Transurethrale resectie van een blaastumor (TURT)

Transcriptie

1 Transurethrale resectie van een blaastumor (TURT) Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Wat is een blaastumor? 1 Wat is een TURT? 3 Voor de operatie 3 Verdoving 3 De operatie 3 Na de operatie 4 Klachten 5 Risico s en complicaties 5 Leefregels 5 Aandachtspunten 6 Tot slot 6 Belangrijke telefoonnummers 6 Onderzoek heeft aangetoond dat er een tumor in uw blaas aanwezig is. Binnenkort wordt u in het ETZ (Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis) verwacht voor het verwijderen van de tumor. De operatie die hiervoor wordt verricht, wordt TURT of transurethrale resectie van een tumor genoemd. Uw behandelend arts heeft hierover met u gesproken. In deze brochure vindt u informatie over deze operatie. Wat is een blaastumor? voorbeeld van een blaastumor Het begrip blaastumor staat voor alle ruimte-innemende processen die uitgaan van de blaaswand. Een blaastumor kan onderscheiden worden in twee soorten:

2 De oppervlakkig groeiende blaastumor De tumor bevindt zich over het algemeen op de binnenbekleding, het blaasslijmvlies van de blaas en is niet ingegroeid in de spierwand van de blaas. De oppervlakkig groeiende tumor wordt ook wel poliep genoemd en heeft de vorm van een paddenstoel (soms met een steeltje). De invasief groeiende blaastumor De tumor is zowel in het blaasslijmvlies genesteld als in de spierwand van de blaas of in ander omringend weefsel. oppervlakkig groeiende tumor invasief groeiende tumor Een blaastumor openbaart zich meestal doordat zich bloed in de urine bevindt. Vaak houdt het bloeden na een tijdje op. Dit lijkt een positief teken, maar dat is het niet, want de tumor groeit door ondanks dat het bloeden gestopt is. Zolang de tumor oppervlakkig is, kan deze relatief gemakkelijk verwijderd worden. Probleem is echter wel dat dit soort tumoren vaak terugkeren, waardoor het noodzakelijk is de blaas over een langere periode regelmatig te controleren. Invasief groeiende tumoren zijn moeilijker te behandelen; behalve de TURT, is verdere behandeling noodzakelijk om de tumor in zijn geheel te kunnen verwijderen. Dit kan door middel van een open operatie of een bestralingskuur. Mocht er bij u een invasief groeiende tumor zijn geconstateerd, dan bespreekt uw arts de verdere gang van zaken met u. Voor allebei de soorten tumoren geldt dat behandeling altijd noodzakelijk is. De tumor kan namelijk een grotere omvang krijgen, bloedingen veroorzaken en als de tumor oppervlakkig is, kan deze invasief worden.

3 Wat is een TURT? De transurethrale resectie Transurethrale resectie van een blaastumor houdt in dat de operatie via de plasbuis (urethra) plaatsvindt en de tumor wordt weggesneden (resectie) met behulp van een klein, stalen instrument (een lisje) waardoor stroom kan worden geleid. (zie afbeelding) Voor de operatie Op de dag van de operatie wordt u opgenomen, tenzij er een reden is om u eerder op te nemen. Wanneer u bloedverdunnende medicijnen gebruikt, moet u dit ruim voor de operatie melden aan uw behandelend arts. In overleg met uw arts moet u met het gebruik van deze medicijnen geruime tijd voor de operatie stoppen. Een half uur voordat u geopereerd wordt, krijgt u een tabletje om rustig te worden. Tevens krijgt u een injectie in het bovenbeen. Hierdoor vermindert de speekselproductie. Ook krijgt u al een paracetamol zetpil voor het opvangen van de eerste pijn. Nuchter zijn voor de operatie Voor de operatie moet u vanaf een bepaalde tijd nuchter zijn. De richtlijnen hiervoor vindt u in de brochure Een ingreep onder anesthesie. Deze hebt u gekregen bij uw polikliniekbezoek of bij het preoperatief spreekuur. U dient u te houden aan deze richtlijnen. Verdoving De TURT vindt plaats onder algehele narcose of onder regionale verdoving. Bij een regionale verdoving krijgt u een ruggenprik (ook wel spinaal of epidurale anesthesie genoemd). In overleg met de anesthesioloog zal bekeken worden welke manier van verdoven voor u het meest geschikt is. Meer informatie over de verdoving vindt u in de folder Een ingreep onder anesthesie. De operatie Voordat de operatie begint, wordt u onder narcose gebracht of krijgt u een ruggenprik, waarna de blaas wordt geïnspecteerd. U ligt dan op uw rug, met uw benen in de beensteunen. Allereerst wordt een hol instrument in de plasbuis gebracht om de blaas te bekijken. Daarna wordt via het holle instrument het stalen lisje in de blaas gebracht, waarna er stroom door het instrumentje wordt geleid. Vervolgens kan met behulp van het lisje de tumor laag voor laag worden weggehaald tot het gezonde weefsel is bereikt.

