Champions League. Hardheid: daarin zat m gisteravond in Istanbul het verschil. PSV ging ten onder tegen elf

Transcriptie

1 08 Donderdag November 2007 Formatiecrisis België op ontploffen Champions League 2-0 verlies voor PSV Een wet die het stemrecht van Hardheid: daarin zat m gisteravond in Istanbul het verschil. Franstaligen rond Brussel inperkt, heeft de politieke crisis PSV ging ten onder tegen elf Surrealisme en design in België tot een hoogtepunt Turkse bikkels van Fenerbahçe. Kansloos voor de vol- gebracht. De aangenomen wet gaat tegen de grondwet Inspirerend gende ronde zijn de Eindhovenaren in en heeft dus een tegengesteld De Pers nog niet, maar dan effect. Een regeerak- moeten nu de echte mannen koord lijkt ver weg. 07 opstaan. 27. Deskundige De veiligheid van het kind staat niet voorop Jeugdzorg snapt weinig van eerwraak Jeugdzorg heeft te weinig kennis van eerwraak en stuurt jongeren te snel terug naar het ouderlijk huis. Dat leidt tot levensgevaarlijke situaties, zegt deskundige Karima Ouchan. Peter Wierenga Hulpverleners van Bureau Jeugdzorg denken nog veel te blank. Daardoor zien ze het risico van eerwraak over het hoofd en sturen ze ondergedoken jongeren, geheel overeenkomstig de bestaande procedures, na zes weken weer terug naar huis. En dat kan fataal zijn. Ze onderschatten de gevaren enorm, zegt leerlingbegeleidster Karima Ouchan van het ROC van Twente. Zo moest een leerling van ons laatst onderduiken in Rotterdam, vanwege dreigende eerwraak. Omdat ze minderjarig is, kwam Jeugdzorg in beeld. Vervolgens was ze al snel weer thuis. Alleen wordt ze nu niet meer door haar vader, maar door haar moeder bont en blauw geslagen. Het is een van de vele voorbeelden. Volgens Ouchan komen kinderen te snel thuis doordat de hulpverleners de culturele context niet kennen. Westerse ouders die zeggen dat ze meewerken, bijvoorbeeld aan een agressietraining of het programma Families First, doen dat meestal ook. Ouders uit een oosterse cultuur zeggen weliswaar ja, maar gaan intussen gewoon op de oude voet verder. Dat verschil moet je wel aanvoelen. De instantie denkt vooral vanuit de ouders, terwijl juist de veiligheid van het kind voorop zou moeten staan. De jongere heeft te weinig zeggenschap. Waarom mag hij of zij zelf niet aangeven of het te gevaarlijk is om naar huis terug te keren? In plaats daarvan werkt Jeugdzorg erg procedureel. Eerst een weekje bijkomen, in de derde week telefonisch contact, in de vijfde het eerste bezoek en na zes weken is het kind weer thuis, zegt Ouchan. Vervolgens houden de hulpverleners de thuissituatie overigens ook in autochtone gezinnen niet scherp in de gaten. Terwijl we weten dat er doden vallen door mishandeling én zelfmoord. Wat haar mateloos irriteert, is dat de kinderen steeds een andere begeleider krijgen. Vandaag is het Piet, morgen Jannie, overmorgen Carolien. Zo bouw je geen vertrouwensband op. Sterker: de jongere verliest het vertrouwen volledig, zegt voor de vorm dat het goed gaat en komt vervolgens bij mij uithuilen. Lees verder op pagina 6. 5 kilometer hinkelen met een tijger Guinness Book Ashrita Furmans teller staat op 166 Records als levenswerk Of hij nou 27 uur moet jodelen of een sinaasappel met zijn neus vooruit moet duwen, de Amerikaan Ashrita Furman (53) pakt elke uitdaging aan om zijn recordaantal vermeldingen in het Guinness World Records Book uit te breiden. Dennis Rijnvis Als Ashrita Furman de telefoon opneemt in New York is hij in gedachten bij een wedstrijd kikkerspringen. Ik ga het wereldrecord op de tien meter aanvallen, vertelt hij. De tijd die ik moet verbeteren, is 11,37 seconden. Ik ben al weken aan het trainen. Mensen doen vaak denigrerend over zoiets als kikkersprongen maken. Maar voor mij is het een serieuze zaak. In feite is het zelfs topsport. Tijdens het springen moet je met je handen je grote tenen vasthouden. Dat gaat heel snel pijn doen, kan ik je verzekeren. Vandaag is het Guinness World Record Day. De bedoeling is zo veel eitjes balanceren onder water hoelahoepen mogelijk mensen verleiden tot een recordpoging. Vorig jaar waren er meer dan deelnemers in 21 landen. Niemand lijkt zo fanatiek als recordspecialist Ashrita Furman. Als kind was ik al gefascineerd door het Guinness Book, licht hij zijn passie toe. Het is eigenlijk een soort getuigenis van de extreme prestaties waartoe de mens in staat is. Het is een eer om daaraan te kunnen bijdragen. Maar ik vind mijn recordpogingen vooral geweldig leuk om te doen. Ik beschouw mezelf als een groot kind en meestal raak ik ook geïnspireerd door spelletjes van kinderen. Ik zie een jongetje hinkelen of hoelahoepen en denk: hoe lang zou ik dat vol kunnen houden? Daarna probeer ik zelf om bijvoorbeeld vijftig mijl te hinkelen. In totaal heb ik nu al 166 van die records verbroken. Furman heeft zo zijn methoden om een hinkelmarathon leuk te houden: Ik bereid me goed voor. Ik had bijvoorbeeld een speciale strip in mijn schoen gelijmd om te voorkomen dat mijn voeten zouden verbranden door de constante wrijving tijdens het hinkelen. Verder heb je vooral veel geestelijke veerkracht nodig. Als je me twintig jaar geleden had gevraagd of ik tot deze prestaties in staat was geweest, dan had ik ook gezegd: onmogelijk! Lees verder op pagina 8 22 kratten melk op je kin balanceren springen op een pogostick met puppy achteruit bowlen zak lopen jak lopen onder water touwtjespringen

2 2 De Twee DE WERELD VOLGENS KOSTER + JOJANNEKE MET MEDEWERKING VAN MAARTEN BLOEM DE REÜNIE Toneelmeesters worden weer geëerd. Jeroen Krabbé, zelf bijna pensionado, is blij met de hernieuwde bewondering voor acteurs. In de jaren zeventig hebben we ze bijna vermoord. Thijs van Leer (59), de bebakkebaarde fluitist, stopt even bij Jeroen Krabbé (62) die met een glas champagne staat te genieten van het gezelschap bejaarde acteurs in de foyer van de Stadsschouwburg in Amsterdam. Ze zijn er allemaal weer, van Dresselhuys tot aan List, om te vieren dat Ramses Shaffy (74) met een borstbeeld wordt geëerd in de koninklijke toneeltempel. Het dwarsfluiticoon, dat net een sentimentele aubade heeft gebracht aan zijn oude drinkbroeder, begint lyrisch te praten tegen Krabbe. Die AVRO-serie van je vond ik heel goed. Eindelijk weer een beetje kwaliteit op de buis. Mooie geschiedschrijving, Jeroen. Krabbé ontvangt de loftuiting nederig, maar haalt vandaag ook DE BIJEENKOMST Bridget Maasland houdt van honden. Maar verwar de RTL-presentatrice niet met geflipte dierenliefhebbers als Brigitte Bardot. Haar huis is bijvoorbeeld geen toevluchtsoord voor tientallen keffertjes. Ik heb maar één hond. Kom op! Ik woon in Amsterdam. De Partij voor de Dieren kan ook niet op haar stem rekenen. Kip en vis staan gewoon op het menu van Maasland. Ik vind dat activisme allemaal iets té. Al ben ik het met veel punten wel eens hoor. Oude generatie Echt terug komt het nooit weer. Wat was het mooi, hè? Contrarevolutie van oude toneelmeesters een beetje zijn gelijk. Dit is zijn wraak op de Actie Tomaat-generatie, u weet wel: die opstandige toneelspelers die in 1969 een revolutie ontketenden tegen de in hun ogen belegen toneelelite en haar onnatuurlijke geposeerde speelstijl. Ik was toen al tegen die opstand. Vreselijk! Waarom moest Ellen Vogel zo hard worden aangepakt? Maar het revolutionaire tij is gekeerd: toneelspelers mogen weer sterren zijn. En Krabbé is hun beschermengel, met als voorlopig hoogtepunt zijn enthousiaste presentatie van de AVRO-docuserie over de vaderlandse film- en toneelgeschiedenis. Krabbé: Ik ben blij dat we onze oude acteurs eren. In de jaren zeventig was het bijna afgelopen, omdat ze toen met de grond werden gelijkgemaakt. Maar het is niet gelukt, merkt hij. Ik zie nu dat we weer ontzag krijgen voor de sterren. Het is zo belangrijk dat er weer gezichten zijn. Onlangs zagen we hem in dezelfde ruimte ook al glimmen, toen Joop van den Ende Maasland presenteert vandaag een pin-up verjaardagskalender. Samen met een aantal BN er-vriendinnen wordt er geposeerd met de viervoeter. Allemaal ten bate van haar stichting Dutchypuppy. Iedereen wilde meteen meedoen. Al was het woord pinup nogal verwarrend. Maar ik bedoel de mooie pin-ups uit de jaren vijftig. Waar andere beroemde Nederlanders naar Biafra vliegen om wereldleed inzichtelijk te maken voor de geijkte goede doelen, houdt Maasland het dichterbij huis. Roemenië, Bulgarije Ik ben blij dat we onze oude acteurs eren. MARCO OKHUIZEN/HH een dvd-box presenteerde van het werk van de lange tijd vergruisde Ko van Dijk. In Nederland was het bon ton om je af te zetten tegen vakmanschap en ambachtelijkheid. Heel raar eigenlijk. Als je in Engeland naar het theater gaat, was je er trots op dat je Laurence Olivier had gezien. De nieuwe hoeder van de toneelcanon hoopt dat er over twintig jaar een nieuwe generatie wordt gelauwerd, zoals nu Rames Shaffy. Dan ben ik al dood, gniffelt hij. Ik denk dat Pierre Bokma, Gijs Scholten van Aschat en Halina Reijn in de voetsporen zullen treden van de grote namen Bridget maakt pin-up kalender Wat doe jíj eigenlijk voor de kindjes in Afrika? daar weten ze echt nog niet met dieren om te gaan. Van een parttime bevlieging is geen sprake. Ik ben hier elke dag mee bezig. Ook mijn ouders werken zich trouwens een slag in de rondte hiervoor. Soms is er kritiek. Veel mensen vinden dat de blondine haar energie verspild aan dierenleed. Net kwam er ook weer een journalist naar mij toe. Die zei: Wat doe je eigenlijk voor de kindertjes in Afrika? Dan vraag ik : wat doe jíj dan? En dan blijft het vaak stil. 1 uit de jaren zestig, zeventig en tachtig. Die zitten hier dan weer. Helemaal gerust is hij er niet op. Het tv-aanbod is versnipperd geraakt en internet heeft de aandacht afgeleid van potentiële kijkers. Echt terug komt het nooit weer. Wat was het mooi hè? In de zaal zelf vloeit de rode wijn als in de beste jaren van café Reijnders. Schouwburgdirecteur Melle Daamen, op zijn perzikkleurige gympies nog láng niet bejaard natuurlijk, kijkt geamuseerd toe. Nou, we willen ook wel iets aan innovatie blijven doen hoor. 1 Bridget als pin-up. Q&A XXX 101.TV Naakt protest voor de persvrijheid 101.tv -presentatrice Marleen Dijkhoff wond zich zo op over de GPD inlogaffaire dat ze naakt protesteerde bij het Ministerie van SZW in Den Haag. Uw geëngageerde hoofdredactie besliste dat u naakt moest protesteren? Dit idee kwam eigenlijk met zijn allen tot stand na een brainstormsessie. Zo van: laten we dit doen. U stond te trappelen om met de borsten bloot te gaan? Niet meteen. Normaal doe ik dit soort dingen ook echt nooit. Maar het was niet zomaar ordinair strippen zonder doel. Dit is functioneel bloot. Wordt een carrière bij bijvoorbeeld Nova nu niet wat moeilijker? Ach, ze weten in ieder geval al hoe mijn tieten eruit zien. Had uw actie het gewenste effect? Nou. Er gluurden veel ambtenaren naar buiten. Ik heb nog nooit zoveel lachende ambtenaren gezien. Ik wist überhaupt niet dat ze bestonden. Maar u bent toch ook een soort ambtenaar maar dan bij de publieke omroep? Ja hoor! Maar die andere ambtenaren zijn zo serieus, dat zijn bijna geen mensen meer. Dan ben ik toch echt een ander soort ambtenaar. Hier wordt namelijk wel veel gelachen. 1. TOMMY WIERINGA Bladval. Prins Harry niet vervolgd (1) De Britse prins Harry wordt niet vervolgd voor het schietincident waarbij twee beschermde roofvogels werden gedood. Langzaam heb ik de bomen in de kloostertuin zien leegwaaien. Er vallen gaten in het scherm van bladeren daarachter zijn opeens, fragmentarisch nog, landerijen en een weg. Met elke windvlaag komt de naaktheid van de bomen dichterbij. Stop! wilde ik roepen, goed zo, zo is het op z n allermooist! maar het bos schudt alles van zich af. Direct onder de kamer die mij voor een week is toegewezen door de gastenbroeder, staat een boom die ik ken als de gouden iep. Hij steekt mooi af tegen het oranjerode bos daarachter. Zijn rui is bescheidener, minder dramatisch dag na dag dwarrelt het blad tot aan zijn voet, niet verder, zodat het een heldergele ring vormt. Dan komt er een man met een bladblazer. Hij kruipt in je hoofd en blaast je gedachten weg. Ik verlang naar een man met een hark, maar dat komt omdat ik 33 jaar in de vorige eeuw heb geleefd. De bladblazer is van daarna. De man manoeuvreert het blad op een langgerekte hoop, zodat het lijkt of er een dunne reus in de tuin begraven Prins Harry niet vervolgd (2) Justitie heeft besloten dat er niet genoeg bewijs is dat de prins en twee metgezellen de zeldzame blauwe kiekendieven hebben neergeschoten. ligt. Deze hoop verzuimt hij op een kar te scheppen en weg te brengen, zodat een groot deel van het blad weer verwaait. De man is volkomen doordrongen van de zinloosheid van zijn bestaan, en handelt daarnaar. Na een paar dagen komen er alsnog mannen met harken, die vanuit een centrum een steeds verder uitwaaierend wak in het bladerdek harken. Gedurende de dag is het heel aangenaam om naar deze dingen te kijken, maar s avonds, wanneer er geen bruikbare dingen meer zijn om op te schrijven, bekruipt mij een hardnekkige verveling. Deze verdrijf ik met vliespinda s en draaien aan de volumeknop van mijn ipod, zodat Ralph Kirschbaum soms hard en soms zacht in mijn oren zucht terwijl hij de cellosuites van Bach speelt. Hoewel prachtig, denk ik dat wat ik nu in mijn hoofd hoor, niet is wat Bach in zijn hoofd hoorde. De uitvoering van het idee is onvermijdelijk een proces van reductie. De eerste gedachte was groter, zuiverder, de menselijke maat kwam er nog niet aan te pas. Veel pleit ervoor om alle grote kunst als een teken van onmacht te beschouwen, een nederlaag. 1. Prince boos op fans Prince heeft gedreigd juridische stappen te ondernemen tegen een aantal fansites. Die hebben volgens de zanger onrechtmatig foto s en ander materiaal van hem gepubliceerd.

3 Nieuws 3 Voices of Africa Persvrijheid Journalisten laten het ongefilterde Afrika zien Afrika gaat de wereld haar ware gezicht laten zien. De beste journalisten van het continent gaan op pad met de modernste apparatuur om, zonder tussenkomst van wie dan ook, verslag te doen van hun leven. Godelief Swank Als ik president was van Kenia, zou ik het staatsgezag decentraliseren. De jonge Charles Bett kijkt vastberaden de camera in. Met een federaal systeem zouden onze stammen en gemeenschappen zich veel meer vertegenwoordigd voelen. En we zouden de nationale hulpbronnen eerlijker over het land verdelen. Dit interview, opgenomen op een parkeerplaats in een buitenwijk van Nairobi, zou normaal gesproken de krant niet halen. Nu wordt Betts mening gehoord door duizenden Afrikanen, Amerikanen en Europeanen. Wereldwijd. En dat is precies wat de bedenkers van Voices of Africa voor ogen hebben. Sinds drie maanden doen getalenteerde journalisten uit Ghana, Mozambique, Zuid-Afrika en Kenia met een mobiele telefoon met GPRStechniek en een uitklapbaar toetsenbordje, verslag van het leven van alledag. Ze filmen dansende mensen op straat, interviewen presidentskandidaten, schrijven artikelen over mensenrechten en fotograferen woonwijken. Binnen vijf minuten staan die nieuwsbijdragen online. Zonder internetverbinding, zonder dat de journalist als zodanig herkenbaar is iedere Afrikaan heeft wel een mobiele telefoon- en zonder tussenkomst van bemoeizuchtige overheidsfunctionarissen. En dat is juist het unieke, zegt Evans Wafula, reporter uit Kenia. Hij liep in de acht jaar dat hij als journalist voor diverse Afrikaanse media werkte, regelmatig tegen de grenzen van de persvrijheid op. Het duurde gemiddeld drie dagen voordat mijn bijdragen werden gepubliceerd. Eerst moest de hoofdredacteur het goedkeuren, dan ging de woordvoerder van de overheid er nog eens overheen. Mijn stukken gingen door heel veel handen, én ik was afhankelijk van internet, waardoor ik niet heel Kenia kon dekken. Wafula stuurt nu iedere maand gemiddeld acht videoverslagen, twaalf artikelen en een nog groter aantal foto s vanaf zijn mobiel naar www. voices-of-africa.com. Dit project promoot de persvrijheid en daarmee de democratie in Afrika, stelt hij. In december zijn er verkiezingen in Kenia, en volgende week interview ik de drie belangrijkste presidentskandidaten. Met mijn mobiele telefoon. Dat is fantastisch. Lees verder op pagina 7 Nanobuisjes Test op muizen Radiostraling kookt kankergezwellen dood Schietpartij aangekondigd op YouTube Acht doden bij bloedbad op Finse school Een 18-jarige scholier heeft gisteren een bloedbad aangericht op een middelbare school in het Zuid-Finse Tuusula, 100 kilometer van Helsinki. Tijdens de les trok Pekka-Eric Auvinen een pistool en opende het vuur op klasgenoten en leraren. Tenminste acht personen, waaronder de rector, kwamen om het leven. Auvinen schoot. Pathuis zich kort daarna door het hoofd en overleed later op de dag in het ziekenhuis. Auvinen had de moordpartij aangekondigd op YouTube. In het inmiddels verwijderde filmpje Jokela High School Massacre 11/7/2007 zijn beelden te zien van de school en Auvinen die zijn pistool op de camera richt. 1 ZIE OOK Georgië Noodtoestand afgekondigd in Georgië Novum/AP President Michail Saakashvili van Georgië heeft gisteren de noodtoestand uitgeroepen in de hoofdstad Tblisi in verband met de groeiende politieke onrust in het land. Premier Zoerab Nogaideli heeft dat bekendgemaakt in een televisietoespraak. Volgens Nogaideli is er een couppoging gedaan en moet nu worden opgetreden. De verordening zal binnen twee dagen aan het parlement ter goedkeuring worden voorgelegd, zei de premier, zoals de Georgische grondwet voorschrijft. Volgens Saakashvili is Rusland verantwoordelijk voor de politieke onrust in Georgië. Het politieoptreden tegen de betogers is volgens hem de enige manier waarop de orde kan worden hersteld. Volgens Saakashvili hebben geheimagenten de oppositie tot demonstreren aangezet. Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken ontkent dit. Lees meer op pagina 10 Marcel Hulspas Amerikaanse onderzoekers zijn erin geslaagd tumoren bij muizen te vernietigen door middel van radiostraling. Twee minuten bestralen bleek al voldoende. De tumorcellen waren van tevoren ingespoten met koolstofnanobuisjes. Het bestrijden van tumoren door middel van straling is al een eeuw oud. Nu worden daar nog radioactieve straling en röntgenstraling voor gebruikt, die beide in staat zijn diep in het lichaam door te dringen, en kankercellen te beschadigen. Het grote nadeel van deze straling is dat ze onderweg naar de tumor in het gezonde weefsel ook grote schade aanrichten. De nieuwe aanpak, ontwikkeld door Steven Curley van de Universiteit van Houston (vorige week gepubliceerd in het vakblad Cell) maakt gebruik van radiostraling. Deze dringt ook diep door in het lichaam en is vrijwel onschadelijk voor gezonde cellen maar niet voor tumorcellen, als je deze tenminste op de juiste wijze voorbehandelt. Curley en zijn team maken hiervoor gebruik van een merkwaardig en nog niet goed begrepen verschijnsel: koolstofnanobuisjes (buisvormige moleculen opgebouwd uit koolstofatomen) zijn in staat radiostraling op te vangen en zetten deze zeer efficiënt om in warmte. Wanneer deze buisjes in de tumorcellen zijn aangebracht, wordt de onschuldige radiostraling in een klap levensgevaarlijk. De methode was eerder uitgetest op celkweekjes, maar Curley en zijn team hebben de stap gemaakt naar proefdieren. Ze namen muizen met diep liggende tumoren en injecteerden de tumorcellen met nanobuisjes. Twee minuten bestralen bleek voldoende om de tumor om zeep te helpen. De schade aan de direct daaraan grenzende, gezonde cellen was miniem. Deze aanpak is revolutionair en veelbelovend. Curley verwacht dat hij en zijn team over een paar jaar de eerste experimenten op mensen mogen uitvoeren. Hij zoekt nu naar een subtielere middel om de buisjes in de tumorcellen te krijgen, bijvoorbeeld door ze te koppelen aan eiwitten die tumorcellen herkennen en zich eraan vasthechten. Wie weet zijn twee minuten in de magnetron straks ruim voldoende om gezond weer op te staan. 1. Tot de dood ons scheidt. Onderzoekje: 15 procent van de Nederlanders zou een relatie niet verbreken vanwege de kosten. De belangrijkste reden om samen te blijven? Een gezamenlijk huis. U ontvangt een gratis reinigingsbeurt bij Palthe t.w.v. 18,- als u kleding koopt vanaf 100,- met uw MasterCard* creditcard bij de Bijenkorf, THE SOCIETY SHOP, Suitsupply, Hout-Brox of Setpoint. Dus ga snel naar een van de vestigingen bij u in de buurt en haal meer uit uw MasterCard. * Deze actie loopt vanaf 15 oktober tot en met 11 november De Palthe waardebonnen zijn geldig tot en met 31 december 2007.

