HBO HBO HBO HBO HBO HBO HBO HBO HBO

Transcriptie

1 op avontuur in het buitenland Dropjes Dropjes en en Keiharde Shit Knowledge is Power Een Foeilelijke Verpakking Alles wat je wilt weten over opleidingen en beroepen hoge hoge bloeddruk bloeddruk jaargang jaargang 98/ 99 98/ 99 nummer nummer 3

2 Straks Studeren in is een uitgave van het LDC en verschijnt in de loop van het schooljaar van oktober tot maart. De uitgave is bedoeld voor leerlingen VWO en HAVO en cursisten MBO die zich oriënteren op opleidingen in het. Abonnementenadministratie LDC Publicaties, postbus 1064, 7940 KB Meppel, fax (0522) De abonnementsprijs bedraagt ƒ 29,50 per jaargang (6 nummers). Voor collectieve abonnementen via de school geldt een lagere prijs: ƒ 24,50. Inlichtingen hierover zijn verkrijgbaar bij de schooldecaan. ISSN Drieënwintigste jaargang, nummer 3 december 1998 Advertentie-exploitatie Van Vliet, Bureau voor Media Advies, Apeldoorn Tel.: (055) Fax: (055) Uitgave LDC Publicaties, Meppel Adviesraad P. Trommar, M. Bieneman, W. Cals, A.J.R. Vincken, W. Wijnen, M Roemers en W. Prinsen Eindredactie en productie AT Consult, Utrecht Vormgeving en opmaak Clarisa Jeelof, Leeuwarden Medewerkers rubrieken Diana Doornenbal en Brenda van Dam (NIBUD) Illustraties Wendelien van de Erve Fotografie André Ruigrok (cover) en Jan Munnik Druk Drukkerij Giethoorn ten Brink, Meppel Correspondentieadres Als je opmerkingen hebt over de inhoud van Straks Studeren, dan kun je je schriftelijk wenden tot de redactie van dit blad: AT-Consult, postbus 28, 3500 BK Utrecht, t.a.v. Christel Ahlers. Inhoud December 1998 Met die stress leer je omgaan. Op de een of andere manier komt de opdracht altijd af. Dat is een kwestie van goed samenwerken en overwerken. Wat doe je met een huilbaby? Je moet eerst veel 6 meer weten van een probleem. Er liggen in de pedagogiek niet zomaar passende antwoorden klaar. Hoe motiveer je scholieren die liever een walkman opzetten dan wortels trekken voor het spel der getallen? Grenzenloos Studeren 9 Er zijn verschillende manieren om een plek aan een buitenlandse universiteit of hogeschool te vinden. Je kunt bijvoorbeeld gebruik maken van de contacten die jouw universiteit of hogeschool heeft met buitenlandse instellingen, maar je kunt ook als free mover, ofwel op eigen houtje gaan S p e c i a l s De pictogrammen Def P. is zanger en tekstschrijver van Osdorp Posse. Inge s vraagbaak Erasmus voor je kiezen Ligt eenzaamheid aan jezelf? Begint geluk boven modaal? Een boek voor jongeren van 15 tot en met 17 jaar. Money Sparen, waarom zou je of waarom zou je niet? Grenzenloos studeren. Studies met stages in het buitenland. Test jezelf Kans op werk, daar kun je ook zelf wat aan doen. Hoe actief ben jij? Studies in het sociaal-agogisch onderwijs. Help jij graag mensen met problemen? What s happening Doorzetters Jurriaan Lobbezoo studeert economie en steekt verder al zijn tijd in honkbal. Volgende keer O p l e i d i n g e n Vrijetijdskunde Godsdienstpastoraal werk Oosterse wijsheden in een donkere ruimte met wierookgeur en flakkerende kaarsjes. Technische bedrijfskunde De studenten leren presenteren, vergaderen, interviewen en verslagen schrijven. Informatiedienstverlening en -management Opleiding tot verpleegkundige Hoe voer je een slecht-nieuwsgesprek of hoe maak je contact met een demente bejaarde? Wiskunde Voeding en marketing Een koekje kan nog zo lekker zijn, in een foeilelijke verpakking verkoopt het voor geen meter. Pedagogiek Logistiek en technische vervoerskunde Hoe beheers je de goederenstroom binnen een bedrijf? Straks Studeren in jaargang 98/ 99 nummer 3 3

3 de de pictogrammen... pictogrammen... wat betekenen ze eigenlijk??? Bij de artikelen over de opleidingen zie je pictogrammen staan. Bijvoorbeeld: een brood met een glas wijn, een microscoop of een bureau met een druk gebarende man. Deze picto s verwijzen naar de matrix Zicht op arbeid. Er zijn arbeidsgebieden : waar houd je je mee bezig? (wit) en 9 werksoorten : welke werkzaamheden doe je? (gekleurd) Met behulp van de matrix kun je zien waar je overal kunt gaan werken als je een bepaalde opleiding hebt gevolgd en welke werkzaamheden je daar kunt gaan doen. Zo krijg je een beter beeld van je mogelijkheden. arbeidsgebieden A Voeding B Gebouwen C Kleding D Gezondheid en zorg E Natuurlijke omgeving F Energie en grondstoffen G Gebruiksvoorwerpen en apparaten H Infrastructuur en transport I Informatie en communicatie J Opvoeding en onderwijs K Staat en veiligheid L Kunst, cultuur en wetenschap M Arbeid en economie N Recreatie 9 9 werksoorten 1 Onderzoek en ontwikkeling 2 Productie 3 Controle 4 Logistiek 5 Inkoop, verkoop, PR en marketing 6 Personeel en organisatie 7 Administratie 8 Leiding 9 Zelfstandig ondernemerschap pag 5 Hogeschool Zeeland 1/4 Hogeschool s Hertogenbosch 1/2 + 1/4 NOVIB-stopper (meegestuurd met 2) In dit nummer op pagina: Straks Studeren in jaargang 98/ 99 nummer 3

