weekblad voor HvA en UvA nr /02/2012 Let op: liefde kost tijd

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "weekblad voor HvA en UvA nr. 22 29/02/2012 Let op: liefde kost tijd"

Transcriptie

1 Folia Magazine weekblad voor HvA en UvA nr /02/2012 Let op: liefde kost tijd

2 (advertentie) hva onderwijsconferentie 29 MAArt 2012 laat je inspireren! programma carré uur wethouder Andree van es, rector hva jet bussemaker en winnaar hva research battle programma kohnstammhuis uur lunch in de Arena uur Masterclasses/workshops/events uur bekendmaking hva docent van het jaar en borrel Voor Alle hva Medewerkers kijk op Voor Meer informatie en schrijf je in! creating tomorrow Onderwijs conferentie spread Folia DEF.indd :22

3 MAsterclAsses workshops events Vrijheid VAN MeNiNgsuitiNg Als het recht om te twijfelen rob wijnberg heeft vrijheid van meningsuiting grenzen en zo ja, waar liggen die dan? Vrijheid van meningsuiting als het recht om te twijfelen. wil de echte AMsterdAMMer opstaan herman pleij het karakter van een gedoogcultuur is in hoge mate pragmatisch: alle betrokkenen moeten er voordeel bij hebben. komen er op essentiële punten kinken in de kabel, dan blijkt die tolerantie flinterdun. Maar zo gauw de voordelen voor allen weer zichtbaar worden, zijn we opnieuw met z n allen Amsterdammers. toptalent of topdocent huub Nelis hoe haal je het allerbeste uit je studenten? hoe halen we ze uit de zesjescultuur? willen ze eigenlijk wel opvallen door ergens in uit te blinken? concrete en nuttige tips hoe studenten te stimuleren om te groeien en uit te blinken. dare tot difer Melek usta wat betekent diversiteit voor de specifieke vaardigheden van docenten in de communicatie naar studenten, voor de werving van docenten en de samenstelling van het personeelsbestand, of voor de opbouw van het lesprogramma? patiëntenzorg en onderwijs in een Multi-etNische omge- ViNg karien stronks raoul engelbert we Amsterdam: de multiculturele samenleving, een uitdaging voor patiëntenzorg, onderwijs en onderzoek. wat zijn deze uitdagingen en hoe gaan we daar mee om? living labs ben kröse MettiNA VeeNstrA een internationale masterclass over de rol van living labs innovatieve onderzoeksomgevingen in de stad voor het onderwijs. salsa VerbiNdt de studenten Met de stad MArieke MegeNs MArieke lyppens hoe verbind je studenten aan het Amsterdamse onderwijs en de vragen die daar leven? door het samenwerkingsproject salsa op te zetten waarin de methodiek van coaching wordt ingezet. waar een crisis is, is een kans MArc lammers het is makkelijker je in moeilijke tijden te onderscheiden dan in makkelijke tijden. Als je benchmarkt, dan heeft iedereen dezelfde omgeving, iedereen heeft het nu zwaar, maar het gaat er juist nu om keihard te werken aan je performance. Maar hoe doe je dat? waar liggen de kansen? cultuurverandering in crisistijd - Alex straathof in deze tijd van minder geld staan organisaties voor nieuwe uitdagingen: met minder mensen meer en anders doen. dat vraagt vaak om een cultuurverandering. Maar hoe? MiNor ondernemerschap: de MusicAl MArtiN haring welk belang heeft een sociaal netwerk bij het opzetten van een (studenten) onderneming? Ace presenteert o.a. via een preview van de musical haar onderzoeksresultaten. studiesucces en begeleiding: wat werkt? MArieke VAN schaik lydie VAN de laar ga op zoek naar jouw beste ervaring in de begeleiding van studenten middels waarderende reflectie en bepaal vervolgens hoe je van de uitzondering de regel kunt maken. doe mee en denk mee in deze inspirerende workshop. ANders kijken NAAr opleiden Voor het werkveld lucie te lintelo ANtoiNette VAN berkel wat willen werkgevers als het gaat om het opleiden van hun medewerkers? hoe speelt de hva daar op in? en hoe kan dat beter? doe je voordeel met de inzichten opgedaan in het project leven lang leren. (onbeperkt) studeren AAN de hva bernadette everard riena dooijewaard wat betekent studeren met een functiebeperking aan de hva en het leveren van maatwerk voor de opleiding? bij wie kan de student met een functiebeperking terecht voor begeleiding en voorzieningen? learning ANd living in A connected world MAArteN VAN de burg ria jacobi frank kresin MArieke hochstenbach wordt de student creatieve producer in plaats van een passieve consumer in het (hva-)onderwijs? ervaar zelf wat online co-creatie is. begeleiden op AfstANd Met de dlwo ton plug gerard blijker een uitpuilende mailbox? Veel tijd kwijt aan studentenvragen? te weinig contacturen? ervaar hoe de dlwo je hierbij kan ondersteunen, altijd en overal! we honours AMsterdAM: design in society eric reiman dennis lohuis studenten ontwerp mee aan de stad van de toekomst aan de hand van de ervaringen uit dit honoursprogramma waarin grootstedelijke problematiek wordt aangepakt door studenten vanuit verschillende opleidingen. we honours AMsterdAM: olympische spelen guido VerMeuleN MArtiN breedijk jaap VAN hulten studenten is de Amsterdamse ambitie om de os 2028 naar Nederland te halen haalbaar? Als het aan een aantal honoursstudenten sm&o ligt wel. zij ontwikkelden een bidbook voor de spelen. duurzaamheid + hva = hogere kwaliteit VAN leven in AMsterdAM? ANNeMieke hooning katrien de witte harold swartjes leidt een focus op duurzaamheid binnen de hva tot een hogere kwaliteit van leven in Amsterdam? diverse afgeronde projecten op het gebied van onderwijs, onderzoek en bedrijfsvoering laten zien van wel! er was eens? peter VAN wijk storytelling: een goed verhaal verbeeldt en verbindt, inspireert en enthousiasmeert, wordt doorverteld. de hva heeft een profiel, dat zich bij uitstek leent voor storytelling. Maar hoe vertellen we het verhaal van de hva? hoe kunnen social media daarbij helpen? VluchteliNgstudeNteN: studeren in een VreeMd VAderlANd MArjolijN kaak Albert de Voogd tegen welke aanpassingsproblemen lopen vluchtelingstudenten aan? hoe gaan ze daar mee om? wat kun jij daar aan doen? rondleiding bouwplaats AMstelcAMpus bureau Nieuwbouw Neem een kijkje op de bouwplaats (met bouwhelm en laarzen) van de Amstelcampus met presentatie over de verbinding tussen programma Amstelcampus, stad en buurt. Onderwijs conferentie spread Folia DEF.indd :22

4 inhoud #23 Relaxed lenen 10 Geld lenen om relaxed te leven, veel studenten vinden het geen probleem. Als je er goed naar kijkt, is het belachelijk hoe ik leef. Herman Pleij, volkskenner 22 De Nederlandse befaamde tolerantie komt volgens emeritus hoogleraar Herman Pleij vooral voort uit pragmatisme. Als je neutraal bent, kun je met iedereen handel drijven. Liefde is lezen 28 Over geen onderwerp wordt zo veel geschreven als over de liefde. Ook door docenten van de UvA en HvA. Bondscoach Vermeulen 34 Een profiel van docent sport, management & ondernemen Gido Vermeulen, de nieuwe coach van het Nederlandse damesvolleybalteam. Overal waar hij gewerkt heeft zijn teams beter gaan spelen. Neem Claudia Schiffer in gedachten 37 Creatieve geheugentechnieken helpen je informatie beter onthouden. Door hüttenkäse met een naakt Duits model te associëren bijvoorbeeld. en verder uitgelicht 6-7 de week/het moment/navraag 8-9 passie 15 opinie Asis Aynan 19 Emma Curvers 20 brieven/promoties 21 objectief adviesdienst 33 drift 41 op de tong 43 lezingenladder 44 overigens 45 prikbord wasdom stage 49 toehoorders 50 de lezer/deining 51 4 Folia Magazine

5 redactioneel Pinkpop Met een ingezonden brief in dit nummer klaagt een lezer over het bijsluiten van andere bladen bij Folia Magazine. Bij het vorige nummer werd popmagazine Live XS meegezonden en een week eerder ontving de lezer een blad over leercentrum Floor van de HvA. Het was de briefschrijver niet zo zeer te doen om de inhoud van de content daar was niks mis mee maar om het milieuonvriendelijke plastic. Net als andere bladen sluit ook Folia Magazine af en toe een blad bij. Daar zijn vele redenen voor en een ervan is dat we er geld mee verdienen. Vroeger, en dan praat ik over een jaar of tien geleden, werd er in Folia, maar ook in vele andere universiteitsbladen, volop geadverteerd door grote bedrijven als banken en verzekeringsmaatschappijen. Die tijd is voorbij en de reguliere subsidie die we ontvangen van de universiteit en hogeschool is niet genoeg om wekelijks Folia Magazine te produceren en dagelijks onze site in de lucht te houden. We maken echter alleen specials als we vinden dat de inhoud ervan bij ons past. In het geval van het leercentrum van de HvA was onze overweging simpel. Floor is een unieke plek in de hogeschool omdat studenten er samenkomen met docenten en buurtbewoners. En omdat er extracurriculaire activiteiten worden uitgevoerd en ook soms iets wordt gedaan aan cultuur en literatuur. Uniek voor de HvA. In het geval van het bijsluiten van Live XS lag het anders. In de editie die wij bijsloten werd de complete programmering van Pinkpop bekendgemaakt. Wij vonden het een leuk extra cadeautje voor onze lezers. En voor de redactie was het een leuke bijkomstigheid dat muzikant Kyteman het eerste exemplaar in ontvangst nam. Jan Smeets (zie foto), al meer dan dertig jaar baas van Pinkpop, vertelde me bij de presentatie van het nummer dat het festival het vooral van Amsterdamse studenten moet hebben, omdat die elk jaar in groten getale richting Landgraaf afreizen. Maar ondanks deze goede redenen zullen we er geen gewoonte van maken om Folia Magazine in plastic te verpakken. De volgende special staat pas gepland in mei. 48 Jim Jansen, hoofdredacteur Folia Magazine, (twitter) Folia Magazine 5

6 Nagebootste natuur Om te achterhalen hoe bodem erosie het klimaat beïnvloedt, is op het Science Park een erosielab gebouwd. Sinds enkele maanden staan geo grafen daar in de stromende nepregen om bodemmonsters te nemen. tekst Marieke Buijs / foto Jan-Maarten Hupkes 6 Folia Magazine

7 De bodembakken die de helling vormen zijn zeven meter lang. Voor het huidige onderzoek zijn ze gevuld met löss (Van Dale: vruchtbare, weinig plastische leemsoort, licht vuilgeel of roodgeel van kleur, ook wel Limburgse klei genoemd ) uit Limburg. De hellingshoek kan variëren om verschillende landschappen na te kunnen bootsen. Het laagste deel van de bak is vlak, daar bekijken geografen niet het wegspoelen, maar juist het neerslaan van bodemdeeltjes. In de natuur is de regenintensiteit nooit constant, wat gestandaardiseerd erosie-onderzoek in het wild onmogelijk maakt. Met een regensimulator kunnen de onderzoekers in het lab de buien zelf regelen. Voor het huidige onderzoek valt er eens per week een flinke bui. Hoewel veel metingen geautomatiseerd zijn, moeten er toch altijd mensen de regen in om monsters te nemen. Wie zijn regenjas vergeet, kan een plastic poncho lenen. Bij het verplaatsen van de löss door de regen kunnen organische stoffen, die in de lössdeeltjes zitten opgesloten, vrijkomen en in CO2 worden omgezet. De geografen proberen te achterhalen of erosie inderdaad leidt tot een verhoogde CO2-uitstoot door onder aan de helling de CO2-concentratie te meten. Met grote spuiten nemen de onderzoekers ook regenwater af om te kijken welke stoffen daarin zijn opgelost. yyy Folia Magazine 7

