Abstracts. Nederlandse Demografiedag

Transcriptie

1 Abstracts Nederlandse Demografiedag Utrecht, 9 november 2011

2 Ronde 1 11:00-12:30 Sessie 1a (NL): Regionale bevolkingsontwikkelingen Sessievoorzitter: Henk Hilderink Locatie: Opzoomerkamer 1. Inwonertallen wijken en buurten nu beter door de tijd Ingeborg Deerenberg vergelijkbaar 2. Analyses en uitkomsten PBL/CBS regionale Andries de Jong bevolkings- en huishoudensprognose Gezondheid in krimpregio's Antonia Verweij 4. Population Decline in Communities in Northeastern- Netherlands: A Life Course Perspective Sessie 1b (NL): Arbeidsmarktkansen en -participatie 1. Het effect van regio- en sector-kenmerken op etnische discriminatie op de arbeidsmarkt 2. Gunstige omstandigheden voor werk-privé beleid binnen Europese bedrijven 3. Women's marital power in male-breadwinner and post-communist societies: resources, gender ideology, and intra-household decision-making Sessie 1c (EN): Historical studies and case-studies Hans Elshof Sessievoorzitter: Hanna van Solinge Locatie: Kernkampkamer Lieselotte Blommaert Wike Myriam Been Maike van Damme Sessievoorzitter: Ajay Bailey Locatie: Eijkmankamer 1. Migration paradigm shifts and transformation of Suzan van der Pas migrant communities: The case of Dutch kiwis 2. The instability of transnational marriages: comparing Kim Caarls Ghanaian migrants in Europe and their non-migrant counterparts in Ghana 3. At the ass of the geography : Experiencing and Nina Conkova coping with rural depopulation and its consequences - A case study of Bania, Bulgaria 4. Sterfte onder Surinaamse slaven kort voor de Huub Everaert afschaffing van de slavernij in 1863 Nederlandse Demografiedag

3 Sessie 1d (EN): Intimate relationships and family formation Sessievoorzitter: Eva-Maria Merz Locatie: Kanunnikenzaal 1. The demographic consequences of a precarious Marloes de Lange labor market entry: the role of education in the timing of family formation and dissolution 2. The meaning of cohabitation in Europe Nicole Hiekel 3. Non-marital childbearing among Belgian baby boomers in the early 1990s: the effect of education, household position, repartnering and regional differences 4. Why Do Intimate Partners Not Live Together? Evidence on LAT Relationships Across Europe Sessie 1e (NL): Ouder worden en gezondheid 1. Trend in de ervaren gezondheid van Nederlandse ouderen tussen 1992 en 2009: veranderde associaties met chronische ziekten en lichamelijke beperkingen 2. Tegengestelde trends in ontwikkeling (gezonde) levensverwachting? 3. The difference between subjective and actuarial remaining length of life among Dutch older persons and the role of age. 4. I don't want to depend on other people. Older people and their perception of declining capabilities and quality of life David De Wachter Aat Liefbroer Sessievoorzitter: Mieke Reuser Locatie: Aula Martijn Huisman Jan-Willem Bruggink Sanne Wiegersma Louise Meijering Nederlandse Demografiedag

4 Ronde 2 13:45-15:15 Sessie 2a (NL): Demografische methoden, modellen en databronnen Sessievoorzitter: Frans Willekens Locatie: Opzoomerkamer 1. A new approach to analyse longitudinal Alette Spriensma epidemiological data with an excess of zeros 2. Verandering van huishoudenspositie door Carel Nolke Harmsen verhuizing 3. Social Mobility and Status Attainment in a European Harry Ganzeboom Perspective: the European Social Survey as a Source of Error-corrected Intergenerational Stratification Data 4. Demografie van Caribisch Nederland Frank van der Linden en Lian Kösters Sessie 2b (NL): Arbeid en uittreding Sessievoorzitter: Kène Henkens 1. Vergrijzing en ontgroening in het Middelbaar beroepsonderwijs 2. Retaining older workers- do age norms and stereotypes influence managers evaluations? 3. Mobiliteit aan het einde van de loopbaan en de bereidheid om door te werken na 65 jaar 4. Retirement as role loss. Effects of withdrawal from the occupation on voluntary activities and family contacts Sessie 2c (NL): Migranten en migratie Locatie: Kernkampkamer Nienke Esther Hornstra Kasia Karpinska Hanna van Solinge Levi van den Bogaard Sessievoorzitter: Frank van Tubergen Locatie: Eijkmankamer 1. Trends in Islamitische zelfbenoeming en Fransje Smits moskeebezoek onder (kinderen van) Turkse en Marokkaanse immigranten in Nederland : beschrijvingen en verklaringen 2. Gemengde huwelijkssluiting onder de tweede Helga de Valk generatie: de rol van individuele- en buurtkenmerken 3. Euro-marriages in the Netherlands Cathelijne de Busser 4. Leidt werkloosheid van immigranten tot eerder vertrek uit Nederland? Govert Ewout Bijwaard Nederlandse Demografiedag

