Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Transcriptie

1 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: de Algemene Vergadering en de Raad van Commissarissen van N.V. Luchthaven Schiphol Verklaring over de jaarrekening 2015 Oordeel Naar ons oordeel: geeft de geconsolideerde jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van N.V. Luchthaven Schiphol per 31 december 2015 en van het resultaat en de kasstromen over 2015, in overeenstemming met de International Financial Reporting Standards zoals aanvaard binnen de Europese Unie (EU-IFRS) en met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW); geeft de enkelvoudige jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van N.V. Luchthaven Schiphol per 31 december 2015 en van het resultaat over 2015 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Wat we gecontroleerd hebben Wij hebben de in dit jaarverslag op pagina 137 tot en met 210 opgenomen jaarrekening 2015 van N.V. Luchthaven Schiphol (de vennootschap) te Schiphol gecontroleerd. De jaarrekening omvat de geconsolideerde en de enkelvoudige jaarrekening. De geconsolideerde jaarrekening bestaat uit het geconsolideerd overzicht financiële positie per 31 december 2015, de geconsolideerde winst-en-verliesrekening, het geconsolideerd overzicht van het totaalresultaat, het mutatieoverzicht van het geconsolideerde eigen vermogen en het geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2015 en de toelichting met een overzicht van de belangrijke grondslagen voor financiële verslaggeving en overige toelichtingen. De enkelvoudige jaarrekening bestaat uit de enkelvoudige balans per 31 december 2015, de enkelvoudige winsten-verliesrekening over 2015 en de toelichting met een overzicht van de belangrijke grondslagen voor financiële verslaggeving en overige toelichtingen. De basis voor ons oordeel Wij hebben onze controle uitgevoerd volgens het Nederlands recht, waaronder ook de Nederlandse controlestandaarden vallen. Onze verantwoordelijkheden op grond hiervan zijn beschreven in de sectie Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening. Wij zijn onafhankelijk van N.V. Luchthaven Schiphol zoals vereist in de Verordening inzake de onafhankelijkheid van accountants bij assurance-opdrachten (ViO) en andere voor de opdracht relevante onafhankelijkheidsregels in Nederland. Verder hebben wij voldaan aan de Verordening gedrags- en beroepsregels accountants (VGBA). Wij vinden dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.

2 Controleaanpak Samenvatting Materialiteit van EUR 15 miljoen 3,1% van resultaat voor belastingen Investeringen in operationele activa Vastgoedbeleggingen Verkoop van Schiphol Airport Retail 92% van de geconsolideerde netto-omzet 97% van de geconsolideerde activa Materialiteit Afwijkingen kunnen ontstaan als gevolg van fraude of fouten en zijn materieel indien redelijkerwijs kan worden verwacht dat deze, afzonderlijk of gezamenlijk, van invloed kunnen zijn op de economische beslissingen die gebruikers op basis van deze jaarrekening nemen. De materialiteit beïnvloedt de aard, timing en omvang van onze controlewerkzaamheden en de evaluatie van het effect van onderkende afwijkingen op ons oordeel. Op basis van onze professionele oordeelsvorming hebben wij de materialiteit voor de jaarrekening als geheel bepaald op EUR 15 miljoen (2014: EUR 15 miljoen). Voor de bepaling van de materialiteit wordt uitgegaan van het resultaat voor belastingen en de materialiteit bedraagt 3,1% daarvan (2014: 4,3%). Hoewel het resultaat voor belastingen is gestegen ten opzichte van 2014, hebben wij de materialiteit als absoluut bedrag niet verhoogd. Hierbij hebben wij in overweging genomen dat het resultaat voor belastingen elementen bevat die niet maatgevend zijn voor het activiteitenniveau van de onderneming, zoals de herwaardering op vastgoedbeleggingen en het verkoopresultaat met betrekking tot Schiphol Airport Retail. Wij houden ook rekening met afwijkingen en/of mogelijke afwijkingen die naar onze mening voor de gebruikers van de jaarrekening om kwalitatieve redenen materieel zijn. Wij hebben met de Raad van Commissarissen afgesproken dat wij aan de raad tijdens onze controle geconstateerde afwijkingen boven de EUR 0,8 miljoen (2014: EUR 0,8 miljoen) rapporteren aan hen alsmede kleinere afwijkingen die naar onze mening om kwalitatieve redenen relevant zijn. Wij hebben geen niet gecorrigeerde afwijkingen boven de EUR 0,8 miljoen gerapporteerd. Reikwijdte van de groepscontrole N.V. Luchthaven Schiphol staat aan het hoofd van een groep van entiteiten (groepsonderdelen) die activiteiten