8 de week Lekker daadkrachtig, zo n meldpunt voor overlastgevend Oost-Europees uitschot. Wellicht heeft het de Faculteit der Geesteswetenschappen (FGw) geïnspireerd om de eigen overlastgevende medemens aan te pakken: de roker. Deze week deed bedrijfsvoering een koene mail de deur uit waarin stond dat het roken voor de ingang van diverse panden als bijzonder hinderlijk wordt ervaren. Om te garanderen dat de niet-roker met frisse en propere longetjes het pand kan betreden, werd een aantal maatregelen aangekondigd: er komen nieuwe bordjes met verboden te roken en peukbestendige afvalbakken. Dat zal ze leren, die nicotineverslaafde rakkers. De peukonbestendige afvalbakken die er nu staan waren natuurlijk al tijden een steen des aanstoots. Om het roken voor de gebouwen helemaal met wortel en tak uit te roeien worden camera s opgehangen. Ach ja, waarom ook niet, zo n inbreuk op de privacy? Er staan immers grote belangen op het spel. Als ze op de FGw dan toch bezig zijn met zulke belangwekkende kwesties, waarom doen ze dan ook niet meteen iets aan de twijfelachtige manier waarop docenten papers en tentamens van hun studenten nakijken? Afgelopen week berichtte de Volkskrant dat tien procent van de Nederlandse docenten op universiteiten studenten laat slagen terwijl ze dat met de beste wil van de wereld niet verdienen. Tentamens zouden versoepeld worden, er zouden genadezesjes uitgedeeld worden en onvoldoendes voor een afstudeerscriptie zouden als een taboe worden beschouwd, bleek uit onderzoek van vier studenten journalistiek van de VU. De reden? Universiteiten willen studenten zo snel mogelijk af laten studeren, want dat brengt geld in het laatje. Maar wacht eens even, daar hadden ze op de FGw toch al lang iets op verzonnen? Daar wreek je je onvoldoende voor dat übersaaie Roken is bijzonder hinderlijk en genadezesjes worden gemeengoed. Zie hier de bron van alle kwaad: de peukonbestendige afvalbak. Een doorn in het oog van de niet-rokende medemens. Gelukkig maakt dit onding snel plaats voor zijn peukbestendige broertje. Deel van het masterplan van de Faculteit der Geesteswetenschappen om roken voor de gebouwen uit te bannen. vak gewoon met een hoger cijfer voor dat vak van die chille docent. De in opspraak geraakte compensatieregeling waarbij studenten onvoldoendes kunnen compenseren met hogere cijfers is nu zelfs door Halbe Zijlstra omarmd. De staatssecretaris ziet geen reden om de kwaliteit van het onderwijs op de faculteit onder de loep te nemen, liet hij afgelopen week in een reactie op Kamervragen van de PVV weten. Niks geen inflatie van diploma s, de maatregel heeft een zuiver pedagogisch karakter. Want: wie kans ziet een onvoldoende te compenseren, doet extra hard zijn best. De regeling is volgens Halbe studierendement Zijlstra zo n daverend succes, dat er binnenkort niet alleen binnen de FGw, maar universiteitsbreed naar hartenlust gecompenseerd kan worden. Nu is het nog wachten op de dag dat universiteitbreed peukbestendige afvalbakken worden geplaatst. yyy Eva Rooijers en Gijs van der Sanden 2 maart 2012 tweet van de Steven de Jong Eerste college van Meindert Fennema. Hij is vergeten 2011 door 2012 te vervangen op sheets, en vertelt alleen anekdotes #ditwordtwat foto Youri Straver 8 Folia Magazine

9 foto Youri Straver Hoogleraar arbeidsrecht Evert Verhulp (l) staat in een echte satijnen boksmantel klaar om de ring in te stappen voor The Battle: Arbeidsrecht verprivatiseerd? En het waren niet de minste namen tegen wie hij op 2 maart de bokshandschoen oppakte in de Oudemanhuispoort. Samen met zijn maatje Stefan Sagel, advocaat en partner van De Brauw Blackstone Westbroek te Amsterdam (rechts in beeld) ging hij het gevecht aan met Ruben Houweling, hoogleraar grondslagen van het modern arbeidsrecht en met Cees Loonstra, hoogleraar arbeidsrecht (beiden van de Erasmus Universiteit Rotterdam). Als scheidsrechter trad op Wil Tonkens- Gerkema, voormalig vicepresident van de rechtbank te Amsterdam en thans arbiter te Amsterdam. yyy Mirna van Dijk navraag Frits Boterman Medewerkers en studenten van de Faculteit der Geesteswetenschappen ontvingen afgelopen week een waarin een nieuw actief ontmoedingsbeleid ten aanzien van het roken bij de ingang van de FGw-panden werd aangekondigd. Ook een heuse antirookcamera is inmiddels opgehangen om overtreders te bespieden. Hoogleraar geschiedenis Frits Boterman vindt de maatregelen bespottelijk. Hebt u reeds met het nieuwe beleid kennis mogen maken? Nog niet. Op de dag dat we die mail kregen heb ik nog een peuk staan roken met mijn collega David Rijser. Toen lachten we al besmuikt dat we nu eigenlijk in overtreding waren. Ik begrijp dat u het er niet geheel mee eens bent? Het wordt wat mij betreft nu wel heel bont. Dat we niet meer mochten roken op de eigen werkkamers vond ik al vervelend, maar daar snap ik de logica nog wel van. Al heb ik me daar ook nog een tijdje tegen verzet, totdat ze steeds bozere s gingen sturen met ontzettend hoge boetes: toen ben ik er toch maar mee opgehouden. Nu worden we zelfs buiten weggejaagd. Het schijnt als hinderlijk te worden ervaren door medewerkers en studenten. Dan wil ik toch graag een pleidooi houden voor wat meer tolerantie. De universiteit is toch juist een plek waar men op een prettige manier met elkaar om wil gaan. Dat we de ingang blokkeren is volstrekt overdreven, en bij een eventuele brand staan de rokers in ieder geval alvast buiten. Het is echt treurig dat men nu zelfs wordt aangemoedigd om te klikken. Die mensen mogen mij er best zelf op aanspreken, dan zal ik ze uitvoerig uitleggen waarom ik vind dat ik buiten best mag roken. Toch worden de asbakken verwijderd en komt er zelfs een camera. Dat laatste lijkt mij een inbreuk op de privacy. In zo n samenleving moeten we met z n allen toch niet willen leven. Zet juist een paar goede asbakken neer, dan blijft het in elk geval schoon. Het roken voor de ingang heeft bovendien sociale waarde. Het schept toch een band, als je daar met je mederokers in de ijskou staat. Ik heb er altijd ontspannen gesprekken met zowel docenten als studenten. U blijft uw peukje roken? Zolang ik hier nog in dienst ben, kan men mij buiten aan blijven treffen. yyy Clara van de Wiel Folia Magazine 9

10 Stufi moet rollen Lekker leven en geen zorgen over morgen: dat is het beeld dat bestaat van flink lenende studenten. Maar is het werkelijk zo dat al dat geleende geld opgaat aan dure vakanties en onnodige luxe? Enkele studenten hielden op verzoek van Folia Magazine een huishoudboekje bij om inzicht te geven in hun uitgaven. En wat vinden zij zelf van hun levensstandaard? Ik heb wel echt een gat in mijn hand. tekst Clara van de Wiel / illustraties Marc Kolle Het beeld van de student die dagen achtereen Euroshoppermacaroni met ketchup verorbert om ook het laatste restje maand door te komen lijkt hopeloos achterhaald. De hedendaagse student werkt en leent flink bij om zich een luxueuze leefstijl te kunnen veroorloven. Althans, dat beeld kwam naar voren uit het persbericht dat het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) afgelopen september de wereld instuurde. Studenten zijn zich slecht bewust van hun financiële situatie, lenen te veel geld en realiseren zich niet welke consequenties dat heeft voor de toekomst. Een op de vijf studenten leent structureel bij en ongeveer de helft heeft aan het einde van zijn studieperiode een studieschuld bij DUO. Van een investering in de toekomst is bij studenten bovendien geen sprake meer. Uit het onderzoek van het Nibud komt naar voren dat ruim een kwart van de studenten leent om relaxed de studietijd door te komen. Dat blijkt ook uit de cijfers: de gemiddelde studieschuld is sinds 2004 met tachtig procent toegenomen. Ligt de levensstandaard van studenten tegenwoordig inderdaad te hoog? Impulsieve acties Ik weet natuurlijk niet wat normaal is, maar ik denk niet dat ik extreem veel geld uitgeef, zegt Amfi-student Pascal Ummels (21). Naast zijn studiefinanciering leent hij maandelijks maximaal bij en krijgt hij circa 100,- van zijn ouders. Ook heeft hij vóór hij ging studeren een flinke spaarrekening opgebouwd door een tijdje fulltime in de horeca te werken. Als ik wil kan ik dat allemaal uitgeven, maar dat doe ik juist Ik leef gewoon te luxe voor wat ik binnenkrijg niet. Ik hou het een beetje rustig en probeer zo min mogelijk van mijn ouders te accepteren. Ik geef mezelf nu zo n 400,- per maand vrij te besteden. Dat is niet zo heel veel, vooral niet als je op jezelf woont in Amsterdam. Geschiedenisstudent Chofiet Roemersma (21) is mede om die reden thuis blijven wonen. Geld van haar ouders krijgt ze niet, en maandelijks komt ze rond van haar beurs voor thuiswonenden Chofiet Maandag Boodschappen 14,48 Kleding 130,- Dinsdag Boodschappen 21,21 Inkt 13,95 Woensdag Pakketje verstuurd 6,75 Treinkaartje 11,20 Donderdag Boodschappen 6,89 Telefoonrekening 46,60 Vrijdag Hamstervoer 5,- Zaterdag Boodschappen 9,78 Zondag Niks Totaal: 265,86 10 Folia Magazine

