Toegang tot databanken op GROEP T

Transcriptie

1 Toegang tot databanken op GROEP T Wetenschappelijke en technische databanken hebben in het voorbije decennium een grote opmars gekend; ze zijn thans niet meer weg te denken uit de opleidings- en onderzoekscentra, maar ook in de industriële omgeving spelen zij een steeds belangrijkere rol. (Wetenschappelijke) informatie vind je dus niet alleen meer in de bibliotheek maar ook in online databanken. Kranten en tijdschriften hoef je niet meer op papier te lezen maar kun je eveneens online consulteren. Elke computer op GROEP T geeft je toegang tot enkele online full-text databanken: Mediargus (archief van Vlaamse kranten en tijdschriften) Ebsco (wetenschappelijke, economische en pedagogische tijdschriften) Science Direct (1.700 wetenschappelijke tijdschriften) en online bibliografische databanken: SwetsWise (inhoudsopgave van tijdschriften) Web of Knowledge (referenties uit wetenschappelijke tijdschriften) Deze databanken bieden je: in de eerste plaats referenties naar artikels van tijdschriften in de meeste gevallen ook een samenvatting van die tijdschriftartikels vaak de mogelijkheid om de tekst van het artikel zelf te bekijken en af te drukken of op te slaan (full-text databanken). Let op! Je krijgt slechts volledige toegang tot de databanken als je ze consulteert via een computer op GROEP T (er is login via IP authentication). Sommige databanken kun je van elders wel consulteren maar je krijgt dan slechts beperkte faciliteiten, bijvoorbeeld alleen de referenties of samenvattingen, maar niet de volledige tekst. Deze nota geeft een overzicht van wat je van deze databanken mag verwachten en hoe je er toegang toe krijgt. Het zal niet steeds eenvoudig zijn juist die informatie te vinden die je zoekt. Gelukkig beschikt iedere databank over een uitgebreide help-functie die je stapsgewijs wegwijs maakt in het doolhof van informatie. We hopen dat je in de loop van de jaren die je aan de hogeschool doorbrengt, deze databanken verder zal ontdekken en gebruiken. Johan Heyvaert Mediathecaris

2 1 Mediargus Deze full-text databank is toegankelijk via Mediargus is een uitgebreid archief van de Vlaamse kranten, met hun regionale edities. Ook het Roularta-archief (o.a. Trends - Knack) is beschikbaar. Het archief start ongeveer midden de jaren '90 en loopt tot eergisteren (de zoekopties vandaag en gisteren kan je niet gebruiken). De teksten zijn volledig doorzoekbaar. Je hoeft dus geen kranten meer te doorbladeren. De artikels kunnen worden gedownloaded of uitgeprint en mogen worden gebruikt voor onderwijs- en onderzoeksdoeleinden. Welke kranten en tijdschriften zijn er beschikbaar? Volgende kranten zijn gearchiveerd: De Morgen vanaf 1998 De Standaard vanaf 1998 Financieel-economische Tijd vanaf 1988 Gazet van Antwerpen vanaf 1996 Het Belang van Limburg vanaf 1993 Het Laatste Nieuws vanaf 1999 Het Nieuwsblad vanaf 1998 Het Volk vanaf 2000

3 Weekbladen Knack - Le Vif Express vanaf 1995 Trends - Tendances vanaf 1995 Wanneer zijn de artikels beschikbaar? Je kunt alle artikels uit alle Vlaamse kranten raadplegen met een vertraging van twee dagen volgend op de dag van publicatie. De artikels uit de weekbladen zijn beschikbaar ten minste 7 dagen na verschijning. Algemene richtlijnen Het zoekveld maakt geen onderscheid tussen hoofd- en kleine letters. Woorden met accenttekens zoals de trema in België, de ç in François of de accenten in één kan u gewoon ingeven met de accenten. Je kan momenteel geen enkele aanhalingstekens noch afkappingstekens gebruiken in het zoekveld. Hoe voer je een zoekopdracht in? Artikels worden geselecteerd aan de hand van drie zoekcriteria: Zoeken in tekst: voer hier een woord, een persoonsnaam of gebeurtenis in. Het systeem zoekt full-text, dit wil zeggen dat er gezocht wordt naar artikels waar de ingegeven term(en) letterlijk in voorkomen.!

