Poliklinische behandeling met radioactief jodium

Transcriptie

1 NUCLEAIRE GENEESKUNDE Poliklinische behandeling met radioactief jodium Schildklier BEHANDELING

2 U wordt op dag om uur verwacht op de poli/afdeling. In verband met de hoge kosten van dit onderzoek verzoeken wij u om tijdig (in ieder geval 24 uur van tevoren) contact met ons op te nemen als u verhinderd bent. De behandeling duurt maximaal een half uur. Poliklinische behandeling met radioactief jodium Deze brochure geeft u informatie over de poliklinische behandeling met radioactief jodium. De behandeling kan worden uitgevoerd om de volgende redenen: om een te snelle werking van de schildklier af te remmen, of: om de vergrote schildklier te verkleinen, of: om na een schildklieroperatie eventuele weefselresten te bestralen. Uw internist heeft u uitgelegd wat bij u de reden is voor deze behandeling. In deze folder leggen wij u uit hoe de behandeling in zijn werk gaat. Ook krijgt u instructies voor thuis. Als u naar aanleiding hiervan vragen hebt, stel deze dan gerust aan uw behandelend arts of de verpleegkundige. 1

3 Voor vrouwen geldt: De behandeling met radioactief jodium wordt in principe niet toegepast tijdens de zwangerschap. Het radioactief jodium komt namelijk in de placenta terecht. Laat het ons dus weten als u zwanger bent. Als u niet zeker weet of u zwanger bent, vertel het ons dan ook. We kunnen dan eventueel een zwangerschapstest bij u doen. Wanneer u borstvoeding geeft, moet u hiermee vóór de behandeling stoppen. Geef ook na de behandeling geen borstvoeding meer. Na een eventuele volgende zwangerschap kunt u zonder bezwaar weer borstvoeding geven. Klinisch of poliklinisch? De behandeling vindt meestal plaats op de poli. Soms is het beter de behandeling klinisch uit te voeren (dat betekent dat u wordt opgenomen), bijvoorbeeld wanneer er thuis kleine kinderen zijn die door u verzorgd moeten worden, of als u last hebt van misselijkheid, braken of incontinentie (moeite met het ophouden van urine of ontlasting). Neem in dat geval contact op met de Nucleaire Geneeskunde. Hoe werkt radioactief jodium? de schildkliercellen. Daardoor zullen uw klachten afnemen. Dit effect mag u echter pas verwachten tussen zes weken en vier maanden na de behandeling. Het radioactief jodium blijft slechts tijdelijk in uw lichaam. Het deel dat niet wordt opgenomen in de schildklier wordt in de eerste twee dagen na de behandeling uitgescheiden; het meeste plast u uit. Ook kan een kleine hoeveelheid radioactief jodium in het speeksel, zweet en de ontlasting voorkomen. Is de behandeling schadelijk? U hoeft niet huiverig te zijn voor deze behandeling. Het radioactief jodium verlaat uw lichaam zo snel, dat de straling die u uitzendt zeer snel afneemt. Schadelijke effecten van deze behandeling zijn daardoor verwaarloosbaar. Wat betekent de behandeling voor mensen in uw omgeving? De hoeveelheid straling bij de jodiumbehandeling blijft beperkt. Maar de mensen in uw omgeving mogen er geen onnodige straling door oplopen. Daarom moet u een aantal voorzorgsmaatregelen in acht nemen die hen beschermen tegen besmetting en (uitwendige) bestraling. U krijgt daarom leefregels mee naar huis. De schildklier is het enige orgaan in het lichaam dat jodium opneemt. U krijgt het radioactief jodium in de vorm van een capsule toegediend. Het grootste deel hiervan wordt opgenomen in de schildklier. De straling die het radioactief jodium daar uitzendt, vermindert de productie van het schildklierhormoon en remt de groei van 2