11 Maxime Maandag Waterflesje 0,70 Lunchbroodje UB 3,50 Huisrekening 15,00 Boodschappen 7,08 Dinsdag Lunch op de faculteit 3,00 Avondeten op dispuutshuis 3,00 Boodschappen 11,48 Woensdag Verhuisdozen 10,00 Boodschappen 2,58 Ikea-lunch 6,42 Klusspullen Praxis 10,58 Boodschappen 2,99 Donderdag Eten op de toko 5,00 Telefoonrekening 150,00 Fietsreparatie 20,00 Vrijdag Niks (moeder op bezoek: die betaalde alles) Zaterdag Niks (zie vrijdag) Zondag Niks (zie vrijdag) Totaal: 251,33 ( 95,61), beperkte lening ( 300,-) en salaris van 350,-. Mijn moeder heeft niet echt een riante baan, dus ik heb er bewust voor gekozen te zeggen: besteed jij je geld maar aan jezelf. Toch vindt Chofiet niet dat ze weinig te besteden heeft. Dat ligt er maar net aan wat ik wil besteden. In december had ik bijvoorbeeld veel verjaardagen en dan is het wel wat weinig. Maar deze maand valt het allemaal wel mee. Grote uitgaven zijn voor haar een bewuste keuze. Als ik een winterjas koop, dan moet ik daarna bijvoorbeeld iets meer Euroshopper kopen. Ik merk wel dat ik de laatste jaren in de AH snel naar de prijs kijk. Maxime Post (23, communicatiewetenschap), probeert haar uitgaven ook regelmatig te drukken. Haar ouders betalen haar studiekosten en de helft van haar huur van 500,-. Daarnaast betalen ze haar maximale lening na haar studie voor haar terug. Toch komt Maxime maar zelden rond. Ik leef gewoon te luxe voor wat ik binnenkrijg. Dat komt ook door impulsieve acties, bijvoorbeeld als ik met een vriendin de stad in ga. Dan geef ik zo 100,- tot 150,- in één keer uit. Ik heb wel echt een gat in mijn hand. Dat vinden mijn ouders ook. Lenen voor vakantie Ze is niet de enige. Ruim een vijfde van de studenten vindt dat ze te veel geld uitgeeft. Onder Amsterdamse studenten is dat zelfs dertig procent. Ook student bedrijfseconomie Niels Leijten (24) beseft dat hij best ruim leeft. Naast de 400,- van zijn ouders en zijn maximale lening van 900,- verdient hij sinds kort nog zo n 600,- met een baantje achter de bar. Bij elkaar het niet geringe maandbudget van 1900,-. Dat is inderdaad wel pittig, geeft hij toe. Ik denk niet dat iedereen zo veel te besteden heeft. Ik hou nu zelfs geld over. Wat hij daarmee doet? Uitgaan. Ik ga denk ik twee keer per week uit en dan geef ik ongeveer 30,- uit. En ik spaarde de afgelopen tijd maandelijks zo n 1000,- om deze zomer op reis te kunnen naar Azië. Dat is iets wat meer studenten doen. Twintig procent vindt het geen probleem om te lenen voor een vakantie. Leijten had daar onlangs nog een discussie over met huisgenoten. Mijn huis- Folia Magazine 11

12 Inkomsten Bijna de helft van de studenten heeft een lening lopen, van gemiddeld zo n 400,- per maand. Na vier jaar levert dat een studieschuld op van minimaal ,-. Dat bedrag stijgt: in 2005 was de gemiddelde schuld nog ,-. Driekwart van de studenten werkt naast de studie, gemiddeld zo n elf uur per week voor 10,- per uur. Ook ouders zijn een goede bron van inkomsten. Gemiddeld springen zij voor ruim 200,- per maand bij, nog los van het betalen van studiekosten. Gemiddeld verwachten studenten na hun studie een startsalaris van zo n 2100,- bruto per maand. (Bron: Nibud en ING) genoot leent gewoon omdat hij luxe wil leven. Die koopt allemaal zalm en dat soort dingen. Zelf wil ik wel bijlenen voor speciale gelegenheden zoals een vakantie, maar niet om op hogere standaard te leven. Het Nibud maakt zich zorgen, vooral over het gemak waarmee studenten lenen om relaxed te leven. Volgens woordvoerster Annemarie Koop gaan studenten de lening nu te makkelijk aan. Als het nodig is beseffen wij ook: dan is het nodig. Daarom is het ook heel goed dat het wordt aangeboden en dat het niet al te moeilijk is. Maar het betekent wel dat studenten zelf heel kritisch moeten kijken: heb ik het echt nodig? En doen de studenten dat? Pascal vindt van wel. Ik maak het niet te bont. Ik ga niet een avondje stappen en tweehonderd euro uitgeven. Maar het is ook niet zo dat ik van tevoren denk: ik mag maar vier biertjes drinken. Die drie keer per week dat ik uitga geef ik wel 30,- per avond uit. Ook impulsaankopen komen bij hem voor. Tuurlijk scoor ik wel eens iets op Groupon. Daar heb ik laatst een tassenpakket van het merk Spyker van 400,- gekocht. Maar de normale waarde daarvan was 1400,- dus toen dacht ik gewoon: ik koop het maar. Echt zorgen maakt Pascal zich nog niet. Ik vind dat ik prima om kan gaan met geld en als het geld opraakt ga ik wel weer werken. Het is wel je studententijd en dan moet je ook gewoon genieten. Bij Maxime zijn het de kleine dingen bij elkaar opgeteld die haar uitgaven opdrijven. Af en toe heb ik bijvoorbeeld een boete. Dan rij ik net vier kilometer te hard, maar dan ben ik wel weer 30,- kwijt. Verder is het vooral haar vereniging die geld slurpt. Naast de contributie van jaarlijks drie keer 65,-, komen er nog een hoop andere kosten bij. Binnenkort hebben we het lustrum van de hele vereniging van 1200,-. Daarvoor spaar je maandelijks 65,-. En in het hele jaar heb ik voor 500,- gedronken en dat moet ik nu nog afbetalen. Dan heb je ook nog andere dingen, zoals bijvoorbeeld binnenkort het Blind Date Diner. Dat is ook weer 80,- voor jou en je date. Zure appel Vakanties, biertjes, zalm: de luxe die studenten zichzelf veroorloven verschilt nogal. Waar het geld aan opgaat maakt het Nibud ook weinig uit. Koop: Of ze de lening nu aan de studie besteden of niet: het gaat er om wat het voor Waarom laten jouw ouders je creperen? gevolgen heeft. Het blijft een schuld, dus wij vinden het verstandig om die in je studie te steken. En als je het daarvoor niet echt nodig hebt is de vraag: weet je wel wat je moet betalen aan het eind? Het blijkt dat studenten zich dat weinig realiseren. Pascal maakt zich niet al te druk. Ik ben heel ondernemend, dus ik denk dat ik wel ergens iets kan opzetten. Dan denk ik dat ik wel prima ga verdienen en het makkelijk kan terugbetalen. Het is goed om positief in het leven te staan. Niels maakt zich ook weinig zorgen. Het is een stomme vergelijking, maar vergeleken met vrienden om mij heen valt die schuld bij mij nu nog heel erg mee. Ik ga ervan uit dat ik na mijn studie dit levensniveau kan voortzetten. Voor Chofiet blijft de lening voorlopig noodzaak. Maar ik ben bang dat als ik meer leen dat ik dan ook meer uitgeef. Ik heb bewust mijn lening laag gehouden. Later zal ik gewoon goed verdienen, nu is het even door de zure appel heen bijten. Maxime hoeft zich over haar schuld geen zorgen te maken omdat haar ouders die voor haar terugbetalen. Vindt ze dat logisch of luxe? Nou ja, als je op jezelf gaat wo- Niels Maandag Boodschappen 13,00 Avondeten 3,50 Sigaretten 4,60 Dinsdag Sigaretten 4,60 Avondeten 2,00 Nieuwe broek 45,00 Lunch 5,00 Woensdag Boodschappen 5,00 Concertkaartje Andrew Bird 26,50 Sigaretten 4,60 Avondeten 2,00 Donderdag Boodschappen 3,30 Sigaretten 4,50 Opwaardering Chipknip 10,00 Printen op UvA 1,50 Schoenen + Vest H&M 37,50 Avondeten 5,00 Café 16 cc (3 biertjes) 6,60 Vrijdag pakjes sigaretten 9,20 Diner 15,00 Uitgaan (bier, tequila) 30,00 Boodschappen 8,00 Zaterdag Verjaardagscadeau 10,00 Avondeten 2,60 Sigaretten 4,60 Uitgaan (bier) 10,00 Zondag Drogist 14,00 Batterijen en kapstok 12,50 Boodschappen 4,60 Bijdrage tv woonkamer 138,25 Totaal: Folia Magazine

13 Uitgaven Het Nibud heeft een overzicht gemaakt van de maandelijkse kosten van de student. De huisvesting is daarbij het duurst, met gemiddeld 308,- per maand. Voor boodschappen rekent het Nibud maandelijks 231,- en aan kledinguitgaven moet je denken aan 102,- per maand. Voor ontspanning, uitgaan en sport trekt het Nibud maandelijks 111,- uit. Niet iedereen heeft dat allemaal zo goed op een rijtje. Uit onderzoek van ING bleek dat veertig procent van de studenten wel eens een avondje stappen overslaat uit geldnood en een op de vijf heeft het afgelopen jaar wel eens z n mandje in de supermarkt niet kunnen afrekenen. Pascal Maandag Boodschappen 17,84 Schoolspullen 23,89 Borrel 28,50 Dinsdag Boodschappen 13,25 Lunch 12,10 Woensdag Borrel 35,- Diner 36,- Donderdag Boodschappen 25,63 Schoolspullen 74,25 Vrijdag Lunch 9,10 Borrel 25,- Zaterdag Materialen 14,10 Boodschappen 16,25 Zondag Ontbijt 8,25 Diner 18,90 Totaal: 358,06 nen moet je het natuurlijk eigenlijk zelf kunnen redden. Maar aan de andere kant: mensen motiveren hun kinderen zelf om te gaan studeren en bij een vereniging te gaan. Ik heb vriendinnetjes die zo weinig te besteden hebben dat ik denk: kom op, je ouders hebben het prima voor elkaar; waarom laten ze jou zo creperen? Als je als ouders erin zwemt, waarom zou je dan niet een kleine bijdrage in de maand geven zodat diegene gewoon lekker rondkomt? Niels beschouwt zichzelf met zijn ruime ouderbijdrage wel als verwend. Ook in vergelijking met mensen over wie het vooroordeel is dat ze verwend worden, win ik het eigenlijk nog. En er zijn natuurlijk veel mensen die het allemaal zelf moeten betalen. Dan schaam ik me bijna een beetje. Chofiet mist de luxe niet echt. Soms denk ik: dat zou ik ook wel willen. Maar nu ben ik de enige aan wie ik een verklaring hoef af te leggen. Als iemand dan boos op mij moet worden omdat ik bijna blut ben, dan ben ik dat in ieder geval zelf. Maxime snapt wel dat de luxe van sommige studenten vraagtekens oproept. Ik heb natuurlijk gewoon geen zin om erover na te denken omdat ik het zo leuk vind. Maar als je er goed naar kijkt, is het belachelijk hoe ik leef. Ik woon hartje Jordaan. Ik smeer geen boterhammen en ga gewoon lekker ergens lunchen. Maar het belangrijkste voor mij is dat je het in ieder geval heel erg waardeert. En dat doe ik. yyy Folia Magazine 13

14 (advertentie) RESEARCH BATTLE HET BESTE ONDERZOEK VAN DE HVA 7 DOmEiNEN 7 ONDERZOEKERS 1 winnaar finale 13 maart, uur KOHNSTAmmHuiS (Bij floor), wibautstraat 2-4 HOOfDpRijS 2.000,- REiSCHEquE publieksprijs ipad presentatie paul VAN DE water (folia) jury jet BuSSEmAKER, marcelle peeters, LOuiS TAVECCHiO, wijnand DuyVENDAK, paul VAN DE water KijK VOOR meer informatie Op CREATiNG TOmORROw