5 Sessie 2d (EN): Intergenerational relations 1. Childhood attachment and social networks in adulthood 2. Empirical trends in post-divorce nonresident father contact in the Netherlands: the role of father involvement during marriage 3. Consequences of divorce for the intergenerational transmission of income 4. The grandparent factor in modern fertility: a comparative perspective Sessie 2e (EN): Health and care 1. Samenwerking tussen informele en formele hulpverleners 2. Intergenerational Proximity, Contact and Subjective Well Being of Elderly Parents in the Netherlands 3. Health-related behavior as a mechanism behind the relationship between neighborhood social capital and individual health 4. High BMI in infancy and childhood, what does it mean? Sessievoorzitter: Matthijs Kalmijn Locatie: Kanunnikenzaal Eva-Maria Merz Sarah-Katharina Westphal Marjolijn Das Fleur Thomése Sessievoorzitter: Jennifer Barrett Locatie: Belle van Zuylenzaal Marianne Jacobs Marieke van der Pers Sigrid M. Mohnen Hinke Haisma Nederlandse Demografiedag

6 Ronde 3 15:45-17:15 Sessie 3a (NL): Wooncarrieres en woningmarkt Sessievoorzitter: Clara Mulder Locatie: Opzoomerkamer 1. Verhuiswensen, daadwerkelijk verhuizen en Peteke Feijten meningsverschillen tussen partners: een longitudinale analyse van verhuisgedrag 2. De gevolgen van de vergrijzing voor de Frank van Dam Nederlandse woningmarkt 3. Vergrijzing, gezondheid en woningmarkt Marcus Arie de Graaf Sessie 3b (NL): Familierelaties 1. Een empirische validatie van verschillende gezinstypologieën: de associatie tussen gezinstype en het welzijn van kinderen na een ouderlijke (echt)scheiding 2. Woonarrangementen na de scheiding: de beste keuze voor wie? 3. Toekomstverwachtingen van adolescenten: Wat is de rol van sociaaleconomische herkomst? 4. Gezinsstructuur, ouderlijke hulpbronnen en schoolniveau van 10 cohorten 15-jarigen in Nederland ( ) Sessie 3c (EN): Diversity, assimilation, and social trust 1. Interethnic friendships in schools: Testing the byproduct hypothesis in England, Germany, the Netherlands and Sweden 2. Timing preferences and age norms in the transition to adulthood among immigrants and majority groups in Europe 3. I am religious, so I trust others - A cross national comparison to see to what extent religious involvement and religious context affect social trust 4. Recht doen aan superdiversiteit - Alternatieve classificaties als voorspellers van sociaal vertrouwen en sociale integratie Sessievoorzitter: Aat Liefbroer Locatie: Kernkampkamer Sofie Vanassche Wilma Bakker Micha Keijer Ruben van Gaalen Sessievoorzitter: Helga de Valk Locatie: Eijkmankamer Sanne Smith Jennifer Holland Ellen Dingemans Inge Noback Nederlandse Demografiedag

7 Sessie 3d (EN): Fertility Sessievoorzitter: Melinda Mills Locatie: Kanunnikenzaal 1. Male period fertility data Elma Wobma 2. The impact of Occupational Gender Segregation on Fertility: Effects for Men and Women 3. Autonomy values and timing of childbearing: A cross-european comparison 4. Work, fertility and uptake of family policies: an exploration of socio-economic differentials in Europe Sessie 3e (NL): Sterfte Katia Begall Arieke Rijken Karel Neels 1. Regionale verschillen in sterfte verklaard Rob Loke 2. The longevity of visual artists in the Low Countries through the ages 3. Dutch comparability ratios based on time series analysis for the change of ICD9 to ICD10 in coding causes of death 4. Cause-specific mortality trends in the Netherlands ( ) corrected for coding changes Sessievoorzitter: Andries de Jong Locatie: Belle van Zuylenzaal Frans van Poppel Ronald van der Stegen Wiet Koren Nederlandse Demografiedag