4 Karin Fleuren Ik trek een blik vrienden open de feiten: Vrijetijdskunde Waar? Breda Diemen Leeuwarden Een evenement organiseren kan iedereen. Je doet dat echter pas goed, als je de bedoeling van de opdrachtgever kent. Zijn er veel ziekmeldingen, voelen medewerkers zich niet betrokken? Een feest kan daar mogelijk verandering in brengen. [ ] Alles komt altijd op z n pootjes terecht Student aan het woord Ron en Yvonne Je moet na afloop samen met je opdrachtgever kijken of de doelstelling is bereikt. Zo bouw je ook een binding met je klant op. Daarvan ben ik me hier op school bewust geworden. Ron van Lun doet de opleiding vrijetijdskunde in twee etappes. Na de stage in het derde jaar hield hij de opleiding voor gezien. Ron: Ik liep stage bij een evenementenbureau. De directeur was marinier geweest. Mijn collega had ook geen opleiding gevolgd voor deze branche. Een projectplanning maken, zoals wij op school leren, kwam niet voor. Ze werkten hoogstens met checklisten. Waarom ga ik in godsnaam naar school, dacht ik. Toch heb ik na anderhalf jaar de draad weer opgepakt. Ron is twee maanden geleden aan zijn afstudeeropdracht begonnen. Hij coördineert het Intro Festival voor eerstejaars studenten aan de Nationale Hogeschool voor Toerisme en Verkeer (NHTV) en de Hogeschool West-Brabant. Het festival omvat een infobeurs over het sociale, culturele en sportieve aanbod in Breda en een groot feest. Ron heeft het concept bedacht en de begroting opgesteld. Hij werkt alleen maar met plannen: een communicatie-, sponsor- en evaluatieplan en niet te vergeten het draaiboek. Onderdeel daarvan is het werven van zestig vrijwilligers. Als het er maar dertig worden? Ron: Dan trek ik een blik vrienden open. Alles komt altijd op zijn pootjes terecht. Dat vertrouwen moet je hebben. De vergrijzing De opleiding is heel praktijkgericht. Je voert onder andere voor bedrijven een onderzoek uit. De resultaten presenteer je aan de opdrachtgever. Tweedejaars Yvonne van der Ziel heeft net voor het vak cultuursociologie het project mystery guests achter de rug. Zij is met een groepje naar een museum in Den Bosch geweest om daar het beleid onder de loep te nemen. Hoe ziet het foldermateriaal eruit? Hoe worden bezoekers ontvangen? Daarvan hebben zij een verslag gemaakt. Voor het vak cultuurmanagement gaat het groepje het museumbeleid verbeteren. Daarvoor onderzoekt het eerst trends en ontwikkelingen die voor het museum belangrijk zijn. Yvonne neemt de vergrijzing voor haar rekening. Het is hard werken, zegt zij. Soms ligt ze met een blocnote naast zich in bed om maar niets te vergeten: Aan het eind van elke module is het weer haastwerk. Met die stress leer je omgaan. Op de een of andere manier komt de opdracht altijd af. Dat is een kwestie van goed samenwerken en overwerken. Laatst hebben we tot vier uur s nachts doorgewerkt. Hoe kom je d r? - Havo-diploma (wia of wib of ec of hw+re) - Vwo-diploma - Mbo-diploma (mvt plus: wi of ae of ce+ca of be+ca of ba) Gewenst: ne, en, du, fa, hw+re/ec1, ec/ec2, wia Diemen: ne, 2mvt, re, ec1, ec2, wia Leeuwarden: ne, en, du of fa, ec, ha, wia Hoe lang? 4 jaar Verwante opleidingen: - Hoger toeristisch en recreatief onderwijs (hbo en kort-hbo) - Hoger hotelonderwijs (hbo) - Middenkaderfunctionaris recreatie (mbo) - Sport- en bewegingsleider (mbo) - Vrijetijdswetenschappen (wo) 6 Straks Studeren in jaargang 98/ 99 nummer 3 Straks Studeren in jaargang 98/ 99 nummer 3 7

5 Claudia van Dijk werkt bij Sparkle Events in Breda. I n de praktijk... In de praktijk Vier acrobaten stonden boven op elkaar. De bovenste spuwde grote vlammen vuur omhoog. Opeens zag ik boven over de tent bedrading van vuurwerk lopen. Hellup, zo meteen vliegt de hele tent in de fik. Geruisloos schoof ik naar de acrobaten en siste ze toe een paar stappen opzij te gaan. Claudia van Dijk zweette peentjes die avond tijdens een bedrijfsfeest. Gelukkig brandde de tent niet af. Claudia is begin 1996 afgestudeerd. Na een half jaar kreeg ze een baan bij Sparkle Events in Breda. Dat tweemansbureau organiseert onder andere bedrijfsfeesten. Meestal brainstormt Claudia samen met haar baas over de vraag hoe het feestprogramma eruit moet zien. Daarna neemt zij de uitvoering voor haar rekening. Ze maakt een offerte, onderhoudt contacten met bijvoorbeeld artiesten, cateringbedrijven, ontwerpbureaus en bedrijven voor licht en geluid. Op het bedrijfsfeest zelf is Claudia altijd aanwezig. Zij rent zich het vuur uit de sloffen. Bij het bedrijfsfeest met de vuurspuwende acrobaten had ze honderdtwintig artiesten onder haar hoede. Ze ving hen op, wees hun de kleedkamers en vertelde hoe laat ze op de verschillende podiums moesten staan. Claudia vindt het leuk dergelijke feesten te organiseren: Ik begin bij nul en werk naar iets toe. Maandenlang heb ik een idee in mijn hoofd. Als ik dan tijdens zo n avond enthousiaste reacties krijg, denk ik: ja, dit is het. Ta ctvol en flexibel Je moet in dit werk tactvol en flexibel zijn, vindt Claudia: Als de klant iets wil, doe je dat. Desnoods werk ik door tot drie uur s nachts. Claudia vermoedt dat ze dit werk zonder opleiding vrijetijdskunde ook had gekund: Het komt neer op logisch nadenken en