4 4 Achtergrond Binnenland Ontslagrecht Strijd wordt vooral voor de camera s uitgevochten Crisis om imago en prestige FNV-voorzitter Agnes Jongerius en minister Piet-Hein Donner lijken soms de beste vrienden. GERARD TIL/HH De strijd om het ontslagrecht wordt nu voor de camera s uitgevochten. De oplossing ligt achter de schermen. Daar kunnen imago s soms wel even opzij worden gezet. Dirk Jacob Nieuwboer DEN HAAG Toch gek hoe iets kan lopen. In hun verkiezingsprogramma s zeggen PvdA en ChristenUnie dat ze niet willen tornen aan het ontslagrecht. Het CDA zegt er helemaal niets over. En waarover hebben de coalitiepartijen nu ruzie? Het ontslagrecht. Crisissfeer of niet, minister Piet- Hein Donner van Sociale Zaken heeft zijn gevoel voor humor nog niet verloren. In de troonrede staat dat het ontslagrecht wordt herzien, zei hij dinsdag op een symposium. Heeft u het niet gehoord? Dat klopt. Het stond in de troonrede van Al jaren wordt er gepleit voor aanpassing van het ontslagrecht. En al jaren komt het er niet van. Lang genoeg gewacht, vindt de CDA-minister. Het moet nu eindelijk maar eens gebeuren. Maar hoe vaker Donner het zegt, hoe meer weerstand hij oproept. Het ontslagrecht is in Den Haag een discussie geworden, een kwestie of misschien zelfs wel een crisis. En dan gaan er andere zaken meespelen. Imago en prestige bijvoorbeeld. Als je eenmaal in de actiemodus zit, is het heel moeilijk om dat om te draaien, legt FNV-voorzitter Agnes Jongerius het mechanisme uit. Dan gaan al je tijd, energie en inspanningen daarin zitten. De strijd wordt in de media in quotes en soundbites uitgevochten. Op tv worden de achterbannen bediend en tegelijk de inzetten verhoogd. En als de spelers er zelf niet uitkomen, worden ze een handje geholpen. Na de mislukte participatietop in juni gaf werkgeversvoorzitter Bernard Wientjes aan een commerciële zender eerst een genuanceerd antwoord. Maar eigenlijk wil ik dat u precies zegt wanneer de regering met een voorstel moet komen, zei de verslaggever. Oké, gehoorzaamde Wientjes. Voor de zomer moet er een voorstel liggen, anders loopt het helemaal mis. Jarig Jan Douwe Kroeske wordt vandaag 51. Proficiat, Jan! Lekker overzichtelijk Zo is de discussie de laatste maanden steeds zwart-witter geworden. Lekker overzichtelijk. Werkgevers staan tegenover werknemers. CDA is voor. PvdA is tegen. Versoepelen is goed voor werkgevers. Flexibilisering is slecht voor werknemers. Dat het niet zo simpel is, weten alle partijen ook wel. De arbeidsmarkt is veranderd en een stuk ingewikkelder geworden. Vroeger werkten werknemers decennia voor hetzelfde bedrijf. Nu stappen ze veel vaker over. Vroeger stonden werknemers zwakker en moesten ze beschermd worden. Nu zijn veel werknemers erg gewild, andere groepen vallen juist buiten de boot. Hoe daar mee om te gaan is de echte vraag. Dat is een discussie die juist ook binnen partijen wordt gevoerd. PvdA-leider Wouter Bos pleitte in het verleden voor aanpassing van het ontslagrecht. Een van de argumenten is juist erg sociaal-democratisch: werkgevers zouden langdurig werklozen eerder een kans geven als ze weten dat ze ze makkelijker kunnen ontslaan. Mensen verliezen dus misschien iets makkelijker hun baan, ze krijgen er ook makkelijker één. Maar in de verkiezingscampagne mocht hij dat standpunt niet verdedigen. Hij werd teruggefloten door zijn partij, die er (nog) niet aan toe is. KORT Scholier (12) bekent brandstichting Almere Een 12-jarige jongen uit Almere heeft bekend brand te hebben gesticht in het Nautilus College in zijn woonplaats. Een gebouw van de school aan de Operetteweg in de Muziekwijk brandde op 12 oktober geheel uit. De politie pakte de leerling van de school vorige week maandag op. Niemand raakte gewond. Tijdens het onderzoek meldde een ouder van een van de leerlingen dat zijn zoon mogelijk betrokken was bij de brand. Toen de jongen werd verhoord, bekende hij. De leerling is voorgeleid aan de rechter-commissaris, die heeft bepaald dat hij twee weken in bewaring moet blijven. Die mag hij thuis uitzitten. Taxibeleid Amsterdam CS verscherpt Op de taxistandplaats bij het Centraal Station van Amsterdam staan vanaf volgend jaar alleen nog maar kwaliteitstaxi s. Taxi s moeten vanaf 1 maart voldoen aan een aantal specifieke eisen. Zo moet een taxibedrijf over een landelijk kwaliteitskeurmerk beschikken en roetfilters in de auto s hebben gebouwd. Ook is stratenkennis van de stad vereist. De gemeente betaalt mee aan de kosten die gemaakt moeten worden om aan de eisen te voldoen, Genoeg ruzie gehad Zoiets kan Donner aanstaande zaterdag ook gebeuren op het congres van zijn partij. Binnen het CDA is lang niet iedereen het eens met zijn pleidooi voor versoepeling. Er is de afgelopen jaren al genoeg ruzie gemaakt met de vakbeweging, vinden veel CDA ers. Juist omdat de kwestie zo gevoelig is, had Donner wel wat handiger kunnen opereren. In het regeerakkoord staat alleen een vage verwijzing naar het ontslagrecht. Toch oefende hij grote druk uit op werkgevers en werknemers om eruit te komen. Toen dat niet lukte, kwam hij zelf met een plan dat wel erg veel op dat van de werkgevers leek. Bedrijven konden werknemers zonder reden ontslaan. Als ze maar een vergoeding betaalden. Maar ook voor Donner staat er veel prestige op het spel. Hij voelde er weinig voor om minister van Sociale Zaken te worden. Veel liever was hij teruggekeerd als minister van Justitie. Premier Balkenende haalde hem naar verluidt over met een interessante politie missie: hij mocht zijn tanden zetten in het ontslagrecht. Hakken in het zand Donners al te ambitieuze optreden gaf de bonden het excuus de deur dicht te gooien. Jongerius weet dat ze sterk staat omdat de PvdA sinds kort de hakken in het zand heeft gezet. De zaak lag al moeilijk, maar sinds de partij onder druk van het CDA af moest zien van het Europese referendum zit er helemaal geen rek meer in. Het CDA moet eerst bakzeil halen. Politieke kwesties zijn de boventoon gaan voeren, constateert hoogleraar Paul van der Heiden. Als lid van de Sociaal Economisch Raad zag hij vorig jaar hoe werknemers en werkgevers achter gesloten deuren dichtbij een akkoord waren. Op het laatste moment haakten de vakbonden af. Maar de kwestie is er natuurlijk nog steeds en er zal ooit een oplossing voor moeten komen. Van der Heiden ziet een parallel met de discussie over de WAO. Tegenover journalisten werd daar jarenlang ruzie over gemaakt, maar uiteindelijk werd er wel een compromis gevonden. Achter de schermen kunnen imago s soms even opzij worden gezet en is de sfeer vaak stukken beter. Gaat dat met het ontslagrecht ook gebeuren? Na de participatietop stond Agnes Jongerius voor alle camera s geduldig uit te leggen hoe fout Donner en de werkgevers het wel niet zagen. Een boos hoofd en een vastbesloten blik. Totdat de verslaggevers weg waren en ze stralend de werkgevers tegemoet trad. Wat zullen we doen jongens? Gaan we nog even wat drinken? 1.. tot een maximum van 350 euro per chauffeur. Als een taxibedrijf aan de voorwaarden voldoet, krijgen chauffeurs een toegangspas, waarmee ze de slagboom bij de standplaats kunnen openen. FIOD vindt grondstoffen voor drugs in boerderij Bij een inval in een boerderij in het Limburgse Horst heeft de FIOD-ECD dinsdagavond een opslag gevonden van grondstoffen voor synthetische drugs. Het gaat om twintigduizend liter chemicaliën. Een 28-jarige Limburger is aangehouden. Een woordvoerder kon niet zeggen of er nog meer verdachten worden gezocht beller heeft lak aan politie De politie heeft de telefoon van een man uit Delfzijl ingenomen omdat hij herhaaldelijk onnodig naar 112 belde. Agenten hadden hem al op zijn gedrag aangesproken, maar hij ging gewoon door.

5 Binnenland Nieuws 5 Container slaat overboord en breekt open Bananen vissen op de Waddeneilanden Helaas waren ze nog niet rijp, maar ze lagen voor het grijpen op Terschelling en Ameland. Negen containers. van een vrachtschip op de Noordzee sloegen dinsdag overboord. Eén brak open in de branding. 1 WFA Rechtszaak Advocaat dreigt met kort geding Gezondheid Holleeder houdt proces in greep Willem Holleeder is vandaag in de rechtbank aanwezig als het Openbaar Ministerie begint aan het requisitoir. Zijn gezondheid laat het toe dat hij kan komen. De strafeisen zijn morgen in principe bekend. Merel van Leeuwen AMTERDAM Holleeder werd maandag na de zitting in de bunker in Amsterdam-Osdorp onwel. Hij was duizelig en werd naar het ziekenhuis in Leiden overgebracht. Diezelfde avond keerde hij terug naar zijn cel in het gevangenisziekenhuis in Scheveningen. Artsen hebben hem gisteren onderzocht. Holleeder is oververmoeid en zijn fysieke conditie is verder achteruit gegaan, aldus Kuijpers. Zijn hartfuncties zijn gebrekkig, maar hij wil bij de zitting aanwezig zijn. De verdachte vertelde maandag in de rechtbank nog uitgebreid over zijn broze conditie. In april werd de rechtszaak opgeschort, omdat Holleeder een hartoperatie moest ondergaan. Maar zijn zwakke hart heeft hem bij het proces geen parten gespeeld, zo zei Holleeder. Ik zit hier gewoon en heb nergens last van. Het lijkt wel of ik geen hart nodig heb. Met die opmerkingen lijkt Holleeder het lot enigszins te hebben getart. Een andere kink in de kabel aan het einde van de langdurige rechtszaak rond de afpersing en bedreiging van vier vastgoedhandelaren, is de dreiging van een kort geding door de advocaat van Jan-Dirk Paarlberg. Deze zakenman wordt ervan verdacht een rol te hebben gespeeld bij het wegsluizen van de afgeperste gelden van de in 2004 vermoorde vastgoedhandelaar Willem Endstra. Paarlberg staat niet terecht in de zaak van Holleeder. Mogelijk moet hij zich later voor de rechter verantwoorden. Zijn raadsman Gabriël Meijers wil nieuwe documenten inbrengen in de zaak tegen Holleeder, omdat hij vindt Lont ontvangt dreigmails en beledigende telefoontjes ANTIHOMO-RAADSLID DOET AANGIFTE VAN DISCRIMINATIE Het deelraadslid voor de Christen- Unie in Amsterdam-Zuidoost, Yvette Lont, heeft aangifte gedaan tegen de VVD-fractie in het stadsdeel en haar fractievoorzitter Eddy Meyer. De liberalen zouden hebben aangezet tot discriminatie tegen een christen. Lont zegt veel dreigmails, discriminerende teksten en beledigende telefoontjes te hebben ontvangen. Ook hiervan heeft zij aangifte gedaan. De politica krijgt extra politiebewaking Stoken voor de mussen (1) De gemeenteraadsfractie van GroenLinks in Utrecht wil dat de gemeente een halt toeroept aan verwarmde terrassen in de Domstad. en stelt dat ze mede door de actie van de VVD in haar bewegingsvrijheid is belemmerd. Lont wil dat de deelraad zich uitspreekt over de handelwijze van de VVD. Lont trok vorige week een voorstel in om praktiserende homoseksuelen uit bestuursfuncties van de partij te weren. Meyer stelde dat Lont homo s discrimineert en deed aangifte tegen haar. Eddy Meyer had de aangifte niet verwacht. Hij is verrast en ook een beetje bevreemd. dat de rechtbank volledig geïnformeerd moet zijn. Deze stukken tonen volgens Meijers aan dat Paarlberg niets illegaals heeft gedaan. Als het Openbaar Ministerie de stukken niet toevoegt aan het dossier, stapt hij morgen naar de rechter. Volgens een woordvoerster van de rechtbank heeft het kort geding geen gevolgen voor de zaak tegen Holleeder en acht medeverdachten. Het heeft geen opschortende werking. Mocht de rechter Meijers gelijk geven, dan kunnen die stukken ook na het requisitoir worden ingebracht. Kuijpers overweegt zich echter te voegen in het kort geding als het zover komt. Of het requisitoir in dat geval ook doorgang zal vinden, is de vraag. Het kan nog alle kanten op, aldus Kuijpers. De planning is nu zo dat Holleeder op 22 november het laatste woord heeft, waarna de rechtbank naar verwachting begin december uitspraak doet. 1 KORT Cramer wil buitenjacuzzi nog niet verbieden Energievretende consumentenproducten zoals jacuzzi s in de tuin, waterbedden en terrasverwarmingen worden voorlopig nog niet verboden. Wel gaat het ministerie van Milieu proberen dit soort producten te ontmoedigen. Dat zei minister van Milieu Jacqueline Cramer (PvdA) tijdens de behandeling van de begroting van het ministerie van VROM in de Tweede Kamer. Ze noemde het een lastig moreel vraagstuk. De PvdA en GroenLinks hadden de minister gevraagd na te denken over een verbod. Stoken voor de mussen (2) Stoken voor de mussen past niet binnen het beleid van de gemeente om klimaatneutraal te worden in 2030, zei een woordvoerder. Vreemdeling in Den Haag Peter Middendorp is schrijver/journalist en doet voor De Pers dagelijks verslag van zijn belevenissen in Den Haag. M Motie inister Cramer zat in het deel van de Kamer dat vak K wordt genoemd; twee rijen stoelen voor bewindslieden achter een houten schot. Ze nam een slokje van haar thee. Zonder het na te kijken bracht ze het kopje tot vlak boven het schoteltje, bedacht zich, en nam nog een slok. Het tafereel herhaalde zich tot het kopje leeggedronken was. Er was een motie ingediend, maar die had ze nog niet gelezen. Het wachten was op een Kamerbode met kopieën. Het was stil in de Kamer. De twee leden van de SP hadden niets meer te bespreken, een PVV er verviel in staren, de stenograaf ontspande haar vingers, met de pink streek de voorzitter een lok uit haar ogen. Het was niet druk op de tribune. Er zat een man, die er altijd zat. Hij lachte veel, maar werd boos als je hem iets vroeg. Een jonge vrouw was door de provincie Zuid-Holland gestuurd om te kijken of er nog iets te lobbyen viel. Dat viel er niet. Een student journalistiek uit Zwolle durfde naar een verslaggeefster op de perstribune te lopen. Hij vroeg of hij eens met haar mocht praten het was in het kader van het Protest op straat Directeuren repareren het toilet Een jonge vrouw keek of er nog iets te lobbyen viel. Dat viel er niet. vak loopbaanoriëntatie. Ze lachte, het was een leuke jongen, en diepte langzaam een kaartje voor hem op. De kamerbode nam veel papieren mee, waarvan een paar voor de neus van de minister belandden. Ze begon te lezen. Er liep al een tijdlang een discussie over permanente bewoning van recreatiewoningen. Het mocht niet, maar het gebeurde veel. De motie stelde voor om het verschil tussen gewone huizen en recreatiewoningen op te heffen, en daarmee de discussie. Er waren genoeg parken in Nederland waar ze deze motie zouden ondersteunen. De minister stond op en ging achter het spreekgestoelte staan, die elektrisch op de gewenste hoogte kan worden gebracht en een schermpje bevat waarop de spreektijd kan worden bijgehouden. Ze droeg een paars mantelpak waar haar grijze haren mooi bij uitkwamen. Het was geen goede motie, zei ze, ze had er argumenten bij. Voor enkele minuten schorste de voorzitter de vergadering. Daarna werd iets anders behandeld. 1 Novum Circa vijfhonderd directeuren en leraren van basisscholen in Amsterdam zijn gisteren de straat opgegaan om te demonstreren tegen de werkdruk. Directeuren zouden hun werk niet meer naar behoren kunnen uitvoeren omdat administratiemedewerkers en conciërges zijn wegbezuinigd. Vooral gesubsidieerde banen zijn verdwenen. De tijd van basisschooldirecteuren zou daardoor worden opgeslokt door zaken als het repareren van wc s en het maken van kopietjes. Dat gaat ten koste van het leiding geven aan de leraren en het formuleren van onderwijskundig beleid, zo luidt de klacht. Onderwijswethouder Hennah Buyne (PvdA) kreeg een petitie aangeboden. De demonstranten eisen een conciërge en een administratief medewerker voor elke school. De Algemene Vereniging Schoolleiders (AVS) ondersteunt de actievoerders. Het probleem speelt landelijk, maar het protest wordt eerst lokaal op poten gezet. 1. In 18 van de 36 partnerlanden is homoseks strafbaar KOENDERS OP DE BRES VOOR RECHTEN HOMOSEKSUELEN In achttien van de zesendertig landen waar Nederland een ontwikkelingsrelatie mee heeft is homoseksualiteit strafbaar. Dat blijkt uit een onderzoek dat minister Koenders voor Ontwikkelingssamenwerking heeft uitgevoerd naar de rechten van homoseksuelen in partnerlanden van Nederland. De straf voor homoseksuele handelingen varieert in deze landen van gevangenisstraffen tot de doodstraf. Koenders heeft Nederlandse ambassades in ontwikkelingslanden gevraagd te pleiten voor het afschaffen van de strafbaarstelling van homoseksualiteit en voor bestrijding van discriminatie. Koenders vindt het van groot belang dat homoseksualiteit niet langer strafbaar is in ontwikkelingslanden. Nederland zal zoveel mogelijk gelijkberechtiging van homoseksuelen bevorderen. Lastige discussies gaan we niet uit de weg, zegt de bewindsman.. Stoken voor de mussen (3) Uit een Duits onderzoek blijkt dat een terraspaddenstoel per uur ongeveer 3,5 kilo kooldioxide uitstoot. Dat is evenveel als een auto tijdens een rit van 25 kilometer.

