CO2 rapportage 2014 H1

Transcriptie

1 v1 CO2 rapportage 2014 H1 Halfjaarlijkse voortgangsrapportage voor de CO2-prestatieladder Pagina 1 van 24

2 Mourik Groot-Ammers Postbus ZG Groot-Ammers Voorstraat AJ Groot-Ammers Telefoon: Telefax: mga@mourik.com Website: Contactpersonen Cora de Groot Duurzaamheids en CO2-coördinator cdgroot1@mourik.com Copyright augustus 2014, Mourik. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Mourik. Pagina 2 van 24

3 Inhoud 1. Inleiding 5 2. Beleid en doelstellingen 6 3. Basisgegevens Beschrijving van de organisatie Verantwoordelijkheden Energiestromen Basisjaar Rapportageperiode Verificatie 7 4. Afbakening Organisatorische grenzen Wijzigingen organisatie 8 5. Berekeningsmethodiek Actuele berekeningsmethodiek en conversiefactoren Wijzigingen berekeningsmethodiek Uitsluitingen Opname van CO Biomassa 9 6. Directe en indirecte emissies Herberekening basisjaar en historische gegevens Directe en indirecte emissies 1 januari t/m 30 juni Trends Trend analyse Analyse van de CO2-uitstoot van 2009 tot en met Analyse per emissiestroom Reductiedoelstellingen en bijbehorende maatregelen Milieubeleid Voortgang algemene reductiedoelstelling Voortgang scope 1 en Brandstofverbruik Elektriciteitsverbruik Overige verbruiken 19 Pagina 3 van 24

4 7.4. Projecten met CO2 gunningvoordeel Initiatieven 20 Bijlage 1 Koppelingstabel 24 Pagina 4 van 24

5 1. Inleiding Mourik is een betrouwbare partner die garant staat voor kwaliteit: We doen wat we zeggen en we komen na wat we beloven. We leveren niet alleen kwaliteit aan onze klanten en opdrachtgevers, maar we willen ook kwaliteit leveren aan ons personeel. Mourik hecht daarom veel waarde aan Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en zet zich al jaren in om dit in de praktijk te verwezenlijken. Om dit ook aan te kunnen tonen, stellen we jaarlijks een CO2-voortgangsrapportage op conform de ISO Een koppelingstabel is opgenomen in de bijlage. De Mourik Infra bedrijven zijn alle gecertificeerd voor de ISO 14001, MVO-prestatieladder en CO2- prestatieladder. In 2014 willen we deze drie certificaten integreren in één systeem met één beleid en één coördinator. Het milieubeleid 2014 is hiervoor geformuleerd. Het hoger management van Mourik Infra en onderliggende bedrijven committeert zich aan dit beleid en zal zich inzetten voor continue verbetering rondom de gekozen milieuaspecten, bijbehorende doelstellingen, beschikbaarheid van informatie, resources om de doelstellingen te bereiken en dat de stuurcyclus het gehele proces borgt en aanstuurt. Dit document is opgesteld als onderdeel van het milieumanagementsysteem conform het Generieke Handboek van de CO2-prestatieladder versie 2.1 om aan de eis 5.B.1. (en daaraan gerelateerde eisen) te voldoen. Deze periodieke rapportage is opgesteld door de energiemanager en hoofd KAM en beschrijft alle zaken zoals beschreven in 7.3 uit de ISO Pagina 5 van 24