4 Als gevolg hiervan ontstaat een inwendige wond in de blaas. Kleine bloedinkjes kunnen worden gestelpt met behulp van het stalen lisje. Terwijl de tumor wordt weggehaald, wordt de blaas voortdurend tot ontplooiing gebracht door spoelvloeistof in de blaas te brengen. Door het constant spoelen van de blaas, worden ook de losgemaakte deeltjes van de tumor uit de blaas verwijderd. Het verwijderde weefsel zal vervolgens microscopisch onderzocht worden. (Op de afbeelding hieronder is een weergave van de operatiemethode te zien.) Nadat de tumor is verwijderd, wordt de blaas nog een keer gespoeld. Daarna wordt een katheter in de blaas geplaatst om de urine, die na de operatie meestal bloederig is, op te vangen. Na de operatie U gaat na de operatie naar de uitslaapkamer (verkoeverkamer). Hier worden uw bloeddruk, pols en bewustzijn gecontroleerd. Als alles goed gaat, mag u na overleg met de anesthesioloog terug naar de afdeling. Een verpleegkundige van de afdeling komt u halen. U hebt een infuus in uw arm en hierdoor wordt vocht toegediend. Ook hebt u een blaaskatheter gekregen. De verpleegkundige komt ieder uur bij u controles uitvoeren. Om te zorgen voor een goede urineafvoer en om de blaas eventueel te kunnen spoelen, blijft de katheter na de operatie zitten. De katheter wordt de dag na de operatie, mits de urine helder of roze is, verwijderd. Dit gebeurt meestal al vroeg in de ochtend, tussen en uur. Als de urine te bloederig is blijft de katheter langer zitten. Pas als u geplast hebt mag u naar huis. Om te voorkomen dat het bloed in de blaas gaat stollen, is het belangrijk dat u veel drinkt. Daarnaast is het van belang dat u na de operatie zware lichamelijke arbeid vermijdt en persen bij de ontlasting probeert te voorkomen. Om uw stoelgang makkelijker te laten verlopen, kan uw arts eventueel medicijnen voorschrijven.