6 6 Nieuws Binnenland Zelfverdediging Nu te snel verdacht Klap uitdelen aan dief moet mogen Wie zichzelf verdedigt tegen een inbreker of een overvaller, moet door de politie niet meer automatisch als verdachte worden behandeld. Novum Dat stelt een meerderheid van de Tweede Kamer. Alleen mensen die zich daarbij aan geweld te buiten gaan, zouden moeten worden opgepakt. In andere gevallen zouden zij slechts als getuige moeten dienen. Als een winkelier nu een klap uitdeelt aan een overvaller, gaan beiden in hetzelfde busje naar het politiebureau, stelt VVD-Kamerlid Fred Teeven. Ten onrechte, vindt ook CDAcollega Sybrand van Haersma Buma. Zo n winkelier is immers ook of vooral slachtoffer. WORD JIJ DE MAN/ VROUW VAN? WEKELIJKS STELLEN TWEE SINGLES ZICH IN DE PERS AAN JOU VOOR. BEN JIJ GEÏNTERESSEERD IN EEN DREAMDATE MET EEN VAN DEZE TWEE SINGLES? SURF DAN NAAR EN REAGEER! Inge NICKNAME: Margrietha LEEFTIJD: 38 jaar PROVINCIE: Zuid-Holland Ondernemend, reislustig, grappig, lief en sociaal In de huidige praktijk zit iemand in zo n situatie meteen in het defensief, zegt PvdA-Kamerlid Aleid Wolfsen. Je wordt als verdachte geregistreerd, je komt als meneer X of Y in de krant, er wordt proces-verbaal tegen je opgemaakt. Dat willen we niet meer. De VVD wil het recht op zelfverdediging zelfs wettelijk vastleggen, maar volgens PvdA en CDA is dat niet nodig omdat de huidige wet voldoende mogelijkheden biedt. Het Platform Detailhandel Nederland reageert enthousiast op de plannen van de Tweede Kamer. Volgens een woordvoerder van de werkgeversorganisatie komen winkeliers vaak ten onrechte in de hoek van verdenkingen. Zulke verdachtmakingen kunnen uitermate traumatiserend werken. 1 Maarten NICKNAME: maarten79 LEEFTIJD: 28 jaar PROVINCIE: Zuid-Holland Nieuwsgierig, open, doorzetter, muziek, architectuur VERGROOT JE KANS OP EEN DREAMDATE MET MAARTEN OF INGE: MAAK PERSOONLIJK KENNIS TIJDENS DE ONLINE SPEEDDATE OP LYMIC.NL, A.S. DONDERDAG OM UUR. Karima Ouchan: Bedreigde jongeren hebben nu geen veilige haven. ERIC BRINKHORST Eerwraak Karima Ouchan ziet het acht van de tien keer misgaan Willen we soms eerst een magazijn vol lijken? Vervolg van pagina 1 Ouchan weet waarover ze praat. Op 15-jarige leeftijd werd ze als te westers door haar vader naar Marokko ontvoerd. Uiteindelijk kwam het goed en ontwikkelde ze zich tot ervaringsdeskundige in eerwraakzaken. In 2003 werd ze aangesteld op het ROC van Twente, na de tragedie van Zarife. De 18-jarige leerlinge werd op vakantie in Turkije doodgeschoten door haar eigen vader, die het niet kon verkroppen dat ze een westers leven leidde en traditionele regels aan haar laars lapte. Vier jaar later zijn de gevaren nog steeds levensgroot. We proberen altijd eerst om het zelf op te lossen, maar elke maand sturen we een stuk of tien leerlingen door naar externe hulpverlening. In 80 procent van de gevallen gaat dat niet goed. Ik ken zelfs drie gevallen die bijna in doodslag eindigden. Gelukkig wist de politie, die er wel goed bovenop zit, dat te voorkomen. Zij hebben die deskundigheid wél, maar bij het Bureau Jeugdzorg houd ik mijn hart vast. Naast mishandeling zijn er andere risico s. Sommige ouders sturen hun dochter naar het land van herkomst of huwelijken haar uit aan een achterneef, om de schande uit te wissen. Bij eergelateerd geweld moet de eer nu eenmaal gezuiverd worden, in welke vorm dan ook. Drie gevallen eindigden bijna in doodslag Dat is niet voorbehouden aan de islamitische cultuur, benadrukt de Marokkaanse. Het komt ook voor bij hindoestanen, en zelfs bij Zuid- Amerikaanse families. Het zijn machoculturen, die uitgaan van de superioriteit van de man. Als jonge vrouwen bezig zijn met hun carrière of de andere sekse ontdekken, wordt dat gezien als een verlies van eer. Ouders staan soms onder grote druk van de gemeenschap. Wat doe je als mensen je winkel mijden en je praktisch failliet gaat? Ook al zijn er bij Jeugdzorg veel mensen die ontiegelijk hun best doen, toch heeft Ouchan nog wel wat tips voor ze. Zoals bijvoorbeeld beter communiceren met de politie, die inmiddels wél verstand van zaken heeft. Zorg voor deskundigheid op het gebied van eergerelateerd geweld door collega s van andere herkomst binnen te halen. En sluit aan bij de trainingen over eerwraak van het ministerie van Justitie en van Wonen, Wijken en Integratie. Volgens Ouchan werken ook de departementen van Onderwijs en Volksgezondheid nog te weinig mee aan oplossingen. Het grootste probleem van dit moment is dat bedreigde jongeren geen veilige haven hebben. Daar moet snel iets aan gedaan worden. We leven nu eenmaal in een multiculturele samenleving, met veel geweld. Word wakker! Of moeten we soms eerst een magazijn vullen met lijken? 1 KORT Meer arrestaties verwacht na vuurwerkvondst Een 50-jarige man uit het Flevolandse Nagele is opgepakt nadat de politie zo n kilo vuurwerk in zijn schuur vond. De politie verwacht op korte termijn meer mensen aan te houden. Het vuurwerk lag onveilig opgeslagen: dat zou desastreuze gevolgen kunnen hebben. De vondst werd gedaan in een schuur op het erf van de boerderij van de man. Het gaat om vijftien tot achttien pallets met onder meer lawinepijlen, vlinderbommen, visgranaten en big spanish crackers ter waarde van tienduizenden euro s. Naast het illegale vuurwerk werd ook vuurwerk voor particulieren gevonden. Verdachte steekpartij opgepakt bij fietscontrole Een controle op fietsverlichting heeft dinsdagavond in Doetinchem geleid tot de aanhouding van een verdachte van een steekpartij. De 29-jarige Doetinchemmer wordt ervan verdacht op 18 oktober een vrouw te hebben neergestoken in Zeddam. Hij werd herkend door een landelijk opsporingsbericht. De man fietste dinsdagavond zonder verlichting in het centrum van zijn woonplaats. Toen hij een stopteken kreeg, ging hij ervandoor. Op de Prins Hendrikkade ging de verdachte onder-.. uit, waarna agenten hem uiteindelijk konden inrekenen. Tienduizenden moeten huurtoeslag inleveren Ongeveer mensen moeten de huurtoeslag van vorig jaar terugbetalen. Zo n vijftienduizend mensen moeten meer dan duizend euro teruggeven. Dat blijkt uit een brief van staatssecretaris van Financiën De Jager (CDA) aan de Tweede Kamer. De voorlopige toeslagen waren te hoog ingeschat. Daardoor bleken veel mensen achteraf recht te hebben op minder huurtoeslag. Volgens De Jager hebben mensen te weinig gekregen. DEZE ACTIE WORDT MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR: Spaar voor jouw gratis vakantie! Zomaar bij het vuil (1) Vuilnismannen hebben gisteren langs de A1 een patroongordel met 71 oefenpatronen gevonden.. Zomaar bij het vuil (2) De patronen zijn van het type 7.62 en geschikt voor een MAG machinegeweer. Deze geweren worden gebruikt bij Defensie.

7 Buitenland Nieuws 7 Formatie Walen sturen aan op noodkabinet België staat op barsten De Franstalige Belgen zijn woedend. In een district rond Brussel mogen ze voortaan alleen nog op Vlaamse partijen stemmen. De beslissing bracht de politieke crisis in België gisteren tot een hoogtepunt. Remco de Jong BRUSSEL De politieke crisis tussen Vlaamse en Franstalige partijen heeft gisteren in België een hoogtepunt bereikt. Franstalige politici verlieten demonstratief het parlement toen daar werd gestemd over een wet die het stemrecht van Franstaligen die rond Brussel wonen inperkt. Ze mogen volgens die wet alleen nog op Vlaamse partijen stemmen, omdat ze formeel in Vlaanderen wonen. Na het vertrek van de Franstaligen werd de wet, die het kiesarrondissement Brussel/Halle/Vilvoorde splitst, met een grote meerderheid van Vlaamse stemmen aangenomen. De stemming kwam er nadat kabinetsformateur Yves Leterme tot op het laatste moment had geprobeerd een compromis te bereiken met de partijen die onderhandelen over regeringsdeelname. De liberale en christelijke Franstalige partijen zijn echter fel tegen de splitsing, omdat hen dat veel stemmen kan kosten in de regio rond Brussel. Het dossier heeft een hoge symboolwaarde gekregen in de strijd tussen Vlaamse en Franstalige politieke partijen. De onenigheid over de toekomst van België is zo groot, dat de liberale Mouvement Réformateur en de christelijke CDH nu al maanden weigeren in te stemmen met Vlaamse wensen over een staatshervorming,.. Gezellig bij de boom! (1) Een Duitse adventkalender toont een afbeelding van een beruchte seriemoordenaar uit de jaren twintig, Fritz Haarmann. die meer macht zou geven aan de Belgische gewesten. Overigens staat de Belgische grondwet niet toe dat de zes miljoen Vlamingen de vier miljoen Franstaligen wetten opleggen. De Franstalige partijen kunnen nu allerlei procedures in werking stellen om de splitsingswet uit te stellen of zelfs ongedaan te maken. Het aannemen van de wet heeft dan ook een tegengesteld effect. In tegenstelling tot de Vlaamse wens voor een snelle splitsing, zal het zeker nog een jaar duren voor deze een feit is. Bovendien zal tegen die tijd toch weer een compromis moeten worden bereikt met Franstaligen. De stemming in het parlement is een nederlaag voor formateur Leterme, die graag een compromis had gesloten met toekomstige regeringspartners. Mogelijk kan hij toch gewoon zijn werk voortzetten, maar zal hij een beperkt regeerakkoord maken met alleen sociaal-economische afspraken. Ook Franstalige partijen leken gisteren voorstander van zo n zaken- of noodkabinet, die mogelijk slechts tot 2009 regeert, het jaar waarin Belgen weer naar de stembus gaan, voor regionale verkiezingen. Een coalitie van liberale en christelijke partijen is de meest logische gezien de uitslag van de verkiezingen op 11 juni. Het heeft ook geen zin om andere Franstalige of Vlaamse partijen bij de besprekingen te betrekken, omdat grofweg ook de andere partijen in het noorden en zuiden van het land loodrecht tegenover elkaar staan als het gaat over een staatshervorming. 1 Voices of Africa Een reportage over corruptie staat binnen vijf minuten online Vervolg van pagina 3 Initiator van Voices of Africa is de Nederlandse stichting Africa Interactive, die huist in Haarlem. Het is vooral bedoeld om Afrika aan de wereld te laten zien, zegt coördinator Olivier Nyirubugara. De wereld geeft Afrika immers richting. Doordat de internationale gemeenschap druk uitoefent en hulp aanbiedt, dicteert ze in feite de Afrikaanse politiek. Met Voices of Africa zien mensen hoe het er werkelijk aan toe gaat in Afrika. En dat is niet altijd pais en vree, blijkt uit de verslagen. Zo fotografeerde een Keniaanse reporter stiekem hoe een arrestant werd mishandeld op het politiebureau. Als hij een notieblok, camera en opnameapparatuur mee had gesjouwd was KORT Zes oud-werknemers Duits crematorium veroordeeld Een Duitse rechtbank heeft zes voormalige werknemers van een crematorium veroordeeld voor het stelen en doorverkopen van gouden vullingen uit de as van doden. De mannen, tussen de 29 en 54 jaar oud, hebben vanaf 2001 bij honderden doden vullingen gestolen. In totaal verkochten ze voor een bedrag van euro aan gouden vullingen aan juweliers. De rechter veroordeelde de verdachten tot voorwaardelijke gevangenisstraffen van negen tot twintig maanden en deelde in totaal voor euro aan boetes uit. De mannen kregen een voorwaardelijk gevangenisstraf omdat geen van hen een strafblad had, zo verklaarde de rechter. Proef met ballistische raketten marine VS gelukt De Amerikaanse marine heeft dinsdag 160 kilometer boven de Stille Oceaan twee ballistische raketten tegelijkertijd onderschept. Het ging om een proef in het kader van de ontwikkeling van een raketafweersysteem. Het is voor het eerst dat de Amerikanen erin zijn geslaagd om binnen enkele minuten twee ballistische raketten voor de korte afstand neer te halen. Bij de Bezoek aan de VS Sarkozy zet zijn beste beentje voor De Franse president Nicolas Sarkozy maakt zich erg geliefd tijdens zijn eerste staatsbezoek aan de Verenigde Staten. Nog voordat hij zijn toespraak voor het Amerikaanse Congres begon, ontving hij een drie minuten durende staande ovatie. De boodschap waarmee Sarkozy afreisde naar de hem dat nooit gelukt, concludeert Nyirubugara. Met dit mobiele telefoonproject kun je een interview afnemen, terwijl omstanders denken dat je aan het bellen bent. En je kunt een reportage over corruptie of schending van mensenrechten binnen vijf minuten online hebben. De coördinator komt zelf uit de Centraal-Afrikaanse Republiek, een klein land tussen Tsjaad en Congo. Hij proef schoot de USS Lake Erie met twee raketten kort na elkaar twee ballistische raketten neer die vanaf Hawaii waren gelanceerd. Ahmadinejad: Iran heeft nu centrifuges Iran beschikt officieel over werkende centrifuges die uranium verrijken, zo heeft de Iraanse president Ahmadinejad bekendgemaakt. We hebben nu het streefgetal van bereikt, zei hij in Birjand. De president zei al eerder dat Iran er in was geslaagd om centrifuges te installeren in de ondergrondse verrijkingsfaciliteit in Natanz, maar gisteren zei hij dat voor de eerste keer officieel. Gezellig bij de boom! (2) Haarmann vermoordde 24 mannen en staat nu met een bijl afgebeeld bij de deur van 1 december. De kalender verkoopt als een trein. VS is dan ook erg positief. Hij steunt Bush in Afghanistan en Irak, maakt zich zorgen over Iran en dankt de VS uitvoerig voor het bevrijden van Frankrijk in de Tweede Wereldoorlog. Sarkozy wil Amerika s hart heroveren. Het lijkt hem tot nu toe aardig te lukken. 1 AP weet dat je als Afrikaanse journalist niet te veel moet opvallen. Het is een kwetsbaar beroep. Zimbabwe, Soedan en Rwanda prijken nog hoog bovenaan zijn verlanglijstje volgens hem zijn het de gevaarlijkste landen. Al benadrukt hij dat er niet alleen maar politieke rellen en primeurs op de site komen te staan. Een jonge Zuid-Afrikaanse die vertelt dat het gigantische ziekenhuis van township Soweto volgens haar beter in deelklinieken kan worden opgedeeld is net zo waardevol. Of het verhaal van de vijftienjarige Rabaroe, een Mozambiquaanse jongen die iedere ochtend met een gigantische broodmand op zijn hoofd zijn ronde maakt langs dorpen en een heel typisch fluitje heeft. Ook een verhaal dat gehoord moet worden. 1. De gesprekken tussen soldaten moeten nu beginnnen TURKSE TROEPEN HOUDEN OEFENING BIJ IRAAKSE GRENS Ongeveer honderd Turkse commandotroepen hebben gisteren bij de Iraakse grens een oefening gehouden. Ter voorbereiding op een mogelijk inval in Noord-Irak om bases van de Koerdische PKK-rebellen uit te schakelen heeft het leger tienduizenden militairen in het bergachtige grensgebied gelegerd. Volgens de Turkse president Abdullah Gül is voor het Turkse leger het moment aangebroken voor overleg met de Amerikaanse strijdkrachten, om een mogelijk offensief tegen de Koerdische rebellen in Irak te coördineren. Tegen journalisten zei Gül dinsdag dat het tijd is dat de soldaten aan het woord komen. We hebben onze beslissing genomen. De tijd voor overleg tussen diplomaten is voorbij, de gesprekken tussen soldaten moeten nu beginnen, zei hij in de krant Radikal. Turkije heeft herhaaldelijk aangegeven bereid te zijn tot een inval in Irak.. Ook op deze dag De Duitse fysicus Wilhelm Conrad Röntgen ontdekte na experimenten met elektriciteit het bestaan van röntgenstraling. Hiermee won hij in 1901 de Nobelprijs voor de Natuurkunde.