6 2. Beleid en doelstellingen Een beter milieu is een kwestie dat niet binnen een dag te beïnvloeden is. Ons milieubeleid bevat daarom zowel een lange als korte termijn visie met bijbehorende doelstellingen, waarin de volgende (milieu) aspecten centraal staan: CO2-emissies Energie Transport Materialen Afval Verduurzamen van de keten De focus ligt op de lange termijn op het verminderen van de CO2-emissies, efficiënt energiemanagement, het verduurzamen van de keten en het verlagen van het brandstofverbruik. Om dit proces te bewaken hebben we een aantal lange termijn doelstellingen geformuleerd. Onze lange termijn doelstelling voor CO2-reductie committeren wij aan de lange termijn doelstelling van de Europese Unie. De lange termijn besparingsdoelstelling voor Mourik Infra luidt daarom als volgt: De besparingsdoelstelling voor de CO2-emissies bedraagt 20% in 11 jaar ten opzichte van het basisjaar 2009, gerelateerd aan de omzet. We committeren ons aan de lange termijn doelstelling van Rijkswaterstaat om 2% energie per jaar te reduceren tot in 2020, gerelateerd aan de omzet. Tevens willen we dit jaar 100% gebruik maken van groene stroom. De komende jaren willen we onze keten verduurzamen door in gesprek te gaan met onze opdrachtgevers over onderwerpen, zoals CO2-reductie en Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Daarnaast willen we meer duurzame oplossingen aan gaan bieden aan onze opdrachtgevers. Ook onze leveranciers gaan we hierbij betrekken door in gesprek met ze te gaan en ze te stimuleren om duurzame alternatieven aan te bieden. Het verduurzamen van de keten moet een centraal onderdeel worden van stakeholdermanagement en omgevingsmanagement. De komende jaren willen we werken aan efficiënter gebruik van transport, waardoor de negatieve effecten op het milieu en het ecosysteem zoveel mogelijk worden gereduceerd. Tevens wordt het grootste deel van onze CO2-emissies door het brandstofverbruik veroorzaakt. Als we het brandstofverbruik reduceren, is de lange termijn doelstelling voor CO2-reductie al grotendeels gehaald. We gaan ons brandstofverbruik met 15% verlagen in 2020 ten opzichte van het basisjaar 2009, gerelateerd aan de omzet. Jaarlijks stellen we een milieubeleid op, waaraan alle werkmaatschappijen zich moeten committeren en er invulling aan moeten geven met behulp van een plan van aanpak. Pagina 6 van 24

7 3. Basisgegevens 3.1. Beschrijving van de organisatie Op 1 januari 2014 is Mourik Infra B.V. opgericht, waardoor de verschillende Mourik bedrijven die actief zijn in de infrastructuur gebundeld zijn onder één besloten vennootschap. Op deze manier kunnen we nog beter samenwerken en integrale projecten nog beter uitvoeren. Tevens biedt dit een extra voordeel voor onze Multisite certificaten. Door deze vanuit Mourik Infra centraal aan te sturen kan er efficiënter en effectiever worden gewerkt. De volgende activiteiten behoren tot de scope van Mourik Infra: projectmanagement, ontwerp en realisatie, bouw- en woonrijp maken, uitvoeren van infrastructurele werkzaamheden met de disciplines: engineering, wegenbouw, betonreparaties, staal- en betonconservering, staalconstructies, werktuigbouw, verkeersmaatregelen en installatietechniek. Mourik Infra Mourik Techniek Vogel G. Bouman Arkel Mourik Groot- Ammers Mourik Limburg Vogel K.B. FSU Mourik Limburg Civiel Traffic & More Mourik Bouw 3.2. Verantwoordelijkheden De verantwoordelijken omtrent CO2 management zijn vastgelegd in ons milieumanagementsysteem. De CO2-coördinator is verantwoordelijk voor het aansturen en coördineren van CO2-management. Tevens ziet deze erop toe dat alle verantwoordelijke functionarissen hun verantwoordelijkheden naleven Energiestromen Het bepalen van de energiestromen is conform GHG-protocol opgedeeld in scope 1, 2 en 3 energieverbruik. Het bepalen van de energiestromen is de eerste keer uitgevoerd door de bedrijfsprocessen goed te bestuderen. De in kaart gebrachte energiestromen worden per halfjaar geboekt en aanpassingen zijn in de rapportage in dit hoofdstuk opgenomen Basisjaar Het basisjaar is Rapportageperiode Deze periodieke rapportage beschrijft de CO2 -emissies in de periode 1 januari t/m 31 juni We brengen halfjaarlijks onze CO2-emissies in kaart Verificatie De verificatie wordt uitgevoerd door Energie Consult BV. De laatste verificatie is afgerond in april 2014 betreffende de emissies en cijfers van Pagina 7 van 24

8 4. Afbakening 4.1. Organisatorische grenzen Mourik Infra Boundary o G. Bouman Arkel B.V. o Mourik Bouw B.V. o Mourik Groot-Ammers groep. Frees Service Utrecht B.V. Mourik Groot-Ammers B.V. x A9 Badhoevendorp x Soesterberg, verhardingen vliegbasis Traffic & More B.V. o Mourik Limburg B.V. o Mourik Limburg Civiel B.V. o Mourik Techniek B.V. o Vogel B.V. Vogel KB B.V. Laterale methode is toegepast Wijzigingen organisatie In deze paragraaf zijn veranderingen die worden veroorzaakt in de CO uitstoot door aan- of verkoop van bedrijven of onderdelen daarvan vermeld. Per 31 januari 2013 is Mourik Infra B.V. opgesteld waardoor de bedrijven die actief zijn in de infrastructuur en gecertificeerd zijn voor de CO2-prestatieladder gebundeld onder deze besloten vennootschap. Met uitzondering van Mourik Techniek B.V. die een zusterbedrijf blijft. Pagina 8 van 24

