Patagonië Wandelen, Chili en Argentinië

Transcriptie

1 Praktische informatie bij het artikel De mooiste parken van Patagonië Wandelen, Chili en Argentinië De gebieden Er naar toe Uitrusting Cultuur Kaarten en gidsen Adressen en sites De Tocht Lengte tocht Samenstelling: Jan Knaapen De feiten Activiteit Wandelen Land Chili en Argentinië Het gebied Patagonië De tochten Een 4 6 daagse trektocht door Parque Nacional Los Glaciares in Argentinië en een 6 10 daagse trektocht door Parque Nacional Torres del Paine in Chili. Afstanden Los Glaciares ca 70km en Torres del Paine ca 90 km De gebieden Los Glaciares Parque Nacional Los Glaciares bestaat, zoals de naam al aangeeft, voor het grootste deel uit gletsjers. Het beslaat een flink deel van de zuidelijke Patagonische ijskap, de 2600 km2 grote Campo de Hielo Sur. De uitlopers hiervan omarmen enkele hoge pieken die ook in de ijstijden het hoofd boven water (ijs) wisten te houden: de Mt. Fitzroy (3405 m) en de Cerro Torre (3102 m). De overgang van lage steppe (de pampa) via gedrongen beuken bossen naar de grillige wereld van rotsen en ijs, die hier over een korte afstand plaats vindt, is het USP van dit aprk. Bovendien kun je op korte afstand, bij de Perito Moreno-gletsjer, heel gemakkelijk dicht bij de ijskap en één van haar grootste afvoerkanalen komen. Torres del Paine Parque Nacional Torres del Paine markeert de laatste hoge uitlopers van de Andes in Zuid-Patagonië. Het ligt op de overgang van gematigd/subantarctisch regenwoud (aan de westkant) naar koude steppe (de pampa) aan de oostkant, zoadat beide landschaptypen hier te vinden zijn. De granietbergen zijn uiterst scherp verweerd en daardoor heel pittoresk. Vele ervan zijn bovendien nog voorzien van een donkere kap van harder materiaal (schisten), wat ze een sprookjesachtig aanzien geeft. Kortom: :51:59

2 Zwaarte/ Moeilijkheidsgraad Los Glaciares is licht tot middelzwaar qua afstanden en hoogtemeters, technisch niet moeilijk. Torres del Paine is een middelzwaar tot zware tocht afhankelijk van het rugzakgewicht. Belangrijkste tegenstander in beide tochten zijn de weersomstandigheden (de wind). De paden zijn goed. Enige technische lastige passages zijn omgevallen bomen en een stuk glibberig en steil bos in Torres del Paine. Navigatie Beide tochten zijn geheel gemarkeerd en met (lokaal verkrijgbare) kaart en GPS makkelijk te vinden Beste tijd December medio april. December en januari zijn erg druk Overnachten Los Glaciares: verschillende accommodatie in El Calafate (aan de dure kant)en in El Chalten. In Chalten zijn campings, hotels, pensions etc. Op de trek is het kamperen, alleen bij Piedra del Fraille is een (particuliere) hut. Torres del Paine: Puerto Natales heeft eenvoudige hotels en guesthouses, op de trek kamperen en hutten. één van de meest spectaculaire parken van Zuid-Amerika. Het park is bovendien een uitstekende plek om de wilde fauna van Patagonië te zien: guanaco s (wilde lama s), de majestueuze condor en Patagonische vossen kun je bijna niet missen. En het is erg rijk aan (water)vogels. Er naar toe Voor Torres del Paine vlieg je naar Santiago de Chile met bijvoorbeeld Iberia of KLM. En dan met LAN Chile verder naar Punta Arenas ( Vandaar gaan dagelijks bussen naar Puerto Natales, waar de bussen naar Torres del Paine vertrekken (2,5 