5 Als u bloedverdunnende medicijnen gebruikt mag u met inname, pas na overleg met uw behandelend arts, weer beginnen. Ongeveer 10 dagen na de ingreep gaat u op controle bij uw arts, die u inlicht over de uitslag van het microscopisch onderzoek. Naar aanleiding daarvan wordt besproken of vervolgonderzoek en/of een extra behandeling noodzakelijk is. Omdat de kans dat een blaastumor terugkeert vrij groot is, wordt uw blaas standaard om de paar maanden, over een periode van minimaal vijf jaar, onderzocht. Klachten Na de operatie kunt u last krijgen van blaaskrampen, een schrijnend gevoel in de plasbuis en u kunt merken dat het plassen vaker gepaard gaat met meer aandrang. Daarnaast moet u waarschijnlijk vaker naar het toilet dan gebruikelijk en u kunt merken dat uw urine nog rood gekleurd is, wat echter niet verontrustend is. Na een aantal weken zullen deze klachten verdwijnen. Risico s en complicaties Iedere operatie gaat gepaard met risico s en altijd bestaat een kleine kans op complicaties. Ook in het geval van de TURT. Om u een duidelijk beeld te geven van de complicaties en risico s die u loopt, volgt hier een overzicht: Tijdens de operatie kan een gaatje in de blaas ontstaan, afhankelijk van de grootte en plaats van de tumor. De spoelvloeistof die wordt gebruikt tijdens de operatie kan dan buiten de blaas komen. Om verdere lekkage te voorkomen, wordt in deze situatie de operatie beëindigd. Een klein gaatje in de blaaswand sluit vanzelf, maar daarvoor moet de katheter enkele dagen langer blijven zitten. Bij een grotere opening is soms een open buikoperatie nodig om de weggelekte vloeistof te verwijderen en de opening dicht te maken. Deze complicatie komt echter zelden voor. Na de operatie kan een bloeding in de blaas optreden, die kan leiden tot stolselvorming. Meestal stopt een dergelijke bloeding spontaan na het toedienen van spoelvloeistof via de blaaskatheter. In sommige gevallen is het echter nodig de blaas, onder narcose, nogmaals te spoelen en de bloeding te stoppen. Een operatie aan de blaas kan een urineweginfectie tot gevolg hebben die gepaard gaat met koorts. Normaal gesproken kan een infectie goed behandeld worden met antibiotica. Na de operatie, soms pas na een aantal weken, kan een ontsteking optreden, die zich bij mannen soms uit als een bijbalontsteking. De ontsteking is goed te behandelen met behulp van antibiotica. Bij mannen bestaat de mogelijkheid dat (langere tijd) na de operatie de plasbuis vernauwd raakt. Soms moet dit verholpen worden door een operatieve ingreep. Leefregels De wondjes in de blaas hebben de tijd nodig om te genezen. Het is daarom van belang om de volgende leefregels op te volgen: geen inspannende sportactiviteiten (zoals balsporten, paardrijden, fitness, atletiek e.d.) beoefenen de eerste twee weken;

6 luister naar uw lichaam en neem op tijd rust. Moeheid is een normale klacht na de operatie; om te voorkomen dat het bloed in de blaas gaat stollen, is het belangrijk dat u veel drinkt; geadviseerd word om voorzichtig om te gaan met: - persen bij de ontlasting, - het drinken van alcohol, - het verrichten van zware lichamelijke arbeid. Aandachtspunten Als u bloedverdunnende medicijnen gebruikt mag u met de inname, pas na overleg met uw behandeld arts, weer beginnen Na de operatie kunt u last krijgen van blaaskrampen, een schrijnend gevoel in de plasbuis en u kunt merken dat het plassen vaker gepaard gaat met meer aandrang. Tevens kunt u merken dat de urine nog rood gekleurd is, wat echter niet verontrustend is. Na een aantal weken zullen deze klachten verdwijnen. Wanneer zich bloedstolsels in de urine bevinden of het bloedverlies niet afneemt, moet u contact opnemen met uw behandeld arts. Dat moet u ook doen als uw temperatuur stijgt tot boven de 38,5º C, bij ernstig brandende pijn tijdens het plassen of wanneer u helemaal niet meer kunt plassen. Ongeveer 2 weken na de operatie volgt een afspraak op de polikliniek met uw behandelend uroloog. De arts vertelt dan de uitslag van het opgestuurde weefsel. Deze afspraak wordt voor u gemaakt. Als u nog vragen hebt kunt u altijd contact opnemen met de polikliniek tijdens kantooruren en buiten kantooruren met de huisartsenpost. Tot slot Als u na het lezen van deze brochure nog vragen hebt, kunt u contact opnemen met de afdeling Urologie. U kunt uw vragen natuurlijk ook met uw behandelend arts bespreken. Belangrijke telefoonnummers ETZ (Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis): (013) Algemeen nummer Urologie: (013) Locatie ETZ Elisabeth Route 18 Locatie ETZ TweeSteden Route; polikliniekgebouw, wachtruimte 6 Afdeling 1a: (013) Afdeling 2a: (013) Locatie ETZ Waalwijk Route 10 Urologie, Copyright ETZ Afdeling Communicatie Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend.