Module Introductie Sharī ah, Fiqh & Madhabs

Transcriptie

1 Module Introductie Sharī ah, Fiqh & Madhabs Docent: Zakariya Bosmans

2 In de naam van de Allah, de geheel Barmhartige, de speciaal Genadevolle 1

3 Inhoud 1. Wat is de Sharī ah? 2. Wat is Fiqh? 3. De ontwikkeling van Fiqh 4. De Ahkām Khamsah (de vijf wetsbepalingen) 5. Bronnen van de Sharī ah; Koran, Sunnah, Qiyās en Ijmā 6. Wat is een Madhab? 7. Wetscholen & Theologische scholen in de Islam 8. De Hanafītische school en haar stichter: Imām Abū Hanīfa 9. Mālikītische school en haar stichter: Imām Mālik 10. De Shāfi ītische school en haar stichter: Imām al-shāfi ī 11. De Hanbalītische school en haar stichter: Imām Ahmad bin Hanbal 12. Teksten & Islamitische gedichten 13. Juridische adviezen en vonnissen (Fatāwā) 14. Verschil van mening en discussies op de dag van vandaag 2

4 1. Wat is de Sharī ah? De term Sharī ah kunnen we vertalen naar het Nederlands als de Islamitische Wetgeving of de Geopenbaarde Islamitische Wet. Het woord Sharī ah betekent route of de weg naar de waterbron of een waterpoel waar dieren zich dagelijks verzamelen om te drinken. Je kunt het ook vertalen als een geordend pad of een juiste weg zoals Allah zegt: Vervolgens plaatsten Wij jou (O Muhammed) op een juiste/geordende weg (sharī atin) met betrekking tot de zaak (van de godsdienst). Volg deze dan en volg niet de begeerten van degenen die niet weten. (Sūrah al-jāthiyyah 45:18) Technisch gezien verwijst het naar het geheel van de Islamitische wetten die zijn geopenbaard aan de Profeet Muhammed (salla Allahu alayhi wa sallam), die vermeld staan in de Heilige Koran en het omvat ook de zaken die zijn afgeleidt van zijn goddelijke levensstijl genaamd de Sunnah. 3

5 2. Wat is Fiqh? De term Fiqh kunnen wij vertalen naar het Nederlands als jurisprudentie of de interpretatie van de Sharī ah of anders gezegd het begrijpen van de Sharī ah. Het woord Fiqh is een Arabisch term wat taalkundig betekent: het ware begrip van wat er bedoeld wordt. Het taalkundig gebruik van dit woord vinden wij ook terug in een bekende hadīth: Op gezag van Mu āwiyah (radiyallahu anhu) dat hij heeft gezegd dat de Boodschapper van Allah (salla Allahu alayhi wa sallam) heeft gezegd: Eenieder voor wie Allah het goede wenst, geeft Hij hem het ware begrip (yufaq-qih-hu) van de religie. (al-bukhāri en Muslim) Technisch gezien is Fiqh de wetenschap die de normen en waarden van de Islamitische Wetgeving (Sharī ah) vanuit de bronnen afleidt. Je zou ook kunnen zeggen dat Fiqh in de Islamitische context verwijst naar de wetenschap van het afleiden van Islamitische wetten gevonden in de bronnen van de Islamitische wetgeving, de Sharī ah. 4

6 3. De ontwikkeling van Fiqh De ontwikkeling van de Fiqh is traditioneel in zes grote fases te verdelen, namelijk: 1. Stichting : het tijdperk van de Profeet (salla Allahu alayhi wa sallam) ( n.c.) De periode van de Profeet (salla Allahu alayhi wa sallam) wordt door de islamitische geleerden ook wel genoemd Asr al-sa ādah (het tijdperk van gelukzaligheid). Er bestond geen geschreven juridisch systeem of politieke orde in die periode, maar hadden wel een aantal gewoonterechten ookwel genoemd Urf of Adah. Verder kunnen we deze periode verdelen in de Mekkaanse periode ( ) en de Medinesche periode ( ). 2. Oprichting : het tijdperk van de rechtgeleide kaliefen, vanaf het overlijden van de Profeet (salla Allahu alayhi wa sallam) tot en met de 7 de eeuw n.c. ( /661 n.c.) De metgezellen van de Profeet (salla Allahu alayhi wa sallam) ookwel genoemd de Sahābah, enkelvoud Sahābi en vrouwelijk Sahābiyyah. Dit houdt in iedereen die profeet heeft gezien terwijl hij zich in een gelovige toestand bevond als een metgezel. De profeet (salla Allahu alayhi wa sallam) liet voor hen na, de Koran en de Sunnah en zij hebben nadien deze twee bronnen verklaard en geïnterpreteerd. Vanwege deze reden wordt deze periode het tijdperk van wettelijke interpretatie genoemd en ook de periode van de metgezellen ofwel de periode van de rechtgeleide kaliefen (al-khulafā al-rāshidūn). 5

