magazine Kerst in kleur! december januari 2009

Transcriptie

1 magazine maandblad, verschijnt niet in januari en in augustus - jaargang 41 nr. 10 december januari 2009 Kerst in kleur! Afgiftekantoor 3200 Aarschot - Erkenningsnummer P Tijdschriften - Toelating gesloten verpakking Aarschot 1 - BC 1145

2 Geniet van een uniek Kerstconcert! In samenwerking met het Festival van Vlaanderen en ACW organiseert Groep ARCO dit jaar 5 kerstconcerten in het teken van Stop Armoede. Het strijkkwartet Edding zal u verwelkomen met licht verteerbare en aangename muziek om de kerstperiode sfeervol in te zetten. De opbrengst van de concerten gaat integraal naar de organisaties - Droits Quotidiens, CAW Stimulans, t Lampeke, Leesweb en De Vlaspit - die zich inzetten om armoede in ons land te bestrijden. Quatuor Edding Concertoverzicht Vr 12/12 Waver Droits Quotidiens Auditorium des Moulins de Beez (Namen) 21u Za 13/12 Scherpenheuvel De Vlaspit Onze-Lieve-Vrouw basiliek 20u30 Vr 19/12 Leuven t Lampeke Sint-Jan-de-Doper kerk 20u Violisten Baptiste Lopez en Caroline Bayet, altviolist Paul De Clerck en celliste Ageet Zweistra vertolken het klassieke kwartetrepertoire op historische instrumenten. Za 20/12 Zo 21/12 Antwerpen Leesweb Amuz (muziekcentrum Augustinus) Kortrijk CAW Stimulans Onze-Lieve-Vrouw kerk 20u 20u Inkom 5 met steun van meer info over STOP Armoede en de ticketverkoop vindt u op

3 VOORWOORD Overal thuis De Lippenslaan in Knokke ken ik alleen van Monopoly. Een spel dat herinnert aan kerstdag voor de open haard. Met mijn nieuwe pantoffels aan, net van onder de boom geplukt. En omdat ik het kakenestje was en al dat kopen en verkopen mijn kleine petje te boven ging, mocht ik bank spelen. Toen kinderspel. Vandaag is dat anders... Maar terug naar de Lippenslaan. Waar je ook kijkt, zitten mensen op leeftijd. Alleen, een kop koffie voor zich, de krant op schoot. Twee vriendinnen, samenzweerderig keuvelend. Paren stil voor zich uit mijmerend. Hebben ze geen woorden meer nodig om hun intimiteit te kleuren? Of zoeken ze na al die jaren rust in de eigen gedachten? Ik ben op weg naar een groep OKRA-vrijwilligers. De zaal zit goed vol. Op de tafels een vleugje kerstsfeer. De kaarsenhouder is overduidelijk het werk van de creaclub. En dan die tientallen 55-plussers. Uit Knokke zelf en trefpunten uit de buurt. Zonder hen geen OKRA. Zij werken zich dag na dag voor jou uit de naad. Organiseren de clubs, zorgen voor een kerstfeest waar je graag aan terugdenkt, beheren de centen van je trefpunt, leveren je OKRA-magazine aan huis, bezoeken je in het ziekenhuis als je daar terechtkomt De lijst is eindeloos. Vandaag mag ik aan die vrijwilligers wat inspiratie bezorgen voor de OKRA-promotie. Omdat zij veel beter dan ik weten waar de klepel hangt, begin ik met een rondje. Is de kust niet een uitgelezen plaats om OKRA te verkopen? Je ziet hier toch, meer dan waar ook, massaal veel ouderen? Dat wel, maar ze zijn niet van hier. Dat vraagt om een woordje uitleg. Kijk, zegt Christiane. Ik begrijp dat je denkt dat we de leden hier maar voor het rapen hebben, maar die mensen wonen en leven hier niet echt. Ze zijn hier tijdelijk. Het binnenland is hun thuis. Daar zijn ze bij een vereniging, daar onderhouden ze vriendschappen en contacten. Bert heeft een bijzonder verhaal. Akkoord. Maar onze deur moet wel altijd op een kier staan. Moet je horen wat wij eens meemaakten. Het is al een paar maanden geleden, het zomerde nog. Nou ja, zomeren In elk geval, we waren op fietstocht. Een van de clubleden krijgt een lekke band. We stoppen. Een ouder paar passeert en vraagt in het Engels wat er aan de hand is. Gelukkig is Jef erbij. Hij gaf vroeger Engels in het atheneum. We raken aan de praat. Wie we zijn, wat we doen, of we vaak samen fietsen Zo goed en zo kwaad als het gaat, legt Jef uit wat OKRA is. Eind van het verhaal? Lilly en Marc sluiten aan en biken met ons mee. Je moet weten dat ze hier wonen. Omdat een van de kinderen in Brussel werkt. En Engeland ligt maar aan de overkant. Misschien willen OKRA-leden uit Antwerpen wel naar het filmforum in Brugge? Stof tot nadenken. Ik wens jou in elk geval een kerst waarin je thuis kan komen. En een nieuw jaar vol inspirerende en veelkleurige momenten, met mensen van hier en van overal! Lieve Demeester 3

4 12 Dat kan beter! Een terugblik op de Paralympics in Beijing. Hoe brachten onze atleten het er vanaf en welke plannen zijn er? Een gesprek met woordvoerder Stef Dehantschutter. Laat mensen in hun waardigheid. Gabriël Van Hoorick werd opgenomen in een familie van Irakese vluchtelingen in zijn buurt. Nu is hij peter van hun dochtertje. Een mooi verhaal over herkenning en verscheidenheid. Survival in extreme omstandigheden Hoe leven dieren in extreme droogte, hitte of koude? En kunnen mensen daar wel overleven? Ondervind zelf welke eigenschappen hiervoor onontbeerlijk zijn in het Brusselse Museum voor Natuurwetenschappen december januari 2009 inhoud 30 OKRA-magazine Ledenmagazine van de grootste beweging voor 55+. OKRA, trefpunt 55+: Open, Kristelijk, Respectvol en Actief. Je ledenmagazine zit boordevol OKRA-leven, niet te missen info, lifestyle, cultuur, ontspanning, ledenvoordelen Vertel wat je ervan vindt aan Chris Van Riet , chris.vanriet@okra.be. OKRA december januari 2009

5 ACTUEEL Ouderenorganisaties ernstig nemen. 7 GEZONDHEID Eerst water, de rest komt later. 10 OKRA-ZINGEVING Feesten met familie en vrienden 12 SPORT Dat kan beter! WINNAARS! 34 SPEEL EN WIN 36 HOREN, ZIEN EN SCHRIJVEN Helden 37 OKRA-LIDKAART = GELD WAARD! 14 DE KEUZE VAN DEKEYSER Vrede en de Onverenigde Naties 16 SAMEN HET LEVEN KLEUREN Laat mensen in hun waardigheid. 18 WELZIJNSZORG Om de twee dagen een pil. 20 CREA Wensen met bubbels 21 MENU Feestelijk Duits 24 TENTOONSTELLING Survival in extreme omstandigheden Onze excuses In het oktobernummer 2008 sloop een fout. We schreven dat de tentoonstelling De sprakeloosheid der dinghen in het Museum Mayer van den Bergh in Antwerpen gratis toegankelijk is voor 65-plussers. Dat klopt niet. Individuele bezoekers betalen 5 euro, 65-plussers 3 euro. Als er geen tijdelijke tentoonstelling loopt, is de toegang voor 65-plussers wel gratis. De tentoonstelling De sprakeloosheid der dinghen loopt nog tot 4 januari FILM Muziek of politiek 27 BOEKEN Dubbel origineel 28 OKRA-REIZEN De wijde wereld in 30 UIT In het spoor van de Remi Drie heilige boeken naast elkaar... In je volgende OKRA-magazine

6 ACTUEEL Ouderenorganisaties ernstig nemen. Vanaf volgend jaar zouden de subsidies voor de verenigingen erkend in het decreet Volksontwikkeling worden aangepast. Dat kondigde Bert Anciaux, Vlaams minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel aan. Ook OKRA zou hiervan profiteren. Een ideaal moment om de minister aan het woord te laten over zijn cultuurbeleid. Minister Anciaux: Ik blijf overtuigd van het belang en de kracht van het verenigingsleven. De behoefte aan warmte, ontplooiingskansen en vriendschap zijn eeuwig menselijk. 6 Welke inspanningen leverde u de voorbije jaren voor het sociaal-cultureel volwassenenwerk? Minister Anciaux: Toen ik in 1999 minister werd, hechtte het beleid weinig belang aan het verenigingsleven. Ik zag het als een uitdaging het tij te keren en de sociaal-culturele organisaties ertoe aan te zetten op een nieuw elan verder te gaan. Daarom maakten we in 2003 samen een nieuw decreet voor de landelijke sociaal-culturele organisaties. Intussen geniet de sector opnieuw een positieve belangstelling. Dat is zonder twijfel vooral de verdienste van de verenigingen zelf. Het Vlaamse budget voor het sociaal-cultureel volwassenenwerk werd flink opgetrokken: van euro in 1999 naar euro voor Voor de periode maakte ik voor het lokaal cultuurbeleid van gemeenschapsvorming trouwens een prioriteit. Daarvoor trek ik 6 miljoen euro extra uit, in de eerste plaats voor het verenigingsleven. Maar extra middelen uittrekken, is niet genoeg. Ik vind het ook belangrijk dat de verenigingen bij het beleid worden betrokken. Hoe ziet u het sociaal-cultureel volwassenenwerk evolueren? Minister Anciaux: Ik ben optimistisch. Dat klinkt misschien wat naïef nu sommige verenigingen worden geconfronteerd met dalende ledenaantallen en moeite hebben om bestuursleden aan te trekken. Maar ik blijf overtuigd van het belang en de kracht van het vereni- gingsleven. Onderzoek wijst immers uit dat wie actief is in een vereniging, zich meer bewust is van de gemeenschap waarin hij leeft en zich minder snel bedreigd voelt. De behoefte aan warmte, ontplooiingskansen en vriendschap zijn eeuwig menselijk. Ook aan de educatieve opdracht van het verenigingsleven hecht ik veel belang. Ouderenorganisaties hebben het soms moeilijk erkend te worden als volwaardig gesprekspartner. Wat zal u hieraan doen? Minister Anciaux: In 2002 hebben we een sterke jeugdraad opgericht. Ik ben blij dat er recent ook een stevige ouderenraad kwam. En het verheugt me nog meer te merken dat beide raden goed samenwerken. We stelden vast dat sommige groepen waaronder ouderen minder kansen kregen om aan cultuur deel te nemen. Daarom hebben we in het recente participatiedecreet bepaald dat projecten voor kansengroepen een streepje voor krijgen als ze zich richten tot ouderen. Alle cultuurhuizen en gemeenschapscentra worden zo uitgedaagd extra aandacht te schenken aan deze doelgroep. U doet ook inspanningen om meer ouderen aan het sporten te krijgen. Minister Anciaux: Daarvan maken we in 2009 inderdaad een absolute beleidsprioriteit. Er komt een campagne en sportfederaties zullen een steuntje in de rug krijgen om projecten uit te werken. Uiteraard is OKRA-SPORT hierin een belangrijke partner. Met hun ruim netwerk en hun talrijke vrijwilligers slaagt OKRA- SPORT erin sport en beweging dicht bij de mensen te brengen. De vereniging is dan ook onmisbaar om van deze sportprojecten voor senioren een succes te maken. We betrekken OKRA-SPORT ook bij het uittekenen van de beleidsdoelstellingen. Net zoals we de Vlaamse Ouderenraad om advies vroegen bij het opstellen van het prioriteitenbeleid voor 55-plussers. Tekst Nele Joostens OKRA december januari 2009

7 GEZONDHEID Patrick Persoons: Goede psychologische begeleiding is bij patiënten met brandwonden heel belangrijk. Eerst water, de rest komt later. Voor Patrick Persoons breekt een drukke tijd aan. Hij is hoofdverpleger van de dienst intensieve zorg van het brandwondencentrum van Neder-Over- Heembeek. Daar worden rond de feestdagen heel wat patiënten opgenomen met ernstige brandwonden. Nochtans kunnen die vaak vermeden worden. 7

