Woekeren met de ruimte

Transcriptie

1 tuin 1 Groendak Woekeren met de ruimte Een eenvoudige daktuin met wilde flora, een voortuin met een heerlijk terras, en een piepkleine achtertuin als extra buitenkamer. Drie verrassende oplossingen voor wie amper of geen achtertuin heeft. En voor wie zijn voortuin of het dak van de schuur meer wil benutten! TEKST: ANNEMARIE GÖRTS 38 TUINONTWERP 2016

2 tuin 3 Smalle stadstuin tuin 2 Voortuin 2016 TUINONTWERP 39

3 Weinig ruimte 1 Bloemenweitje op één hoog 40 TUINONTWERP 2016

4 Een saai plat dak op een uitbouw veranderde binnen enkele maanden in een betoverende bloemenweide. Vanuit zijn slaapkamer loopt tuinontwerper Emiel Versluis - die het ontwerp maakte én uitvoerde - in enkele passen naar dit zelf gecreëerde stukje natuur bij zijn woning. FOTO S EN TEKENING: EMIEL VERSLUIS Ontwerp 1 vlonderterras 2 potten met planten 3 bankje 4 pad 5 rand grind 6 bloemenweide 7 vogeldrinkschaal 8 bankje ❽ ❼ Hoewel er achterin een eenvoudig tuinbankje van Robiniahout staat, is deze natuurlijk ogende daktuin niet bedoeld om er vaak te gaan zitten. Vanaf het dak kijk je immers zó in de tuin van de buren, bovendien hebben Emiel en zijn partner in hun benedentuin meer privacy.,,maar ik droog mijn was op het groendak en kijk erop uit, het is een leuk plekje, vertelt Emiel.,,Op het voorste deel (het al eerder aangelegde vlonderterras, red.) staat ook een bankje, maar dat is meer uit handigheid om op het groendak te komen. Vogeldrinkschaal Dat Vis à Vis als missie heeft om een omgeving zo duurzaam en groen mogelijk in te richten, is ook bij dit privéproject goed te zien. Het vlonderpad dat over de volle lengte van de daktuin loopt, bestaat uit verweerde schaaldelen (tot planken verzaagde stammen) van Robinia, een van de meest duurzame Europese houtsoorten. Het pad oogt robuust maar ook speels, omdat de schaaldelen her en der verspringen. De pure uitstraling versterkt de natuurlijke sfeer van dit wilde bloemenweitje op één hoog.,,we hebben een mengsel van de Cruydt-Hoeck ingezaaid, het speciale dakmengsel D2, een mooi mengsel met veel inheemse planten. Het eerste jaar was het al mooi! Het is echt een bloemenweitje en in principe heb je er heel weinig onderhoud aan. Laatst (in het najaar, red.) heb ik met de grasschaar hier en daar wat kortgeknipt om plantjes eronder meer licht te geven. Bij dit terugknippen moet je er volgens Emiel wel op letten dat je voldoende laat staan voor overwinterende insecten. Water geven is op het groendak alleen nodig als het heel erg droog is, want zo n speciaal dakmengsel kan veel hebben. Eetbare wilde planten Voor meer variatie en een langere bloeitijd is het wilde bloemenmengsel aangevuld met enkele siergrassen en botanische bolgewasjes zoals Ipheion uniflorum (oude wijfjes), Erythronium denscanis (hondstand), Iris reticulata (dwergiris) en Crocus speciosus (herfstkrokus). Voor de vogels is er een mooie, door Emiel zelf ontworpen vogeldrinkschaal, die oogt als een kunstwerk. Denk niet dat een groendak zomaar even is aan te leggen; vóór aanleg moest hier eerst de balklaag worden versterkt. Op het dak kwam vervolgens een isolatielaag, afgedekt met EPDM-rubberfolie en beschermvilt. Daarbovenop een drainageplaat en weer beschermvilt, en tot slot een circa 10 cm dikke laag van luchtig substraat voor extensieve begroeiing. Rondom het groendak ligt een grindstrook voor de afwatering. Behalve dat een groendak de biodiversiteit in de omgeving verhoogt, vormt het ook een goede isolatie. Daarnaast houdt zo n dak het regenwater langer vast waardoor in natte periodes het riool minder wordt belast. Dit groendak in Woudrichem heeft nóg een pluspunt.,,laatst kocht ik een boekje met eetbare wilde planten; veel staan er op mijn dak! ❺ ❻ ❹ ❸ ❷ ❶ woning 'Het is echt een bloemenweitje en in principe heb je er heel weinig onderhoud aan.' Emiel Versluis Tuinontwerp & aanleg Vis à Vis Ontwerpers Woudrichem TUINONTWERP 41