7 3. Groei : vanaf de stichting van Umayyaden-dynastie (661 n.c.) tot het verval in het midden van de 8 ste eeuw n.c. Dit noemen we ook de periode van de Tābi īn (opvolgers van de metgezellen). Dit is de generatie van moslims die zijn geboren na de dood van de Profeet (salla Allahu alayhi was sallam), maar zij waren tijdgenoten van de metgezellen. Deze fase omvat de opkomst en ondergang van de Umayyaden-dynastie. Zij waren ongeveer een eeuw aan de macht vanaf het overlijden van de laatste geleide kalief Ali bin Abi Tālib (radiyya Allahu anhu) in 661 n.c. Deze periode werd gekenmerkt door grote sociale onrust waarbij de Ummah zich opsplitste in verschillende sektes en groepen. En de stichter van de Umayyah-dynastie de kalief Mu āwiyah ibn Abī Sufyān (radiyya Allahu anhu) kreeg op dat moment wat meer overgewicht in macht. Deze groei-fase duurde tot de 8 ste eeuw waarbij het kalifaatschap veranderde in een koningschap en waarbij vele nieuwe praktijken werden geïntroduceerd zoals Bid ah (innovaties) en de geleerden weigerden te zitten in de aanwezigheid van de heersers en vluchtten naar de afgelegen gebieden om conflicten en verwarring te vermijden. 6

8 4. Bloei : vanaf de opkomst van de Abbasiden-dynastie in het midden van de 8 ste eeuw n.c. Deze fase duurde van ongeveer 750 n.c. tot 950 n.c. en beslaat de opkomst van de Abbasiden-dynastie gesticht door Abū al- Abbās. Het was tijdens deze fase dat de Fiqh (jurisprudentie) vorm kreeg als een onafhankelijke islamitische wetenschap en actief werd gesteund door de kalief. In deze periode is er veel gedebatteerd over controversiële kwesties en het aantal Madhāhib (wetscholen) namen toe en er werden verschillende verzamelingen van Ahādīth en Fiqh gemaakt. De geleerden zoals Imām al-shāfi i en Imām Ahmed bin Hanbal kwamen voort uit deze periode (later meer over deze grootheden). Denk maar eens aan de Hadithverzamelingen van Imām al-bukhāri ( n.c.) en Imām Muslim ( n.c.) zij waren studenten van Imām Ahmed bin Hanbal en hij zelf had de grootste Hadithverzameling genaamd al-musnad Stabilisatie : vanaf het verval van de Abbasiden-dynastie rond 960 n.c. tot aan de moord van de laatste Abbasidische kalief door de Mongolen in het midden van de 13 de eeuw. Deze fase omvat de periode tussen het jaar 950 n.c. en de plundering van Bagdad (door de Mongolen in 1258 n.c.) en het staat voor het verval van de Abbasiden-dynastie tot hun uiteindelijke ondergang. In deze fase nadat er heel wat wetscholen ontstaan waren, nam het aantal juist af en is het gebleven bij de prominente wetscholen zoals we die nu kennen als de vier Madhāhib. Deze wetscholen bereikten hun uiteindelijke vorm van kristallisatie en organisatie en er ontstond de leer van vergelijkende Fiqh. 7

