Geuronderzoek RWZI Beemster. HHNK14A3, oktober 2014 PRA Odournet bv

Transcriptie

1 Geuronderzoek RWZI Beemster HHNK14A3, oktober 2014 PRA Odournet bv

2 titel: rapportnummer: projectcode: trefwoorden: opdrachtgever: Geuronderzoek RWZI Beemster HHNK14A3 HHNK14A rioolwaterzuivering, geuremissie, geurimmissie Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Postbus AG HEERHUGOWAARD telefoon fax contactpersoon: opdrachtnemer: auteur(s): goedgekeurd: Hopman PRA Odournet bv Zekeringstraat BT Amsterdam Nederland telefoon Frans Vossen voor PRA Odournet bv door drs. F.J.H. Vossen, directeur datum: 28 oktober 2014 copyright: 2014, PRA Odournet bv PRA Odournet bv HHNK14A3 28 oktober 2014 pagina 2 van 21

3 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 3 1 Inleiding 4 2 Geuremissie in de vergunde situatie 5 3 Geuremissie in de aangevraagde tussenfase 6 4 Geuremissie in de eindfase 8 5 De geurbelasting van de omgeving Verspreidingsmodel Invoergegevens Toetsingskader Berekeningsresultaten 10 6 Conclusies 14 Bijlagen 15 Bijlage A Emissieberekening volgens regeling G3 16 Bijlage B Fluctuerende bronnen 17 Bijlage C Input verspreidingsberekeningen (eindfase) 18 PRA Odournet bv HHNK14A3 28 oktober 2014 pagina 3 van 21

4 1 Inleiding In opdracht van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier is door PRA Odournet bv een geuronderzoek uitgevoerd voor de rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) Beemster. Het geuronderzoek houdt op de eerste plaats verband met de uitbreiding van de installatie met een fijnzeefinstallatie, die tussen het harkrooster (grof vuil verwijdering) en de selector zal worden geplaatst. Daarnaast zal er wat renovatiewerk op de RWZI worden uitgevoerd en zal er een wijziging optreden in de sliblijn. De nieuwe fijnzeefinstallatie zal het mogelijk maken om de biologische belasting van de RWZI te vergroten zonder verdere consequenties voor de waterlijn. De fijnzeefinstallatie (maaswijdte <0,5 mm) zal zeer fijne deeltjes uit het afvalwater verwijderen. Deze deeltjes bestaan voor een belangrijk deel uit cellulose (uit toiletpapier). Het zeefgoed wordt verzameld in containers; volle containers zullen regelmatig worden afgevoerd (naar verwachting ongeveer driemaal per werkweek). In de sliblijn zullen de volgende wijzigingen worden door gevoerd: Op korte termijn (tussenfase): In deze tussenfase zal het slib nog maar deels worden ontwaterd tot 20% droge stof (thans gebeurt dit nog met al het slib). Vervolgens wordt dit met slib 3% droge stof opgemengd tot 10% en afgevoerd per tankauto naar de RWZI Zaandam-Oost voor vergisting. Eindfase: In deze fase gaat het surplusslib direct naar een bandindikker (of vergelijkbare, andere ontwateringstechniek). De homogenisatietank, de indikkers en de ontwaterd slibsilo s zullen uit gebruik worden genomen of kunnen (deels) een nieuwe bestemming krijgen als natslib buffer. Het geuronderzoek is als volgt opgebouwd: Hoofdstuk 2 beschrijft de geuremissie in de vergunde situatie. Hoofdstuk 3 beschrijft de consequenties voor de emissies als gevolg van de veranderingen in de tussenfase. Hoofdstuk 4 beschrijft de geuremissie in de uiteindelijke aangevraagde situatie. In hoofdstuk 5 zal de geurimmissie worden gepresenteerd in de vergunde situatie, de tussensituatie en de aangevraagde situatie. In hoofdstuk 6 zal de conclusie van het onderzoek worden gepresenteerd. PRA Odournet bv HHNK14A3 28 oktober 2014 pagina 4 van 21