8 Postersessie Scriptieprijs 12:30-13:45 Locatie: Foyer The Role of the Availability of Attractive Alternative Partners in Union Dissolution De invloed van veranderde richtlijnen op gebruikersprevalenties van benzodiazepine en statine: leeftijd, periode en cohort effecten. Socialisation and selectivity in migrant fertility. The case of Russian migrants in Estonia Life into a New Culture. Nature of Adjustment of Bangladeshi Immigrants in the Netherlands Een oppas voor opa. - Een studie naar de informele zorgbereidheid ten aanzien van ouderen in een vergrijzende samenleving. Seks en Bevolking: Daar zijn er twee voor nodig A different place for different people? - Inequalities in the Effect of the Urban Neighbourhood on Residents Socioeconomic Status Bounded Rationality: Perceptions of Contraceptives of Adolescents in Uganda Ontgroening in Hongarije na 1990: een analyse naar de effecten van toenemende onderwijsparticipatie, economische omwentelingen en varierend sociaal beleid. Social networks and social well-being Onoverkoombare verschillen? Interetnisch huwelijk en echtscheiding in Nederland, Tali Spiegel Maarten Bijlsma Liili Abuladze Kazi Shek Farid Jorik Vergauwen Myriam Hemsteede Emily Miltenburg Billie de Haas Jonas Wood Sanne Visser Sanne Smith Nederlandse Demografiedag

9 Plattegrond Academiegebouw Nederlandse Demografiedag

10 Sessie 1a (NL): Regionale bevolkingsontwikkelingen 11:00 - Opzoomerkamer Voorzitter: Henk Hilderink Inwonertallen wijken en buurten nu beter door de tijd vergelijkbaar Ingeborg Deerenberg Centraal Bureau voor de Statistiek Ingeborg Deerenberg Vrijwel jaarlijks veranderen enkele gemeenten hun wijk- en buurtindeling. Vaak heeft dit te maken met herindelingen of grenswijzigingen. Ook kan het aantal wijken en buurten toe- of afnemen, bijvoorbeeld wanneer grootschalige nieuwbouw aan de rand van een stad als nieuwe buurt wordt onderscheiden. Door grenswijzigingen op gemeente-, wijk- en buurtniveau zijn regionale cijfers slecht door de tijd heen te vergelijken. Dit probleem heeft het CBS ondervangen door de regionale indeling constant te houden, waardoor cijfers volgtijdelijk vergelijkbaar worden. Daarbij is gebruik gemaakt van het Sociaal Statistisch Bestand over de jaren 1999 tot en met Mogelijkheden van volgtijdelijk vergelijkbare cijfers. 1. Veranderingen ontdoen van vertekening. De werkelijke stijging van het aantal inwoners van een buurt is te zien, in plaats van fictieve stijgingen/dalingen door wijzigingen in buurtgrenzen. 2. Nieuwbouw in kaart brengen. De groei van het aantal inwoners door nieuwbouw kan helder in kaart worden gebracht. 3. Krimpende bevolking in beeld. De krimp, onder meer aan de randen van Nederland, is goed in beeld te brengen. 4. Veranderde bevolkingssamenstelling tonen. Niet alleen de verandering van het aantal inwoners kan inzichtelijk worden gemaakt, maar ook veranderingen in bijvoorbeeld hun herkomstgroepering. Nederlandse Demografiedag

11 Sessie 1a (NL): Regionale bevolkingsontwikkelingen 11:00 - Opzoomerkamer Voorzitter: Henk Hilderink Analyses en uitkomsten PBL/CBS regionale bevolkings- en huishoudensprognose 2011 Andries de Jong Planbureau voor de Leefomgeving Andries de Jong Vanaf 2004 zijn het PBL en het CBS bezig met het opstellen van een regionale bevolkings- en huishoudensprognose, met het model PEARL. Dit jaar verschijnt de 4e edities van deze prognose. Voor het maken van de regionale prognose wordt een scala van analyses uitgevoerd: de vruchtbaarheid, sterfte, buitenlandse migratie en binnenlandse migratie en huishoudensovergangen. Bij deze analyses staat de regionale variatie op gemeentelijk niveau centraal. Daarnaast wordt gekeken naar verschillen tussen autochtonen en allochtonen (nader onderscheiden naar diverse herkomstgroeperingen). Bij de uitkomsten staat de diversiteit in regionale ontwikkelingen centraal. In de Randstad is er sprake van bevolkingsgroei, terwijl in de periferie stilstand dan wel krimp zal optreden. Nederlandse Demografiedag

