HIPCAR. Aftappen van communicatie: Richtlijnen voor Model Beleid & Wetteksten

Transcriptie

1 Vaststelling van Geharmoniseerde Beleidsregels voor de ICT-Markt in de ACS-landen Aftappen van communicatie: Richtlijnen voor Model Beleid & Wetteksten HIPCAR Harmonisatie van Beleid, Wetgeving en Regelgevings procedures op het stuk van ICT in het Caribisch gebied CARICOM

2

3 Vaststelling van Geharmoniseerde Beleidsregels voor de ICT-Markt in de ACP-landen Aftappen van communicatie: Richtlijnen voor Model Beleid & Wetteksten HIPCAR Harmonisatie van Beleid, Wetgeving en Regelgevings procedures op het stuk van ICT in het Caribisch gebied

4 Dit document is tot stand gekomen met de financiële ondersteuning van de Europese Unie. De standpunten die hierin tot uiting worden gebracht zijn geenszins een weergave van de officiële mening van de Europese Unie. De gehanteerde benamingen en de presentatie van materiaal, waaronder begrepen kaarten, houden geen uiting in van enige mening van de ITU met betrekking tot de juridische status, of de afbakening van de grenzen, van enig land, territorium, stad of gebied. De vermelding van specifieke ondernemingen of van bepaalde producten betekent niet dat deze worden onderschreven of aanbevolen door de ITU boven andere van soortgelijke aard die niet worden vermeld. Dit Rapport heeft geen redactionele revisie ondergaan. Denk aan het milieu voordat u dit rapport print. ITU 2012 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, op enige manier dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de ITU.

5 Voorwoord Informatie- en communicatietechnologie (ICT) geeft vorm aan het proces van het globalisatie. Het potentieel hiervan erkennend voor het bespoedigen van de economische integratie van de Caribische regio en daarbij haar grotere welvarendheid en sociale transformatie, heeft de CARICOM Interne Markt en Economie (CSME) een ICT-strategie ontwikkeld die gefocust is op versterkte connectiviteit en ontwikkeling. Liberalisatie van de telecommunicatiesector is een van de sleutelelementen van deze strategie. Coördinatie binnen de gehele regio is essentieel indien beleid, wetgeving en praktijken voortvloeiend uit de liberalisatie door elk land niet dermate verschillend moeten zijn dat ze een belemmering gaan vormen voor de ontwikkeling van een regionale markt. Het project 'Versterking van het Concurrentievermogen in het Caribisch Gebied door de Harmonisatie van Beleid, Wetgeving en Regelgevingsprocedures op het stuk van ICT' (HIPCAR) was gericht op het aanpakken van deze potentiële belemmering door het samenbrengen en begeleiden van alle 15 Caribische landen in de Groep van Staten in Afrika, het Caribisch Gebied en de Stille Oceaan (ACP) terwijl zij hun geharmoniseerd Beleid, Wetgeving en Regelgevingsprocedures op het stuk van ICT formuleerden en aannamen. Uitgevoerd door de Internationale Telecommunicatie-Unie (ITU), is het project ondernomen in nauwe samenwerking met de Caribische Telecommunicatie-Unie (CTU), die de voorzitter is van de HIPCAR-Stuurgroep. Een mondiaal stuurcomité bestaande uit de vertegenwoordigers van het ACP-Secretariaat en het Directoraat-generaal EuropeAid Ontwikkeling en Samenwerking (DEVCO, Europese Commissie) houdt toezicht op de totale implementatie van het project. Het project vindt plaats in het kader van het programma ACP Informatie- en Telecommunicatietechnologie en wordt gefinancierd uit het 9e Europees Ontwikkelingsfonds (EDF), dat het voornaamste instrument is voor het verstrekken van Europese hulp voor ontwikkelingssamenwerking in de ACP-Staten, met medefinanciering van de ITU. is gericht op het ondersteunen van de ACP-regeringen en -instituten bij het harmoniseren van hun ICT-beleid in de sector door het bieden van beleidsadvies, training en gerelateerde capaciteitsopbouw van hoge kwaliteit, met referentiepunten over de hele wereld doch van plaatselijke relevantie. Alle projecten die meerdere belanghebbenden bij elkaar brengen worden geconfronteerd met de dubbele uitdaging van het creëren van een gevoel van gedeeld ownership en het waarborgen van optimale resultaten voor alle partijen. HIPCAR heeft bijzondere aandacht besteed aan deze kwestie vanaf het prille begin van het project in december Overeenstemming bereikt hebbend over gedeelde prioriteiten, werden werkgroepen van belanghebbenden gevormd voor het aanpakken daarvan. De specifieke noden van de regio werden vervolgens geïdentificeerd evenals potentiële succesvolle regionale praktijken, welke daarna werden getoetst aan elders gevestigde praktijken en standaarden. Deze gedetailleerde beoordelingen, die bijzonderheden die specifiek waren voor de landen weerspiegelen, dienden als basis voor het modelbeleid en de modelwetteksten die het vooruitzicht boden van een wetgevingslandschap waarop de hele regio trots kan zijn. Het project zal zeker andere regio's tot voorbeeld strekken bij hun pogingen de katalytische kracht van ICT bruikbaar te maken voor het bespoedigen van economische integratie en sociale en economische ontwikkeling. Ik maak gebruik van deze gelegenheid om dank uit te brengen aan de Europese Commissie en het ACP- Secretariaat voor hun financiële bijdrage. Ik breng ook dank uit aan het Secretariaat van de Caribische Gemeenschap (CARICOM) en het Secretariaat van de Caribische Telecommunicatie-Unie (CTU) voor hun bijdrage aan dit werk. Zonder de politieke wil van de zijde van de begunstigde landen zou niet veel zijn bereikt. Ik breng daarom mijn hartgrondige dank uit aan alle ACP-regeringen voor hun politieke wil welke dit project tot een groot succes heeft gemaakt. Brahima Sanou BDT, Directeur > Richtlijnen voor model beleid & wetteksten iii