15 In galop passie Kyra Scherrenberg (24) is bezig met haar master communicatiewetenschap en is daarnaast preses van studentenrijvereniging H.O.R.S. Ze is dol op paarden. Van mijn moeders kant kom ik uit een echte paardrijfamilie. Mijn overgrootvader was tijdens de Eerste Wereldoorlog zelfs paardenverzorger in het leger. Ik ben opgegroeid in Wijk bij Duurstede en daar is een fjordenmanege: een manege met kleine paarden, eigenlijk een soort pony s, waarmee ik veel lol had: verzorgen, rijden en voeren. Ik was er de hele dag druk mee. Maar toen ik een jaar of twaalf was wilde ik meer. Wedstrijden rijden en genieten van het rijden in de bossen, samen iets ondernemen. Dat is wat ik zo leuk vind aan paardrijden: het is alleen jij en je paard, je paard en jij. Je kunt iets van elkaar leren. Kijk, je kunt wel gewoon op een paard gaan zitten, maar als je niets doet, dan doet hij ook niets. Er moet een klik ontstaan tussen jou en je paard. Dat is een uitdaging. Je moet hem ertoe aanzetten iets voor je te doen; stapvoets, draf, galop, springen. Als hij doet wat ik vraag, dan doe ik natuurlijk ook iets terug. Hooi, krachtvoerbrokken, een schouderklopje. Vroeger maakte ik een papje van oud brood voor mijn paard, maar dat doe ik niet meer. Hier in de Hollandsche Manege rij ik op Nepal, een mooie zwarte ruin. Zwarte paarden hebben iets magisch, iets heel krachtigs en machtigs. En het is ook wel makkelijk: op een paardenvacht die wit is zie je praktisch al het vuil. Nepal is een heel eigenzinnig dier en dat maakt de uitdaging extra groot, want het moet wel duidelijk zijn dat ik de baas ben, anders gaat de zweep erover. Bang ben ik nooit. Dat komt denk ik omdat ik al veel heb meegemaakt met paarden: ik ben gebeten, getrapt, van alles. Dan verlies je op den duur je angst. yyy Dirk Wolthekker Op 16 maart start weer de beginnerscursus van rijvereniging H.O.R.S., zie asrhors.nl. foto Fred van Diem Folia Magazine 15

16 (advertentie) OVERZIChT-MInOREnaanBOD CREaTInG-TOMORROW als-je-volgend-studiejaar-een-minor-gaat-doenen-alles-wilt-weten-over-de-minoren-van-dehva,-kom-dan-naar-de-hva-minorenmarkt-opwoensdag-14-maart-van tot uur-inhet-restaurant-en-rond-het-auditorium-van-delocatie-leeuwenburg-(weesperzijde-190,-naasthet-amstelstation). Informatie-over-alle-minoren-vind-je-ook-opwww.hva.nl/minoren.-Inschrijven-voor-de-minorvan-jouw-keuze-doe-je-ook-via-deze-site.-Deinschrijving-voor-minoren-van-het-eerste-semester loopt-van-maandag-2-april-2012-om uur-tot-en-met-zondag-15-april Let-op:-Wijzigingen-voorbehouden.-Raadpleeg-dewebsite-voor-een-actueel-overzicht-van-minoren. --1-en-2:-semester-waarin-de- minor-wordt-gegeven --hva-breed:-minor-die-voor-alle- hva-studenten-te-volgen-is --extern:-minor-die-ook- toegankelijk-is-voor-studenten- van-buiten-de-hva --deeltijd:-minor-is-voor- deeltijdstudenten- --English:-English-minor -- *-achter-de-minor:-minor-isaanwezig-op-de-minorenmarkt! DOMEIn-BEWEGEn,-SPORT- En-VOEDInG-(DBSV) --Dietetics-2 --health-promotion-2 --new-product-management-2 --Research Sport-1 --Sport-and-Business-1+2* --Sport-and-Community- Development- (HvA-breed) (extern)-1+2* --Sport-Beleid-en-Bestuur-1+2* -- Zorg-1 DOMEIn-ECOnOMIE- En-ManaGEMEnT-(DEM) --act!-for-sustainability-in- Business (HvA-breed) (English)-1+2* --actief-merkenmanagement- in-de-retail-(hva-breed) 1+2* --arbeidsrecht-(deeltijd) 1 --Bedrijfsovername- (HvA-breed)-1+2* --Beleggen-Breed- (HvA-breed) (extern)-1+2* --Beleggen-(deeltijd) Beleggen-Diep- (HvA-breed) (extern) 1+2* --Beleggingsadviseur- (HvA-breed)-1+2* --Business-Consultancy- (HvA-breed) (extern)-1+2* --Business-English- (extern) (deeltijd) Business-Intelligence- (extern) (deeltijd) Business-of-Sports-&-Events- (HvA-breed) (extern)-1+2* --Business-Process-Integration- Extended-nL-(HvA-breed)-1+2* --Business-Process-Integration- Extended-EnG- (HvA-breed) (English)-1+2* -- Business-Process-Integration-FinancenL-(HvA-breed) (extern)-1+2* --Business-Process-Integration- Finance-EnG-(HvA-breed) (extern) (English)-1+2* --Business-Process-Integration- Management-nL- (HvA-breed) (extern)-1+2* --Business-Process-Integration- Management-EnG-(HvA-breed) (extern) (English) 1+2* --China:-Building-Partnerships- in-china-(hva-breed) (extern) (English)-1+2* --City-Marketing-in-Europe- (HvA-breed)-1* --Coachend-Leiderschap- (deeltijd) Cross-Cultural-Business-Skills- (HvA-breed) (extern) (deeltijd) (English)-1+2* -- Entrepreneurship-(HvA-breed) (extern) (English) Experience--en- Eventmanagement- (HvA-breed) (extern)-1+2* --Fashion-Supply-Change- Management-&-Logistiek- (HvA-breed)-1* --Financieel-advies-en- Ondersteuning-(HvA-breed)-1+2* --Global-Communication- (extern) (deeltijd) 2 -- Inspirerend-Leiderschap (HvA-breed) (extern) 1 --International-Banking- (HvA-breed) (English)-1+2* --International-Financial- Management-(HvA-breed) (extern) (English) International-Financial-Markets- and-investment-(hva-breed)- 1+2* --International-Marketing-(HvA- breed) (extern) (English)-1+2* --Knowmadic-Learning-Lab- (HvA-breed)-1+2* --Latin-american-Business-Studies- (HvA-breed) (extern) (English) Leidinggeven (extern) (deeltijd) Loopbaancoaching (extern) (deeltijd) Management-Control-Voltijd Management-Control-Deeltijd- (extern) (deeltijd) Management-voor-Creativiteit- en-innovatie- (HvA-breed) (extern)-1+2* --Marketing-en-Management-van- de-(sport)vereniging (extern) Marketing-voor-niet-Marketeers- (HvA-breed)-1* --human-resource-management- (HvA-breed) (extern)-1+2* --Ondernemerschap- (HvA-breed) (extern)-1+2* --Projectmanagement- (extern) (deeltijd) Psychologie-van-Leren- Veranderen-in-Organisaties- (HvA-breed) (extern)-1+2* --Recht-voor-Managers- (extern) (deeltijd)-2 --Reputatiemanagement- (HvA-breed) 1+2* --Sport-in-Business-1+2* --Sustainable-Leadership-&- Entrepreneurship- (HvA-breed)-1+2* DOORSTROOMMInOR: --accountancy-landelijke- Toets Premaster-Program-Business- Studies (English) 1* --Sociologie-(hva-breed)-(extern)- 1+2 lintvorm* --Universitaire-Doorstroomminor- accountancy-&-control-1* DOMEIn-GEZOnDhEID-(DG) --arbeid-en-gezondheid- (HvA-breed) (extern)-1+2*- --Global-health- (HvA-breed) (extern) 1+2* --health-promotion- (HvA-breed) (extern)-1+2* --Intensief-Klinische-Zorg- (extern)--1+2* -- Kinderen- (HvA-breed) (extern)-1+2* --Maatschappelijke-en- Psychiatrische-hulpverlening- (HvA-breed) (extern)-1+2* --Zorgtechnologie- (HvA-breed) (extern) 1+2* DOORSTROOMMInOR: --healthcare-&-science- (HvA-breed) (extern) 1* DOMEIn-MEDIa,-CREaTIE- En-InFORMaTIE-(DMCI) -- advanced-software-development-1* --advanced-system-and-network- Engineering-1* --ambient-interaction-(extern)-2* --archieven-(hva-breed)-(extern)-2 -- Beeld-2 --Books-&-More,-International- Trade-Publishing- (HvA-breed) (extern)-2* --Contentmanagement-en- epublishing- (HvA-breed) (extern)-2 --Creatief-schrijven-(HvA-breed)-2 --Customer-Media-2 --Datavisualisatie-(extern)-1* --Digital-Body-Sculpture- (HvA-breed) (extern) (English)-1 210x265_Minorenmarkt Advertentie Folia_DEF.indd :37