8 GEZONDHEID 8 Welke soorten brandwonden zijn er? Patrick Persoons: Natuurlijk is de indeling volgens de graad van verbranding van groot belang. Een eerstegraads brandwonde veroorzaakt wel pijn maar geneest na enkele dagen. Typerend voor tweedegraads brandwonden zijn de blaren op de huid. Vaak zijn ze heel pijnlijk, de zenuwen in de huid zijn immers geraakt. Genezing neemt meer tijd in beslag en er kunnen littekens ontstaan. We maken nog een onderscheid tussen oppervlakkige en diepe tweedegraads brandwonden. Bij een derdegraads brandwonde is de volledige huid tot boven de spier verbrand. Omdat de zenuwen ook zijn vernietigd, zijn deze wonden pijnloos. Genezing is slechts mogelijk na chirurgische ingrepen. We maken ook een onderscheid naargelang de oorsprong van de brandwonde. Hete vloeistoffen geven bijvoorbeeld vaak tweedegraads brandwonden, afhankelijk van de duur van de verbranding en het koelen. Vooral bij jonge kinderen en ouderen veroorzaken vloeistoffen diepe wonden. Hun huid is immers dunner dan bij volwassenen. Oliën veroorzaken ook diepe brandwonden omdat de temperatuur van deze vloeistof hoog kan oplopen. Contactverbrandingen komen ook vaak voor. Daarvan is sprake als je een heet voorwerp aanraakt. Bijvoorbeeld wanneer kinderen hun handen op een warme keramische plaat leggen omdat die zo mooi rood is. Ook de kachel is vaak een boosdoener. Contactverbrandingen geven tweede- of derdegraads brandwonden. En wat met verbrandingen door vuur zelf veroorzaakt? Patrick Persoons: Dat is de derde grote groep van brandwonden die we hier behandelen. Een huisbrand bijvoorbeeld, of synthetische kledij die vuur vat als je te dicht bij het gasfornuis komt. Vuur veroorzaakt meestal zware derdegraads brandwonden. Naast deze drie frequente oorzaken van brandwonden, zijn er nog enkele die minder vaak voorkomen maar toch zeer ernstig kunnen zijn. Denken we maar aan elektrocutie, dat bovendien gevaarlijk is voor het hart. Elektrocutie veroorzaakt ook diepe brandwonden aan de in- en uitgang van de elektrische stroom. Verder zijn er brandwonden te wijten aan chemische producten, ontploffingen en uiteraard ook licht. Vooral in de zomer verzorgen we patiënten met zonnebrand. En soms veroorzaakt de zonnebank ook brandwonden. Hoe verloopt de behandeling van ernstige brandwonden? Patrick Persoons: Van groot belang bij de behande- ling van zware brandwonden, is de pijnstilling. Daarom brengen we patiënten in een kunstmatige coma als de behandeling te pijnlijk zou zijn. Bij derdegraads brandwonden over grote oppervlakten van het lichaam zijn de eerste 72 uur cruciaal. Dan moeten we de vochtbalans geregeld krijgen. Is de patiënt een aantal dagen later voldoende stabiel, gaan we huidtransplantaties uitvoeren. Daarna volgen zalven en badtherapieën. Het herstel en de revalidatie na zware brandwonden kunnen maanden in beslag nemen. Heel wat medici en paramedici zijn betrokken bij de behandeling: de anesthesist, de chirurg, de kinesitherapeut, de verpleegkundigen en de behandelend arts. Maar in dit ziekenhuis zijn ook een psycholoog, een ergotherapeut en een sociaalassistent om de patiënten te begeleiden. Brandwonden hebben ook een grote psychische impact. Patrick Persoons: Dat klopt. Daarom zijn onze psychologen zo belangrijk. Iemand met derdegraads brandwonden zal altijd littekens behouden. Als de handen of het gezicht niet verbrand zijn, kan kleding de littekens verbergen en valt de psychologische weerslag voor de buitenwereld meestal mee. Maar zijn er littekens in het gezicht, worden de patiënt en zijn Voorkom brandwonden! Beter dan genezen, is uiteraard voorkomen, zeker bij brandwonden. Daarom gaf Patrick Persoons enkele vuistregels mee die altijd van pas komen, maar in de eindejaarsperiode extra aandacht verdienen. 1. Kaarsen Plaats kaarsen steeds buiten het bereik van kinderen. Zet je ze toch op de salontafel waar ook de aperitiefhapjes staan, plaats ze dan in het midden en de hapjes er rond. Houd kaarsen uit de buurt van de kerstboom. 2. Fondue Gebruik bij voorkeur een elektrisch fonduestel en kleef de elektriciteitskabel steeds met tape vast aan de vloer zodat niemand erover kan struikelen. Kies je toch voor een toestel met alcohol, ga dan zorgvuldig na of de vlam volledig gedoofd is als je het fonduestel bijvult. 3. Frietketel Houd kinderen uit de buurt van de frietketel. Laat ze niet spelen op het terras of in de garage waar de ketel staat. Verplaats geen frietketels waarin de olie nog niet is afgekoeld. Kookt de frietketel over nadat je er diepvriesproducten in deed, laat hem dan staan, zelfs al mors je. OKRA december januari 2009

9 omgeving daarmee voortdurend geconfronteerd. Ook relationeel valt de impact van brandwonden niet te onderschatten. Bovendien moet iemand die zwaar verbrand was, gedurende een lange periode heel wat operaties ondergaan. Ook deze lijdensweg is zwaar om dragen. Daarom bieden onze psychologen zowel de patiënt als zijn familie ondersteuning, ook als de behandeling voorbij is. Hoe reageer je het best als iemand uit je omgeving zich verbrandt? Patrick Persoons: De belangrijkste stelregel blijft: eerst water, de rest komt later. De brandwonde moet zo snel mogelijk worden gekoeld onder stromend water gedurende minstens een kwartier. Het water hoeft niet koud te zijn, voor ernstige brandwonden is lauw water beter. Het stromende water kan beletten dat een tweedegraads brandwonde evolueert naar een derdegraads verbranding. De koeling heeft bovendien een pijnstillend effect. Gaat het om een brandwonde met een beperkte oppervlakte, doe je er goed aan je huisdokter te raadplegen. Bij grotere oppervlakten verwittig je de 100-centrale. Dan mag je het slachtoffer in een propere handdoek of een nat laken wikkelen. De hulpdiensten doen dan de rest. 4. Vuurwerk Houd vuurwerk nooit in de hand, steek het in de grond. Steek een half opgebrande lont nooit opnieuw aan. 5. Badwater Controleer de temperatuur van het badwater altijd voor je kleine kinderen baadt. Hun huid is dunner en verbrandt veel makkelijker. Voor hen is 37 C de enige juiste temperatuur. 6. Chemische producten Gebruik ontstoppingsmiddelen in de vorm van korrels. Dat is veiliger tegen het morsen. Vloeibare ontstoppingsmiddelen kunnen heel gevaarlijk zijn en derdegraads brandwonden veroorzaken. Meer info vind je in de CM-folder Eerst water, de rest komt later. Je kan de folder downloaden en bestellen via of afhalen bij de dienst gezondheidspromotie van het regionale CM-ziekenfonds in je buurt. Tekst Nele Joostens Foto Emy Elleboog Rug in de prak, stekende schouders, knieën in puin Maken uw gewrichten u het leven zuur? Doe wat! Kalmerende, beschermende eigenschappen Hebt u alles al geprobeerd om de pijn te verlichten en zonder veel resultaat? Wist u dat dit soort aandoeningen bij de bewoners van Noord-Europa niet voorkomt? Diverse onderzoeken hebben aangetoond dat de consumptie van vette vis een zeer weldadig effect heeft op de gewrichten. Dit is te danken aan de hoge concentratie natuurlijke bestanddelen met kalmerende en beschermende eigenschappen voor het kraakbeen. Met Phytalgic voelt u zich in 3 weken beter! Op basis van deze onderzoeken heeft het researchcentrum van Phythea Phytalgic samengesteld, een product met natuurlijke bestanddelen ter versoepeling van verouderende gewrichten. Dit supplement bevat dus een groot percentage wilde visolie dat samen met zink en brandnetel zowel een kalmerend als een beschermende werking heeft. De verbetering is over het algemeen merkbaar na 3 weken gebruik van 3 capsules per dag. Vanwege de perfecte verdraagbaarheid kunt u Phytalgic bij ernstige gewrichtsproblemen gedurende een lange periode gebruiken. Aanbod Phytalgic 2 dozen gekocht = de 3 de gratis! Om uw gratis doos te ontvangen: Omcirkel de naam van het product en de aankoopdatum op het origineel kasticket. Voeg 2 CNK streepjescodes toe samen met uw naam en adres. Stuur alles voor 31/12/2008 terug naar: Aanbod Phytalgic - c/o PromoControl P.B Waterloo Aanbod beperkt tot 2 zendingen per gezin. Aankoop en zending van bewijs van aankoop tussen 15/08/08 en 31/12/08. PUBLIREPORTAGE Wist u dat bijna één op de twee mensen na hun 45 e last krijgen van gewrichtsproblemen die in de loop der jaren kunnen verergeren? De heupen, de rug, de schouders, de handen iedere dagelijkse beweging, zelfs de meest simpele, kan pijnlijk worden. Phytalgic van Phythea Te koop bij uw apotheek - Ongeveer 16,80 per doos NUT/PL-code: 968/1 en CNK:

10 OKRA-ZINGEVING Feesten met familie en vrienden Begin december maken we plannen voor de laatste week van En ook na de jaarwisseling regent het nieuwjaarsbijeenkomsten. Er staat een tijd van ontmoeten voor de deur: blije en intieme ontmoetingen met Kerstmis en een bruisend feest met Nieuwjaar. Onderzoek over de eindejaarsfeesten zou best boeiend kunnen zijn: de planning, de uitnodigingen, de omhelzingen, de culinaire inspanningen, de kledij, de muziek, de versiering, het welkomstwoordje, de samenzang, de bedanking en het afscheid. Daar zijn telkens interessante dingen over te vertellen. Maar ook de zin van de feestelijkheden zou verklaard moeten worden. Gedeelde vreugde Feest maakt deel uit van ons bestaan. Het is even vrij ademen. Dat brengt ons tot het besef waarom wij op de wereld zijn: niet grijpen maar geven, niet krenterig doen maar denken aan attenties, een geschenk, zingeving, samenhorigheid en gedeelde vreugde. Het is jammer dat feesten zo vluchtig zijn. Naarmate we ouder worden, dringt die waarheid des te meer tot ons door. Laten we daarom van elk feest een blije tussenstop maken. Mogen deelnemen aan een feestje, betekent altijd een kleine stap in ons leven. Er wordt een stukje gedeelde vreugde geschapen. Kerstmis en Nieuwjaar zijn belangrijke dagen voor ons! Wereldwijde vreugdemomenten Ook de komende feestdagen krijgen een bijzondere betekenis. Het zijn wereldfeesten. Uiteraard wordt Kerstmis niet in alle godsdiensten gevierd. En Nieuwjaar wordt niet overal op dezelfde manier en op hetzelfde moment gevierd. Toch staat elk groot godsdienstig en burgerlijk feest in het teken van dezelfde gedachte: alle mensen worden broeders. Wat een wereldwijde blijde boodschap! Maar wanneer en hoe gaat die in vervulling? Enkel dankzij goede relaties tussen mensen en volkeren, zal deze wens in vervul- ling gaan. Iedereen moet de waardigheid van de mensen vooropstellen. Niet de machtsuitoefening omwille van geld en macht maar de ijver om honger, ziekte, werkloosheid en analfabetisme de wereld uit te helpen, zal de aloude vreugde van Kerstmis doen toenemen. Tekst Aureel Chanterie De zegen van kerstdag Met vreugde zien wij uit naar de dag van Jezus geboorte in de tijd. Het licht, waarin het volk wonen mag, dat licht komt van U, Uw woord aan het begin. Uw Ster, Uw Licht, Uw Immanuël voor dragers van hoop voor bouwers van vrede. Kom met Uw woord, Uw troostend woord tot hen die op aarde leven met pijn en laat ons voor elkander zijn: de delers van brood, de schenkers van de wijn. Uw Ster, Uw Licht, Uw Immanuël voor dragers van hoop voor bouwers van vrede. Leer ons het wonder zien van de hoop: Uw tekens van hoop, Uw ster in de nacht, een stralend Kind, Uw zegen voor ons. Gerechtigheid groeit als palm in onze tuin. Uw Licht verslaat de nacht en het kwaad. Uw dageraad komt, Uw vrede op aarde. 10 OKRA december januari 2009

11 ADVERTENTIE Pijnlijke voeten? Ogenblikkelijk beterschap Wet van 8/12/1992:de informatie die u aan ons doorgeeft, kan doorgegeven worden aan derden door onze geautomatiseerde handelingen. U heeft een recht op inzage,verbetering of schrapping, ons per post mee te delen. De klant heeft 7 werkdagen de tijd vanaf de dag volgend op de levering om ons ervan op de hoogte te brengen dat hij afziet van de aankoop. Verzakingsbeding in acht genomen. Terugzending voldoende gefrankeerd. Levering binnen de 2-3 weken tot uitputting van voorraad. Een Zwitsers podoloog heeft als het ware ''Wonderzolen'' op punt gesteld. Stelt u zich eens voor, deze zool laat bijna onmiddellijk de problemen en de pijn verdwijnen die u kunt ondervinden met pijnlijke voeten en vooral... hij verhindert dat ze terugkomen. Probeer deze zolen op ons risico en u zal merken, dat u zich in lang niet meer zo goed ter been gevoeld heeft! Gedaan met pijnlijke voeten, dankzij Swisscozolen Als u last hebt van één of meerdere problemen zoals hierboven beschreven, dan is er goed nieuws voor u. Een Zwitsers podoloog (een specialist op gebied van voetverzorging) heeft echte Wonderzolen op punt gesteld : de SwissCo inlegzolen Ja, u hebt het goed gelezen: een inlegzool die onmiddellijk verlichting brengt en die verhindert dat uw problemen nog terugkomen. Deze uitvinding blijkt zo ongelooflijk dat de firma Dema besloot u de mogelijkheid te bieden om ze te testen gedurende 30 dagen, onder waarborg. Een maand om zelf vast te stellen dat uw pijn verdwenen is en u weer van een optimaal voetcomfort geniet. Hoe werken deze wonder inlegzolen? Deze Zwitserse podoloog heeft ontdekt dat de meeste problemen die u met uw voeten kan hebben allemaal een gemeenschappelijke oorzaak hebben: uw voeten die slecht ondersteund worden in uw schoenen. Met de tijd, gaat uw Geniet er weer van om te kunnen wandelen en bewegen! U heeft last van : Likdoorns Eeltlagen Doorgezakte voeten Pijnlijke voetzolen Pijnlijke benen Verzakking in de voetzool Pijn in de hielen Pijnlijke enkels Krampen Pijn in de onderrug Pijn in de onderrug Likdoorns Eeltlagen Knobbels Krampen in de tenen Pijnlijke voetzolen Verzakking of pijn in de voetzool Pijnlijke benen Pijnlijke enkels Pijn in de hielen voetzool doorzakken. Uw voeten worden vervormd en veroorzaken pijn aan de hielen, enkels, kuiten, benen, rug en brengen daarbij komend vaak ook nog pijnlijke krampen teweeg. Uw tenen raken geklemd in uw schoenen, wat tot ondraaglijke pijnen kan leiden. De huid wordt gekweld. Het zachte gedeelte wordt aangetast door de nagels, en u krijgt hoe langer hoe meer last van pijnlijke voeten. Gelukkig heeft deze podoloog een inlegzool op punt gesteld die al deze problemen verhelpt. U legt deze inlegzolen gewoon in uw schoenen. Aan de buitenkant zijn ze volledig onzichtbaar. Glij vervolgens uw voeten in uw schoenen. U zult onmiddellijk het verschil merken. Uw voeten zullen zo comfortabel zitten als een baby in zijn wiegje. Dankzij deze inlegzolen vinden de voetbeenderen (bij de meest gevoelige beenderen van het menselijk lichaam) hun normale anatomische plaats terug. De tenen liggen nu weer op natuurlijke wijze, zonder hinder te ondervinden. De huid ontspant zich en de pijnen verdwijnen. Probeer nu Swisscozolen onder garantie Waarom kopen zonder eerst te proberen? Dit is één van de voordelen van DEMA : u mag een product proberen onder garantie : "Tevreden of geld terug ". Duid uw schoenmaat aan en stuur bijkomende Proefbon terug. Per kerende post zult u uw paar inlegzolen ontvangen, onmiddellijk aangepast aan uw voeten. Glij ze meteen in uw schoenen, doe een paar passen en geniet van uw nieuw loopcomfort. Binnenkort kunt u het niet meer zonder deze zolen stellen. Aarzel niet...profiteer nu van dit proefaanbod, zonder risico voor u, en ontdek wat een Zwitsers podoloog uitgevonden heeft opdat uw voeten u geen zorgen meer zouden baren! DEMA NV - Av. de l Expansion 9a Alleur Tel. 070/ Fax. 04/ PROEFBON terug te zenden naar : DEMA N.V. Av. de l Expansion 9a Alleur ik wens de Swisscozolen te proberen om geen pijnlijke voeten meer te JA, hebben. Ik heb begrepen dat indien ik niet volledig tevreden ben over de behaalde resultaten, ik de zolen binnen de 30 dagen mag terugsturen en terugbetaald zal worden. Maten van 35 tot 46 Speciaal Testaanbod : 2 paar voor slechts 39 Aanbod geldig tot 31 januari 2009! Ik duid hier mijn schoenmaat aan... Naam... Voornaam... Adres Nr... Bus... PC... Stad... Tel..../... OK498 Deelname in de verzendkosten: slechts 5. Indien u wenst te betalen met Visa of Mastercard, gelieve dan uw kaartnummer en de vervaldatum van uw kaart op te geven. Betaling aan de postbode (+3 ) Overschrijving kan ook op N Dringende bestellingen N 070/ of op internet

12 SPORT Dat kan beter! Van 6 tot 17 september namen twintig Belgische atleten deel aan de Paralympics in Beijing. Ze kwamen uit in zeven disciplines: atletiek, zwemmen, wielrennen, rolstoeltennis, tafeltennis, paardrijden en goalbal. België haalde één medaille. Dat kan beter, oordeelt woordvoerder Stef Dehantschutter. Met Beijing zit Stef Dehantschutter aan zijn vierde Paralympische Spelen. Drie weken lang reisde hij als vrijwilliger met het team mee. Stef is geen onbekende trouwens. Hij is hoofdredacteur van Maczima, het magazine van Ziekenzorg-CM. Tijdens deze editie sleepte België één medaille in de wacht. Jan Boyen haalde brons met wielrennen op de piste. Stef Dehantschutter: Het verhaal van de Paralympics is ook een verhaal over beeldvorming. Er is een duidelijke evolutie aan de gang. Vroeger focuste men op wat een persoon met een handicap niet kon. Vandaag wordt die visie radicaal omgedraaid. Medelijden maakte plaats voor positieve beeldvorming. Men gaat uit van de mogelijkheden van de deelnemers en niet van hun beperkingen. Ook de campagneaffiches waren hierop geënt. Hoe de selectie gebeurt? Alleen personen met een fysieke handicap worden toegelaten. Bij personen met een verstandelijke handicap speelt de competitie niet zo n rol. Ook dove mensen vormen een aparte groep. Zij nemen niet deel aan de Paralympics. Het Belgisch Paralympisch Comité (BPC) hanteert strenge criteria voor de kandidaat-deelnemers. Bovendien zijn de classificaties nauw omschreven. Eerst worden de atleten ingedeeld in medische klassen: blinden kampen tegen blinden, mensen met een amputatie tegen andere mensen met een amputatie enz. Binnen deze klassen plaatst men mensen met dezelfde mogelijkheden samen zodat ze dezelfde kansen krijgen. Pas daarna spelen talent, training en uithouding een rol. Een competitie in een klasse moet minimaal uit acht deelnemers bestaan. Zo zijn de wedstrijden veel spannender, zowel voor de toeschouwers als de deelnemers. Vooroordelen als iedereen krijgt een medaille, worden hierdoor gekelderd. Meer van dat De ontwikkelingen op medisch en sporttechnisch vlak zijn sinds de Spelen van Barcelona niet meer te stuiten. Maar het kan nog veel beter. Beijing heeft bewezen dat België iets te kort komt. We haalden twee keer net geen medaille. De voorbereidingen moeten op hetzelfde niveau gebeuren als bij mensen zonder handicap. Niet alleen de prestatie op zich verdient aandacht maar ook de voeding, training, materiaal, coaching enz. Waarom worden de Paralympics in de media zo stiefmoederlijk behandeld? Stef Dehantschutter: Daar wordt hard aan gewerkt! De positieve beeldvorming van personen met een handicap, juiste informatie en marketingcontacten met partners als Electrabel, Unilever en 12 OKRA december januari 2009

13 Jan Boyen in actie op de piste. De Belgische medaillewinnaar. Belgacom werpen hun vruchten af. Onze eigen fotografen stuurden dagelijks beelden naar Belga die zo de redacties van kranten, radio en televisie bereikten. Sporza stuurde een ploeg mee die dagelijks verslag uitbracht in het VRT-nieuws. Maar in Nederland kregen de Paralympics meer aandacht: iedere dag twintig minuten zendtijd met kijkers. Op de BBC haalden de Spelen enkele uren per dag het scherm. De kranten speelden in op die beelden en namen ze over. We kwamen op alle radiostations en onze website bleek een groot succes. Zo ontstond een polemiek. We werden overstelpt met mails. Velen vroegen zich af waarom we niet meer zendtijd kregen. Mensen die ons mailden, stelden de afwezigheid van politici in vraag. Waarom moesten ze voor de openingsceremonie op buitenlandse zenders afstemmen? Professionalisme loont Al die aandacht motiveert om ook in de toekomst onze schouders te zetten onder de organisatie van de Paralympics. Zo kunnen we over vier jaar met een nieuwe ploeg in Londen meer medailles binnenhalen. De uitdaging is drievoudig. We moeten dringend nieuwe personen met een handicap bereiken en hen aanzetten aan sport te doen. Dat is niet vanzelfsprekend. Bovendien verdient nieuw talent een optimale begeleiding. Ten slotte moeten we een aantal sterke ploegen uitbouwen en aan verdere professionalisering werken. Promotie is een sleutelwoord. Dit zal uiteraard niet van een leien dakje lopen en we moeten over vier jaar geen uitzonderlijke prestaties verwachten. Dat is te vroeg. Maar sommigen zullen in Londen al betere resultaten neerzetten. Anderen misschien pas in Paralympisch denken is op lange termijn denken. Maar professionalisme loont. Hoewel je soms ook een beetje geluk moet hebben. Tekst Chris Van Riet Foto BPC Diner met Mandela België haalde wel maar één medaille op de Paralympics, toch mogen we ook een beetje trots zijn op de twee gouden medailles van Philippa Johnsen uit Zuid-Afrika. Zij woont sinds 2003 in Limburg. Mia Haex (57) uit Meeuwen verloor haar enige zoon in een auto-ongeluk. De chalet die hij achter in de tuin bewoonde, stond lange tijd leeg. Tot Philippa uit Zuid- Afrika kwam. Zij verloor tien jaar geleden haar broer en vriend in een verkeersongeval. Ze overleefde het ongeluk maar haar linkerkant bleef verlamd. Even leek het of ze haar grote passie, de paardendressuur, zou moeten opgeven. Maar ze vocht terug en kwam naar België om zich te vervolmaken in deze Olympische discipline. Limburg werd haar tweede thuis. Via de dochter van een veearts kwam ze in contact met de familie Moors-Haex. Zij stelden haar voor de chalet te betrekken. Philippa vond er niet alleen een goedkoop onderkomen maar ook een liefdevol gezin. Mia Haex: Wij beschouwen Philippa als een eigen dochter. We hebben zelf twee dochters, zij is onze derde. Ik leerde haar Nederlands want toen ze hier vijf jaar geleden neerstreek, sprak ze alleen Engels. Wanneer ze weg is, geef ik haar poezen te eten. Philippa is een ongelooflijk gedreven meisje. Ze wil nog zo veel bereiken en legt de lat steeds hoger. Ze wil zelfs deelnemen aan de gewone Olympische Spelen. Toen ze dit jaar naar de Paralympics vertrok was dit voor ons even spannend als voor haar. We waren dan ook dolgelukkig toen ze met twee gouden medailles thuiskwam. Vier jaar geleden haalde ze in Athene ook al tweemaal zilver. Dit is uiteraard de kers op de taart! Vorige week mocht ze in Zuid-Afrika met Mandela uit eten. Voor haar een droom die in vervulling ging. We zijn enorm trots op haar. Ook onze eigen gemeente huldigde haar. Al haar vrienden waren er een onvergetelijk moment. 13

14 DE KEUZE VAN DEKEYSER Vrede en de Onverenigde Naties Vrede op aarde, de meest klassieke nieuwjaarswens. Vorige eeuw bleef het meestal bij die wens. Twee wereldoorlogen, een Koude Oorlog en ook daarna volgden de conflicten zich in snel tempo op. Nochtans is al 63 jaar een wereldregering actief, de UNO of de Verenigde Naties (VN). In het midden van de 20 ste eeuw was er de massale genocide, de Holocaust. In de 21 ste eeuw woeden er drie grote oorlogen en werd genocide dagelijks taalgebruik. Misschien gebeuren de huidige volkerenmoorden op kleinere schaal dan tijdens de vorige eeuw maar ze volgen elkaar veel sneller op. Toch zijn zowat alle landen aangesloten bij de Verenigde Naties. Waarom is deze organisatie zo machteloos? Een krakende creatie De VN ontstond aan het einde van de Tweede Wereldoorlog om uitslaande wereldbranden te voorkomen. Eigenlijk wilden de oprichters een nieuwe Volkerenbond op poten zetten. Die dateerde van net na de Eerste Wereldoorlog en trachtte, door wereldwijd overleg, conflicten te voorkomen. De slogan klonk duidelijk: Nooit meer oorlog! Tijdens de topperiode van 1934 tot 1935 telde de Volkerenbond 58 leden. Dat de verliezers van de Eerste Wereldoorlog aanvankelijk werden geweerd, verklaart dit lage cijfer. Bovendien hadden de Verenigde Staten deze instelling bedacht maar wilde het Congres er geen deel van uitmaken. Tussen 1933 en 1936 stapten Japan, Italië en Duitsland uit de Bond toen ze zich stukken van de wereld toe-eigenden. De Volkerenbond kon de ergste conflicten niet verhinderen: de Spaanse Burgeroorlog, de bezetting van het Ruhrgebied, de Italiaanse inval in Ethiopië en de herbewapening van Duitsland. En uiteraard ook de Tweede Wereldoorlog niet. De Verenigde Naties probeerden het van bij de start beter te doen. Zowat de hele wereld maakte er deel van uit. Maar zestig jaar na de Tweede Wereldoorlog zitten de vijf overwinnaars van dit conflict nog steeds permanent in de Veiligheidsraad. Zo hebben ze altijd het laatste woord. Zij kunnen tegen elk initiatief hun veto stellen. De Verenigde Staten kelderden de voorbije kwarteeuw al 32 resoluties over Israël. Vaak wordt de VN ook genegeerd. Landen kunnen andere staten binnenvallen zoals in 2003 gebeurde toen de Amerikanen Irak aanpakten. Landen kunnen ook andere staten erkennen zonder dat ze al in de VN zetelen. Dat gebeurde met Kosovo, de dissidente provincie van Servië die zich begin 2008 onafhankelijk verklaarde. De Verenigde Naties hebben amper greep op het wereldgebeuren. Al is de Veiligheidsraad een soort regering, de oppositie zit in de Raad zelf en niet in het parlement, de Algemene Vergadering. Hoe kan de VN op die manier functioneren? Hemelsblauwe helmen In theorie beschikt de VN nochtans over middelen om de orde te handhaven. Denk maar aan de Blauwhelmen, de UNO-soldaten uit diverse lidstaten. Ze zijn met bijna Maar zijn het wel echte soldaten? Ze dragen blauwe helmen zodat ze al van ver te herkennen zijn. Het zijn eigenlijk militaire verkeerslichten. Maar echte verkeerslichten springen geregeld op rood. Bij de UNO-troepen blijft alles blauwblauw. Er gaat geen dreiging vanuit, ze kijken eerder aandachtig toe. In theorie mogen ze gewapend optreden, maar wie bepaalt wanneer dat noodzakelijk is? Blauwhelmen zijn vredeshandhavers die moeten toekijken op moeizaam bereikte wapenbestanden. Over schieten wordt niet of nauwelijks gerept. Momenteel moeten de manschappen negentien brandhaarden verspreid over de hele wereld in het oog en zelfs onder controle houden. In Libanon zijn ze met , in Congo tellen ze manschappen. Maar in Georgië, waar vorige zomer nochtans een minioorlog werd uitgevochten, was niet één Blauwhelm te bekennen. Dralen en falen De allereerste vredesopdracht van de VN was de verzoening van Israëli s en Palestijnen. Dat was in 1948, nadat de Joodse staat de Palestijnse gebieden 14 OKRA december januari 2009

15 had ingepalmd. Nu zijn we zestig jaar verder. Waar is de vrede gebleven? Vreemd dat er geen Blauwhelmen nodig zijn in Palestina. Israël en zijn beschermheer, de Verenigde Staten, willen geen kritische pottenkijkers. En in Bosnië, juli Toen werden in Srebrenica - een veilige VN-enclave - achtduizend Bosnische moslims omgebracht. Een bataljon van zeshonderd Nederlandse Blauwhelmen keek toe. Ze lieten de Bosnische Serviërs begaan. Je zou wel gek zijn om je bijna ongewapend met zo n slachting te bemoeien, zei een van de Nederlanders achteraf. Met luchtsteun, tja, dan hadden we misschien nog iets kunnen doen. Bij alle VN-interventies klinken exact dezelfde klachten: gebrek aan geschikt materieel, gebrek aan efficiënt bevel, verplicht respect voor de soevereiniteit van het land waar ze tussenbeide komen. Dat laatste was ook het geval in Rwanda waar tien Belgische Blauwhelmen het leven lieten. De rij van mislukkingen is lang: Afghanistan, Somalië, Darfur, Libanon. Huilen met de helm op? Een positieve noot om af te sluiten? Zeker. Zo is er de oude intentie om de Veiligheidsraad te verruimen met bv. India dat meer dan een miljard inwoners telt. Ook aan Brazilië als belangrijkste land uit een miskend continent wordt gedacht. En wat met Afrika? Mocht een Afrikaans land toetreden tot de Veiligheidsraad, zou er echt sprake zijn van globalisering van de wereldorganisatie. Dan zou de voorbijgestreefde linksrechts-opdeling uit de Tweede Wereldoorlog naar de achtergrond worden verdrongen. Een ander pluspunt is het Joegoslavië-tribunaal in Den Haag. Daar werd een gewezen staatshoofd, Slobodan Milosevic, voor de rechter gesleept. Een heuse vernieuwing. Al zijn de rechters niet tot een ultieme uitspraak over Milosevic gekomen en is hij niet veroordeeld als oorlogsmisdadiger. Milosevic overleed immers tijdens zijn proces. Maar de VNrechtbank heeft al een andere Joegoslavische oorlogsmisdadiger weten te klissen. Na elf jaar slaagde het tribunaal erin Radovan Karadzic op te sporen. Dat gebeurde weliswaar in een slakkengangetje, maar de zaak was niet alleen complex maar ook explosief gezien de vele aanhangers die Karadzic nog telt in Servië. Is de aanhouding van Karadzic het begin van echt gezag van de VN of is het een druppel op een hete plaat? Waarschijnlijk het laatste. Maar naast het streven naar vrede is er gelukkig ook de hoop. Laten we dus vooral hopen. Tekst Miel Dekeyser Foto UN Photo Militaire verkeerslichten. Maar dan wel blauwe. 15

16 SAMEN HET LEVEN KLEUREN Laat mensen in hun waardigheid. We zijn meer dan enkel vrienden, gaat Gabriël Van Hoorick van start. Ik werd een deel van de familie. Dat ze me vroegen peter te worden van hun dochtertje, zegt toch veel? Al vijftien jaar is hij kind aan huis bij de Irakese familie in zijn buurt. Gabriël en Emma. Een fiere peter met zijn kleurige petekind. Gabriël Van Hoorick woont in de Antwerpse Seefhoek, een volkse en gekleurde buurt. Samenleven is er niet altijd makkelijk. Maar dat een multiculturele buurt ook kansen biedt, bewijst zijn verhaal. Gabriël Van Hoorick: Ongeveer vijftien jaar geleden verwelkomden we nieuwe kerkgangers in onze parochie. Ze waren gevlucht uit Irak. Een neef van het gezin werd doodgeschoten, de grootvader had in de gevangenis gezeten maar kon vluchten toen de bewakers de benen namen. Stukje bij beetje kwam de hele familie naar hier: de grootouders Jozef en Guli, Patros en zijn vrouw Naäma en hun acht kinderen. We raakten aan de praat en ze vroegen me te eten. Hun gastvrijheid trof me meteen. Altijd krijg je iets te eten en drinken. Slechts eventjes binnenspringen, lukt niet. Het wordt steevast heel laat. Een tijdje na onze kennismaking ontving het gezin een uitwijzingsbevel. Ze moesten het land onmiddellijk verlaten. Daardoor viel hun inkomen weg. We deden een inzameling in de parochie zodat ze hun huur toch konden betalen. En we organiseerden petities. De instanties waaraan we de petities bezorgden, reageerden afwijzend. Toch ontving de familie enkele maanden later een verblijfsvergunning om humanitaire redenen. Intussen zijn de meeste familieleden genaturaliseerd, ondernamen de kinderen hogere studies en praat iedereen vlot Nederlands. Daaraan hechtten ze veel belang, ze wisten dat het nodig was de taal te spreken om werk te vinden. Maar voor de grootouders was het heel wat moeilijker om Nederlands te leren. Uitstapjes Sinds ze naar onze kerk gaan, kom ik geregeld over de vloer bij deze familie en leerde ik andere Assyrische christenen in de buurt kennen. Ik hielp de kinderen bij hun huiswerk en maakte hen wegwijs door het administratieve kluwen. Al snel groeide er een hechte vriendschap en werd ik opgenomen in de familie. Toen de oudste zoon me 16 OKRA december januari 2009

17 vroeg om peter te worden van zijn eerste dochtertje, ontroerde me dat enorm. Sindsdien is Emma mijn petekind. Zelf heb ik nog geen kleinkinderen, al mijn liefde gaat naar haar. We maken samen uitstapjes naar Planckendael en naar Amsterdam. Ik geniet volop! Hoge eisen Nu ik de familie van Patros van nabij volg, begrijp ik hoe hoog de eisen zijn die wij stellen aan mensen die naar hier zijn gevlucht. Nederlands leren, onze gewoonten overnemen, zich altijd en overal voorbeeldig gedragen. Eigenlijk vragen we hen hun cultuur en persoonlijkheid te verloochenen. Dat kan toch niet? We vergeten vaak dat zij ons ook veel waardevols te bieden hebben. De gastvrijheid bijvoorbeeld, of het belang dat ze aan hun familie hechten. Die waarden zijn wij al lang verloren. Mijn vriendschap met deze familie maakte van mij een beter mens, daar ben ik zeker van. Ik heb nu meer aandacht voor dingen die in onze cultuur aan de buitenkant zitten maar die voor hen heel belangrijk zijn. Zo leerde ik het geloof opnieuw appreciëren. Voor hen is dat veel belangrijker dan voor ons, zij zijn immers gevlucht omwille van hun geloof. Als christenen in een moslimland was het veel eenvoudiger geweest zich te bekeren tot de islam en zo op te gaan in de rest van de Irakese bevolking. Maar ze kozen de moeilijke weg. Ooit vertelden ze me dat ze teleurgesteld zijn in België. Op elke straathoek vind je hier een kerk, maar allemaal zijn ze leeg. Voor hen zijn de kerk en de Bijbel van groot belang. Ik ben ook zelf meer beginnen nadenken over het geloof en heb de Bijbel opnieuw ontdekt. Racisme Of ik met mijn ervaringen andere Vlamingen ertoe kan aanzetten een positievere houding aan te nemen tegenover allochtonen? Dat is niet eenvoudig. In onze wijk wonen bijvoorbeeld ook heel wat racistische mensen. Voor hen is onbekend onbemind. Als je je afsluit en je niet flexibel opstelt, kan je ook geen contact leggen. Daarvoor is een beetje durf nodig. Ook de taal is soms een probleem. Maar om je open te stellen voor mensen van vreemde origine, moet je je in iemand anders kunnen inleven. En je moet ervan uitgaan dat iedere mens graag gelukkig wil worden. Ben je van oordeel dat het allemaal bandieten zijn, is dat moeilijk natuurlijk. Soms lopen mensen rond met zoveel haat en frustratie waarvoor ze dan een zondebok zoeken. Het positieve, de hartelijkheid en de gastvrijheid zien ze niet. Vaak worden alle allochtonen ook over dezelfde kam geschoren. En allemaal worden ze met alle zonden van Israël beladen. Hoe gevaarlijk dat kan zijn, hebben we vroeger al ondervonden. Toch kan je kleine stappen vooruit zetten. Door vriendelijk te zijn en te glimlachen bij wijze van groet, bijvoorbeeld. Als je lacht, lacht de ander terug. Om aan een betere verstandhouding te werken, zijn geen dure en artificiële feesten nodig. OKRA-multicultureel We proberen om de Assyrische gemeenschap in onze buurt ook bij onze OKRA-werking te betrekken. Maar dat is niet zo eenvoudig. Soms komen ze wel naar de nieuwjaarsreceptie die we organiseren, maar hen bij de andere activiteiten betrekken, is veel moeilijker. Zij hebben bijvoorbeeld een andere manier van feesten en samenkomen. Hun huwelijksfeesten zijn daarvan een goed voorbeeld. Die duren enkele dagen en in die tijd worden er heel veel contacten gelegd. Voor Patros en zijn familie is het gezinsleven heel belangrijk. s Avonds is iedereen steeds thuis. Ze zouden het vreemd vinden als er iemand naar een vergadering of een feestje ging. En natuurlijk speelt de taal ook een rol voor de oudere generatie. Voor hen is het moeilijk om Nederlands te leren. Misschien verandert dat binnenkort wel en zal Patros zijn weg vinden naar OKRA. Hij is nu vooraan in de vijftig. Ik zou het fijn vinden als hij zou deelnemen, al hoeft het niet. We moeten migranten in hun waardigheid laten en hen onze leefwijze niet opdringen. Tekst Nele Joostens Foto Emy Elleboog Samen het leven kleuren Gabriël geniet van zijn contacten met de familie van Patros. Zoveel is duidelijk! Vanaf januari kan ook jij dat! Volgend jaar krijgt het aanbod in je trefpunt een kleurige toets. Naast je fietsen lijndansclub, je uitstap en kaartnamiddag zetten je enthousiaste bestuursleden ook andere activiteiten op het programma. Onder het motto Samen het leven kleuren, de rode draad door de OKRA-werking in 2009, proef je van de verscheidenheid die ons samenleven in petto heeft. Hoe? Een ledenvergadering in Spaanse sfeer, een bezoek aan de moskee, een namiddag Oekraïens borduren of Afrikaans dansen. Kleur je mee? Meer info bij je wijkverantwoordelijke en zeker de programmafolder met het verse aanbod aandachtig lezen en aan je prikbord hangen! 17

18 WELZIJNSZORG Om de twee dagen een pil. Recent onderzoek toonde opnieuw aan dat arm ook ziek maakt. In België leeft iemand met een hogere opleiding gemiddeld vijftien jaar langer in goede gezondheid dan iemand met een lagere opleiding. Welzijnszorg maakte van de gezondheidskloof tussen rijk en arm dit jaar haar campagnethema. Sonia Peelman kampt al jaren met een wankele gezondheid. En van haar financiële situatie ligt ze elke nacht wakker. Sonia Peelman: Op mijn 23 ste kreeg ik een zwaar auto-ongeval waarna ik jaren moest revalideren. Hoewel ik goed herstelde, kan ik bepaalde dingen nog altijd niet. Daardoor raakte ik niet aan werk. Ik ontving een invaliditeitsuitkering waarvan mijn zoon en ik moesten leven. Om de touwtjes aan elkaar te kunnen knopen, werkte ik vaak in het zwart. Maar ik werd af en toe betrapt waardoor ik hoge boetes moest betalen. Ik raakte helemaal geïsoleerd en kreeg psychische problemen. Maar stilaan kroop ik uit mijn cocon en engageerde ik me in allerlei verenigingen. Enkele jaren geleden volgde ik de opleiding ervaringsdeskundige in de armoede. Nu heb ik eindelijk werk en ben halftijds aan de slag bij een vereniging waar armen het woord nemen. Ik dacht dat ik het financieel makkelijker zou hebben als ik zou werken, maar dat is niet zo. Mijn loon en de gedeeltelijke invaliditeitsuitkering kunnen het verlies aan sociale voordelen niet compenseren. Vroeger genoot ik het WIGW-statuut en betaalde ik minder huishuur in mijn sociaal appartement. Ook mijn medische kosten waren beperkt. Bovendien kon ik naar het sociale restaurant. Nu betaal ik overal de volle pot. Nadat alle rekeningen betaald zijn, houd ik 15,34 euro per maand over. Daarvan moet ik leven. Uiteraard lukt dat niet. Ik heb verschillende zichtrekeningen en speculeer zodat ik nergens te lang onder nul sta. En ik gebruik twee kredietkaarten waarmee ik dagelijkse aankopen doe. Maar hiervoor moet ik elke maand een flink bedrag afbetalen. Een hele puzzel! Dure pillen Voor extraatjes als een noodzakelijk bezoek aan de tandarts of medicijnen is er geen geld. Soms neem ik om de andere dag een pil terwijl ik ze elke dag zou moeten nemen. Dat is goedkoper. Soms ga ik helemaal niet naar de apotheker. Een tijdje geleden heb ik de ongebruikte voorschriften onder de neus van mijn dokter geduwd. Sindsdien heeft hij meer oog voor mijn situatie. Maar hij raadt me ook aan psychotherapie te volgen. Ik kamp al jaren met angstaanvallen die me helemaal kunnen verlammen. Voor therapie heb ik echter geen geld, dus raak ik geen stap verder. Geen geld betekent geen goede zorgen. Tekst Nele Joostens Armoede schaadt de gezondheid Dit jaar vraagt Welzijnszorg aandacht voor de gezondheidskloof tussen rijk en arm. Voor wie in armoede leeft, blijven de kansen op een gezond leven en de toegang tot gezondheidszorg een probleem. Daarom vraagt Welzijnszorg: een sterke, solidaire verplichte ziekteverzekering, een automatisch recht op de regeling derde betaler in de eerstelijnszorg, voor iedereen met een laag beschikbaar inkomen, een uitbreiding en automatische toekenning van alle verhoogde tegemoetkomingen in de gezondheidszorg, een verzekering voor alle niet-medische kosten, gerichte acties voor gelijke kansen op een gezond leven voor iedereen. Ook jij kan de campagneboodschap van Welzijnszorg ondersteunen. Met een financiële bijdrage op rek realiseer je mee de doelstellingen van Welzijnszorg. Voer mee actie en onderschrijf de vijf eisen van Welzijnszorg. Meer info over een actie in je buurt via of tel V.U. Daniëlle Colsoul, Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel, wzz OKRA december januari 2009