6

7 Dankwoord Dit document vertegenwoordigt een van de resultaten van de regionale activiteiten uitgevoerd in het kader van het HIPCAR-project Versterking van het Concurrentievermogen in het Caribisch Gebied door de Harmonisatie van Beleid, Wetgeving en Regelgevingsprocedures op het stuk van ICT officieel van start gegaan in Grenada in december In reactie op zowel de uitdagingen als de kansen voortvloeiende uit de bijdrage van de informatie- en communicatietechnologie (ICT) aan de politieke, sociale, economische en ecologische ontwikkeling, hebben de Internationale Telecommunicatie-Unie (ITU) en de Europese Commissie (EC) hun krachten gebundeld en een overeenkomst getekend voor het geven van Assistentie bij de vaststelling van geharmoniseerde beleidsregels voor de ICT-markt in de ACP, als onderdeel van het Programma ACP- Informatie- en Communicatietechnologie in het kader van het 9e Europees Ontwikkelingsfonds (EDF), i.e. het ITU-EC-ACP-project. Dit wereldwijd ITU-EC-ACP-project wordt geïmplementeerd via drie aparte subprojecten die zijn afgestemd op de specifieke behoeften van elke regio: het Caribisch Gebied (HIPCAR), sub-sahara Afrika (HIPSSA) en de Stille Zuidzee Eilandstaten (ICB4PAC). De HIPCAR-Stuurgroep - voorgezeten door de Caribische Telecommunicatie-Unie (CTU) - zorgde voor de begeleiding en ondersteuning van een team van adviseurs, onder wie Gilberto Martíns de Almeida, Kwesie Prescod en Karen Stephen-Dalton. Het concept document werd vervolgens bestudeerd, gefinaliseerd en met een ruime consensus aangenomen door de participanten van twee consultatieworkshops voor de HIPCAR-Werkgroep Kwesties de Informatiemaatschappij rakende, gehouden te Saint Lucia van 8-12 maart 2010 en Barbados van augustust 2010 (zie Bijlagen). De toelichting bij de modelwettekst in dit document is opgesteld door Gilberto Martíns de Almeida en behandelt onder andere de punten die tijdens de tweede workshop naar voren werden gebracht. ITU wil een bijzonder woord van dank uitbrengen aan de delegaties van de Caribische ministeries belast met ICT en telecommunicatie die hebben deelgenomen aan de workshops, alsook aan vertegenwoordigers van ministeries van justitie en juridische zaken en andere lichamen uit de publieke sector, regelgevende lichamen, de academische wereld, het maatschappelijk middenveld, aanbieders van diensten en regionale organisaties, voor hun harde werk en toewijding bij het produceren van de inhoud van dit rapport. Door deze brede participatie van de publieke sector vertegenwoordigende verschillende sectoren heeft het project kunnen profiteren van een dwarsdoorsnede van standpunten en belangen. De bijdragen vanuit het Secretariaat van de Caribische Gemeenschap en de Caribische Telecommunicatie- Unie worden ook met dank gememoreerd. Zonder de actieve betrokkenheid van al deze belanghebbenden, zou het niet mogelijk zijn geweest documenten zoals deze te produceren, welke niet alleen de algemene vereisten en voorwaarden van de Caribische regio weergeven maar ook de internationale beste praktijk vertegenwoordigen. De activiteiten zijn ten uitvoer gelegd door Kerstin Ludwig, verantwoordelijk voor de coördinatie van activiteiten in het Caribisch Gebied (HIPCAR-Projectcoördinator), en Sandro Bazzanella, verantwoordelijk voor het beheer van het volledig project voor de landen in Afrika ten zuiden van de Sahara, het Caribisch Gebied en de Stille Oceaan (ITU-EC-ACP-Projectmanager), met algemene ondersteuning van Nicole Darmanie, HIPCAR-Projectassistent, en van Silvia Villar, ITU-EC-ACP-Projectassistent. Het werk is uitgevoerd onder de algemene leiding van Cosmas Zavazava, Hoofd, afdeling Projectondersteuning en Kennisbeheer (PKM). Het document is verder verbeterd aan de hand van de commentaren van de ITU Telecommunication Development Bureau s (BDT) ICT-applicaties en Cybersecurity Divisie (CYB), evenals van Michael Tetelmann. Philip Cross van het ITU Regionaal Kantoor voor het Caribisch gebied verleende ondersteuning. De vooropmaak werd verzorgd door Pau Puig Gabarró. Het team van ITU s Publication Composition Service (dienst samenstelling publicaties) is verantwoordelijk voor de publicatie. > Richtlijnen voor model beleid & wetteksten v

8

9 Inhoudsopgave Bladzijde Inleiding... 1 Deel I: Richtlijnen voor model beleid aftappen van communicatie Deel II: Model wettekst aftappen van communicatie Indeling van de artikelen HOOFDSTUK I INLEIDING HOOFDSTUK II AFTAPPEN VAN COMMUNICATIE HOOFDSTUK III UITVOERING VAN HET AFTAPPEN HOOFDSTUK IV AFTAPAPPARATUUR HOOFDSTUK V OPENBAARMAKING VAN OPGESLAGEN COMMUNICATIEGEGEVENS HOOFDSTUK VI KOSTEN VOOR AFTAPPEN HOOFDSTUK VII WAARBORGEN HOOFDSTUK VIII TOELAATBAARHEID VAN BEWIJSMATERIAAL HOOFDSTUK IX BIJLAGE Deel III: Memorie van toelichting bij de model wettekst inzake aftappen van communicatie INLEIDING COMMENTAAR OP DE ARTIKELEN HOOFDSTUK I INLEIDING HOOFDSTUK II AFTAPPEN VAN COMMUNICATIE HOOFDSTUK III UITVOERING VAN HET AFTAPPEN HOOFDSTUK IV AFTAPAPPARATUUR HOOFDSTUK V OPENBAARMAKING VAN OPGESLAGEN COMMUNICATIEGEGEVENS HOOFDSTUK VI KOSTEN VOOR AFTAPPEN HOOFDSTUK VII WAARBORGEN HOOFDSTUK VIII TOELAATBAARHEID VAN BEWIJSMATERIAAL HOOFDSTUK IX BIJLAGE BIJLAGEN Bijlage 1 Deelnemers in de Eerste Consultatieve Workshop voor de Werkgroep Bijlage 2 Deelnemers in de Tweede Consultatieve Workshop (fase B) voor de Werkgroep > Richtlijnen voor model beleid & wetteksten vii