5 2 Geuremissie in de vergunde situatie De geuremissie in de vergunde situatie is berekend aan de hand van de emissiekengetallen voor rioolwaterzuiveringsinstallaties (voormalige regeling G3 uit de NeR, recentelijk opgenomen in het Activiteitenbesluit). De berekening is bijgevoegd als bijlage A. Een bron van geur, die in de emissieberekening niet werd meegenomen, maar wel geurrelevant is, is het verladen van ontwaterd slib van een slibsilo in een vrachtauto. Uit onderzoek van STOWA 1 is gebleken dat de geuremissie als gevolg van slibverlading tussen 5 en 31 *10 6 ge/ton ligt. In de berekening van de geuremissie zal worden uitgegaan van de gemiddelde waarde van de metingen uit het genoemde rapport van 13 *10 6 ge/ton 2. Bij de RWZI Beemster wordt het ontwaterde slib afgevoerd middels gesloten vrachtwagens. Het slib wordt vanuit een silo geladen in de onderstaande vrachtwagen, gemiddeld ongeveer 30 ton in 20 minuten. Wanneer er achter elkaar zou worden geladen, zou er in een uur 90 ton worden geladen. De momentane geuremissie kan dan worden berekend op (90 * 13) = *10 6 ge/h. Deze bron kan echter worden gezien als een fluctuerende bron (zie bijlage B voor een toelichting). Met een laadduur van 20 minuten bedraagt de uurfractie 1/3. De uurgemiddelde geuremissie kan dan worden berekend op *10 6 ge/h * (1/3) 1/2 = 675 *10 6 ge/h, of ge/s. Dit komt overeen met 338 *10 6 ou E/h, of ou E/s Uitgaande van maximaal 1 vrachtwagen per werkdag bedraagt de jaarlijkse emissieduur 260 h/jr. Volgens de systematiek in regeling G3 wordt slibontwatering middels een centrifuge niet gezien als een activiteit met een relevante geuremissie. Het slibontwateringsgebouw is daarom nooit aangemerkt als relevante bron van geur. In praktijk van de RWZI Beemster blijkt dit toch iets anders te zijn. In het gebouw is wel degelijk een duidelijke geur aanwezig. Ventilatie vindt plaats door middel van twee ventilatoren op het platte dak van het gebouw en door middel van openstaande deuren. Tabel 1 geeft een samenvatting van de geuremissie van de RWZI Beemster in de vergunde situatie. Tabel 1: Overzicht van de geuremissie van RWZI Beemster in de vergunde situatie Bron Geuremissie Emissieduur [oue/s] [hr/jr] Beluchtingscircuit Nabezinktank Nabezinktank Nabezinktank Nabezinktank Verdeelwerk Retourslibgemaal Ontgeuringsinstallatie Verladen slib STOWA Stankoverlast en bestrijding bij de verlading van ontwaterd slib, ISBN Dit betreft het geometrisch gemiddelde van de gemeten emissies van 5,5, 13 en 31 *10 6 ge/ton. PRA Odournet bv HHNK14A3 28 oktober 2014 pagina 5 van 21

6 3 Geuremissie in de aangevraagde tussenfase In de tussenfase zullen de volgende wijzigingen optreden ten opzichte van de huidige situatie: 1. Vernieuwing van het harkrooster en plaatsing van de fijnzeefinstallatie. 2. Vermindering van de slibontwatering op de RWZI Beemster. Het slib zal nog maar deels worden ontwaterd tot 20% droge stof (thans gebeurt dit nog met al het slib). Vervolgens wordt dit met slib van 3% droge stof opgemengd tot 10% droge stof en per tankauto afgevoerd naar de RWZI Zaandam- Oost voor vergisting. Ad 1. Naar verwachting zal de vernieuwing van het harkrooster geen consequenties hebben voor de geuremissie van dit onderdeel. De nieuwe fijnzeefinstallatie vormt een nieuwe bron van geur. Uit een bezoek aan de RWZI Blaricum, waar een vergelijkbare fijnzeefinstallatie als proef staat opgesteld, bleek dat er uitsluitend geur wordt geëmitteerd via de afzuiging van het afgedekte wateroppervlak in de fijnzeefinstallatie. De containers waar het zeefgoed wordt verzameld zijn zeer goed afgesloten; hun geuremissie is verwaarloosbaar klein. De containers worden afgevoerd zodra ze gevuld zijn. Op de RWZI Beemster zullen 8 fijnzeven worden opgesteld met een uitbreidingsmogelijkheid naar 10 stuks. Elke fijnzeef heeft een afgedekte wateroppervlak van 6,5 m 2. Het totale afgedekt wateroppervlak bedraagt (uitgaande van maximaal 10 zeven) 65 m 2. De afgedekte ruimte in de fijnzeefinstallaties zal worden afgezogen. De ventilatielucht van het nieuwe harkrooster en de fijnzeefinstallatie zal worden behandeld in een nieuw lavafilter en kokosfilter (90% reductie), dat naast de bestaande ontgeuringsinstallatie zal worden geplaatst. In dit rapport zal deze verandering worden beschouwd als een uitbreiding van de bestaande ontgeuringsinstallatie en zal daarom gesproken blijven worden over één ontgeuringsinstallatie. De emissie van de ontgeuringsinstallatie zal door deze verandering toenemen. De netto bijdrage van de fijnzeefinstallaties bedraagt: (65 m 2 * 65 ou E/m 2.s) * 0,1 = 423 ou E/s. De totale emissie van de ontgeuringsinstallatie in de tussenfase is wat hoger dan in de vergunde situatie: = 822 ou E/s. Ad 2. De veranderingen in de sliblijn zullen geen consequenties hebben voor de geuremissie van de onderdelen daarvan. De enige bron, die komt te vervallen is het verladen van ontwaterd slib. Dit is een discontinue geurbron met een hoge emissie. Het wegvallen ervan (door de veranderde wijze van slibverwerking) zal door de naaste omgeving van de RWZI als een duidelijke verbetering van de geursituatie worden ervaren. PRA Odournet bv HHNK14A3 28 oktober 2014 pagina 6 van 21