19 Een selectie uit het GRATIS welkomstaanbod De toverformule van OKRA en ECI: TOT 25% VOORDEEL OP BOEKEN, CD S EN DVD S + EXTRA ZILVEREN BONUSPLUS KORTINGKAART U GENIET VAN ALLE ECI-LEDENGARANTIES : - Kortingen tot maar liefst 25% - Jaarlijks gratis 7 inspirerende ECI magazines - 24 op 24, 7 dagen op 7 open - Makkelijk bestellen uit meer dan producten - Slechts 9x kiezen en u stapt eruit wanneer ú dat wilt - Ontdek nog veel meer garanties op + SPECIAAL VOOR U ALS OKRA-LID: Ontvang bij uw eerste bestelling meteen de zilveren Bonusplus kaart! Hiermee spaart u razendsnel een extra korting bij elkaar. Deze is normaal alleen gereserveerd voor de trouwste ECI-klanten en wordt pas na jaren lidmaatschap uitgereikt. + DRIE CADEAUS, OMDAT U SNEL REAGEERT - Kies uw cadeaus uit het aanbod op deze pagina of kijk op voor meer keuze - Stuur onderstaande bon ingevuld terug, of schrijf meteen in op WACHT NIET LANGER OM HET NIEUWE ECI TE ONTDEKKEN EN BESPAAR METEEN! Patrick Taylor DOKTER IN IERLAND Bestelcode : Nicci French WAT TE DOEN ALS IEMAND STERFT Bestelcode : # Erwin Mortier GODENSLAAP Bestelcode : Rik Vanwalleghem MUSEEUW SPREEKT Bestelcode : Ja, ik wil genieten van de toverformule van OKRA en ECI! Dit zijn mijn drie gratis cadeaus (minimaal 2 boeken) Bestelcode Boek DVD CD Titel X X Voornaam en naam Straat + huisnummer Postcode Gemeente Aster Berkhof DE NAAM VAN DE VADER Bestelcode : Ivo Pauwels en Koen de Bouw DURF TUIN Bestelcode : Telefoonnummer Geboortedatum adres Datum & handtekening (ik ga akkoord met de algemene voorwaarden, deels hieronder naleesbaar of volledig op Ja, ik wil de ECI-nieuwsbrief ontvangen Piet Huysentruyt SOS PIET 2 Bestelcode : Helmut Lotti CD: TIME TO SWING Bestelcode : Lieve Blancquaert VOORBIJ DE GRENS Bestelcode : CD: FUNICULI FUNICULA 33 Bestelcode : TERUGSTUREN NAAR : OKRA-Ledenvoordelen, Joke Callens, PB 40, 1031 Brussel, fax Ik word lid van ECI en ontvang 3 gratis artikelen. Als ik het kennismakingspakket terugstuur in de originele verpakking binnen de 7 werkdagen, vervalt mijn aanmelding als lid automatisch en ben ik verder tot niets verplicht. Als ik besluit de 3 bestsellers te houden, word ik lid met een vrije lidmaatschapsduur. Ik ontvang dan 7x per jaar het extra dikke ECI Magazine. Ik plaats gedurende mijn lidmaatschap minstens één keer per ECI periode een bestelling (4x/jaar). Indien ik geen tijdige bestelling doe, ga ik ermee akkoord dat u mij een bestseller toestuurt, zoveel mogelijk afgestemd op mijn favoriete genre. Ik betaal uiteraard telkens pas nadat ik mijn keuze heb ontvangen. Zodra ik gedurende mijn lidmaatschap 9 artikelen (het kennismakingspakket niet meegerekend) heb besteld, ben ik vrij om op te zeggen wanneer ik dat wil. Mijn opzegging wordt dan meteen 1 maand na mijn melding effectief, en de 3 artikelen uit deze aanbieding worden mij dan niet aangerekend. Deze actie is enkel geldig voor nieuwe ECI-leden, niet voor bestaande. Uw gegevens worden geregistreerd ter behandeling van uw lidmaatschap. Uw persoonlijke gegevens worden opgeslagen in een intern geautomatiseerd bestand en gebruikt voor verantwoord klantenbeheer en bedrijfsvoering, o.a. het toesturen van eigen aanbiedingen of aanbiedingen van zorgvuldig geselecteerde derden. In toepassing van de wet van 8 december 1992 betreffende de bescherming van de privacy in verband met gegevens met een persoonlijk karakter, hebt u een recht van inzage in deze gegevens. Daartoe kunt u schriftelijk contact opnemen met ECI België. Kijk op voor meer keuze.

20 CREA Wensen met bubbels Vind jij ook dat een digitale wenskaart niet aan het origineel kan tippen? Dan zal een mooie, zelfgemaakte kaart bij jou zeker in de smaak vallen. Wil je zelf aan de slag? Met eenvoudig materiaal en enkele vellen aquarelpapier verricht je wonderen! Gebubbeld gekleurd wenskaartpapier (1) Wat heb je nodig? een kommetje met water en een rietje (2) kleurvloeistof (inktbuisje voor vulpen, ecoline, andere inkt ) kleurloos afwasmiddel aquarelpapier een stuk stevige plasticfolie Hoe ga je te werk? Meng een bodempje water met enkele lepels afwasmiddel en kleurstof. Blaas bubbels met het rietje (3) tot ze over de rand van het kommetje vallen. Schep het schuim op met het stukje folie en verdeel het voorzichtig over het papier. Als de bellen barsten, laten ze mooie, gekleurde ringen achter. Naargelang de hoeveelheden en verhoudingen zal het effect anders zijn. Experimenteer tot het resultaat helemaal naar je zin is. Dit bubbelpapier kan als scrap- en kalligrafieachtergrond worden gebruikt. Om een mooie wenskaart te creëren, ga je verder met de volgende stap Werken met stempels Wat heb je nodig? eenvoudige stempels (te verkrijgen in een goede hobbywinkel): under the tree (Artemio - 169F) of Prettige feesten een vel blauw hobbykarton, een vel aquarelpapier, wit papier, telkens A4-formaat stempelkussen: blauw, watervast ecoline, kleurpotloden of stiften 3D foamtape of 3D blokjes lijm, schaar, snijmes, meetlat Hoe ga je te werk? Snijd uit het blauwe karton een kaart van 15,5 bij 22 cm en een rechthoekje van 4,5 bij 7 cm. Uit het aquarelpapier snijd je een rechthoekje van 5,5 bij 9 cm. Bewerk dit stukje met de bubbeltechniek. Stempel de kerstboom met de watervaste inkt op een ander stukje aquarelpapier. Laat de afdruk goed drogen. Kleur in met ecoline, kleurpotloden of stiften. Knip de afbeelding uit en laat een fijn wit randje langs de omtrek. Kleef het boompje op het blauwe rechthoekje, en dan op het witte. Stempel Prettige feesten met de blauwe inkt onderaan het witte kaartje. Snijd uit het aquarelvel met bubbels een fijn reepje van 1,5 cm en twee reepjes van 1 cm (4-9) Plooi de blauwe kaart dubbel, kleef er de strookjes op en bevestig daarna de kerstboom met 3D foamtape over de twee smalle strookjes. Kleef aan de binnenkant van de kaart wit papier. Nu nog een warme wens voor de vrienden en geliefden en klaar is Kees! Veel plezier! Tekst Rita Quintelier Foto s Emy Elleboog 20 OKRA december januari 2009

21 MENU Christa am Zehnhoff-Stolzenburg: Aan mijn koekjes kan niemand weerstaan. Feestelijk Duits Ze spreekt Nederlands met een Duits accent en af en toe zoekt ze naar een woord. Maar zeggen dat Christa am Zehnhoff-Stolzenburg niet ingeburgerd is, doet de waarheid heel veel geweld aan. Ik woon hier graag, zelfs toen mijn man stierf, wilde ik niet terug naar Duitsland. Meer dan veertig jaar geleden zochten Christa en haar echtgenoot een internationale school waar hun zoon in het Duits examen kon afleggen. Die vonden ze in Mol. Christa s man werkte op dat ogenblik in Eindhoven, een afstand die makkelijk te overbruggen was. In Mol bouwden ze een huis midden in het groen en legden ze heel wat contacten. Ik mis Duitsland zelden. Enkele dingen kan ik hier niet vinden zoals mijn mondwater en een speciale soort pruimen. Maar ik woon graag in België. Mijn vrienden, zoon, kleinkinderen en achterkleinzoon zijn hier. En in mijn huis voel ik me gelukkig. Dat verbaast me niets. Haar huis is ruim en licht, de ideale plek om rustig naar muziek te luisteren en menige uurtjes te lezen. Dat is ook wat Christa het liefst doet, naast koekjes bakken natuurlijk. 21

22 MENU Karperfilet met witte wijn (voorgerecht) Karpfenfilet mit Weisswein 300 gr karper 1 ui 1 preiwit stukje knolselder peterselie 100 gr spek kant-en-klare zuurkool mierikswortel. Maak de groenten schoon en snijd ze fijn. Leg de groenten in een ovenschotel. Leg de vis op de groenten en bedek de vis met repen spek. Overgiet met witte wijn. Stoof gedurende 30 min. in een voorverwarmde oven van 180 C. Neem de schotel uit de oven. Giet het sap af, zeef het en laat tot de helft inkoken. Voeg mierikswortel toe en bind met strooimaïzena. Warm de zuurkool op en kruid bij. Schik bij het opdienen de vis naast de zuurkool en bestrooi met peterselie. Dien de saus apart op. Gevulde gans met appels en hazelnoten Mit Äpfeln und Haselnüssen Gefüllter Gans 1 schoongemaakte gans zonder borstbeen 2 sneden witbrood zonder korst 1 gekookte aardappel 3 goudrenetten 10 hazelnoten 75 gr rozijnen melk scheutje witte wijn maag, hart en lever van de gans. Boterkoekjes Mecklenburgischer Butterkuchen 150 gr boter 150 gr fijne suiker 3 eieren 300 gr bloem 1 theelepel bakpoeder 1 zakje vanillesuiker Toplaag: 75 gr suiker een snuifje kaneel 100 gr boter. Haal de eieren enkele uren van tevoren uit de koelkast. Verdeel het bakpoeder onder de bloem. Zet de boter 1 min. in de microgolfoven zodat ze zacht wordt. Voeg er de fijne suiker en de vanillesuiker aan toe (1) en mix goed. Voeg daarna de eieren toe en blijf mixen. Schep ten slotte de bloem voorzichtig onder het mengsel en mix (2). Verdeel het beslag over een ingevette bakplaat (3). Strijk uit met een spatel zodat het beslag de hele bakplaat bedekt. Leg kleine lepeltjes boter op het beslag, op telkens 4 cm afstand. Meng de kaneel onder de suiker en bestrooi het beslag met dit mengsel (4). Bak de koek min. in een voorverwarmde oven bij 200 C. Haal de koek uit de oven en snijd hem in kleine stukjes als hij nog warm is. Leuk om met de kleinkinderen te doen! 22 OKRA december januari 2009 Wrijf de gans in met zout. Hak de lever, de maag en het hart fijn en bak kort aan in wat boter. Week het brood in wat melk, knijp het uit en maak het fijn. Plet de aardappel fijn en meng met het brood. Schil de appels en snijd ze in kleine stukjes. Hak de hazelnoten fijn. Meng de appels, nootjes, rozijnen en ingewanden met het brood en de aardappel. Kruid met peper en zout en voeg een scheutje witte wijn toe. Vul de gans met deze vulling en naai ze dicht. Verhit wat boter en bak de gans rondom goudbruin. Leg ze in een ovenschotel en laat in een voorverwarmde oven bij 180 C ruim 2 uur garen. 1 2