10

11 Inleiding 1.1. HIPCAR-Project Doelstellingen en begunstigden Het door de EU-ITU gefinancierd HIPCAR project 1 met een looptijd van drie jaar werd door de Internationale Telecommunicatie Unie (ITU) en de Europese Unie (EU) gelanceerd in september 2008, in nauwe samenwerking met het Secretariaat van de Caribische Gemeenschap (CARICOM) en de Caribische Telecommunicatie Unie (CTU). Het maakt deel uit van een globaal ITU-EU-project voor de ACP-staten en omvat tevens de landen in Afrika ten zuiden van de Sahara en in de Stille Oceaan. Het doel van HIPCAR is CARIFORUM 2 -landen in het Caribisch gebied te assisteren bij het harmoniseren van hun beleid en procedures voor wet- en regelgeving op het vlak van informatie- en communicatietechnologie (ICT) met het oog op het scheppen van een gunstig klimaat voor ICTontwikkeling en connectiviteit, om zo de marktintegratie te bevorderen, de investering in verbeterde ICTcapaciteit en -diensten aan te moedigen en de bescherming van de belangen van ICT-gebruikers in de hele regio te vergroten. Het uiteindelijk doel van het project is het versterken van het concurrentievermogen en de sociaal-economische en culturele ontwikkeling in het Caribisch gebied door middel van ICT. Overeenkomstig artikel 67 van het Herziene Verdrag van Chaguaramas, kan HIPCAR worden beschouwd als een integrerend deel van het streven van de regio om de CARICOM Interne Markt & Economie (CSME) te ontwikkelen via de progressieve liberalisatie van zijn ICT-dienstensector. Het project biedt ook ondersteuning aan de CARICOM-Agenda voor Connectiviteit en de verplichtingen van de regio tegenover de Wereldtop over de informatiemaatschappij (WSIS), de Algemene Overeenkomst van de Wereldhandelsorganisatie inzake de Handel in Diensten (WTO-GATS) en de Millenniumdoelstellingen voor Ontwikkeling (MDG s). Het houdt tevens rechtstreeks verband met het bevorderen van het concurrentievermogen en een grotere toegang tot diensten in de context van verdragsverplichtingen zoals de Economische Partnerschapsovereenkomst van de CARIFORUM-landen met de Europese Unie (EU-EPA). De begunstigde landen van het HIPCAR-project zijn Antigua en Barbuda, de Bahama s, Barbados, Belize, Gemenebest Dominica, de Dominicaanse Republiek, Grenada, Guyana, Haïti, Jamaica, St. Kitts en Nevis, St. Lucia, St. Vincent en de Grenadines, Suriname, en Trinidad en Tobago. 1 2 De volledige titel van het HIPCAR-project is Versterking van het Concurrentievermogen in het Caribisch Gebied door de Harmonisatie van Beleid, Wetgeving en Regelgevingsprocedures op het stuk van ICT. HIPCAR is deel van een mondiaal ITU-EC-ACP-project ondersteund en gefinancierd door de Europese Unie met EUR 8 miljoen en een aanvulling van USD 500,000 van de Internationale Telecommunicatie Unie (ITU). Het wordt uitgevoerd door de Internationale Telecommunicatie Unie (ITU) in samenwerking met de Caribische Telecommunicatie Unie (CTU) en met betrokkenheid van andere organisaties in de regio. (zie Het CARIFORUM is een regionale organisatie van vijftien onafhankelijke staten in het Caribisch gebied (Antigua en Barbuda, Bahama's, Barbados, Belize, Dominica, de Dominicaanse Republiek, Grenada, Guyana, Haïti, Jamaica, Saint Christopher en Nevis, Saint Lucia, Saint Vincent en de Grenadines, Suriname, en Trinidad en Tobago). Deze staten zijn alle ondertekenaars van de ACP-EU-verdragen. > Richtlijnen voor model beleid & wetteksten 1

12 Inleiding 1.2. Stuurcomité en Werkgroepen van het project HIPCAR heeft een Stuurcomité voor het project ingesteld om te zorgen voor de nodige begeleiding en supervisie. Het Stuurcomité bestaat onder andere uit vertegenwoordigers van het Secretariaat van de Caribische Gemeenschap (CARICOM), de Caribische Telecommunicatie Unie (CTU), de Oost-Caribische Telecommunicatie Autoriteit (ECTEL), de Caribische Associatie van Nationale Telecommunicatie Organisaties (CANTO), de Caribische ICT-Virtuele Gemeenschap (CIVIC), en de Internationale Telecommunicatie Unie (ITU). Om de inbreng van de belanghebbenden en de relevantie voor elk land te garanderen, werden ook HIPCAR-Werkgroepen geïnstalleerd bestaande uit leden die zijn aangewezen door de respectieve overheden van de landen met inbegrip van specialisten van ICT-agentschappen, justitie en juridische zaken en andere publieke sector lichamen, nationale regelgevende instanties, nationale ICTcontactpersonen en personen verantwoordelijk voor het ontwikkelen van nationale wetgeving. Door deze brede participatie van de publieke sector uit verschillende sectoren heeft het project kunnen profiteren van een dwarsdoorsnede van standpunten en belangen. De Werkgroepen bestaan verder uit vertegenwoordigers van relevante regionale lichamen (CARICOM-Secretariaat, CTU, ECTEL en CANTO) en waarnemers van overige belanghebbende entiteiten in de regio (zoals het maatschappelijk middenveld, de particuliere sector, aanbieders van telecommunicatiediensten, de academische wereld, enz.). De Werkgroepen waren verantwoordelijk voor het uitdiepen van de volgende twee werkgebieden: 1. ICT-Beleidskader en Wetgevingskader voor Kwesties de Informatiemaatschappij rakende, omvattende zes deelgebieden: e-commerce (transacties en bewijs), persoonlijke levenssfeer & gegevensbescherming, aftappen van berichten, cybercriminaliteit, en toegang tot publieke informatie (vrijheid van informatie). 2. ICT-Beleidskader en Wetgevingskader voor Telecommunicatie, omvattende drie deelgebieden: universele toegang/diensten, interconnectie, en vergunningenbeleid. De rapporten van de Werkgroepen gepubliceerd in deze documentenreeks zijn opgebouwd rond deze twee voornaamste werkgebieden Projectuitvoering en inhoud De aanzet tot de projectactiviteiten werd gegeven door middel van een rondetafelbespreking voor de lancering van het project gehouden in Grenada, van 15 tot 16 december Tot heden hebben alle begunstigde landen van het HIPCAR-project uitgezonderd Haïti samen met de als partners van het project optredende regionale organisaties, regelgevende instanties, aanbieders van telecommunicatiediensten, academische wereld en het maatschappelijk middenveld actief geparticipeerd in de HIPCAR-evenementen, met inbegrip van naast de projectlancering in Grenada regionale workshops in Trinidad & Tobago, St. Lucia, St. Kitts en Nevis, Suriname en Barbados. De inhoudelijke activiteiten van het project staan onder leiding van teams van regionale en internationale deskundigen die samenwerken met de leden van de Werkgroepen die zich concentreren op de twee bovengenoemde werkgebieden. Tijdens Fase I van het project net afgerond heeft HIPCAR: 1. een beoordeling gemaakt van de bestaande wetgeving van de begunstigde landen vergeleken met de internationale beste toepassing in de praktijk en in de context van harmonisatie in de gehele regio; en 2. model beleidsregels en model wetteksten opgesteld voor de bovengenoemde werkgebieden, waaruit het nationaal ICT-beleid en de nationale ICT-wetgeving/regelgeving kunnen worden ontwikkeld. 2 > Richtlijnen voor model beleid & wetteksten