9 6. Stilstand : Stilstand & achteruitgang vanaf de plundering van Bagdad in 1258 n.c. tot aan de tegenwoordige tijd. En nu uiteindelijk weer een herleving en verdere ontwikkeling van de wetscholen. Deze fase omvat ongeveer 6 eeuwen, beginnende met de plundering van Bagdad in 1258 n.c. en was één van de grootste plunderingen uit de geschiedenis. Ruim een week lang trokken de Mongoolse soldaten al moordend door de straten van Bagdad. Honderdduizenden inwoners van de stad werden vermoord en het Huis der Wijsheid, de academie van Bagdad, ging in vlammen op. Naar schatting zijn tussen de en inwoners van Bagdad om het leven gekomen en waren er ontelbaar veel historische gebouwen en documenten verloren gegaan. 8

10 4. De Ahkām Khamsah (de vijf wetsbepalingen) Alle acties, handelingen en daden van een moslim worden uitgevoerd aan de hand van de geboden en verboden uit de Islamitische wetgeving, en die weer geplaatst kunnen worden in vijf categorieën ook genoemd de vijf wetsbepalingen, namelijk: 1. Fard of Wājib: Dit is verplicht en strikt opgelegd door de Wetgever Allah in de vorm van geboden en verboden. Fard is te verdelen in twee categorieën, namelijk: (A) Fard ul- ayn, een individuele verplichting voor iedereen die Mukallaf is. (B) Fard ul-kifāyyah, een gemeenschappelijke verplichting, een verplichting die berust op de gehele gemeenschap. 2. Mandūb: Aanbevolen, dit is een gebod of een verbod aanbevolen om te doen en na te streven omdat het goed voor jou is en er een beloning aan vast zit. Het is vergelijkbaar met Fard, maar van een lagere klasse in striktheid en dat beloond wordt in het uitvoeren hiervan en niet bestraft wordt voor het nalatig zijn hierin. Mandūb is weer te verdelen in een aantal categorieën, namelijk: (A) Sunnah, dit zijn de handelingen verricht door de Profeet (salla Allahu alayhi wa sallam) die hij altijd deed, ook genaamd Sunnah Mu akkadah. En dan heb je (B) Mustahhab, aanbevolen zaken die de Profeet (salla Allahu alayhi wa sallam) soms deed. 3. Makrūh: Afkeurenswaardig, dit is een verbod op iets dat onwenselijk is waar men niet voor wordt bestraft door Allah, maar wel voor wordt beloond in het laten ervan. 9

11 4. Harām: Verboden, iets wat absoluut en strikt verboden is en men afstand van dient te nemen van die handeling. Men wordt bestraft voor het begaan van die handeling en men wordt beloond voor het laten ervan. 5. Mubāh of Halāl: Toegestaan in het doen van een bepaalde handeling of toegestaan in het laten van een bepaalde handeling. Voor deze handeling wordt je niet voor beloond noch voor gestraft. 5. Bronnen van de Sharī ah; Koran, Sunnah, Qiyās en Ijmā 1. De Koran wordt beschouwd als het Woord van Allah, dat door de Profeet is ontvangen via de engel Jibrīl/Gabriël ( alayhi as-salam) en woord voor woord is overgedragen. Er is een subtiele en diepgaande relatie tussen Muhammed (salla Allah alayhi wa sallam) en de Koran. 2. De Sunnah en dit zijn uitspraken (Hadith) en handelingen van de Profeet Muhammed (salla Allahu alayhi wa sallam) en is na de Koran de belangrijkste bron van alles wat Islamitisch is. 10

12 3. De Qiyās behoort ook tot een wettelijke bron en betekend wettelijke analogie en gaat soms ook samen met Ijtihād en betekend diepgaand onderzoek. Qiyās is een middel om de uitvoering van de wet dichterbij te brengen. 4. De Ijmā is een overeenstemming tussen de invloedrijke geleerden uit de gemeenschap van Muhammad (salla Allahu alayhi wa sallam) over belangrijke aangelegenheden, ookwel genoemd consensus. De Ijmā gaat meestal ook samen met het gebruik van Qiyās analogie. 11

