle the things that you can find in the tree house in the text.

20 twenty. test. This is a list of things that you can find in a house. Circle the things that you can find in the tree house in the text. 9006625806_boek.indd 1 31/08/16 15:26 1 6 test This is a list of things that you can find in a house. Circle the things that you can find in the tree house in the text. living room kitchen bedroom toilet

Nadere informatie

Vertaling Engels Gedicht / songteksten

Vertaling Engels Gedicht / songteksten Vertaling Engels Gedicht / songteksten Vertaling door een scholier 1460 woorden 23 januari 2002 5,4 399 keer beoordeeld Vak Engels Songtekst 1 Another day in paradise Artiest: Brandy & Ray J She calls

Nadere informatie

Buy Me FILE 5 BUY ME BK 2

Buy Me FILE 5 BUY ME BK 2 Buy Me FILE BUY ME BK Can you resist all those incredible products that all seem to be screaming: Buy Me! Every day we see them on TV during the commercial break: the best products in the world. How would

Nadere informatie

Ius Commune Training Programme Amsterdam Masterclass 15 June 2018

Ius Commune Training Programme Amsterdam Masterclass 15 June 2018 www.iuscommune.eu Dear Ius Commune PhD researchers, You are kindly invited to participate in the Ius Commune Amsterdam Masterclass for PhD researchers, which will take place on Friday, 15 June 2018. This

Nadere informatie

BEAR. Do you need protection? A bear can help you, because it is big and stands for power. BEAVER

BEAR. Do you need protection? A bear can help you, because it is big and stands for power. BEAVER 1 Power animals Lees de tekst hieronder en beantwoord de vraag. Animal symbol guide Which power animal do you need for help? Discover it in this animal symbol guide. LION BEAR ROOSTER When you are weak,

Nadere informatie

(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs. (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren

(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs. (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren (1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren (3) Ons gezelschap helpt gemeenschappen te vormen en te binden (4) De producties

Nadere informatie

Chapter 4 Understanding Families. In this chapter, you will learn

Chapter 4 Understanding Families. In this chapter, you will learn Chapter 4 Understanding Families In this chapter, you will learn Topic 4-1 What Is a Family? In this topic, you will learn about the factors that make the family such an important unit, as well as Roles

Nadere informatie

Free time! Better skills. Free time with Brenda and Brian. Worksheet

Free time! Better skills. Free time with Brenda and Brian. Worksheet 1 Free time! read a Stel je hebt een dag vrij van school. Schrijf op wat je dan gaat doen. b Lees de tekst en schrijf op welke dingen Brian en Brenda voorstellen om te doen op een vrije dag. Free time

Nadere informatie

possessive determiners

possessive determiners personal pronouns possessive determiners SirPalsrok @meestergijs Ik = I (altijd met een hoofdletter schrijven) I am William. I have no brothers or sisters. I play tennis and love to play videogames. I

Nadere informatie

S e v e n P h o t o s f o r O A S E. K r i j n d e K o n i n g

S e v e n P h o t o s f o r O A S E. K r i j n d e K o n i n g S e v e n P h o t o s f o r O A S E K r i j n d e K o n i n g Even with the most fundamental of truths, we can have big questions. And especially truths that at first sight are concrete, tangible and proven

Nadere informatie

een kopie van je paspoort, een kopie van je diploma voortgezet onderwijs (hoogst genoten opleiding), twee pasfoto s, naam op de achterkant

een kopie van je paspoort, een kopie van je diploma voortgezet onderwijs (hoogst genoten opleiding), twee pasfoto s, naam op de achterkant Vragenlijst in te vullen en op te sturen voor de meeloopochtend, KABK afdeling fotografie Questionnaire to be filled in and send in before the introduction morning, KABK department of Photography Stuur

