De CIA jaagt nu op gamers

Transcriptie

1 Schrikkelen? geeft antwoord op pagina 3 29 Vrijdag Februari 2008 Werkt bevrijdend. Duitsland-Frankrijk De relatie knarst 07 Economie In kaart gebracht Media Kijkje in de keuken De strijd om de navigatiemarkt In zijn biografie gunt Rob breidt zich uit van het Stenders de lezer een kijkje in dashbord naar de broekzak. de keuken en spaart daarbij Over een paar jaar heeft iedereen niemand. Het schrijven van op elk moment de het Stenders Leesvermaak wereld bij zich. De Pers reed was nogal een bevalling, een dagje mee met de geografisch vindt hij zelf. Als je begint is analisten van kaar- zoiets leuk, maar na een half tenmaker Navteq. 11 jaar weet je het wel. 20 De CIA jaagt nu op gamers. David Nieborg Arjan Terpstra Het is voortaan oppassen geblazen als je s avonds aan je computertje bij World of Warcraft inlogt. Het wereldwijde multiplayer online rollenspel, dat vorige maand de tienmiljoenste speler mocht verwelkomen, wordt binnenkort door Amerikaanse veiligheidsdiensten gemonitord, op zoek naar potentiële extremisten. Houd je fantasiezwaard dus op de heup en chat met twee woorden, want voor je het weet staat de CIA op je stoep. CDA-minister Donner van Sociale Zaken is glansrijk door een nieuw conflict over versoepeling van het ontslagrecht gekomen. De PvdA maakte zich ongeloofwaardiger. Marcia Nieuwenhuis Kustaw Bessems DEN HAAG Als niemand nietes zegt, zeg ik geen welles meer, zo vatte Donner tijdens het spoeddebat zijn voorgenomen houding samen. Oftewel: hij De Amerikaanse overheid gaf deze week toe dat het de mogelijkheden onderzoekt om datamining-technieken in te zetten in goedbezochte online spellen en virtuele werelden. Dat blijkt uit een openbaar gemaakt rapport van de Director of National Intelligence van 15 februari. Met verschillende door het Congres goedgekeurde projecten start de jacht op extremisten in online games en communities. Het project Reynard is bedoeld om potentieel terroristische gedragspatronen bij spelers te lokaliseren. Het project gebruikt, aldus het rapport, publiekelijk beschikbare data en Wie is de echte terrorist? destilleert daar met observerende studies basisgedrag uit. Daarna kan afwijkend gedrag in kaart worden gebracht. De bedoelingen van deze analyse zijn nog vaag, maar een rapport van de Intelligence Advanced Research Projects Activity (IARPA) maakt de Amerikaanse gedachtegang rondom internetgebruik volslagen helder. De onderzoeksgroep van Defensie waarschuwde voor gebruik van virtuele werelden door terroristen. Second Life werd met name genoemd als zaaigrond voor transnationale dreiging, enkel en alleen omdat er ongemonitord geld kan worden overgeboekt. behoudt zich het recht voor om te blijven pleiten voor versoepeling van de ontslagregels, ook al is dat tegen het zere been van coalitiepartner PvdA. Bij waarnemend fractieleider Hamer van de PvdA ging de schijntoezegging van de minister erin als koek. s Ochtends fulmineerde Hamer tegen Donner, maar in de loop van de dag vergat zij steeds meer van haar eigen uitspraken. In De Pers zei Donner dat hij het waarschijnlijk vindt dat de commissie-bakker, die nu studeert op manieren om meer mensen aan het werk te helpen, zal adviseren ontslag makkelijker te maken. Dat advies zou moeten worden opgevolgd. Hamer noemt Donners uitspraken voor Radio 1 een spelletje. Ze zegt: Hij maakt zich buitengewoon kwetsbaar. Ze vraagt zich af of hij werkelijk kan functioneren als hij zo positie kiest voor de werkgevers. En ze vindt dat de minister zich erop moet beraden of hij wel een goede positie kan innemen tussen sociale partners. Tegen BNR Nieuwsradio zegt ze ook Hoeveel zorgen moeten we ons maken? Er wordt geen privacy geschonden zolang de Amerikaanse veiligheidsdiensten niet bij World of Warcraft of Second Life aanbellen voor het adres van speler X of Y. De Nederlandse Wet Bescherming Persoonsgegevens is voor Nederlandse spelers tot dat moment niet van toepassing. En exploratief onderzoeken zoals project Reynard doen universiteiten ook: zolang de data is losgekoppeld van de individuele speler is er niet zoveel aan de hand. Toch is de situatie zorgelijk, zegt John Henry Clippinger, Senior Fellow aan het Berkman Centrum voor nog eens: De minister moet zich bezinnen op zijn positie als het gaat om dat vertrouwen naar de sociale partners en de coalitiepartijen. In het RTL Nieuws zegt Hamer dat Donner het vertrouwen van de PvdA moet terugwinnen. Ze suggereert zo dat de minister misschien moet opstappen. Dan komt druk telefoonverkeer op gang. Hamer spreekt met haar partijleider, minister Wouter Bos van Financiën. Premier Balkenende belt op zijn beurt Donner, met het verzoek om Hamer te sussen. Donner belt Internet en Maatschappij aan de Harvard Law School. Als oud-defensieadviseur en hoogleraar internetvraagstukken weet hij waarover hij praat. Wat openbaar is gemaakt, is het topje van de ijsberg en waarschijnlijk onderdeel van een groter project waar niemand iets van weet en wat allang begonnen is. Clippinger: Het herinnert mij aan John Pointdexter s Information Awareness Office (een programma eind jaren negentig om alle data wereldwijd te monitoren red.). Dat is gecancelled, maar het gedachtegoed dat je alles kunt weten als je het maar screent is nooit verdwenen. 1. Ontslagrecht Druk telefoonverkeer over uitspraken Donner maakt zijn punt en gaat vrolijk verder vervolgens Hamer. Het is inmiddels half een. De minister begint het gesprek met een grapje. Dat is niet voldoende, ook al vindt Hamer de minister doorgaans erg geestig. Donner bezweert dat hij niet de indruk wilde wekken dat hij de commissie- Bakker probeert te beïnvloeden. Dat stemt Hamer milder. Direct daarna is ze in een gesprek met deze krant nog wel streng, maar ze wil elke indruk wegnemen dat de minister moet hangen. Lees verder op pagina 3