13 6. Wat is een Madhab? Het woord madhhab is een substantief naamwoord ook wel genaamd ism makān (plaats van aanduiding) en stamt af van het werkwoord dhahaba-yadhhabu en kan men vertalen als gaan, vertrekken, verdwijnen, zich begeven naar maar betekend ook: sterven, van mening zijn, geloven, wegnemen. Een madhhab is letterlijk een plaats van gaan, een school van gedachte, met specifieke methodes in het vaststellen van de graden van bewijsvoering en het uitdrukken van bepaalde begrippen die niet in strijd waren met andere rechtsscholen hoewel er wel wat verschillen waren in mening als gevolg van o.a. interpretaties van teksten en de beschikbare ahādīth en welke grammaticaschool men volgde. Een ander werkwoord hiervan afgeleid is: Dhah-ha-ba : vergulden, doen blinken dat wat weer in verlengde staat van het naamwoord Dhahab : goud en is ook vergankelijk en blijft niet voor altijd en het zal jouw verlaten zodra jij sterft dha-ha-ba (het goud) gaat weg. Taalkundig is het woord madhhab een (vergulde) weg die begaan kan worden, een pad waar men zich over begeeft. Technisch is dit een ideologie, doctrine, leer, gerichtheid, oriëntatie, een rechtsschool. Het is een school gericht op de jurisprudentie (Fiqh) d.w.z. een interpretatie van de Koran en de Sunnah opgetekend door een Mujtahid Mutlaq (een zeer geleerd en ijverig persoon van de hoogste klasse met een onafhankelijk interpretatie van de Koran en de Sunnah). 12

14 7. Wetscholen & Theologische scholen in de Islam We moeten ons er van bewust worden dat er twee soorten scholen zijn en deze niet met elkaar moeten verwarren. Je hebt de scholen van geloof (I tiqādī) en de scholen van wetgeving (Fiqh). 1. Scholen van geloofsleer (al-madhāhib al-i tiqādiyyah) zijn de wegen waarmee de mensen de Heilige Koran en de Profeet (salla Allahu alayhi wa sallam) volgen. Het betreft hier de leer uitsluitend over Aqīdah. Dit zijn geloofsscholen die zijn ontstaan en opgericht na het overlijden van de profeet en kregen meer een vaste vorm in het tijdperk van de Umayyaden-Kalifaat. 2. Scholen van wetgeving (al-madhāhib al- Amaliyyah/al-Fiqhiyyah) zijn de scholen van wetgeving of Fiqh (religieuze jurisprudentie). Er waren velen van deze scholen in de eerste 150 jaar van de Islam waarvan de metgezellen (Sahābah) de grondleggers zijn geweest. Een deel is uiteindelijke uitgestorven en een deel is blijven bestaan tot aan de dag van vandaag. 13

15 En van de prominente scholen van geloofsleer ( Aqīdah) ofwel de theologische scholen die behoren tot de Ahl ul-sunnah wal Jamā ah zijn er drie zeer bekend. Allereerst de grootste school is de Ash ari school gesticht door theoloog Abu al-hassan al-ash ari (324/936 H), hij is een afstammeling van Abū Mūsā al-ash ari, de beroemde metgezel (Sahābi) van de Profeet (salla Allahu alayhi wa sallam). En dan hebben de Māturidische school gesticht door Abū Mansūr al-samarqandi al-maturidi al-hanafi (333/944 H). En dan heb je Athari school, dit is de geloofsleer school die uitgaan van textuele bewijzen en letterlijke interpretatie van de Koran en geven geen of weinig voorkeur aan het theologische redeneren en deze school vind zijn weg terug naar de geleerde Ahmad bin Hanbal. 8. De Hanafītische school en haar stichter: Imām Abū Hanīfa Abū Hanīfah Nu mān bin Thābit is geboren in Kūfa (80 H/699 n.c.) en gestorven in Bagdad (150 H/767 n. C.). Hij kwam uit een Perzische familie die al moslim was ten tijde van het kalifaat van Ali bin Abī Tālib ( C). De bijnaam van Abū Hanīfah was Imām al- Adżam (de grootste leider) en studeerde zo n 18 jaar bij zijn grote meester Hammād bin Sulaymān waarvan zijn leraren behoorden tot Tābi īn (de volgers van de metgezellen) die weer gestudeerd hadden bij de metgezellen (sahābah) o.a. Abdullah bin Mas ūd en Ali bin Abī Tālib. Abū Hanīfah praktiseerde de methode van het lesgeven in de vroege Islam, die bekent staat als de Halaqāt (studiecirkels) waarbij de studenten van kennis om hem heen zaten in een vorm van een cirkel en vele zaken deden bestuderen en vele zaken werden behandeld. 14