Nadere informatie

1. In welk deel van de wereld ligt Nederland? 2. Wat betekent Nederland?

1. In welk deel van de wereld ligt Nederland? 2. Wat betekent Nederland? First part of the Inburgering examination - the KNS-test Of course, the questions in this exam you will hear in Dutch and you have to answer in Dutch. Solutions and English version on last page 1. In welk

Nadere informatie

It s all about the money Group work

It s all about the money Group work It s all about the money Group work Tijdsduur: 45 minuten Kernwoorden: money (geld) coin (munt), banknote (bankbiljet), currency (munteenheid) Herhalings-/uitbreidingswoorden: debate (debat), proposal

Nadere informatie

irregular verbs onregelmatige werkwoorden

irregular verbs onregelmatige werkwoorden SirPalsrok @meestergijs Wanneer je een zin maakt, zul je iets moeten doen met een werkwoord. Je kan tenslotte niet het hele werkwoord gebruiken bij elk onderwerp. Bijvoorbeeld: spelen Wij spelen volleybal.

Nadere informatie

Engels op Niveau A2 Workshops Woordkennis 1

Engels op Niveau A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Woordkennis 1 Bestuderen Hoe leer je 2000 woorden? Als je een nieuwe taal wilt spreken en schrijven, heb je vooral veel nieuwe woorden nodig. Je

Nadere informatie

Het Asterix project: methodologie van onderzoek bij zeldzame ziekten. Charlotte Gaasterland, Hanneke van der Lee PGO support meeting, 20 maart 2017

Het Asterix project: methodologie van onderzoek bij zeldzame ziekten. Charlotte Gaasterland, Hanneke van der Lee PGO support meeting, 20 maart 2017 Het Asterix project: methodologie van onderzoek bij zeldzame ziekten Charlotte Gaasterland, Hanneke van der Lee PGO support meeting, 20 maart 2017 Er is veel vraag naar nieuwe medicijnen voor zeldzame

Nadere informatie

Group work to study a new subject.

Group work to study a new subject. CONTEXT SUBJECT AGE LEVEL AND COUNTRY FEATURE OF GROUP STUDENTS NUMBER MATERIALS AND TOOLS KIND OF GAME DURATION Order of operations 12 13 years 1 ste year of secundary school (technical class) Belgium

Nadere informatie

HANDBOEK HARTFALEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM

HANDBOEK HARTFALEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM HANDBOEK HARTFALEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM READ ONLINE AND DOWNLOAD EBOOK : HANDBOEK HARTFALEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN Click button to download this ebook READ ONLINE AND DOWNLOAD

Nadere informatie

Angststoornissen en hypochondrie: Diagnostiek en behandeling (Dutch Edition) Click here if your download doesn"t start automatically

Angststoornissen en hypochondrie: Diagnostiek en behandeling (Dutch Edition) Click here if your download doesnt start automatically Angststoornissen en hypochondrie: Diagnostiek en behandeling (Dutch Edition) Click here if your download doesn"t start automatically Angststoornissen en hypochondrie: Diagnostiek en behandeling (Dutch

Nadere informatie

Grammatica uitleg voor de toets van Hoofdstuk 1

Grammatica uitleg voor de toets van Hoofdstuk 1 Grammatica uitleg voor de toets van Hoofdstuk 1 Vraagzinnen: Je kunt in het Engels vraagzinnen maken door vaak het werkwoord vooraan de zin te zetten. Bijv. She is nice. Bijv. I am late. Bijv. They are

Nadere informatie

Archief Voor Kerkelijke Geschiedenis, Inzonderheid Van Nederland, Volume 8... (Romanian Edition)

Archief Voor Kerkelijke Geschiedenis, Inzonderheid Van Nederland, Volume 8... (Romanian Edition) Archief Voor Kerkelijke Geschiedenis, Inzonderheid Van Nederland, Volume 8... (Romanian Edition) Click here if your download doesn"t start automatically Archief Voor Kerkelijke Geschiedenis, Inzonderheid

Nadere informatie

Main language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen.