uur). Wil je (ook) naar Los Glaciares dan is vliegen via Buenos Aires ook een optie (met o.a. Iberia, KLM, Alitalia, Lufthansa), en dan verder naar Calafate met Aerolineas Argentinas ( Vanhier brengen bussen je voor een paar euro naar El Chalten (Los Glaciares) en Puerto Natales (3 uur). Aerovias DAP biedt chartervluchten aan tussen Punta Arenas, Puerto Natales en El Calafate. Bij helder weer waanzinnig mooi ( Tussen de beide parken reis je het makkelijkst en goedkoopst per bus via El Calafate. Uitrusting Wees voorbereid op zowel stromende regen als brandende zon en temperaturen van even boven het vriespunt tot maximaal 25 graden, en altijd wind. Werken in laagjes dus want onder je regenjas ga je flink transpireren als je alleen een dikke fleece bij je hebt. Het zwaardere type bergschoenen en een hoed of pet tegen regen en zon spreken voor zich. Reken ook qua EHBO-middelen niet op anderen of de hutten. Schone brandstoffen zijn in Zuid-Amerika nauwelijks te verkrijgen, zodat de meeste branders van het type Whisperlite e.d. (dus ook van andere merken) al snel verstopt raken. Na twee maanden Patagonië hadden wij het helemaal gehad met steekvlammen, beroete handen en kleren en schoonmaakoperaties in regen en sneeuw. Een voor twee tientjes in een jacht&viswinkel gekocht gasbrandertje dat liep op de bekende 20% propaan/80% butaan gasmengsels heeft ons de resterende twee maanden probleemloos gediend(en nog steeds). De tankjes zijn goed verkrijgbaar. Cultuur Chilenen en Argentijnen zijn verschillend, ook al wonen ze soms maar twintig kilometer van elkaar. Je mag zelf uitvinden wie je het prettigst in de omgang vindt. Hoewel wij overal hartelijkheid en een coöperatieve instelling tegenkwamen, waren we vooral gecharmeerd van het bescheiden en nuchtere karakter van de Patagonische Chilenen. Kaarten en gidsen Kaarten Torres del Paine Trekking Map 1: , Juan Luis Matassi, nr. 13 uit de serie 123Entel. Te koop bij het bezoekerscentrum en in boekhandels in Punta Arenas en Puerto Natales. Slechts 1: dus alles behalve een topografische kaart, maar voldoet samen met kompas of GPS, aangezien de paden gemarkeerd zijn. Vrijwel identiek is de kaart Parque Nacional Torres del Paine 1: van Luis Bertea Rojes (2001), te verkrijgen via $ 7 = +/- 4,54. Parque Nacional des Glaciares Ecomapa, 1: , uitg. Zagier & Urruty, ISBN: , 16,95. Goede overzichtskaart van het nationale park. Bij sommige reisboekhandels te verkrijgen. Patagonia Sur & Tierra del Fuego 1: Mapa Carretero, uitg. Zagier & Urruty, 15,95 ISBN: Goede overzichtskaart. Torres del Paine Parque Nacional 1: [MW094, uitg. Zagier & Urruty,(gebied: Zuid-Chili/ Patagonië), 2004, ISBN: Gedetailleerde kaart over dit unieke trekking/ berggebied. Met aanduiding van trails en accommodatie. ITMB Patagonia & Tierra del Fuego, schaal 1: (Patagonië) en 1: (Vuurland), uitg ITMB, 10,50. Overzichtskaart met wegen, bezienswaardigheden :51:59