7 Tabel 2 geeft een samenvatting van de geuremissie van de RWZI Beemster in de aangevraagde tussensituatie. Tabel 2: Overzicht van de geuremissie van RWZI Beemster in de aangevraagde tussensituatie Bron Geuremissie Emissieduur [oue/s] [hr/jr] Beluchtingscircuit Nabezinktank Nabezinktank Nabezinktank Nabezinktank Verdeelwerk Retourslibgemaal Ontgeuringsinstallatie Verladen slib PRA Odournet bv HHNK14A3 28 oktober 2014 pagina 7 van 21

8 4 Geuremissie in de eindfase In de eindfase zullen er verdere veranderingen zijn opgetreden in de slibverwerking. Er zal een bandindikker (of vergelijkbare techniek) worden opgesteld, waarmee slib met een droge stofgehalte van 10% zal worden geproduceerd. Dit slib zal per tankauto worden afgevoerd naar de RWZI Zaandam-Oost. In deze situatie zullen de huidige slibindikkers, de homogenisatietank en de slibsilo s uit gebruik worden genomen of zullen (deels) een andere bestemming krijgen. Dit levert een verlaging op van de belasting van de ontgeuringsinstallatie. De vrijkomende capaciteit kan dan gebruikt worden om ook de mechanische ventilatie van het slibontwateringsgebouw aan te sluiten. Mogelijk zal de ontgeuringsinstallatie in de toekomst iets uitgebreid worden. Dit levert uitsluitend een vergroting van de capaciteit op; de geuremissie zal er niet door worden beïnvloed. De netto vermindering van de geuremissie van de ontgeuringsinstallatie door het wegvallen van de slibindikkers, de homogenisatietank en de slibsilo s bedraagt 159 ou E/s. De emissie van de ontgeuringsinstallatie in deze situatie bedraagt 663 ou E/s. Tabel 3 geeft een samenvatting van de geuremissie van de RWZI Beemster in de aangevraagde eindsituatie. Tabel 3: Overzicht van de geuremissie van RWZI Beemster in de aangevraagde eindsituatie Bron Geuremissie Emissieduur [oue/s] [hr/jr] Beluchtingscircuit Nabezinktank Nabezinktank Nabezinktank Nabezinktank Verdeelwerk Retourslibgemaal Ontgeuringsinstallatie PRA Odournet bv HHNK14A3 28 oktober 2014 pagina 8 van 21

9 5 De geurbelasting van de omgeving 5.1 Verspreidingsmodel De geurbelasting van de omgeving rondom de bronnen wordt berekend met behulp van een verspreidingsmodel. De verspreidingsberekeningen zijn uitgevoerd met behulp van het Nieuw Nationaal Model (NNM). De gebruikte pc-applicatie is Geomilieu V2.60. Het Nieuw Nationaal Model beschrijft het transport en de verdunning van stoffen in de atmosfeer op basis van het Gaussisch pluimmodel. Het betreft een lange termijn berekening en de beschouwde periode bedraagt daarom tenminste een jaar. De gebruikte meteorologische gegevens bestaan uit uurgemiddelde gegevens van onder meer de windrichting, de windsnelheid, de zonne-instraling en de temperatuur. Het NNM berekent op verschillende roosterpunten de immissieconcentratie voor elk afzonderlijk uur van de beschouwde periode. Hieruit wordt berekend gedurende welk percentage van de jaarlijkse uren (de overschrijdingsfrequentie) een bepaalde uurgemiddelde immissieconcentratie wordt overschreden. Het resultaat wordt weergegeven in de vorm van geurcontouren. 5.2 Invoergegevens Invoergegevens voor het verspreidingsmodel zijn bronkenmerken zoals de geuremissie en de emissieduur en omgevingskenmerken. Het journaal van de verspreidingsberekening voor de aangevraagde eindfase is opgenomen in bijlage C. 5.3 Toetsingskader De geurimmissie (geurbelasting) is getoetst aan het toetsingskader voor bestaande RWZI s volgens regeling G3: Norm voor aaneengesloten woonbebouwing of lintbebouwing: 1,5 ou E/m 3 als 98-percentielwaarde Norm voor verspreid liggende woningen: 3,5 ou E/m 3 als 98-percentielwaarde PRA Odournet bv HHNK14A3 28 oktober 2014 pagina 9 van 21