Main language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen. Lesbrief Les 1.1: On my way Main language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen. Nouns: train, tram, bus, car, bike, plane, boat, underground, stop,

Nadere informatie

Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition)

Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Stichting tegen Kanker Click here if your download doesn"t start automatically Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Stichting tegen Kanker

Nadere informatie

Travel Survey Questionnaires

Travel Survey Questionnaires Travel Survey Questionnaires Prot of Rotterdam and TU Delft, 16 June, 2009 Introduction To improve the accessibility to the Rotterdam Port and the efficiency of the public transport systems at the Rotterdam

Nadere informatie

Ius Commune Training Programme Amsterdam Masterclass 22 June 2017

Ius Commune Training Programme Amsterdam Masterclass 22 June 2017 www.iuscommune.eu INVITATION Ius Commune Masterclass 22 June 2017 Amsterdam Dear Ius Commune PhD researchers, You are kindly invited to participate in the Ius Commune Amsterdam Masterclass for PhD researchers,

Nadere informatie

Win a meet and greet with Adam Young from the band Owl City!

Win a meet and greet with Adam Young from the band Owl City! 1 Meet and greet read Lees de tekst. Wat is de prijs die je kunt winnen? early too late on time vroeg te laat op tijd Win a meet and greet with Adam Young from the band Owl City! Do you have a special

Nadere informatie

Appendix A: List of variables with corresponding questionnaire items (in English) used in chapter 2

Appendix A: List of variables with corresponding questionnaire items (in English) used in chapter 2 167 Appendix A: List of variables with corresponding questionnaire items (in English) used in chapter 2 Task clarity 1. I understand exactly what the task is 2. I understand exactly what is required of

Nadere informatie

NUCHTER, EEN HELDERE KIJK EN NO-NONSENSE

NUCHTER, EEN HELDERE KIJK EN NO-NONSENSE NUCHTER, EEN HELDERE KIJK EN NO-NONSENSE NATUURLIJK SAMEN NATURALLY DUTCH. Koolhaas Natuurlijk is a typically Dutch company: Sober, with a clear vision and no-nonsense. That s what our customers may expect

Nadere informatie

SAMPLE 11 = + 11 = + + Exploring Combinations of Ten + + = = + + = + = = + = = 11. Step Up. Step Ahead

SAMPLE 11 = + 11 = + + Exploring Combinations of Ten + + = = + + = + = = + = = 11. Step Up. Step Ahead 7.1 Exploring Combinations of Ten Look at these cubes. 2. Color some of the cubes to make three parts. Then write a matching sentence. 10 What addition sentence matches the picture? How else could you

Nadere informatie

Duurzaam projectmanagement - De nieuwe realiteit van de projectmanager (Dutch Edition)

Duurzaam projectmanagement - De nieuwe realiteit van de projectmanager (Dutch Edition) Duurzaam projectmanagement - De nieuwe realiteit van de projectmanager (Dutch Edition) Ron Schipper Click here if your download doesn"t start automatically Duurzaam projectmanagement - De nieuwe realiteit

Nadere informatie

Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015

Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015 Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015 Tijd 09.15 09.45 Je bent op de Open dag, wat nu? Personal welcome international visitors 10.00 10.45 Je bent op de

Nadere informatie

Houdt u er alstublieft rekening mee dat het 5 werkdagen kan duren voordat uw taalniveau beoordeeld is.

