!!De voorgeschiedenis van de Zaanse popmuziek: muziekscholen, accordeonbands, duo's, trio's, gitaar

Transcriptie

1 !!De voorgeschiedenis van de Zaanse popmuziek: muziekscholen, accordeonbands, duo's, trio's, gitaar Wie kan nog meer vertellen over de Zaanse muziekjaren in de jaren veertig en vijftig vlak voor de 'rock and roll' explosie waarna door muzikanten massaal gekozen werd voor de (elektrische)gitaar i.p.v. de accordeon, blokfluit etc.. Was de film 'Rock around the clock' in september 1956 (in de Victoria (nu City) bioscoop in Amsterdam - zie foto hiernaast) de aanleiding voor de doorbraak van de rock and roll naar het grote publiek in Nederland? Werd de film ook in de Zaanstreek gedraaid? In sommige steden was de film verboden of werd deze afgedraaid zonder geluid om 'relletjes' te voorkomen! Co Rol (Krommenie):,,Of de film 'Rock around the clock' ook in de Zaanstreek heeft gedraaid? Dat weet ik wel zeker. In de Krommenieër bioscoop Centraal was ik er als 12-jarige getuige van dat vóór in de zaal door een stelletje vetkuiven hevig geswingd werd. Eigenaar Klaas Bloemraad, de man met de stem als een rasp, maande de meute tot kalmte, maar dat lukte van geen kant. Het was en bleef zeer rumoering. Ik ben er sindsdien van overtuigd dat die film superbelangrijk was voor het ontstaan van zelfbewustzijn bij jongeren''. En werd er al RnR gedraaid in havenkroegen in Zaandam of op de radio (en dan met name Elvis Presley en Little Richard). In de VS brak de RnR in 1956 door na het TV-optreden van Elvis Presley in de Ed Sullivan Show. De RnR was een 'ondergrondse stroming'. Volgens de gezaghebbende media (radio, TV en de bladen) was Nederland was nog niet rijp voor deze heftige muziekstroming. Op de muziekscholen, in danszalen en in de media was de veilige, geborgen Nederlandse 'truttigheid' (teenagermuziek) nog volop actief. 'Daar konden wel eens kindertjes van koomen'. Dat duurde nog voort tot de zomer van De Rolling Stones traden op in het Kurhaus. De Beatles in Blokker met de rondvaart in Amsterdam. Daarna ging Nederland volledig plat voor de beatmuziek... Onderstaande afbeeldingen laten onder andere twee grammofoonplaten uit de jaren vijftig/ zestig zien van de accordeonband 'De Zaankanters'. Van de formatie werd in 1957 één single uitgebracht door Phonogram en in 1961 werden twee singles uitgebracht via de Duitse platenmaatschappij Polydor. De Zaankanters

2 Marinus Vermooten (boek 'Leve de zwarte schijf'):,,kort na de bevrijding formeerde Ger Vreeling The Rhythm Boys, die veelvuldig tijdens kermissen in Noord-Holland optraden. The Rhythm Boys gingen over in het zeskoppige De Zaankanters. In de jaren vijftig bestond dit orkestje uit Rein van Zanen (trompet), Jan de Boer (saxofoon), Gerrit de Boer (slagwerk), Ger Vreeling (accordeon), Jan Korvers (piano) en Gerrit de Zwijger (accordeon). Zie ook foto hierboven met tweede van links Gerrit de Boer, derde van links Ger Vreeling en op de piano zittend Jan de Boer. In augustus 1957 namen De Zaankanters in sappig dialect 'Saitje Saitje/ Veldbouquet op. Hierop zijn zanger Jan de Boer en de accordeonisten Wim Jagtman en Ger Vreeling te horen. Dit ensemble, onder leiding van Vreeling, speelde op dansavonden, bruiloften en partijen en werd ontdekt door manager Kees Manders. De muziek klonk hem goed in de oren wat resulteerde in een opname met muziek en zang van De Zaankanters. Van de plaat werden direct honderden besteld, nog voor men de opname had gehoord. Tijdens een sterrenshow in het Concertgebouw in Amsterdam maakten de bezoekers kennis met De Zaankanters. Het waren drukke tijden want later op de avond moesten Ger Vreeling en zijn mannen nog optreden in Den Haag.