9 5. Berekeningsmethodiek 5.1. Actuele berekeningsmethodiek en conversiefactoren Omdat deze Periodieke rapportage onderdeel is van een CO2-prestatieladder certificaat wordt de methodiek aangehouden zoals voorgeschreven in het Handboek 2.1, geldig m.i.v. 18 juli 2012, zoals uitgegeven door de SKAO. Deze methode schrijft voor om business air travel en personal cars for business travel tot Scope 2 te rekenen. De gebruikte conversiefactoren zijn afkomstig uit het SKAO Handboek 2.1 bijlage C Conversiefactoren, geldig m.i.v. 18 juli Wijzigingen berekeningsmethodiek Geen wijziging plaatsgevonden 5.3. Uitsluitingen Koelgassen van airco's worden niet meegenomen conform het reglement van de CO2 prestatieladder Opname van CO2 Niet van toepassing 5.5. Biomassa Niet van toepassing anders dan datgene wat standaard wordt bijgemengd in geleverde brandstoffen. Pagina 9 van 24

10 6. Directe en indirecte emissies 6.1. Herberekening basisjaar en historische gegevens Het basisjaar (het eerste halfjaar van 2009) berekend op basis van de meest actuele conversiefactoren is: In de footprint zijn de onderliggende entiteiten met een aandeel van meer dan 50% meegenomen: Frees Service Utrecht B.V., G. Bouman Arkel B.V., Mourik Bouw B.V., Mourik Groot-Ammers B.V., Mourik Groot-Ammers groep., Mourik Limburg B.V., Mourik Limburg Civiel B.V., Mourik Techniek B.V., Traffic & More B.V., Vogel B.V., Vogel KB B.V., x Soesterberg, verhardingen vliegbasis Directe en indirecte emissies 1 januari t/m 30 juni 2014 In de footprint zijn de onderliggende entiteiten met een aandeel van meer dan 50% meegenomen: Frees Service Utrecht B.V., G. Bouman Arkel B.V., Mourik Bouw B.V., Mourik Groot-Ammers B.V., Mourik Groot-Ammers groep., Mourik Limburg B.V., Mourik Limburg Civiel B.V., Mourik Techniek B.V., Traffic & More B.V., Vogel B.V., Vogel KB B.V., x Soesterberg, verhardingen vliegbasis. Pagina 10 van 24

11 6.3. Trends Deze paragraaf geeft een overzicht van de emissies van de afgelopen jaren en de fluctuatie in de emissies. CO2 uitstoot per emissietype en scope van H t/m H Emissietype H H H H H H Scope 1 Verwarming ton CO₂ Bedrijfsauto's ton CO₂ Materieel ton CO₂ Scope 2 Groene stroom ton CO₂ Grijze stroom ton CO₂ Scope 3 Vliegreizen ton CO₂ Gedeclareerde kilometers ton CO₂ ton CO₂ Pagina 11 van 24

12 CO2 uitstoot per werkmaatschappij Mourik Infra BV van H t/m H H H H H H H Mourik Infra BV ton CO₂ Mourik Groot-Ammers BV ton CO₂ Traffic & More BV ton CO₂ Frees Serivce Utrecht BV ton CO₂ Mourik Bouw BV ton CO₂ Mourik Limburg BV , ton CO₂ Mourik Limburg Civiel BV ton CO₂ Mourik Techniek BV ton CO₂ Vogel BV ton CO₂ Vogel KB BV ton CO₂ G. Bouman Arkel BV ton CO₂ 6.4. Trend analyse Analyse van de CO 2-uitstoot van 2009 tot en met 2014 De totale CO2-uitstoot van het eerste halfjaar van 2009 bedroeg voor Mourik Infra BV boundary ton CO2. De grootste emissiestromen zijn de bedrijfsauto s en het materieel, waarbij we CO2-uitstoot veroorzaken met ons brandstofverbruik. Grijze stroom en verwarming vormde daarna de grootste emissiestromen. Mourik Groot-Ammers BV is verantwoordelijk voor circa 80% van alle CO2-emissies. De uitstoot van Mourik Groot-Ammers BV is 2014 toegenomen in vergelijking met 2009 en dit geld ook voor een aantal andere werkmaatschappijen. Mourik Techniek BV is de enige werkmaatschappijen die elk jaar een CO2-reductie realiseert. Pagina 12 van 24