Houdt u er alstublieft rekening mee dat het 5 werkdagen kan duren voordat uw taalniveau beoordeeld is. - Instructie Deze toets heeft als doel uw taalniveau te bepalen. Om een realistisch beeld te krijgen van uw niveau,vragen we u niet langer dan één uur te besteden aan de toets. De toets bestaat uit twee

Nadere informatie

150 ECG-problemen (Dutch Edition)

150 ECG-problemen (Dutch Edition) 150 ECG-problemen (Dutch Edition) John R. Hampton, Piet Machielse Click here if your download doesn"t start automatically 150 ECG-problemen (Dutch Edition) John R. Hampton, Piet Machielse 150 ECG-problemen

Nadere informatie

Duiding Strafuitvoering (Larcier Duiding) (Dutch Edition) Click here if your download doesn"t start automatically

Duiding Strafuitvoering (Larcier Duiding) (Dutch Edition) Click here if your download doesnt start automatically Duiding Strafuitvoering (Larcier Duiding) (Dutch Edition) Click here if your download doesn"t start automatically Duiding Strafuitvoering (Larcier Duiding) (Dutch Edition) Duiding Strafuitvoering (Larcier

Nadere informatie

Programmaoverzicht Bachelor Open dag

Programmaoverzicht Bachelor Open dag Programmaoverzicht Bachelor Open dag 11 2017 Ronde en tijd Openingsronde 09.00-09.30 uur Sessies en activiteiten Waarom Tilburg University? Informatiesessie met de rector magnificus en een student van

Nadere informatie

Ik kom er soms tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet bij mij heb of niet compleet

Ik kom er soms tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet bij mij heb of niet compleet 1 2 3 4 MATERIAL PREPARING LESSON ATTITUDE TOWARD WORK Ik kom er vaak tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet bij mij heb Ik kom er soms tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet

Nadere informatie

Things to do before you re 11 3/4

Things to do before you re 11 3/4 Counting Crows 1 Things to do before you re 11 3/4 Lees de tekst en beantwoord de vragen. - Maak deze zin af: De schrijver van de tekst vindt dat kinderen - Welke dingen heb jij wel eens gedaan? Kruis

Nadere informatie

Read this story in English. My personal story. I: But you are planning to built up a professional career? As an independent or employee?

Read this story in English. My personal story. I: But you are planning to built up a professional career? As an independent or employee? My personal story Netherlands 23 Female Primary Topic: PROFESSIONAL CAREER Topics: IDENTITY Year: 2010 age appearance/physical beauty career path competences promotion/selection reconciliation private/professional

Nadere informatie

Next Generation Poultry Health Redt Innovatie de Vleeskuikenhouder?

Next Generation Poultry Health Redt Innovatie de Vleeskuikenhouder? Next Generation Poultry Health Redt Innovatie de Vleeskuikenhouder? Paul Louis Iske Professor Open Innovation & Business Venturing, Maastricht University De wereld wordt steeds complexer Dit vraagt om

Nadere informatie

Luister alsjeblieft naar een opname als je de vragen beantwoordt of speel de stukken zelf!

Luister alsjeblieft naar een opname als je de vragen beantwoordt of speel de stukken zelf! Martijn Hooning COLLEGE ANALYSE OPDRACHT 1 9 september 2009 Hierbij een paar vragen over twee stukken die we deze week en vorige week hebben besproken: Mondnacht van Schumann, en het eerste deel van het

Nadere informatie

Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze. in Relatie tot Depressie

Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze. in Relatie tot Depressie 1 Keuzetwijfels in de Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze in Relatie tot Depressie Open Universiteit Nederland Masterscriptie (S58337) Naam: Ilse Meijer Datum: juli 2011

Nadere informatie

Example. Dutch language lesson. Dutch & German Language Education Pieter Wielick

Example. Dutch language lesson. Dutch & German Language Education Pieter Wielick Example Dutch language lesson Demonstrative Adjectives Close: dit and deze `dit' agrees with `het' and is used to indicate objects that are close, like `this' in English. `deze' agrees with `de' and is

Nadere informatie

Externalisering van het migratiebeleid en de schaduwzijde van de EU-Turkije Deal.