3 en globale hoogteverschillen. Torres del Paine 1: , 2007, Aoneker, 16,90. Deel uit een serie top. kaarten van goede kwaliteit over Patagonie, in diverse schalen. Geschikt voor trekkers en wandelaars. Aanduiding van hoogtelijnen, campings, (berg-)hutten; coördinaten tbv GPS gebruik. Torres del Paine 1:50.000, 2006, Aoneker, 16,90. Deel uit een serie top. wandelkaarten van goede kwaliteit, diverse schalen. Geschikt voor trekkers. Aanduiding van hoogtelijnen, campings, (berg )hutten; coördinaten tbv GPS gebruik. Bucher, Patagonien / Feuerland, ISBN , 34,50. Klein fotoboek in panoramaformaat (24 x 17 cm), geeft indringend portret van dit woeste land, Duitslatig. Gidsen Trektochten in Patagonië en Vuurland van Henk Filippo. Dominicus Adventure uitg. Gottmer, ISBN , 22,95. Enige Nederlandstalige trekkinggids, iets meer up to date dan Lonely Planet. Goede Nederlandstalige trekkinggids met naast de trektochten algemene informatie over o.a. geologie, geschiedenis, bevolking en voorbereiding. Trekking in the Patagonian Andes van Carolyn McCarthy, Lonely Planet, ISBN , nieuwe editie van oktober 2009, 23,95. Uitstekende Engelstalige trekkinggids, no-nonsense, accuraat en met humor. Patagonian Trail Guides, Torres del Paine, Cape Horn uitgeverij Latitud, Beschrijft ook minder bekende routes in het gebied. Lokaal gekocht. Footprint Patagonia, Christabelle Dilks & Janak Jani. Footprint Handbooks, 2e druk, 2007, ISBN Uitstekende gids voor achtergrondinfo, overnachting en transport (deze versie is door de auteur gebruikt) Footprint Patagonia handbook, auteurs Jani & Lucy E Cousins, uitg. Footprint Handbooks, ISBN , 22,95. 3e herziene druk, oktober Uitstekende praktische gids voor achtergrondinformatie, overnachting en transport. Trotter Argentinië & Chileens Patagonië, uitg. Terra Lannoo, 17,95. Vertaling van de Guide Routard, een goede praktische gids voor de zelfstandige reiziger. Torres del Paine Circuito, 2004, Stein Verlag, ISBN: , 12,90. Accommodaties, bezienswaardigheden, foto s, kaartjes en plattegronden, Duitstalig. Los Glaciares National Park -Travel & Trekking Guide, uitg. Zagier & Urruty (gebied: Monte Fitz Roy, Cerro Torre, El Chaltén), door Colin Henderson, 2007, ISBN: , 27,95. Deze gids beschrijft voettochten aan de voet van de beroemde Fitz Roy en Torre bergmassieven. Het geeft ook de nodige informatie over dagtochten bij de Perito Moreno Glacier (één van s werelds spectaculairste attracties) en avontuurlijke expedities naar de Patagonian Ice Cap. 190 blz. Engelstalig Bronnen: Donner Boeken, Lijnbaan 150, 3012 ER Rotterdam,(010) , reizen@donner.nl; of Reisboekhandel De Noorderzon, Nieuwstad 26, 6811BL Arnhem, (026) , info@denoorderzon.nl; of Adressen en sites Informatieve sites: (luchtvaartmaatschappij) (luchtvaartmaatschappij) (luchtvaartmaatschappij) :51:59

4 De Tocht: Los Glaciares Lichte tot middelzware 4-6 daagse trektocht door het Parque Nacional Los Glaciares, in het uiterste zuiden van Argentijns Patagonië. Lengte tocht De tocht (inclusief de niet beschreven route van Campamento Poincenot) op en neer naar Piedra del Fraille is 70 km lang, maar dit kan meer of minder zijn, afhankelijk van de uitstaps die gemaakt worden naar uitzichtpunten. Zwaarte De tocht is licht qua afstanden en te klimmen hoogtemeters. Je dient in alle gevallen zelfvoorzienend te zijn qua overnachting en voedsel. Klims naar uitzichtpunten kunnen de tocht aanmerkelijk zwaarder maken, maar dat heb je zelf in de hand. Bovendien kun je deze doen als dagtocht, dus zonder zware rugzak. Moeilijkheidsgraad De paden zijn goed en goed gemarkeerd. Het weer is ook hier je belangrijkste tegenstander, als je pech hebt. De klims naar uitzichtpunten (m.n. de Cerro