13 Analyse per emissiestroom De analyse per emissiestroom is de vergelijking van de verschillende CO2-emissiestromen van 2009 tot en met Verwarming Om onze gebouwen en panden te verwarmen maken we gebruik van aardgas. In het afgelopen jaar is dit afgenomen in vergelijking met het basisjaar, maar ook ten opzichte van vorig jaar. De reductie in het verbruik van aardgas is voornamelijk te danken aan de zachte winter. KNMI meldde het volgende over de winter: De afgelopen winter was op één na de zachtste sinds het begin van de metingen in ons land in In De Bilt bedroeg de gemiddelde temperatuur over de maanden december, januari en februari 6,0 graden tegen 3,4 graden normaal (gemiddeld over ). Bedrijfsauto s Het brandstofverbruik van de bedrijfsauto s is aanzienlijk afgenomen ten opzichte van het basisjaar, maar iets afgenomen ten opzichte van het voorgaande jaar. Een sluitende verklaring is niet te geven voor deze daling, omdat het brandstofverbruik van de bedrijfsauto s aan veel factoren onderhevig is. Hierbij moet u denken aan locatie van de projecten, reisafstand naar de projecten, flexibele inzet van personeel op verschillende locaties, rijgedrag van medewerkers en type auto. Wel wordt aandacht geschonken aan het Nieuwe Rijden waardoor efficiënter met brandstof wordt omgegaan. Materieel Bedrijfsauto's H H H CO2-uitstoot Het brandstofverbruik van ons materieel is toegenomen ten opzichte van vorig jaar, maar is afgenomen ten opzichte van het basisjaar. Een sluitende verklaring is niet te geven voor deze fluctuatie, omdat dit aan vele factoren onderhevig is. Hierbij moet u denken aan weersomstandigheden, hoeveelheid werken, variatie van werkzaamheden, hoeveelheid inhuur, type Pagina 13 van 24

14 Vogel KB BV Vogel BV Mourik Techniek BV Mourik Limburg civiel BV Mourik Limburg BV Traffic & More BV FSU Mourik Groot- Ammers BV Mourik Bouw G. Bouman Arkel BV machine en ervaring van de machinist. We schenken veel aandacht aan het bewustzijn van onze medewerkers. Onze kraanmachinisten worden jaarlijks getraind met het Nieuwe Draaien. De chauffeurs krijgen jaarlijks de training het Nieuwe Rijden en we monitoren de stationaire uren. Onze asfaltmedewerkers worden getraind op bewust omgaan met het asfaltmaterieel. Als er nieuw materieel wordt aangeschaft, kiezen we altijd voor de meest zuinige en schone variant. Dit scheelt aanzienlijk in het brandstofverbruik. Een lichte brandstofstijging van het materieel heeft zich bij bijna alle werkmaatschappijen voorgedaan. De voornaamste reden hiervan is dat het eerste kwartaal in 2014 geen vorstperiode gekend, waardoor de werkzaamheden doorgang hebben gekend, hetgeen leidt tot een hoger brandstofverbruik ten opzichte van voorgaande jaren. H ,6 112,6 8,2 275, H , , , , H , ,9 37,5 0 26, Elektriciteitsverbruik (Groene stroom) Op het moment maken we gebruik van 100% groene stroom. Dit heeft een aanzienlijke reductie veroorzaakt. Daarnaast verbruiken we ook steeds minder elektriciteit. Dit komt door het verhoogde bewustzijn bij medewerkers die zuiniger met energie omgaan en door de zachtere winter Elektriciteitsverbruik H H H H H H Groene stroom Grijze stroom Pagina 14 van 24

15 Vliegreizen Zakelijke vliegreizen komen slechts incidenteel voor bij Mourik. In de CO2 uitstoot voor vliegreizen is daarom ook geen betrouwbare trend te zien. Gedeclareerde kilometers Een sluitende verklaring is niet te geven voor de trend die de emissies van gedeclareerde kilometers laten zien. Pagina 15 van 24