creativiteit. Toch heb ik natuurlijk aan de opleiding iets gehad. Vakken als psychologie of Engels komen overal van pas. Bovendien heb ik geleerd volgens plan te werken. Wie zijn mijn doelgroepen? Welk promotiemateriaal slaat bij hen aan? Deze en andere vragen zou ik mezelf zonder opleiding niet hebben gesteld. Arbeidsgebied Recreatie, in combinatie met de werksoorten: Leiding, Inkoop, verkoop, pr en marketing, Onderzoek en ontwikkeling, Zelfstandig ondernemerschap Docent aan het woord D Ger Pepels is opleidingscoördinator van de opleiding vrijetijdskunde in Breda. Hoe structureer je je werk? Na het eerste jaar houdt ongeveer 35 procent van de havisten en mbo ers en 15 procent van de vwo ers met de studie op. Opleidingscoördinator Ger Pepels over de uitval: Studenten moeten zelfstandig flinke pakken papier doorwerken. Dat zijn ze niet gewend. Daarom besteden wij steeds meer aandacht aan studievaardigheden. Hoe structureer je je werk? Hoe haal je de hoofdlijnen uit een tekst? Anderen hadden een verkeerde voorstelling van de opleiding. Ze willen bijvoorbeeld hostess worden. Als vrijetijdsmanager werk je echter vooral achter de schermen. Je ontwikkelt en verbetert producten. Niet voor niets valt vrijetijdskunde onder het economisch onderwijs. Je zoekt antwoord op vragen als: welke evenementen moet een stad organiseren om meer bezoekers te trekken? kan een museum aan sponsoring doen? welke activiteiten zijn er nodig om een multi-functionele sportaccommodatie te vullen? Met een diploma vrijetijdskunde kun je aan de slag als manager, beleidsmedewerker, pr-functionaris, marketingmedewerker of onderzoeker bij bijvoorbeeld musea, touroperators, sport- en congrescentra en attractieparken. Uit onderzoek van de NHTV in 1996 is gebleken dat ruim 90 procent van de recent afgestudeerden binnen drie maanden een baan heeft, waarvan de helft op hbo-niveau. Groepsproces Naast hoorcolleges krijg je praktijkopdrachten. Bijna altijd werk je in groepjes. Dat betekent niet dat je anderen de kar kunt laten trekken. Pepels: Bij een opdracht gaat het niet alleen om het eindproduct. Een docent kijkt ook naar het groepsproces. Ben je bijvoorbeeld een creatieveling of let je op details? Hoe kun je eventueel die werkhouding veranderen? Verder is er een opdracht waarbij ieder groepslid een A4-tje krijgt. Dat moet hij verscheuren. Het grootste deel is voor degene met de meeste inzet. Het is ontzettend rottig als er maar één snippertje voor jouw neus ligt. v.l.n.r. King, Seda, Def P en IJsblok vooraan Def P. Van niets iets maken Interesse in de grafische sector? In Straks Studeren in hbo 4 staat een artikel over de opleiding Grafisch vormgever. Def P. is zanger en tekstschrijver van Osdorp Posse Vanaf dat Osdorp Posse ontstond, nu tien jaar geleden, hebben we ons er als een pitbull in vastgebeten. We waren vastberaden om keiharde shit te maken. We waren de eerste rapgroep met een volledig Nederlands repertoire. OP is voor het hardere volk, dat tijdens een optreden flink uit z n dak wil gaan. Het grootste deel van ons publiek bestaat uit jongens. Meisjes houden meer van de Backstreet Boys. De meisjes díe naar ons komen, komen ook echt voor de muziek. Het zijn niet van die tutjes die flauwvallen als je je T-shirt omhoog doet. t Zal ze worst wezen hoe we eruit zien. CRYPTOKILOSTIJL Ik schrijf 99 procent van de teksten. Het is voor mij een uitdaging om daar beter in te zijn dan andere groepen. Ik kom graag met thema s waar nog niemand aan gedacht heeft. Ook het idee, dat als een nummer op cd staat er heel veel mensen naar luisteren, geeft eer aan je werk. Creëren, van niets íets maken; dat is t leukst van teksten schrijven. Je begint met een wit vel papier en wat samples. En dan sleutel je net zolang tot je een originele beat hebt met een vette tekst eroverheen. Als dan later een hele zaal uit z n dak gaat op iets wat jij in je kamertje hebt zitten bedenken, ja, dat geeft wel een kick. Nummers waar ik trots op ben? Op het moment de De (op)schepper en Cryptokilostijl van mijn nieuwe soloalbum dat waarschijnlijk begin volgend jaar uitkomt. Maar Tien jaar OP en Abstract met tact vind ik ook nog steeds te gek. STEMBANDEN AAN FLARDEN Op mijn zestiende was ik gediplomeerd drukker. Daarna heb ik een opleiding voor reproductietekenaar gedaan. Ik wou altijd tekenaar worden, dat wist ik al toen ik zes was. Er werd me verteld dat ik dan de grafische kant op moest gaan. Nou, dat heb ik dus zo snel mogelijk gedaan. Ik had helemaal geen zin om eerst mavo of havo doen. Waarom zou ik? Vijf jaar heb ik bij een grafische tekenstudio gewerkt. Daar deed ik van alles en nog wat: krantenpagina s opmaken, abri s en billboards ontwerpen, noem maar op. Dat werk heb ik altijd heel leuk gevonden, maar ondertussen ging ik mijn hobby (Osdorp Posse) steeds fanatieker beoefenen. En daar kwam steeds meer voor terug. Op een gegeven moment liep de band gewoon zo goed dat we alle vier besloten onze banen en studies op te geven. Dat was in Inmiddels hebben we een eigen platenmaatschappij en een postorderbedrijf. Door dat te combineren met optredens en het maken van cd s, lukt het om onze kop boven water te houden. Eerst was dus grafisch ontwerpen en tekenen mijn beroep en de muziek hobby. Nu is het andersom. Want ik teken nog steeds! Strips bijvoorbeeld. Verder ontwerp ik platenhoezen, logo s en tattoos van Osdorp Posse. Ik blijf dit ook allemaal doen. Geweldig toch? Ik doe precies de dingen die ik leuk vind. Bovendien, weet ik veel, misschien zijn over tien jaar m n stembanden wel aan flarden. Dan kan ik altijd m n oude beroep weer oppakken. 8 Straks Studeren in jaargang 98/ 99 nummer 3 Straks Studeren in jaargang 98/ 99 nummer 3 9