Eléctrico) voeren soms over los morenmateriaal en in het algemeen erg geëxponeerd terrein (dus: wind). Stijgen/dalen (hoogteverschil) Totaal ca 1000 m stijgen en dalen. Op de meeste dagen stijg je slechts enkele honderden meters. De klim naar het uitzichtpunten bij Lago de los Tres is 500 m extra en die naar Cerro Eléctrico 1600 m extra (niet beschreven). Tijd Dag 1: 2,5 uur lopen Dag 2: 3,5 uur lopen Dag 3: 3-4 uur lopen (niet beschreven in artikel) Dag 4: 4-5 uur lopen Dag 5: 5,5-6,5 uur lopen (niet beschreven in artikel) Dag 6: 4,5 uur lopen De aangegeven tijden zijn netto looptijd, dus exclusief fotostops en eetpauzes. Opmerking: wie zich fit voelt, kan het hele circuit in drie dagen lopen. Dan heb je wel weinig tijd voor klims naar uitzichtpunten, laat staan wachten op beter weer. Markering/bewegwijzering De route is goed gemarkeerd en met één van de verderop genoemde kaarten goed te vinden. Verhard/onverhard De gehele route is onverhard. Overnachten El Calafate heeft volop accommodatie, maar deze is aan de dure kant en in het hoogseizoen vaak volgeboekt. El Chalten noemt zich de trekking capital van Argentinië en heeft, naast twee gratis en twee betaalde campings, ondanks zijn kleine afmetingen een zeer ruim aanbod van hotels, pensions, restaurants en trekking bureautjes. Eten/drinken/inkopen Kan allemaal in El Chalten. Zelfs lichtgewicht (trekking)maaltijden zijn hier tegenwoordig te krijgen. Maar in El Calafate is het goedkoper :51:59

5 Gidsenbureaus In El Calafate zijn gidsen te huren voor wie de ijskap op wil. Het is mogelijk om een tocht over de Campo de Hielo Sur rondom de Cerro Torre en Fitzroy te maken. Dit is een alpiene onderneming en moet je absoluut niet zonder ervaring of gids doen. Dag tot dag routebeschrijving Dag 1 Afstand: 9 km, duur: 2,5 uur. Bus El Calafate El Chalten/lopen Campamento Poincenot. Geleidelijke stijging door halfopen heuvelend bosgebied en langs enkele kleine meertjes. Campamento Poincenot ligt tussen de bomen en dat is maar goed ook want het kan hier heel hard waaien. Dag 2 Afstand: 5 km, duur: 3,5 uur Op en neer naar Lago de los Tres (Fitzroy uitzichtpunt) Wil je de zon zien opkomen op de Fitzroy, weerspiegeld in een donker gletsjermeer, dan moet je er om pakweg 2 uur uit. Het wordt dan een koude klim, maar het is de moeite waard. Alleen de eerste 20 minuten gloeit de berg rood, daarna wordt hij gewoon mooi. De klim naar Lago de los Tres is goed te vinden. Je kunt nog ongeveer 600 m hoger klimmen over een graat naar de Cerro Madsen (geen pad). Dag 3 Afstand: 11 km, duur: 3 4 uur Campamento Poincenot Piedra del Fraille (niet beschreven in artikel) Je loop het dal naar het noorden uit en buigt na vier km naar het westen het dal van de Rio Eléctrico in. Bij de Particuliere hut Refugio de los Troncos (maaltijden verkrijgbaar) kun je kamperen. Dag 4 Optie: Afstand 7 km, duur: 4,5 uur Daguitstap langs het Lago Eléctrico of naar de Cerro Eléctrico 2257 m). De tocht naar de Cerro Eléctrico is niet voor beginnende bergwandelaars: nauwelijks gemarkeeerd en af te raden bij onstabiel weer. Bij goed weer levert de 1600 m(!) klimmen je een fabuleus uitzicht op de noordkant van de Fitzroy op. Makkelijker te doen is een tochtje langs het Lago Eléctrico naar de monding van de Marconigletsjer Dag 5 Afstand: 21 km, duur: 