12 Sessie 1a (NL): Regionale bevolkingsontwikkelingen 11:00 - Opzoomerkamer Voorzitter: Henk Hilderink Gezondheid in krimpregio's Antonia Verweij Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Centrum voor Volksgezondheid Toekomst Verkenningen Antonia Verweij en Fons van der Lucht De ruimtelijke en sociale gevolgen van demografische krimp staan tegenwoordig volop in de belangstelling. Gevolgen voor de gezondheidssituatie zijn tot nu toe onderbelicht gebleven, terwijl ze wel voor de hand liggen. Zo kunnen een veranderde bevolkingssamenstelling, afname van zorgvoorzieningen of veranderingen in de leefomgeving invloed hebben op de gezondheid van de bevolking. In ons onderzoek hebben we verkend in hoeverre de gezondheid in krimpregio's (Parkstad Limburg, Zeeuws- Vlaanderen en Eemsdelta) verschilt van de gezondheid in de rest van Nederland. Analyses zijn uitgevoerd op het Woon Onderzoek Nederland (WoON) (n = ). Als indicator voor gezondheid is ervaren gezondheid gebruikt. Daarnaast zijn bevolkingskenmerken meegenomen: geslacht, leeftijd, huishoudenssamenstelling, etniciteit, opleidingsniveau en inkomen. Logistische regressie modellen zijn toegepast. De ervaren gezondheid is minder goed in Parkstad Limburg en Zeeuws-Vlaanderen dan in de rest van Nederland. Eemsdelta verschilt niet van de rest van Nederland. In Parkstad Limburg, de eerste regio die met demografische krimp te maken heeft, zijn de verschillen in gezondheid met de rest van Nederland het grootst (OR=1,5). Correctie voor verschillen in bevolkingsopbouw heeft weinig invloed op de gevonden gezondheidsverschillen. Nederlandse Demografiedag

13 Sessie 1a (NL): Regionale bevolkingsontwikkelingen 11:00 - Opzoomerkamer Voorzitter: Henk Hilderink Population Decline in Communities in Northeastern- Netherlands: A Life Course Perspective Hans Elshof Rijksuniversiteit Groningen Hans Elshof en Leo van Wissen It is expected that the total population of The Netherlands will start to decline around In some Dutch regions this process has already started. The Eemsdelta -region, northeast of the city of Groningen, is an example. The paper is aimed at investigating demographic processes and its causes and consequences at neighbourhood-level, using register based microdata covering the period At this moment the major cause of population decline in Eemsdelta is the out-migration surplus. Therefore we have structured our research around a migrational life course perspective, focusing on the following four phases: a) leaving the parental home, b) starting a family, c) a worker's life, and d) old age. To each of these phases we link demographic changes and events. Shifts in age structures, but also the very act of leaving the parental home, are two examples. The objective of the paper is to relate data that can be seen as measures of livability of the area whether they be present or absent to the phases of the life course perspective. Here, various kinds of public services, jobs, shops, infrastructure and the surrounding environment are of interest. Nederlandse Demografiedag