6 Karin Fleuren Hanenkammen en piercings de feiten: Ik vind het leuk om het met leerlingen te hebben over dingen die hen bezighouden. Bovendien wil ik hen duidelijk maken wat de verschillende geloven inhouden. In de media ontstaat vaak een vertekend beeld. Islamieten bijvoorbeeld zijn niet fundamentalistisch. Juist niet, fundamentalisten worden niet tot de moslims gerekend. [ ] Moslims zijn geen fundamentalisten Student aan het woord Andrea en Wilma Dat heeft eerstejaars Andrea van As opgestoken van het project Amsterdam Global Village. De studenten praatten onder andere over de herkomst van immigranten en de economische situatie in hun thuisland. Ook discussieerden ze over de overeenkomsten en verschillen tussen het christendom en de islam. Andrea heeft inmiddels stage gelopen in een brugklas. Ze heeft onder andere over oosterse wijsheden verteld in een verdonkerde ruimte met wierookgeur en flakkerende kaarsjes. Na afloop deed ze een meditatie-oefening met de klas. Andrea: De leerlingen vonden het helemaal te wauw. Tijdens de opleiding krijg je veel groepsopdrachten. Als pastoraal werker of leraar levensbeschouwing moet je immers ook goed kunnen samenwerken. Andrea hield met twee studiegenoten een enquête onder jongeren naar hun geloofsbeleving. Bidden ze bijvoorbeeld wel eens of wat vinden ze van sex voor het huwelijk? Andrea is erachter gekomen dat ze de wereld door haar eigen bril bekeek. Andrea: Tijdens de opleiding leer je onderwerpen, waar je dagelijks mee te maken krijgt, van alle kanten te belichten. Leraar levensbeschouwing is daarom een vak waar je dag en nacht mee bezig bent. Verdriet of angst Net als Andrea heeft Wilma van Luttikhuizen ook een schoolstage achter de rug. Eén van de opdrachten was het lesmateriaal voor brugklassers over onderwerpen als verdriet of angst te beoordelen. Wilma vond de verhalen te moeilijk. Daarom schreef ze zelf twee nieuwe. Eén ging over een meisje dat met Pasen zo n slecht rapport had, dat ze zou blijven zitten. Ze raakte helemaal overstuur. Maar haar moeder en haar vriendin hielpen met huiswerk en zo ging ze toch nog over. Wilma wilde de klas duidelijk maken dat je niet meteen bij de pakken moet neerzitten. Wilma: Ik was bang dat de klas mij vierkant zou uitlachen toen ik het verhaal voorlas. Maar de leerlingen waren heel serieus. Dat komt, denk ik omdat ik dat zelf ook was. Daarna vroeg Wilma de leerlingen naar hun ervaringen met verdriet. Wilma: Leerlingen vertellen pas iets over hun emoties als je veiligheid creëert. Je moet bijvoorbeeld zeggen dat ze niet verplicht zijn om iets te vertellen. Ook moet je zelf open zijn. Wilma vindt dat ze na één jaar opleiding godsdienst-pastoraal werk erg is veranderd: In het voortgezet onderwijs durfde ik niet voor mijn mening uit te komen omdat ik mij niet op mijn gemak voelde in de klas. Op de opleiding wél. Hier voel ik me veilig. Daardoor ben ik veel spontaner geworden. Godsdienstpastoraal werk Waar? Diemen Ede Leeuwarden Tilburg Zwolle Hoe kom je d r? - Havo-diploma - Vwo-diploma - Mbo-diploma Hoe lang? 4 jaar Verwante opleidingen: - Leraar godsdienst vo tweedegraads (hbo) - Hogere opleiding theologie (hbo) - Maatschappelijk werk en dienstverlening (hbo) - Sociaal-cultureel werker (mbo) - Godgeleerdheid (wo) 10 Straks Studeren in jaargang 98/ 99 nummer 3 Straks Studeren in jaargang 98/ 99 nummer 3 11

7 Han Cuperus werkt als pastoraal werker in een protestante gemeente in Eindhoven en als geestelijk verzorger in een verzorgingstehuis in Den Haag I n de praktijk... In de praktijk In Eindhoven gaat Han voornamelijk op huisbezoek bij mensen die lid van de gemeente zijn. Han: Ik ben hun vertrouwenspersoon. Ik luister naar hun levensverhaal of wat zij daarvan kwijtwillen. Ook ben ik benieuwd welke rol het geloof in hun leven speelt. Ik laat hen, door vragen te stellen, zich bewust worden van hun situatie. Ik laat hen ontdekken dat ze zélf hun levensvragen moeten oppakken. Anderen doen het niet voor hen, maar ze kunnen wel hulp krijgen als ze daarom vragen. Binnenkort gaat Han in de gemeente ook bijbelkringen leiden. Hij praat dan met leden over wat zij als christenen bijvoorbeeld vinden van het asielzoekersprobleem in Nederland. Het werk van God Ook in het verzorgingstehuis heeft hij individuele gesprekken met bewoners. Al is er, zeker bij demente bejaarden, vaak geen zichtbare reactie. Toch is Han ervan overtuigd dat wat hij doet, binnenkomt. Hij