16 7. Reductiedoelstellingen en bijbehorende maatregelen 7.1. Milieubeleid Mourik heeft een groot aantal certificaten op het gebied van veiligheid, kwaliteit, milieu en procesbeheersing. In 2013 is de ontwikkeling gestart om de verschillende systemen meer te bundelen en nog meer samen te werken met de diverse gecertificeerde bedrijven. We hebben geconcludeerd dat de systemen van de MVO-prestatieladder, CO2-prestatieladder en ISO een groot aantal overeenkomsten heeft, waadoor we de certificaten gaan bundelen in één systeem in Figuur 1: Overeenkomsten in drie milieugerelateerde certificaten De MVO-prestatieladder is hiervoor het vertrekpunt, omdat de eisen die aan het thema Planet worden gesteld geheel binnen de systematiek van de ISO passen. De CO2-prestatieladder is vervolgens het speerpunt binnen het milieusysteem. De overige MVO thema s worden door zowel het milieusysteem als door andere certificaten afgedekt, zoals VCA en ISO Lange termijn milieubeleid Op de lange termijn gaan we daarom werken aan een uniforme aanpak voor de drie milieugerelateerde certificaten; de MVO-prestatieladder, ISO en CO2-prestatieladder. Door een uniforme aanpak kan men onnodige kosten voorkomen en effectiever gebruik maken van de certificaten. De volgende (milieu)aspecten staan centraal in het milieusysteem: - CO2-emissies - Energie - Transport - Materialen - Afval - Verduurzamen van de keten - Integriteit management De focus ligt op de lange termijn op het verminderen van de CO2-emissies, efficiënt energiemanagement, het verduurzamen van de keten en het verlagen van het brandstofverbruik. Om dit proces te bewaken hebben we een aantal lange termijn doelstellingen geformuleerd. - Het reduceren van de CO2-emissies De initiator van het reduceren van CO2-emissie is de Europese Unie. Op de lange termijn (2020) wil de Europese Unie 20% minder CO2-uitstoten ten opzichte van Onze lange termijn doelstelling Pagina 16 van 24

17 voor CO2-reductie committeren aan de lange termijn doelstelling van de Europese Unie. De lange termijn besparingsdoelstelling voor Mourik Infra luidt daarom als volgt: De besparingsdoelstelling voor de CO2-emissies bedraagt 20% in 11 jaar ten opzichte van het basisjaar 2009, gerelateerd aan de omzet. - Het beheersen en verminderen van het energieverbruik We committeren ons aan de lange termijn doelstelling van Rijkswaterstaat om 2% energie per jaar te reduceren tot in 2020, gerelateerd aan de omzet. Tevens willen we dit jaar 100% gebruik maken van groene stroom. - Het verduurzamen van de keten De komende jaren willen we onze keten verduurzamen door in gesprek te gaan met onze opdrachtgevers over onderwerpen, zoals CO2-reductie en Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Daarnaast willen we meer duurzame oplossingen aan gaan bieden aan onze opdrachtgevers. Ook onze leveranciers gaan we hierbij betrekken door in gesprek met ze te gaan en ze te stimuleren om duurzame alternatieven aan te bieden. Het verduurzamen van de keten moet een centraal onderdeel worden van stakeholdermanagement en omgevingsmanagement. - Het verlagen van het brandstofverbruik De komende jaren willen we werken aan efficiënter gebruik van transport, waardoor de negatieve effecten op het milieu en het ecosysteem zoveel mogelijk worden gereduceerd. Tevens wordt het grootste deel van onze CO2-emissies door het brandstofverbruik veroorzaakt. Als we het brandstofverbruik reduceren, is de lange termijn doelstelling voor CO2-reductie al grotendeels gehaald. We gaan ons brandstofverbruik met 15% verlagen in 2020 ten opzichte van het basisjaar 2009, gerelateerd aan de omzet. Korte termijn doelstellingen De doelstelling voor de korte termijn is om het systeem dusdanig in te richten dat de certificaten gebundeld en beheerst kunnen worden. Daarnaast zijn er voor 2014 per milieuaspect een doelstelling bepaald. De doelstellingen per milieuaspect worden gepresenteerd in tabel 1 en verder toegelicht in het plan van aanpak voor Tabel 1: Korte termijn doelstellingen per milieuaspect Milieuaspecten Hoofddoelstellingen Subdoelstellingen CO 2-uitstoot Energie Transport Materialen Afval Beheersing en verminder van de CO2- uitstoot Beheersing en vermindering van het energieverbruik De effecten van transport op milieu en ecosystemen zo veel mogelijk reduceren Meer gebruik maken van duurzame en herbruikbare materialen Het beter scheiden en verminderen van afval - 2% CO2-uitstoot per jaar reduceren - Deelnemen aan CO2 initiatieven - 2% energie per jaar reduceren - Energiebesparende maatregelen - 2,5% brandstof per jaar reduceren - Wagenpark in beeld brengen - Het nieuwe draaien - Het nieuwe rijden - Circulair inkopen - Hergebruik van materialen - Ontwikkeling van duurzame producten - Papierverbruik verminderen - Scheiden van afval Verduurzamen van Het betrekken van de keten bij - CO2-dialogen leveranciers - CO2-dialogen opdrachtgevers Pagina 17 van 24