16 De Hanafi wetschool is een zeer dynamische rechtsschool die vrij universeel is en beschikbaar voor alle mensen en toegankelijk voor alle rassen. Er is vermeld dat hij één van de eerste is die de Islamitische wetgeving heeft gecodificeerd en gecompileerd vanuit de Koran en de Sunnah. Van de vier wetscholen binnen de Islam is deze wetschool de grootste en het meest gevolgd door ongeveer 45% van de moslims. Deze school wordt voornamelijk gevolgd in Pakistan, India, Afghanistan, de Centraal Aziatische Republieken, Perzië (tot de 16 de eeuw), Turkije, Noord Irak, Bosnië, Albanië, Macedonië, Rusland en Tsjetsjenië. Imām Abū Hanīfah heeft net als andere geleerden, enorm veel studenten gehad. Een aantal van hem waren o.a. Muhammad ibn al-hasan al-shaybāni ( H/ C), Abū Yusuf (Ya qūb ibn Ibrāhīm ibn Habīb al-ansāri) ( H/ C). 9. Mālikītische school en haar stichter: Imām Mālik De periode van de metgezellen van de Profeet (salla Allahu alayhi wa sallam) was juist geëindigd toen Imām Mālik bin Anas in Medina geboren werd. Geboren in het jaar (95 H/714 n.c.) en gestorven in Medina in het jaar (179 H/795 n.c.). Zijn volledige naam is Abu Abdullah al-humyāri al-asbāhi al-madani, de Imam van Dār al-hijrah en geleerde van Medina. Zijn meesters waren o.a. Imām al-zuhri, Imām al-nāfi. Imām Mālik had zo n eerbied voor de ahādīth van de Profeet (salla Allahu alayhi wa sallam) dat hij nooit iets overleverde, noch een Fatwā gaf, zonder in een rituele staat van reinheid te verkeren. Er is bekend over hem dat aan hem 40 vragen gesteld werden en op 32 van deze vragen antwoordde hij: Ik weet het niet ( lā adrī ). 15

17 Imām Mālik was erg voorzichtig met het aannemen van ahādīth van de Profeet (salla Allahu alayhi wa sallam) en hij zei: Ik accepteer geen kennis van vier soorten mensen: 1. Iemand die bekend staat als dwaas, zelfs als alle andere mensen van hem vernemen. 2. Iemand die betrokken is bij het begaan van onrechtzinnige handelingen en andere oproept tot innovatie in de godsdienst. 3. Iemand die in het dagelijkse leven tegen mensen liegt. 4. Iemand die een vrome gelovige of een wetenschapper is, maar niet netjes en correct memoriseert wat hij moet verhalen. De school van Malik vond een natuurlijke aanhang aan volgelingen in zijn geboortestad Medina en in het westelijke gedeelte van de Islamitische wereld, namelijk in Marokko, Algerije en Tunesië (de zogenaamde Maghrib landen). Deze wetsschool spreidde zich ook uit naar andere delen van Afrika zoals Sudan, Mali, Nigeria en zo ook naar. Deze wetsschool wordt ook gevolgd in de Arabische golf staten zoals Kuwait, Qatar en Bahrain en zo ook in een deel van Egypte (zuiden) wat gedeeld wordt met de school van Imām al-shāfi i. 10. De Shāfi ītische school en haar stichter: Imām al-shāfi ī Imam Muhammed bin Idrīs al-shāfi i is geboren in Gaza, Palestina (150H/767 n.c.) en gestorven in het oude Cairo, Egypte (204H/820 n.c.). Hij stamt af van de Hāshimi familie van de Quraysh stam, waar de Profeet (salla Allahu alayhi wa sallam) ook van af stamt. Hij gaf enige tijd les in Bagdad en later in Egypte. 16