13 Inleiding Het is de bedoeling dat deze voorstellen worden bekrachtigd of onderschreven door CARICOM/CTU en de autoriteiten van de landen in de regio als basis voor de volgende fase van het project. Fase II van het HIPCAR-project is erop gericht begunstigde landen die daar belangstelling voor hebben assistentie te verlenen bij het omzetten van de eerder genoemde modellen in nationaal ICT-beleid en nationale ICT-wetgeving aangepast aan hun specifieke eisen, omstandigheden en prioriteiten. HIPCAR heeft fondsen gereserveerd om te kunnen inspelen op de verzoeken van de landen voor technische bijstand met inbegrip van capaciteitsopbouw nodig voor dit doel Overzicht van de zes HIPCAR-richtlijnen voor model beleid en wetteksten inzake kwesties de informatiemaatschappij rakende Wereldwijd zijn landen, ook in het Caribisch gebied, op zoek naar manieren om wettelijke kaders te ontwikkelen voor het aanpakken van de behoeften van de informatiemaatschappij met het oog op het gebruikmaken van de groeiende aanwezigheid van het wereldwijde web als een kanaal voor de levering van diensten, ter garantie van een veilige omgeving en ter verhoging van de verwerkingskracht van informatie-systemen voor zakelijke efficiëntie en effectiviteit. De informatiemaatschappij is gebaseerd op het uitgangspunt van toegang tot informatie en diensten en het gebruik van geautomatiseerde verwerkingssystemen ter verbetering van de levering van diensten aan markten en personen overal in de wereld. Voor zowel gebruikers als bedrijven biedt de informatiemaatschappij in het algemeen en de beschikbaarheid van informatie- en communicatietechnologie (ICT) unieke kansen. Terwijl de belangrijkste vereisten van de handel ongewijzigd blijven, creëert de directe overdracht van commerciële informatie mogelijkheden voor verbeterde zakelijke relaties. Dit gemak van uitwisseling van commerciële informatie brengt ook nieuwe paradigma's met zich mee: ten eerste, waar informatie wordt gebruikt om transacties met betrekking tot fysieke goederen en traditionele diensten te ondersteunen, en ten tweede, waar informatie zelf het product is dat wordt verhandeld. De beschikbaarheid van ICT en nieuwe netwerk-gebaseerde diensten bieden een aantal voordelen voor de samenleving in het algemeen, met name voor ontwikkelingslanden. ICT-toepassingen, zoals e- overheid, e-handel, e-onderwijs, e-gezondheidszorg en e-milieu, worden gezien als faciliterend voor ontwikkeling, aangezien zij een efficiënt kanaal bieden voor de levering van een breed scala aan basisdiensten in afgelegen en landelijke gebieden. ICT-toepassingen kunnen de vervulling van de millennium ontwikkelingsdoelstellingen vergemakkelijken, armoede terugdringen en de gezondheids- en milieuomstandigheden in ontwikkelingslanden verbeteren. Onbelemmerde toegang tot informatie kan de democratie ondersteunen, als de informatiestroom buiten de controle valt van overheidsinstanties (zoals is gebeurd, bij voorbeeld in Oost-Europa). Met de juiste aanpak, context en uitvoeringsprocessen, kunnen investeringen in ICT-toepassingen en -instrumenten resulteren in productiviteit en kwaliteitsverbetering. Echter, het transformatieproces gaat gepaard met uitdagingen aangezien het bestaande wettelijk kader niet noodzakelijk de specifieke eisen van een snel veranderende technische omgeving dekt. In gevallen waar informatie de handel in traditionele goederen en diensten ondersteunt, moet er duidelijkheid zijn in de manier waarop traditionele commerciële veronderstellingen worden toegepast, en in het geval waarin informatie het product is dat wordt verhandeld, moet de maker/ eigenaar van het product worden beschermd. In beide gevallen, moet er vastgesteld worden hoe het misdrijf aan het licht wordt gebracht, vervolgd en stopgezet in de realiteit van grensoverschrijdende transacties op basis van een immaterieel product. De zes met elkaar verbonden model kaders Het HIPCAR-project heeft zes (6) met elkaar verbonden model kaders ontwikkeld die een alomvattend wettelijk kader vormen voor de aanpak van de hierboven genoemde veranderende omgeving van de informatiesamenleving door het begeleiden en ondersteunen van de invoering van geharmoniseerde wetgeving in de HIPCAR begunstigde landen. > Richtlijnen voor model beleid & wetteksten 3