18 de keten verduurzaming projecten - CO2-dialogen NGO/overheid Integriteit management Bij alle handelingen en registraties staat een integere en transparante vastlegging van gegevens voorop - Uitvoeren dilemma trainingen - Ethiek meenemen in beoordeling gesprekken - Eerlijk zaken doen De boundary bedrijven zijn zelf verantwoordelijk voor het uitzetten en behalen van de doelstellingen, maar worden daarin ondersteund door de KAM-afdeling van Mourik Groot-Ammers B.V Voortgang algemene reductiedoelstelling Om de lange termijn reductiedoelstelling te behalen van 20% in 2020 moet er jaarlijks minimaal 2% CO2 bespaard worden. In absolute verhoudingen is de CO2-uitstoot alleen al toegenomen in 2014 ten opzichte van De relatieve voortgang van de algemene reductiedoelstelling is negatief. We gaan ons inzetten om dit komend half jaar te fveranderen Voortgang scope 1 en 2 De onderstaande doelstellingen zijn gecategoriseerd naar emissiecategorie Brandstofverbruik Doelstelling: 15% in 2020 t.o.v KPI: Liters Maatregelen: - Aanschaf van schone en zuinige auto s (enkel A en B labels) Op het moment hebben de medewerkers enkel nog de keuze uit een A of B label bedrijfsauto. - Auto s op aardgas Er rijden twee bedrijfsauto s bij Mourik Groot-Ammers BV op aardgas sinds 2012 om op deze manier minder brandstof te gebruiken. - Aanschaf van schoon en zuinig materieel Er is dit jaar een Euro6 aangeschaft en drie nieuwe Liebherrs die aanzienlijk minder CO2 uitstoten en bijna 40% minder brandstof verbruiken. - Effectief gebruik maken van elektrische auto s In totaal hebben we 9 elektrische Opel Ampera s. Dit jaar hebben we ons aangesloten bij de Plug-In coalitie om het elektrische gebruik van de auto s te verbeteren om op deze manier het brandstofverbruik te verlagen. - Het nieuwe rijden De chauffeurs krijgen wederom een training Het Nieuwe Rijden. - Het nieuwe draaien De kraanmachinisten hebben wederom een training Het Nieuwe Draaien gehad. - Het nieuwe frezen De freesmachinisten van FSU hebben de training het Nieuwe Frezen ontvangen. - Het nieuwe werken voor asfaltploeg De asfaltploeg is dit jaar op cursus geweest, waarbij ze getraind zijn om bewust met de machine om te gaan en geleerd hebben om milieubewust te werken Elektriciteitsverbruik Doelstelling: 2% per jaar KPI: kwh Maatregelen: - 100% gebruik maken van groene stroom. Pagina 18 van 24

19 - Bewust maken van medewerkers o Apparaten uitschakelen bij vertrek of bij niet gebruik o Ramen en deuren zoveel mogelijk dicht - Netwerkaansluiting in plaats van een aggregaat - Energiebesparende maatregelen o Timer op apparaten o Bewegingssensoren o LED-verlichting Overige verbruiken De overige verbruiken die de emissiestromen Gedeclareerde Kilometers, Vliegreizen en Verwarming veroorzaken zijn marginaal. De maatregelen zijn beschreven in het Milieu plan van aanpak per werkmaatschappij en in het milieuaspectenregister van de locaties Projecten met CO2 gunningvoordeel In 2013 hadden we een drietal projecten met CO2 gunningvoordeel: - Bodemsanering voormalige vliegbasis Soesterberg - Versterken van de Maasbrug te Roermond - Omlegging A9 Badhoevedorp Soesterberg en Maasbrug zijn beide afgesloten voor het einde van In het afgelopen half jaar hadden we daardoor maar één project met CO2-gunningvoordeel, namelijk Omlegging A9 Badhoevedorp. Omlegging A9 Badhoevedorp In 2013 zijn we met onze combinanten van de GWW discipline in overleg gegaan over de wijze waarop we CO2-management kunnen aanpakken op het project. Op basis van deze uitkomsten is het CO2-projectplan opgesteld. Op het moment zijn we actief met het CO2-projectplan uit te voeren. Pagina 19 van 24