10 5.4 Berekeningsresultaten De berekeningsresultaten voor de 3 doorgerekende situaties zijn gepresenteerd in figuur 1, 2 en 3. In de figuren zijn de contouren van 1,5 (blauw) en 3,5 (rood) ou E/m 3 als 98-percentielwaarde weergegeven. PRA Odournet bv HHNK14A3 28 oktober 2014 pagina 10 van 21

11 Figuur 1 Contour van 1,5 (blauw) en 3,5 (rood) ou E/m 3 als 98-percentielwaarde in de vergunde situatie PRA Odournet bv HHNK14A3 28 oktober 2014 pagina 11 van 21

12 Figuur 2 Contour van 1,5 (blauw) en 3,5 (rood) ou E/m 3 als 98-percentielwaarde in de aangevragde tussenfase PRA Odournet bv HHNK14A3 28 oktober 2014 pagina 12 van 21

13 Figuur 3 Contour van 1,5 (blauw) en 3,5 (rood) ou E/m 3 als 98-percentielwaarde in de aangevraagde eindsituatie PRA Odournet bv HHNK14A3 28 oktober 2014 pagina 13 van 21

14 6 Conclusies In opdracht van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier is door PRA Odournet bv een geuronderzoek uitgevoerd voor de rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) Beemster. Het geuronderzoek houdt op de eerste plaats verband met de uitbreiding van de installatie met een fijnzeefinstallatie, die tussen het harkrooster (grof vuil verwijdering) en de selector zal worden geplaatst. Daarnaast zal er wat renovatiewerk op de RWZI worden uitgevoerd en zal er een wijziging optreden in de sliblijn. In het onderzoek is de geuremissie beschreven, die er zal optreden in de aangevraagde eindfase én in de tussenfase, die er optreedt wanneer sommige aangevraagde veranderingen al wél en andere nog niet zijn getroffen. Uit het onderzoek blijkt, dat al in de tussenfase een belangrijke bron van geur, namelijk het laden van ontwaterd slib in vrachtauto s zal komen te vervallen. Deze bron van geur is vooral van belang voor het optreden van piekimmissies (en mogelijke hinder) op de momenten van laden. In de tussenfase en de eindfase zullen daarnaast wijzigingen optreden in de geuremissie van de op de inrichting aanwezige ontgeuringsinstallatie. De ontgeuringsinstallatie zal daarnaast ook worden uitgebreid: met een aanvullend lavafilter en kokosfilter waar de ventilatielucht van het nieuwe harkrooster en de fijnzeefinstallatie in zal worden behandeld. De emissie van ontgeuringsinstallatie zal in de aangevraagde situatie wat hoger zijn dan in de vergunde situatie. Uit geurverspreidingsberekeningen met het Nieuw Nationaal Model is gebleken dat de norm voor aaneengesloten woonbebouwing en lintbebouwing noch in de vergunde, noch in beide aangevraagde situaties wordt overschreden. Vanuit het oogpunt van geur zijn er derhalve geen belemmeringen voor de vergunbaarheid van de aangevraagde wijzigingen op de RWZI Beemster. PRA Odournet bv HHNK14A3 28 oktober 2014 pagina 14 van 21