5,5 6,5 uur Piedra del Fraille Campamento de Agostini (niet beschreven in artikel) Lange dag, maar weinig klimmen. Terug langs Camapamento Poincenot en dan verder naar het zuiden, geleidelijk klimmend door bos en veentjes naar het Campamento de Agostini, fraai gelegen waar het Laguno Torre uitstroomt in de Rio Fitzroy. Heb je nog energie dan kun je dezelfde middag naar Campamento Maestri (opgeheven kampplaats en hutje) lopen voor de eerste glimpen van de Cerro Torre, of zelfs naar het uitzichtpunt Mirador Maestri (8 km op en neer, 2,5 uur) Dag 6 Afstand: 17 km, duur: 4,5 uur Op-en-neer naar Mirador Maestri El Chalten Bid de avond te voren tot de weergoden en ga vol goede moed het makkelijk te vinden pad op naar de Mirador Maestri (2,5 uur op en neer). Bij goed weer fabuleus uitzicht op de Cerro Torre. Via de rechtsreekse route (weer goed gemarkeerd) loop je langs de Rio Fitzroy terug naar El Chalten :51:59

6 Kaart Komt tzt als publicatiedatum bekend is. De Tocht: Torres del Paine: El Circuito Middelzware tot zware 6-10 daagse trektocht rondom het Painemassief in Parque Nacional Torres del Paine, in het uiterste zuiden van Chileens Patagonië. Lengte tocht De tocht als beschreven in de tekst is ongeveer 90 km lang. Op de meeste dagen zijn er interessante uitstaps te maken naar uitzichtpunten, die bij elkaar drie-vier dagen extra kunnen kosten. Meest voor de hand liggende extensie van de tocht is na dag zes vanaf Hostería Lago Pehoé de W-route lopen die je tussen de massieven brengt. Bij elkaar is dat 9-10 dagen. Tussenoplossing: vanuit Lago Pehoé in éen lange dag (zonder bepakking) de Valle Frances verkennen. Dat geeft je in precies zeven dagen (zonder rustdag) een heel compleet beeld van het park. Stijgen/dalen (hoogteverschil) Totaal 2100 m stijgen en dalen. Op dag 1 en 2 stijg je geleidelijk en slechts ruim 200 m. Op dag 3 wordt dat verdubbeld en op 4 stijg je 700 m. Dag 5 is vooral een daaldag (500 m) en op dag 6 ga je 400 m omhoog en omlaag. De tocht kent veel kleine op-enneertjes. Tijd De looptijden zijn erg afhankelijk van de weerscondities en vooral op dag 3, 4 en 5 van de behendigheid van de loper (omgevallen bomen, modder). Dag 1: 4-5 uur lopen Dag 2: 4-5 uur lopen Dag 3: 4-5 uur lopen Dag 4: 5-6,5 uur lopen Dag 5: 3-3,5 uur lopen Dag 6: 3,5-4,5 uur lopen De aangegeven tijden zijn netto looptijd, dus exclusief fotostops en eetpauzes. Opmerking: bij goed weer en als je je fit genoeg voelt, zijn dag 5 en 6, en eventueel 4 en 5, te combineren tot elk één dag. Zwaarte De tocht is zwaar als je een complete kampeeruitrusting en al je eten meedraagt (zoals wij deden). De tent of bivakzak moet sowieso mee omdat niet overal hutten zijn. Op het eten valt te bezuinigen door in de aanwezige hutten te eten (reserveren zeer aan te raden). De opbouw van de tocht is gunstig Als je de W-route erachteraan wilt lopen, is het aan te raden een deel van het voedsel vooraf per veerboot naar Hostería Lago Pehoé te sturen. Moeilijkheidsgraad Harde wind, kou en nattigheid zijn (als je pech hebt) je belangrijkste tegenstanders op deze tocht. De enige technisch lastige passages zijn omgevallen bomen en een stuk glibberig en steil bos op de afdaling van Paso John Gardner. Bij de meeste rivieroversteken zijn inmiddels bruggetjes gebouwd, al kunnen deze tijdelijk weggeslagen zijn. Markering/bewegwijzering De route is goed gemarkeerd en met de 1: kaart in de hand uitstekend te vinden :52:00

