Werkboek bij cursus Speedreading

Transcriptie

1 Werkboek bij cursus Speedreading Module 4: Complexe teksten Let op! Het is zeer belangrijk dit werkboek uit te printen! Zonder een uitgeprinte versie kun je de cursus niet volgen! Dit werkboek hoort bij module 4 : complexe teksten. Met dank aan: Werkboek bij de cursus Speed Reading alle rechten voorbehouden 1

2 Inhoudsopgave Oefentekst 12 Skim oefening 3 Oefentekst 13 De drie stappen van snellezen 8 Copyright 2010 Intermediair/ Uitgeverij Balans, Amsterdam. De oefenteksten voor de cursus Speed Reading zijn met toestemming overgenomen van Het boek werk. Alle rechten voorbehouden Werkboek bij de cursus Speed Reading alle rechten voorbehouden 2

3 Oefentekst 12: skim oefening 9 Gezellige kantoorpolitiek (of: hoe je een aardige rotzak wordt) 21 Vrienden worden met collega s maakt dus gelukkig, maar brengt je zelfs niet 37 in de ríchting van de top. Rattengedrag wel, maar de vraag is of je je dagen 51 wilt slijten in het riool van de bovenste etage. Gelukkig is er een oplossing: 62 word een aardige rotzak, doe aan gezellige kantoorpolitiek. Hier volgen de 68 acht regels (nu mét 'wetenschappelijk getest'-keurmerk) Doe aardig 81 Aardig doen (collega helpen, feedback geven) mag volgens Joyce Fletcher 93 dan verschrikkelijk onzichtbaar zijn, op de lange termijn levert het wel degelijk 103 wat op. Aardig gevonden worden is volgens Rick van Baaren, 110 gedragswetenschapper aan de Radboud Universiteit Nijmegen, een 120 uitstekend beïnvloedingsmiddel en dus een manier om mensen achter jouw 124 strategische doelen te krijgen. 133 Wie bewust vriendelijk gedrag vertoont wetenschapper Schaufeli geeft het 145 voorbeeld van een deur openhouden voor een ander lokt positief gedrag bij 160 de ander uit. Die ander zegt dankjewel, en de kans is groot dat hij hetzelfde 171 voor weer een ander zal doen. 'Vriendelijke dingen doen versterkt bovendien 185 de eigenwaarde,' zegt Schaufeli. Je denkt bij jezelf: wat ben ik toch een fijn 191 mens en voelt je reuze altruïstisch Wees aantrekkelijk 204 De meeste zwaarwegende factor die maakt of iemand sympathiek gevonden 218 wordt, is er een waar je op het eerste oog weinig invloed op hebt: 228 aantrekkelijkheid. Knappe mensen liggen beter in een groep dan lelijkerds. 238 Knappe mensen hebben sowieso meer voordelen: ze vinden sneller een 250 baan, verdienen meer, worden eerder geholpen als ze in nood zijn, krijgen 265 meer stemmen in het geval ze politicus zijn en een lagere straf als ze het 269 slechte pad op gaan. 279 Aantrekkelijkheid heeft een halo-effect: Mooie mensen worden aardiger gevonden. 287 Dat zou middelmatige en onaantrekkelijke mensen (de overgrote 298 meerderheid dus) droef kunnen stemmen. Maar ook wie niet met een 306 symmetrische kaaklijn en verleidelijke oogopslag geboren is, kan 315 gebruikmaken van dit principe. Goedgeklede sollicitanten bleken tijdens een 324 experiment bijvoorbeeld sneller aangenomen te worden dan mensen met 335 goede kwalificaties, ook al beweerden de interviewers dat uiterlijkheid bij hun 340 selectie geen rol gespeeld had. Werkboek bij de cursus Speed Reading alle rechten voorbehouden 3