8 8 Nieuws Buitenland Ik beschouw mezelf als een groot kind. REUTERS Carrière van een recordbreker Niemand haalde zo vaak het Guinness Book als Ashrita Furman. Hij is recordhouder in 67 disciplines. In totaal verbrak hij al 166 keer een record. Zijn carrière begon in 1986 toen hij voor de grap 20 kilometer koprollend aflegde. Drie jaar later rende hij een dubbele marathon terwijl hij non-stop jongleerde met drie ballen. Daarna volgden nog vele ongelooflijke records. Zo wandelde Ashrita in 1998 maar liefst 160 kilometer met een gevulde melkfles op zijn hoofd. Maar ook het wereldrecord sinaasappel duwen met je neus staat op zijn naam. Furman runt een vegetarisch restaurant in New York. Guinness World Record Day Ashrita Furman is recordhouder der recordhouders Het koprollen was loodzwaar Vervolg van pagina 1 Maar in de jaren zeventig begon ik te mediteren volgens de leer van mijn Indiase leraar Sri Chinmoy. Ik leerde van hem om innerlijke rust te bereiken en daar kreeg ik veel energie van. Dat klinkt zweverig en het is moeilijk uit te leggen hoe het precies voelt. Maar doordat je negatieve gedachten, of eigenlijk al je gedachten, uitbant, heb je geen belemmeringen meer. Je kunt langer doorgaan en levert ongelooflijke prestaties. Moeilijke momenten kent Furman tijdens zijn recordpogingen ook. Natuurlijk. Die keer dat ik aan een koprolmarathon van twintig kilometer begon bijvoorbeeld. Na acht kilometer was ik al ontzettend misselijk. Ik kon niet meer, ik moest overgeven en negatieve gedachten begonnen te overheersen. Maar er waren veel toeschouwers en journalisten en ik wilde absoluut niet opgeven. Toen heb ik een minuutje gemediteerd. De laatste kilometers gingen daarna als vanzelf. Naast het breken van bestaande records verzint de Amerikaan ook compleet nieuwe vaardigheden zoals wandelen met een melkfles op je hoofd of onder water jongleren. Ik vind het leuk om mijn talenten te combineren tot disciplines die nog nooit iemand heeft beoefend. Maar zulke recordpogingen zijn niet gemakkelijk, want je krijgt er niet zomaar toestemming voor. Ik wil binnenkort bijvoorbeeld een record hoelahoepen in het water vestigen. Maar de mensen van het Guinness Book hebben een extra eis gesteld: ze willen dat mijn hoofd compleet onder water is tijdens de recordpoging. Nu train ik in een duikerspak. Maar het is onmogelijk om met zuurstofflessen op je rug te hoelahoepen. Daarom werk ik nu aan een constructie waarbij alleen de zuurstofflessen zich boven water bevinden. Uiteindelijk zal het me lukken. Furman heeft ten slotte nog een goede raad voor mensen die zelf in het Guinness Book willen komen. Je kunt alleen een record verbreken als je een vaardigheid vindt waar je echt heel veel plezier in hebt, want je moet ontzettend veel oefenen. Ik zing bijvoorbeeld graag. Toen ik in het Guinness Book zag dat iemand in Oostenrijk het record jodelen had verbroken, leek het me geweldig dat ook te proberen. Ik oefende elke dag en brak het record door 27 uur achter elkaar te jodelen. Ik moet er wel bij zeggen dat mijn vrienden in die tijd niet graag in mijn buurt waren. (De dag na het interview brak Furman het wereldrecord op de tien meter kikkerspringen. Zijn tijd was 9,95 seconden.) 1 Furman vestigt een nieuw record fitness op de rug van een olifant. AP.. Indiase peuter had vier armen en vier benen LAKSHMI SUCCESVOL VERLOST VAN OVERTOLLIGE LEDEMATEN Ook op deze dag 1923: Adolf Hitler doet zijn eerste greep naar de macht. Zijn Bierkellerputsch in Munchen wordt echter neergeslagen. Een marathonoperatie om een Indiaas meisje van twee te verlossen van de vier extra ledematen waarmee zij ter wereld kwam, is succesvol verlopen. De toestand van het kind, Lakshmi, is stabiel. Meer dan dertig artsen werkten mee aan de spectaculaire operatie. Na het wegnemen van de overbodige ledematen moesten de organen van het meisje worden hersteld en moest haar bekkenstreek worden gereconstrueerd. Het meisje had behalve dubbele ledematen onder meer twee vergroeide ruggengraten, vier nieren en vergroeide zenuwen. Lakshmi is vernoemd naar de vierarmige hindoegodin en wordt in haar geboortedorp door sommigen zelf ook als een godin beschouwd. Een circus wilde het kind kopen, waarna haar ouders haar ter bescherming verstopten. Of Lakshmi haar benen nu zal kunnen gebruiken is nog niet duidelijk. Voor de operatie kon dit niet... KORT Scholier overleden na mishandeling door leraar Een 14-jarige Indiase scholier is overleden na in de klas door zijn leraar te zijn mishandeld omdat hij in zijn schrift zat te krabbelen. Dat heeft de krant Hindustan Times gisteren gemeld. De jongen, Ajay Kumar, lag sinds 23 oktober in het ziekenhuis aan de beademing en overleed dinsdag. De politie is een onderzoek gestart. Volgens zijn vader sloeg de leraar zijn zoon net zolang tot hij bewusteloos raakte. Minister van Onderwijs Singh zei dat scholen geen lijfstraffen mogen geven.. Het weer Munchen: 6 C/5 C, regen Bonn: 12 C/5 C, bewolkt Berlijn: 10 C/5 C, regen

9 Buitenland Nieuws 9 VS Predikant Will Bowen moppert niet meer en is gelukkig Lieve mensen, klaag toch alsjeblieft eens wat minder! De Amerikaanse predikant Will Bowen stopte een paar jaar terug met klagen en werd een gelukkig mens. Nu wil hij dat iedereen hetzelfde doet. 4,5 miljoen Amerikanen volgden inmiddels zijn voorbeeld. Sanne Rooseboom Hoe zou de wereld eruit zien als niemand ooit nog klaagde? Volgens de Amerikaanse predikant Will Bowen (47) zou iedereen gelukkiger zijn. Zijn organisatie A complaint free world verspreidt paarse armbandjes, gratis. De bedoeling is dat je het armbandje van pols wisselt elke keer dat je klaagt. Als het ding 21 dagen achter elkaar aan dezelfde pols zit, ben je complaint free. Gewoonte doorbreken Volgens Bowen is het wetenschappelijk aangetoond dat 21 dagen genoeg zijn om een gewoonte te breken. Zelf deed hij er drie maanden over, en brak hij drie armbandjes door ze steeds van pols te wisselen. Maar het lukte. En nu is hij gelukkig. Mijn hoofd maakt geen klachten meer aan, omdat ik ze toch niet uitspreek. Jaren terug was Bowen verkoper van advertenties. Hij werkte voor de Gouden Gids en verkocht radiocommercials. Maar hij vond zijn leven te Will Bowen heeft geen klachten. oppervlakkig. Ik was eind dertig, ging scheiden, woonde opeens alleen. Het was echt zo n moment om alles te veranderen. Hij besloot predikant te worden. Ik hoefde geen glamour, en geld maakte ook niet zoveel uit. Nu is Bowen hard op weg beroemd te worden. Van zijn boek A complaint free world zijn miljoenen exemplaren verkocht. De paarse armbandjes verspreidt hij gratis. Alleen als mensen er meer dan vijf bestellen, moeten ze betalen. Deze zomer was hij te gast in de talkshow Oprah Winfrey, die hem natuurlijk wonderful vond. En na de uitzending werd hij meteen herkend op straat. De kerk waar hij elke week zijn mis houdt, wordt nu ingezet als hoofdkantoor voor de verspreiding van de polsbandjes. Er zijn er inmiddels meer dan 4,5 miljoen verstuurd. Christelijke vrijwilligers pakken ze in en sturen ze de wereld over. Toch is het geen religieuze actie. Ik wil niemand van mijn protestantse denkbeelden overtuigen. We zijn langs geweest bij synagogen, in katholieke kerken. We hebben aanhangers op de kleuterschool en in het Pentagon. Geen zelfmedelijden Will Bowen doet een beetje denken aan een softe Emile Ratelband. Als je niet meer klaagt, kun je meer. Je leven wordt beter. Als je maar wílt. Hij zegt mails te hebben gekregen van genezen migrainepatiënten, kinderen die vroeger gepest werden, herenigde koppels. Wil je een beter leven? Meer geld? Een gezonder relatie? Stop met klagen! De predikant wil daarentegen niet dat mensen binnenvetters worden. Je mag wel praten over wat je niet bevalt. Maar dóe er dan ook wat aan. Of zeg het tegen de persoon die er wat aan kan doen. Krijg geen zelfmedelijden. Volgens Bowen is er een verschil tussen een feit en een klacht. Het is koud buiten. Dat is een feit. Maar: Dat heb ik weer, moet ik vroeg op, is het ook nog koud. En ik ga al zo n rotdag tegemoet. Dat is klagen! 1 Noodtoestand in Pakistan Bhutto zet grote demonstratie door Novum/AP De Pakistaanse oppositieleidster Benazir Bhutto gaat morgen in Rawalpindi demonstreren tegen de noodtoestand in haar land. Ze doet dit ondanks waarschuwingen van de autoriteiten dat de politie daar hard tegen zal optreden. Het Pakistaanse parlement hechtte gisteren zijn goedkeuring aan president Musharrafs beslissing om de noodtoestand af te kondigen. Volgens de staatstelevisie is het parlement unaniem akkoord gegaan. De burgemeester van Rawalpindi, een garnizoensstad even ten zuiden van Islamabad, zei dat de politie massaal op de been zal zijn om mensen weg te houden uit het park waar Bhutto haar aanhangers morgen wil toespreken. De politie zal voorkomen dat het demonstratieverbod wordt overtreden, aldus de burgemeester, die ook over aanwijzingen zegt te beschikken dat er opnieuw geprobeerd zal worden een aanslag op Bhutto te plegen. Toen de voormalige premier vorige maand na acht jaar ballingschap terugkeerde vielen bij een tegen haar gerichte aanslag meer dan 140 doden. In een opiniestuk in The New York Times riep Bhutto de VS en andere Westerse landen op van Musharraf te eisen dat er binnen zestig dagen verkiezingen worden gehouden, onder toezicht van buitenlandse waarnemers. Het is gevaarlijk om in verzet te komen tegen een militaire dictatuur, maar het is nog gevaarlijker om dat niet te doen, schrijft Bhutto. Het is tijd dat de westerse democratieën met daden laten zien waar ze staan, in plaats van alleen met woorden. De VS en andere landen, zoals Groot-Brittannië, hebben er wel bij Musharraf op aangedrongen de voor januari geplande verkiezingen te laten doorgaan, maar hebben geen concrete maatregelen getroffen, zoals het opschorten van hulp. Nederland is tot nu toe het enige land dat dit heeft gedaan. Bhutto overlegde gisteren met andere oppositiepartijen over een gezamenlijke strategie tegen de noodtoestand. Haar concurrent Nazaw Sharif liet het afweten. Voor hem heeft Bhutto afgedaan, omdat ze eerder met Musharraf heeft onderhandeld over samenwerking. 1 Spanje De Iberische lynx heeft t gered Het zag er hopeloos uit voor de Iberische lynx. Twee jaar geleden waren er nog maar 150 van de dieren over in zuid- en centraal-spanje. Ze leefden in twee kleine kolonies in Andalusië. Maar ze hebben het gered. Er zijn er nu zo n honderd meer. Dit jaar zijn er liefst 44 welpen geboren. De Spaanse minister van Milieu maakte gisteren bekend dat ze de lynx van de lijst van bedreigde dieren gaat halen. Ook gaat ze fors in de buidel tasten om het dier te blijven beschermen. Wetenschappers hebben tegelijkertijd vastgesteld dat de dieren teruggaan naar hun oorspronkelijke leefomgeving, noordelijk van Andalusië in Castilla-La Mancha. 1 FOTO: REUTERS Dieren voelden lawine aankomen VEE REDT INWONERS VAN BEDOLVEN MEXICAANS DORP Hoewel San Juan Grijalva, een dorp in de Mexicaanse deelstaat Chiapas, vrijwel volledig werd bedolven toen het maandag werd getroffen door een modderlawine, zijn waarschijnlijk slechts zestien van de zeshonderd inwoners om het leven gekomen. Dat de andere inwoners ontkwamen hebben ze te danken aan hun vee, dat voelde dat er iets te gebeuren stond en kort voor de lawine naar hoger gelegen gebied vluchtte. Veel. Verkeerde zoon (1) Een Saoedisch en een Turks jongetje, die vier jaar geleden per ongeluk zijn verwisseld in een ziekenhuis, keren terug naar hun eigen ouders. mensen kwamen hun bed uit om hun dieren terug te halen. Vanuit de heuvels zagen ze hoe een aardmassa hun huizen bedolf. Tot nu toen zijn twee lichamen geborgen. Twaalf tot veertien mensen worden nog vermist. President Félipe Calderon maakte bekend dat de regering omgerekend 480 miljoen euro uittrekt voor hulp aan de door zware overstromingen getroffen deelstaat Tabasco. Het geld is ook bedoeld voor de wederopbouw. KORT Proces tegen Seselj van start voor tribunaal Voor het Joegoslaviëtribunaal in Den Haag is gisteren het proces begonnen tegen de Servische nationalist Vojislav Seselj. Hij is aangeklaagd voor het aanwakkeren van de etnische spanningen die tot het bloedige uiteenvallen van Joegoslavië hebben geleid en wordt medeverantwoordelijk gehouden voor de wreedheden die door Servische paramilitairen zijn begaan. Zijn proces is een van de laatste mogelijkheden om de Servische autoriteiten aansprakelijk te stellen voor wreedheden. Verkeerde zoon (2) De Turkse vader bracht de zaak aan het licht met een DNA-test. De Saoedische vader wist van niets en eist 13 miljoen dollar schadevergoeding.

10 10 Achtergrond Buitenland Georgië Ontevreden burgers demonstreren al de hele week in de straten van Tbilisi Saakashvili vecht tegen ongeduld Mikhail Saakashvili was vier jaar geleden de grote held van Georgië. Nu is juist hij, de jonge president, het mikpunt van protesten. De Georgiërs worden ongeduldig. Mark van Assen Het kan verkeren. In de donkere laatste dagen van 2003 stroomden de straten van Tbilisi vol met Georgiërs die eindelijk weer zicht kregen op een betere toekomst. Hun held was Mikhail Saakashvili, een moedige jonge politicus die het opnam tegen de corrupte bende van Eduard Sjevardnadze. Hij beloofde gouden bergen, en de menigte slurpte zijn woorden gretig op. In januari 2004 werd hij president, met als opvallende first lady de Nederlandse Sandra Roelofs. Bijna vier jaar later roeren de inwoners van de Georgische hoofdstad zich opnieuw. Het zijn bijna dezelfde beelden. Schreeuwende mensen voor het parlementsgebouw aan de Rustaveli Avenue, wuivende rood-witte vlaggen en politieagenten die tekeergaan met traangas en waterkannonnen. Ook de protesten hebben bijna hetzelfde karakter. De Georgiërs zijn de armoede en corruptie zat, roepen ze. Ze willen af van hun president, die zich volgens hen niks aantrekt van de wet en trekjes vertoont van een dictator. De president zelf wil van geen wijken weten. Hij ontkent alles en geeft de schuld aan de hetzerige oppositie. Boze Georgiërs roepen voor het parlementsgebouw in Tbilisi om het aftreden van hun president, Mikhail Saakashvili. AP De naam van de president is nu echter Mikhail Saakashvili, de held van de Rozenrevolutie van En hij was nog wel zo voortvarend van start gegaan. De mensen waren dol op hem, en vooral op zijn vrouw. Hij bracht de orde terug in de wankele samenleving, tolereerde geen corruptie meer, wist weer investeerders te lokken en haalde met groot vertoon de Amerikanen binnen. De Georgiërs vonden het prachtig na de zware jaren onder de Russen, de daaropvolgende burgeroorlog en het straffe regime van Sjevardnadze. Maar Saakashvili leek al bij zijn aantreden voor een bijna onmogelijke taak te staan. Georgië was zó ver weggezakt dat zelfs de meest boude maatregelen niet meer waren dan een voorzichtig beginnetje. Een voorbeeld: de verlichting van de snelweg van Tbilisi naar het vliegveld ging aan voor de passagiers die op weg waren naar hun nachtvlucht. Daarna werd het donker. Er was niet genoeg energie. Natuurlijk is er de laatste jaren veel gebeurd. Maar of Saakashvili de strijd tegen het ongeduld van zijn bevolking kan winnen, is zeer onzeker. Dat ongeduld is weliswaar niet reëel, want Georgië was bij zijn aantreden in feite een derdewereldland. Leg dat echter eens uit aan mensen die nog steeds moeten rondkomen van enkele tientallen euro s per maand. Wat Saakashvili zeker niet moet doen, is de protesten hardhandig de kop indrukken. Met de laatste president die dat deed, liep het niet goed af. 1 Jamie Oliver Herman den Blijker 29.95