7 Verhard/onverhard De gehele route is onverhard. Overnachten Puerto Natales heeft een redelijk ruim aanbod aan eenvoudige hotels en guesthouses. Ook in het park staan inmiddels (helaas) hotels. Aanrader voor wie het simpel wil houden: Op de trek kun je kamperen en in hutten overnachten. Eten, drinken, inkopen doen Kan allemaal in Puerto Natales. Zelfs lichtgewicht (trekking)maaltijden zijn hier tegenwoordig te krijgen. Dag-tot-dag routebeschrijving Dag 1 Afstand: 17 km (vanaf Las Torres 15 km), duur 4 5 uur. Bus Puerto Natales/lopen Laguna Amarga Campamento Serón. Geleidelijke stijging door halfopen heuvelland. Alternatief beginpunt is Hostería/ berghut Las Torres, waar shuttlebus je heenbrengt van Laguna Amarga. Is iets korter. Campamento Serón: eenvoudige hut (maaltijden) en kampeerplaats Dag 2 Afstand: 16 km, duur: 4 5 uur. Campamento Serón Refugio Dickson. Je verlaat nu de graslanden (pampa) en klimt geleidelijk naar bosrijker gebied. De eerste fraaie uitzichten op gletsjers en gletsjermeren. Refugio Dickson: maaltijden, winkel, slapen, douchen, kampeerplaats. Dag 3 Afstand: 12 km, duur: 4 5 uur. Refugio Dickson Campamento Los Perros. Geen lange dag, wel grotendeels door fraai bos met veel omgevallen bomen. Fraai gletsjermeer even voor kampeerplaats. Campamento Los Perros: miniwinkeltje, vuurplaats, kampeerplaats. Dag 4 Afstand: 10 km, duur: 5-6,5 uur. Campamento Los Perros Campamento El Paso. Korte afstand, lange dag. Deels steile klim door open terrein, eerst over zompige bodem dan over puinhellingen naar de zeer winderige Paso John Gardner (hoogste punt: 1240 m). Fantastische uitzichten over Grey-gletsjer. Steile afdaling over glibberige bosbodem. Campamento El Paso: kampeerplaats, open schuilhut. Wellicht beste keus voor een rustdag als je de medelopers wilt lossen. Dag 5 Afstand: 7 km, duur 3-3,5 uur. Campamento El Paso Refugio Grey. Ideale slenterdag want kort maar met fantastische uitzichten. je loopt hele dag in het bos, maar pal boven het ijs van de Grey-gletsjer. Wel veel op-en-neertjes, soms met laddertje of touw door steile kloofjes. Uitzichtpunt op Grey-gletsjer vlak voor eindpunt. Refugio Grey: alle faciliteiten, kampeerplaats, veerboot naar Hostería Grey/begin verharde weg en dus druk met dagtrippers. Dag 6 Afstand: 12 km, duur: 3,5-4,5 uur. Refugio Grey Refugio Pehoé. Vooral dalen, maar weer niet alleen dat. Geleidelijk weer opener terrein en weidse uit :52:00

8 zichten en een driesterrenhut als beloning aan het einde. Refugio Pehoé: alle faciliteiten, kampeerplaats. Dag 7 Optioneel: op- en neer naar Valle Frances. Afstand km. Gun jezelf nog een kijkje tussen de torens waar je omheen gelopen bent. Zonder zware rugzak, dus een paar kilometer extra kan best. Mooi dal met bos en vanaf Mirador Frances geweldige uitzichten op grillige bergen met hangende gletsjers. Dag 7 of 8 Veerboot naar Pudeto/lopen naar Bezoekerscentrum De boot pendelt enkele malen per dag tussen Refugio Pehoé en Refugio Pudeto, waar je op de bus kunt stappen. Wil je de klus echt afmaken, dan loop je langs het Lago Pehoé en de Rio Grey naar het bezoekerscentrum aan de zuidkant van het park (18km, 5 uur) :52:00

9 Patagonië :52:00