18 Hij studeerde de Islamitische rechtswetenschappen bij de bekende geleerden Muslim bin Khalid al-nanji, de Mufti van Mekka en bij Sufyan bin Uyayna. Op twintigjarige leeftijd ging hij naar Medina en verbleef daar als één van de studenten van Imām Mālik s tot de dood van de laatstgenoemde en bracht in totaal zo n negen jaar met hem door, waarin hij alles leerde wat Mālik hem te bieden had. Hij kwam zo ook in contact met vele andere geleerden waardoor zijn kennis van de Koran en de Sunnah toenam. Imām al-shāfi i had een heel scherp geheugen en kende de Muwatta van Imām Mālik helemaal uit zijn hoofd. Imām al-shāfi i kreeg de geweldige mogelijkheid jarenlang de Fiqh te kunnen bestuderen bij Imām Mālik en vervolgens in Bagdad de mogelijkheid de Fiqh te doorgronden van Imām Abu Hanīfah. Hij was een specialist van de Māliki Fiqh en deze positie verdedigde hij toen hij woonde in Bagdad samen met de juristen van de Hanafī wetschool en ontwikkelde een reputatie als groot vasthouder van de Ahādīth. Van één de volgelingen van Imām al-shāfi i en later de vierde bekende Imam van de wetschool Imam Ahmed bin Hanbal is geciteerd: al-shāfi i is voor de mensheid geweest wat de zon is voor de wereld en de gezondheid voor het lichaam; wie kan hem vervangen. Tegenwoordig worden de volgelingen van deze school aangetroffen in een groot deel van Egypte, Jemen, Hadramout, Sri Lanka, Indonesië, Maleisië, Kenia, Tanzania, Suriname en Zuid Amerika. 17

19 11. De Hanbalitische school en haar stichter: Imām Ahmad bin Hanbal Imām Ahmed bin Hanbal was een belangrijke Islamitische geleerde en wetenschapper en theoloog geboren in Khorasān (780H/164 n.c.) in een oorspronkelijk Arabisch gezin. Hij begon zijn studie van de Hadithliteratuur opvallend vroegtijdig: toen hij nog maar zestien jaar oud was. Ahmed bin Hanbal begon zijn carrière met het leren van de Fiqh bij de zeer gewaardeerde Hanafi rechter Abu Yusuf, de bekende student en metgezel van Abu Hanifah. Imām Ahmed bin Hanbal werd gezien als een bedreiging voor de Kalief van die tijd en het religieuze gezag. Ten gevolge daarvan werd hij gedurende lange tijd in de gevangenis gezet en ruw behandeld door een aantal heersers. De Kalief al-ma mūn onderwierp wetenschappers aan serieuze onderdrukking in opdracht van de Mu tazili sekte. Dit ging voornamelijk om het idee dat Allah de Koran gecreëerd zou hebben, de Woorden van Allah zou een deel van de schepping zijn en dit is uiteraard niet correct en wordt verworpen in onze Aqīdah, geloofsleer. En zo ook Imām Ahmed bin Hanbal verzette zich hier tegen en hij werd hiervoor zwaar beproefd door afranseling en martelingen in de gevangenis. De Hanbali wetschool werd meer en meer beroemd in de geschiedenis van de Islam tot op de dag van vandaag, vanwege de werken van de twee beroemde Hanbali wetenschappers Ibn Taymiyyah en zijn student Ibn al-qayyim al-jawziyyah. De volgelingen van de Hanbali wetschool worden voornamelijk aangetroffen in Centraal Arabië, Oman en in de Perzische golfstaten en het is de officiële wetschool van Saoedi Arabië. Het is in feite de wetschool met het miste aantal aan volgelingen. 18