Externalisering van het migratiebeleid en de schaduwzijde van de EU-Turkije Deal. Externalisering van het migratiebeleid en de schaduwzijde van de EU-Turkije Deal. Ilse van Liempt, Sociale Geografie en Planologie, Universiteit Utrecht 1 Een ramp? Een crisis? Ilse van Liempt, Sociale

Nadere informatie

Meet your mentor and coach

Meet your mentor and coach Young Professional Program The importance of having a mentor in business Meet your mentor and coach What do Larry Page, and Steve Jobs have in common? They ve all received guidance from mentors. Yes even

Nadere informatie

Duurzaam projectmanagement - De nieuwe realiteit van de projectmanager (Dutch Edition)

Duurzaam projectmanagement - De nieuwe realiteit van de projectmanager (Dutch Edition) Duurzaam projectmanagement - De nieuwe realiteit van de projectmanager (Dutch Edition) Ron Schipper Click here if your download doesn"t start automatically Duurzaam projectmanagement - De nieuwe realiteit

Nadere informatie

Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition)

Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition) Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition) D.J. Peek Click here if your download doesn"t start automatically Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition) D.J. Peek Een vrouw, een kind en azijn (Dutch

Nadere informatie

In the classroom. Who is it? Worksheet

In the classroom. Who is it? Worksheet In the classroom 1 Lees wat de meester doet als hij s morgens op school komt. Lees ook wat een leerling doet. Wie van de twee doet het meest voordat de les begint? First, I go to my desk and take out my

Nadere informatie

Mondeling tentamen Havo - ERK niveau B1 / B1 +

Mondeling tentamen Havo - ERK niveau B1 / B1 + Mondeling tentamen Havo - ERK niveau B / B + Het mondeling voor Engels Havo duurt 5 minuten en bestaat uit een gesprek met je docent waarin de volgende onderdelen aan de orde komen: *Je moet een stukje

Nadere informatie

Academisch schrijven Inleiding

Academisch schrijven Inleiding - In this essay/paper/thesis I shall examine/investigate/evaluate/analyze Algemene inleiding van het werkstuk In this essay/paper/thesis I shall examine/investigate/evaluate/analyze To answer this question,

Nadere informatie

Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten.

Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten. Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten. The Effect of Difference in Peer and Parent Social Influences on Adolescent Alcohol Use. Nadine

Nadere informatie

University of Groningen. Stormy clouds in seventh heaven Meijer, Judith Linda

University of Groningen. Stormy clouds in seventh heaven Meijer, Judith Linda University of Groningen Stormy clouds in seventh heaven Meijer, Judith Linda IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check

Nadere informatie

Appendix A: The factor analysis for the immersion questionnaire

Appendix A: The factor analysis for the immersion questionnaire 1 Appendix A: The factor analysis for the immersion questionnaire 2 3 Summary of exploratory factor analysis for the immersion questionnaire. Ik voelde mij zoals de hoofdpersoon zich voelde. 0.85 0.23-0.03-0.05-0.13

Nadere informatie

Joe Speedboot Tommy Wieringa

Joe Speedboot Tommy Wieringa Joe Speedboot Tommy Wieringa Thank you very much for downloading. As you may know, people have search numerous times for their chosen books like this, but end up in harmful downloads. Rather than enjoying

Nadere informatie

Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas

Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas University of Groningen Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version

Nadere informatie

Buy Me! FILE 5 BUY ME KGT 2

Buy Me! FILE 5 BUY ME KGT 2 Buy Me! FILE 5 BUY ME KGT 2 Every day we see them during the commercial break: the best products in the world. Whether they are a pair of sneakers, new mascara or the latest smartphone, they all seem to

Nadere informatie

!!!! Wild!Peacock!Omslagdoek!! Vertaling!door!Eerlijke!Wol.!! Het!garen!voor!dit!patroon!is!te!verkrijgen!op! Benodigdheden:!!