4 Pas je aan 355 Behalve dat mensen meer sympathie hebben voor mensen die mooi zijn, 368 vinden ze mensen aardiger die op henzelf lijken. Of het nu gaat om 378 kledingstijl, woongebied, studie, hobby of zelfs een naam of geboortedatum: 396 mensen die op je lijken ben je eerder ter wille. Zelfs als ze faken dat ze op je 407 lijken. Zo verdubbelde het aantal respondenten op een enquête als de 420 enquêteur zijn naam veranderde in een naam die leek op die van de 429 geadresseerde. Verschillende onderzoeken van Van Baaren laten zien dat 439 imitatie bepaalt hoe aardig iemand wordt gevonden. Ze gaven proefpersonen 453 de opdracht om mensen waar ze geld gingen ophalen voor een goed doel, na 466 te doen in lichaamshouding en spraak: zij haalden meer geld op dan de 467 controlegroep. 483 Het is nu eenmaal makkelijker om met mensen om te gaan die op je lijken: je 495 denkt hetzelfde over dingen, dus er is minder onenigheid. Pas je dus 509 enigszins aan je collega s aan. Waar praten ze over? Verdiep je erin zodat je 522 mee kunt praten. Hoe lossen ze een probleem op? Hoe praten ze? Hetzelfde 526 kantoorjargon gebruiken bindt ook Wees niet jezelf en verander de ander 548 Uit een enquête bleek enige tijd geleden dat 36 procent van de mensen zich 563 op kantoor anders gedraagt dan thuis. Ze spelen een rol en dat leek het hr- 572 bureau, de opdrachtgever van het onderzoek, geen goede zaak. 584 Dat is natuurlijk onzin. Die kantoorrol is namelijk net zozeer een onderdeel 598 van jezelf als de rol die je als vriend, moeder, of broer speelt. Mensen 607 beschikken over een soort gedragsjukebox: zodra ze van gezelschap 617 wisselen zetten ze een ander gedragsplaatje op. Grotendeels gaat dat 627 onbewust. Wees jezelf is iedere Nederlanders met de paplepel ingegeven. 638 Maar in wezen berust dat advies op een misverstand. De volautomatische 648 neiging van mensen om de lichaamstaal van hun gesprekspartners te 660 spiegelen, laat zien dat we helemaal niet zo onafhankelijk zijn als we 672 pretenderen te zijn. In werkelijkheid registreren we continu wat een ander van 684 ons vindt en we passen ons gedrag daarop aan. Al doen sociaalvaardige 693 mensen dat meer dan mensen met zwakke sociale antennes. 706 We gebruiken de mensen om ons heen als een soort spiegel om informatie 719 over ons eigen gedrag te krijgen. Door dat spiegeleffect zijn mensen ook in 732 staat het gedrag van de ander te beïnvloeden. Wie goed doet, goed ontmoet 744 kan vrij letterlijk opgevat worden. Als je aardig tegen iemand doet, gaat-ie 757 aardig terug doen, waardoor jij weer nog aardiger doet en er een ware 767 aardigheidsspiraal op gang kan komen. (Maar net zo makkelijk een 774 onaardigheidsspiraal in het geval van onaardig gedrag.) Slijm 788 Een van de meest effect-sorterende manieren om aardig te doen, is slijmen. 796 Koffie halen, complimenten maken, lachen, dankjewel zeggen (werknemers 806 zeggen onwaarschijnlijk vaak dank je tegen een collega), hulp aanbieden 818 je moet je er misschien even overheen zetten, maar ze werken beslist. Werkboek bij de cursus Speed Reading alle rechten voorbehouden 4

