Technische informatie

Transcriptie

1 PANTONE FORMULA GUIDE EN PANTONE MATCHING SYSTEM Het door PANTONE ontwikkelde color matching system wordt door PANTONE wereldwijd verkocht. De waaier dient als model voor vele kleuren. Uitgangspunt zijn de 13 PANTONE basis kleuren alsmede een mengzwart en een transparantwit. Met haar 1114 mengkleuren op gestreken en ongestreken papier wordt het systeem intussen steeds belangrijker voor merkartikelen, CI (Corporate Identity) etc. De PANTONE formula guide is volgens het volgende systeem opgebouwd: Vanuit 13 basiskleuren (basic colors) worden ca. 160 mengrecepturen de middenkleuren in de PANTONE waaier- gemaakt, en in volvlak getoond. Deze 160 recepturen werden telkens met drie verschillende hoeveelheden transparantwit versneden -in de waaier boven de middenkleuren afgedrukt. Ook werden deze 160 recepturen met 3 verschillende hoeveelheden mengzwart verdonkerd- in de waaier onder de middenkleuren afgedrukt. Deze mengkleuren zijn in boekdruktechniek op een speciale drukpers afgedrukt en worden op 2 verschillende bedrukstoffen gepresenteerd: C= Coated ( Houtvrij gesatineerd MC HV gesat. Mc-) U= Uncoated (natuurpapier houtvrij offset- HVO) Per jaar worden door PANTONE meestal 2 oplagen van de formula guide (waaier) uitgegeven. Standaardmengkleuren naar PANTONE worden in de hubergroup bij de uitgangscontrole met een gewogen afdruk vergeleken met de meest actuele kleurenwaaier en hierop afgestemd. Als bedrukstof werd tot en met de waaier 2/2003 BVS glanzend ingezet. Vanaf oplage 1/2004 wordt Consort Royal 170 gr/m² gebruikt. Deze papierwisseling werd noodzakelijk, omdat van oplage 1/2004 van PANTONE een wittere papiersoort ingezet werd. Kleuren volgens U werden op natuurpapier (Offset Primat 80gr/m² houtvrij wit) afgestemd. De voor vellenoffset geschikte PANTONE kleuren van de hubergroup zijn verkrijgbaar in verschillende kwaliteiten: - ALPHA-RX (UNIVERSAL) - Standaard bakfrisse serie - RESISTA - Oxidatief drogende extra schuurvaste serie - HBL - Hittebestendig voor laserprinters, zie TIB nr FOLIE - Voor het bedrukken van kunststoffolie, zie TIB nr LICHTECHT/LAKECHT - PANTONE kleuren bij benadering, zie TIB nr en GEURARM - Bij geurgevoelige vulgoederen, TIB nr MGA (Migratie en geurarm) - Voor levensmiddelverpakkingen, TIB De laatste kwaliteiten worden besproken in de bovengenoemde andere technische informatiebladen. Wat betreft het verschil tussen de ALPHA-RX (UNIVERSAL) en de RESISTA PANTONE kleuren kunnen wij het volgende opmerken: ALPHA-RX (UNIVERSAL) - standaardinkten codering met..p. en menginkten met codering X 1