vertelt over een bewoner die een herseninfarct had gehad en niet meer reageerde. Een activiteitenbegeleidster had Han gevraagd met haar te bidden. Dat deed ze altijd graag. Han: Ik zelf heb niets met bidden. Dus zo goed en kwaad als ik kon prevelde ik iets. Eén dag later was ze overleden. Kennelijk hadden de gebeden haar de rust gegeven om te sterven. Dat is het werk van God, denk ik dan. Han leidt ook huiskamerbijeenkomsten voor demente bejaarden. Ze zingen bijvoorbeeld psalmen en hij leest uit de bijbel. Het bijzondere aan zijn vak vindt Han dat hij mag meekijken in het leven van andere mensen. Maar het werk heeft ook zijn schaduwkanten. Han: Sommige mensen vragen erg veel aandacht. Daarom volg ik zelf cursussen waarin ik leer betrokken te blijven zonder dat ik andermans problemen mee naar huis neem. Arbeidsgebieden Gezondheid & Zorg, Opvoeding & Onderwijs, in combinatie met de werksoort: Productie (uitvoerend werk) Docent aan het woord D Alle van Steenis is studieleider van de voltijdopleiding godsdienst-pastoraal werk aan de Educatieve Faculteit Amsterdam De wereld wordt steeds ingewikkelder Mensen denken vaak dat een pastoraal werker alleen individuen helpt die zielig zijn, maar het tegendeel is waar, zegt Van Steenis. Pastoraal werkers begeleiden juist meestal groepen. Of het nu gaat om jongeren, bejaarden of ziekenhuispatiënten, iedere groep heeft zijn eigen levensvragen. De wereld wordt steeds ingewikkelder. Mensen van verschillende culturen leven bij elkaar. Bovendien worden ze overspoeld met informatie. Daarom vragen steeds meer mensen zich af wie ze nu eigenlijk zijn en welke keuzes ze in hun leven moeten maken. Bejaarden vragen zich bijvoorbeeld af of ze hun zelfstandigheid verliezen als ze naar een bejaardentehuis gaan en hoe ze hun leven zin kunnen geven. Pastoraal werkers proberen samen met hen antwoord daarop te vinden. En dan gaat het niet bla, bla, bla om een vaag babbeltje. Ze stellen vast wat zij de mensen willen leren en zoeken samen naar antwoorden. Ze kijken bijvoorbeeld of er in de bijbel, de koran of de thora antwoorden op de vragen staan. Verplaatsen in de wereld van anderen Studenten moeten zich goed kunnen verplaatsen in de wereld van andere mensen. Ook moeten ze goed en onbevooroordeeld kunnen luisteren. Er is geen betere plek om dat te leren als in het voortgezet onderwijs. Als je met scholieren kunt werken, lukt dat ook met andere groepen. Daarom lopen de studenten meteen in het eerste jaar al stage in het voortgezet onderwijs. Bovendien kiezen de meeste studenten na de propedeuse voor de opleiding docent levensbeschouwing. Van Steenis heeft zelf ook als docent levensbeschouwing gewerkt. Hij zou zo weer terug willen voor de klas. Van Steenis: Jongeren zijn kwetsbaar en enthousiast. Natuurlijk doen ze zich soms stoer en stug voor, maar je moet door de hanenkammen en piercings heenkijken. Dan blijken ze heel open over thema s als vriendschap, sexualiteit of afscheid nemen te kunnen praten.??? Inge s Vraagbaak 3 Inge Grooters is decaan Inge s in het voortgezet Vraagbaak onderwijs en geeft persoonlijk antwoord op al je vragen. Joost: Ik zit nu in HAVO-5 en wil na mijn examen verder met een economische opleiding. Kan ik direct naar het, of is het verstandiger om eerst een MBO-diploma te halen? Ik heb wel wiskunde A, economie en handel in mijn pakket. Ruben: Ik denk eraan om makelaar te worden, maar ik zit nog met een aantal vragen. Welke opleiding moet ik daarvoor volgen en speelt economie een belangrijke rol? J Inge: Met een HAVO- diploma ben je toelaatbaar tot het. Of je op het inderdaad zult slagen, hangt van veel factoren af. Je kunt hierbij denken aan je inzet, motivatie en capaciteiten. Om te kiezen tussen het MBO en het kun je onder andere kijken naar je schoolcijfers en de manier waarop jij deze cijfers haalt. Ben jij iemand die gemakkelijk zevens of achten scoort, dan zul je in principe een economische -opleiding (met voldoende inzet en een goede motivatie) moeten kunnen halen. Maar wanneer je heel veel tijd aan je huiswerk besteedt en toch niet hoger komt dan een zes, dan is het waarschijnlijk verstandiger om eerst met een MBO-opleiding te beginnen. Heb jij ook een brandende vraag over een opleiding, een job of de kans op werk met een bepaalde opleiding? Wil je reageren op iets uit Straks Studeren of wil je gewoon je ei kwijt? Bel, mail of schrijf dan naar Inge. Je krijgt gegarandeerd antwoord op je vraag en bovendien worden de leukste en interessantste vragen in Straks Studeren geplaatst. Inge: De -opleiding Management, Economie en Recht kent een differentiatie Onroerend Goed / Makelaardij. Dit is een 4-jarige opleiding, waarna je na een brede propedeuse onder andere voor de genoemde afstudeerrichting kunt kiezen. Tijdens de opleiding speelt economie een belangrijke rol. Je krijgt niet alleen diverse economische vakken, maar ook vakken waarbij economische kennis erg belangrijk kan zijn. Naast deze 7 CEsther: Het is mijn droom Brieven kun je sturen naar: Inge s vraagbaak, postbus AH Rijssen. Je kunt ook