14 Sessie 1b (NL): Arbeidsmarktkansen en -participatie 11:00 - Kernkampkamer Voorzitter: Hanna van Solinge Het effect van regio- en sector-kenmerken op etnische discriminatie op de arbeidsmarkt Lieselotte Blommaert Universiteit Utrecht - Sociologie Lieselotte Blommaert en Marcel Coenders Als gevolg van migratie is de bevolkingssamenstelling van Nederland veranderd. Dat heeft ook gevolgen voor de arbeidsmarkt. Eerder onderzoek heeft aangetoond dat personen met een migratieachtergrond vaker werkloos zijn, een baan van een lager niveau en een lager inkomen hebben dan autochtonen. Een van de oorzaken hiervan zou kunnen liggen in discriminatie. Experimenten worden algemeen gezien als de beste methode om vast te stellen of discriminatie voorkomt. In de jaren negentig onderzocht Bovenkerk etnische discriminatie op de Nederlandse arbeidsmarkt middels een grootschalig veldexperiment. Daarna is er gedurende vijftien jaar slechts op veel kleinere schaal dergelijk onderzoek gedaan. In 2008 voerde het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) opnieuw een grootschalig veldexperiment uit. Dat toonde op overtuigende wijze aan dat discriminatie van etnische minderheden inderdaad een rol speelt op de hedendaagse Nederlandse arbeidsmarkt. Hoewel deze studie cruciale kennis opleverde over het voorkomen van etnische discriminatie, bleven belangrijke vragen over welke factoren van invloed zijn op discriminatie onderbelicht. In dit artikel onderzoeken we het effect van werkloosheidspercentages en percentages allochtonen binnen regio's en sectoren op de kans dat etnische discriminatie op de arbeidsmarkt zich voordoet. Daarvoor verrijken we de gegevens van het veldexperiment uitgevoerd door het SCP met cijfers over regio- en sectorkenmerken. Nederlandse Demografiedag

15 Sessie 1b (NL): Arbeidsmarktkansen en -participatie 11:00 - Kernkampkamer Voorzitter: Hanna van Solinge Gunstige omstandigheden voor werk-privé beleid binnen Europese bedrijven Wike Myriam Been Universiteit van Utrecht Wike Been, Tanja van der Lippe en Laura den Dulk Naar aanleiding van de toename van het aantal tweeverdieners hebben Europese bedrijven en overheden werk-privé beleid geïntroduceerd. Dit beleid dient er toe om de combinatie van werk en zorg te vergemakkelijken. Het belang van dergelijk beleid zal in de nabije toekomst toenemen, wanneer de arbeidscapaciteit van vrouwen nodig is als een gevolg van de vergrijzing. Binnen deze studie richten we ons op gunstige omstandigheden voor werkprivé beleid bij bedrijven. Hierbij nemen we institutionele- en economische theorie als uitgangspunt. Eerst kijken we hoe bedrijfskenmerken, de houding van managers en institutionele omstandigheden samenhangen met werk-privé beleid bij bedrijven. Daarna onderzoeken we of gunstige omstandigheden voor werk-privé beleid elkaar ook versterken. We gebruiken data van de Establishment Survey on Working Time and Work-Life Balance, met informatie uit 21 landen en van meer dan bedrijven. De resultaten van de multilevel analyse laten zien dat grote bedrijven, organisaties in de publieke sector, bedrijven met een hoog percentage vrouwen en bedrijven met een HR manager met een positieve houding tegenover werk-privé beleid, over het algemeen meer werk-privé beleid aanbieden. Daarnaast is er een positieve samenhang tussen werk-privé beleid bij bedrijven en overheidsregelingen rondom ouderschapsverlof en gender gelijkheid. Deze gunstige institutionele omstandigheden versterken ook de positieve samenhang tussen gunstige bedrijfskenmerken en werk-privé beleid. Nederlandse Demografiedag

16 Sessie 1b (NL): Arbeidsmarktkansen en -participatie 11:00 - Kernkampkamer Voorzitter: Hanna van Solinge Women's marital power in male-breadwinner and postcommunist societies: resources, gender ideology, and intrahousehold decision-making Maike van Damme Universiteit van Tilburg Maike van Damme Studies on the division of labour within the household have demonstrated that decreasing gender inequality within couples is an important condition for declining gender inequalities on the labour market. From the relative resources hypothesis it can be derived that as women gain more and more resources (education, earnings), they will have more power to negotiate to do less housework and to focus more on paid work. Thus, more resources for women will reduce gender inequalities on the labour market. On the other hand, traditional gender role values may be a barrier to adjust a traditional division of labour within the household and may therefore hinder a trend towards more gender equality on the labour market. Using the GGS, I assess to what extent the division of labour between spouses in male-breadwinner and postcommunist societies can be explained by women's relative resources on the one hand and their gender role values on the other hand. Both types of societies are interesting contexts to test my hypotheses because both have relatively traditional gender role norms, but differ in the extent of women's position on the labour market. Additionally, I test to what extent women's relative resources are indeed translated in marital power as the relative resources hypothesis assumes. Nederlandse Demografiedag