verricht in de Business Areas Aviation, Real Estate, Consumer Products & Services en Alliances & Participations. De financiële informatie van deze groep is opgenomen in de jaarrekening van N.V. Luchthaven Schiphol. Gegeven onze eindverantwoordelijkheid voor het oordeel zijn wij verantwoordelijk voor de aansturing van, het toezicht op en de uitvoering van de groepscontrole. In dit kader hebben wij de aard en omvang bepaald van de uit te voeren werkzaamheden voor de groepsonderdelen. Bepalend hierbij zijn de omvang en/of het risicoprofiel van de groepsonderdelen of de activiteiten. Op grond hiervan hebben wij de groepsonderdelen geselecteerd waarbij een controle of beoordeling van de volledige financiële informatie of specifieke posten noodzakelijk was. De groepscontrole heeft zich met name gericht op de significante onderdelen op locatie Amsterdam Airport Schiphol, met activiteiten binnen de segmenten Aviation, Real Estate en Consumer Products & Services. Ten aanzien van de op locatie Schiphol gevestigde activiteiten hebben wij zelf controlewerkzaamheden uitgevoerd.

3 De controlewerkzaamheden met betrekking tot een aantal buitenlandse activiteiten in de Business Area Alliances & Participations zijn uitgevoerd door lokale accountants. Dit geldt bijvoorbeeld voor het belang in en de resultaatbijdragen uit de deelnemingen in Aéroport de Paris en Brisbane Airport. De uitkomsten van hun werkzaamheden zijn besproken gedurende conference calls en beoordeeld op basis van onder andere de aan ons gerapporteerde bevindingen, waarom wij hebben gevraagd via specifiek voor dit doel opgestelde instructies. Bij andere onderdelen, waaronder de activiteiten op Terminal 4 van JFK IAT, hebben wij zelf specifieke controlewerkzaamheden uitgevoerd. Onze bovenstaande aanpak heeft geresulteerd in een dekking van 92% van de totale netto-omzet en 97% van de totale activa. Door bovengenoemde werkzaamheden bij de genoemde groepsonderdelen, gecombineerd met cijferanalyses met betrekking tot activiteiten buiten de locatie Amsterdam Airport Schiphol (AAS), hebben wij voldoende en geschikte controle-informatie met betrekking tot de financiële informatie van de groep verkregen om een oordeel te geven over de jaarrekening. Totaal activa Netto-omzet Onderdelen met accountantscontrole Specifieke controlewerkzaamheden Overige werkzaamheden Onderdelen met accountantscontrole Specifieke controlewerkzaamheden Overige werkzaamheden De kernpunten van onze controle In de kernpunten van onze controle beschrijven wij zaken die naar ons professionele oordeel het meest belangrijk waren tijdens onze controle van de jaarrekening. De kernpunten van onze controle hebben wij met de Raad van Commissarissen gecommuniceerd, maar vormen geen volledige weergave van alles wat is besproken. Wij hebben onze controlewerkzaamheden met betrekking tot deze kernpunten bepaald in het kader van de jaarrekeningcontrole als geheel. Onze bevindingen ten aanzien van de individuele kernpunten moeten in dat kader worden bezien en niet als afzonderlijke oordelen over deze kernpunten. Investeringen in operationele activa juistheid van activeringen De posten Activa ten behoeve van operationele activiteiten (activa in gebruik) en Activa in aanbouw ten behoeve van operationele activiteiten bedragen samen 47% van het geconsolideerde balanstotaal. Als onderdeel van het Masterplan investeert Schiphol in operationele capaciteit en kwaliteit en voert daartoe grote en complexe verbouwingen en vernieuwingen uit. Zoals opgenomen op pagina 171 van de jaarrekening, zijn er in 2015 investeringsuitgaven geactiveerd als onderdeel van de Activa in aanbouw tot een bedrag van circa EUR 407 miljoen. In onze controle is het onderscheid tussen investeringen en operationele kosten van belang: operationele kosten hebben een direct effect op het resultaat voor belastingen, terwijl investeringen pas op termijn, via afschrijvingen vanaf ingebruikname, tot een effect op het resultaat voor belastingen leiden. Wij hebben controles uitgevoerd gericht op de opzet, het bestaan en de werking van de interne controlemaatregelen in het inkoop- en investeringsproces. Voor Activa in aanbouw hebben wij de juistheid van nieuwe investeringen en terechte activering daarvan (in plaats van operationele kosten) getoetst door middel van steekproeven op de investeringsuitgaven en de bijbehorende geregistreerde goederenontvangsten en ontvangen facturen. Overboekingen van activa in aanbouw naar activa in gebruik hebben wij gecontroleerd, op basis van deelwaarnemingen, aan de hand van onder meer intern goedgekeurde opleverprotocollen.