bellen: (058) (van.00 tot uur) of en: inge@ldc.nl Luuk: Kun je me iets meer vertellen over het beroep van Verkeersleider en de opleiding die daarbij hoort? Inge: Als luchtverkeersleider ben je verantwoordelijk voor een veilig, ordelijk en efficiënt verloop van het burgerluchtverkeer. Je werkt bij de plaatselijke verkeersleidingsdienst voor luchtverkeer van en naar de luchthaven, of bij de algemene verkeersleidingsdienst voor luchtverkeer in het Nederlandse luchtruim. De opleiding kent een strenge selectie. Je moet beschikken over een HAVO of VWOdiploma met Engels en wiskunde A of B en deelnemen aan allerlei onderzoeken. Tijdens de opleiding leer je zowel hoe je vanuit de verkeerstoren op basis van visuele waarneming werkt, als met behulp van informatie van elektronische hulpmiddelen. De opleiding wordt verzorgd door de Rijksluchtvaartdienst op Schiphol. opleiding bestaan er tevens mogelijkheden binnen het kort-, namelijk Vastgoed en Management Onroerend Goed. om later actrice te worden. Maar hoe bereid ik me daar het beste op voor? Inge: Er bestaan natuurlijk acteurs die zo maar van de straat zijn geplukt, maar die kans is zo klein dat ik daar niet op zou wachten. De meeste acteurs hebben een gedegen theateropleiding gevolgd, maar deze toneelscholen kennen een strenge selectie. Om toegelaten te worden heb je meestal een HAVO- of MBO-diploma nodig en een flinke dosis talent. Verder is het handig om je goed voor te bereiden op de selectie. De meeste opleidingen kennen dan ook vooropleidingstrajecten waar je aan deel kunt nemen. 12 Straks Studeren in jaargang 98/ 99 nummer 3 Straks Studeren in jaargang 98/ 99 nummer 3 13

8 Y olanthe van de Ree Een juiste houding en een technisch oog de feiten: Technische bedrijfskunde Enkele afstudeerrichtingen/ specialisaties: - Commercieel management - Human-resourcesmanagement - Industriële techniek - Informatiemanagement - International technologymanagement - Logistiek management - Milieuzorg Waar? In veel plaatsen. Vraag de adressen aan je decaan. Hoe kom je d r? - Havo-diploma (wib + na) - Vwo-diploma (na plus: wia of wib) - Mbo-diploma (wi + na) Enschede: Vwo-diploma (wi plus: na of ec1 of ec2) Havo-diploma (wi plus: na of ec of hw+re) Zwolle: Vwo-diploma (wia of wib, plus: na of ec2) Havo-diploma (wia of wib, plus: na of hw+re) Utrecht: na niet verplicht Alkmaar: Vwo-diploma (wib; geen na, mits een zomercursus na wordt gevolgd) Havo-diploma (idem als vwo), MTS-diploma zonder wi of na: speciale route Ferdinand omschrijft verbeteringsmanagement als de rotzooi van een ander opruimen. In feite klopt dat wel, beaamt Aida. Ik hou ervan rotzooi op te ruimen en zo de klant alsnog tevreden te stellen. Uiteindelijk wil ik graag doorgroeien naar een managementfunctie, bijvoorbeeld projectleider bij een adviesbureau. [ ] Andermans rotzooi opruimen Student aan het woord Ferdinand Aida Meijer gaat het vierde semester van de opleiding technische bedrijfskunde aan de Technische Hogeschool Rijswijk (THR) in en zit dus vlak voor haar stage. Zij heeft elektrotechniek gestudeerd op de mts, maar wilde iets commerciëlers en iets met mensen. Ferdinand Alink zit aan het eind van zijn propedeusejaar. Hij heeft technische bedrijfskunde gekozen omdat het een brede opleiding is waar je verschillende kanten mee op kunt. Aida heeft verbeteringsmanagement gekozen als afstudeerrichting. Verbeteringsmanagement heeft vooral met kwaliteit en milieu te maken, legt zij uit. Bedrijven moeten rekening houden met allerlei voorschriften op het gebied van milieu en veiligheid. Door de toenemende concurrentie wordt het steeds belangrijker efficiënt te produceren, met zo min mogelijk kosten. Verbeteringsmanagement wil dat mogelijk maken. De communicatievakken zijn belangrijk in deze opleiding. De studenten leren presenteren, vergaderen, interviewen en verslagen schrijven. Heel belangrijk, vindt Ferdinand. Je moet, zeker als je de commerciële kant op wilt, goed kunnen luisteren naar je klanten: wat zijn hun wensen en behoeften. Aida vult aan: Dat is ook de reden dat we leren werken met Autocad, een tekenprogramma op de computer. Je kunt de wensen van een klant vertalen in een technische tekening en zo komen tot een productspecificatie. Ook vakken als energietechniek en productietechniek passen in dat kader. De productielijn in een bedrijf De studenten werken ieder semester aan een project. Dat past bij de stof die in die periode behandeld wordt. Aida: Wat je leert, kun je door deze manier van werken toepassen in de praktijk. Je werkt in een projectgroep die ieder semester van samenstelling verandert. De filosofie hierachter is dat je in het bedrijfsleven ook niet kunt kiezen met wie je samenwerkt. Niet iedereen binnen een projectgroep denkt hetzelfde. Toch moet zo n groep tot een eenheid worden gesmeed, wil je tot een bevredigend resultaat komen. Ferdinand beaamt die woorden. Hij weet uit ervaring dat samenwerking in het eerste jaar op fikse ruzies kan uitlopen. Een voorbeeld van een projectopdracht is het onderzoeken van de productielijn in een bedrijf. Je bestudeert alle stappen in zo n proces en kijkt wat er goed gaat en wat er beter zou kunnen. Of je bekijkt in een bedrijf juist die aspecten die in dat semester op school behandeld worden, bijvoorbeeld de energietechnische. De vraag kan bijvoorbeeld zijn of een bedrijf zijn energieverbruik zou kunnen terugdringen en op welke manier. Hoe lang? 4 jaar Verwante opleidingen: - Agrarische bedrijfskunde (hbo) - Bouwtechnische bedrijfskunde (hbo) - Economische bedrijfskunde (hbo en kort-hbo) - Grafisch management (mbo) - Kaderfunctionaris timmerindustrie (mbo) - Technische bedrijfskunde (wo) Straks Studeren in jaargang 98/ 99 nummer 3 Straks Studeren in jaargang 98/ 99 nummer 3 15