17 --E-discovery-(deeltijd)-1 --Exchange-(English) Fashion-and-Denim-- (HvA-breed) (English)-2 --Fashion-and-Visual-Culture-- (HvA-breed) (extern) (English)-1 --Fashion-in-Marketing-&-Retail-- (HvA-breed) (extern) (English)-1 --Fashion-Theories:-thinking-design,- culture-&-marketing-- (HvA-breed) (extern) (English)-2 --Forensic-Intelligence-&-Security-2* --Independent-Fashion-Magazines-- (HvA-breed) (extern) (English)-2 --Individuals-(extern) (English) International-Journalism:-Global-and- Local-(extern) (English)-1* --IT-Management-(extern)-2* --Jeugd-en-Media-(HvA-breed) (extern) 2 --Marketing-van-de-Culturele-Sector- (HvA-breed) (extern)-2 --Mediaondernemerschap-2 --Merkenmanagement-1 --Mobiele-Interactie-(extern)-2 --Online-Management-- (HvA-breed) (extern) 2* --Praktische-Filosofie-- (HvA-breed) (extern sem1)-1+2* --Radio-(HvA-breed) (extern)-2 --Schrijven-en-Redigeren-- (HvA-breed) (extern)-2 --Spaanse-Taal-en-Cultuur-- (HvA-breed) (extern)-1+2* --Technical-Computing-1* --Televisie-2 --Textile-(HvA-breed) (extern) (English)-2 --Trendwatching-- (HvA-breed) (extern) (English)-2* -- User-Experience-Design-(UXD) (extern)-2 --Web-2.0/3.0-&-Knowledge-Sharing- (HvA-breed) (extern) (English)-2* DOORSTROOMMInOR: --Digital-Media-1* --Doorstroom- Communicatiewetenschap-1 DOMEIn-MaaTSChaPPIJ-- En-REChT-(DMR) --Community-Care:-Zorgen-in-en-door- de-samenleving-- (HvA-breed) (extern) (deeltijd)-1* --Culturele-en-Sociale-Innovatie-- (HvA-breed)-1+2* --Diversiteit-in-de-Stad-- (HvA-breed) (deeltijd)-1 --Ethiek-voor-de-Beroepspraktijk-- (HvA-breed)-1* -- GGZ-agoog-- (HvA-breed) (extern) (deeltijd)-1 --handhaving-van-wet--en-regelgeving-1 --huiselijk-en-seksueel-geweld-- (HvA-breed) (extern) (deeltijd)-1- --International-Social-Development- (deeltijd) (English)-1 --Jeugdrecht-(extern)-1 --Jeugdzorg-en-hulpverlening-- (HvA-breed) (deeltijd)-1 --Jongerenwerk-in-de-Grote-Stad:- Leefwereld,-Beleid-en-Methodiek (HvA-breed) (extern) (deeltijd)-1 --Kernthema s-van-het-menselijk-gedrag- (HvA-breed) (extern) (deeltijd) 1* --Mediation-1* --Mensen-met-een-Verstandelijke- Beperking-(HvA-breed) (deeltijd) 1 --Outreachend-Werken-- (HvA-breed) (deeltijd)-1* --Social-Work-and-Law:-human-Rights- and-civil-society-- (extern) (deeltijd) (English)-2 --Sportpsychologie-(HvA-breed)-1* --Training-en-Coaching-- (HvA-breed) (deeltijd)-1* --Urban-Management-(HvA-breed)-1 --Urban-Psychologie-1 --Van-Brein-tot-Gedrag (HvA-breed) 1* --Werk-in-Gedwongen-Kaders-(HvA- breed) (extern) (deeltijd)-1 --Werken-bij-de-Overheid-- (extern) (deeltijd) Werken-in-de-Procespraktijk-- (extern) (deeltijd sem2) Werken-in-het-Bedrijfsleven-- (extern) (deeltijd sem2) Werken-met-Gezinnen-(deeltijd sem2)-1* -- Wonen-(extern)-1 --Working-in-an-International-Legal- Environment-(hva-breed)-(extern)-1 --Zingeving-en-Samenleving-1 DOORSTROOMMInOR: --Sociaal-Wetenschappelijk-Onderzoek- (HvA-breed) (extern) (deeltijd)-1 DOMEIn-OnDERWIJS-- En-OPVOEDInG-(DOO) --arabische-taal-en-cultuur-- (HvA-breed) (extern) (deeltijd)- vt:-1+2;-dt:-lintvorm* -- Classroom-with-a-View (English) --Coachen-en-Begeleiden-in-het- Pedagogisch-Werkveld-- (HvA-breed) (extern) 1*- --Cultuureducatie-- (HvA-breed) (extern)-1+lintvorm* -- De-Docent-als-Coach-(extern) (deeltijd) vt&dt:-1+2-lintvorm -- Docent-in-het-(v)MBO (extern) (deeltijd)-vt&dt:-1+2-lintvorm --Educatieve-Minor-(HvA-breed)-2 --Internationalisering:-Werken-in-het- Engelse-Taalgebied-in-Europa-- (HvA-breed) (extern) (English) Internationalisering:-Werken-in- Ontwikkelingslanden-- (HvA-breed) (extern)-1+2* --Jeugdzorg-en-Onderwijs-- (HvA-breed) (extern) vt&dt:-1* --Kinderen-met-Speciale-Behoeften- (HvA-breed) (extern)-1+lintvorm* --Kinderopvang:-Beleid-en-Management- (HvA-breed) (extern)-vt&dt:-1* --Levensbeschouwing-&-Maatschappij- (HvA-breed) (extern) (deeltijd)- vt&dt:-1+2-lintvorm* -- Opvoeden-in-Europa (HvA-breed) (extern) vt&dt:-1* --Opvoedingsondersteuning-- (HvA-breed) (extern)-vt&dt:-1* --Schoolmanagement-- (HvA-breed) (extern)-1+lintvorm* --Theater-binnen-de-Beroepspraktijk- (HvA-breed) vt&dt:-1+2-lintvorm --Wetenschap-en-Techniek-- (HvA-breed) (extern) 1+lintvorm* DOORSTROOMMInOR: --Doorstroomminor-- (HvA-breed) (extern) 1* DOMEIn-TEChnIEK-(DT) --adviesbureau-duurzame-metropool- (HvA-breed) (extern)-1* --airport-seaport-logistics-- (HvA-breed) (extern) 1+2* --architectuur-en-beeldende-kunst- (HvA-breed) (extern)-1* --aviation-design,-built-and-fly-- (extern) 1+2* --Energie-en-Duurzaamheid-(extern) 1* --Engineering-1* --Engineering-and-Investigation-- (HvA-breed) (extern)-2* --Innovatie-/-Meervoudige- Reproduceerbaarheid-1* --Interieurarchitectuur-(HvA-breed)-1* --Maintenance,-Repair-and-- Overhaul-1+2* --Modelleren-en-Simuleren-- (HvA-breed) (extern) 1+2* --Security-and-Technology-1* --Stedelijke-Vernieuwing-en-Duurzame- Gebiedsontwikkeling-- (HvA-breed) (extern)-1+2* -- Strategie-/-De-Essentie-van-Producten-1* --Technologie-en-Sport-1+2* --TechTransitionLab:-Entrepreneurship-&- Design-Priciples-of-Life-1+2* --Visualisatie-(hva-breed)-(extern) 1* Water-in-de-Stad-(extern) 1* - DOORSTROOMMInOR: --Civiele-Techniek-(HvA-breed)-1 210x265_Minorenmarkt Advertentie Folia_DEF.indd :37

18 opinie Talent heeft geen ruim baan nodig Dat hogeronderwijsinstellingen meer selectie aan de poort willen is een ontkenning van hun taak, vindt Ben Wilbrink. illustratie Marc Kolle net legt de beslissingsmacht door de invoering van selectie aan de poort evenwel eenzijdig bij de opleidingen ( instellingen in het volgende citaat). Politici proberen luchthartig en lichtzinnig steeds meer elementen uit het Angelsaksische onderwijsstelsel in Nederland te importeren, met de roep om meer selectie aan de poort of decentrale selectie als meest in het oog springende voorbeeld. De benoeming van de Angelsaksische universiteitsbestuurders Robert Berdahl en Ellen Hazelkorn in een commissie over de toekomstbestendigheid van het Nederlandse hoger onderwijs illustreert dat. Deze commissie-veerman beseft niet dat een wezenlijk verschil met het Angelsaksische stelsel waar selectie aan de poort van het hoger onderwijs gemeengoed is is dat bij ons de selectiviteit al in het traject van de middelbare school zit. Extra selectie aan de poort levert dan geen meerwaarde op. Ook de coalitiepartijen hebben dat niet in de gaten: het regeerakkoord neemt de adviezen van de commissie-veerman immers integraal over. Dat de voorgenomen ingrepen met betrekking tot selectie aan de poort de toegankelijkheid van het hoger onderwijs zullen raken is onvermijdelijk. Bij de toelating tot het hoger onderwijs moeten op zijn minst degenen betrokken zijn die toelating zoeken, de aankomend studenten dus, de opleidingen, maar ook de samenleving die belang heeft bij een gebalanceerde verdeling van kandidaten (talent) over opleidingen. Het kabi- 18 Folia Magazine

19 Aynan Iedere opleiding biedt de kans te excelleren Bij decentrale selectie beoordeelt een instelling de studenten op bijvoorbeeld kwaliteiten en motivatie. Dit stelt instellingen in staat om de meest geschikte en gemotiveerde studenten voor de opleiding te selecteren en aspirant-studenten hebben hun selectie voor de opleiding grotendeels zelf in de hand. [Brief van minister Schippers (VWS) en staatssecretaris Zijlstra (OCW) aan de Tweede Kamer over de capaciteit en selectie van opleidingen in de gezondheidszorg, 17 februari] De laatste uitspraak is een drogreden zo vallen bij een numerus fixus per definitie kandidaten af maar een kniesoor die daarop let. Decentrale selectie toestaan staat bovendien haaks op de wens van de commissie-veerman om de toelating tot het hoger onderwijs in dienst te stellen van de aankomende studenten (de beste plek voor de student) in plaats van in dienst van de opleidingen (de beste studenten voor onze opleiding). Een kras voorbeeld van de mogelijke invloed van decentrale selectie. Ouderen onder ons zullen zich herinneren, en CBS-data bevestigen het, dat een halve eeuw geleden leerlingen die kozen voor geneeskunde gemiddeld lagere eindexamencijfers hadden dan leerlingen die kozen voor natuurkunde. De numerus fixus met zijn gewogen loting kantelde de zaak: tegenwoordig zijn het juist de beter dan gemiddelde leerlingen die toegang krijgen tot de studie geneeskunde. Dit laat zien hoe een verandering in selectiviteit voor een enkele opleiding al kan leiden tot een verstoring van de verdeling van talent over het scala van opleidingen in het hoger onderwijs; hier ten koste van de exacte studies. En hoe gaat het met de kwaliteit van het onderwijs zelf? Of is die helemaal uitbesteed aan accreditatieorganen, zelfevaluaties en studiegidsen? Welk beeld hebben politici ervan? Het beleid met de titel Ruim baan voor talent, vorig jaar afgerond met wetgeving, straalt vooral onbegrip uit. Talent wordt maar niks zonder ruim baan te krijgen. Wat voor slap talent mag dat dan wel zijn? Het universitair onderwijs is een grijze eenheidsworst waarin talent verstikt wordt, volgens de Sociaal Economische Raad (SER) in een advies over het hoger onderwijs: Met de commissie-veerman vindt de raad dat het Nederlandse hoger onderwijs te uniform van aard is. Differentiatie, bijvoorbeeld door middel van verschillende niveau s van selectie voor verschillende opleidingen, zou die verstikking tegen moeten gaan. Toch heeft talent, zonder de hindernis van gewogen selectie aan de poort, altijd al de mogelijkheid gehad om ruimtevaarttechniek, wiskunde of astrofysica te studeren. Ook bestaan er binnen de meeste opleidingen varianten die veeleisender zijn dan andere: zo kunnen psychologiestudenten kiezen voor psychometrie en economiestudenten voor econometrie, dat zelfs al heel lang een afzonderlijke opleiding is. En iedere gewone opleiding biedt studenten de mogelijkheid om te excelleren: door razendsnel cum laude af te studeren. Hoezo is Ruim baan voor talent nodig? In plaats van geld te verspillen aan selectie aan de poort en zo te proberen toegevoegde waarde al bij de ingang te realiseren, zouden instellingen zich moeten concentreren op hun taak: zélf die toegevoegde waarde realiseren door studenten kwalitatief hoogwaardig onderwijs te geven. En daarin investeren. yyy Ben Wilbrink werkte van 1968 tot 1999 voor de Universiteit van Amsterdam als onderzoeker op het gebied van onderwijs bij het Centrum voor Onderzoek van het Wetenschappelijk Onderwijs en het SCO-Kohnstamm Instituut, en was tot 1999 lid van de Centrale Ondernemersraad. Sharia4nothing Niets menselijks is mij vreemd. En zelfhaat al helemaal niet. Volgens de Van Dale komt het fenomeen veel voor bij bevolkingsgroepen die te maken hebben met discriminatie: Ze gaan geloven dat ze niet voor niets minachtend behandeld worden. In het verleden werd ik regelmatig bezocht door schaamte en weerzin jegens mijn leven. Onze familie was anders dan andere gezinnen. We waren vreemd, apart. Denkend aan mijn jeugd zie ik veel afkeurende, vragende en afkerende blikken. Expressies die reageerden op het aantal kinderen van mijn ouders, de gezichtstattoos van mijn moeder, de dertig dagen ramadan, het geslachte schaap dat naar binnen werd gedragen, de bruiloftsmuziek, de Noord-Afrikaanse klederdracht en ga zo maar verder. De gelaatsuitdrukkingen die verrieden hoe er werkelijk over ons werd gedacht, deden mij door de grond zakken. Op die momenten wilde ik vluchten. Weg van waar ik mij bevond, weg van wie ik was. Ergens aan het eind van mijn pubertijd kreeg ik beter vat op die vorm van schaamte. Wel ben ik nog altijd gevoelig voor gelaatsuitdrukkingen. Ze zijn in staat om mijn denken te ontregelen. Enkele weken geleden verstoorde een groep fanatieke moslims een discussie in debatcentrum de Balie. De beweging noemt zich Sharia4Belgium. Ze verzetten zich tegen de westerse normen en waarden en zien zich graag leven in een islamitische maatschappij. Ik heb weinig op met hun islam, maar als ik naar hun gezichten kijk, zie ik iets wat ik herken: de zelfhaat uit mijn jeugd. Helaas heeft geen een van hen de migratie van hun ouders en de gevolgen daarvan een plek kunnen geven. De desillusie die volgde werd een vlot dat richting de strenge islam dreef. Deze ideologie wordt slechts om één reden gepraktiseerd: wraak nemen op hun ouders en de blikken van hun buren. De enige manier om de afkeer jegens jezelf niet onder ogen hoeven te komen. yyy Asis Aynan Folia Magazine 19