11 Buitenland Achtergrond 11 In Phnom Penh is de vooruitgang niet te stuiten. Luxe-appartement kopen? Wel snel zijn, want de prijzen stijgen binnenkort weer met 5 procent. Micha Kat PHNOM PENH Dertig dollar, dat kost het om een uzi of een AK-47 leeg te knallen op een papieren target. Ik kies voor de uzi en raak mijn doel met drie van de dertig kogels. Tijdens het vuren corrigeert een sergeant van het Cambodjaanse leger af en toe mijn houding. Wil ik ook nog wat granaten gooien of mijn geluk beproeven met een raketwerper? Bij het afrekenen wordt de dollar voor het blikje cola niet vergeten. We bevinden ons op een van de drie shooting ranges vlak buiten de Cambodjaanse hoofdstad Phnom Penh, waar toeristen cowboytje kunnen spelen en het leger de schamele soldij kan aanvullen met dollars, nog steeds de gangbare valuta in Cambodja. Hier komen vooral veel Engelsen, meldt de sergeant. Want in Engeland zijn geen wapens. Tien jaar geleden, toen ik Phnom Penh voor het eerst bezocht, waren deze schietbanen nog een sensatie. Ze trokken allerhande weirdo s aan, wellicht ook omdat je op levende doelen kon schieten, zoals kippen en koeien. Maar dat is nu verboden. De schietbanen zijn gewoon geworden, en strak georganiseerd en gereguleerd. Ze vormen een bizar overblijfsel van het gewelddadige verleden van deze door tragedie verscheurde stad. Phnom Penh was dertig jaar geleden nog vrijwel verlaten omdat de toenmalige leider Pol Pot een hekel had aan steden en de complete bevolking het platteland opjoeg. Terug in het centrum van de stad zink ik neer in een leren fauteuil bij een van de luxe grands cafés aan de boulevard, met prachtig uitzicht op de Tonle Sap-rivier. Achter mij probeert een Canadese jongen de serveerster te versieren. Even verderop zitten twee westerse heren op leeftijd cocktails te drinken met beeldschone Cambodjaanse vrouw-meisjes. Toerisme is booming business in Penh (1,3 miljoen inwoners). Het aantal bezoekers groeit jaarlijks met meer dan 10 procent. Dat komt mede doordat Cambodja steeds positiever in het nieuws komt, zegt Menno van Essen (40), die sinds 2003 een reisbureau runt in de stad. Veel toerisme is nog steeds gerelateerd aan seks, ook al doet de overheid er van alles aan om met name kindermisbruik te bestrijden. Zo is er een indringende advertentiecampagne ( Sexually exploit a child in this country? Go to jail here or at home ) en een 24-uurs hotline van de politie. De normale toeristen komen naar. KORT Rouw na dodelijkste aanslag sinds val taliban President Hamid Karzai van Afghanistan heeft gisteren drie dagen van nationale rouw afgekondigd voor de slachtoffers van een zelfmoordaanslag op parlementsleden in het noorden van het land. Karzai zei dat er minstens 41 mensen zijn omgekomen bij de aanslag in Baghlan, waarmee die de dodelijkste is sinds de val van het taliban-bewind in Hij kondigde een diepgaand onderzoek aan. De aanslag kan ook het werk zijn geweest van Al-Qaida. De taliban hebben ontkend erbij betrokken te zijn geweest. De aanslag was gericht tegen een delegatie van achttien parlementsleden die een werkbezoek bracht aan Baghlan. Doema wil opschorting wapenverdrag uit 1990 Het Russische parlement heeft unaniem ingestemd met de opschorting van het in 1990 gesloten verdrag over conventionele wapens in Europa. Aangenomen wordt dat president Vladimir Poetin daarmee wil protesteren tegen de plannen om delen van een Amerikaans raketafweersysteem te plaatsen in voormalige Oostbloklanden. Poetins voorstel werd met 418 tegen nul stemmen aangenomen.. De contrasten tussen extreme rijkdom en schrijnende armoede zijn op veel plekken in Phnom Penh bizar. AP Cambodja Wilt u de raketwerper nog proberen? Als God in Phnom Penh Vallende koe Onderweg in de Amerikaanse staat Washington werd het minibusje van een echtpaar met een enorme klap getroffen door een 270 kilo zware koe. Het beest was van een zestig meter hoog klif gevallen. Cambodja voor de beroemde tempels van Angkor Wat, maar pakken dan ook een paar dagen mee in Phnom Penh. Van Essen: De ontwikkelingen zijn hier de laatste jaren erg snel gegaan. Luxe wooncomplexen, winkelcentra, restaurants en hotels schieten als paddestoelen uit de grond. De prijzen rijzen de pan uit. Een beetje appartement kost nu al gauw dollar per maand. Ik zag laatst een advertentie waarin grond werd aangeboden voor dollar per vierkante meter. De contrasten tussen extreme rijkdom en armoede zijn bizar. Enorme Lexussen met airco en tv rijden in op fietstaxi s, achter hoge hekken en muren staan villa s van een protserigheid die je in Wassenaar niet tegenkomt. Waar komt al dat geld vandaan? Cambodja heeft geen industrie en exporteert niets behalve wat kleding uit sweatshops. Menno van Essen: Veel geld komt uit het buitenland. Er zitten meer dan honderd hulporganisaties in de stad die bulken van de poen. We zien dat die avond als we gaan eten in Malis, een trendy restaurant. Een beetje appartement kost hier al gauw dollar per maand Voor de ingang staan grote landcruisers met enorme UNESCO-logo s op de zijkanten. En veel van die grote villa s zijn gehuurd als kantoor door clubs als USAID en UNDP. In 2005 brachten hulporganisaties volgens het Amerikaanse State Department 504 miljoen dollar binnen. Daarnaast is er veel crimineel geld uit onder meer de verkoop van tropisch hout en wapenhandel. Opmerkelijk is ook het onstaan van een superrijke elite van tycoons, net als in Rusland. Begin jaren tachtig, na de val van de Khmer, was het hier het Wilde Westen, zegt Van Essen. Wie toen de kostbaarste locaties heeft ingepikt, is nu helemaal binnen. In 1999 verscheen het boek Off the Rails in Phnom Penh van de Amerikaanse journalist Amit Gilboa. Het boek beschrijft de levensstijl van een groep expats die zich te buiten gaat aan seks en drugs en sloeg in als een bom. Het Phnom Penh van toen is niet meer. De weirdo s van toen hebben plaats gemaakt voor de raiders van het cowboy-kapitalisme. Zo ontwikkelt een investeringsmaatschappij uit Zuid-Korea in het noordelijk deel van de stad een gigantische super-moderne luxe-enclave met duizenden woningen en tientallen wolkenkrabbers. Supermarkten, zwembaden, ziekenhuizen, fitness-clubs: aan niets zal het de inwoners van Camco City gaan ontbreken. In de expo-ruimte informeer ik of er nog wat vrij is. Dat zal moeilijk worden, zegt de verkoper. Alle penthouses zijn al weg. Ook de townhouses (tussen de en dollar) zijn al uitverkocht. Een Koreaans investeringsfonds kocht zeven complete torens voor 60 miljoen dollar, meldt de verkoper. Ik kan nog wel een appartement kopen voor dollar. U moet snel zijn, want per december gaan alle prijzen met 5 procent omhoog. 1

12 12 Nieuws Economie Overname Hoger bod TomTom op Tele Atlas Edward Deiters De biedingsoorlog rond Tele Atlas is gisteren een versnelling hoger gezet. TomTom biedt nu 2,9 miljard euro voor de digitale kaartenmaker. Hiermee overtroeft het zijn Amerikaanse concurrent Garmin, dat vorige week met een bod van 2,3 miljard euro kwam en zo de eerste bieding van TomTom (2 miljard) in de schaduw zette. Het bod van TomTom op Tele Atlas van 30 euro per aandeel is heel aantrekkelijk. Dat zei bestuursvoorzitter Harold Goddijn gisteren tegen persbureau Betten. Hij wilde niet speculeren op eventuele verhoging van het bod. Goddijn kon ook niet aangeven of er sprake is van een knock out -bod. Dat kun je nog niet weten, dat zullen we in de loop van de tijd wel zien. TomTom maakte vanmorgen eveneens bekend meteen 25,8 miljoen aandelen Tele Atlas te kopen, een belang van 28,3 procent. Het grootste deel hiervan, zo n 15,8 procent, haalde TomTom weg bij een beleggingsfirma van de familie De Pont, investeerders van het eerste uur in Tele Atlas. Die streek hiermee minimaal 450 miljoen euro op. 1 Hoe krapper de arbeidsmarkt, hoe meer geld bedrijven uittrekken voor recruitment. Om daar van mee te profiteren, lanceerde Ilse Media de website Mijnmarktwaarde.nl. Annemieke van Dongen Ook Ilse Media stort zich in de strijd om de personeelsadvertentie. Het moederbedrijf van Nu.nl en Startpagina heeft een website ontwikkeld waarop hoger opgeleide werknemers hun marktwaarde kunnen toetsen. Wat verdienen mensen met een soortgelijke functie en hebben zij wel een auto van de zaak? Nu er flinke krapte ontstaat op de arbeidsmarkt en bij veel bedrijven de functioneringsgesprekken weer in het verschiet liggen, willen we werknemers bewust maken Geen weg meer terug voor TomTom. BAS BEENTJES/HH Recruitment Marktwaardetests Heeft je collega wel een leaseauto? van hun positie op de arbeidsmarkt, legt productmanager Mirelle Bos van Ilse Media uit. En dat is heel slim, want zo slaat de uitgeverij twee vliegen in één klap. De testjes op Mijnmarktwaarde.nl zijn leuk: je hoeft immers niet in een professionele crisis te verkeren om nieuwsgierig te zijn naar wat je collega s verdienen. En als je vervolgens ontdekt dat zij wél een leaseauto hebben, wordt de verleiding om even door te klikken naar de personeelsadvertenties nu eenmaal groter. Met de arbeidsvreugdetest kun je toetsen welke bedrijfscultuur bij je past en of je werk nog genoeg uitdaging biedt. De beloningstest, die je alleen kunt maken als je je registreert, is vrij specifiek. Als uit de test blijkt dat functiegenoten vaak wel een auto van de zaak hebben, krijg je twee dagen later een rapportage in je mailbox met onder andere een top vijf van meest gangbare leaseauto s, zegt Bos. En een vacature van de concurrent die je wél een Ford Focus biedt? Bos: Nee, je persoonlijke gegevens blijven privé. Alleen als je aangeeft aanbiedingen van derden te willen ontvangen, wordt je adres doorgegeven. Ilse Media is niet de enige uitgever die al dan niet latent werkzoekende werknemers probeert te strikken met testjes. Ook Monsterboard en Intermediair bieden soortgelijke marktwaardetesten, al zijn die wat minder uitgebreid. Nadeel van Mijnmarktwaarde.nl is de beperkte doelgroep. Die bestaat uit hoger opgeleiden met enige werkervaring, maar functies in bijvoorbeeld het onderwijs en de zorg zijn niet in de database opgenomen. 1 van 15 t/m 25 NOV 2007 Ahoy Rotterdam Kaarten: 20 t/m 42,50 (excl. servicekosten) bij Ticket Service via de grotere postkantoren, VVV s, GWK s, Free Record Shop, *, de bekende voorverkoopadressen en kassa Ahoy of via Tele Ticket Service *, * 0,45 pm. KORT Voorraden ruwe olie dalen minder sterk dan verwacht In de VS zijn de wekelijkse voorraden ruwe olie minder sterk gedaald dan verwacht. Dat blijkt uit cijfers van het Amerikaanse ministerie van Energie. De voorraden ruwe olie namen in de week tot 2 november af met vaten tot 311,9 miljoen, terwijl analisten een afname van 1,5 miljoen verwachtten. De benzinevoorraden namen onverwacht af, met vaten tot 194,3 miljoen vaten. De voorraden stookolie en diesel stegen met vaten tot 135,4 miljoen. Wijsheid De domste reden om een aandeel te kopen is dat het stijgt. - Warren Buffett. Winst halveert: zaken bij AOL gaan nog steeds moeizaam TIME WARNER BOEKT WINST VAN 1,1 MILJARD DOLLAR Time Warner, de moedermaatschappij van America Online, HBO en CNN, heeft in het derde kwartaal van 2007 een nettowinst geboekt van 1,1 miljard dollar ten opzichte van 2,3 miljard dollar in dezelfde periode vorig jaar. De omzet van Time Warner steeg in het derde kwartaal met 8,6 procent, tot 11,8 miljard dollar. De groei kwam vooral voort uit het kabelsegment, film en entertainment: Harry Potter en Oceans 13 deden het goed. Bij America Online (AOL) daalde de omzet met 38 procent naar 1,2 miljard dollar, nadat de verkoop van de internetactiviteiten in het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Duitsland de omzet uit abonnees terugdrong met 56 procent. De omzet uit advertenties bij AOL steeg met 13 procent. De omzet bij de kabeldivisie steeg met 25 procent naar 4 miljard dollar. Het concern maakte bekend de verwachting voor het gehele jaar te handhaven.. Zwijgend vergaderen Even in stilte nadenken tijdens een vergadering levert veel meer creatieve ideeën op dan alleen discussiëren. En dat komt ten goede aan de innovativiteit van het bedrijf, volgens een Tilburgse wetenschapper.

13 Economie Nieuws 13 Banken Van de weer opgelaaide kredietcrisis merkt ING helemaal niets Redactie economie In de VS heeft de opnieuw opgelaaide kredietcrisis bij grote banken al twee slachtoffers geëist. Zowel Merrill Lynch als Citigroup heeft onlangs zijn topman verloren. Moeten de Europese bankbazen al vrezen voor hun baan? Het lijkt er niet op. Michel Tilmant, ceo van ING, mocht gisteren bekendmaken dat de bank niet te lijden heeft onder niet-aflosbare hypotheken; het fenomeen waarmee veel De opsporingsdienst FIOD-ECD heeft drie personen opgepakt op verdenking van witwassen en valsheid in geschrifte in de autobranche. Er zou voor vier miljoen euro gefraudeerd zijn. In een woning is euro aan contanten gevonden, laat het Openbaar Ministerie weten. Over de identiteit van de verdachten is niets bekendgemaakt. De aanhoudingen werden verricht na doorzoekingen in Barendrecht, Wassenaar, Rockanje, Michel Tilmant. AP Witwassen en valsheid in geschrifte TRIO GEARRESTEERD IN FRAUDEZAAK AUTOBRANCHE. Andelst, Leerbroek, Nieuwkuijk, Langerak en Eindhoven. Aanleiding voor het strafrechtelijk onderzoek zijn volgens het OM controles van de belastingdienst over de jaren 2002 tot Met valselijk opgemaakte leenovereenkomsten hebben de verdachten gedaan alsof gelden werden verstrekt door buitenlandse rechtspersonen, zo vermoedt justitie. Die leningen zouden vervolgens zijn verstrekt aan in Nederland gevestigde autodealers. Amerikaanse ceo s nu zo worstelen. Ook bij de Franse bankgigant Société Générale was voor topman Daniel Buton niets aan de hand. De cijfers waren gisteren conform verwachting, wat voor beleggers een hele geruststelling was. Deutsche Bank is weliswaar gedwongen ruim 2 miljard euro af te schrijven, maar Joseph Ackerman staat niet onder druk om af te treden. Hetzelfde geldt voor de baas van UBS, de Zwitserse bank die door de crisis in de rode cijfers is terechtgekomen. Tilmant had het gisteren dus gemakkelijker dan enkele van zijn Europese collega s. De Belg maakte bekend geen afschrijving te hoeven doen op slechte hypotheken. Het enige slechte nieuws dat hij had, ging over de achterblijvende prestaties van de verzekeringstak. Het moment dat de Europese financiële wereld echt opgelucht kan ademhalen, laat nog even op zich wachten. Pas als alle grote banken gerapporteerd hebben over hun cijfers is met zekerheid vast te stellen dat de Downloaden The Pirate Bay heeft de Zweedse wet aan zijn kant Vechten voor gratis cultuur Met een beetje fantasie zijn het de piraten van de 21e eeuw. Ze bevechten de entertainment-industrie. Cultuur moet voor iedereen toegankelijk zijn, vindt Mikael Viborg, de juridische stem van The Pirate Bay. Joost van Tilburg STOCKHOLM Het vanuit Zweden opererende The Pirate Bay is de nummer een bestemming voor illegale downloads op het internet. Per dag komen meer dan twee miljoen bezoekers de website bekijken voor nieuwe films, muziek of software, die vervolgens worden gedownload zonder er een cent voor neer te leggen. Populaire downloads zijn films als Transformers, I Now Pronounce You Chuck & Larry en Pirates of the Caribbean. Films die in de bioscoop draaien, zijn via The Pirate Bay al gratis op je computerscherm te zien. Illegaal downloaden is al lange tijd een heet hangijzer voor de entertainmentindustrie. Het voorkomen van deze praktijken kost de multinationals veel geld en moeite, maar waar pioniers als Napster en Kazaa door een gang naar de rechter op de knieën werden gekregen, blijft The Pirate Bay rustig doorgaan. De reden daarvoor is dat de Zweedse website werkt als een zoekmachine. De illegale bestanden staan niet daadwerkelijk op de website. Het enige wat The Pirate Bay namelijk doet, is doorverwijzen naar plekken waar die muziek, films of software wél, nog steeds illegaal, te krijgen zijn. De website gebruikt daarvoor zogenoemde bittorrent-files, een manier om computerbestanden te delen zonder dat het nodig is Vluchtelingen aan het werk In Amsterdam is een speciaal uitzendbureau voor mensen met een vluchtelingenstatus geopend, onder de naam Goed Werk. Via The Pirate Bay kun je films met bijvoorbeeld Johnny Depp vinden. een centrale distributeur te hebben. In plaats daarvan worden de films, muziek of software verdeeld over een groot aantal computers, die allemaal een stukje van het bestand bezitten. Bittorrents hebben als voordeel dat de druk op een netwerk of website enorm gereduceerd kan worden, waardoor de techniek voor zowel legale als illegale verspreiding van grote bestanden ideaal is. Juridisch gezien zijn deze bittorrents op dit moment nog een veilige haven voor The Pirate Bay. Zolang het hebben van bittorrents op je website in Zweden legaal is, gaan we ermee door. En mocht de wet hier worden veranderd, dan gaan we gewoon verder in een ander land, vertelt Viborg strijdvaardig. The Pirate Bay wordt door een groep studenten gerund vanuit de Zweedse hoofdstad Stockholm. De website draait van advertentie-inkomsten, en van gulle gevers, zowel particulieren als bedrijven, die het initiatief van vrije verspreiding van cultuur willen steunen. Hoe romantisch dat ook mag klinken, voor de entertainmentindustrie zijn dit waarschijnlijk de meest gehate studenten ter wereld. We krijgen dagelijks veel mailtjes binnen van bedrijven als Sony, EA Sports, en Warner Bros. dat ze ons voor de rechter willen slepen. Maar tot nu toe kunnen ze, zolang de Zweedse wet niet verandert, niets doen. Microsoft stuurde ons een tijd geleden nog tientallen mailtjes per dag, maar ze zijn erachter gekomen dat het toch niets helpt, en zijn er maar mee opgehouden, zegt Viborg lachend. Niet voor niets is The Pirate Bay inmiddels vijand nummer een van de MPAA, de associatie die de Amerikaanse film promoot en in dit geval ook beschermt. John Malcolm, executive vice-president van de MPAA, beschuldigde de website in een interview met The Guardian van illegaal gedrag en gaat zelfs zover om de operators ervan criminelen te noemen. Domme Belg? Een Belg kocht jarenlang waardeloze aandelen van de Congolese Spoorwegen die al dertig jaar failliet zijn. Zijn bank lachte hem al die tijd uit. KORT Hagemeyer doet opnieuw overname in Letland Hagemeyer heeft SIA Energo, een distributeur van elektrotechnische materialen in Letland, overgenomen. Dat heeft het Naardense handelshuis gisteren bekendgemaakt. Een overnamesom wordt door Hagemeyer niet genoemd. De acquisitie van Energo, door Hagemeyers werkmaatschappij Elektroskandia Oy in Finland, volgt op de eerder deze maand bekendgemaakte acquisitie van Kolorits. Met deze twee overnames in Letland wordt Hagemeyer naar eigen zeggen de belangrijkste distributeur van elektrotechnische materialen in deze regio, met een geschatte gezamenlijke jaaromzet van ruim 30 miljoen euro. Energo heeft een jaaromzet van ruim 10 miljoen euro en meer dan 50 werknemers. Euro bereikt hoogste niveau ooit op 1,47 dollar De euro heeft op een stand van 1,4707 Amerikaanse dollar gisterochtend een nieuw hoogtepunt bereikt. De dollar zakte in de loop van de ochtend verder weg nadat China aankondigde de reserves te willen spreiden over verschillende valuta. De markt rekent erop dat China op zoek gaat naar een sterkere valuta dan de Amerikaanse crisis hier geen slachtoffers eist, even afgezien van de grote problemen bij enkele Duitse regionale banken. Met spanning kijken beleggers uit naar de situatie bij Fortis, dat vandaag met cijfers komt. In welke mate ABN Amro is getroffen door de crisis weten we pas begin volgend jaar. De volgende update volgt pas op 28 februari omdat de bank rapporteert op hetzelfde moment als overnemende partij Royal Bank of Scotland dat doet. 1 Een titel die ook veel muzikanten aan de Zweden geven. Vorige maand gaf popster Prince al te kennen juridische stappen te willen ondernemen tegen onder meer The Pirate Bay, terwijl rockgroep Metallica zich al jaren geleden uitsprak over de negatieve gevolgen van het illegale downloaden. Ook voor Nederlandse bands is een neerwaartse tendens in de platenverkoop ingezet door sites als The Pirate Bay. Jasper Geluk, toetsenist bij de Nederlandse rockband The Sheer, merkt de gevolgen: Illegaal downloaden is zonder twijfel negatief voor de platenmarkt. Het is heel simpel. Er worden minder platen verkocht dan tien jaar geleden. Als muzikant merk je dan dat de budgetten voor bijvoorbeeld opnames of videoclips omlaag gaan. En dat is jammer, want het kost gewoon geld om een nieuwe, mooie plaat te kunnen maken. Maar áls de mensen achter The Pirate Bay al criminelen zijn te noemen, dan wel van het soort met dezelfde spirit als Robin Hood: stelen van de rijken om te geven aan de armen. Ik vind dat alles vrij toegankelijk moet zijn op cultureel gebied. Daarnaast profiteren deze muziek-, film-, en softwarebedrijven juist van een website als The Pirate Bay. Voor Microsoft of Adobe is dit pure marktpenetratie, wil Viborg nog even duidelijk maken. In mei 2006 werd geprobeerd om The Pirate Bay definitief het zwijgen op te leggen. Door de Zweedse autoriteiten werden tijdens een inval alle servers ingenomen. Daarmee werd het netwerk platgelegd. Boze tongen beweren dat dit gebeurde onder druk van de MPAA. The Pirate Bay was niet eens een week uit de lucht om daarna met hernieuwde kracht verder te gaan waar het mee bezig was. De eerste paar dagen zelfs met servers die in Nederland stonden. De autoriteiten verzochten The Pirate Bay echter vriendelijk doch dringend de activiteiten te staken. Hoewel de wet in Nederland niet anders is dan in Zweden, besloten de studenten toch terug te keren naar thuishaven Stockholm waar de servers van The Pirate Bay op dit moment vanuit een aantal geheime locaties draaien. 1.. dollar om de reserves in te beleggen. Het vorige record van de dollar ten opzichte van de euro werd dinsdagmiddag bereikt en stond op 1,4574. Public Bank Malaysia en ING gaan samenwerken ING Group heeft een tienjarige alliantieovereenkomst gesloten met Public Bank Berhad, de op een na grootste bank van Maleisië. Public Bank gaat de verzekeringsproducten van ING exclusief verkopen via zijn distributiekanalen, waaronder bijna 300 nationale en regionale kantoren. De alliantie kan een van de topdriespelers worden in de bank- en verzekeringssector in Maleisië.. Slimme Belg! Voor dumpprijzen tot 11 cent bemachtigde hij in totaal aandelen. Nu lacht hij als laatst: de curatoren keren per aandeel alsnog 9 euro uit, waardoor hij in een klap vier miljoen euro rijker is.