3 De samenstelling van De Zaankanters, later bekend onder de naam De Vrolijke Zaankanters, onderging diverse wijzigingen. Buiten Vreeling en Jagtman maakten Peter Schoute, Jan Keijzer en bassist Henk van Helvoirt er deel van uit. In deze samenstelling bracht Polydor twee singles van de groep uit. Hierop staan liedjes voor gezellige avonden: 'Caprice Espagnol/ Der student geht vorbei en Slavenkoor/ De vrolijke molenaar. Een andere groep in de jaren vijftig was 'De Zaanse Zangers' die Nederlandstalige liedjes bracht in de traditie van Louis Davids. Van deze formatie werd in 1956 een single uitgebracht door Columbia Records. De Zaanse zangers zongen in 1956 voor Columbia met het Frans Poptie Orkest 'Zoen me nog een keer' en het streekliedje 'Liedje van de Zaan. Zanger/ dirigent Joshua Prins van Maasdam:,,Geschreven door mijn opa Wim Theewis!! Ook op plaat gezet door de Zaanse zusjes, het Kapiteinskoor en door mezelf. De Zaanse zangers is vrijwel zeker een groep bestaande uit Wim Theewis, Dirk Siekerman en Corry Molenaar later bekend geworden als het Biko Cabaret.'' Onderstaande foto: Accordeonband The Yellow Stars begin jaren zestig gefotografeerd in Westzaan met drummer Rein Vreeling (Wormerveer). Rein zat tegelijkertijd in THE BABY ROCKERS ( ) en drumde later ( ) bij THE COOPERS.

4 Foto boven: The Yellow Stars met v.l.n.r. Wim Kruithof, Rein Vreeling, Joke Blom en Harrie Brasser Accordeonist Wim Rijkhoff was in de jaren vijftig een bekende entertainer in de Zaanstreek. Hij trad onder andere op tijdens feestavonden en dansavonden in het Witte Huisje in Krommenie. Hij speelde jarenlang voor volle zalen en bracht bekende deuntjes, jazzcovers en levensliederen. Rijkhoff bracht in de jaren negentig nog een nieuwe (live)cd uit De basis voor de Ricardo's (o.l.v. Luuk Rijks met ook accordeonist Jan Eshuijs en bassiste Gré Eshuijs in de gelederen) werd al in 1933 gelegd en het Waterland-Zaanse orkest kreeg na een paar naams veranderingen de nog steeds bestaande naam de Ricardo's. Tot aan 1952 was het orkest in Nederland mateloos populair. De Ricardo's trad ook op in het buitenland. Hotel Kons in de stad Luxemburg heeft eens in een folder doen weten: La Brasserie Kons presente actuellement Le Sensationnel Orchestre Hollandais De Ricardo's avec ses 9 solistes. In het blad De Artiestenbeurs stond:,het is waarlijk niet dikwijls voorgekomen, dat een orkest, een accordeonorkest nog wel, dat in de Zaanstreek is gevestigd, zich kan beroemen op internationale bekendheid.' Door veranderende smaak van het publiek nam diezelfde populariteit echter snel af en men stopte. Foto links: Het orkest stond onder leiding van Luuk Rijks, die links staat. Verder staan er Jan Eshuys, Will Bley en Willy Bent, die voor de zang zorgden, Gerrit van Sante, Jan Botterweg en Ger de Groot. Zittend: Wim van Zaane en Andre Goossens. Toen echter Gerrit van Sante, die vanaf het begin accordeonist was bij de Ricardo's, in 1985 zijn 40-jarige huwelijk vierde op het idee kwam om de rest van het orkest bijeen te brengen, het feest werd geweldig en de Ricardo's bleven bijeen. Het nieuws verspreidde zich snel en net zo snel ontstond er vraag om een aantal nummers op plaat uit te brengen. En in 1986 werd, na zoveel jaren van succes in de jaren 40 en 50, de eerste LP uitgebracht. Het repertoire echter is nog hetzelfde als in die beginjaren en het publiek smulde ervan.