5 Weinig ruimte 2 Voortuin met vlonderterras 'Om bij de voordeur te komen moet je echt door de tuin heen lopen en daarom beleef je de tuin veel meer.' 42 TUINONTWERP 2016

6 Waarom zou je een voortuin niet benutten om er heerlijk in te zitten? Als je achter weinig ruimte hebt óf omdat je gewoon een extra zitgelegenheid wil. Een iets verhoogde vlonder tussen de grassen vormt hier een lekker plekje in de zon. FOTO S: ANTOON GOUW, SHUTTERSTOCK TEKENING: ANTOON GOUW Deze min of meer vierkante voortuin bij een rijtjeswoning in Nieuw-Vennep heeft een oppervlakte van bijna 38 m², wat natuurlijk wel mogelijkheden biedt. Zelfstandig tuinontwerper en hovenier Antoon Gouw maakte het ontwerp en hij legde de tuin ook aan, samen met de eigenaar. De hoofdvorm van het ontwerp bestaat uit de verharding van Schellevis betontegels (100 x 50 cm) in antracietkleur, die het jonge stel dat hier woont al had uitgezocht. Speelse vorm Wat opvalt is de speelse vorm van de verharding. Antoon:,,Als ik een voortuin ontwerp dan probeer ik om niet een heel directe route naar de voordeur te maken. Hier ligt het pad in een curve. Om bij de voordeur te komen moet je echt door de tuin heen lopen en daarom beleef je de tuin veel meer. Om het raam te kunnen wassen is voor de pui een strook met dezelfde tegels gelegd. De eigenaren wilden in hun zonnige voortuin graag een plekje om te zitten en daarom kwam er een hardhouten vlonderterras. Het hardhout combineert mooi met de betontegels en met de twee met zink beklede bakken met olijfbomen, wat ook op het wensenlijstje van de eigenaren stond.,,voor het benadrukken van de hoogteverschillen is de vlonder net even iets hoger gelegd want ook de bakken waarin de olijfbomen staan zijn verhoogd. De vlonder lijkt bovendien te zweven, ook omdat er beplanting tegenaan staat, aldus Antoon. Naast de vlonder staat veel lampenpoetsersgras (Pennisetum alopecuroides Hameln ) waarvan de groene halmen sierlijk overhangen. Zoals dat met een goed doordacht ontwerp het geval is, is hier niets aan het toeval overgelaten. Om inkijk te weren, staan de twee oude olijfbomen precies op de goede plek.,,als je binnen zit, kijk je onder de bomen door maar vanaf de straat is de inkijk gecamoufleerd. De helft van de beplanting bestaat uit siergrassen, afgewisseld met vaste planten als Salvia, dropplant en Verbena bonariensis die s zomers eindelos doorbloeit en zich makkelijk uitzaait.,,de grassen zijn gecombineerd met paarse tinten en planten met een natuurlijke uitstraling. De olijven zijn natuurlijk niet echt Nederlands maar ze combineren wel mooi! Oer-Hollandse haagjes Om de entree te benadrukken staat er aan weerszijden van de voordeur een hoge pot met een pluimhortensia. Omdat een duidelijke afscheiding ontbreekt lijkt de tuin groter dan hij in werkelijkheid is. Wel staan er op de grens met beide buren ligusterhaagjes die - omdat ze een onderbroken lijn vormen - als transparante afscheiding fungeren.,,ik houd van oer-hollandse haagjes zoals liguster. Als je deze goed bijhoudt, zorgen ze voor mooie wisselende structuren. Deze grassentuin vraagt relatief weinig onderhoud. Om onkruid tussen de tegels te voorkomen, zijn de tegels gevoegd met Topvoeg ( een voegmiddel op basis van epoxy. ❻ ❻ Ontwerp 1 beplanting 2 bak met olijfboom 3 verhoogde vlonder 4 pot met pluimhortensia 5 betontegels 6 ligusterhaag ❺ woning ❹ ❷ ❸ ❶ Antoon Gouw Tuinontwerp & aanleg Antoon Gouw Tuinen Katwijk TUINONTWERP 43