14 14 Nieuws Economie Autofabrikanten Verlies General Motors 25 miljard Toyota lijkt GM echt voorbij Toyota mikt op een winst van 13,9 miljard euro. BERT SPIERTZ/HH Beurs De twee grootste autoproducenten van de wereld kwamen gisteren met cijfers. Voor de een was het huilen, voor de ander niet. Edward Deiters De Japanse autobouwer Toyota kwam gisteren met glanzende cijfers. De winst voor belasting in het derde kwartaal steeg met 2,7 procent tot 3,62 miljard euro. Het bedrijf stelde ook meteen de winstverwachting over heel 2007 naar boven bij en mikt voor het hele jaar nu op een winst van 13,9 miljard euro. Het zou het zevende recordjaar op rij worden voor de Japanners. Toyota passeerde in het eerste kwartaal van dit jaar voor het eerst het Amerikaanse General Motors (GM) als grootste autoproducent ter wereld. Een hegemonie die sinds 76 jaar bestond. Toyota verkocht in de eerste drie Beurs vandaag Tom Tom versus Garmin Potje navigatiepoker maanden wereldwijd ruim 2,3 miljoen voertuigen, een toename van 9,2 procent. GM haalde de 2,3 miljoen auto s maar net en zag de verkopen met slechts 3 procent stijgen. Hoofdreden van de sprint van Toyota zijn de schrikbarend gestegen benzineprijzen, waardoor de vraag naar kleine en zuinige modellen als Corolla en Camry explosief steeg. Ook Toyota s hip/groene hybride Prius scoort bijzonder goed. Als producent van merken als Chevrolet, Hummer en Saab heeft GM niet de milieutroef in handen die Toyota wel heeft. Het leidde de afgelopen jaren tot dalende verkoopcijfers, en gisteren zelfs tot het grootste kwartaalverlies ooit. GM nam in het derde kwartaal een voorziening van ruim 25 miljard euro door aanhoudende verliezen. De omzet daalde flink: naar 28,1 miljard euro tegen 31,4 miljard euro een jaar eerder. Een jaar eerder stond er in Detroit onderaan de streep ook al een min van 94,4 miljoen euro. De miljardenlast die GM gisteren bekendmaakte, heeft onder meer te maken met het wegvallen van toekomstige belastingvoordelen waar het bedrijf eerder wel op had gerekend. Pas aan het eind van het jaar zal een duidelijke winnaar om de eerste plaats bekend worden. Beide ondernemingen wisselen nu per kwartaal van plek. In het derde kwartaal had GM qua aantal verkochte auto s een nipte voorsprong, maar over het eerste half jaar verkocht Toyota weer beter. De Japanners sleten 4,72 miljoen auto s tegen de 4,67 miljoen auto s van GM. Toch lijkt de strijd tussen de twee aartsrivalen op een ander vlak al lang beslecht. Toyota is GM in beurswaarde inmiddels voorbij en schrijft jaar na jaar stevige winsten in de boeken, waardoor het veel meer geld over heeft om te investeren in schone auto s, nieuwe technologieën en gewilde modellen. 1 Het woord is weer aan Garmin, nu Tom Tom haar probeert uit te roken met het sterke verhoogde bod op Tele Atlas. De tactieken en drie scenario s hoe dit navigatorengladiatorengevecht afloopt. Als topman Harold Goddijn van Tom Tom het slim speelt kan zijn bedrijf de winnaar op de beurs worden. In het overnamegevecht om de digitale kaartenmaker Tele Atlas heeft Garmin veruit de beste kaarten in handen. Het bedrijf heeft een meer dan dubbel zo grote beurswaarde (20,5 versus 9,2 miljard dollar), een grotere kasstroom en een eigen vermogen dat driekwart boven dat van TomTom ligt. Dit weerhield Goddijn er gisteren niet van om te pokeren. Hij verhoogde zijn inzet uit juli met 8,75 euro tot een bod van 30 euro voor elk aandeel Tele Atlas. Het is nu de beurt aan Tom Tom s Amerikaanse erfvijand Garmin, dat vorige week 24,50 bood voor Tele Atlas, met ene tegenbod te komen of de handdoek te werpen. Garmin heeft niet alleen diepere zakken dan Tom Tom, maar kent meer noodzaak om een kaartenproducent in eigen huis te hebben. De onderneming houdt zoveel mogelijk in eigen hand: van de afdeling research & development tot de daadwerkelijke productie van de apparatuur. Tom Tom is juist goed in marketing van navigatieapparaatjes. De productie wordt uitbesteed. Het grote voordeel van Goddijn is daarom dat het voor Tom Tom niet fnuikend is als hij de biedingsstrijd verliest. Hij wil Garmin zo veel mogelijk laten bieden, of zelf voor een mooie prijs Tele Atlas kopen. Door meteen flink boven het bod van Garmin te gaan, dwingt hij de Amerikanen ook een grote stap te zetten. Het partijtje poker kent drie mogelijke uitkomsten: Garmin capituleert en Tom Tom koopt Tele Atlas voor een redelijke prijs De kans dat Garmin de overnamestrijd staakt is klein en de kans dat het gevecht rondom Tele Atlas de prijs niet enorm ver heeft opgevoerd is nog veel kleiner. Als Tom Tom de kaartenmaker voor een redelijke prijs koopt, krijgt de onderneming er een snelgroeiende afdeling bij. Na een integratieperiode is Tom Tom dan één van de mooiste groeibedrijven voor na Tom Tom voert de overnameprijs op en laat Garmin de hoofdprijs betalen Dit is het meest waarschijnlijke scenario, aangezien Garmin het zich niet kan permitteren om Tele Atlas mis te lopen. In dit geval klopt Tom Tom de concurrent flink wat geld uit de zakken, profiteert en passant mee door het belang van 28,3% in Tele Atlas en kan marktaandeel winnen. Tom Tom schat haar tegenstander verkeerd in en biedt meer dan gepland In dat geval gaat Tom Tom de komende jaren gebukt onder hoge rentelasten die nooit goedgemaakt kunnen worden met synergievoordelen. Het laat zich raden dat beleggers dit zwaar afstraffen en in dit geval wordt Garmin de grote winnaar Hansen Natural Sinds de beursgang op 19 augustus 2004 is Google het feestvarken op de beurs. Het aandeel steeg in al die tijd dik 600%. Toch zijn er sinds die datum negen Amerikaanse aandelen die het nog beter deden, waaronder Apple (1200%) en de beste: ene Hansen Natural. Hoe goed haar energiedrankjes zijn, maakt vooral haar eigen aandeel duidelijk: +2368,2% sinds 19 augustus Het Panel STELLING: RECORDREGEN! Goud staat op het punt de 27 jaar oude recordprijs van 850 dollar per ounce te doorbreken. Olie schrijft dagelijks nieuwe all-time highs en ruikt de mijlpaal van 100 dollar voor een vat. De dollar boekt ook iedere dag dieptepunten en zakt snel weg richting 1,50 dollar voor een 1 euro. Is het toeval dat deze drie items zij-aan-zij (diepte)records schrijven? WAT VINDT U? GEEF UW MENING OP Dollar CEES SMIT (VERM.BEHEERDER TODAY S BEHEER) De goud- en olieprijs zijn genoteerd in dollars. Als die daalt, is het logisch dat die twee stijgen. Deze producten lopen zelfs harder dan ik vanuit de valuta zou verwachten. Een andere reden dat goud en olie stijgen komt voort uit onrust in de wereld en laat nu juist de lagere dollar voor reuring zorgen 1 Koren (op de molen) JOOP BRESSER (FONDSMANAGER DELTA LLOYD) Nee dit is volstrekt geen toeval. De beste bescherming - een zogenaamde hedge in beursjargon - tegen een lage dollar is de grondstoffenmarkt en in het bijzonder olie en goud. Dat is weer koren op de molen voor de hedge funds. 1.. Spiegelen JACQUES POTUIJT (IEX, VEB+CASH-COLUMNIST) Deze zaken zijn nauw gerelateerd. Goud- en oliewinning hebben hun oorspong buiten de Amerikaanse economie. Oliesjeiks die de waarde van de dollar zien dalen zijn er als de kippen bij de prijs voor olie te verhogen. Nog nauwer is de relatie tussen goud en de dollar die elkaar volledig spiegelen. 1

15 Economie Achtergrond 15 De Vries op de plek waar veel bestuurders hem al jaren wensen. EVERT-JAN DANIELS / HOLLANDSE HOOGTE Interview Peter Paul de Vries: Nina Brink was vooral gericht op het herstellen van haar imago Vaarwel opperbetweter Peter Paul de Vries was nog student toen hij in 1989 bij de VEB solliciteerde. Hij zat er achttien jaar, waarvan twaalf als voorzitter. Zijn afscheidstournee eindigt hier. Eric Smit Peter Paul de Vries roept het al enkele weken: Dit is mijn laatste interview, dan duik ik onder de radar. De beleggersvoorman nam twee weken geleden afscheid van zijn Vereniging voor Effectenbezitters (VEB) en hij wil zijn opvolger liever niet voor de voeten lopen. Zeer weinig bestuurders en commissarissen zullen met weemoed aan zijn voorzitterschap terugdenken. De Vries wist ze jarenlang met zijn zuigende kritiek tot op het bot te tarten. Één belaagde topman, Richard Homburg, ging hem zelfs in een vergadering te lijf. Toch werd het volgens De Vries nooit persoonlijk. Na de vergadering schud ik hen gewoon de hand en drink een glaasje jus met ze. Het allerallerlaatste interview met opperbetweter Peter Paul de Vries. Looft u eens wat prijzen uit. Wie was de slechtste bestuursvoorzitter van een beursfonds in uw tijd als voorzitter van de VEB? Dat is moeilijk. Wellicht zijn er mensen die Wagenaar van Getronics verwachten, maar dat is iemand die nadat hij het goed had gedaan als CFO niet in staat bleek het bedrijf als topman te leiden. Veel erger vind ik die managers die beleggers bewust hebben misleid en daar zelf voordeel van hebben gehad. Denk eens aan Paul Kuiken van Landis of Sam Asseer van LCI. Wie was wat u betreft de beste? Ik heb altijd bewondering gehad voor mensen als Abel Slippens (Sligro) en Jan Aalberts (Aalberts Industries). Autonoom groeien en acquireren. Een consistente groeistrategie die op lange termijn uitstekende resultaten oplevert. En geen exorbitante beloningen! Verder heb ik grote bewondering voor een bedrijf als TomTom. Daar mag heel Nederland trots op zijn. Ik ben blij met een lekker stukje appeltaart of een geitenkaassalade Heeft u Aalberts en Slippens ook persoonlijk hiervoor bedankt? Ze weten het beiden en inmiddels krijgt ook Slippens breed erkenning. Noemt u uit dit rijtje eens iemand met wie u een kopje koffie zou willen drinken: Cees van der Hoeven, Nina Brink, Richard Homburg, Rijkman Groenink, Marco van Basten, Hans Klok misschien? Ik zou met iedereen wel een kopje koffie willen drinken. Met Van der Hoeven, Brink en Homburg heb ik ook koffie gedronken. Van der Hoeven was vriendelijk en correct, maar dat neemt niet weg dat hij cruciale fouten heeft gemaakt. Het gesprek met Homburg was verreweg het leukst. Een absolute non-conformist, met laarzen en twee oude brommers in zijn kamer, in het oude kantoor van WoltersKluwer. En hij vertelde honderduit over zijn plannen. Brink was zakelijk en vooral gericht op het herstellen van haar imago. Groenink ken ik al sinds halverwege de jaren negentig. Welk bedrijf had wat u betreft nooit een notering aan de AEX mogen krijgen? Ik heb er in de haussejaren voor gepleit om de regel te handhaven dat een bedrijf drie van de laatste vijf jaar winst moest hebben gemaakt, voordat het een notering kon krijgen. Voor verlieslatende ondernemingen zou dan de nieuwe markt kunnen dienen. Op die manier hadden we de debacles bij KPNQwest, Versatel, UPC en World Online kunnen voorkomen. Ik heb altijd bewondering gehad voor mensen als Jan Aalberts Over de historische beursgang van World Online. U had zelf ook niet gezien dat Nina Brink het grootste deel van haar aandelen vlak voor de beursgang had verkocht, terwijl dat gewoon in het prospectus stond. Was u even onoplettend? Onzin. Het was verborgen in het prospectus. Als je probeert de waarheid te verdoezelen in een prospectus van meer dan 200 pagina s, dan kun je dat de lezer niet kwalijk nemen. Ongelooflijk dat de WOL-verdediging beweert dat het belang van de bestuursvoorzitter niet relevant is. Als je weet dat de bestuursvoorzitter op 6 dollar heeft verkocht, dan koop je toch nooit op 43 euro? Als u in het laatste decennium even de bestuursvoorzitter van een onderneming had mogen zijn, welke onderneming zou u dan kiezen? Ik ben waarschijnlijk niet geschikt voor die functie. Als Buffetiaan kies ik voor Berkshire Hathaway. Het managen van een portefeuille deelnemingen en het beleggen in ondergewaardeerde groeiers. Welke rol speelt geld eigenlijk voor u persoonlijk? Geen grote rol. Ik verdien genoeg om van te leven, ik hield als student al over. Ik houd niet van dure auto s, ook niet van kaviaar. Ik ben blij met een lekker stukje appeltaart of een geitenkaassalade. Tot slot, wat zou u alle bestuurders en commissarissen van beursgenoteerde ondernemingen willen toewensen? Kritisch vermogen. Geloof niet zomaar wat u wordt verteld. Steek uw priem in de kozijnen. Kijk hoe de concurrenten het doen. Stel vragen en schrijf de antwoorden op in een schriftje en kijk het schriftje een jaar later weer in. Het is belangrijk dat bestuurders en commissarissen kritisch en scherp blijven. Dat lukt niet in een sfeer waarbij hoffelijkheid en vriendschap prevaleren boven zakelijkheid en een gezonde kritische inslag. Welke commissaris durft hardop te zeggen dat zijn collega niet goed functioneert? 1 Meegesleurd door Belgisch zusterbedrijf CARAVANBOUWER KIP OP RAND VAN FAILLISSEMENT Kip Caravans is gisteren failliet gegaan. Het bedrijf uit het Drentse Hoogeveen, dat al meer dan zestig jaar caravans bouwt, dreigt te worden meegesleurd in het faillissement van het zusterbedrijf in België. Banken en de kredietverzekeraar trokken gisteren de stekker eruit. Kip is onderdeel van de Tirus groep, waar onder anderen de Belgische caravanmerken Beyerland, Chateau en Chrystal onder vallen. Bij die bedrijven vallen 245 ontslagen, Kip zelf heeft 75 werknemers. Het bedrijf hoopt op een doorstart. Op de website schrijft Kip dat het marktaandeel zich juist aan het herstellen was. Ook met de orderportefeuille is niets mis. Kip sloot de afgelopen Kampeer & Camping RAI succesvol af. Directeur Maarten de Roos zei dat het bedrijf eigenlijk gezond is. Na het faillissement wil hij het bedrijf kopen. CNV en FNV hopen op een doorstart.. Beleggerswijsheid Geld alleen maakt niet gelukkig. Je hebt ook aandelen, obligaties, goud en onroerend goed nodig. - Danny Kaye Dagblad De Pers elke dag geheel gratis op úw kantoor? Ga naar en vul uw gegevens in. Meld u nu aan en ontvang een halfjaarabonnement op National Geographic of Quest.