2 Minder velvorming door bakfrisse instelling. Uitzonderingen zijn PANTONE rhodamine rood, purple, violet, blauw 072, reflexblauw en transparant wit, welke oxidatief drogend zijn ingesteld. RESISTA (N) standaardinkten codering met..p. /1 en mengkleuren met Q Extra doordroging door oxidatieve instelling. Tevens verbeterde schuurvastheid door hoger aandeel schuurvastheidspasta. Fractioneel minder glans. De inkt kan ook worden gebruikt op PE-gecoat karton, alumiumbedampt papier/karton, transparant tekenpapier(zie TI 1.122) en voor offset goed geschikte kunststoffolies. Voor meer zekerheid en op moeilijke kunststoffolies wel goed voorbehandeld- is de speciale folie-inkt N 5030 of N 5080 geschikt, zoals beschreven in technisch informatieblad nr kleurkracht van de kleurenwaaiers Een aantal kleuren zijn in de PANTONE waaier met een hoge laagdikte afgedrukt, die in offsetdruk met een eenmalige drukgang niet realiseerbaar is. Bijvoorbeeld PANTONE blauw 072 en PANTONE groen kunnen qua kleurtoon alleen door tweemalige druk worden bereikt. 2. Echtheden Vele mengkleuren worden met basiskleuren geformuleerd, die een lage lichtechtheid hebben, alsmede niet oplosmiddel- en niet alkalie-echt zijn. Vaak worden deze basisinkten met lage echtheden dan ook nog in zeer geringe concentratie ingezet, dus sterk versneden met mengwit. Dit leidt tot een extreem lage lichtechtheid van de kleurtoon (bij voorbeeld 2635C, 406C, 427C, 434C). Om hogere echtheden te bereiken, moeten deze recepturen met basiskleuren gemengd worden die hogere echtheden bezitten. Toch zijn bijvoorbeeld de eerder genoemde 2635C,406C,427C,434C zelfs indien alternatief uitgewerkt met lichtechte pigmenten NIET lichtecht omdat ze zo sterk versneden zijn! Dit wordt versterkt omdat mengwit (vernis) nu eenmaal altijd neigt te vergelen Voor een latere veredeling met UV-lak of laminering moeten de inkten oplosmiddel en alkalie-echt zijn. Ook dit is uitsluitend door het gebruik van speciale basisinkten met hogere echtheden mogelijk. Pigmenten met hogere echtheden laten in vergelijk met de originele pigmenten coloristische verschillen zien. Kleurtoonverschillen en metamerische* verschillen zijn onvermijdelijk. De PANTONE hoofdkleuren bezitten de volgende echtheden: Echtheden van de PANTONE hoofdkleuren ALPHA-RX (Universal) PANTONE kleur Codering Licht Spiritus Nitro Alkali Geel 41 P Geel P Oranje P Warm rood 42 P Rood P Rubine rood 42 P Rhodamine rood 42 P Purple 43 P Violet 43 P Blauw P Reflex blauw 43 P Process blauw 43 P Groen 44 P Zwart 49 F

3 Echtheden van de PANTONE hoofdkleuren RESISTA PANTONE kleur Codering Licht Spiritus Nitro Alkali Geel 41 P 0010/ Geel P 0012/ Oranje P 0021/ Warm rood 42 P 0030/ Rood P 0032/ Rubine rood 42 P 0040/ Rhodamine rood 42 P 0050/1 4 Purple 43 P 0060/1 4 Violet 43 P 0070/1 4 Blauw P 0072/1 4 Reflex blauw 43 P 0080/1 4 + Process blauw 43 P 0090/ Groen 44 P 0095/ Zwart 49 F Meer informatie over echtheden in het algemeen vindt u in het technisch informatieblad nr Technisch informatieblad nr gaat specifiek over lichtechtheid. 3. bedrukstof Ter uitwerking en kwaliteitscontrole wordt in de hubergroup een papiersoort gebruikt, die qua witheid zoveel mogelijk met de PANTONE waaier overeenstemt. Het drukken op een oplagemateriaal dat afwijkt van het kleurenwaaierpapier leidt dientengevolge tot afwijkingen in de kleurtoon. In de PANTONE waaier wordt een hoogwit mc ingezet. Veel, vooral zeer schone kleurtonen, zijn daardoor ook bij speciale uitwerking op minder witte bedrukstoffen (GD2 chromoduplexkarton-, GC1 chromokarton, Recyclingpapier) niet haalbaar. 4. Verschillen tussen oplagen Per jaar worden door PANTONE 2 oplagen van de color guide gedrukt. Daarbij ontstaan nuanceverschillen tussen dezelfde mengkleuren bij verschillende waaieroplages. Met de oplage 1/2004 werd als gestreken papier een witter papier gebruikt. Vele kleurtonen leken daardoor schoner dan in eerdere kleurwaaiers. In de kwaliteitscontrole van de hubergroup worden standaardkleuren in principe naar de nieuwste kleurenwaaier afgestemd. Dit betekent voor de gebruiker: Bij gelijke mengkleuren van verschillende waaieroplagen, kunnen verschillen tussen de verschillende aanmaken bij mengkleuren optreden. Daarom is op de bliketiketten van Hostmann-Steinberg Celle geprint welke kleurwaaier bij de afstemming gebruikt is. Speciale klantkleurtonen kunnen in de loop de tijd van de kleurtoon in de PANTONE formula guide afwijken. Klant- respectievelijk huis-of merkkleuren worden met de bij de eerste aanmaak vastgelegde stamkaart afgestemd, en niet met de PANTONE waaier vergeleken. 3