4 Verder hebben wij werkzaamheden verricht om te kunnen steunen op in dit gebied aanwezige application controls in IT systemen, zoals goedkeuring van investeringsfacturen en automatische afstemming van facturen met bestellingen en goederenontvangsten (de zogenaamde three-way-match ). Tevens hebben wij specifieke aspecten van de algemene IT beheersmaatregelen beoordeeld, waaronder de inrichting van gebruikersprofielen in de IT-omgeving die functiescheiding in de IT-omgeving moeten waarborgen. Ten aanzien van het project Central Security Non-Schengen hebben wij onderkend dat de intensiteit van projectactiviteiten is toegenomen richting de datum van ingebruikname van 3 juni Daarom hebben wij in onze controle specifiek aandacht besteed aan interne beheersing van projectuitgaven, (meerwerk)afrekeningen en activeringen rondom deze datum. Schiphol heeft specifieke interne controlemaatregelen geïmplementeerd gericht op de beheersing van de totale projectuitgaven. Op basis van de hieruit opgedane ervaringen zijn leerpunten geïdentificeerd ten aanzien van het samenspel tussen projectadministratie en financiële administratie die, tezamen met de evaluatie zoals genoemd op pagina 95 van het verslag van de Raad van Commissarissen, zullen worden toegepast in toekomstige projecten. Vastgoedbeleggingen worden gewaardeerd tegen reële waarde, op basis van onder meer externe taxaties De post Vastgoedbeleggingen bedraagt 22% van het geconsolideerde balanstotaal en wordt gewaardeerd tegen reële waarde. De resultaten uit waardeveranderingen over 2015 bedragen EUR 67 miljoen positief. Bij de bepaling van reële waarde zijn veronderstellingen en inschattingen noodzakelijk; een zekere mate van subjectiviteit is hieraan inherent. Dit is door Schiphol onderkend bij de uiteenzetting over kritische beoordelingen en inschattingen zoals opgenomen op pagina 155 van de jaarrekening. De reële waarde wordt, zoals ook toegelicht op pagina 147 van de jaarrekening, bepaald aan de hand van taxaties van onafhankelijke externe taxateurs. Voor de waardering is een inschatting gemaakt van verwachte toekomstige kasstromen en risico s. Wij hebben ons verdiept in het proces van totstandkoming van de waarderingen en de daarin opgenomen beheersingsmaatregelen. Daarbij hebben wij ons onder meer gericht op de opdracht die Schiphol heeft verstrekt aan de externe taxateurs, de gehanteerde methoden en definities en de interne analyses van de uitkomsten van taxaties. De door Schiphol aan taxateurs aangeleverde informatie en de definitieve uitkomsten van de waarderingen zijn door ons gecontroleerd. Daarbij hebben wij gebruik gemaakt van onze eigen waarderingsspecialisten, ter toetsing van de gehanteerde modellen en veronderstellingen. Verder hebben wij werkzaamheden verricht gericht op de logische toegangsbeveiliging met betrekking tot het aanwezige vastgoed IT systeem. Dit systeem wordt gebruikt ten behoeve van de exploitatie van de vastgoedportefeuille. Daarnaast bevat het de basisinformatie, zoals contractgegevens, die als input worden gebruikt voor het taxatieproces. Wij hebben met behulp van IT auditors getoetst of wijzigingen in basisinformatie zijn aangebracht door hiertoe geautoriseerde personen. Verkoop van aandelen Schiphol Airport Retail (SAR) leidt tot een boekwinst die gedeeltelijk bestaat uit een herwaardering van het resterende belang In 2015 heeft Schiphol een belang van 60% in SAR verkocht en houdt hierna nog een belang van 40%. Deze transactie heeft geleid tot een boekwinst van EUR 50 miljoen en is toegelicht op pagina 157 van de jaarrekening. Vanuit het perspectief van de jaarrekening is deze transactie complex, onder andere doordat deze boekwinst EUR 20 miljoen bevat door de herwaardering naar reële waarde van