5 In 1988 verscheen de tweede LP en de Ricardo's denken nog niet aan een afscheidstournee. En dit tot groot genoegen van de groeiende schare vrienden van dit orkest, dat een vergelijking met de Ramblers zeker kon doorstaan. Eind jaren negentig viel het doek met een afscheidsoptreden in een Zaans bejaardenhuis. Andere Zaanse accordeon-, mondharmonica- gitaar-, pianogroepen waren onder andere de Con Brios (Krommenie), Het Kajoca Trio (Krommenie), De Adlers (Koog aan de Zaan), A.B. Sisters (Zaandam), Jo-Jo Duo (Zaandijk), Typhoon-Stars (Wormerveer). De Zaanse muziekscholen en muziekzaken waren broedplaatsen van nieuw Zaans talent en er werden daar vaak 'teenagergroepjes, kinderbands, duo's, trio's etc. gevormd. Zaandam had muziekscholen Rien Waerts en Eshuijs. In Wormerveer bestond de muziekschool Bella Musica van Ger Vreeling en Krommenie had Muziekzaak/ gitaarleraar Ted Heijne. De Heer J. Waerts uit Zaandam was een groot orgelliefhebber en was samen met zijn zoon M. Waerts eigenaar van het beroemde draaiorgel 'Grote Gavioli'. In 1963 kochten Warts & zn een elektrisch aangedreven orgel - de 'Music Automatique' (gebouwd door orgelliefhebber G.J. Razenberg uit Middelharnas) - wat zij op een wagentje monteerden achter een personenauto. Via de motor in de auto kon het orgel worden afgespeeld tijdens openluchtfeesten en bals/ bruiloften in grote zalen. Zie verder ook (BANDS ) : THE SINGING DUTCH BOYS, THE NIJO'S, THE WILOS, THE ELLESCOS, THE HUMICOS, THE TRAVELLING SINGERS, THE ESPRESSOS, ZAANLANDS DUO AN EN JAN, THE BLUE STRINGS, THE ANDO'S, TONNY EN Z'N TRIO. Behalve populaire jazzcombo's, gitaargroepjes em accordeonorkesten bestonden er ook cabaretgezelschappen die populaire liedjes en eigen repertoire brachten. Zoals de geboren en getogen Zaanse zangeres Uut Hulsing: Zij was vlak na de oorlog actief was in een duo (zang en gitaar) met echtgenoor en componist Ber Hulsing. Beiden waren ook actief binnen het politiek cabaret GG ('t gaat goed).

6 Uut Hulsing is geboren Zaanse. Ber kwam vanuit zijn geboorteplaats Enkhuizen naar de Zaanstreek. Beiden waren actief in het verzet. Vanuit het verzet, de CPN en De Waarheid ontstond de politieke cabaretgroep GG Cabaret die door acteur Jan Musch werd opgezet. artikel over het duo van Paul Arnoldussen Link naar You tube filmpje: Ber en Uut Hulsing - Van jou heb ik niets meer gehoord Richard Eichenberger:,,Het was voor mij een ontroerende verrassing dit liedje eindelijk weer eens te horen. Ik heb als jonge jongen Uut eind jaren vijftig een paar keer als invaller-gitarist begeleid met o.a.precies dit liedje. Dat was op partijavonden ergens in de veenkolonieën bij Stadskanaal. Ber en Uut hadden een zoon, Frank, die een van mijn beste vrienden was en ik was kind aan huis bij deze zeer kunstzinnige familie. Van Ber heb ik veel geleerd, niet alleen muziek maar ook veel over (Franse) avant-garde schilderkunst en dito literatuur. Wat ik nooit zal vergeten is hoe deze mensen door de meesten met de nek werden aangekeken, niet alleen omdat zij communist waren en dus fout maar vooral omdat zij in de oorlog verzetsmensen waren geweest en dus goed. Dat juist die gehate communisten met hun verzet het voortouw hadden genomen (samen met de gereformeerden overigens), dat zat de mensen niet lekker.'' Muziek: 7" EP 'Spaans rood/ De Werkster' (pegafoon label) Spaans rood

7 Type Jaar van uitgave Label EP 1964 (?) Pegafoon PE-103 A NL A - Spaans rood/ De werkster B - Die hebben het geld/ Alleen een woning Verzamelalbum Nederlands Cabaret I (1970) Nederlands Cabaret Album I Type Jaar van uitgave Label Verzamel 2LP 1970 Philips NL

8 Met het nummer: Van jou heb ik niets meer gehoord Met dank aan Erik Schaap: website Erik Schaap