20 12. Teksten & Islamitische gedichten De Fiqh boeken van de vroegere geleerden werden ingekort tot eenvoudige teksten genaamd (Matn/Mutūn). Later werden hier samenvattingen van gemaakt genaamd (Mukhtasar/Mukhtasarāt) zodat deze makkelijker uit het hoofd te leren waren, en vele van deze werden in rijmvorm geschreven genaamd (Mandżūmah/Mandżūmāt). Dit proces van inkorten van teksten duurde voort totdat de samenvattingen in feite gedichten werden die de studenten van die tijd van buiten moesten leren. De generatie geleerden die daar op volgden begonnen toelichtingen op die samenvattingen en gedichten te schrijven genaamd (Sharh/Shurūh). Latere geleerden schreven weer een uitleg over die toelichtingen en teksten en voegden ook weer voetnoten en kanttekeningen hieraan toe (Hawāshī/Hāshiya). Het woord Matn komt van het werkwoord Ma-Ta-Na en betekend om stevig te zijn of sterk en solide en heeft in dit geval betrekking op de inhoud van de tekst en de structuur van de tekst en het gebruik van het niveau van het Arabisch, dat enigszins toegankelijk moet zijn voor iedereen. Een (Mandżūmah/Mandżūmāt) kunnen je vertalen als gedicht en een ander Arabisch woord hiervan afgeleidt is: Nadżm en heeft de zelfde betekenis, maar taalkundig betekend dit iets dat wat georganiseerd is met een structuur en verwijst naar de inhoud van de tekst en het gebruik van de taal. Deze gedichten worden meestal in een specifiek ritme geschreven genaamd de Rajaz poëzie meter en dit is het ritme wat het meeste wordt gebruikt bij het optekenen van gedichten waarbij verscheidende Islamitische wetenschappen worden opgeslagen. 19

21 13. Juridische adviezen en vonnissen (Fatāwā) Een Fatwā is een juridisch advies in de islam (meerv. Fatāwā), dat door een specialist van de jurisprudentie wordt uitgevaardigd met betrekking tot een specifieke kwestie. Gewoonlijk wordt een Fatwā uitgegeven op verzoek van een individu of een rechter, om uitkomst aan te reiken in gevallen waarbij de Fiqh geen uitkomst meer biedt. Fatāwā uitgesproken in het midden oosten hoeven bijvoorbeeld niet perse bindend te zijn voor de moslimgemeenschap in Europa. Dit is een hele grote misopvatting en veroorzaakt juist ontzettend veel onrust in de Islamitische samenleving van het westen. Een Fatwā moeten voldoen aan specifieke eisen om rechtsgeldig te zijn: 1. De Fatwā moet ondersteund worden met relevant bewijs afkomstig uit de Koran of de Sunnah. 2. Het moet bewezen zijn dat de Mufti of instantie kennis van zaken heeft en oprecht is van aard. 3. De Fatwā mag geen betrekking hebben op het voordeel van de Mufti zelf en zonder politieke bijbedoeling; 4. De Fatwā moet passend en bruikbaar zijn in de huidige wereld. 5. De Mufti in het buitenland moet volledig op de hoogte zijn van de gewoontes en het gebruik van de landen in Europa. Hij moet kennis hebben van de economische situatie, wetgeving van de regio, structuur van de samenleving en eventuele spanningen in de samenleving. Hij moet goed weten wat er speelt. 20

22 Een geleerde die uitsluitend bevoegd is om Fatāwā uit te geven noemt men dus een Mufti. Verschillende geleerden kunnen op dezelfde vraag een ander antwoord geven. Het gebeurt ook vaak dat de Fatwā van de ene geleerde tegengesproken wordt in een Fatwā van een andere geleerde. Een Fatwā is niet zo iets als: de moslims zeggen of de islam beweert. Enerzijds de boeken van Fatāwā geschreven door de eerdere geleerden zijn zeer belangrijke literaire producten van hun tijd en dragen ook bij aan de ontwikkeling van Fiqh, ook om een goed beeld te krijgen van de geschiedenis van de Shari ah. Zo kennen wij de werken van Fatāwā opgetekend door Imām al-nawawi behorend tot de Shafi i wetschool en bij de Hanbali s zijn dat Ibn Taymiyyah en Ibn al-qayyim. 14. Verschil van mening en discussies op de dag van vandaag Er komen verschillen van mening voor tussen de volgers van de vier traditionele wetscholen en zo ook binnen één wetschool kunnen er verschillen van mening voorkomen, maar deze kunnen ook weer verschillen van mening met de zogenaamde niet-volgers van wetscholen. Er zijn verschillen van mening als het gaat om theologische kwesties ( Aqīdah) en als het gaat om juridische kwesties (Fiqh). Een aantal specifieke kenmerken die we op de dag van vandaag zien is dat iedereen opeens heel veel verstand denkt te hebben over Aqīdah en Fiqh. Langdurige discussies via de media 21