23 Saus: verwijder het vet uit de schotel en giet het overblijvende braadvocht in een kom. Voeg wat water bij, breng aan de kook en roer de room erbij. Kruid met peper en zout. Dien op met aardappelknoedels, sinaasappel en gevulde appeltjes met veenbessen. Kersentaart Schwarzwälder Kirschtorte 3 eetlepels kirsch 1 blik morellen 3 eieren 120 gr witte suiker 1 koffielepel vanille-essence 100 gr bloem 50 gr cacaopoeder. Vulling: sap van de morellen 250 ml slagroom 50 gr bloemsuiker 2 eetlepels kirsch 25 gr chocolade marasquinkersen. Laat de morellen uitlekken, spaar het sap. Meng de morellen met de kirsch en laat 3 uur trekken, op kamertemperatuur. Doe de eieren in een kom en voeg de suiker en vanille-essence toe. Klop de eieren au bain-marie romig dik. Laat wat afkoelen. Meng de bloem met het cacaopoeder en zeef. Roer de bloem met cacao samen met de zachte boter onder het eimengsel en klop tot een homogeen deeg. Boter een cakevorm in, bestrooi met bloem en giet er het deeg in. Bak 40 min. in een voorverwarmde oven bij 180 C. Laat de taart afkoelen. Snijd de taart in drie lagen en besprenkel ze met het sap van de morellen. Vulling: klop de slagroom stijf, samen met de poedersuiker en de kirsch. Leg de onderste laag van de taart op een schotel en bestrijk met ¼ de van de slagroom en ¼ de van de morellen. Leg de tweede laag erop met opnieuw slagroom en morellen en dek af met de bovenste laag. Bestrijk ook de bovenkant en de zijkanten met slagroom. Rasp de chocolade en kleef de schilfers met behulp van een spatel zachtjes 3 tegen de zijkanten. Spuit de rest van de slagroom in toefjes boven op de taart. Versier verder met marasquinkersen en chocoladekrullen. Bewaar de taart koel. Kerstbrood Weihnachtsstollen 1 kg bloem 4 dl melk 100 gr gist 10 gr zout 100 gr boter 30 gr kristalsuiker 2 eieren 1 citroen 800 gr rozijnen 100 gr sukade 50 gr amandelen marsepein. Week de rozijnen in water. Giet de bloem in een kom. Los de gist op in wat melk met de suiker en giet bij de bloem. Voeg de eieren en de geraspte citroenschil toe en meng tot een glad deeg. Laat het deeg 15 min. rusten. Voeg de uitgelekte rozijnen, de sukade en de amandelen bij en meng goed. Verdeel het deeg in 4 bollen en laat opnieuw 10 min. rijzen. Vorm ovale stukken, rol uit tot 5 cm dik, leg in het midden een rolletje marsepein en plooi weer dicht. De zijkant goed aandrukken. Leg de broden op een ingevet bakblik en laat ze 20 min. rijzen. Bak min. in een voorverwarmde oven bij 180 C. Laat afkoelen en bestrooi rijkelijk met poedersuiker. Tekst Kristien Descheemaeker Foto s Emy Elleboog Duitse keuken In het noorden van het land onderging de keuken Deense invloeden, in het zuiden Franse. Duitsers zijn experts in het maken van ontelbare worstensoorten en zuurkool. De gerechten zijn meestal zwaar en overvloedig. Met Kerstmis hebben veel families hun eigen rituelen, ze worden aan de volgende generaties doorgegeven. Gans, karper en kerststollen zijn de traditionele feestgerechten. Specialiteiten rond het eindejaar Glühwein: zorgt ook bij ons voor de sfeer. Meestal rode maar ook witte wijn, gekruid met kaneel, kruidnagel, steranijs en citroenschil en gezoet met suiker of honing. Verwarmen tot 70 C. Niet koken! Lebkuchen: honingkoekjes, worden gegeten van november tot Nieuwjaar. Streuselkuchen: plaatkoek of taart van gistdeeg met verkruimeld beslag. Königsberger Klopse: pikante gehaktballetjes met romige kappertjessaus. Miltacher Sauerkraut: zuurkoolschotel met noedels. Spätzle: kleine knoedels, bereid van aardappelen, brood en griesmeel. Sukade: geconserveerde schil van de sukadevrucht, afkomstig van de Middellandse Zee. Is doorschijnend groen en bevat veel pectine en etherische oliën. Morel: zure, tamelijk harde kers (noordkriek). 4 23

24 TENTOONSTELLING Ontdek hoe dieren overleven in extreme omstandigheden. Survival in extreme omstandigheden Geen druppel water, een verzengende hitte of ijle lucht. Er zijn plekken op aarde waar mensen niet kunnen overleven. Nochtans is leven er wel degelijk mogelijk. Welke trucjes planten en dieren daartoe van stal halen, ondervind je in de tentoonstelling Over leven in het X-TREME in het Brusselse Museum voor Natuurwetenschappen. Of toch. Mensen kunnen wel overleven in extreme omstandigheden. Maar dan zijn hoogtechnologische hulpmiddelen onontbeerlijk. Denk maar aan de zuurstofmaskers die de piloten van straaljagers nodig hebben of aan de uitgebreide uitrusting tegen de koude van poolreizigers als Alain Hubert en Louis Beyens. Ook dieren en planten maken gebruik van gesofistikeerde hulpmiddelen om in extreme omstandigheden te leven. Vriestemperaturen Op Antarctica kan de temperatuur wel tot -89 C dalen. Hoe koud dat is, voel je meteen als je je hand op de ijsmuur legt. En dat een briesje de gevoelstemperatuur flink doet dalen, ondervind je ook aan den lijve. Geen pretje. De Eskimo die in het ijskoude water valt, overleeft met moeite tot hulp opdaagt. Tijdens je tentoonstellingsbezoek kan je ervoor zorgen dat hij het zolang mogelijk uithoudt. En dieren, hoe doen die dat? De zeehond heeft het lekker warm in de koude. Daarvoor zorgt zijn dikke speklaag. Vet geleidt warmte niet zodat de lichaamswarmte nauwelijks ontsnapt, al is het water nog zo koud. En wist je dat de Noord-Amerikaanse boskikker blijft leven zelfs als hij bevroren is? Amfibieën kunnen hun lichaamstemperatuur niet zelf regelen. Is het koud buiten, daalt hun lichaamstemperatuur gevoelig. De boskikker hoeft negatieve temperaturen niet te vrezen. Vriest het, voegt hij suiker toe aan zijn celinhoud waardoor enkel het vocht tussen de cellen en niet de cellen zelf bevriezen. Ingenieus, niet? IJle hoogten Zuurstof is leven. Per minuut heeft de mens gemiddeld een halve liter zuurstof nodig. Hoeveel zuurstof jij gebruikt, kan je testen. Op hoge plekken waar minder zuurstof in de lucht zit, kunnen mensen moeilijk overleven. We krijgen al snel last van hoogteziekte en verkiezen met zuurstofflessen te klimmen. Ook voor dieren is zuurstof essentieel. Toch slaagt de Indische gans erin de Himalaya op een hoogte van m probleemloos over te steken. Onmogelijk voor een mens. Om deze klus te klaren, is de gans uitgerust met speciale rode bloedcellen. De hemoglobine die de zuurstof vervoert, heeft een aangepaste structuur en kan zich veel makkelijker binden aan zuurstof. Ook de jak overleeft makkelijk op grote hoogten. De longen van dit dier zijn groter dan die van andere runderen van vergelijkbare grootte. Een 24 OKRA december januari 2009

25 Meer dan 120 jaar geleden leefde deze olifant in een Brusselse zoo. extra paar ribben geeft de longen meer plaats. Ook de luchtpijp is breder en soepeler waardoor een jak sneller kan ademen. Wist je trouwens dat jaks het moeilijk hebben om op geringe hoogte te overleven? Voor hen is zuurstofgebrek een tweede natuur, zuurstofrijke lucht daarentegen schept problemen. Pikkedonker Licht, nog een essentiële voorwaarde voor de mens. Zonder zou je ritme helemaal in de war raken en natuurlijk kan je niets zien. Ga zelf op ontdekkingstocht in een donkere grot of stuur je kleinkinderen op pad en ga na welke grotbewoners ze tegenkomen. Hun reukzin helpt hen misschien op weg. Sommige dieren maken van pikdonker geen probleem. Omdat ze geen ogen hebben bijvoorbeeld. Zoals de grotvissen in het aquarium. Andere dieren maken zelf licht, zoals de hengelvis. De vrouwtjes hebben een lantaarn op hun kop waarmee ze voedsel en mannetjes aantrekken. Voor het licht zorgen miljoenen lichtgevende bacteriën. Ook de vleermuis vindt feilloos haar weg en haar eten in het donker. Daarvoor zorgt haar sonar. Of je kleinkinderen ook zo goed horen en de vleermuis op het gehoor kunnen lokaliseren, testen ze zelf. Over leven in het X-TREME is een speelse en leerrijke ontdekkingstocht voor jong en oud. Je ontdekt niet alleen hoe dieren zich aan extreme omstandigheden aanpassen, je ervaart ook zelf wat daarvoor nodig is. Stap op blote voeten over heet zand, pomp in drie minuten 200 l water op, stel een dier samen dat makkelijk overleeft in de koude. Ga zelf op ontdekking! Tekst Nele Joostens Praktisch Tot 30 augustus 2009 in het Museum voor Natuurwetenschappen, Vautierstraat 29, 1000 Brussel, , W. Open van dinsdag tot vrijdag van 9.30 uur tot uur, zaterdag, zondag en tijdens de schoolvakanties van tot uur. Gesloten op 25 december en 1 januari. Tickets: 9 euro, senioren 8 euro, jongeren 6-17 jaar 6,50 euro, kinderen jonger dan zes gratis. OKRA-leden betalen slechts 7 euro, de kinderen (van 6-17 jaar) die hen vergezellen betalen slechts 5,50 euro. Kijk snel op blz. 37! Van rariteitenkabinet tot wetenschappelijke instelling In het Museum voor Natuurwetenschappen valt nog veel meer te ontdekken. Uiteraard is er de Galerij van de Dinosauriërs met dertig complete en originele skeletten van iguanodons. En er is ook de kleine maar fascinerende tentoonstelling over 250 jaar natuurwetenschappen. Aan de hand van veertien opmerkelijke stukken vertelt de tentoonstelling de geschiedenis van het museum maar ook de veranderende kijk op natuurwetenschappen. Een levensgrote opgezette olifant heet je welkom. Zo vreemd is dat niet. Aan het einde van de 19 de eeuw was er immers een zoo in het Leopoldpark achter het museum. Daar verbleef deze olifant. Na zijn dood in 1880 werd hij opgezet en verhuisde hij naar het museum. Een ander pronkstuk zijn de walvissen, opgegraven in Antwerpen. Je wandelt ook langs bewegende beelden van de laatste buidelwolf, een diersoort die nu enkel in de herinnering verder leeft. Met een bokaal met daarin vijftig zeldzame hagedissen, gevangen in 1970, werpt de tentoonstelling ook een blik op de interne keuken van de natuurwetenschappen. Nog niet zo lang geleden waren wetenschappers van oordeel dat ze zoveel mogelijk exemplaren moesten verzamelen. Gelukkig gebeurt dit nu niet meer. Deze tentoonstelling doet je meer dan eens je voorhoofd fronsen. Een aanrader! 25

26 FILM Muziek of politiek Voor de eindejaarsperiode hebben we twee boeiende films in petto. Een documentaire over een bijzonder koor waarvan je alleen maar vrolijk kan worden en een politieke film over het Duitsland van de jaren zestig en zeventig. Een hartverwarmend koor Dankzij de heropleving van het genre, duiken in de bioscoop steeds meer documentaires op. Een daarvan maakt nu zijn opwachting en is een absolute aanrader. heart is niet alleen de titel van deze film, maar meteen ook de naam van een Amerikaans koor. De gemiddelde leeftijd van de koorleden is 81 jaar. Als je verwacht dat dit koor enkel rustige liedjes uit de jaren veertig of vijftig zingt, heb je het goed mis. heart brengt op een schitterende manier pop en rock ten gehore. Het repertoire van het koor gaat van Sinéad O Connor over David Bowie tot Coldplay, Sonic Youth en Nirvana. Dat heart de teksten van de nummers op een verstaanbare manier brengt, is een groot pluspunt. De leeftijd van de vertolkers geeft de liedjes soms een extra betekenis en accent. De Britse cineast Stephen Walker volgt gedurende zeven weken de koorrepetities. De 53-jarige dirigent Bob Cilman bereidt zijn koor voor op een nieuw optreden. Stephen Walker brengt niet enkel de repetities in beeld maar zet ook de stap naar de woningen van de koorleden en de rusthuizen waar sommigen verblijven. Zo kan hij de humor en het enthousiasme waarmee ze tegen het leven aankijken goed belichten. De makers filmden echter ook in ziekenhuizen waar sommige koorleden werden opgenomen met onverwachte gezondheidsproblemen. Gezondheid is geen zeker gegeven op zulke hoge leeftijd. Tussen de repetities en interviews door, krijgen we stukjes te zien van videoclips en een optreden in een gevangenis. Beelden van de nieuwe show van heart die met een staande ovatie werd beloond, vormen de apotheose van deze hartverwarmende documentaire. De filmmakers nemen geen neerbuigende houding aan tegenover hun onderwerp. Ze benaderen de koorleden integendeel met veel respect voor hun persoon en hun prestaties. Dat levert een onweerstaanbare, frisse en sprankelende film op. heart is een echte opsteker voor wie ouder wordt. Je kan de film vanaf 24 december gaan bewonderen. Hedendaagse geschiedenis Eerder zin in een historisch drama? Dan moet je naar Der Baader Meinhof Komplex. Dat is de nieuwe film van de Duitse cineast Uli Edel. De prent veroorzaakte heel wat controverse in Duitsland op het moment dat hij daar uitkwam. Tegenstanders waren van oordeel dat Der Baader Meinhof Komplex de linkse militanten van de Baader-Meinhof groep te positief voorstelt. Maar de film is een indrukwekkend maar veeleer neutraal document geworden. Hij geeft een duidelijk beeld van de politieke geschiedenis van Duitsland in de jaren zestig en zeventig. Deze film loopt vanaf 10 december in de bioscoop. Tekst Willy Verbestel 26 OKRA december januari 2009