4 Tip: neem bij opname dit boekje mee naar het ziekenhuis. Dan kunt u de leefregels in de bijlage met de verpleegkundige doorspreken. Eten en drinken U mag de avond vóór de behandeling vanaf uur niets meer eten of drinken tot anderhalf uur na het onderzoek. De behandeling Op de afgesproken dag en tijd meldt u zich bij de Nucleaire Geneeskunde. De behandeling bestaat uit het doorslikken van een jodiumcapsule met water. Daarna mag u anderhalf uur nog steeds niet eten en drinken. Soms wordt het jodium via een injectie toegediend; dit gebeurt bijvoorbeeld bij mensen die moeite hebben met slikken. Dit heeft uw arts dan al tijdens uw bezoek aan de poli met u afgesproken. In dat geval kunt u na de injectie gewoon eten en drinken. De behandeling is niet onaangenaam of pijnlijk, u voelt er niets van. Nadat u de capsule hebt ingenomen, wordt eventueel de uitwendige straling gemeten en genoteerd. Daarna mag u in principe weer naar huis. Meestal mag u na 48 uur uw schildkliermedicijnen weer innemen. Dat zal de nucleair geneeskundige u tijdens de behandeling vertellen. Wanneer moet u contact opnemen met uw internist? Wanneer u in toenemende mate last krijgt van zweten, warmtegevoel, hartkloppingen en gejaagdheid, neem dan contact op met uw behandelend internist. Dit kan namelijk wijzen op een verhoogde stofwisseling. Bij sommige patiënten treedt er enkele weken na de behandeling namelijk een complicatie op: daarbij komt een ongewenste hoeveelheid schildklierhormoon vanuit de bestraalde schildklier in de bloedbaan terecht. Dit kan leiden tot de genoemde klachten. Soms kan de productie van het schildklierhormoon ook snel afnemen. Dat veroorzaakt moeheid, koudegevoel, vertraagde stoelgang of de neiging om vocht vast te houden. Deze klachten kunnen ook op de langere termijn optreden (vanaf zes maanden na de behandeling). Neem in al deze gevallen contact op met uw behandelend internist. Genoemde klachten kunnen uitstekend behandeld worden en zorgen niet voor gewichtstoename, zoals wel gedacht wordt. Het verdere verloop De verwachting is dat na twee tot vier maanden het effect van de behandeling merkbaar zal zijn. Uw klachten zullen afnemen doordat de schildklier minder schildklierhormoon is gaan produceren. Wanneer u in deze periode nog strumazol slikt, kunt u daar waarschijnlijk mee stoppen. Dat hoort u dan van uw arts. 3

5 Helaas is bij ongeveer 25% van de patiënten een tweede behandeling nodig. Er is dan onvoldoende schildklierweefsel bestraald. Zo n tweede behandeling wordt meestal pas na ongeveer zes maanden uitgevoerd. Controle op de poli De nucleair geneeskundige vertelt u bij inname van de capsule binnen welke termijn u een afspraak moet maken met uw internist voor de poliklinische controle. Maak hiervoor zelf een afspraak. Tot slot Hebt u nog vragen? Neemt u dan gerust contact op met uw behandelend internist of de nucleair geneeskundige. Bijlage: gedragsregels voor thuis Het is belangrijk dat u zich aan onderstaande regels houdt. Deze regels gelden voor de duur van één week. Daarna kunt u alles weer doen wat u gewend was. Algemeen Uw huisgenoten moeten gedurende 48 uur zoveel mogelijk afstand van u houden. In ieder geval één meter, maar bij langdurige aanwezigheid (zoals bij tv-kijken of eten) minimaal twee meter. Na deze 48 uur leeft u gewoon zoals u gewend bent, maar houd er wel rekening mee dat uw schildklier nog straling uitzendt. Houd daarom bij langdurige aanwezigheid minimaal een meter afstand. Afstand is de beste vorm van afscherming. Toilet Gebruik bij voorkeur een apart toilet. Als u naar het toilet gaat, ga dan altijd erop zitten. Dit geldt ook voor mannen. Gebruik elke keer toiletpapier, ook als u alleen moet plassen. Was na afloop uw handen, liefst op het toilet, zodat deurknoppen zo schoon mogelijk blijven. Let op druppeltjes urine op de toiletbril, de toiletpot en vloer. Absorbeer deze druppels met toiletpapier zonder te wrijven. Spoel het papier daarna door het toilet. Was vervolgens nog een keer uw handen. Wanneer iemand anders het toilet schoonmaakt, dan moet hij of zij dit met huishandschoenen doen. 4