9 In de praktijk 16 I n de praktijk... Irene Kessenich werkt bij THRigger en doet aan telemarketing op technisch niveau. Eind januari 1997 ontving Irene Kessenich het duizendste diploma dat de THR uitreikte. Zij kon meteen kiezen uit twee banen. Voor beide werd ze gevraagd. Ze heeft gekozen voor de uitdaging binnen de THR een bedrijf van de grond te tillen. Ik heb er vaak over gedacht een eigen bedrijf te beginnen, vertelt zij. Dat die mogelijkheid zich zo snel zou aandienen, had ik echter niet verwacht. Het bedrijf heet THRigger en doet aan telemarketing op technisch niveau. Het is een callcenter, legt Irene uit, opgezet in samenwerking met Multec, een detacheringsbureau voor hoger technisch personeel. Medewerkers van een callcenter voeren in opdracht van de klant bijvoorbeeld telefonische enquêtes uit. Daarvoor heeft THRigger een belteam. Dat bestaat uit studenten. Zojuist is de eerste grote opdracht binnengehaald: in twee weken 700 enquêtes afnemen. Contact met klanten Aan de studie heeft Irene veel in haar werk: Het opzetten van een bedrijf vereist gedegen kennis op het gebied van bedrijfseconomie, bedrijfsadministratie en marketing. Ook communicatieve vaardigheden zijn onontbeerlijk. Technische kennis is bovendien handig gezien de aard van de opdrachten die we willen binnenhalen. Irene is afgestudeerd in de richting verbeteringsmanagement en zorgsystemen. Haar afstudeerstage heeft zij gedaan bij Gist Brocades. Daar heeft zij een beheersysteem opgezet voor de kwaliteitsdocumenten. Dat was leuk werk, maar zij miste het contact met de klanten. De keuze tussen een baan op de kwaliteitsafdeling van Gist Brocades en bij THRigger was dan ook niet moeilijk. Straks Studeren in jaargang 98/ 99 nummer 3 Docent aan het woord D Fred Wille is hoofd van de opleiding technische bedrijfskunde aan de Technische Hogeschool Rijswijk. Verbaal en non-verbaal gedrag Ook al stelt de studie formele eisen (wiskunde en natuurkunde), het houdingsaspect is het belangrijkste, vindt Fred Wille, hoofd van de opleiding: Als bedrijfskundige kom je vaak in een commerciële functie terecht. Studenten moeten zich realiseren dat hun verbale en non-verbale gedrag een bijdrage kan leveren aan de doelstelling van een bedrijf. Houding wordt waarschijnlijk ook een selectiecriterium aan het eind van de propedeuse. Problemen binnen bedrijven zijn zelden vanuit één invalshoek op te lossen, aldus Wille. Bedrijfskundigen benaderen de zaken breed, technisch bedrijfskundigen hebben als extra wapen ook nog een technisch oog. Wille: Daar is veel behoefte aan. De studiebelasting is 1680 uur per jaar. Gemiddeld hebben studenten 13 uur per week les en besteden zij ongeveer 12 uur aan het project. Daarnaast wordt verwacht dat ze zo n 15 uur aan hun studie thuis besteden. Of dat gebeurt, vraagt Wille zich af. Alle studenten hebben namelijk een baan. Projectleider Mts ers en vwo ers kunnen de studie in drieëneenhalf jaar doen, havisten in vier jaar. Mts ers krijgen in de propedeuse vrijstellingen voor techniek, vwo ers hebben een voorsprong bij wiskunde en soms bij economie. Afgestudeerden kunnen volgens Wille doorgroeien naar managementachtige functies. In eerste instantie komen zij vaak terecht op afdelingen kwaliteitszorg, organisatie of werkvoorbereiding. Als ze zich profileren, kunnen zij later mogelijk projectleider worden. Alle arbeidsgebieden, in combinatie met de werksoorten: Leiding, Inkoop, verkoop, pr en marketing, Onderzoek en ontwikkeling, Personeel en organisatie Technische HS Rijswijk BESLIST OP DEZE PAGINA! pag. 17 1/1

10 Bijt je vast... Erasmus voor je Kiezen Wat vind jij? Dat is de grote vraag die je in Erasmus voor je Kiezen, een boek bestemd voor bovenbouw havo/vwo, steeds weer tegenkomt. Erasmus voor je Kiezen bestaat uit stellingen, opdrachten, verhalen en strips. Het eigentijdse boek zet je aan het denken, en vertelt je ook nog wie Erasmus was en wat hij dacht. De eenmalige publicatie verschijnt medio november en is gratis aan te vragen door je docent geschiedenis, maatschappijleer, godsdienst of Nederlands. Overal zijn meningen, iedereen heeft een mening, schrijft Ronald Giphart in het boek Erasmus voor je Kiezen. Je kunt geen onderwerp zo gek bedenken (Achterhoeks schaapschudden, de Spice Girls of Sex voor de Buch) of de meningen vliegen je om je oren. Meningen in de krant, meningen op