20 opinie Curvers Een vrouw is meer dan geen man Naar aanleiding van Internationale Vrouwendag, 8 maart, pleit Jordy de Meij voor de invoering van een Internationale Mannendag. Er is geen vrouw dan de vrouw. In Bos en Lommer staat een moskee waarop een spandoek hangt met deze tekst. Het is eigenlijk geen moskee, maar een kantoorpand dat leegstond. Menigmaal ben ik het spandoek, dat tevens dient als raambekleding, gepasseerd. De tekst begrijp ik niet meteen. Althans, het lijkt me een open deur. Er zou even goed alleen de vrouw hebben kunnen staan. Neem een willekeurige vrouw. Wijs naar haar en zeg tegen de persoon naast je: de vrouw. Die zal antwoorden met ja of o. Zo n geval is het spandoek ook. Clara Zetkin was ook een vrouw. Zij heeft Internationale Vrouwendag bedacht. Al in Destijds hadden denkers er nog eens hun licht over laten schijnen en de vrouw bleek toch een gelijkwaardig wezen. De proclamatie van vrouwendag wierp haar vruchten af. Het klimaat veranderde binnen enkele jaren dusdanig dat bijvoorbeeld in Nederland in 1917 de vrouw hoewel passief het stemrecht toekwam. In veel minder welvarende delen van de wereld valt er nog een hoop voor vrouwen te verbeteren op het gebied van rechten en machtsverhoudingen. Heeft men hiertoe met Internationale Vrouwendag een wapen in handen? Nee. Rechten zijn een humanitaire kwestie, niet een van vrouwelijke identiteit. De westerse vrouw kan natuurlijk strijden voor de rechten van haar zuster in de Derde Wereld, maar Internationale Vrouwendag is dan wel een rare naam, omdat die algemeenheid uitstraalt. Een pleidooi voor gelijkheid van de vrouw begint bij het inzicht dat zij wezenlijk anders is. En Internationale Vrouwendag benadrukt dat; dat de vrouw een categorie op zich is. Een categorie onderscheiden van de man. Dat wil niet zeggen dat dit onderscheid een grond voor verschil is of mag zijn. Wel wil het zeggen dat de vrouw de mogelijkheid schept vrouwen hun bepaaldheid te geven: de moeder de vrouw, de bouwvakker de vrouw, de hoofddoek de vrouw, mevrouw de ceo. De hoeveelheid bepalingen die van een de kunnen maken is nog beperkt. Neem bijvoorbeeld de huisman de man. Dan ben je toch het sufferdje in de kroeg. Dit is misschien wel wat bedoeld wordt met de vrouw van het spandoek. De vrouwelijkheid van de vrouw is haar vertrekpunt. Dat betekent dat haar vrouwelijkheid gecombineerd kan worden met zo veel mogelijk andere hoedanigheden. Zonder taboe, maar ook zonder onnodig haar vrouwelijkheid los te laten. Een Internationale Mannendag om taboes en vooroordelen op het gebied van geslacht te slechten zou dan ook geen gek idee zijn. yyy Jordy de Meij studeert strafrecht en wijsbegeerte en is redactielid van defusie, een opiniërend internetmagazine gemaakt door jonge deskundigen. Zie defusie.net. Komkommertijd Als ik een pestbui heb, kan ik niet veel nieuws verdragen. Ik weet niet hoe ze het doen, maar dezelfde lui die volhouden dat je positief door het leven moet, verdiepen zich dagelijks in bakken onversneden ellende. Ik vroeg zo n positieve vriendin hoe zij het nieuws doorstond, en ze citeerde, of het niets was, Anne Frank: Ondanks alles geloof ik in de innerlijke goedheid van de mens. Ja, kan wel wezen, dat dacht ze vóór ze vergast werd. Van onderzoeken op dit vlak word je niet veel wijzer: men vermoedt wel dat er een verband bestaat tussen wereldnieuws en depressie, maar er zijn ook redenen om aan te nemen dat angstige mensen vanzelf meer geneigd zijn zich op negatieve beelden te richten. Dat ik het nieuws nog lees, komt alleen omdat de krant zich heeft aangepast aan labiele mensen zoals ik. Vroeger toen alles kutter was, was non-nieuws er alleen als er niets échts was om over te berichten, in de komkommertijd (oude mensen bevestigen dit). Nu is het marginale bericht een vast onderdeel van de krant. Er bestaan mensen die daarover zeuren en klagen, maar die moeten goed beseffen dat dat nieuws gewoon voorziet in een moderne nieuwsbehoefte: de mijne. Ze maken de rest draaglijk, die cryptische koppen en een sobere broodtekst, maximaal vijf zinnen vol kleinzerigheid, klein geluk of klein leed. Kleuters knuffelen cavia s dood, Krokodil valt uit raam en breekt tand, dat soort headlines. Soms fantaseer ik dat het komkommertijdbericht stilaan terrein wint van de kantlijn naar hele rubrieken en ik uiteindelijk tot hoofdredacteur van de komkommerkrant gekroond word. Enkel goed nieuws. We rapporteren van alle gebeurtenissen die vlekkeloos verliepen of waarbij men constateerde dat het ondanks alles toch best aardig was gegaan. Eensgezindheid over het weer Ontspannen sfeer in de Tweede Kamer na grapje minister Opstelten Zeespiegel steeg niet merkbaar. Leve het realistisch escapisme! yyy Emma Curvers 20 Folia Magazine

Onderzoek Je wordt 18 jaar en dan? De gevolgen voor je geldzaken

Onderzoek Je wordt 18 jaar en dan? De gevolgen voor je geldzaken Onderzoek Je wordt 18 jaar en dan? De gevolgen voor je geldzaken Rapportage Juli 2013 Meer informatie: info@wijzeringeldzaken.nl Samenvatting (1/3) 1. Veel 17-jarigen maken de indruk verstandig om te gaan

Nadere informatie

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf.

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Les 1 Werk en inkomen (1) Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Evert en Monica -2 Rijbewijs Monica is jarig.

Nadere informatie

Gelukskoffercoaching. Ik kan in drie woorden vertellen wat ik geleerd heb: I love me. Wael, 11 jaar. Gelukkig zijn kun je leren!

Gelukskoffercoaching. Ik kan in drie woorden vertellen wat ik geleerd heb: I love me. Wael, 11 jaar. Gelukkig zijn kun je leren! Gelukkig zijn kun je leren! Gelukskoffercoaching Missie GELUKKIG ZIJN KUN JE LEREN Gelukskoffercoaching wil kinderen op jonge leeftijd positief ondersteunen in hun individuele emotionele ontwikkeling.

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou! DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het

Nadere informatie

Wat was het afgelopen schooljaar het meest op jou van toepassing? Doe je deze zomer betaald vakantiewerk? Ik ging naar de middelbare school 53,9%

Wat was het afgelopen schooljaar het meest op jou van toepassing? Doe je deze zomer betaald vakantiewerk? Ik ging naar de middelbare school 53,9% Wat was het afgelopen schooljaar het meest op jou van toepassing? Ik ging naar de middelbare school 53,9% Ik volgde een MBO-opleiding 9,1% Ik volgde een HBO-opleiding 20,2% Ik studeerde aan de universiteit

Nadere informatie

In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen

In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen 14 In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen einde, alleen een voortdurende kringloop van materie

Nadere informatie

Hoe gaat het met je studie?

Hoe gaat het met je studie? 195 195 HOOFDSTUK 12 Hoe gaat het met je studie? WOORDEN 1 Kies uit: onvoldoende controleren gymnastiek mening huiswerk 1 Heb je je al gemaakt? 2 Ik was op school niet zo goed in. Ik vond sport niet leuk.

Nadere informatie

Onderzoek Afschaffen stufi

Onderzoek Afschaffen stufi Onderzoek Afschaffen stufi 30 Mei 2014 Over het onderzoek Aan dit online onderzoek, gehouden van 29 tot en met 30 mei, deden 1648 jongeren mee. Hiervan waren er 574 scholier en 951 student. De uitslag

Nadere informatie

Thema In en om het huis.

Thema In en om het huis. http://www.edusom.nl Thema In en om het huis. Les 22. Een huis zoeken Wat leert u in deze les? Praten over uw huis Informatie over het vinden van een nieuwe woning Praten over wat afgelopen is Veel succes!

Nadere informatie

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.

Nadere informatie

OUDERAVOND 5 HAVO. 14 september 2015

OUDERAVOND 5 HAVO. 14 september 2015 DECANAAT OUDERAVOND 5 HAVO 14 september 2015 Even voorstellen. De decaan W. Bardoul Je studententijd = méér dan studeren alleen! Je feest met je jaarclubje, sport fanatiek in de avonduren, vult vakken

Nadere informatie

Christmas Edition. Voor wielrennen was het... Mijn familie is mijn ware vriend! ALIES GESPOT IN BELGIË. Alies: Ik heb een schoenen verslaving

Christmas Edition. Voor wielrennen was het... Mijn familie is mijn ware vriend! ALIES GESPOT IN BELGIË. Alies: Ik heb een schoenen verslaving Glass Christmas Edition Voor wielrennen was het... Alies: Ik heb een schoenen verslaving Mijn familie is mijn ware vriend! ALIES GESPOT IN BELGIË Inhoudsopgave Pagina: Even voorstellen 4-5 Ik heb een schoenen

Nadere informatie

Kom verder. Mail vragen en opmerkingen naar: nt2@uitgeverijboom.nl. Veel plezier met dit boek,

Kom verder. Mail vragen en opmerkingen naar: nt2@uitgeverijboom.nl. Veel plezier met dit boek, Kom verder Welkom bij het vak Kennis van de Nederlandse Samenleving, KNS. Dit boek vertelt je over Nederland. Veel van wat je moet weten over het leven in Nederland, staat in dit boek. Je haalt straks

Nadere informatie

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF

Nadere informatie

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les

Nadere informatie

Wil jij minderen met social media?

Wil jij minderen met social media? Wil jij minderen met social media? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2016 Hulpboekje social media 1 Hoe sociaal zijn social media eigenlijk? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt op social media.

Nadere informatie

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN?

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt met het spelen van games. Je beseft dat je hierdoor in de problemen kunt raken: je huiswerk lijdt

Nadere informatie

De examenperiode is een moeilijke tijd. Je moet hard studeren en je hebt veel stress. Wat is een goede studiemethode en wat doe je beter niet?