20 Initiatieven Naam Status Eis Initiatiefnemer Deelnemers Korte omschrijving Gasoliewagen Afgerond 4.D. Mourik Groot- Ammers B.V. KWS Infra BV Gemeenschappelijk gebruik van de eigen gasoliewagen met KWS met als doel kleinere reisafstand en effectiever gebruik. Reductie doelstelling Verantwoordelijke vanuit Mourik 5% Jan Kees van Vliet 2 Op Kop Afgerond 3.D. Provincie Utrecht Mourik Groot-Ammers B.V. en andere bedrijven - - Jan Kees van Vliet 3 Het nieuwe draaien Actief 3.D. Stichting Natuur & Milieu Mourik Groot-Ammers BV en andere bedrijven Door bewustzijn en training het brandstofverbruik bij machinisten verlagen 10% Jan Kees van Vliet 4 CO2-projectplan Loopt af 3.D. C.E.V. Mourik Groot-Ammers BV en andere bedrijven Een standaard formaat voor projecten met CO2-gunningvoordeel - Jan Kees van Vliet 5 Plug-in Coalitie Actief 3.D. Stichting Natuur & Milieu Mourik Groot-Ammers, BAM, Phillips, etc. Het effectief en efficiënt gebruik maken van elektrische auto s - Cora de Groot 6 Het reduceren van emissies op de bouwplaats Afgerond 4.D. TNO en Mourik Groot-Ammers BV GWW bedrijven Het verlagen van de CO2 emissies op de bouwplaats met de focus op brandstof door monitoren en analyses - Cora de Groot 7 Energieconvenant 1 (Blauwzaam) Actief 5.D. Mourik Infra B.V. Blauwzaam, Gemeente Molenwaard, Bedrijven uit de regio Regionaal initiatief waarbij deelnemers (waaronder een stichting en overheidsinstantie) een energieconvenant hebben afgesloten. 10% Jan Kees van Vliet 8 Keteninitiatief Betonnen bestrating-producten Doorstart 4.D. Mourik Groot- Ammers B.V. MBI en Gemeente Hilversum Keteninitiatief waarbij reductie wordt behaald met dunnere bestratingproducten - Jan Kees van Vliet 9 Keteninitiatief Renoportalen Actief 4.D. Mourik Limburg B.V. Rijkswaterstaat Het hergebruiken van portalen. 35% Frans Hinsen 10 Keteninitiatief COLTasfalt Actief 4.D. Mourik Groot- Ammers B.V. Op aanvraag bekend. Het toepassen van een milieuvriendelijk asfalttype ton CO2 Cora de Groot 11 MVO-overleg met Actief 4.D. Mourik Groot- De Hamer, MBI, Dyka en Stimuleren van duurzaamheid en CO2 - Cora de Groot Pagina 20 van 24

21 leveranciers Ammers B.V. T&F reductie bij leveranciers 12 Het reduceren van het brandstofverbruik in de keten Actief 4.D. Mourik Groot- Ammers B.V. Huigevoort, Gebr. Van Breda, G. van Dijk, Van der Spek, vd Bijl & Heierman, P&G Stimuleren van duurzaamheid en CO 2 reductie (voornamelijk brandstofreductie) bij onderaannemers - Cora de Groot 13 Centraal College van Deskundige SKAO Actief 5.D. SKAO Rijkswaterstaat, Bouwend Nederland, Prorail, SKAO, etc. Mourik Infra BV zit namens Bouwend Nederland in het Centraal College van Deskundige - Cora de Groot 14 Keteninitiatief brandstofreductie Zuid West en Midden Nederland Actief 4.D. Mourik Groot- Ammers Den Hartog, Baars, Will2Sustain, etc. Een lokaal brandstofbesparingsinitiatief - Cora de Groot Pagina 21 van 24