het resterende door Schiphol gehouden belang van 40%. Wij hebben aan de hand van contracten vastgesteld dat Schiphol 60% van de aandelen in SAR heeft verkocht en hierdoor niet langer overheersende zeggenschap heeft in SAR maar gezamenlijke zeggenschap. Wij hebben vastgesteld dat Schiphol, conform de verslaggevingsstandaarden, het resterende belang van 40% op de transactiedatum heeft opgenomen tegen de reële waarde, waarna in het vervolg de equity methode wordt toegepast. Bij de controle van de reële waarde van dit belang hebben wij aansluiting gezocht met het proportionele deel van de overeengekomen prijs voor de verkoop van 60% van de aandelen.

5 Tot slot hebben wij vastgesteld dat het effect van de verkoop, inclusief de herwaardering naar reële waarde van het resterende belang, en de resulterende boekwinst van EUR 50 miljoen is verwerkt in overeenstemming met de grondslagen zoals toegelicht op pagina 149 van de jaarrekening. Verantwoordelijkheden van de directie en de Raad van Commissarissen voor de jaarrekening De directie is verantwoordelijk voor het opmaken en het getrouw weergeven van de jaarrekening in overeenstemming met EU-IFRS en met Titel 9 Boek 2 BW en voor het opstellen van het jaarverslag in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. In dit kader is de directie verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing die de directie noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fouten of fraude. Bij het opmaken van de jaarrekening moet de directie afwegen of de onderneming in staat is om haar werkzaamheden in continuïteit voort te zetten. Op grond van genoemde verslaggevingsstelsels moet de directie de jaarrekening opmaken op basis van de continuïteitsveronderstelling, tenzij de directie het voornemen heeft om de vennootschap te liquideren of de bedrijfsactiviteiten te beëindigen of als beëindiging het enige realistische alternatief is. De directie moet gebeurtenissen en omstandigheden waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de onderneming haar bedrijfsactiviteiten in continuïteit kan voortzetten, toelichten in jaarrekening. De Raad van Commissarissen is verantwoordelijk voor het uitoefenen van toezicht op het proces van financiële verslaggeving van de vennootschap. Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening Onze verantwoordelijkheid is het zodanig plannen en uitvoeren van een controleopdracht dat wij daarmee voldoende en geschikte controle-informatie verkrijgen voor het door ons af te geven oordeel. Onze controle is uitgevoerd met een hoge mate maar geen absolute mate van zekerheid, waardoor het mogelijk is dat wij tijdens onze controle niet alle fouten en fraude ontdekken. Voor een nadere beschrijving van onze verantwoordelijkheid ten aanzien van een controle van de jaarrekening verwijzen wij naar de website van de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA). Verklaring betreffende overige door wet- of regelgeving gestelde vereisten Verklaring betreffende het jaarverslag en de overige gegevens Wij vermelden op basis van de wettelijke verplichtingen onder Titel 9 Boek 2 BW (betreffende onze verantwoordelijkheid om te rapporteren over het jaarverslag en de overige gegevens): dat wij geen tekortkomingen hebben geconstateerd naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de door Titel 9 Boek 2 BW vereiste overige gegevens zijn toegevoegd; dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening. Benoeming Wij zijn door de Algemene Vergadering op 10 februari 2014 benoemd voor een termijn van drie jaar als accountant van N.V. Luchthaven Schiphol voor de controle vanaf het boekjaar 2014 en zijn sindsdien de externe accountant. Amstelveen, 18 februari 2016 KPMG Accountants N.V. E. Eeftink RA