!!!! Wild!Peacock!Omslagdoek!! Vertaling!door!Eerlijke!Wol.!! Het!garen!voor!dit!patroon!is!te!verkrijgen!op!  Benodigdheden:!! WildPeacockOmslagdoek VertalingdoorEerlijkeWol. Hetgarenvoorditpatroonisteverkrijgenopwww.eerlijkewol.nl Benodigdheden: 4strengenWildPeacockRecycledSilkYarn rondbreinaaldnr8(jekuntnatuurlijkookgewonebreinaaldengebruiken,maar

Nadere informatie

Writing 1 WRITING 1 PART A KGT 3

Writing 1 WRITING 1 PART A KGT 3 Writing 1 Isn t it incredible? After only two years of learning English you can write your own English WhatsApp messages, tweets and emails. You can also post some lines on an international website. Don

Nadere informatie

Introduced: Unit Word Kindergarten 1 and Kindergarten 1 I Kindergarten 1 like Kindergarten 1 the Kindergarten 2 a Kindergarten 2 see Kindergarten 2

Introduced: Unit Word Kindergarten 1 and Kindergarten 1 I Kindergarten 1 like Kindergarten 1 the Kindergarten 2 a Kindergarten 2 see Kindergarten 2 Kindergarten 1 and Kindergarten 1 I Kindergarten 1 like Kindergarten 1 the Kindergarten 2 a Kindergarten 2 see Kindergarten 2 to Kindergarten 2 we Kindergarten 3 are Kindergarten 3 come Kindergarten 3

Nadere informatie

UNIVERSITY OF CAMBRIDGE INTERNATIONAL EXAMINATIONS International General Certificate of Secondary Education

UNIVERSITY OF CAMBRIDGE INTERNATIONAL EXAMINATIONS International General Certificate of Secondary Education UNIVERSITY OF CAMBRIDGE INTERNATIONAL EXAMINATIONS International General Certificate of Secondary Education *0535502859* DUTCH 0515/03 Paper 3 Speaking Role Play Card One 1 March 30 April 2010 No Additional

Nadere informatie

Janne s 4 e engeltjesdag

Janne s 4 e engeltjesdag Janne s 4 e engeltjesdag Filmpje: La Luna - Pixar Tekst: Anoniem verdriet - Marinus van den Berg Er zijn vrouwen die moeder en mannen die vader zijn maar bijna niemand weet het ze verwachten een kind ze

Nadere informatie

DE VOLTOOID TEGENWOORDIGE TOEKOMENDE TIJD

DE VOLTOOID TEGENWOORDIGE TOEKOMENDE TIJD 1 Grammatica les 11 THE FUTURE PERFECT TENSE DE VOLTOOID TEGENWOORDIGE TOEKOMENDE TIJD 11.1 FUTURE PERFECT The Future Perfect oftewel de Voltooid Tegenwoordig Toekomende Tijd bestaat uit "will" of "shall"

Nadere informatie

Evaluatieverslag / Evaluation Report Human Library Bergen

Evaluatieverslag / Evaluation Report Human Library Bergen Evaluatieverslag / Evaluation Report Human Library Bergen 16-06-2018 Enorm leuk om op deze manier ervaring met een bijzonder mens op te doen en de begeleiding is ook enorm goed. Ik heb een heel nieuw inzicht

Nadere informatie

Evaluatieverslag / Evaluation Report Human Library Castricum

Evaluatieverslag / Evaluation Report Human Library Castricum Evaluatieverslag / Evaluation Report Human Library Castricum 16-06-2018 Eyeopener in een wereld waarin je niet bekend bent. Bijzonder om in zo'n korte tijd zo intensief met iemand te spreken. Het was fantastisch

Nadere informatie

De ondernemende psychotherapeut (Dutch Edition)

De ondernemende psychotherapeut (Dutch Edition) De ondernemende psychotherapeut (Dutch Edition) Dick Bouman Click here if your download doesn"t start automatically De ondernemende psychotherapeut (Dutch Edition) Dick Bouman De ondernemende psychotherapeut

Nadere informatie

Memo Academic Skills; the basis for better writers

Memo Academic Skills; the basis for better writers Memo Academic Skills; the basis for better writers With the rise of broader bachelor degrees and the University College, Dutch universities are paying more attention to essays and other written assignments.