14 Inleiding In de eerste plaats werd een juridisch kader ontwikkeld om het recht van gebruikers te beschermen in een veranderende omgeving en daarmee, naast andere aspecten, te zorgen voor vertrouwen van de consument en beleggers in rechtszekerheid en bescherming van privacy, en HIPCAR model wetteksten werden ontwikkeld om overwegingen aan te pakken met betrekking tot: de toegang tot publieke informatie (Vrijheid van Informatie) - gericht op het stimuleren van de juiste cultuur van transparantie in regelgeving in het voordeel van alle belanghebbenden; en privacy en gegevensbescherming - gericht op het waarborgen van de bescherming van de privacy en persoonlijke gegevens naar tevredenheid van het individu. Dit laatste kader is gericht op passende geheimhoudingspraktijken binnen zowel de publieke als private sector. In de tweede plaats, werd een HIPCAR model wettekst ontwikkeld voor elektronische handel (transacties), met inbegrip van elektronische handtekeningen voor het vergemakkelijken van de harmonisatie van de wetten met betrekking tot de standaardverwachtingen en rechtsgeldigheid van contract formuleringspraktijken. Dit kader is erop gericht om te voorzien in de gelijkwaardigheid van papieren en elektronische documenten en contracten en voor het leggen van een basis voor het aangaan van handel in cyberspace. Een wettekst over Elektronische Handel (Bewijs) - de bijbehorende tekst voor het kader voor elektronische handel (transacties) werd toegevoegd ter regulering van het wettig bewijs, in zowel civiele en criminele procedures. Om ervoor te zorgen dat ernstige schendingen van de vertrouwelijkheid, integriteit en beschikbaarheid van ICT en de gegevens kunnen worden onderzocht door de rechtshandhaver, werden model wetteksten ontwikkeld om wetgeving te harmoniseren op het gebied van het strafrecht en het strafprocesrecht. De wetstekst inzake cybercriminaliteit definieert strafbare feiten, onderzoeksinstrumenten en de strafrechtelijke aansprakelijkheid van de belangrijkste actoren. Een wettekst over het aftappen van elektronische communicatie verschaft een passend kader dat het wederrechtelijk aftappen van communicatie verbiedt en heeft een minieme mogelijkheid geschapen zodat de rechtshandhaver in staat wordt gesteld om rechtmatig communicatie af te tappen, indien aan bepaalde duidelijk omschreven voorwaarden is voldaan. Ontwikkelen van de model wetteksten De model wetteksten werden ontwikkeld rekening houdend met de belangrijkste elementen van internationale trends, alsmede juridische tradities en beste praktijken uit de regio. Dit proces werd ondernomen zodat de kaders het beste beantwoorden aan de realiteit en de behoeften van de regio van HIPCAR begunstigde landen waarvoor en waarmee zij zijn ontwikkeld. Daarom was er tijdens het proces veel interactie met belanghebbenden in elk stadium van de ontwikkeling. De eerste stap in dit complexe proces is een evaluatie van de bestaande juridische kaders binnen de regio door middel van een beoordeling van de wetgeving betreffende alle relevante gebieden. Naast uitgevaardigde wetgeving, werd in het overzicht opgenomen, indien relevant, wetsontwerpen die waren voorbereid, maar die nog niet het proces van afkondiging hadden voltooid. In een tweede stap werden de beste internationale praktijken (bijvoorbeeld van de Verenigde Naties, OESO, EU, het Gemenebest, UNCITRAL en CARICOM), alsmede geavanceerde nationale wetgeving (bijvoorbeeld uit het Verenigd Koninkrijk, Australië, Malta en Brazilië, onder andere) geïdentificeerd. Deze beste praktijken werden gebruikt als maatstaf. Voor elk van de zes gebieden, werden complexe juridische analyses opgesteld, die de bestaande wetgeving in de regio vergeleek met deze maatstaven. Deze rechtsvergelijkende analyse leverde een momentopname van de mate van vooruitgang op belangrijke beleidsterreinen binnen de regio. Deze bevindingen waren leerzaam, en toonden aan dat er een meer geavanceerde ontwikkeling was in wetgevingskaders met betrekking tot elektronische transacties, cybercriminaliteit (of "computermisbruik") en toegang tot publieke informatie (vrijheid van informatie) dan is gebleken in de andere kaders. 4 > Richtlijnen voor model beleid & wetteksten

15 Inleiding Op basis van de resultaten van de rechtsvergelijkende analyses, hebben de regionale belanghebbenden bouwstenen ontwikkeld voor basisbeleid, die - zodra deze zijn goedgekeurd door de betrokken partijen - de basis bepalen voor de verdere beraadslaging over het beleid en ontwikkeling van de wettekst. Deze bouwstenen voor het beleid bevestigden een aantal gemeenschappelijke thema's en trends in de internationale precedenten, maar identificeerden ook bepaalde overwegingen die moeten worden opgenomen binnen de context van een regio die bestaat uit soevereine kleine eilandontwikkelingslanden. Een voorbeeld van een belangrijke overweging betreffende de situatie die de beraadslagingen beïnvloedde in deze fase en in andere fasen van het proces was de kwestie van institutionele capaciteit om adequaat beheer van deze nieuwe systemen te faciliteren. De beleidsbouwstenen werden vervolgens gebruikt om aangepaste model wetteksten te ontwikkelen die zowel aan de internationale normen en de vraag van de HIPCAR begunstigde landen voldoen. Elke model tekst werd vervolgens opnieuw geëvalueerd door de betrokken partijen vanuit het perspectief van de levensvatbaarheid en de mogelijkheid om te worden vertaald naar de regionale context. Als zodanig, heeft de groep belanghebbenden - bestaande uit een mix van wetgevingsjuristen en beleidsdeskundigen uit de regio - teksten ontwikkeld die het beste het samenvallen van de internationale normen met lokale overwegingen weerspiegelen. Een brede betrokkenheid van vertegenwoordigers van bijna alle 15 HIPCAR begunstigde landen, regelgevers, aanbieders van telecommunicatiediensten, regionale organisaties, het maatschappelijk middenveld en de academische wereld heeft ervoor gezorgd dat de wetteksten verenigbaar zijn met de verschillende wettelijke normen in de regio. Het werd echter ook erkend dat elke begunstigde staat misschien specifieke voorkeuren heeft met betrekking tot de uitvoering van sommige bepalingen. Daarom bieden de model teksten ook een keuze in de benadering binnen de algemeenheid van een geharmoniseerd kader. Deze aanpak is gericht op het faciliteren van brede acceptatie van de documenten en het verhogen van de mogelijkheid van een tijdige uitvoering in alle begunstigde rechtsgebieden. Interactie en het overlappen van de model teksten Als gevolg van de aard van de kwesties die worden overwogen, weerspiegelen alle zes kaders een aantal algemene aspecten. In eerste instantie moet aandacht worden besteed aan de kaders die zorgen voor het gebruik van elektronische middelen in communicatie en uitvoering van handel: Elektronische handel (transacties), elektronische handel (bewijs), cybercriminaliteit en aftappen van communicatie. Alle vier kaders handelen over kwesties in verband met de behandeling van berichten verzonden via telecommunicatienetwerken, de vaststelling van passende testen om de geldigheid van documenten of andere bescheiden te bepalen en de integratie van systemen gericht op de gelijke behandeling van papieren en elektronisch materiaal bij bescherming tegen onheuse behandeling, consumentenzaken en procedures voor geschillenbeslechting. Als zodanig, zijn er verschillende gemeenschappelijke definities in deze kaders die rekening moeten houden met, waar nodig, overwegingen betreffende een uiteenlopende reikwijdte van de toepasbaarheid. Gemeenschappelijke concepten zijn onder meer: elektronisch telecommunicatienetwerk" - wat moet worden afgestemd op de bestaande definitie van het rechtsgebied in de heersende telecommunicatiewetten; "elektronisch document" of "elektronische bescheiden" - die een brede interpretatie moeten hebben zodat bijvoorbeeld audio- en videomateriaal daaronder vallen; en "elektronische handtekeningen", "geavanceerde elektronische handtekeningen", "certificaten", "geaccrediteerde certificaten", "certificaat dienstverleners" en "certificatie-instanties" - die allemaal te maken hebben met de toepassing van encryptietechnieken voor elektronische validatie van authenticiteit en de erkenning van de technologische en economische sector, die is opgezet rond het verlenen van dergelijke diensten. > Richtlijnen voor model beleid & wetteksten 5