5 830 Vaak denken mensen dat slijmen een vorm van liegen is, zegt hoogleraar 847 Roos Vonk. Maar dat hoeft niet zo te zijn. Je dikt gewoon iets aan van wat je 860 echt vindt. Je gaat na een presentatie van een collega bijvoorbeeld even naar 872 hem toe om te zeggen dat je echt ademloos hebt zitten luisteren. 887 Mensen die dat doen hebben vaak het idee dat ze dan door de mand vallen: 901 dat de persoon tegen wie ze dat zeggen zal denken: wat een slijmjurk! Maar 914 dat is vrijwel nooit het geval. Mensen vinden dat geslijm meestal wel lekker 919 en beantwoorden het met vriendelijkheid Help anderen: belofte maakt schuld (de wet van de wederkerigheid) 944 Het gratis proefbekertje met een nieuw soort ijs in de supermarkt - probeer na 958 het proeven maar eens weg te lopen zonder een pak van dat nieuwe ijs 972 onder je arm. De marketingtruc van het gratis weggeven drijft op de wet van 974 de wederkerigheid. 984 Psychologen hebben vastgesteld dat mensen (ongeacht de cultuur waar ze 995 uit komen) een mentale boekhouding bijhouden waarin ze registreren wie hen 1007 een dienst heeft bewezen, en hoe vaak. De meeste mensen voelen zich 1019 ongemakkelijk wanneer die boekhouding uit balans is. Ze willen niet bij een 1032 ander in het krijt staan. Een reeks attenties achter elkaar versterkt dat effect 1045 zelfs. Wie een ander helpt, kan ervan uitgaan dat diegene op een bepaald 1050 moment iets terug wil doen Als je de hulp bovendien op de een of andere manier zichtbaar maakt, 1078 bijvoorbeeld door je baas tussen neus en lippen te laten weten dat je die hulp 1084 geboden hebt, heb je dubbel voordeel Zet je vriend-collega s in: wat de massa vindt, is goed 1110 Stel, er barst een hevig onweer los. De mensen om je heen vluchten met zijn 1128 allen naar de grote eik in het midden van het park. Je rent mee. Pas als je er 1145 staat denk je: hé, was het niet zo dat je juist níet onder een boom moest gaan 1148 staan bij onweer? 1160 Als we niet bewust nadenken, gebruiken we het gedrag van anderen als 1171 kompas voor ons eigen handelen. Automatisch doen we wat anderen doen Dit principe noemen wetenschappers als Robert Cialdini de 1180 vergelijkingsregel Ook op de werkvloer kun je gebruikmaken van deze regel om mensen te 1205 beïnvloeden. Als je een plan wilt lanceren, presenteer dat dan niet koud Probeer eerst medestanders te vinden onder de collega's die je graag mag Tegen de tijd dat je het plan presenteert in een vergadering heb je zo drie 1244 mensen die enthousiast gaan knikken tijdens je verhaal en dat zal anderen 1256 aanzetten om mee te gaan knikken. En dat maakt het voor tegenstanders 1267 (die er natuurlijk altijd blijven) moeilijker om het plan te torpederen. Werkboek bij de cursus Speed Reading alle rechten voorbehouden 5

6 Roddel, maar spreek geen kwaad (nou ja, niet te vaak) 1290 Ongeveer twintig procent van de sociale normen wordt via roddel geleerd. Uit 1301 onderzoek bij bedrijven als IBM en HP, zo melde een roddelthemanummer 1312 van de General Review of Psychology, bleek achterklap een belangrijke bron 1326 om de ongeschreven regels van het bedrijf te leren kennen: wat wordt er van 1340 je job verwacht, wat moet je vooral niet tegen Jaap van online zeggen, hoe 1355 krijg je iets voor elkaar bij de baas, wat is de open zenuw van de 1356 secretaresse? 1366 Omdat mensen geen objectief referentiepunt hebben, hebben ze elkaar nodig 1380 om te weten hoe te leven. Mensen roddelen dan ook het liefst over mensen 1391 van het eigen geslacht, die op ongeveer dezelfde positie op de 1402 maatschappelijke ladder staan en even oud zijn: dat maakt het vergelijken 1415 gemakkelijker. Door te roddelen bevestigen we ook: jij hoort bij mij, wij vinden 1424 hetzelfde. Het is de menselijke versie van vlooien, vinden 1435 evolutiepsychologen (al klinkt dat wel een beetje vies). Ook bij roddelen 1447 komen endorfines vrij die zorgen voor een gevoel van ontspanning en geluk Zo word je die leuke collega 1468 Wees knap en als dat niet lukt: kleed je verzorgd en volgens de etiquette van 1470 het bedrijf Imiteer je collega s: praat over dezelfde dingen, spiegel hun lichaamshouding 1491 als je met ze praat, zoek naar overeenkomsten (kind, hobby, auto, 1492 geboortedatum) Slijm: glimlach, haal koffie, maak collega s complimenten, zeg hoe leuk je het 1512 bedrijf vindt en de mensen die er werken Wees vooral niet jezelf. Niets is zo waar als: to go along to get along. Pas je 1544 aan: dan vinden mensen je het allerleukst. Pas na een tijdje laat je meer van 1554 je eigenaardigheden zien (die dan opgevat worden als reuze authentiek) Vertel niet over jezelf, maar luister naar de ander en nodig hem uit om over 1580 zichzelf te vertellen (weet je meteen waarom het voor anderen niet 1587 interessant is als je over jezelf praat) Omgaan met moeilijke collega s 1605 Zo. En dat ging dan nog over de omgang met de normale collega s. Achter 1617 die beeldschermen en kale ficussen houdt zich ook nog een leger aan 1625 moeilijke collega s schuil. Mensen met neurotische trekjes rigide, 1635 opvliegend, pleasend, bazig, perfectionistisch, faalangstig - met wie het lastig 1637 samenwerken is Die nerd tegenover je van wie je geen idee hebt wat erin hem omgaat omdat 1665 zijn gezicht een grote leegte uitstraalt. Je weet eigenlijk niet meer van hem 1677 dan dat hij contact met collega s nutteloos gedoe vindt. Lekker gezellig. Of 1690 die slecht luisterende, arrogante tuthola, die het altijd beter weet en die overal 1699 een machtsstrijd van maakt. En dan het eeuwig-thee-halende kindvrouwtje, Werkboek bij de cursus Speed Reading alle rechten voorbehouden 6