17 Sessie 1c (EN): Historical studies and case-studies 11:00 - Eijkmankamer Voorzitter: Ajay Bailey Migration paradigm shifts and transformation of migrant communities: The case of Dutch kiwis Suzan van der Pas VU medisch centrum, EMGO Instituut - LASA Suzan van der Pas en Jacques Poot This paper explores the dynamics of Dutch community change in New Zealand since The Netherlands has been the largest source country of migrants from continental Europe to New Zealand, but by percent of the Netherlands born were older than 65. We find that there are three distinct cohorts of these migrants, each covering roughly 20 years of arrivals: a large cohort of post-war migrants (those who arrived in the 1950s and 1960s), and much smaller cohorts of skilled migrants (those who arrived in the 1970s and 1980s), and transnational professionals (those who arrived in the 1990s or more recently). Early migrants were mostly younger on arrival, more religious, less educated and had more children than the subsequent cohorts. More recent migrants are increasingly highly qualified and in high-skill occupations. Dutch Kiwis are more geographically dispersed than other immigrants, and more recent arrivals are relatively more often located in rural areas. This transformation of the Dutch community in New Zealand can be linked to global and New Zealand/Netherlands specific changes that have conditioned the character and volume of the migrant flows and the dynamics of migrant community development. Nederlandse Demografiedag

18 Sessie 1c (EN): Historical studies and case-studies 11:00 - Eijkmankamer Voorzitter: Ajay Bailey The instability of transnational marriages: comparing Ghanaian migrants in Europe and their non-migrant counterparts in Ghana Kim Caarls Maastricht University Kim Caarls, Valentina Mazzucato en Djamila Schans This paper addresses the instability of marriages across borders. Several socio-demographic studies have related international migration with an increase in divorce. However, the majority of these studies fail to compare migrants with non-migrants and mainly focus on guestworkers in Europe, while little is known about migrants from sub-saharan Africa. Contemporary marriage instability is thus viewed as resulting from contemporary trends such as migration. Simultaneously, several anthropological studies suggest that marriages in West Africa have always been unstable. Based on these historical-anthropological studies, marriage instability is associated with notions about the fluidity of West African marriages. The aim of this study is twofold. Firstly, to combine these two different views so as to examine divorce patterns of migrants, non-migrants and returnees over time. Secondly, to explore the determining factors that underlie these patterns. These analyses, by means of multilevel event history, are based on data from the international programme Migration between Africa and Europe, which is funded by the 7th Framework Programme for Research of the European Commission. We will use the life histories collected from Ghanaian migrants currently living in The Netherlands and the U.K., Ghanaians who returned to Ghana after their stay abroad, and Ghanaians who never left Ghana (n = 1645). Nederlandse Demografiedag

19 Sessie 1c (EN): Historical studies and case-studies 11:00 - Eijkmankamer Voorzitter: Ajay Bailey At the ass of the geography : Experiencing and coping with rural depopulation and its consequences - A case study of Bania, Bulgaria Nina Conkova University of Groningen Nina Conkova, Leo van Wissen en Ajay Bailey Depopulation in Bulgaria is observed at national, regional and rural levels. The rural depopulation dates its commencement from the period after the Second World War and is most strongly pronounced in the country nowadays. This paper deals with the experience of rural depopulation and its consequences, and the related coping behavior of the inhabitants of Bania. Bania is a former resort village which is situated in South-central Bulgaria and has been in a state of depopulation since By means of in-depth interviews, it was revealed that the depopulation and its consequences are well manifested in the village of Bania. While the participants seem to experience the depopulation process fairly alike, the meaning of its consequences is somewhat different for the different generations. The elderly participants lay special emphasis upon health care and social problems. They are equipped with fewer coping resources and are more dependent on social support provided by their families and neighbours. The younger participants experience more strongly problems resulting from high unemployment, lack of adequate transportation, lack of entertainment and disrupted infrastructure. The women are contingent on social support provided by the community whereas the men have more material resources and thus more problem-focused coping behaviour. Nederlandse Demografiedag