16 Inleiding In deze context, legt elektronische handel (transacties), onder andere, kernbeginselen neer van de erkenning en toekenning die nodig zijn voor de effectiviteit van de andere kaders. De nadruk ligt op het definiëren van de fundamentele beginselen die gebruikt moeten worden bij het bepalen van de gevallen van een civiele of commerciële aard. Dit kader is ook van essentieel belang bij het bepalen van een geschikte marktstructuur en een realistische strategie voor de sector toezicht in het belang van het publiek en het vertrouwen van de consument. Beslissingen over de kwesties gerelateerd aan een dergelijk administratief systeem hebben vervolgens een invloed op hoe elektronische handtekeningen procedureel worden gebruikt ten behoeve van bewijsvoering, en hoe de verantwoordelijkheden en verplichtingen in de wet gedefinieerd op de juiste manier kunnen worden toegeschreven. Deze veronderstelling van gelijkwaardigheid geeft de overige kaders de mogelijkheid op adequate wijze om te gaan met de vertrekpunten betreffende de passende behandeling van elektronische informatieoverdracht. Het kader voor cybercriminaliteit, bij voorbeeld, definieert strafbare feiten met betrekking tot het aftappen van communicatie, verandering van communicatie- en computergerelateerde fraude. Het kader voor elektronische handel (bewijs) voorziet in een basis die elektronisch bewijsmateriaal introduceert als een nieuwe categorie van bewijs. Een belangrijke rode draad die e-transacties en cybercriminaliteit aan elkaar verbindt is de vaststelling van de passende aansprakelijkheid en verantwoordelijkheid van dienstverleners van wie diensten worden gebruikt in situaties van elektronisch gepleegde misdrijven. Speciale aandacht werd besteed aan de samenhang bij het bepalen van de doelpartijen voor deze relevante delen en te zorgen voor de juiste toepassing van de verplichtingen en de handhaving daarvan. In het geval van de kaders gericht op het verbeteren van gereglementeerd overzicht en vertrouwen van de gebruiker, behandelen de model teksten ontwikkeld door HIPCAR de twee uitersten van hetzelfde probleem: terwijl het model toegang tot publieke informatie de bevordering van de openbaarmaking van publieke informatie bevordert op specifieke uitzonderingen na, stimuleert het model privacy en gegevensbescherming de bescherming van een subset van deze informatie, die onttrokken is aan het vorige model. Belangrijk is dat beide kaders zijn gericht op het stimuleren van beter documentbeheer en archiveringspraktijken binnen de publieke sector en - in het geval van het laatstgenoemde kader - een aantal aspecten van de particuliere sector. Het is echter opmerkelijk dat - in tegenstelling tot de andere vier modelteksten - deze kaders niet uitsluitend van toepassing zijn op het elektronisch medium, noch voor het creëren van een gunstig kader waarbij overwegingen van een nieuw medium worden overgebracht naar bestaande procedures. Om te zorgen voor consistentie, zijn de kaders gericht op het reguleren van een passend beheer van informatiebronnen, in zowel elektronische en niet-elektronische vorm. Er zijn een aantal structurele en logistieke overlappingen die bestaan tussen deze twee wettelijke kaders. Onder andere in de definitie van de belangrijkste concepten van "overheidsinstantie" (de personen op wie de kaders van toepassing zouden zijn), "informatie", "data" en "document", en de relatie tussen deze. Een andere belangrijke vorm van overlapping betreft het gepaste toezicht op deze kaders. Beide kaders vereisen de instelling van toezichthoudende instanties, die voldoende onafhankelijk van invloeden van buitenaf moeten zijn om zo het publiek te verzekeren van de integriteit van hun beslissingen. Deze onafhankelijke instanties moeten ook de capaciteit hebben om boetes en/of sancties op te leggen tegen partijen die activiteiten ondernemen om de doelstellingen van een van deze kaders te frustreren. Conclusie De zes HIPCAR model wetteksten voorzien de begunstigde landen van het project met een uitgebreid kader om het meest relevante gebied van regelgeving aan te pakken met betrekking tot vraagstukken van de informatiemaatschappij. In de formulering werden zowel de meest actuele internationale normen, alsook de eisen van kleine eiland-ontwikkelingslanden in het algemeen en - meer specifiek - die van de begunstigde HIPCAR-landen opgenomen. De brede betrokkenheid van de belanghebbenden uit deze 6 > Richtlijnen voor model beleid & wetteksten

17 Inleiding begunstigde landen in alle fasen van de ontwikkeling van de model wetteksten zorgt ervoor dat zij probleemloos en tijdig kunnen worden aangenomen. Hoewel de nadruk ligt op de behoeften van de landen in het Caribisch gebied, zijn de genoemde model wetteksten reeds geïdentificeerd als mogelijke richtsnoeren door bepaalde landen in andere regio's van de wereld. Gezien de specifieke en nauw met elkaar verbonden aard van de HIPCAR model teksten, zal het voor de begunstigde projectlanden het voordeligst zijn wetgeving te ontwikkelen en introduceren op basis van deze modellen op een gecoördineerde wijze. De modellen voor de elektronische handel (transacties en bewijs) zullen het meest effectief functioneren in geval van gelijktijdige ontwikkeling en adoptie van de kaders voor cybercriminaliteit en aftappen van communicatie, aangezien die zo nauw verbonden en afhankelijk van elkaar zijn voor het aanpakken van de zorgpunten betreffende de ontwikkeling van een gedegen regelgeving. De kaders voor toegang tot publieke informatie en privacy en gegevensbescherming bevatten ook dergelijke synergieën in de administratieve kaders en kerncompetentie vereisten dat de gelijktijdige aanname slechts beide kaders kan versterken in de uitvoering ervan. Op deze manier zal er een optimale mogelijkheid gecreëerd worden om de holistische kaders te benutten die zijn ingesteld in de regio Dit rapport Dit rapport handelt over aftappen van communicatie, een van de werkterreinen van de Werkgroep inzake ICT-Beleidskader en Wetgevingskader voor Kwesties de Informatiemaatschappij rakende. Het omvat de Richtlijnen voor Model beleid en een Model Wettekst met Memorie van Toelichting die de landen in het Caribisch gebied zouden kunnen gebruiken wanneer zij hun eigen nationaal beleid en wetgeving op dit gebied ontwikkelen of bijwerken. Voorafgaand aan het formuleren van dit document, heeft een team van deskundigen van HIPCAR in nauwe samenwerking met de bovenstaande leden van de Werkgroep een evaluatie voorbereid en beoordeeld van bestaande wetgeving in de vijftien begunstigde HIPCAR-landen in de regio die zich op zes gebieden heeft geconcentreerd: Elektronische Transacties, Elektronisch Bewijs bij e-commerce, Bescherming van Privacy en Gegevens, Aftappen van Communicatie, Cybercriminaliteit, en Toegang tot Publieke Informatie (Vrijheid van Informatie). Deze evaluatie hield rekening met geaccepteerde internationale en regionale beste praktijken. Deze regionale evaluatie apart gepubliceerd als bijbehorend document voor het huidige rapport 3 betrof een vergelijkende analyse van de huidige wetgeving met betrekking tot Elektronisch bewijs in e- handel in de begunstigde HIPCAR-landen en de identificatie van eventuele lacunes met betrekking hiertoe, waardoor de basis werd gelegd voor de ontwikkeling van een raamwerk voor model beleid en wetteksten dat hierin wordt gepresenteerd. Doordat de nationale, regionale en internationale beste toepassing in de praktijk en standaarden 4 worden weerspiegeld, terwijl tegelijkertijd de compatibiliteit met de juridische tradities in het Caribisch gebied zijn gegarandeerd, beantwoorden de model documenten in dit rapport aan de specifieke vereisten van de regio. De model wettekst inzake aftappen van communicatie werd in drie fasen ontwikkeld: (1) het opstellen van een evaluatierapport; (2) de ontwikkeling van richtlijnen voor model beleid; en (3) het formuleren van een model wettekst. Het evaluatierapport werd voorbereid in twee fasen door HIPCAR-consultants. De eerste fase werd uitgevoerd door Mw. Karen Stephen-Dalton, en de tweede fase door dhr. Gilberto 3 4 Zie ICT-Beleidskader en Wetgevingskader voor Kwesties de Informatiemaatschappij rakende Elektronische Transacties: Evaluatierapport inzake de huidige situatie in het Caribisch gebied beschikbaar op D/projects/ITU_EC_ACP/hipcar/ Zoals weerspiegeld in de gereedschapskist voor Wetgeving inzake Cybercriminaliteit en het Begrijpen van Cybercriminaliteit: Een gids voor ontwikkelingslanden, de Model Wet inzake Elektronisch Bewijsmateriaal van de Gemenebest (LMM(02)1), Directief 2002/58/EC, en nationale benaderingen zowel binnen als buiten de regio. > Richtlijnen voor model beleid & wetteksten 7