De examenperiode is een moeilijke tijd. Je moet hard studeren en je hebt veel stress. Wat is een goede studiemethode en wat doe je beter niet? TIPS VOOR DE EXAMENS De examenperiode is een moeilijke tijd. Je moet hard studeren en je hebt veel stress. Wat is een goede studiemethode en wat doe je beter niet? Wat moet je doen? 1. Lees de tekst op

Nadere informatie

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel Veertien leesteksten Leesvaardigheid A1 Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek Ad Appel Uitgave: Appel, Aerdenhout 2011-2016 Verkoopprijs: 1,95 Ad Appel Te bestellen via www.adappelshop.nl

Nadere informatie

Lucas 10:25-37 - Mag Jezus jouw naaste zijn?

Lucas 10:25-37 - Mag Jezus jouw naaste zijn? Lucas 10:25-37 - Mag Jezus jouw naaste zijn? Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Bij deze preek is geen powerpoint

Nadere informatie

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn

Nadere informatie

Studeren in 2015-2016. Check je geld! Wat je moet weten over studiekosten. www.wijzeringeldzaken.nl

Studeren in 2015-2016. Check je geld! Wat je moet weten over studiekosten. www.wijzeringeldzaken.nl Studeren in 2015-2016 Check je geld! Wat je moet weten over studiekosten www.wijzeringeldzaken.nl Alles over studeren en geldzaken op een rij: Zorgen over geld, daar zit niemand op te wachten. Zeker niet

Nadere informatie

1Wat is examenvrees eigenlijk?

1Wat is examenvrees eigenlijk? 8 1Wat is examenvrees eigenlijk? Lars is bang voor spinnen. Toen hij de foto op dit werkboek zag, kreeg hij kippenvel en ging hij anders ademhalen. Toen we Lars vroegen of de spin hem kon bijten, riep

Nadere informatie

Bewindvoering: hoe werkt het?

Bewindvoering: hoe werkt het? Bewindvoering: hoe werkt het? Samen je centen de baas JE HEBT EEN BEWINDVOERDER. EN NU? Een tijdje terug heb je ervoor gekozen om je geld samen met Mijn Geld en Zo te regelen. De rechter vindt dit goed.

Nadere informatie

Susanne Hühn. Het innerlijke kind. angst loslaten

Susanne Hühn. Het innerlijke kind. angst loslaten Susanne Hühn Het innerlijke kind angst loslaten Inhoud Inleiding 7 Hoe ontstaat angst? 11 Wegen uit de angst 19 Het bange innerlijke kind leren kennen 35 Meditatie Het bange innerlijke kind leren kennen

Nadere informatie

Nieuwsbrief CliëntAanZet

Nieuwsbrief CliëntAanZet Nummer 5 Juni/Juli 2014 Van de redactie Hallo, Hier weer een nieuwe nieuwsbrief CliëntAanZet. Heb je een leuk idee voor deze nieuwsbrief? Of wil je misschien zelf iets schrijven? Stuur een bericht naar:

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen

Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen Competenties Sociaal en communicatief functioneren (P9) Initiatief (P10) Reflectie (P11) Afgelopen module heb je met een groepje gewerkt aan je project. In week 7

Nadere informatie

Onderzoek: Armoede. Publicatiedatum: 6-3- 2014

Onderzoek: Armoede. Publicatiedatum: 6-3- 2014 Onderzoek: Armoede Publicatiedatum: 6-3- 2014 Over dit onderzoek Het onderzoek is een driehoeksmeting bestaande uit een online enquête met zowel open als gesloten vragen, en een asynchrone online focusgroep

Nadere informatie

LESBRIEF BIJ STAGE LOPEN

LESBRIEF BIJ STAGE LOPEN LESBRIEF BIJ STAGE LOPEN WAAROM DIT BOEKJE? 1. Denk jij, na het lezen van deze bladzijde dat dit boekje nuttig voor jou kan zijn? a. Ja,.. b. Nee, want c. Dat weet ik nog niet, omdat 2. Wat hoop jij na

Nadere informatie

Blok 5. Ouderbetrokkenheid, 1 uur

Blok 5. Ouderbetrokkenheid, 1 uur Blok 5. Ouderbetrokkenheid, 1 uur Ouders: Mijn kind moet zelf kiezen Studiekiezers: mijn ouders zijn belangrijk 55% wo, 70% hbo studenten Volwassenen rondom studiekiezer Tweederde 1e jaars zegt: De meeste

Nadere informatie

Kids. &Go. Informatieblad speciaal voor kinderen

Kids. &Go. Informatieblad speciaal voor kinderen Informatieblad speciaal voor kinderen Datum; Aalsmeer, jaar 2011 Gemaakt door; Bianca Wegbrands daar, Wat leuk dat je dit informatieblad speciaal voor kinderen wilt lezen. Ik zal me eerst even aan jou

Nadere informatie

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb hoofdstuk 8 Kernovertuigingen Kernovertuigingen zijn vaste gedachten en ideeën die we over onszelf hebben. Ze helpen ons te voorspellen wat er gaat gebeuren en te begrijpen hoe de wereld in elkaar zit.

Nadere informatie

Studiefinanciering? of sparen voor de studie van uw kinderen

Studiefinanciering? of sparen voor de studie van uw kinderen Studiefinanciering? of sparen voor de studie van uw kinderen De studiefinanciering gaat in september 2015 drastisch veranderen. Het zogenaamde leenstelsel wordt geïntroduceerd. Dat heeft heel veel financiële

Nadere informatie

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie

Nadere informatie

Zelfbeschadiging; wat kun jij doen om te helpen?

Zelfbeschadiging; wat kun jij doen om te helpen? Zelfbeschadiging; wat kun jij doen om te helpen? Familie of naaste zijn van iemand die zichzelf beschadigt kan erg moeilijk zijn. Iemand van wie je houdt doet zichzelf pijn en het lijkt alsof je niks kunt

Nadere informatie

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij Rijk Phileas Fogg is een vreemde man. Hij is erg rijk. Maar niemand weet hoe hij aan zijn geld komt. Een baan heeft hij namelijk niet. Toch woont hij in een groot huis, midden in Londen. In zijn eentje.

Nadere informatie

Studeren in 2015-2016. Check je geld! Wat je moet weten over studiekosten. www.wijzeringeldzaken.nl

Studeren in 2015-2016. Check je geld! Wat je moet weten over studiekosten. www.wijzeringeldzaken.nl Studeren in 2015-2016 Check je geld! Wat je moet weten over studiekosten www.wijzeringeldzaken.nl Alles over studeren en geldzaken op een rij: Zorgen over geld, daar zit niemand op te wachten. Zeker niet

Nadere informatie

Spreekopdrachten thema 4 Wonen

Spreekopdrachten thema 4 Wonen Spreekopdrachten thema 4 Wonen Opdracht 1 bij 4.1 ** Uitleg voor de docent: Op de volgende pagina vind je een blad met plaatjes. Knip de plaatjes uit en doe ze in een envelop. Geef elk tweetal een envelop.

Nadere informatie

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële uitingen. Als startend ondernemer is alles nieuw. De boekhouding,

Nadere informatie

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg Pasen met peuters en kleuters Beertje Jojo is weg Thema Maria is verdrietig, haar beste Vriend is er niet meer. Wat is Maria blij als ze Jezus weer ziet. Hij is opgestaan uit de dood! Wat heb je nodig?

Nadere informatie

1 Ben of word jij weleens gepest?

1 Ben of word jij weleens gepest? Onderzoeksresultaten TipHorstaandeMaas.nl Pesten Pesten is van alle generaties. Het kan bijna overal plaatsvinden en is daarom dichterbij dan mensen soms denken 8 1 Ben of word jij weleens gepest? 7 6

Nadere informatie

Onderzoek Vakantiewerk

Onderzoek Vakantiewerk Onderzoek Vakantiewerk Publicatiedatum: 05-07- 2013 Over dit onderzoek Aan dit online onderzoek, gehouden van 21 juni tot 1 juli 2013, deden 2261 jongeren mee. Op het moment van invullen hadden 1302 deelnemers

Nadere informatie

Inhoud. Mijn leven. ik regel mijn geldzaken

Inhoud. Mijn leven. ik regel mijn geldzaken Inhoud Inleiding...3 Hoofdstuk 1 Bewaren...5 Hoofdstuk 2 Administratie...7 Hoofdstuk 3 Inkomsten... 8 Hoofdstuk 4 Uitgaven... 10 Hoofdstuk 5 Sparen... 12 Hoofdstuk 6 Verzekeringen...15 Hoofdstuk 7 Begroting...

Nadere informatie

www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was.

www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was. www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was. Benjamin Plant student Aardrijkskunde Ik weet wat ik wil Het leukste moment van mijn stage is wanneer leerlingen mij uit zichzelf aanspreken

Nadere informatie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Ervaringen, belevenissen, vragen in woorden gevangen om die woorden weer vrij te laten in nieuwe ervaringen, belevenissen, vragen. Marcel Zagers www.meerstemmig.nl

Nadere informatie

Maak je eigen jaarbegroting

Maak je eigen jaarbegroting Maak je eigen jaarbegroting Inleiding Een begroting maken. Het woord begroting wordt normaal gesproken alleen gebruikt bij bedrijven en de overheid. Maar het is tijd om ook jouw budget dezelfde aandacht

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

Thema Informatie vragen bij een instelling

Thema Informatie vragen bij een instelling http://www.edusom.nl Thema Informatie vragen bij een instelling Lesbrief 28. De belastingaanslag. Wat leert u in deze les? Informatie over uw inkomsten begrijpen. Informatie over uw uitgaven begrijpen.

Nadere informatie

Luisteren: muziek (B1 nr. 1)

Luisteren: muziek (B1 nr. 1) OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. U

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis.

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis. Weer naar school Kim en Pieter lopen het schoolplein op. Het is de eerste schooldag na de zomervakantie. Ik ben benieuwd wie onze mentor * is, zegt Pieter. Kim knikt. Ik hoop een man, zegt ze. Pieter kijkt

Nadere informatie

Openingsgebeden INHOUD

Openingsgebeden INHOUD Openingsgebeden De schuldbelijdenis herzien Openingsgebeden algemeen Openingsgebeden voor kinderen Openingsgebeden voor jongeren INHOUD De schuldbelijdenis herzien De schuldbelijdenis heeft in de openingsritus

Nadere informatie

Jezus vertelt, dat God onze Vader is

Jezus vertelt, dat God onze Vader is Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.

Nadere informatie

Waar een wil is, is een Weg!

Waar een wil is, is een Weg! 5 tips om moeiteloos voor jezelf te kiezen en een stap te zetten. Waar een wil is, is een Weg! - Lifecoach http://www.facebook.com/arlettevanslifecoach 0 Je bent een ondernemende 40+ vrouw die vooral gericht

Nadere informatie

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Haring! Verse haring! Wie maakt me los! Ik heb verse haring! Ha... ja, nou heb ik jullie aandacht, hè? Sorry, ik ben uitverkocht. Vandaag geen haring

Nadere informatie

OP KAMERS Opdrachtenblad Categorie:

OP KAMERS Opdrachtenblad Categorie: Opdrachten Opdracht 1 Jasmina raadt Wesley aan om wat vaker bij zijn ouders te gaan eten. Welke tips kun je nog meer bedenken om geld te besparen op het moment dat je wat krapper zit? Wesley woont op kamers.