7 1712 dat godbetert ook al bijna dertig is. Wanneer gaat die zich eens volwassen 1723 gedragen? Ze kunnen je het bloed onder de nagels vandaan halen Omgaan met gewone collega s leek misschien een klus. Omgaan met 1744 moeilijke collega s kan gemakkelijk een dagtaak worden. Wat je er natuurlijk 1748 niet van moet maken Regel één voor mensen met lastige collega s luidt dan ook: kijk naar je eigen Bedenk om te beginnen waarom je zo allergisch reageert. Waaróm stoort het 1788 gedrag je eigenlijk zo? Het is heel gemakkelijk om van de ander te zeggen 1800 dat hij niet deugt. Waarschijnlijk heeft je allergie te maken met een 1809 tegengestelde dominante karaktertrek van jouzelf (Als je iemand neurotisch 1821 pietluttig vindt, ben je zelf misschien neurotisch chaotisch. In dat geval moet 1827 je gewoon accepteren dat jullie nogal verschillen Humor kan in zo n geval helpen; noem een dominante collega gekscherend 1848 boss, of generaal. Zo n bijnaam suggereert plagerige intimiteit en vertelt 1860 tegelijkertijd de waarheid. Iemand zal er niet door veranderen, maar dat hoeft 1874 niet. Jij hebt een manier gevonden om er mee om te gaan. De vervelende 1887 waarheid is namelijk dat je een ander niet kunt veranderen: dat je alleen 1894 invloed kunt uitoefenen op je eigen gedrag. Einde van de tekst Werkboek bij de cursus Speed Reading alle rechten voorbehouden 7