20 Sessie 1c (EN): Historical studies and case-studies 11:00 - Eijkmankamer Voorzitter: Ajay Bailey Sterfte onder Surinaamse slaven kort voor de afschaffing van de slavernij in 1863 Huub Everaert Huub Everaert Sinds het verschijnen van Van Stipriaans Surinaams contrast (1993) zijn er nauwelijks nog geboorte- en sterftecijfers over de Surinaamse slavenbevolking gepubliceerd. Dat is om meerdere redenen jammer. De destijds gepubliceerde kengetallen zijn niet altijd even verfijnd, de resultaten verbrokkeld en de gebruikte analysemethoden doen inmiddels gedateerd aan met als gevolg dat belangrijke demografische kwesties onaangeroerd blijven. Op basis van 4582 slaven afkomstig van 13 suiker- en 8 katoenplantages wordt met behulp van multilevel logistische regressie op een person-period bestand (event history analysis) gekeken naar de invloed van vigerende arbeidsomstandigheden op sterfte. Daarnaast wordt ook de vraag beantwoord in hoeverre gedwongen transporten van slavenmachten van de ene naar de ander plantage inderdaad geleid hebben tot een verhoogde sterftekans. Op plantageniveau kijken we naar de invloed van variabelen als gewas, oppervlakte en wel of geen stoommachines. De studie toont aan dat de sterftekansen van slaven afdoende kunnen worden verklaard door persoonsvariabelen als geslacht, leeftijd en gedwongen transport, en niet afhangen van plantageherkomst of arbeidsomstandigheden over de periode Nederlandse Demografiedag

21 Sessie 1d (EN): Intimate relationships and family formation 11:00 - Kanunnikenzaal Voorzitter: Eva-Maria Merz The demographic consequences of a precarious labor market entry: the role of education in the timing of family formation and dissolution Marloes de Lange Radboud Universiteit Nijmegen Marloes de Lange en Sandra Buchholz Sinds de jaren 90 is er in Nederland een trend naar arbeidsmarktflexibilisering zichtbaar. Met name jongeren betreden de arbeidsmarkt na het verlaten van het onderwijs steeds vaker in een tijdelijke baan. De financiële onzekerheid die hiermee gepaard gaat belemmert jonge mensen mogelijk in het aangaan van verplichtingen op de lange termijn, zoals relatievorming of ouderschap. Ook relatie wellicht de kans om deze al dan niet te verbreken. De verwachting is echter dat er sociale verschillen bestaan in de demografische gevolgen van een precaire start op de arbeidsmarkt. Waar het onder hogeropgeleide vrouwen wellicht leidt tot uitstel van het moederschap, kan het voor lageropgeleide vrouwen juist een reden zijn om aan kinderen te beginnen. Anderzijds zullen lageropgeleide mannen met een onzekere baan wellicht moeite hebben om aan een partner te komen, waardoor zij het vaderschap moeten uitstellen, wat mogelijk in mindere mate geldt voor hogeropgeleide mannen. De vraag die wij in dit paper willen beantwoorden luidt daarom: In welke mate bepaalt een onzekere start op de arbeidsmarkt het moment van relatievorming of -ontbinding en ouderschap? En hoe verschilt deze relatie tussen lager- en hogeropgeleide mannen en vrouwen? Nederlandse Demografiedag

22 Sessie 1d (EN): Intimate relationships and family formation 11:00 - Kanunnikenzaal Voorzitter: Eva-Maria Merz The meaning of cohabitation in Europe Nicole Hiekel Netherlands Interdisciplinary Demographic Institute Nicole Hiekel, Aart Liefbroer en Anne-Rigt Poortman This study investigates the meaning of cohabitation across Europe. Two research questions are addressed: Do cohabiters differ in how they make sense of their cohabiting union? How does the meaning of cohabitation differ across European countries? Using data from the Generations and Gender Survey (GGS) we applied latent class analyses to indicators that measure the meaning of cohabitation for 9,166 cohabiters between 18 and 79 years old in ten European countries (Georgia, Romania, Hungary, Russia, Estonia, Bulgaria, Austria, Germany, France and Norway). The best fitting model consisted of three latent classes distributed differently across countries but with a cross-nationally invariant measurement structure: cohabitation as a trial marriage, as a poor man's marriage and as an alternative to marriage. Using multi-nominal regression and controlling for age, partnership duration and gender we find that countries persistently vary in the likelihood of membership in each of the latent classes. This is the first study identifying and quantifying the different meanings of cohabitation in Europe. We present a typology of the different meanings of cohabitation which is applicable in a number of Eastern and Western European societies. Nederlandse Demografiedag