Nadere informatie

MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate

MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate Van Non-Corporate naar Corporate In MyDHL+ is het mogelijk om meerdere gebruikers aan uw set-up toe te voegen. Wanneer er bijvoorbeeld meerdere collega s van dezelfde

Nadere informatie

A2 Workshops Grammatica Toekomst

A2 Workshops Grammatica Toekomst Bestuderen Future Simple Normaal Hoe maak je de Future Simple? We beginnen met een rijtje voorbeelden. I will stay You will stay He will stay She will stay He will stay It will stay We will stay You will

Nadere informatie

Disclosure belofte. Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen. Doel van de patient staat centraal

Disclosure belofte. Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen. Doel van de patient staat centraal Disclosure: belofte Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen Ik zal aan de patiënt geen schade doen Ik luister en zal hem goed inlichten Disclosure: belofte Ik stel het belang

Nadere informatie

The training courses are only offered in Dutch.

The training courses are only offered in Dutch. Training courses NWO Academy Do you want to focus on the competencies we want to develop throughout the organisation, on what is important for your job and working in projects, or on strengthening your

Nadere informatie

Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition)

Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition) Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition) D.J. Peek Click here if your download doesn"t start automatically Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition) D.J. Peek Een vrouw, een kind en azijn (Dutch

Nadere informatie

My Inspiration I got my inspiration from a lamp that I already had made 2 years ago. The lamp is the you can see on the right.

My Inspiration I got my inspiration from a lamp that I already had made 2 years ago. The lamp is the you can see on the right. Mijn Inspiratie Ik kreeg het idee om een variant te maken van een lamp die ik al eerder had gemaakt. Bij de lamp die in de onderstaande foto s is afgebeeld kun je het licht dimmen door de lamellen open

Nadere informatie

The first line of the input contains an integer $t \in \mathbb{n}$. This is followed by $t$ lines of text. This text consists of:

The first line of the input contains an integer $t \in \mathbb{n}$. This is followed by $t$ lines of text. This text consists of: Document properties Most word processors show some properties of the text in a document, such as the number of words or the number of letters in that document. Write a program that can determine some of

Nadere informatie

'Foreign exchange student'

'Foreign exchange student' 'Foreign exchange student' Most awesome person you will ever meet. Exchange students willingly decide to get off their asses, leave their home country, and go see the world. For that reason, they should

Nadere informatie

> hele werkwoord > werkwoord +s, als het onderwerp he, she of it is. bevestigend vragend ontkennend

> hele werkwoord > werkwoord +s, als het onderwerp he, she of it is. bevestigend vragend ontkennend PRESENT SIMPLE TENSE ( onvoltooid tegenwoordige tijd ) Hoe? > hele werkwoord > werkwoord +s, als het onderwerp he, she of it is!! als een werkwoord eindigt op een s-klank ( s,ch x) werkw. + es!! als een

Nadere informatie

Zo werkt het in de apotheek (Basiswerk AG) (Dutch Edition)

Zo werkt het in de apotheek (Basiswerk AG) (Dutch Edition) Zo werkt het in de apotheek (Basiswerk AG) (Dutch Edition) C.R.C. Huizinga-Arp Click here if your download doesn"t start automatically Zo werkt het in de apotheek (Basiswerk AG) (Dutch Edition) C.R.C.

Nadere informatie

word order woordvolgorde

word order woordvolgorde SirPalsrok @meestergijs Learn you shall word order. Attention therefore you must pay. Exercise 1: Zet de volgende zinsdelen in de juiste volgorde. 1. the first roller coaster in Russia was built in the

Nadere informatie

Main language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen.

Main language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen. Lesbrief Les 6.1: Partytime! Main language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen. Nouns: crisps, chips, grapes, fruit salad, strawberries, apples,

Nadere informatie