15 Bijlagen PRA Odournet bv HHNK14A3 28 oktober 2014 pagina 15 van 21

16 Bijlage A Emissieberekening volgens regeling G3 PRA Odournet bv HHNK14A3 28 oktober 2014 pagina 16 van 21

17 Bijlage B Fluctuerende bronnen Bronnen die binnen een uur afwisselend wel en niet actief zijn, worden fluctuerende bronnen genoemd. Een voorbeeld hiervan is het lossen van een vrachtwagen, dat per keer meestal korter dan 5 minuten duurt en verspreid over de dag plaatsvindt. In de beschikbare verspreidingsmodellen wordt gerekend met hele uren en de gebruikte meteorologische gegevens zijn uurgemiddelden. Om een fluctuerende bron zó in het verspreidingsmodel op te nemen dat de immissiesituatie niet wordt over- of onderschat, moet de emissie worden omgerekend naar een zogenaamde uurgemiddelde emissie 3. Voor de omrekening van de geuremissie van een fluctuerende bron naar een uurgemiddelde emissie wordt de volgende formule 4 toegepast: E uurgemiddeld = E momentaan * f 1/2 formule i waarin: E uurgemiddeld [ou E/h] E momentaan [ou E/h] = uurgemiddelde geuremissie = momentane geuremissie tijdens de uurfractie f f [-] = uurfractie waarbinnen de momentane geuremissie E fractie optreedt. De emissieduur waarin E uurgemiddeld optreedt, wordt gelijk gesteld aan het aantal hele uren waarin de fluctuerende bron actief is. Een voorbeeld: De geuremissie E momentaan tijdens het lossen van een vrachtwagen bedraagt 100 *10 6 ou E/h. Het lossen vindt dagelijks plaats tussen 7 h en 19 h, dus verspreid over 12 uur. Per werkdag lossen gemiddeld 36 vrachtwagens hun lading in gemiddeld 5 minuten per keer. Per uur lossen dus 3 vrachtwagens hun lading en treedt gedurende 15 minuten (3 maal 5 minuten) de geuremissie van 100 *10 6 ou E/h op. De uurfractie f is gelijk aan 15 minuten per 60 minuten, ofwel 1/4. Hieruit volgt: E uurgemiddeld = E momentaan * f 1/2 = 100 *10 6 ou E/h * (1/4) 1/2 = 50 *10 6 ou E/h. Deze uurgemiddelde emissie treedt op gedurende 12 uur per dag, ofwel h/jr. 3 Toepassing stankconcentratienorm op discontinue en fluctuerende bronnen, Publicatiereeks lucht nr De hier gebruikte notatie wijkt af van die in de Publicatiereeks lucht, de uitkomst van de formule is gelijk. PRA Odournet bv HHNK14A3 28 oktober 2014 pagina 17 van 21

18 Bijlage C Input verspreidingsberekeningen (eindfase) PRA Odournet bv HHNK14A3 28 oktober 2014 pagina 18 van 21

19 Brongegevens: Broncoordinaten Oppervlaktebron Schoorsteen gegevens Emissie bronnaam X (m) Y (m) lengte bron (m) Beluchting NBT NBT NBT NBT Kokosfilter Verdeelw Ret.sl.gem breedte bron (m) hoogte bron (m) orientatie bron ( ) hoogte (m) inw. diameter (m) uitw. diameter (m) Emissie vracht (10 6 oue /h) emissie uren (aantal/jr) , PRA Odournet bv HHNK14A3 28 oktober 2014 pagina 19 van 21

20 Projectdata: applicatie computerprogramma STACKS+ VERSIE release datum Release 3 juni 2014 versie PreSRM tool datum berekening starttijd berekening (datum/tijd) 10/22/ :50:43 PM eindtijd berekening 10/22/ :52:42 PM receptorpunten (rijksdriehoek) totaal aantal receptorpunten 1900 regematig grid onbekend aantal gridpunten horizontaal nvt aantal gridpunten vertikaal nvt meest westelijke punt (X-coord.) meest oostelijke punt (X-coord.) meest zuidelijke punt (Y-coord.) meest noordelijke punt (Y-coord.) naam receptorpunten bestand points.dat receptorhoogte (m) 1.50 meteorologie meteo-dataset uit PreSRM begindatum en tijdstip einddatum en tijdstip X-coordinaat (m) Y-coordinaat (m) monte-carlo percentage (%) PRA Odournet bv HHNK14A3 28 oktober 2014 pagina 20 van 21

21 applicatie computerprogramma STACKS+ VERSIE release datum Release 3 juni 2014 versie PreSRM tool datum berekening starttijd berekening (datum/tijd) 10/22/ :50:43 PM eindtijd berekening 10/22/ :52:42 PM terreinruwheid ruwheidslengte (m) 0.09 bron ruwheidslengte PreSRM (ja/nee) ja ruwheidslengte bepaald in gebied X-coord. links onder Y-coord. links onder X-coord. rechts boven Y-coord. rechts boven stofgegevens component Geur toetsjaar 1995 ozon correctie (ja/nee) nvt percentielen berekend (ja/nee) ja middelingstijd percentielen (uur) 1 depositie berekend nee eigen achtergrondconcentratie gebruikt nee bronnen aantal bronnen 8 zeezoutcorrectie (voor PM10) concentratie (ug/m3) nvt overschrijdingsdagen nvt PRA Odournet bv HHNK14A3 28 oktober 2014 pagina 21 van 21