16 16 Cultuur Film Vietnam, 9/11 en nu het Midden-Oosten Het oorlogsfront komt naar Hollywood Over Vietnam werden vele films gemaakt. 9/11 werd cinematografisch verwerkt met United 93, World Trade Center en Flight 93. Met tal van nieuwe drama s wordt nu ook het Amerikaanse oorlogstrauma omtrent het Midden-Oosten aangepakt. Ontdek jouw Van Dale NU van BIJ DE TIJD MET EEN VAN DALE woordenboek en dit klokje GRATIS! Kijk op de actiesite of vraag de cadeau-actiefolder bij je boekhandel. John Cusack in Grace is Gone, waarin hij de echtgenoot speelt van een vrouw die in Irak sneuvelt. Eric le Duc Met z n 160 minuten is het sfeervolle, maar strooptrage The Assassination of Jesse James by the Coward Robert Ford een veel te lange film geworden. Zeker voor een western waarvan de titel al verraadt wie de fameuze outlaw het zwijgen oplegt. Wat dit karakterdrama toch de moeite van het bekijken waard maakt, is de rol van Casey Affleck (32). Vol overgave kruipt hij in de huid van Robert Ford, een bandiet met rotte tanden die zijn charismatische leider Jesse James (Brad Pitt) omlegt. Met zijn glansrol treedt Caleb Casey Affleck definitief uit de schaduw van zijn oudere, Oscarwinnende broer Ben. Meteen al na zijn veelbelovende debuut in Gus Van Sants zwarte komedie To Die For (1995) leek Casey een puike carrière tegemoet te gaan. Maar na rolletjes in Chasing Amy en het met twee Oscars bekroonde en door zijn broer Ben geschreven Good Will Hunting (1997) stokte de loopbaan van Casey. Met bijrollen in middelmatige films als Desert Blue, 200 GRATIS! * * Gratis klokje bij elk Van Daleboek of cd-rom, zolang de voorraad strekt van Eric le Duc Deze maand geven actiefilm The Kingdom en Robert Redfords bewogen drama Lions for Lambs (recensie pagina 17) het startschot voor een reeks films die het beleid van George Bush in het Midden-Oosten aan de kaak stelt. The Kingdom beloofde engagement over de Amerikaanse buitenlandpolitiek, maar was vooral een vermakelijke actiefilm. Wat kunnen we de komende tijd verwachten? De Zuid-Afrikaanse regisseur Gavin Hood richtte zich op de angst voor terrorisme van buitenaf en binnenuit. Met zijn Rendition (januari 2008) toont hij zijn afkeer van de war on terror door de gevaren van controversiële Amerikaanse anti-terrorismewetten te laten zien. Het persoonlijke verhaal over de gevolgen van een politiek gewenste arrestatie is een onthullend drama waarin de zaken integer worden aangepakt. Republikeins Amerika reageerde als door een bij gestoken op de film. Hoe durfde Hood te twijfelen aan de National Security? Zijn verregaande maatregelen om het terrorisme in te dammen immers niet onvermijdelijk? Critici en de publieke opinie staan echter pal achter Hoods kijk op de paranoïde wetgeving, waardoor de film al voor een Oscar getipt wordt. Het heikele onderwerp van het Amerikaanse politieke beleid en de berichtgeving daarover wordt belicht door Brian De Palma. Zijn Redacted (maart 2008) is een krachtig docudrama gebaseerd op het 14-jarige Iraakse meisje Abeer Qasim Hamza, dat in maart 2006 door Amerikaanse soldaten werd verkracht en vermoord. Met Redacted beweert De Palma dat de waarheid altijd het eerste oorlogsslachtoffer is en dat het soms beestachtige gedrag van G.I. s in Irak door politici en media wordt verdraaid of goedgepraat. Het kwam hem op een storm van protest te staan Film Casey Affleck schittert in schurkendrama Niet langer het broertje van Cigarettes en Drowning Mona acteerde Casey in de marge van Hollywood september Cultuurtoeristische Van Dale Groot 4-talig beeldwoordenboek Junior spreekwoordenboek Mijn TweedE Van Dale december Casey Affleck in The Assassination of Jesse James. Gered door George Clooney Niemand minder dan regisseur Steven Soderbergh en acteur George Clooney trokken Casey s carrière uit het slop door hem de rol van bendelid Virgil Malloy te geven in de kraakavonturen Ocean s Eleven, Twelve en Thirteen. Maar het wordt nog beter. Na The Assassination of.. zal de jongste Affleck te zien zijn in Gone Baby Gone, in Nederland vanaf 17 januari 2008 in de bioscoop te zien. In deze verfilmde thriller van Dennis Lehane s gelijknamige roman speelt Casey een privédetective die de kidnapping van een kind moet oplossen. Een heerlijk project om te doen, aldus Affleck, en wel omdat broer Ben in de regisseursstoel zat. In de buurt van mijn broertje kon ik lekker. Acteur in het zonnetje gezet TOM CRUISE GEËERD VOOR FILMCARRIÈRE IN MUSEUM Tom Cruise is in New York geëerd voor zijn filmcarrière. De 45-jarige acteur werd in het zonnetje gezet door het Museum of the Moving Image. Het was de 23e keer dat een Hollywoodster werd geëerd door het instituut. Onder anderen Steven Spielberg, Tom Hanks en Mel Gibson gingen Cruise voor. De acteur, die in 1983 doorbrak met de film Risky business, vindt het niet eenvoudig de favoriete film uit zijn carrière aan te wijzen. Dat vind ik van conservatief Amerika. Our boys die moorden en verkrachten? Onmogelijk! Maar na de cover-ups over Abu-Ghraib, Guantanamo Bay en wereldwijde geheime CIA-gevangenissen weet het grootste deel van de bevolking inmiddels beter. Het grootste, primaire leed van de oorlog in het Midden-Oosten wordt verbeeld door Paul Haggis en James Strouse. Haggis toonde zich als schrijver en maker van Million Dollar Baby en Crash al sociaal bewogen en komt eind januari 2008 met In the Valley of Elah. Daarin trekt hij zich het verdriet en de onrust van het thuisfront aan door een radeloze vader (Tommy Lee Jones) te laten zoeken naar zijn zoon die na een missie in Bagdad spoorloos is verdwenen. Met aan het stuur de man die medeoprichter is van de organisatie Artists for Peace and Justice, is ook In the Valley of Elah een pittig pamflet tegen de oorlog in Irak geworden dat Democratisch Amerika omarmde en dat door de Republikeinen argwanend voor kennisgeving werd aangenomen. Ook debuterend regisseur James Strouse verdiepte zich in de hel die familie en vrienden van soldaten in het Midden-Oosten moeten doorstaan. Centraal in zijn Grace is Gone (Nederlandse releasedatum onbekend) staat een vader die weduwnaar wordt als zijn in Irak dienende vrouw sneuvelt en die bang is zijn dochters de waarheid te vertellen. Veel meer dan een larmoyant familiedrama is Grace is Gone niet, maar in een land waar tweederde van de bevolking tegen de oorlog in Irak en Afghanistan is, werd de film juichend onthaald en won het de publieksprijs op het Sundance Film Festival. Het toont de waardering voor een significant deel van Hollywood dat de oorlog in het Midden-Oosten ook beu is en middels gedurfde films poogt te rouwen, te verwerken en aan te klagen. mezelf zijn. Of ik nou een marsmannetje wilde nadoen of een asbak kleien, Ben gelooft in me. Het zou zomaar kunnen dat Casey na deze film niet langer het broertje van is, maar andersom. Of niet? Ik weet zeker dat ik nog veel van hem kan en zal leren. moeilijk omdat ik heel trots ben op de films en de keuzes die ik heb gemaakt en op de mensen met wie ik heb samengewerkt, verklaart hij. De afgelopen kwarteeuw werd Tom Cruise drie keer genomineerd voor een Oscar, voor zijn rollen in de films Born on the fourth of july (1989), Jerry Maguire (1996) en Magnolia (1999). Hij nam echter tot dusverre nooit een Academy Award mee naar huis.. XYP valt uit elkaar De Britse zangeres Emma Winterbourne is uit XYP gestapt. Vorige maand werd al bekend dat Christon Kloosterboer de groep zou verlaten. XYP bestaat na hun vertrek nog uit vier bandleden.

17 Cultuur 17 Interview Journalist maakt filmdebuut met Ben X De wereld van een autist De Vlaamse filmjournalist Nic Balthazar maakte met Ben X een eerste film die prompt meerdere prijzen won op het filmfestival van Montréal, aan 25 landen werd verkocht en de Belgische inzending voor de Oscars is. Balthazar: De afgelopen maanden zijn een groot geluksmoment. Femke van Wiggen Een filmjournalist is gewoon nóg een eikel met een script op zak zeggen ze in Amerika toch altijd? Nou, bij mij is dat echt zo, zegt Nic Balthazar lachend. De 43-jarige Vlaming, in Nederland beter bekend als presentator van het inmiddels ter ziele Filmfan, maakt de laatste maanden heel wat mee rond de promotie van zijn film Ben X. Ik dacht altijd al: dat moet een aangenaam leven zijn, films maken. Beetje interviews geven in een mooi hotel in Amsterdam. Beetje babbelen over je passie. Nu weet ik dat ik juist dacht, mijn leven is zo fijn nu. Ben X vertelt het verhaal van Ben die lijdt aan het Asperger-syndroom, een vorm van autisme die communiceren bemoeilijkt. In het dagelijks leven wordt hij daarom gepest, maar in de virtuele wereld van zijn favoriete game Archlord is hij wel een held en heeft hij zelfs een vriendinnetje. De film is gebaseerd op uw boek Niets Was Alles Wat Hij Zei, waar u ook een theaterstuk van maakte. Waar komt dit allemaal vandaan? Stichting Lezen vroeg mij een paar jaar terug een boek te schrijven. Op dezelfde dag dat ik zei vooruit sprong in Gent een jongen van het Graafkasteel. Hij was zeventien en autistisch en schreef in zijn afscheidsbrief dat hij al het gepest niet meer aankon. Die jongen was letterlijk doodgepest. In de krant zei zijn moeder dat niets haar ooit zou kunnen troosten. Toen dacht ik: misschien moet ik het toch proberen, hoop bieden waar er geen is. In Montreal noemde men Ben X een uplifting tragedy. Het blijft een tragedie en het blijft een verschrikkelijk verhaal, maar ik wilde er wel een zeker optimisme tegenoverstellen... RECENSIE FILM PRAATFILM MET BALLEN Eric le Duc Loser in één wereld, held in een andere. Waarom speelt een game zo n grote rol in deze film? Je kunt smalend beweren dat videogames hersendodend zijn, dat is ergens ook zo, maar het is ook een hele intrigerende wereld, waar vriendschappen worden gesmeed en liefdes ontstaan. En mensen die zich in het dagelijkse leven moeilijker handhaven kunnen daar wel iemand zijn. Zoals Ben. Hoe kwam u op het idee om die virtuele wereld met de echte te vermengen? Ik wilde geen film maken over een autist, maar vanuit een autist. Rainman is het bekendste voorbeeld, maar dat verhaal wordt verteld vanuit Tom Cruise en niet vanuit zijn autistische broer. Door de werkelijke wereld te laten opgaan in de virtuele wereld waarin Ben vlucht, kon dit serieuze verhaal er ook nog eens sexy uitzien. Maar hoe doe je dat als je heel weinig budget ter beschikking hebt? Anderhalf miljoen euro voor een film is geen bittere armoe, maar toch, in de VS maken ze er een videoclip mee. Het is mijn grote trots dat het gelukt is zonder één eurocent uit te geven. Steven Spielberg belt gewoon Pixar en die maken wat, wij moesten een andere oplossing vinden. Dus zijn we, volgens mij als eerste in de wereld, gaan filmen in een game. Wij Dat ook Hollywood inmiddels z n buik vol heeft van de Amerikaanse Midden Oosten-politiek, blijkt uit de film Lions for Lambs. In dit gelaagde oorlogsdrama laat regisseur Robert Redford zien dat de war on terror in Afghanistan doorwerkt in alle lagen van de maatschappij. In Washington onthult de Republikeinse senator Irving (Tom Cruise) aan journaliste Roth (Meryl Streep) een nieuw offensief in Afghanistan. In Californië spoort politicologiedocent Malley (Redford) een getalenteerde pupil aan tot meer maatschappelijke betrokkenheid en op een Afghaanse bergtop vechten twee Amerikaanse soldaten voor hun leven. Het resultaat is een goed bedoeld en krachtig geacteerd drieluik waarin de sociaal geëngageerde Redford actuele en interessante discussies aanzwengelt. De praatfilm die zo ontstaat is alleszins boeiend, hoewel alleen de oorlogsscènes in het Afghaanse gebergte écht spannend worden. Jammer ook dat liberaal Redford. Anouk Vandaag is een spannende dag voor Anouk. Haar ex-manager Cees van Leeuwen spande een kort geding tegen haar aan, omdat de zangeres hem nog geld verschuldigd zou zijn. Vandaag is de uitspraak. sloten een deal met het spel Archlord, dat fantastische decors heeft. Hoe kwam u bij Archlord? Dat was echt een aaneenschakeling van kleine wonderen. We waren in Campzone op het Lowlandsterrein, waar zo n mensen zo n 14 uur per dag gamen. Daar kwamen we in contact met Codemasters, de maker, en die zagen een kans om hun spel op een positieve manier in een film terug te zien en niet als het hersendodende brein dat de jeugd corrumpeert. Dat spel leende zich ook heel goed voor Ben, die zijn draai niet vindt in de echte wereld, maar hier zichzelf tot een superheld kan omtoveren. wel heel erg voor zijn linkse parochie preekt. Wat meer politiek perspectief en filmisch hoor en wederhoor waren op hun plaats geweest. Gaan Hiep hiep! De Amerikaanse zangeres en gitariste Bonnie Raitt wordt vandaag 58. Gefeliciteerd! Hoe was het om met virtuele acteurs te werken? Dat is heel grappig. In armoede moeten werken brengt je op ideeën waar men dan achteraf in Amerika van zegt: Wow man, that s great! Praktisch werkte het zo dat een vijftal gamers speelde met personages die waren aangekleed zoals Ben X en zijn vriendinnetje in het spel. Die poppetjes heb ik gewoon zelf ontworpen. Het enige probleem was dat anderen die tegelijkertijd Archlord speelden, kwamen kijken. We gebruikten namelijk level 99 karakters, als je die als vreemde opeens in een spel ziet, is het alsof Prince langsloopt en Sharon Stone een zoen geeft. Dus soms moesten we de andere gamers waarschuwen: We re making a movie here. Wat vindt u zelf het meest geslaagd? Simpele dingen zoals hoe angstig Ben iedere morgen het schoolplein oploopt omdat hij die chaos en dat lawaai niet aankan. Een aantal autistische jongeren zei me: je weet niet half hoezeer jouw beeld klopt. We weten niet hoe je het hebt gedaan, maar dat is wat wij meemaken. Hoe zou u in Filmfan uw eigen film hebben ingeleid? Ik heb altijd een hekel aan het woord criticus gehad omdat het impliceert dat je probeert de fout te zoeken in iets. Dat wil ik niet en dat weiger ik. Ik heb altijd getracht en zeker in Filmfan enthousiast te vertellen over films die ik juist wel goed vond. Ik wil altijd alleen maar zeggen: stel je open, kijk nog eens goed. Maar over Ben X kan ik heel simpel zijn. Ik zou zeggen: Let op: u gaat nu een weergaloos meesterwerk zien. 1 Pop Boyzone maakt te kleffe muziek Redactie cultuur/novum De Britse zanger Mika wil niet dat Boyzone het door hem geschreven nummer I gave it all away uitbrengt. Boyzone had het liedje opgenomen in het kader van de comeback van de boyband, maar Mika geeft geen toestemming, meldt The Sun. Mika vindt de Boyzone-versie te klef. Dat is doodzonde, zegt een woordvoerder van Boyzone, want het nummer klonk als een echte Boyzoneklassieker. Ook is ze ervan overtuigd dat het een nummer één-hit zou worden, wat ook Mika bepaald geen windeieren gelegd zou hebben. Toch blijft Mika bij de afwijzing omdat Boyzone nu eenmaal niet in zijn straatje past. Hij zou alleen met interessantere artiesten willen werken. Boyzone, met zanger Ronan Keating als voorman, ging zeven jaar geleden uit elkaar. Onlangs kondigden de bandleden aan weer bij elkaar te komen. Er zijn al plannen voor een nieuw album en een tournee. 1 Country Eerbetoon aan Willy Nelson Redactie Cultuur/Novum Countryzanger Willie Nelson heeft dinsdag tijdens de 55e editie van de jaarlijkse BMI Country Awards een prijs ontvangen voor zijn belangrijke bijdrage aan de muziek. De BMI Icon Award gaat naar artiesten die een unieke en onuitwisbare invloed hebben gehad op hele generaties muzikanten. Tijdens de awardshow in Nashville waren optredens van onder anderen Toby Keith, Josh Turner, Keith Urban, Kris Kristofferson en Emmylou Harris. De 74-jarige Nelson werd in de jaren zeventig beroemd, voornamelijk met liedjes die hij voor anderen schreef. Zo scoorden onder anderen Ray Price, Patsy Cline en Faron Young hits met liedjes van zijn hand. In de jaren tachtig had hij zelf nog een hit met het nummer Always on my mind. Eerdere winnaars van de prestigieuze prijs zijn onder anderen Dolly Parton, James Brown, Isaac Hayes en Stills & Nash. Woensdag is er een tweede show waar countrymuzikanten worden geëerd. Dan vindt de 41e editie van de Country Music Awards plaats. Wederom in Nashville, dat wordt beschouwd als het centrum van de countrymuziek. 1. RECENSIE FILM BEN X: STRAK GEREGISSEERD CYBERDRAMA MET MANCO S Elaine Brand Ben is een autistische jongen en wordt al zijn hele leven gepest. Hij ontvlucht zijn zielige bestaan naar cyberspace, waar hij een held is. Als de pesterijen een hoogtepunt bereiken bedenkt hij een macaber wraakplan. Ben X is een opvallend speelfilmdebuut van Nic Balthazar. Heel vernieuwend zijn de scènes die online in het bestaande spel Archlord zijn opgenomen, waarbij hij een aantal topgamers met virtuele personages hele scènes liet spelen. Deze worden vloeiend afgewisseld met de live scènes. De tuttige interviews met personages tussendoor breken helaas volledig de prachtige, strakke stijl. En waarom wordt tiener Ben gespeeld door iemand van bijna dertig? De mooie vormgeving komt ook wel over op dvd.. Actie Radiohead geen succes Drie van de vijf fans hebben niets betaald voor het downloaden van het album In rainbows van de Britse band Radiohead. Vanaf 10 oktober kon het voor een willekeurige prijs worden gedownload.