4 5. Verschillen tussen C en U In het PANTONE formula guide systeem wordt de zelfde kleur met dezelfde receptuur op gestreken en ongestreken papier gedrukt. Er is geen aanpassing van de receptuur toegepast om een betere coloristische overeenstemming te bereiken. Daarom zijn soms verschillen tussen de mengkleuren C en de mengkleuren U vast te stellen. Opmerking: bij het HKS Systeem zijn de recepturen wel aangepast aan de bedrukstof. 6. veredeling In de PANTONE formula guide worden de kleuren zonder veredeling getoond. Een latere veredeling (lakkeren, lamineren) voert meestal tot een verandering van de kleurtoon. Dit is technisch onvermijdbaar heeft te maken met de lichtbreking door de laklaagen kan ook door de receptformulering niet worden beïnvloed. 7. Inktmengen met PANTONE - basiskleuren De hubergroup is als licentiehouder van PANTONE Inc. verplicht om regelmatig de basiskleuren door PANTONE te laten beproeven c.q. te laten goedkeuren. De in de PANTONE formula guide aangegeven mengrecepturen dienen als richtreceptuur. Vanwege de eerder geschetste feiten (afwijkingen van de bedrukstof tussen waaier en oplagepapier, inktlaagdikte, tolerantie tijdens de oplagedruk van de kleurwaaiers) kunnen bij het mengen met de PANTONE basiskleuren afwijkingen ten opzichte van de waaier optreden. Om zelf kleuren ook met inkten met hoge echtheden- te mengen biedt de hubergroup met het CRS-systeem een geschikt basiskleurensysteem aan. In het CRS systeem staan naast de in de PANTONE formula guide gebruikte basiskleuren ook basiskleuren met hogere echtheden ter beschikking. (zie TIB nr en kleurenkaart MK36) Naast de genoemde basiskleuren toont de PANTONE formula guide nog 6 goudinkten in verschillende nuances en een zilverdrukinkt. Verder zijn 7 metallic-mengkleuren toegevoegd. Om speciale effecten te kunnen drukken, laat de waaier nog 7 basiskleuren en 7 menginkten op basis van formulering met fluorescerende pigmenten zien. Het door PANTONE als kleurcommunicatiesysteem voor vormgever en drukker ontworpen systeem bezit een aantal beperkingen. Een optimaal gebruik is alleen mogelijk, als rekening wordt gehouden met de gebruiksaanwijzingen in dit technisch informatieblad. Van groot belang is de bedrukstof, de wetenschap dat de mengreceptuur een richtreceptuur is, de vaststelling of men met dezelfde jaargang/druk van de waaier vergelijkt, en de attentie voor eventuele veredeling. Vele eindafnemers accepteren de lichtere tint die vaak in de praktijk vanuit de offsetdruk realiseerbaar is. Soms kan de klant uitsluitend tevreden worden gesteld met een extra intensief gemaakte kleur of door 2x te drukken, dit met de extra kosten die hier nu eenmaal aan verbonden zijn. Overleg met de eindafnemer heeft de voorkeur, liefst in zo vroeg mogelijk stadium. 4

5 PERFECT MATCH mengsysteem van HST Benelux Via de site van HST Benelux kunt u het programma Perfect Match downloaden ( In dit programma zijn de meest voorkomende PANTONE -recepten opgenomen, uitgewerkt voor de ALPHA-RX en RESISTA serie, dit in de C of U-versie. De recepten zijn waar nodig gecorrigeerd voor gebruik met de specifieke Hostmann-basiskleuren, zodat de kleuren uit de PANTONE -waaier zo goed mogelijk worden benaderd bij correcte afweging, laagdikte en papiersoort. Regelmatig volgt een update van Perfect Match. Hoewel de Perfect Match recepten betere kleurkwaliteit waarborgt dan het toepassen van de recepten uit de Pantone -waaier, moet echter met een aantal praktijkomstandigheden rekening worden gehouden. Vaak wordt verwacht dat een receptmenging in één keer tot exact dezelfde kleur leidt als de vorige keer, toen immers ook hetzelfde recept werd gebruikt. * Metamerie : kleurwaarneming onder verschillende lichtbronnen- zie specifiek technisch informatieblad nr Deze technische informatie geeft de huidige stand van onze kennis weer. Zij geeft kennis en adviseert. Enige verantwoordelijkheid m.b.t. te juistheid kan daaruit niet afgeleid worden. Veranderingen, die tot vooruitgang leiden, blijven voorbehouden. hubergroup Benelux bv. Bolderweg 33. Postbus AC Almere. nl.info@hubergroup.com. Tel. +31(0) / +32(0) Fax +31(0) / +32(0)