27 BOEKEN Dubbel origineel Je moet niet altijd boeken lezen waarvan je vooraf weet dat ze je ding zijn. Je mag wel eens buiten de lijntjes kleuren. In dit nummer brengen we twee romans die ons op het eerste gezicht niet konden bekoren maar die onze wereld wel vergrootten. Kwelgeest Het Nederlandse echtpaar Paul Verhuyck en Corine Kisling schrijft al jaren boeken, maar dan ieder afzonderlijk. Vorig jaar besloten de twee hun krachten te bundelen. Samen schreven ze Het leugenverhaal, een spannende roman over de graal en hun woonplaats in Zeeuws-Vlaanderen. Zopas verscheen Kwelgeest, hun tweede pennenvrucht. Het werd een origineel en leuk boek dat zich in de universiteitsstad Leiden afspeelt. Er komt zelfs een kleine oversteek naar Antwerpen aan te pas. De ondertitel van het boek zou Onder professoren kunnen luiden. Dat is een verwijzing naar de gelijknamige roman van Frederik Willem Hermans, maar Kwelgeest heeft een luchtigere inslag. In de vakgroep Westerse antropologie voeren enkele professoren onderzoek naar de figuur van Uilenspiegel. Dat zorgt voor wrevel en spanning. Bovendien heeft de Duitse onderzoeker Isfeld een unieke druk van Uilenspiegel in zijn bezit. Hij beschermt het werk angstvallig en stelt het niet ter beschikking voor onderzoek. Het hoofdpersonage, docent Job Deerlijk, raakt zodanig geobsedeerd door dit manuscript dat hij zelfs in de psychiatrie terechtkomt. Het boek kent verrassende wendingen. Zo vallen er enkele doden en legt een assistent van Deerlijk de verbanden bloot tussen Uilenspiegel, de geschiedenis van het tennis en het Nederlandse koningshuis. Raak je er niet meer uit wijs, lees dan dit boek. Kwelgeest is aangenaam en verrassend. Een roman voor wie op zoek is naar ontspanning. Vrije val Met haar tweede roman Speeldrift uit 2006, veroverde Juli Zeh de internationale boekenmarkt. De roman werd omschreven als een goed geschreven filosofische detective met oog voor psychologische details. Met haar recente boek Vrije val, gaat Zeh dezelfde toer op. Het is een roman voor wie zich graag laat bekoren door een vleugje filosofie. Maar het is ook een spannend verhaal, hoewel geen echte detective. Sebastian en Oscar zijn jeugdvrienden en vooraanstaande fysici. Maar hun ideeën groeiden steeds meer uit elkaar. Dat belet hen echter niet een keer per maand samen te komen. Sebastian is gelukkig getrouwd en heeft een zoon van tien, Liam. Oscar bleef een excentriek student en verstokt vrijgezel. Op een dag wordt Liam ontvoerd. De ontvoerders hebben één eis: Sebastian moet een vriend van zijn vrouw vermoorden. Als het kind na de moord wordt vrijgelaten, stapt Sebastian naar de politie. Inspecteur Riet houdt zich bezig met het onderzoek. Hij is een aanhanger van de filosofie van Kant en lost de ontvoering en moord op een niet-alledaagse manier op. Liefhebbers van thrillers zullen wat ontgoocheld achterblijven, ook omdat het boek nu en dan wat inspanning vergt. Er worden immers veel filosofische en wetenschappelijke gesprekken gevoerd. Ik las het boek met verwondering en nieuwsgierigheid. Aan originaliteit heeft deze roman geen gebrek. Tekst Hugo Verhenne en Annemie Verhenne < Paul Verhuyck en Corine Kisling, Kwelgeest, Arbeiderspers, Amsterdam/ Antwerpen, 2008, 357 blz., 18,95 euro. < Juli Zeh, Vrije val, Ambo, Amsterdam, 2008, 268 blz., 19,95 euro. 27

28 OKRA-REIZEN De wijde wereld in Al van OKRA-REIZEN geproefd? Groepsreizen dichtbij of ver weg, samen met leeftijdgenoten en door een van hen deskundig begeleid. Grasduin je even mee in het winteraanbod? Zin in een citytrip? New York van 5 tot 12 april 2009: euro in kamer met ontbijt. Marrakech van 22 tot 27 maart 2009: 650 euro in halfpension. Twee excursies inbegrepen. Sint-Petersburg van 20 tot 24 april 2009: euro in volpension. Bezoeken inbegrepen. Of heb jij je zinnen gezet op een verblijfsvakantie? Dominicaanse Republiek van 23 januari tot 7 februari 2009: euro in all inclusive. Maak jij liever een rondreis? Griekenland van 22 februari tot 1 maart 2009: euro in volpension. Israël van 19 tot 28 april 2009: euro in volpension. Bezoeken inbegrepen. Namibië van 5 tot 18 april 2009: euro in halfpension. Bezoeken inbegrepen. Syrië-Jordanië van 8 tot 22 maart 2009: euro in volpension. Bezoeken inbegrepen. Houd je van sportief? Leysin (Zwitserland) van 28 februari tot 7 maart 2009: 661 euro in volpension. Meer info over deze reizen vind je in de winterbrochure van OKRA-REIZEN. Heb je ze nog niet ontvangen? Vraag ze dan aan bij OKRA-REIZEN, Haachtsesteenweg 579, 1030 Schaarbeek, , lucie.vanhemelrijk@okra.be. Vraag bij je OKRA-regio (zie blz. 38) naar hun reisaanbod. En je OKRA-trefpunt organiseert boeiende daguitstappen ook dat is reizen! Vakantiebeurs 2009 Ben je al nieuwsgierig naar de nieuwe zomerbestemmingen 2009? De zomerbrochure zal eind januari beschikbaar zijn. Wie al meereisde met OKRA-Algemeen, krijgt ze automatisch thuisgestuurd. Wil je ook echt van het aanbod proeven voor je een bestemming kiest? Kom dan naar onze Vakantiebeurs. Die vindt plaats op zondag 1 februari 2009 van tot uur in Aeropolis, Haachtsesteenweg 579, 1030 Schaarbeek. Aan het station van Schaarbeek wacht een pendelbus je op. Je betaalt 1 euro voor de heen- en terugrit. Meer info: respectvol actief open kristelijk 28 OKRA december januari 2009

29 BOKRIJK BY NIGHT bokrijk by night... een mysterieuze avond vol legendes en verrassingen, ideaal als uitstap met je vereniging. Beleef een mysterieuze avond Zin in een spannend avondje uit? Dan kan je je deze winter maar beter naar Bokrijk reppen. Tijdens Bokrijk by Night staat de magie daar in de kijker. Mysteries en verrassingen troef dit najaar. Wanneer de duisternis valt en de mistslierten door de Limburgse bossen zweven, neem je maar beter de shuttle om je door het magische Bokrijk te voeren. Zo beland je in het Vlaanderen van weleer. Eindbestemming? Het huwelijksfeest van Anna en Jef. Waarom wordt er zo hevig geroddeld in het dorp? Wat is hier aan de hand? De stem van meester-verteller Herbert Flack begeleidt je tijdens je reis. Hij vertelt een verhaal van dwaallichtjes en Alvermannen. Na zo n magisch avondje Bokrijk by Night kan je proeven van de heerlijke culinaire formules in het prachtige kader van het Koetshuis. Ga je voor een creatief driegangenmenu of neem je genoegen met een kleine hap? Alles is mogelijk. Ook voor de kinderen is een aangepast menu voorzien. Bokrijk by Night kan je beleven met je familie, vrienden of verenigingsleden. Waarom maak je er geen arrangement van met overnachting in een van de naburige hotels? Na een verkwikkende nacht geniet je van een heerlijk uitgebreid ontbijt. De ideale start voor een uitstap in de omgeving. Combineer Bokrijk met shoppen in Hasselt of Maasmechelen Village. Praktisch Bokrijk by Night loopt nog tot 13 december 2008 en van 9 januari tot 21 maart De Bokrijk By Night shuttle rijdt uit op woensdag, donderdag, vrijdag en zaterdag. Vertrek elk uur vanaf of uur (in maart). De rit met de shuttle duurt ongeveer 1 uur. Een week op voorhand reserveren is noodzakelijk! Bokrijk by Night is niet geschikt voor kinderen jonger dan 6 jaar. Meer info of reserveren? Tel (tijdens kantooruren uur) bokrijksales@limburg.be. WINTERAVONDEN - SCHEMERWANDELINGEN - BEDRIJFSFEESTEN - CAFé EXPO - GROEPSARRANGEMENTEN spannend klank- en lichtspel smakelijke arrangementen & overnachting info of reserveren? tel (0) Domein Bokrijk, 3600 Genk E314 - uitrit 30 Park Midden Limburg bokrijk.be Een initiatief van de provincie Limburg 29

30 UIT In het spoor van de Remi Jeanne d Arc bevrijdde haar tijdens de Honderdjarige Oorlog. Men tooide haar kathedraal met het grootste aantal beelden in Europa. Aan hartstochtelijke bezoekers ontbloot ze graag een handvol art-decopareltjes. Reims een dot van een stad! Het is niet bepaald gezellig bij een temperatuur van - 4 C. Maar onderweg zijn er kroegen zat om op tijd en stond te ontdooien. We trekken onze sporen aan het toerismekantoor aan de voet van de kathedraal, de trekpleister van Reims. Het pas gerenoveerde en autovrij gemaakte voorplein schept licht en ruimte en geeft deze stad allure. Ook de meeste straten in de buurt laten de stad ademen. Dwalend door een compact vierkant waarbinnen alle interessante sites zich bevinden, doorloop je jaar geschiedenis. De kathedraal, een toonbeeld van gotische kunst, onderscheidt zich van alle andere in het land door haar magnifieke glasramen. Bovendien werden hier de koningen van Frankrijk gekroond. Rond 496 hield de heilige Remi hier Clovis boven de doopvont. De inktblauwe en bloedrode taferelen van het loodglas onthullen verhalen over dramatische heiligenlevens vol symboliek die steevast eindigden met een vreselijke marteldood. Vele ramen werden verwoest tijdens de oorlog en vervangen door schitterende moderne exemplaren, ontworpen door Marc Chagall. Wanneer na de middag het zonlicht door het venster van het hoofdportaal valt, begrijp je waarom het de titel van mooiste roosvenster van Frankrijk mee- 30 OKRA december januari 2009

31 De kathedraal bepaalt de skyline van Reims. kreeg. De kathedraal telt ook meer dan sculpturen die de catechismus uitbeelden. Merkwaardig en ongewoon zijn de beelden aan de binnenzijde van de façade. Onder de massaal aanwezige engelen boven het noordelijke portaal herken je vast de Glimlachende Engel. Zijn raadselachtige lach doet denken aan de Mona Lisa en is intussen bijna even beroemd. Carnegie financiert Naast de kathedraal bevindt zich het Paleis van de Tau. Dat dankt zijn naam aan de T-vorm, tau is immers de Griekse letter T. In 1138 werd het gebouw een aartsbisschoppelijk paleis, vandaag is het een museum. De Karel X-zaal is gewijd aan de beroemde kroning van Karel X die hier plaatsvond. In de prachtige Tauzaal bracht de koning de nacht door voor de kroning. Ze diende ook als banketzaal na het evenement. De wandtapijten uit de 15 de eeuw tonen episoden uit het leven van Clovis. Speciaal voor kerst pakt het paleis uit met een kerststallententoonstelling. Enkele straten verder ligt een mooi art-decomeesterwerk. In het interieur van de Carnegie-bibliotheek kom je ogen tekort. Vooral de gerestaureerde inkomhal imponeert. Blikvanger is de luster van glasmeester Jaques Simon. Ook de leeszaal boet niet in aan authenticiteit. Zelfs de pc zit vakkundig weggewerkt achter een originele houten wand. Na vier jaar sluiting kreeg het gebouw in 2005 zijn oorspronkelijke luister terug en is de geest van architect Max Sainsaulieu opnieuw voelbaar. Het gebouw dankt zijn naam aan Andrew Carnegie. Hij hoestte de centen op toen Reims volledig verwoest achterbleef na de Eerste Wereldoorlog. Vierhonderd architecten kregen trouwens carte blanche om Reims opnieuw vorm te geven. Stad van de Remi Tijd voor een eerste opwarmer. Champagne? probeert de ober van het Café du Palais terwijl hij laveert tussen de tafeltjes van een propvol, rokerig eetzaaltje. Non, merci. Het is iets te vroeg om er volop in te vliegen. Voorlopig volstaat hete thee. We kunnen er weer even tegen en wandelen naar de Place Royale, aangelegd ter ere van koning Louis XV. Van hier loop je in rechte lijn naar het Forumplein. Laat je verleiden door de charme van het Museum Hôtel Le Vergeur. De meest uitzonderlijke schenkingen aan dit museum waren de originele prenten van de Apocalyps en de Grote Passie van Albrecht Dürer. Loop door naar de Place de l Hôtel de Ville waar het stadhuis opdoemt. Via de Rue de Mars beland je op de Place de la République met zijn indrukwekkende Porte de Mars. Met zijn 33 m vormt de poort de grootste romaanse triomfboog ter wereld. Hij kwam tot stand tijdens de 3 de eeuw en was een van de vier toegangen tot de stad Durocortorum. Zo heette Reims in die tijd. Durocortorum was de hoofdstad van de provincie Belgica en de belangrijkste stad van de Remi, een Keltisch volk dat zich aan Julius Caesar onderworpen had. De middelste doorgang van de boog diende voor de karren en paardenspannen. De twee buitenste voor voetgangers. Onder het middelste gewelf zijn de groeven van de karrensporen nog zichtbaar. De rijke mythologische decors boven de gewelven zijn erg beschadigd. Je vraagt je af waarom men deze gewelven 13 m hoog maakte terwijl er vrachtwagens noch hijskranen bestonden. De grootheidswaan van de Romeinen kende blijkbaar geen grenzen. De Basiliek van Sint-Remi is de belangrijkste romaanse bedevaartkerk van Noord-Frankrijk. Hier ligt de heilige Remi begraven, die Clovis doopte. Paus Johannes-Paulus II reisde speciaal naar Reims voor de viering van de ste verjaardag van dit doopsel. Gril of vloek? Rond Kerstmis valt er in en rond Reims heel wat te beleven. s Avonds neemt de sfeer toe en stromen de straten vol volk. Gelukkig ligt ons hotel vlakbij het gezellige kerstdorp. Wie langs de meer dan 120 kerststalletjes wil struinen, duffelt zich maar beter warm in en mag af en toe nippen van een verwarmend drankje. De feeërieke paardenmolen draait zijn rondjes tot laat in de nacht. De kerstmarkt sluit zijn deuren pas rond uur. De winkels in deze straten blijven open tot uur. Biscuits Fossier: ambachtelijk werk. 31