8 Oefentekst 13: de drie stappen van het snellezen Omgaan met (andere) lastige situaties: zo hoort het! Hieronder een aantal adviezen van etiquettedeskundige Beatrijs Ritsema (met commentaar). Hoe kleed ik me op kantoor? Zakelijk! Mevrouw Ritsema kan het niet vaak genoeg herhalen. Geen decolletés (dat leidt maar af) of andere blote onderdelen. Een en ander hangt vanzelfsprekend wel af van het betreffende kantoor. Kijk om je heen en pas je aan (een beetje). Op een reclamebureau kun je je meer frivoliteiten veroorloven (sterker nog, die behoren daar weer tot de dresscode) dan bij een bank, waar vermoedelijk een dresscode van bovenaf wordt opgelegd. Moet ik mijn collega s uitnodigen op mijn huwelijk? Dat is wel zo aardig. Niet voor de hele dag vanzelfsprekend. Maar wel voor de receptie of het feest. Nodig óf de hele afdeling uit óf niemand. Alleen bij een grote afdeling kun je enkel de meest nabije collega s uitnodigen. Dat moeten dan ook wel vrienden zijn - anders krijg je alsnog scheve gezichten van niet-uitgenodigden. Angst voor een tenenkrommende sketch vindt mevrouw Ritsema overdreven: het hoort erbij. Wij vinden hem gegrond. En zeggen: neem maatregelen. Vraag de ceremoniemeester te allen tijde te voorkomen dat de collega s gaan zingen. Zet bijvoorbeeld op de uitnodiging dat acts van tevoren dienen te worden aangemeld bij de ceremoniemeester en laat die laatste bij een verzoek van kantoor zeggen dat de planning van de avond helaas geen enkel gaatje meer openlaat. Moeten we naar de begrafenis van de partner/ouders van een collega? Tenzij je de overledene persoonlijk kende, ga je er in de regel niet naar de begrafenis van een ouder. Ook als je een kaart ontvangt, hoef je niet te gaan: een kaart is een aankondiging, geen uitnodiging. Stuur een condoleancebriefje of -kaart naar de achtergebleven collega. Een of sms kan ook. Anders wordt het als een collega een partner of kind verliest; dat vraagt veel meer steun van collega s, ook al kennen ze de overledene niet. Zoenen bij de jaarwisseling? Quasi-intieme kantoorgewoonte waar minder kleffe mensen makkelijk iets tegen kunnen doen, vindt mevrouw Ritsema. Neem zelf het initiatief door met gestrekte arm op iemand af te stappen en de ander hartelijk de hand te schudden. (Heb overigens niet de illusie dat degene wiens hand zo geschud wordt niet zo zijn gedachtes heeft over de uitgestrektheid van die arm.) Of zeg gewoon: De beste wensen, iedereen! Ik ga niet zoenen, hoor, daar doe ik niet aan. Hetzelfde geldt voor verjaardagen. Werkboek bij de cursus Speed Reading alle rechten voorbehouden 8

9 Kun je je baas te eten uitnodigen? Je baas uitnodigen voor het diner is vrij ongewoon. Vóór de jaren vijftig was het een serieus ding waar je met je vrouw (de ondergeschikte was toen altijd man) weken van tevoren mee bezig kon zijn. Nu hoeft dat niet meer. Tenzij je bevriend bent met de baas. Of tenzij je het leuk vindt om hem of haar uit te nodigen. Tenzij het zo n platte organisatie is dat er eigenlijk geen verschil is tussen de chef en de medewerkers. Hé Pinda! moet een foute grap kunnen? Kantoorhumor - er zijn hele tv-series over gemaakt. Maar humor op het werk is een delicate kwestie. Toen werk nog simpel was en gedaan werd door een groepje witte mannen, konden die hun collegiale band versterken door lekker ongenuanceerde en seksistische grappen over vrouwen te maken. Of over homo s. Lachen. Maar sinds vrouwen, allochtonen, homo s, gehandicapten en gelovigen uit alle windrichtingen de werkvloer mede bevolken kunnen grappen over bepaalde groepen echt niet meer. Ook niet als ze zo fout zijn dat ze wel weer kunnen. Pinda, Schoonheid, Mietje niet doen. Hoe kom je van een kletsende collega af? Dat is echt heel eenvoudig. Er is geen plek op aarde waar de smoes Hé sorry, maar ik moet weer eens aan het werk; ik heb een deadline legitiemer is dan op kantoor. Appeltje eitje. Muziek, vloeken, zweetlucht, luidkeels telefoneren Help! Mijn collega neemt te veel ruimte in Muziek? Schandalig! Laat iemand een ipod op zijn hoofd zetten. Vloeken? Kan echt niet meer (zie Hé Pinda! ). Alles waar anderen aanstoot aan kunnen nemen, dient onmiddellijk uit het gewoonterepretoire te worden geschrapt. Een collega die deze onhebbelijkheden vertoont? Klaag bij de chef die mag het verder oplossen. Ter overweging: overmatig zwetende collega s lijden, vergeet dat niet. Of ze zijn zich niet bewust van hun overproductie. Ook erg. Een terechtwijzing zal dus subtiel moeten gebeuren en niet door middel van een deo in cadeauverpakking. (Overigens vinden we dat mevrouw Ritsema in alle andere gevallen de kracht van humor onderschat: een harde grap is een fijne manier om je collega de waarheid te zeggen en toch te blijven lachen en je chef erbuiten te houden.) Einde van de tekst Mocht je klaar zijn, maar de oefening loopt nog door, dan kun je deze tekst nog een keer lezen. Werkboek bij de cursus Speed Reading alle rechten voorbehouden 9