23 kanalen of in de moskeeën. We zien ook dat deze mensen de Islamitische wetenschappen weinig tot niet hebben bestudeerd laat staan het middel om deze wetenschappen te kunnen begrijpen, de Arabische taal. We dienen eens goed te kijken naar de termen zoals Salaf of Salaf al-sālih en deze kunnen we vertalen als de rechtgeleide voorgangers of de rechtgeleide voorvaderen. In de Islam worden met deze begrippen algemeen verwezen naar de eerste drie generaties moslims (1) Sahābah (de metgezellen) van de Profeet (salla Allahu alayhi wa sallam) en die hem hebben ontmoet of hem hebben gezien terwijl zij in een staat van geloof verkeerden en in die staat zijn gestorven (2) Tābi īn (de opvolgers), degenen die de metgezellen hebben ontmoet of hen hebben gezien terwijl zij in een staat van geloof verkeerden en in die staat zijn gestorven (3) Tābi Tābi īn (de opvolgers van de opvolgers), degenen die Tābi īn (de opvolgers - 2 de generatie) hebben ontmoet of hen hebben gezien terwijl zij in een staat van geloof verkeerden en in die staat zijn gestorven. In een authentieke Hadith die we teruglezen in de collectie van al-bukhari en Muslim dat de Profeet (salla Allahu alayhi wa sallam) heeft gezegd: De beste mensen zijn diegenen die in mijn generatie leven (1 ste generatie) en daarna diegenen die na hen komen (2 de generatie) en daarna diegenen die na hen komen (3 de generatie). Imām Abu Hanīfah en Imām Mālik bin Anas behoren ook tot deze Salaf al-sālih. Er zijn vele discussies over het volgen van de vier erkende wetscholen. Vele discussies of men blindelings een wetschool mag volgen of niet. En dit is helemaal afhankelijk van welke geleerden men volgt en zijn mening hierover. 22

24 Zo ook zijn er binnen de vier wetscholen verschillen van meningen over juridische kwesties en deze vinden hun oorsprong voornamelijk terug in het taalgebruik en interpretatie van Koranverzen. De verschillen binnen de vier wetscholen hebben meestal te maken met welke grammatica school zij volgen. Zo heb je de grammatica school van Bagdad en een andere grammatica school in Kūfa. Meningsverschillen noemen we Ikhtilāf en is een Rahmah (barmhartigheid) voor de Ummah. Zoals ook wordt gezegd in een Hadith: ikhtilāfu ummati rahmatun lin-nās - De verschillen van mening in mijn gemeenschap is een genade voor de mensen Imām Suyūti zei hierover: Dit geeft aan van wat er bedoeld wordt met de verschillen die voorkomen over de regels en takken van de wetgeving En dit heeft betrekking op de zaken waarbij er redenering is toegepast en niet de zaken over geloofsleer. Kortom hoe dan ook alle wegen leiden terug naar de Koran en de Profeet (salla Allahu alayhi wa sallam) en de oplossing om een einde te maken aan de vele polemieken en meningsverschillen op de dag van vandaag is om eerst eens tijd vrij te maken om de basis van de Islam goed te bestuderen en elkaar te leren respecteren in de keuzes die iedereen maakt. 23

25 Als er mensen zijn die er voor kiezen om één van de vier wetscholen te volgen dan dien je hen in hun waarde te laten en als er mensen zijn die ervan overtuigd zijn dat je geen traditionele wetschool hoeft te volgen en zich liever aansluiten bij de hervormers van de afgelopen paar eeuwen, ook dan is dit hun vrije keuze die gewaardeerd moet worden, want alle geleerden hebben hoe dan ook hun uiterste best gedaan om de Islam op correcte wijze te volgen en aan ons te presenteren. Hun inspanningen (Ijtihād) is niet te vergelijken met de inspanningen die wij dagelijks denken te doen voor de Islam. Jij kunt je nu zelf de vraag stellen: Welke bijdrage en inspanningen heb ik gedaan voor de moslimgemeenschap? Moge Allah ons bijstaan en ons te allen tijde de waarheid laten inzien en ons ver weghouden van deze discussies en moge Hij onze kostbare tijd nuttig laten zijn in het opdoen van juiste kennis over de Islam. 24