6 Kinderen Kinderen zijn gevoeliger voor straling dan volwassenen. Vermijd daarom in de eerste 48 uur direct lichamelijk contact met hen en bewaar een zo groot mogelijke afstand. Laat baby s en kleine kinderen door huisgenoten verzorgen of breng ze onder bij familie of vrienden. Na 48 uur mag u de kinderen normaal verzorgen en knuffelen, maar vermijd langdurig lichamelijk contact (op schoot houden of s nachts in bed nemen). Partner Wanneer u in de vruchtbare fase van uw leven bent, dan bevelen wij aan dat u en uw partner twee nachten apart slapen, op minstens twee meter van elkaar, of, indien mogelijk, op verschillende kamers. Let er wel op dat de bedden in de verschillende kamers dan niet tegen dezelfde muur geplaatst staan, waardoor er toch nog onvoldoende afstand zou zijn. We raden u aan om vrijen en seks te beperken tot maximaal dertig minuten per dag. Personen van 50 jaar en ouder Bij personen in uw omgeving die vijftig jaar en ouder zijn is de kans op stralingsschade zeer klein. In dat geval hoeft u de maatregelen zoals vermeld onder Algemeen en Partner niet zo streng op te volgen. We raden u hier wel aan die maatregelen op te volgen die gemakkelijk te doen zijn. U hoeft dus niet met bedden te gaan slepen. Enige afstand houden bij urenlang tv-kijken is bijvoorbeeld wel makkelijk te doen, dus volg dit advies wel op. Bezoekers Bij kortdurend bezoek, bijvoorbeeld een avond of middag, hoeft u voor bezoekers geen andere maatregelen te nemen dan het houden van afstand en het vermijden van direct lichamelijk contact (zie onder Algemeen ). Bezoek van zwangere vrouwen en kinderen onder de 10 jaar raden wij in de eerste 48 uur echter af. Zwangerschap Voor vrouwen geldt: als u na de behandeling zwanger wilt worden, wacht daar dan minimaal zes maanden mee. Mannen raden wij aan om binnen zes maanden geen kinderen te verwekken. Seksueel contact in deze zes maanden is geen enkel bezwaar. Werk Gezien de leefregels die u opgelegd krijgt, adviseren wij u om de eerste 48 uur na de behandeling niet te werken. Daarna mag u weer gewoon werken. Wanneer u in het basisonderwijs of in de opvang van kinderen tot en met tien jaar werkt, mag u echter een week niet werken. Houd ook op het werk de hierboven beschreven regels aan. Overleg in geval van twijfel met uw behandelend specialist. 5

7 Ziekenhuisopname Wanneer u onverhoopt in het ziekenhuis moet worden opgenomen tijdens de periode waarvoor deze gedragsregels gelden, moet u uw behandelend arts waarschuwen en hem of haar deze informatie laten lezen. Wij adviseren de arts dit zo snel mogelijk bij de afdeling Nucleaire Geneeskunde te melden. De arts kan vervolgens advies vragen aan de verantwoordelijke stralingsdeskundige. Hebt u nog vragen? Bel dan gerust naar de poli Nucleaire Geneeskunde van het St. Antonius Ziekenhuis. U vindt onze contactgegevens in het grijze adreskader achterin deze folder. 6

8 St. Antonius Ziekenhuis T E patienteninformatie@antoniusziekenhuis.nl Spoedeisende Hulp Nucleaire Geneeskunde Locaties en bezoekadressen Ziekenhuizen St. Antonius Ziekenhuis Utrecht Soestwetering 1, Utrecht (Leidsche Rijn) Poliklinieken St. Antonius Polikliniek Utrecht Overvecht Neckardreef 6, Utrecht St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein Koekoekslaan 1, Nieuwegein St. Antonius Polikliniek Houten Hofspoor 2, Houten St. Antonius Spatadercentrum Utrecht-De Meern Van Lawick van Pabstlaan 12, De Meern 7

9 Meer weten? Ga naar Dit is een uitgave van St. Antonius Ziekenhuis NG 43/05-13