4 Publicatiedatum: je hebt de keuze uit voorbepaalde periodes of je kan zelf een periode ingeven. Bronnen: je hebt de keuze uit alle bronnen, waardoor het systeem in alle aanwezige bronnen zoekt. Of je kan zelf je bronnen bepalen door één van de bronnen aan te klikken. Hier kan je de gewenste bronnen aanvinken. Hoe zoek je op een naam van een persoon? Geef de naam in in het zoekveld zoek in tekst en duidt de optie: exacte zin aan. Of geef de naam in in het zoekveld zoek in tekst en om er voor te zorgen dat de voor-en achternaam als één geheel wordt beschouwd, moet u de naam ingeven tussen aanhalingstekens. Bv: Peter Klaassens Hoe zoek je op meerdere termen? Wanneer je op meerdere termen zoekt, dien je een relatie tussen de termen te definiëren. Je hebt de keuze uit: Alle woorden: De artikels bevatten elk woord dat je hebt opgegeven in het zoekveld. Een artikel wordt pas weerhouden wanneer het elk woord hier opgegeven bevat. Eén van de woorden: De artikels bevatten slechts één van de woorden die je in het zoekveld hebt ingetypt. Gebruik deze optie wanneer je verschillende synoniemen ingeeft waarmee het onderwerp waarover je informatie zoekt kan benoemd worden in de kranten. Gebruik deze optie ook als je over verschillende onderwerpen informatie zoekt. Exacte zin: Je artikels bevatten de woorden precies zoals je ze hebt ingegeven met dezelfde schrijfwijze en in dezelfde volgorde. Gebruik deze optie wanneer je naar persoonsnamen zoekt. Hoe maak je een zoekopdracht meer specifiek? Wanneer je een relatie wil leggen tussen meerdere zoektermen kan je gebruik maken van de booleaanse operatoren. Betekenis Alle woorden, en Één van de woorden, of Maar niet Nabijheid tussen termen Meerdere karakters ongekend, trunceren * Één karakter ongekend? Gelijkaardige termen ~ Exacte zin Teken + AND and, OR or NOT NEAR(term1, term2, cijfer) "term term" De booleaanse operatoren worden verwerkt van links naar rechts en in overeenstemming met de voorrangswaarden van de tekens. Orde van verwerking tussen de operatoren: 1. Near "

5 2. not/and 3. or Met haakjes kan u zelf de volgorde die u wil gebruiken afdwingen. Bijvoorbeeld: (Jazz or klassiek) and dansen Hoe kan je een artikel printen? Eén artikel printen vanuit de artikelpagina. Als resultaat van je zoekactie krijg je een lijst van artikels te zien met titel, inleiding, auteur, bron, publicatiedatum. Om een artikel volledig te lezen klik je op de titel van het artikel. Wanneer je het artikel geopend hebt, zie je onderaan een link PRINT. Meerdere artikels tegelijk printen vanuit de artikelmap. Achter de titel van elk artikel staat een boekje. Hiermee kan je artikels selecteren om ze in je artikelmap te bewaren die je dan nadien kan verwerken. Je selecteert een artikel door op het boekje te klikken dat verandert van kleur en rood wordt. Wanneer je de hele resultatenlijst hebt doorlopen en alle gewenste artikels hebt geselecteerd, klik je onderaan op de link ARTIKELMAP. Je vindt de door jou geselecteerde artikels terug en kan deze in één keer afdrukken via de link PRINT. #

6 Hoe kan je een artikel downloaden? Eén artikel downloaden vanuit de artikelpagina. Als resultaat van je zoekactie krijg je een lijst van artikels te zien met titel, inleiding, auteur, bron, publicatiedatum. Om een artikel volledig te lezen klik je op de titel van het artikel. Wanneer je het artikel geopend hebt, zie je onderaan een link RTF (downloaden in een Worddocument). Klik hier met de rechtermuisknop op en kies in het menu dat verschijnt voor de optie doel opslaan als. Een nieuw scherm opent waarin je bovenaan moet bepalen waar je het artikel wenst op te slaan. Gebruik het pijltje om de plaats te bepalen (diskette, harde schijf, desktop...). Onderaan kan je in het veld bestandsdnaam het artikel ook een andere naam geven. Klik op de knop BEWAAR om het artikel op te slaan. Wanneer de blauwe balk is volgelopen vind je het artikel terug waar je eerder opgaf het te bewaren. Meerdere artikels tegelijk downloaden vanuit de artikelmap. Achter de titel van elk artikel staat een boekje. Hiermee kan je artikels selecteren om ze in je artikelmap te bewaren die je dan nadien kan verwerken. Je selecteert een artikel door op het boekje te klikken dat verandert van kleur en rood wordt. Wanneer je de hele resultatenlijst hebt doorlopen en alle gewenste artikels hebt geselecteerd, klik je onderaan op de link ARTIKELMAP.

7 Je vindt de door jou geselecteerde artikels terug en kan deze in één keer downloaden. Gebruik hiervoor de link DOWNLOAD de artikels en kies hier in het menu voor de optie RTF MET INHOUDSOPGAVE. Klik met de linkermuisknop op de link DOWNLOAD. Een nieuw scherm verschijnt waar je op de rode link MEDIARGUS_ARTIKELMAP_...rtf met de rechtermuisknop klikt. In het menu dat verschijnt kies je voor de optie doel opslaan als. In het scherm dat verschijnt kan je bovenaan bepalen waar je de artikels wil opslaan via het pijltjesmenu (diskette, desktop,...) en onderaan kan je het een nieuwe naam geven in het veld bestandsnaam. Klik op de knop OPSLAAN en wanneer de blauwe balk is volgelopen kan je het document terugvinden op de eerder door je gekozen plaats. Je zoekactie geeft geen (correct) resultaat hoewel er artikels zijn gevonden. Verschillende oorzaken kunnen hiervan de reden zijn: Controleer of er geen spelfouten in de opgegeven zoektermen zijn geslopen. Op het einde van de opgegeven zoekterm(en) mag geen enkel teken staan. Controleer of het laatste teken inderdaad de laatste letter van de (laatste) opgegeven zoekterm is en haal indien nodig overbodige tekens weg zoals bijvoorbeeld een spatie of blanco, een operator (or, and, not),... Een woord met een koppelteken moet tussen aanhalingstekens worden geplaatst indien je dit in zijn geheel wenst te zoeken. Zorg ervoor dat je bij meerdere termen de juiste relatie tussen de zoektermen definiëert. Van zodra je in de zoekactie 1 operator ( NOT, AND,, *, ) gebruikt, mag je voor de OR-relatie aan te duiden geen spaties meer gebruiken, maar moet dit expliciet aangegeven worden door tussen de termen de OR te typen. Als u meerdere booleaanse operatoren aanwendt dient u rekening te houden met de voorrangsregels. Waarom kan je sommige artikels niet opvragen? Mediargus maakt een onderscheid tussen de auteursrechterlijk vrijgegeven artikels en de niet vrijgegeven artikels. Alle artikels waar achter de titel op de resultatenpagina een boekje staat, zijn auteursrechterlijk beschikbaar. Een artikel wordt vrijgegeven vanaf het moment dat de journalist zijn schriftelijke toestemming hiervoor heeft gegeven. Hoe zoek je met Mediaclips? Mediaclips geeft je de hele krant op het scherm. Je werkt niet nu met een zoekterm, je vraagt de volledige inhoud van een krant of tijdschrift op van een bepaalde dag. Je selecteert de gewenste bron (eventueel met de gewenste regionale editie) en je kiest een publicatiedatum. Je kan alle data opzoeken, behalve de krant van vandaag of gisteren of het tijdschrijft van de laatste week. Je resultatenlijst toont u alle artikels geordend per pagina.

8 $

9 2 EBSCO Deze full-text databank is toegankelijk via Op krijg je een overzicht van de duizenden tijdschriften die je vrij kunt raadplegen. Een uitgebreide Nederlandstalige handleiding voor het gebruik van deze databank vind je terug op: Figuur 1: Beginpagina Ebsco-databank Bij Ebsco heb je toegang tot volgende databanken: Inspec, een databank met: o samenvattingen van artikels uit wetenschappelijke en technische tijdschriften o in totaal meer dan 7 miljoen excerpten Eric, een databank met: o samenvattingen van artikels uit pedagogische tijdschriften o full text publicaties Academic Search Elite, een databank met: o samenvattingen van artikels uit wetenschappelijke tijdschriften o full text artikels uit tijdschriften Business Source Elite, een databank met: %

10 o samenvattingen van artikels uit economische tijdschriften o full text artikels uit tijdschriften Regional Business News, een databank met: o nieuwsberichten uit 45 regionale bronnen uit de Verenigde Staten o in full text Communication & Mass Media Complete, een databank met: o samenvattingen van artikels over communicatie en massamedia o full text artikels uit 200 tijdschriften American Humanities Index, een databank o met excerpten uit tijdschriften in verband met cultuur (in de USA) o waarvan vele in full text Figuur 2: Zoekpagina Ebsco-databank

11 3 Science Direct Deze full-text databank is toegankelijk via Figuur 3: Beginpagina Science Direct Science Direct is een databank met: 59 miljoen samenvattingen van artikels waarvan 4,3 miljoen in full text uit meer dan tijdschriften (op vind je een overzicht) Uitgebreide informatie vind je op Volgende wetenschapsgebieden komen aan bod: Agricultural and Biological Sciences Arts & Humanities Biochemistry, Genetics and Molecular Biology Business, Management and Accounting Chemical Engineering Chemistry Computer Science Decision Sciences Earth and Planetary Sciences

12 Economics, Econometrics and Finance Energy Engineering Environmental Science Immunology and Microbiology Materials Science Mathematics Medicine and Dentistry Neuroscience Nursing and Health Professions Pharmacology, Toxicology and Pharmaceutics Physics and Astronomy Psychology Social Science Veterinary Science and Veterinary Medicine Deze databank kan je ook van thuis consulteren. Je kunt echter enkel de referenties van artikels opzoeken, je kan ze niet full text lezen. Figuur 4: Zoekpagina Science Direct

13 Figuur 5: Overzicht tijdschriftenbestand Science Direct. De titels voorafgegaan door een groen icoontje zijn full text raadpleegbaar.!

14 4 SwetsWise Deze bibliografische databank is toegankelijk via SwetsWise is een databank met: met in totaal meer dan 14 miljoen excerpten uit tijdschriften vaak met samenvattingen en met links naar full text via Science Direct Figuur 6: Begin- en zoekpagina SwetsWise "

15 5 IEEE Electronic Library Deze bibliografische databank is toegankelijk via Tips and Tricks om te zoeken in deze databank vind je in Tips and Tricks in Searching the IEEE Electronic Library.PPT. Een uitgebreidere handleiding voor het gebruik van deze databank vind je terug in XploreTutorial.pdf. #

16 6 Web of Knowledge Deze bibliografische databank is toegankelijk via Een handige stap-voor-stap-handleiding vind je op Een uitgebreide Nederlandstalige handleiding voor het gebruik van deze databank vind je terug op: Figuur 7: Beginpagina ISI Web of Knowledge ISI Web of Knowledge is een geheel van databanken. Binnen de hogeschool heb je toegang tot: ISI Web of Science o Biedt een geheel van instrumenten om bibliografische referenties op te zoeken. ISI Current Contents o Biedt actuele bibliografische referenties uit wetenschappelijke tijdschriften.

17 Figuur 8: Beginpagina ISI Web of Science Figuur 9: Beginpagina ISI Current Contents

18 7 Elektronische titellijst tijdschriften VOWB Handig is de Elektronische titellijst van het VOWB, terug te vinden op: Deze laat je toe in meerdere databanken en andere bronnen met full text elektronische titels te zoeken. & ' ''(() *+' ' ''(+ ( ','*' +' '' ( ++ -+''' + '( + (, ' ' '' + (- $

19 & ' ''(('+'( ' '''.,( ' -/+' '' ',' ''0 +'5 (' 5 +' '''6 ''+,,'*''( ++ - & ' ''(( 6.+'( ' ' 6.'7 '' ' ' ' ''' ( ', ''( ++ - & ' ''((2 + +' ' ( 0 +.'' + ' ''+' ''(('-& ' ''((2 + +'0 +.''5.',.)99: (.6 +'0 +.'6'' ;< ' '5*' +'5 '-=- 4 ' '''( ++'' >>6 (.( '' '.1 '''6 -? +.6' 6' ' ''''. (',.-8+..' '( ', ' ''- & '''+'++' 0 + '' ',6 ( '- ''' ''.@ (+ ''((2 + - & ' 0A. ++' ' ' '''6'''( ' '6. (' ++'-8+((. +141''6'0( ' ' '( ++' >>6 (.'5+' 0+ (+.1 ''-4 ''.15+'+ + 0'.';-# ( = (+ - %

20 8 Open Access databanken De open access-beweging wil actuele informatie gratis online beschikbaar maken. De algemene principes van open access vragen dat de auteur de onherroepelijke toestemming geeft aan iedereen om een werkstuk te lezen, te downloaden, te kopiëren en te herverdelen. De auteur moet altijd vermeld worden. Aanpassingen en massale commerciële verdeling vallen hier meestal buiten. Door het onveranderlijk karakter en de auteursvermelding van de publicatie, wordt de verantwoordelijkheid van de auteur voor zijn artikel gegarandeerd. Dit is belangrijk voor wetenschappelijke publicaties. Het doel van open access is de verspreiding en feedback van wetenschappelijke literatuur verbeteren. Open Access tijdschriften Open access-tijdschiften zijn online tijdschriften waarin artikels zijn gepubliceerd volgens de principes van Open Access. De publicaties zijn dus gratis toegankelijk en de auteur heeft een niet-exclusieve licentie gegeven voor een breed (her)gebruik. Daarnaast kennen de tijdschriften allemaal peer review en laten de auteur zijn auteursrechten behouden. DOAJ, Directory of Open Acces Journals DOAJ is een initiatief van de Universiteit van Lund. Ze beheert gratis, full text en op kwaliteit gecontroleerde wetenschappelijke open access tijdschriften. Public Library of Science De Public Library of Science (PLoS) is een non-profit organisatie die twee OA-tijdschriften aanbiedt: en BioMed Central BioMed Central is een onafhankelijke uitgever die meer dan 100 OA-online tijdschriften uitgeeft met peer reviewed artikels in het domein van biologie en geneeskunde. Voorbeeld van het nieuwste BioMed tijdschrift: De hierin geplaatste artikelen worden in diverse repositories opgeslagen

21 Open Archives of Repositories Open access-archieven voeren geen peer review uit maar stellen hun informatie gratis ter beschikking voor de wereld. Darenet DAREnet geeft toegang tot de Nederlandse wetenschappelijke onderzoeksoutput in digitale vorm. Per 1 juni 2005 haalt DAREnet ruim digitale bestanden op uit de repositories van zestien instellingen. arxiv.org Open access tot meer dan e-prints op het gebied van fysica, wiskunde, computerwetenschappen en kwantitatieve biologie. arxiv is eigendom van Cornell Universiteit, een privé non-profit onderwijsinstelling. Ugent Institutional Archive Het Institutional Archive is een databanksysteem dat de full-text versies van UGent publicaties bewaart en online aanbiedt. Het is via het internet door iedereen vrij consulteerbaar. CiteSeer CiteSeer, ook gekend onder de naam ResearchIndex, is een zoekrobot die geschreven werd door onderzoekers aan het NEC Research Institute. Deze voert automatisch citation indexering uit bij wetenschappelijke publicaties en preprints die beschikbaar zijn op het World Wide Web over Computer- and Informatie-technologie.

22 9 Nog enkele nuttige databanken ADIOV - Onderwijs in Vlaanderen Vakspecifieke Catalogus : ontsluit referenties uit de Vlaamse onderwijsliteratuur (boeken, rapporten, tijdschriftartikels, persartikels, parlementaire en internationale onderwijsdocumenten). BLTVN - Bibliografie van de literaire tijdschriften in Vlaanderen en Nederland Bibliografische Databank : online voortzetting van de reeks die in boekvorm is verschenen van 1972 tot en met Bevat de bibliografische beschrijving van gedichten, proza, essays, recensies, kunst en toneelteksten in Vlaamse en Nederlandse literaire tijdschriften vanaf DBNL - Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse letteren Bibliografische Databank / Biografisch Woordenboek / Full-Text Databank : bevat literaire teksten, secundaire literatuur en aanvullende informatie als biografieën, portretten en hyperlinks. De dbnl zal de komende jaren uitgroeien tot een rijk gevulde bibliotheek, waarin vele schatten uit de Nederlandse taal en literatuur op een aantrekkelijke manier gepresenteerd worden.