32 UIT De sfeervolste kerstmarkt van het Noorden? Wie graag wat rond cruiset, kan de Chemin des crèches uitproberen. Deze kerststallentocht brengt je via Epernay, Châlons-en-Champagne en Fismes naar een veertigtal typische champagnedorpjes. Overal ontdek je leuke initiatieven, het ene al origineler dan het andere. Het loont de moeite onderweg even te stoppen aan het Wijngaardmuseum in Le Phare de Verzenay, een vuurtoren opgericht in Het museum nodigt je uit de fascinerende wereld van de vermaarde champagne te doorlopen. De molen van Verzenay behoort tot het historisch patrimonium van het huis Heidsieck. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was zijn ligging strategisch. Op de Berg van Reims tref je Les Faux de Verzy, enkele curieuze, spiraalvormig gedraaide eiken. Qua structuur verschillen ze totaal van gewone eiken. Grillen van de natuur of het resultaat van een vloek? Tot op vandaag een mysterie voor wetenschappers. Met meer dan achthonderd exemplaren telt dit bos de grootste verzameling ter wereld. In het midden van het reservaat laat een ontdekkingspad toe deze Faux van nabij te bewonderen. Kijk wel uit voor de Gauillots, de vreemde wezentjes die tussen Le Phare de Verzenay en Les Faux rondsluipen! Tekst en foto s Chris Van Riet Info Office de Tourisme, rue Guillaume de Machault 2, Reims, , Te bereiken Reims ligt in Noord-Frankrijk langs de A34-E46 op 240 km van Brussel. Kijk vlug op blz. 35 en maak kans op een gratis weekend voor twee personen in Reims Escapade en Champagne. God, wat moet ik daar van denken? De wereld lijkt elke dag complexer te worden. Steeds meer hete hangijzers die overal opduiken. Van u wordt verwacht dat u over al die zaken een gefundeerde mening hebt. Tertio kan u daarbij helpen: een opinieweekblad dat de wereld bekijkt vanuit een open, christelijk en humanistisch perspectief. Met elke week eigenzinnige reportages, interviews, achtergrond en duiding over een brede waaier actuele thema s - ook nieuwsfeiten en zingevingsvragen die buiten het beeld van de gewone media vallen. Zin om enkele nummers kritisch te lezen? Maak extra voordelig kennis met Tertio. Ja, ik wil Tertio 5 weken voor slechts 7 euro 10 maanden + 2 maanden gratis. Ik ontvang Tertio een heel jaar lang voor maar 69,50 i.p.v. 95,50 euro en bespaar 26 euro Naam Straat Postcode Datum / Gemeente / Handtekening Voornaam Nr Bus Terugsturen naar Tertio, Frarynlaan 75, 2050 Antwerpen of faxen naar U kunt ook bellen naar of intekenen via onze website Aanbod geldig tot 1 juni TERTIO Geloofwaardig A306

33 SPEEL EN WIN 88 winnaars! Winnaars kruiswoord oktober Meer dan deelnemers! Wie wint een overnachting in Best Western Hotel Arlux? Smets uit Tervuren Wie kan er naar het Museum Mayer van den Bergh? Lieve Vandenbussche uit Schoten, Gentil Van Nevel uit Oedelem, Yvonne Van De Keere uit Borsbeke, Marida Poelmans uit Neerpelt, Roger De Grauwe uit Schellebelle, Rosa Vanzieleghem uit Lichtervelde, Hilde Grote uit Voorhout, Van Geest uit Kaulille, Lutgarde Claeys uit Lembeke, Paula Jorissen uit Brasschaat Wie wint een duoticket voor het Modemuseum Hasselt? Germain Caesteker uit Veurne, Bundervoet uit Zaffelare, Jean Depraetere uit Avelgem, Lina Van Malderen uit Borgerhout, Marie-Jeanne De Moor uit Melle, Suzanna D Hondt uit Grembergen, Marie De Paepe uit Keerbergen, Lea De Nil uit Temse, Vic Boyens uit Antwerpen, Rosa Schatteman uit Lochristi, Marcel De Lie uit Roeselare, Gilbert Allegaert uit Sint-Amandsberg, Liselotte Werner uit Reningelst, Hubert De Schepper uit Beveren-Waas, Rosa Bollen uit Vorselaar Wie kan naar de tentoonstelling Boeddha s glimlach? Germaine Boeckx uit Westerlo, Freddy De Roover uit Hofstade, Vic Verbiest uit Mechelen, Bertha Willemen uit Antwerpen, Eric Arnaert uit Dranouter Voor wie is de waardebon van 125 euro? Maurits Castelein uit Waregem Wie kan beginnen in Het recht op terugkeer? Jozef Engelbeen uit Deerlijk, Hubert Ceuppens uit Sterrebeek, Guido Speytebroodt uit Knokke-Heist, Clement Bierkens uit Mol, Roger Dierickx uit Waarschoot, François Reunis uit Nieuwkerken- Waas, François Theodoor Driesen uit Opglabbeek, Marie-Louise Branders uit Aarschot, Georges Blondeel uit Aarsele-Tielt, Lieve Misselyn uit Oostende Voor wie is De stoel van Elijah? Karel Streitz uit Wilrijk, Jacqueline Vander Linden uit Denderwindeke, Rita Seaux uit Roeselare, Antoine D Haeyere uit Zomergem, Angèle Torfs uit Hever, Magda Baetens uit Baasrode, Livia Petran uit Antwerpen, Christiane De Mul uit Puurs, Hortans Van Riet uit Steenhuffel, Anita Peters uit Oosterzele Wie wint De dochters van Olga? Josefa Lambrechts uit Geel, Demartin uit Buizingen, Maria Roete uit Evergem, Jos Fierens uit Mortsel, Martha De Weerdt uit Kontich, Leonard De Nutte uit Reet, Eric De Clerck uit Oeselgem, Cecile Stroom uit Beveren-Yzer, Eric Van Daele uit Ertvelde, André Knockaert uit Brugge Wie kan beginnen in Actief genieten in groen Vlaanderen? Cornelia Thys uit Bilzen, Josephus Verbiest uit Mortsel, Norbert Vandercruyssen uit Deerlijk, Lieve Rooms uit Ruddervoorde, Marc Arickx uit Kanegem Wie krijgt een Wandelgids provincie Antwerpen? Annie Somers uit Turnhout, Marcel Spaepen uit Boechout, Eliane D Eer uit Kruibeke, Rita Vancouillie uit Eernegem, Dina Lattre uit Ledegem, André Viane uit Diksmuide, Liesbet Van Craenendonck uit Halle-Zoersel, Rigo Veulemans uit Bierbeek Wie wint een exemplaar Wandelvakanties dicht-bij-huis? Ludwig De Bock uit Vrasene, Emiel Vermoesen uit Edegem, Jenny Claes uit Koekelare, Paula Van Damme uit Temse, Marcel Den Hond uit Laakdal Wie kan er beginnen in Een huis voor alle seizoenen? Marcel Heynderickx uit Wommelgem, Viviane Alleweireldt uit Nieuwpoort, Bertha Beersaerts uit Bertem, Madeleine Leemans uit Oostende, André Van Der Auwera uit Herentals, Daniel Senaeve uit Eernegem Voor wie is Decoratief verven? Helene Koolen uit Meeuwen-Gruitrode, Maria De Rycke uit Sint- Amandsberg Oplossing: Turkije. Antwoord op de schiftingsvraag: Samancha De Sprakeloosheid der Dinghen Stille ve n s Er i c De Vree Museum Mayer van den Bergh Lange Gasthuisstraat 19, 2000 Antwerpen Eric De Vree, Tuitschoen uit het Museum Mayer van den Bergh, 2008, artrevisited.com

34 SPEEL EN WIN Winnaars oktober 2008 op blz. 33! HORIZONTAAL 1 bijwoord 4 vis 8 plaats in Frankrijk 11 optocht 13 edelsteen 15 uitroep van afkeer 17 sierplant 18 windrichting 20 bevroren water 21 zwak 22 plaats in Engeland 24 van geringe dichtheid 25 sportartikel 27 per jaar 28 naschrift 29 aflevering (afk.) 31 Bijbelse figuur 33 Europeaan 35 Europese hoofdstad 37 pas die toegang geeft tot de skiliften 39 vracht 40 vroeger 41 Pools componist 44 periode voor kerst 48 geniaal persoon 49 bevel 51 bloedstelpend middel 52 oude inhoudsmaat 53 uitroep 54 ter gedachtenis 56 vreemde munt 57 dierengeluid 58 spelonk 60 kier 62 uitwendig gebruik 64 boom 66 maand 67 ter waarde van (afk.) 68 uitstapje 70 gebruik, gewoonte 72 chic feest 73 stemming 74 vuur. VERTICAAL 1 bij het genoemde 2 uitroep 3 met onderschrift 4 ijsdek aan elk van de polen 5 muziekfiguurtje 6 het Oosten 7 test 8 me 9 enzovoort 10 deel van de voet 12 vogel 14 bruto 16 rokersgerei 19 deel van een sportveld 21 zekering 23 voeg 26 staat in de VS 30 kapper 31 verbrandingsrest 32 land 34 por 35 bamboebeer 36 soortelijk gewicht 38 vreemde munt 39 Bijbelse figuur 41 centigram 42 afkeer 43 klanknabootsing 45 primitief vaartuig 46 ongebruikt 47 ten name 49 hondenras 50 soort vliegtuig 53 vakje 55 doorgaans 57 Europeaan 59 bedorven 61 tijdperk 63 een moment 65 al te goed mens 67 ogenblik 69 dierengeluid 71 u (ouderwets). Kruiswoordraadsel Stuur je oplossing naar OKRA-magazine, Kruiswoord december 2008 januari 2009, PB 40, 1031 Brussel, voor 31 januari De winnaars verschijnen in het maartnummer Voeg één postzegel van 0,54 euro toe (niet vastkleven). Oplossing kruiswoord december januari Naam: Straat: Nr.: Postnr.: Tel.: Woonplaats: OKRA-lidnummer of trefpuntnummer: Schiftingsvraag: hoeveel Belgische atleten namen in 2008 deel aan de Paralympics? 34 Vergeet niet een postzegel van 0,54 euro toe te voegen! OKRA december januari 2009

35 Sudoku Alle cijfers van 1 tot en met 9 moeten één keer voorkomen in alle kolommen, in alle rijen en in elk van de 9 vierkantjes van 3 keer 3 vakjes. 28 prijzen! Waardebon voor een arrangement in Reims Escapade en Champagne voor twee personen. 3 dagen, 2 nachten in een tweepersoonskamer met ontbijt in een driesterrenhotel audiovisueel bezoek aan de kathedraal bezoek aan de kelders van een groot Champagnehuis gevolgd door een degustatie een fles champagne voor twee 26 boeken 10 exemplaren van Kwelgeest van Kisling & Verhuyck. Waarde 18,95 euro. 5 exemplaren van Vrije val van Juli Zeh. Waarde 19,95 euro. 5 exemplaren van De stilte van het woord van Jeroen Witkam. Waarde 12,95 euro. 5 exemplaren van Heb vertrouwen, 365 teksten voor elke dag van het jaar van Johannes Paulus II. Waarde 19,95 euro. 1 exemplaar van Nieuwjaarsbrieven van 1746 tot nu van Nelly Haelterman. Waarde 19,95 euro. Ravelingen speel en win Waardebon van 125 euro Te gebruiken in De Kinkhoorn, Ravelingen of Ol Fosse d Outh. Een heerlijk ontspannend verblijf gegarandeerd. Aan zee of in de Ardennen. Info De Kinkhoorn, Zeedijk 330, 8400 Oostende, , fax , receptie@dekinkhoorn.be, Ravelingen, Zeedijk 290, 8400 Oostende, , fax , info@ravelingen.be, Ol Fosse d Outh, rue Ol Fosse d Outh 1, 6660 Houffalize, , fax , olfosse@olfossedouth.com, De Kinkhoorn 35