televisie, meningen op straat, meningen in bed, meningen op school - overal, altijd, onophoudelijk spuien Nederlanders hun ontzettend interessante meningen. Nederland stort bijna in elkaar onder de zwaartekracht van het speeksel van al die meningen. Ik word daar soms gek van. Je zou het bijna niet zeggen, maar ook in Erasmus voor je Kiezen speelt jouw mening een belangrijke rol. Je hoeft niet te zeggen wat je vindt van Achterhoeks Schaapsschudden, maar wel of jij vindt dat doodgaan niet erg is, maar dat het gaat om de manier waarop je doodgaat? Of dat het leukste aan een museum de kortste weg naar de uitgang is? Of dat geluk boven modaal begint? Jij mag het zeggen, twintig keer. Erasmus voor je Kiezen bestaat uit prikkelende stellingen, verhalen van Ronald Giphart en strips van Peter de Wit, die dagelijks Sigmund maakt in de Volkskrant. Bij iedere stelling staat een opdracht. Soms een korte invuloefening, soms een opdracht waarvoor je wat moet doen, iets voor moet opzoeken of lezen. Onderwerpen die aan de orde komen, zijn onder andere: ouders, muziek, geld, vriendschap, drank, geweld, literatuur, seks, reizen en wetenschap. Japser Mulder Kiezen Erasmus voor je Kiezen is een boek dat, de titel zegt het al, gaat over kiezen. Met wie ben jij het eens? Hoe reageer jij in bepaalde situaties? Het boek confronteert je met verschillende opmerkelijke opvattingen en laat aan jou de keuze wat jij van die opvattingen vindt. Ook zoekt Erasmus voor je Kiezen raakvlakken tussen de ideeën en meningen van nu en die van Erasmus. Erasmus leefde van ongeveer 66 - zijn exacte geboortejaar is niet bekend - tot Tijdens zijn leven bracht hij opzienbarende meningen naar voren. Je leest met verbazing hoe bekend zijn ideeën over bijvoorbeeld oorlog en vrede ons nu nog voorkomen en hoe vertrouwd sommige situaties zijn die hij schetst. Eigen songtekst maken Om de opdrachten goed te kunnen uitvoeren, moet je lezen. Niet dat je constant diep in de boeken moet duiken. Nee, je kunt kranten, internet, teletekst, songteksten, tijdschriften en, inderdaad, ook boeken gebruiken als naslagwerk en... als inspiratiebron. Voor sommige opdrachten mag jij zelf bijvoorbeeld een songtekst schrijven, een recensie maken van een televisieprogramma waar je vaak naar kijkt, of een sportwedstrijd becommentariëren. Sterker nog, daar kun je ook nog prachtige prijzen mee winnen bij de Erasmus voor je Kiezen Prijs. De vijftig beste schrijvers, makers en creatievelingen worden uitgenodigd voor een spetterende bijeenkomst in de Erasmus Universiteit Rotterdam, waar de jury een winnaar bekend maakt. Meer over de Erasmus voor je Kiezen Prijs lees je in het kader op deze pagina s. De Erasmus voor je Kiezen Prijs Voor de Erasmus voor je Kiezen Prijs vragen we je jouw mening te geven. In het boek staan stellingen en teksten die je als inspiratie kunt gebruiken om duidelijk te maken wat jij van deze onderwerpen vindt. Er zijn verschillende manieren om je mening voor het voetlicht te brengen. Je kunt bijvoorbeeld: - een verhaal schrijven (à la Ronald Giphart bijvoorbeeld) - een songtekst maken - een scenario voor een scène uit een film of soap - een kritiek schrijven op een boek, televisieprogramma, toneelstuk of kunstwerk - een column schrijven waarin je duidelijk maakt wat je van een actueel onderwerp vindt - een open brief schrijven aan minister-president Wim Kok (wij zorgen dat hij hem nog leest ook). In de handleiding die je docent krijgt bij Erasmus voor je Kiezen, hebben we tips gegegeven voor het maken van bijvoorbeeld een column, een kritiek of een verhaal. Je kunt dus altijd bij hem of haar terecht voor meer informatie. De bijdragen moeten voor 15 januari binnen zijn en kun je sturen naar: Erasmus voor je Kiezen Prijs, p/a Van Miereveldstraat 3, 1071 DW Amsterdam. Faxen kan op nummer (0) , en is ook mogelijk: mail@brains.nl Gratis aanvragen Erasmus voor je Kiezen is gratis voor leerlingen bovenbouw havo/vwo in Nederland. Je docent Nederlands, maatschappijleer, geschiedenis of godsdienst kan via de conrector bovenbouw de publicatie bestellen, daarvoor krijgen zij een brief gestuurd. Wil jij zelf graag dat je school het boek bestelt, dan kan je dus bij de conrector of je docent terecht. Ook een aantal bibliotheken en boekhandels verspreiden de publicatie gratis. Erasmus voor je Kiezen wordt medio november gepresenteerd tijdens een debatwedstrijd tussen Tweede-Kamerleden, docenten en scholieren. Wat kun je winnen? De Erasmus voor je Kiezen Prijs 1e prijs: Een computer plus printer (ter waarde van 4.000,-) 2e prijs: Een videocamera (ter waarde van 1.000,-) 3e prijs: Een fototoestel (ter waarde van 500,-) Voor de eerste drie prijswinnaars wordt daarnaast een boekenpakket voor de klas samengesteld t.w.v. 750 gulden. Ook krijgen zij het boek De verbeelding van het denken, dat een overzicht geeft van de westerse en oosterse filosofie. Voor de vijftig eerste inzenders ligt er bovendien een boekenbon te wachten van 50 gulden. 18 Straks Studeren in jaargang 98/ 99 nummer 3 Straks Studeren in jaargang 98/ 99 nummer 3 19