18 Inleiding Martíns de Almeida. Hierna, werden de concept richtlijnen voor model beleid voorbereid door dhr. Martíns de Almeida, en daarna bekeken, besproken en aangenomen door de HIPCAR-Werkgroep inzake Kwesties de Informatiemaatschappij rakende tijdens de eerste consultatie workshop voor bovenstaande werkgroep gehouden te Saint Lucia van 8-12 maart Op basis van de richtlijnen voor model beleid heeft de HIPCAR-consultant Dr. Marco Gercke de concept model wettekst opgesteld, die ook is bekeken, besproken en afgerond door de bovengenoemde werkgroep tijdens de tweede consultatie workshop van het project gehouden in Barbados van augustus 2010 (zie Bijlagen). De Memorie van Toelichting bij de model wettekst is opgesteld door Dr. Gercke waarin onder andere de zaken die naar voren zijn gebracht in de tweede workshop worden behandeld. De documenten zijn aangenomen met een brede consensus tijdens deze workshops. Het HIPCAR-project stuurcomité en project managementteam heeft toezicht gehouden op het proces om deze documenten te ontwikkelen. Volgend op dit proces werden de documenten afgerond en verspreid onder alle belanghebbenden ter overweging van de overheden van de HIPCAR begunstigde landen Het belang van doeltreffend beleid en doeltreffende wetgeving inzake aftappen van communicatie In het kader van de informatiemaatschappij, waar communicatie 5 een belangrijke rol speelt, is het aftappen of het aftappen van communicatie - onder bepaalde omstandigheden - een essentieel mechanisme in de bescherming van staten en individuen. In het licht van het feit dat de uitoefening ervan kan botsen met de privacy en andere belangrijke rechten, vereist de definitie van de criteria die het gebruik daarvan bepalen of omschrijven een goede beleidsvorming en wetgevingsformulering. In overeenstemming met de ITU gereedschapskist voor wetgeving 6 inzake cybercriminaliteit, wordt aftappen gedefinieerd als "het verwerven, het bekijken, vastleggen, of het kopiëren van de inhoud of een deel daarvan van alle communicatie, met inbegrip van de inhoudelijke gegevens, computergegevens, verkeersgegevens, en/of elektronische uitzending daarvan, ook via bedrading, draadloze, elektronische, optische, magnetische, mondelinge, of op andere wijze, tijdens de overdracht door het gebruik van elk elektronisch, mechanisch, optisch, golf-, elektromechanisch, of ander apparaat." 7 Een dergelijke definitie verklaart de brede reikwijdte van "aftappen", alsook van de "communicatie" eraan onderworpen, waaronder "inhoud" (de informatie meegedeeld) en "verkeer" (gegevens met betrekking tot de communicatie) 8. Het geeft ook verschillende communicatiemiddelen aan die kunnen worden onderschept. Natuurlijk, op internet gebaseerde communicatie - en vooral cybercriminilateit - vormt een belangrijk deel van de aftapactiviteiten van een kwantitatief standpunt en qua complexiteit Deze uitdrukking is gedefinieerd in de Europese richtlijn 02/58/EC, in artikel 2 onder d als informatie die wordt uitgewisseld of overgebracht tussen een eindig aantal partijen door middel van een openbare elektronischetelecommunicatiedienst. Dit omvat niet de informatie die via een omroepdienst over een elektronischetelecommunicatienetwerk wordt overgebracht, behalve wanneer de informatie kan worden gerelateerd aan de identificeerbare abonnee of gebruiker die de informatie ontvangt. Beschikbaar op en ontwikkeld samen met de Commissie van de Amerikaanse Advocatenvereniging American Bar Association s Privacy & Computer Crime Committee, Afdeling Wetenschap- & Technologiewetten. Artikel 1 Definities, onder k. Het verdrag van Boedapest beheerd door de Raad van Europa heeft verkeersgegevens gedefinieerd in artikel 1 onder d, als computergegevens die verband houden met een met behulp van een computersysteem gevoerde communicatie die en worden voortgebracht door een computersysteem dat een onderdeel vormt van een communicatieketen en de herkomst, de bestemming, de route, de tijd, de datum, de omvang, de duur of de aard van de betrokken dienst aanduiden ; daarop zijn computergegevens op hun beurt gedefinieerd onder b van artikel1, als "iedere weergave van feiten, informatie, of begrippen in een vorm die geschikt is voor verwerking in een computersysteem, met inbegrip van een programma dat geschikt is om een computersysteem een functie te laten verrichten. Verkeersgegevens zijn ook gedefinieerd in artikel 2 onder b van de Europese richtlijn 02/58/EC als gegevens die worden verwerkt voor het overbrengen van communicatie over een elektronischetelecommunicatienetwerk of voor de facturering ervan. 8 > Richtlijnen voor model beleid & wetteksten