Nadere informatie

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat

Nadere informatie

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Grijp je Ambities Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Je dromen verwezenlijken in 7 stappen. Grijp je ambities Brengt je dichterbij je ideaal Geeft je inzicht in jouw persoonlijke

Nadere informatie

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk?

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Verantwoordelijkheid. Ja, ook heel belangrijk voor school!!! Het lijkt veel op zelfstandigheid, maar toch is het net iets anders. Verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Programma studiekeuzeavond leerjaar 6

Programma studiekeuzeavond leerjaar 6 Programma studiekeuzeavond leerjaar 6 19.15 uur: inloop 19.30 uur: plenaire bijeenkomst over de aanmeldprocedure en decentrale selectie 2 oud leerlingen aan het woord. 20.15 uur: mogelijkheid tot napraten

Nadere informatie

8 Stappen naar Succes

8 Stappen naar Succes 8 Stappen naar Succes Ik ga je een geheim vertellen; Al meer dan 4 jaar was ik zelfstandig Trainer en ik heb geworsteld en gezocht naar; Focus Mijn missie Wie is mijn doelgroep? Hoe kan ik een stabiel

Nadere informatie

Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet.

Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Bezoek op kantoor Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Ton en Toya hebben wat problemen thuis.

Nadere informatie

De ijnmanager. Cartoons januari 2015. Luc Timmers

De ijnmanager. Cartoons januari 2015. Luc Timmers De ijnmanager Cartoons januari 2015 Luc Timmers Gezelligheid kent geen tijd Is het alweer 2015? Wat vliegt de tijd hé? Logisch toch? Ooit spaghetti de kop boven het maaiveld uit zien steken? Nou dan!

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug, want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

Wat was voor jou de belangrijkste reden om aan dit project mee te werken?

Wat was voor jou de belangrijkste reden om aan dit project mee te werken? Carpe Diem! Afgelopen december vertrokken vijf Nederlandse dames naar het prachtige Zuid-Afrika om hier mee te werken aan een summerschool in een township in Hermanus. Dit is een project van People4Change,

Nadere informatie

Onderzoek Stress. 5 Juni 2014. Over het 1V Jongerenpanel

Onderzoek Stress. 5 Juni 2014. Over het 1V Jongerenpanel Onderzoek Stress 5 Juni 2014 Over het onderzoek Aan dit online onderzoek, gehouden van 20 mei tot en met 5 juni 2014 in samenwerking met 7Days, deden 2.415 jongeren mee. Hiervan zijn er 949 scholier en

Nadere informatie

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen. Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl

Nadere informatie

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Een land waar mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Lilian (48) vraagt haar zoontje om even een handje te komen geven. Dat doet hij en dan gaat hij weer lekker verder spelen. Wij nemen plaats aan

Nadere informatie

De vrouw van vroeger (Die Frau von früher)

De vrouw van vroeger (Die Frau von früher) Roland Schimmelpfennig De vrouw van vroeger (Die Frau von früher) Vertaling Tom Kleijn Personen FRANK, midden veertig CLAUDIA, zijn vrouw ROMY VOGTLÄNDER ANDI, zoon van Frank en Claudia TINA, Andi's vriendin

Nadere informatie

5 Assertiviteit. 1 Inleiding

5 Assertiviteit. 1 Inleiding DC 5 Assertiviteit 1 Inleiding Als SAW er zul je regelmatig in situaties terecht komen waarin je duidelijk moeten maken wat je wel of niet wilt. Bijvoorbeeld omdat een cliënt op een activiteitenafdeling

Nadere informatie

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet!

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet! Gevaarlijke liefde Gevaarlijke liefde In de pauze Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Als je verliefd wordt ben je in de wolken. Tegelijk voel je je

Nadere informatie

Verandering van leefstijl begint toch echt bij jezelf!

Verandering van leefstijl begint toch echt bij jezelf! Verandering van leefstijl begint toch echt bij jezelf! Peter Dona Er is en er wordt steeds meer geschreven, onderzocht en nieuwe methoden bedacht om de leefstijl van werknemers positief te veranderen.

Nadere informatie

10 tips om je partner zo goed mogelijk te ondersteunen.

10 tips om je partner zo goed mogelijk te ondersteunen. 10 tips om je partner zo goed mogelijk te ondersteunen. Omdat het automatische gedrag is uitgeschakeld kosten onderstaande handelingen je partner al veel energie (hier denk je zo snel niet aan, omdat het

Nadere informatie

Wees duidelijk tegen je klanten

Wees duidelijk tegen je klanten Ronald Dingerdis Wees duidelijk tegen je klanten 3 In onze training Klantgerichtheid en communicatie vroeg een cursist me onlangs of je tegen je klant kan zeggen dat hij extreem vervelend is. Dat hij onredelijk

Nadere informatie

Inleiding Het doen van een abortus heeft voor iedereen een verschillende reden en ook verschillende gevolgen. Maar onthoud goed, je hebt het niet

Inleiding Het doen van een abortus heeft voor iedereen een verschillende reden en ook verschillende gevolgen. Maar onthoud goed, je hebt het niet Inleiding Het doen van een abortus heeft voor iedereen een verschillende reden en ook verschillende gevolgen. Maar onthoud goed, je hebt het niet gedaan omdat je een slecht mens bent, maar juist omdat

Nadere informatie

Interview Rob van Brakel

Interview Rob van Brakel Interview Rob van Brakel Atributes Consequences Values Hallo Rob van Brakel, mag ik jou een aantal vragen mogen stellen? Prima. Hoe oud ben je? 21 jaar Wat is je woonsituatie op het moment? Op het moment

Nadere informatie

Y-choice. Luister naar De keuzes die je maakt van Van Dik Hout. Het nummer staat op de CD Het beste van 1994-2001. De songtekst vind je in bijlage 1.

Y-choice. Luister naar De keuzes die je maakt van Van Dik Hout. Het nummer staat op de CD Het beste van 1994-2001. De songtekst vind je in bijlage 1. Kiezen Opwarmertje Een eigen keuze (Naar: Kiezels 10 e jaargang, nr. 5) Laat één jongere beginnen met het noemen van een drietal belangrijke zaken uit zijn leven, bijvoorbeeld iemand kiest scooter, voetbal

Nadere informatie

Inhoud. Een nacht 7. Voetstappen 27. Strijder in de schaduw 51

Inhoud. Een nacht 7. Voetstappen 27. Strijder in de schaduw 51 Inhoud Een nacht 7 Voetstappen 27 Strijder in de schaduw 51 5 Een nacht 6 Een plek om te slapen Ik ben gevlucht uit mijn land. Daardoor heb ik geen thuis meer. De wind neemt me mee. Soms hierheen, soms

Nadere informatie

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een

Nadere informatie

ouderavond Atheneum 6

ouderavond Atheneum 6 ouderavond Atheneum 6 het programma van vanavond 19:30 kennismaken met de mentor 20:30 studiekeuze en dan? 21:15 einde deze presentatie is te downloaden op de schoolwebsite 2 traject studiekeuze A3 en

Nadere informatie

Gefeliciteerd! 3. Laatste loodjes 6. Tot zover 12

Gefeliciteerd! 3. Laatste loodjes 6. Tot zover 12 Gefeliciteerd! 3 Waarom dit boek? 3 Hoe gaat dit boek jou helpen? 3 Is er nog iets dat je moet weten voordat je verder leest? 4 Laatste loodjes 6 De agenda 6 Nu jij 9 Tot zover 12 Gefeliciteerd! Als je

Nadere informatie

Ouderbetrokkenheid. Ouders: Studiekiezers: Mijn kind moet zelf kiezen. mijn ouders zijn belangrijk 55% wo, 70% hbo studenten

Ouderbetrokkenheid. Ouders: Studiekiezers: Mijn kind moet zelf kiezen. mijn ouders zijn belangrijk 55% wo, 70% hbo studenten Ouderbetrokkenheid Ouders: Mijn kind moet zelf kiezen Studiekiezers: mijn ouders zijn belangrijk 55% wo, 70% hbo studenten Volwassenen rondom studiekiezer Tweederde 1e jaars zegt: De meeste info over studeren

Nadere informatie

Cultuur is een eerste levensbehoefte

Cultuur is een eerste levensbehoefte 10 Cultuur is een eerste levensbehoefte Interview Tekst Kelly Bakker Foto s Tessa Wiegerinck Journalist, cultuurkenner en ondernemer in één Je stapt in die achtbaan en kan dan eigenlijk niet meer anders

Nadere informatie

Thema Op het werk. Demet TV. Lesbrief 8. De eerste werkdag

Thema Op het werk. Demet TV. Lesbrief 8. De eerste werkdag Thema Op het werk. Demet TV Lesbrief 8. De eerste werkdag Deze les gaat over de eerste werkdag. gaat voor het eerst werken bij een snoepfabriek. Hij komt binnen en maakt kennis met de chef. De chef vertelt

Nadere informatie

Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A

Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A INLEIDING Ik heb vandaag een cadeautje meegenomen. Niet voor jullie, maar voor mijzelf. Het cadeautje staat voor de verrassingen

Nadere informatie

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. juni 2014 Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie Eerste nummer Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. INHOUD juni 2014 Eten als een kind Op kamers

Nadere informatie

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197 Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,

Nadere informatie

De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan.

De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel dingen

Nadere informatie

Checklist samenwonen voor partners waarvan alleen de man kinderen heeft

Checklist samenwonen voor partners waarvan alleen de man kinderen heeft Checklist samenwonen voor partners waarvan alleen de man kinderen heeft Vul afzonderlijk van elkaar allebei de vragen in. Bij elke vraag moet je een antwoord kiezen. Als je niet kunt kiezen, kies dan het

Nadere informatie

Wat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst.

Wat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst. Interview op zaterdag 16 mei, om 12.00 uur. Betreft een alleenstaande mevrouw met vier kinderen. Een zoontje van 5 jaar, een dochter van 7 jaar, een dochter van 9 jaar en een dochter van 12 jaar. Allen

Nadere informatie

Spel: Wat heb ik geleerd dit jaar?

Spel: Wat heb ik geleerd dit jaar? Spel: Wat heb ik geleerd dit jaar? Inleiding Traditioneel staat de decembermaand in het teken van jaaroverzichten en top 100 of top 2000 lijstjes. Allemaal bedoeld om terug te kijken op het afgelopen jaar.

Nadere informatie

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid 18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je

Nadere informatie

U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt.

U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt. UW MENING GEVEN spreken inleiding en doel Een mening is wat iemand denkt of vindt. U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt. U leert ook uw mening geven. Uw mening geven

Nadere informatie

Perspectief 3e editie 2 vmbo Anders dan anderen krant. 1. Voorpagina

Perspectief 3e editie 2 vmbo Anders dan anderen krant. 1. Voorpagina Perspectief 3e editie 2 vmbo Anders dan anderen krant 1. Voorpagina Geen mens is hetzelfde, want iedereen is weer anders. Elk mens heeft iets unieks. Dat maakt het soms lastig om elkaar te begrijpen. Of

Nadere informatie

Drie domeinen van handelen: Waarnemen, oordelen en beleven

Drie domeinen van handelen: Waarnemen, oordelen en beleven Drie domeinen van handelen: Waarnemen, oordelen en beleven Situatie John volgt een opleiding coaching. Hij wil dat vak dolgraag leren. Beschikt ook over de nodige bagage in het begeleiden van mensen, maar

Nadere informatie