22 Keteninitiatief: Betonnen bestratingproducten De meeste winst te behalen bij de productie en levering van de betonproducten. Mourik zal zich dan ook vooral gaan richten op het aangaan van de dialoog met leveranciers en andere stakeholders. Nieuwe ontwikkelingen/innovaties zullen nauwlettend in de gaten worden gehouden. Binnen de keten heeft Mourik direct invloed op de tijdsinzet van materieel bij aanleg en onderhoud. Mourik zal door middel van een efficiënter bestratingproces de emissie zo veel als mogelijk verminderen. Daar waar mogelijk worden betontegels gelegd m.b.v. een donkey. Dit (hand)gereedschap heeft geen emissie en is arbo-vriendelijk. Het kwantificeren van de reductie van scope 3 zien wij niet als een haalbaar iets. Resultaten zullen op projectniveau inzichtelijk worden gemaakt. Naar aanleiding van dit initiatief is bijvoorbeeld MBI wel verder gegaan met de ontwikkeling van methoden om straatstenen en beton klinkers te vervaardigen met minder CO2 uitstoot. Op termijn zal dit initiatief algemeen zijn ingevoerd en niet meer verder ontwikkeld kunnen worden. De communicatie met MBI loopt echter weer. We hebben wel weer actuele doelstelling getracht te formuleren maar dit is sterk afhankelijk van de toepassing mogelijkheden. Keteninitiatief: Renoportalen Het initiatief is nog steeds actueel. Door Mourik Limburg wordt ieder half jaar een voortgangsrapportage opgesteld. Uiteraard zijn we ook hier afhankelijk van de toepassing van reno portalen door RWS. Het initiatief is verder in beheer bij Frans Hinsen van Mourik Limburg. Keteninitiatief: COLT asfalt Dit is een nieuw initiatief waarbij we een laag temperatuur asfalt hebben in ons leveringspakket dat minder CO2 uitstoot genereert door: Lagere verwerking temperatuur Langere levensduur Minder onderhoud Lagere rolweerstand voor voertuigen Lager lawaai niveau In 2014 willen we ton COLT asfalt produceren, waardoor we over een termijn van 20 jaar een besparing van ton CO2 besparen. Het afgelopen jaar is COLT-asfalt in meerdere projecten (en met succes) toegepast, waardoor we al meer dan ton COLT asfalt hebben geproduceerd en verwerkt. De doelstelling is daardoor al behaald. Keteninitiatief: MVO-overleg met leveranciers Mourik Groot-Ammers BV is gecertificeerd op de CO2-prestatieladder niveau 5. Wij moeten, om aan de eisen van dit certificaat te voldoen, halfjaarlijks onze CO2-footprint opstellen. Wij vinden het niet voldoende om enkel onze eigen CO2-footprint in kaart te brengen, omdat dit niet een volledig beeld geeft van de CO2-uitstoot die bij de uitvoering van onze werkzaamheden veroorzaakt wordt. De CO2- uitstoot van onze onderaannemers zit hier bijvoorbeeld ook niet in meegenomen. Daarnaast eist de CO2-prestatieladder (van bedrijven die op niveau 5 gecertificeerd zijn) dat wij jaarlijks de CO2-footprint van onze leveranciers en onderaannemers opvragen om deze vervolgens te archiveren. Om tot een meer praktische benadering te komen waar beiden partijen van profiteren, hebben we het initiatief opgestart om actief met onze leveranciers aan de slag te gaan met CO2- reductie en ze te stimuleren om duurzaam te ondernemen. Op deze wijze wordt ons product en dienst ook steeds duurzamer. Pagina 22 van 24

23 Dit initiatief is een 4.D. initiatief voor Mourik Groot-Ammers B.V. en een 3.D. initiatief voor de deelnemers zoals benoemd in hoofdstuk 2. Keteninitiatief: Het reduceren van het brandstofverbruik in de keten Mourik Groot-Ammers BV is gecertificeerd op de CO2-prestatieladder niveau 5. Wij moeten, om aan de eisen van dit certificaat te voldoen, halfjaarlijks onze CO2-footprint opstellen. Wij vinden het niet voldoende om enkel onze eigen CO2-footprint in kaart te brengen, omdat dit niet een volledig beeld geeft van de CO2-uitstoot die bij de uitvoering van onze werkzaamheden veroorzaakt wordt. Wij maken gebruik van onderaannemers die een deel van onze werkzaamheden uitvoert, maar deze CO2- uitstoot is conform de systematiek van de CO2-prestatieladder niet meegenomen in onze CO2- footprint. Daarnaast eist de CO2-prestatieladder (van bedrijven die op niveau 5 gecertificeerd zijn) dat wij jaarlijks de CO2-footprint van onze leveranciers en onderaannemers opvragen om deze vervolgens te archiveren. Wij vinden dit niet voldoende en hebben daarom zes van onze onderaannemers uitgenodigd voor een kick-off sessie. Voor dit initiatief zijn bedrijven uit de GWW uitgenodigd die op een regelmatige basis voor Mourik werken en die ook onderdeel uitmaken van 80% van de inkoopomzet. De focus van dit initiatief legt op het reduceren van het brandstof verbruik en daardoor de CO2- uitstoot. Pagina 23 van 24

24 Bijlage 1 Koppelingstabel Pagina 24 van 24