19 Inleiding Europese Directieven 02/58/EC en 06/24/EC verschaffen ook relevante inbreng om te begrijpen hoe uitgebreid het aftappen van communicatie kan zijn. De concepten data 9 en locatiegegevens 10 zijn van bijzonder belang in hierbij. Aftappen van communicatie kan juridisch toelaatbaar en uitvoerbaar zijn. In het algemeen, bestaat legaal aftappen uit het verkrijgen van communicatiegegevens naar aanleiding van een rechtmatig mandaat ten behoeve van analyse of als bewijs. Rechtmatig mandaat op dit gebied heeft vaak betrekking op de cyberbeveiliging en bescherming van de communicatie-infrastructuur. Legaal aftappen speelt een cruciale rol om wetshandhavingsinstanties, regelgevende of administratieve instanties en inlichtingendiensten te helpen bij de bestrijding van criminaliteit, gelet op de toenemende finesse van de criminelen van vandaag. Legaal aftappen is een onmisbaar middel om informatie te vergaren tegen de meedogenloze criminelen. 11 De veranderingen in de telecommunicatie- en postmarkt en de grote expansie in de aard en omvang van de beschikbare diensten in de meeste staten zijn opmerkelijk. Mobiele telefoons hebben zich ontwikkeld als een massagoed vandaag de dag, communicatie via het internet is sterk gegroeid in de afgelopen jaren en gaat nog voort, en de postsector ontwikkelt zich snel met de groei van het aantal bedrijven die pakketten en document bezorgen. Criminelen (waaronder terroristen) zijn er snel bij om deze buitengewone veranderingen in de communicatiesector voor hun criminele activiteiten uit te buiten, terwijl de wetgeving in veel landen geen gelijke tred heeft gehouden met deze veranderingen en dus het risico wordt gelopen dat de capaciteit van de rechtshandhaving, veiligheids- en inlichtingendiensten wordt aangetast. De serieuze criminele en veiligheidsdreigingen die uitgaan naar de mondiale gemeenschap hebben er in veel landen voor gezorgd waaronder Australie, de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Saint Lucia en Jamaica dat er wetgeving is geïntroduceerd die vereist van elektronische telecommunicatiedienstverleners dat zij in staat zijn legaal aftappingen uit te voeren en die het aftappen van communicatieactiviteiten reguleert. Om rechtmatig communicatie af te tappen moet dit worden gedaan in overeenstemming met de nationale wetten, die zowel particulier als officieel aftappen van communicatie reguleren. De rechtmatigheid van particulier aftappen van communicatie wordt beperkt tot een gelimiteerd aantal situaties waarbij, bij voorbeeld, wordt inbegrepen elektronische monitoring van personeel op de werkplek. Nationale wetten kunnen particulier aftappen van communicatie behandelen in het kader van arbeidsverhouding, het recht op privacy of anderszins. Cloud computing, r ing technieken, cryptografie en steganografie zijn voorbeelden van technologische middelen die gebruikt kunnen worden door criminelen waardoor het moeilijk of zelfs onmogelijk wordt om communicatie af te tappen of om deze te analyseren. Daarom is het gebruik van dergelijke technologieën voor illegale doeleinden een punt van zorg. Aan de andere kant, is het vereiste evenwicht tussen aftapverzoeken en recht op privacy een andere uitdaging waarvoor de uitvoering van het aftappen van communicatie zich geplaatst ziet, aangezien het is onderworpen aan een beoordeling van een geval tot geval, ondanks het snel toenemende volume van de orders, sommigen van hen afkomstig uit andere delen van de wereld Gedefinieerd in artikel 2 onder a van de Europese richtlijn 06/24/EC als verkeers- en locatiegegevens, en de daarmee verband houdende gegevens die nodig zijn om de abonnee of gebruiker te identificeren; Gedefinieerd in artikel 2 onder c van de Europese richtlijn 06/24/EC als gegevens verwerkt in een elektronisch telecommunicatienetwerk, dat de geografische positie aanduidt van de eindgebruikersapparatuur van een publiek beschikbaar elektronische telecommunicatiedienst. Aantekeningen inzake het wetsontwerp van de OECS inzake aftappen van communicatie, bladzijde 6 kan worden gevonden op > Richtlijnen voor model beleid & wetteksten 9

20 Inleiding Problemen bij het uitvoeren van aftappen zijn ook geassocieerd met complex beheer. Grote hoeveelheden verzamelde gegevens en meerdere parameters voor het houden en verwijderen van opslag illustreren dat het aftappen van communicatie niet alleen een complexe juridische kwestie is, maar ook een ingewikkelde administratieve taak. Verschillende juridische systemen en verschillende stadia van ontwikkeling en implementatie van ICTbeleid vertegenwoordigen additionele complicaties voor het harmoniseren van nationale wetgeving. Bovendien, hebben de landen ook diverse wet- en regelgevingskaders op het nationaal vlak. Hoewel landen in het Caribisch gebied partij kunnen zijn bij regionale en internationale verdragen - en in de meeste gevallen lid zijn van de Caribische Gemeenschap - is er geen regionale soevereine macht met de bevoegdheid om wetten te maken namens hen als een groep en om naleving te waarborgen, zoals het geval is met de Europese Gemeenschap. Neem het voorbeeld van de lidstaten van de Organisatie van Oost-Caribische Staten (OECS), de model wet inzake aftappen van communicatie opgesteld door de OECS wetgevingsfaciliteit in 2003 werd in datzelfde jaar goedgekeurd door de Commissie Juridische Zaken - die bestaat uit de Advocaten-Generaal (die rechtstreeks verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van het beleid inzake aftappen) - voor bekrachtiging in alle OECS lidstaten. Echter, tot op heden, heeft slechts Saint Lucia in de OECS een Wet inzake aftappen van communicatie uitgevaardigd (gevolgd door een soortgelijke wet in Jamaica). Voor verdere informatie betreffende de uitdagingen waarvoor men zich geplaatst ziet bij de ontwikkeling van beleid en wetgeving die betrekking heeft op aftappen van communicatie worden hoofdstukken 3.2 en 3.3 van Understanding Cybercrime: a Guide for Developing Countries 12 (Cybercriminaliteit uit de doeken gedaan: een gids voor ontwikkelingslanden) aanbevolen. 12 Beschikbaar van 10 > Richtlijnen voor model beleid & wetteksten