18 18 Lifestyle Club Rembrandt Gastvrije club in voormalige bioscoop Werelds uitgaan in de lichtstad Club Judge Feije Frantzen Eindhoven heeft er in 2006 een club van wereldformaat bij gekregen. De oude bioscoop Rembrandt werd toen door partyorganisatie Extrema en twee partners, waaronder de voormalige eigenaar van de Dans- Salon, omgetoverd tot Club Rembrandt. Daar, in hartje Eindhoven, staat nu een club met vijf zalen, waar vanaf het begin met durf werd geprogrammeerd. clubjudge.com Club Rembrandt is nog geen jaar open, maar heeft al een waslijst aan dj s mogen verwelkomen. Het gebouw waar voorheen een bioscoop was gehuisvest, stond al maanden op de lijst om gesloopt te worden. Maar Marcel Mingers, directeur van Extrema, zag de potentie en kreeg uiteindelijk van de gemeente groen licht. Met kerst 2006 opende de club zijn deuren en zo komt het dat Extrema nu niet alleen als externe organisatie feesten houdt, maar ook eigen onderdak heeft. En inmiddels hebben naast Extrema onder anderen Nopeisdope, Sappig, Veronica en VibeIndustries hun weg gevonden naar Club Rembrandt. In tegenstelling tot sommige clubs in de Randstad, kent deze club in de vijfde stad van Nederland een geweldige gastvrijheid. Iedereen is welkom en dat leidt tot een gevarieerd publiek. Wie na entree de garderobe aandoet, zal merken dat het wel wat kost, namelijk 1,-, maar dat je dan ook snel wordt geholpen door het klantvriendelijke personeel. Het gevarieerde publiek is waarschijnlijk ook een gevolg van het gevarieerde programma. In Club Rembrandt is plaats voor house, disco, electro, minimal, funk, urban en nog veel meer. Op vrijdag vinden er feesten plaats als Freakend, Nopeisdope, Sappig en We All Love 80s & 90s; elke zaterdag is er Club Rembrandt met een uitgebreide line-up en zeer uiteenlopende stijlen en eens in de zoveel weken is er op zondag Vette Shit Ouwuh! Door deze variëteit aan feestconcepten, heeft Club Rembrandt ook al een waslijst aan dj s welkom mogen heten, onder wie Afrojack, Benny Rodrigues, Gregor Salto, Baggi Begovic, Leroy Styles, Don Diablo, Joris Voorn, Darko Esser, Sidney Samson, D-Rashid, Philip Young, Luciën Foort en vele anderen. De zalen zijn uitgerust met uitstekende licht- en geluidsinstallaties en hebben een strak interieur met hoge plafonds en moderne kroonluchters. De ruimten zijn overigens niet alleen mooi, maar ook aangenaam, want door de airco blijft het de hele avond koel. Naast de aankleding en temperatuur is het ook met de hygiëne in orde, getuige de schone bars en vloeren. Wanneer alle zalen de rode zaal, groene zaal, foyer, chocolate lounge en chill out zijn geopend, kan Club Rembrandt bijna 2000 mensen herbergen. Ook zijn er, wanneer men de voeten even wil laten rusten, 250 comfortabele zitplekken. Maar hoe druk het ook is, bij de entree hoef je nooit langer dan tien minuten te wachten om de club te mogen betreden. Voor deze entree wordt, afhankelijk van het feest, 5 tot 15 euro gevraagd en de feesten duren van tot uur. Voor de bar hoef je nooit langer dan enkele minuten te wachten en de drankprijzen zijn gemiddeld in vergelijking met andere door Club Judge gekeurde clubs. Zo kost bier of frisdrank 1 munt (2 euro), een mixdrankje 2 munten en een dubbele mix 3 munten. Er is geen uitgebreide kaart, maar er zijn wel cocktails verkrijgbaar. En wanneer na enkele consumpties de nood hoog is, is het fijn dat de toiletruimte duidelijk is aangegeven, dat er voldoende toiletten zijn, dat deze schoon zijn en dat het gebruik gratis is. De Effenaar en de Rechter, de andere grote clubs in Eindhoven, hebben dus concurrentie gekregen van Club Rembrandt, maar vooralsnog lijkt Eindhoven groot genoeg om drie clubs te herbergen. Club Rembrandt is met feesten als Nopeisdope, Freakend en Sappig alleen maar een enorme aanwinst voor het nachtleven in het Zuiden. En wij kunnen ons niet anders voorstellen dan dat dit zo blijft. 1 VRIJDAG 9 NOVEMBER ZATERDAG 10 NOVEMBER ZONDAG 11 NOVEMBER ZONDAG 11 NOVEMBER ZONDAG 11 NOVEMBER Escape Venue, Amsterdam 23:00 05:00 uur VVK 10 euro / DVK 17 euro Starlight, Nijkerkerveen 22:00 03:00 uur 7,50 euro Happy Dayzz, Culemborg 15:00 00:00 uur VVK 10 euro / DVK 15 euro Westergasterras, Amsterdam 17:00 00:00 uur VVK 28 euro Quignon, Utrecht 18:00 01:00 uur VVK 12,50 euro / DVK 15 euro House, eclectic, latin D-Rashid, Sunnery James, Ryan Marciano, Rishi Romero, Quintino Hardstyle A-lusion, The Prophet, Bird, Moreno, Klaver Classic, hardtrance, trance Bas & Ram, Jochen Miller, Marcel Woods, Mike S, Pat C House, techhouse Junior Jack, Kid Creme, Roog, Marnix, Godard, Ben Liebrand, Sander Hucke House, electro Benny Rodrigues, Victor Coral, Tony Cha Cha, Basti Lourenz, Rejay Louie Vega MASTER AT WORK BRENGT HEMELSE SOUL Soulheaven in de Panama brengt je al dat goeds wat real house te bieden heeft. De aftrap op 5 oktober met Osunlade mag dan ook een waar spektakel genoemd worden. Vrijdag 9 november staat er wederom een levende legende aan het house-roer in de persoon van Louie Vega (Masters at Work, USA). Al ruim twintig jaar bevindt deze deejay/producer/ labeleigenaar zich aan de wereldtop. Samen met Kenny Dope maakte hij. Twaalfjarig Lunapark Dit befaamde Rotterdamse house (classics) evenement viert zaterdag haar twaalfde levensjaar in Outland Rotterdam. in de jaren negentig furore als Masters at Work. Als deejay wordt Louie Vega nog altijd beschouwd als een van besten ter wereld. Hij is de ongekroonde koning van de internationale deephouse. Zijn weergaloze techniek, geniale platenkeus en uitzonderlijke gevoel voor timing maken hem de Miles Davis van de internationale dance scene. Verwacht deze avond een ongekende mix van underground house en U.S. Garage. Zaandam fetisj hoofdstad Shows, shockerende acts en verrassende artiesten zullen Zaandam zaterdag tot fetisj hoofdstad van het land kronen.. STRP Festival 2007 VAN KUNST IN DE MIDDAG NAAR KNALFEEST IN DE NACHT STRP festival is een van de grootste art & technology festivals in Europa en heeft een 4 dagen durend multidisciplinair programma met meer dan 120 kunstwerken, performances en artiesten. Het ligt in de lijn van Robodock en TodaysArt van eerder dit jaar. Na het succesvolle debuut in 2006, vindt van 22 tot en met 25 november de tweede editie plaats. De vier hallen van het voormalige Philips-complex Strijp-S te Eindhoven worden in de middag bevolkt door verschillende androïden en audiovisueel artwork, om op zaterdagavond los te kunnen gaan tot uur de volgende ochtend. Zo is de performance van 5MM (DJ Akufen en VJ Coutu-Dumont) een audiovisueel pareltje van diepe soundscapes en vervreemdende projecties. Van een heel andere orde: het Franse Aufgang dat uit twee grand-piano s en elektronica bestaat, oftewel Jeff Mills meets Keith Jarrett!. Paradiso Naast special guests Jamie Anderson (GB) en Terry Lee Brown Jr (DE) staan uiteraard ook earth residents Per, Estroe, ONNO en Sandrien zaterdag voor forward thinking music in Paradiso.

19 Lifestyle 19 Mode Designstore Coming Soon in Arnhem opent deuren Alles uit een Nederlands brein De hyperactuele designstore Coming Soon opent vandaag officieel de deuren. De winkel hanteert een strikt deurbeleid. Alleen designproducten afkomstig uit een Nederlands brein zijn welkom. Geneviève van Velzen ARNHEM Het is fashionable: anno 2007 mag je weer ongegeneerd trots zijn op Nederland. En terecht, vindt Judith Ter Haar, mede-eigenaar van Coming Soon, een hyperactuele shop op het gebied van mode en design in hartje Arnhem. Er mag wat meer chauvinisme bij in Nederland, zeker als het gaat om designproducten van eigen bodem. We (Nederlanders, red.) zoeken veel te vaak kwaliteit buiten onszelf. Laten we nu eens binnen onszelf op zoek gaan naar kwaliteit. Coming Soon had de deuren niet in een beter maatschappelijk klimaat kunnen openen, concludeert ze. Overal in het land worden debatten gevoerd over de Nederlandse identiteit. De discussie waarin identiteit centraal staat, hebben we dus mee. In het heldere interieur staan de ontwerpen van de jonge honden en oude rotten uit Neêrlands mode- en designcircuit naast elkaar. Er is overal eyecandy. Een mantel van diepblauw kasjmier van Alexander van Slobbe, de oversized T-shirts met metalprint van het jonge label And Beyond, Daniëlle Smits kettinkjes van keramiek, pumps van Spijkers en Spijkers en helderblauwe Rucanors (Rubber Canvas Organisatie) voor sneakerfans. Voor nog geen twee euro heb je een button Buzz-works. Naast kleding, design en accessoires zijn er ook koffietafelboeken en is de gelimiteerde oplage van het parfum van Orson + Bodil te koop. Ook de showcollectie (jeans met gouden blush) van Diesel hangt in de winkel. Diesel? Ja, ook Diesel. Unieke mix De link met Nederland is snel gemaakt. Nederlander en creative director Wilbert Das staat aan het roer van het Italiaanse label. Ter Haar: Alles wat we hier hebben is door een Nederlander verzonnen, dat is de voorwaarde. De mix van literatuur, mode en design in Coming Soon is uniek in het land, maar niet in Europa. De winkel wordt regelmatig vergeleken met het Franse Collette, een trendy winkel in Parijs. Ter Haar snapt de vergelijking, maar benadrukt het De discussie waarin de Nederlandse identiteit centraal staat heeft Coming Soon in ieder geval mee. LOUIS TE POULLE grote verschil tussen de twee winkels. Collette is er meer voor fashion victims. Het gaat daar erg om de trends en hypes, minder om de inhoud. Ter Haar laat zich in haar keuzes leiden door haar decennialange ervaring in de modebranche en haar ideologie. Alleen kwaliteit komt er in. Ik wil laten zien wat er op dit gebied gebeurt in het land. We mogen trots zijn op ontwerpers die we hier opleiden. Maar het lijkt er op dat niemand in Nederland beseft hoeveel talent we hier hebben. Ter Haar hanteert aan de deur een streng doch rechtvaardig fashionregime. Een constante aanvoer van de nieuwste designproducten moet er voor zorgen dat de winkel avant-garde blijft. Niet alle gerenommeerde Nederlandse designproducties passen bij de uitstraling van Coming Soon. Het parfum van Viktor & Rolf komt er niet in want dat ligt al bij veel parfumeries. Ook de wereldhit van jeansmerk G-Star, de Elwood, is er niet te vinden. Etalage voor studenten In het historische pand waar Coming Soon is gevestigd, vertelt Willem Hillenius, initiatiefnemer en voorzitter van het college van bestuur van ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten, over de achtergrond van zijn geesteskind. We liepen al een paar jaar met het idee om een plek te creëren voor mensen die net zijn afgestudeerd. Studenten hebben namelijk een etalage nodig midden in de binnenstad zodat ze gezien worden. Ze moeten niet ergens in de periferie zitten. Echter, een plek in het stadshart is duur. Om het financiële plaatje rond te krijgen, vond hij partners in de Provincie Gelderland en de gemeente Arnhem. Over uiterlijk vier jaar draait Coming Soon hopelijk zelfstandig. Verder moet Coming Soon ook functioneren als platform en netwerkplek voor alumni. Tijdens hun studie zijn studenten niet bezig met het opbouwen van een netwerk, maar met het ontwerpproces. Ze zijn daardoor erg in zich zelf gekeerd. Na het afstuderen komen veel studenten in een gat terecht, want dan blijkt opeens dat niet iedereen in ze geïnteresseerd is. Wat nu precies typisch Nederlandse mode en design is, Ter Haar weet het niet te benoemen. Nederlands ontwerp is niet in een term te vangen. Over het algemeen zijn de designers heel erg individueel. En dat is toch ook weer heel erg Nederlands. 1 Coming Soon, Kerkstraat 23, Arnhem Het interieur. LOUIS TE POULLE. Lancering collectie CAVALLI BIJ H&M Vanaf vandaag is bij H&M de gelegenheidscollectie van Roberto Cavalli te verkrijgen. Volgens H&M vertegenwoordigt de collectie een overdadige en succesvolle lifestyle. Eerder werkte de modeketen samen met topontwerpers als Karl Lagerfeld, Stella McCartney en Viktor en Rolf. De jaarlijkse collectie van een beroemde ontwerper is voor klanten een mogelijkheid om goedkoop aan stukken van designers te komen.. Campari Calendar 2008 De nieuwe Campari Calendar 2008 is dinsdagavond in Milaan gelanceerd. Op de foto s schittert actrice en model Eva Mendes... Modeontwerpster komt met nieuwe Notify-collectie STELLA MCCARTNEY ZET ZICH MET DENIM IN VOOR GOED DOEL Beatle-dochter Stella McCartney heeft met Denim-label Notify een exclusieve voorjaars- en zomercollectie gelanceerd, waarvan de inkomsten ten goede komen aan Marine Connection. Deze organisatie zet zich in voor het welzijn van walvissen, dolfijnen en de oceanen. De kledingcollectie van de ontwerpster, die een baby verwacht, is vanaf deze maand te krijgen in haar eigen zaken en in een aantal warenhuizen. What Women Want (1) Voor de Haagse vrouw who knows what she wants, and knows how to get it is gisteren het boek What Women Want Den Haag gelanceerd.. Amsterdam hippe Italiaanse eettent rijker GUSTAVINO: ITALIAANS RESTAURANT EN VINOTECA Aan de Amsterdamse Zuidas zorgt het pas geopende restaurant Gustavino van chefkok Rogier Nieuwenhuis voor nog meer internationale allure. Nieuwenhuis, die eerder de souschef was in de keuken van het authentieke Italiaanse restaurant Toscanini, opende met Gustavino een combinatie van restaurant en wijnbar. In het nieuwe concept wil Nieuwenhuis elke maand een culinaire regio van het pastaland belichten. Uiteraard komen de bekende gerechten als antipasti en pizza s voorbij, alsmede primi, secondi en dolci. De wijnen in Gustavino komen daarentegen uit alle hoeken van de wereld. Het door architect Ronald Hooft ontworpen interieur past in het mondiale karakter van dit stukje Amsterdam. Binnenkort start het restaurant ook een take-away-service en wijnproeverijen. Het restaurant is dagelijks geopend van elf uur s morgens tot middernacht.. What Women Want (2) In het boek worden de meest trendsettende winkels voor vrouwen op het gebied van fashion, beauty en lifestyle in kaart gebracht. Het boek staat bol van de exclusieve, hippe en modieuze adressen.

20 20 Reizen Nú in de winkel SCOTT VENNING ROGIER TIMMERMANS HIROSHI NAMEDA Nieuw-Zeeland (1) Noordereiland Hete geisers, diepe kloven en De bergen van Nieuw-Zeeland waren ooit zo heilig, dat de Maori s hun ogen afwendden als ze erlangs liepen. Nu kijken de vele reizigers op het Noorder- en Zuidereiland de natuur recht in de ogen. Tien redenen om af te reizen naar dit land van gloeiend hete geisers, diepe kloven en wilde wateren. Deel 1: Noordereiland. Koen-Machiel van de Wetering AUCKLAND AUCKLAND Maori hiphop Che Fu, Savage, Scribe en Deceptikonz: het zijn slechts enkele van de vele artiesten uit de grote Maori hiphop scene. In Auckland heb je de beste kans om enkele van deze stoere jongens in actie te zien, bijvoorbeeld in de naast elkaar gelegen clubs Mojo en Europa aan Custom Street. KAIKOHE Borrel los in Ngawha Springs Deze theebruine, troebele, beige en kalkwitte zwavelbaden worden al meer dan duizend jaar door de Maori s gebruikt en schijnen een heilzame werking te hebben tegen gewrichtspijnen en huidaandoeningen. Goedkoop, authentiek en ontspannend. Tip: spoel je zwembroek meerdere malen grondig uit, anders stinkt je koffer zelfs nog op Schiphol. Waka Tai-A-Mai Heritage Journeys, tel , hone@taiamaitours.co. nz ROTORUA Zorb van een heuvel Stap in een doorzichtige plastic bal, houd je hart vast en rol in volle vaart van een 200 meter lange heuvel. Van de natte variant eerst wordt een emmertje water in de bal geleegd word je een stuk minder misselijk. Zorb Rotorua, tel OTOROHANGA Verkleed je als Marmite Altijd al uitgedost als een potje Marmite uit je dak willen gaan? Op naar het Kiwiana Festival in Otorahanga, dat elk jaar in maart gehouden wordt! Visitor Centre Otorohanga, tel TAUMARUNUI Voel de spirit van Whanganui River Een van de langste (329 kilometer) en mooiste rivieren van Noordereiland, die voor de lokale Maori s een spirituele betekenis heeft. Whanganui River Guides zorgen dat je met je kano heelhuids door de vele stroomversnellingen komt én de ware aard van de rivier leert begrijpen. Whanganui River Guides, www. whanganui.riverguides.co.nz, tel TONGARIRO NATIONAL PARK Ontdek het andere Mordor Hoewel dit park als decor fungeerde voor het onheilspellende Mordor in The Lord of the Rings, heeft het ook een heel ander gezicht. Naast dampende scheuren in de vulkanische aardkorst vind je er namelijk ook kristalheldere meren, maagdelijk regenwoud en uitgestrekte skipistes. De grootste eyecatchers van het park, de bergen Ngauruhoe (Mount Doom), Ruapehu en Tongariro, werden in 1887 door een Maori-chief geschonken aan de Nieuw-Zeelandse regering, op voorwaarde dat deze rekening zou houden met hun heilige betekenis. WHITE ISLAND Verken de maan Voor de bekendste vulkaan van Nieuw-Zeeland hoef je niet te klimmen, maar stap je in de boot of helikopter. Dit maanachtige eiland steekt namelijk slechts 321 meter boven de zeespiegel uit. Tot 1934 werd op White Island zwavel gewonnen, maar.. Mythes Nieuw-Zeeland ontkracht MET DE CAMPER VAN NOORD NAAR ZUID? Veel mensen denken dat je het allerbeste met een camper door Nieuw- Zeeland kunt trekken, beginnend in het noorden, eindigend in het zuiden. Maar waarom eigenlijk? Twee mythes ontkracht. Camper of auto? Veel bezoekers kiezen voor een camperreis omdat dit goedkoper zou zijn dan een auto plus accommodatie en dat ze meer vrijheid hebben. Maar men vergeet vaak de extra kosten voor een camper zoals eigen risico, campings, de ferry tussen het Zuideren Noordereiland en benzinekosten. Hierdoor blijkt een camper vaak even duur te zijn als een auto, zo niet duurder. Nog een nadeel van een camper: het reizen gaat langzamer, waardoor je minder tijd hebt op de bestemming zelf. Tot slot: veel campings moeten net als hotels en lodges vooraf geboekt worden, maar lodges en hotels zijn vaak prachtig gelegen op privé-terreinen waar geen campers mogen komen.. Groots internetplan voor Afrika Over vijf jaar moet meer dan eenderde van alle Afrikanen toegang hebben tot internet, vinden vertegenwoordigers van de Wereldbank, de VN en technologiebedrijven. Nu kan 4 procent internetten. 25 nieuwe luchthavens nodig Met de groei van het aantal luchtvaartpassagiers in Europa zijn er tegen 2025 zo n 25 nieuwe luchthavens nodig, aldus de Belgische krant De Morgen. Van noord naar zuid? Reizigers starten vaak in het noorden en eindigen in het zuiden. Auckland op het Noordereiland is de meest logische plek om te beginnen met een reis, want hier ligt de enige internationale luchthaven van betekenis. Maar is dit ook de beste manier om te reizen? Er is een aantal goede redenen om tegen de richting in te reizen en te starten in Queenstown (Zuidereiland) en richting Auckland (Noordereiland) te rijden. Op de eerste plaats ziet Nieuw-Zeeland er op deze manier beter uit. Doordat de zon vanuit het noorden schijnt, zie je een dieper perspectief van het landschap, met duidelijkere achter elkaar gelegen lagen, heuvels die richting horizon steeds lichter van kleur zijn. Ook is er minder verkeer die kant op aangezien de meeste reizigers naar het zuiden rijden. En tot slot: het huren van een auto of camper is goedkoper, omdat de meerderheid richting het zuiden rijdt en alle auto s daar dus blijven staan!. Skydiven zonder parachute Is het binnenkort mogelijk te skydiven en heelhuids te landen zonder parachute? Bekijk de video op columbusmagazine.nl