7 Weinig ruimte 3 Knusse buitenkamer 44 TUINONTWERP 2016

8 Wat kun je nou met een stadstuintje van slechts 2,5 m breed en 4,5 m diep? Rutger Binnendijk, werkzaam bij hoveniersbedrijf De Zanderik, kreeg als tuinontwerper deze uitdaging. Van een voorheen saai plaatsje maakte hij een knusse buitenkamer compleet met buitenhaard. Ontwerp 1 basaltkeitjes 2 planten in potten 3 tuinpoort ❸ 4 buitenhaard 5 tuinmuur 6 tuinbank ❹ FOTO S EN TEKENING: RUTGER BINNENDIJK Deze buitenkamer, gelegen achter een arbeiderswoning uit 1923, is ooit aan één kant uitgebouwd tot aan de perceelgrens waardoor de tuin nu wel erg smal is. Toch wilden de opdrachtgevers, een jong stel, een tuin om lekker te genieten.,,ze wilden een extra kamer om met vrienden en familie te kunnen zitten. Daarom is er ook een openhaard in gemaakt, die tevens als barbecue is te gebruiken. Dat de keuken openslaande deuren heeft, is een voordeel want de afstand van binnen naar buiten is dan minimaal.,,hierdoor zitten ze gelijk buiten. In deze kleine stadstuin kun je trouwens tot laat in het jaar buiten zitten, want door de muren blijft de warmte van de openhaard er hangen. Geurplanten Het ontwerp van deze buitenkamer is eenvoudig maar zeer doordacht. Om de ruimte optimaal te benutten, kwam er aan één kant een lange smalle bank van douglashout waar je op kunt zitten of liggen. Ook biedt deze bank - met een tafel en stoelen erbij - de mogelijkheid om met zes tot acht personen buiten te zitten. Zonder tafel is de tuin gezellig voor met zijn tweeën en is er ruimte om bij de poort achterin te komen. Ook bij de beplanting is gedacht aan het flexibele gebruik van de ruimte.,,alle planten staan in potten omdat je hiermee makkelijk kunt schuiven. Dat is handig voor een kleine tuin. De tuin oogt opvallend groen door onder meer een blauweregen, een bamboe, een vingerplant (Fatsia japonica), een leipeer, tijm en lavendel. Gekozen is voor visueel aantrekkelijke planten - ook vanwege het zicht vanuit de woning - en voor planten die lekker geuren. Rutger:,,In een kleine tuin ruik je geurplanten sterker omdat de geur blijft hangen tussen de muren. Nostalgisch plaatje De toegepaste materialen zorgen voor een rustieke sfeer. Een betonnen schutting werd vervangen door een tuinmuur gemetseld van oude straatklinkers. De lijnen in deze muur doen - net als de lijnen van de zitting van de bank - de tuin langer lijken. Als bestrating is gekozen voor Turkse basaltkeitjes omdat deze een andere maat hebben dan de klinkers in de muur. De vierkante vorm van deze gekapte keitjes maakt de tuin volgens de ontwerper visueel groter. De kleur van de basaltkeitjes komt terug in de buitengevel die is gestuukt in antracietkleur.,,het doorlopen van de vloer in de muur geeft rust. Je ziet de kleuren hier steeds terugkomen. Vooral nu de tuin ouder is en het hout mooi is vergrijsd. Ook de eikenhouten tuinpoort en de grof gestuukte buitenhaard, waarin een eiken balk en hergebruikte ijsselklinkertjes zijn verwerkt, passen perfect in het nostalgische plaatje. ❷ woning ❶ ❻ ❺ 'Alle planten staan in potten omdat je hiermee makkelijk kunt schuiven. Dat is handig voor een kleine tuin.' Rutger Binnendijk Tuinontwerp & aanleg De Zanderik Bavel TUINONTWERP 45