2 2 Dagblad De Pers Nieuws Olieramp Alaska telt slachtoffers Moet Exxon na twintig jaar toch nog de schade betalen? De met olie besmeurde zeevogels en stranden in Alaska waren bijna twintig jaar geleden wereldnieuws. Maar nog steeds wil Exxon de getroffen vissers niet compenseren. Leonard Doyle WASHINGTON Het was net na middernacht bijna twintig jaar geleden en er stond een onbevoegd bemanningslid aan het roer van de Exxon Valdez. Toen liep de supertanker vast op een rif en stroomde er zo n 41 miljoen liter ruwe olie de Prince William Sound in. Woensdag was de eerste zitting van het Hooggerechtshof in de Verenigde Staten waarin de redenen naar voren werden gebracht waarom de oliemaatschappij de schadevergoeding van 1.7 miljard euro niet aan de slachtoffers zou hoeven uit te keren; onder hen zijn oorspronkelijke inwoners van Alaska, haring- en zalmvissers en arbeiders van visfabrieken. In de afgelopen jaren is de schadevergoeding gehalveerd en minstens zesduizend slachtoffers van het olieverlies die recht hadden op een uitkering, zijn al overleden. Tot nu toe zijn de enige winnaars in de zaak de juristen die zo n 500 miljoen euro aan honorarium hebben opgestreken. Of de mensen in Alaska die nog steeds vechten voor compensatie voor hun slechte gezondheid, hun vernielde levens en hun jaren van werkloosheid ooit een cent krijgen, hangt af van verder moeizaam gesteggel over een onbekende maritieme wet uit In een andere vergelijkbare zaak besloot de rechtbank dat de eigenaar van het schip niet verantwoordelijk was voor misdadig gedrag van zijn bemanning als die bemanning zich op zee bevond, mijlen van de kust vandaan. Het hof moet nu besluiten of Exxon Mobil de verantwoordelijkheid moet nemen voor Joseph Hazelwood, de kapitein van het schip, die volgens getuigen vijf dubbele wodka s achteroversloeg in bars in de haven, voor hij op 23 maart 1989 de zee op ging. Na een uiterst moeizaam traject langs het justitiële systeem komt nu het beroep van Exxon Mobil voor het Hof; Exxon vindt dat ze al genoeg betaald hebben, namelijk 2.2 miljard euro aan boetes en schoonmaakkosten. Maar in Alaska groeit de boosheid dat deze zaak, die een paradepaardje werd van de milieubeweging, nu door de opzettelijke vertragingstactiek van de oliemaatschappij en diens bondgenoten op een zijspoor gerangeerd is. Na 19 jaar is er niemand meer die op het geld rekent, zei Jennifer Gibbins, die een milieugroep leidt met de naam: de Prince William Soundkeeper. Dit gaat om gerechtigheid. De beelden van met olie besmeurde zeevogels, opgezwollen karkassen van walvissen en eens zo smetteloze stranden waar de ruwe olie werd afgespoten, schokten iedereen diep. Maar ons werd steeds verzekerd dat de schoonmaak het natuurlijke evenwicht zou helpen herstellen en dat zij die schade geleden hadden ruim gecompenseerd zouden worden. Lees verder op pagina 9 Boycot OS Jan Smit durft wel naar Peking te gaan Maarten Bloem Femke van Wiggen De grote Nederlandse artiesten houden zich opvallend stil over hun mogelijke optredens in het Holland Heineken House tijdens de Olympische Spelen in Peking deze zomer. Zo is het volgens een voorlichtster van The Entertainment Group voorlopig niet waar dat Marco Borsato en Guus Meeuwis naar China gaan. Het aanhoudende gerucht dat Jeroen Je bent zo! van der Boom heeft toegezegd, wordt ook met dit soort termen ontkend. Sinds de Zeeuwse band Bløf gisteren in deze krant opriep tot een boycot van artiesten, kwamen er wel al steunbetuigingen binnen van kleinere acts als Racoon en Peter Pan Speedrock. Wij kunnen in ieder geval niet optreden in een land waar een deel van de bevolking niet vrij is of moet vluchten, zei bassist Peter Slager. Gaat Jan verbroederen? HH Frans Bauer, Gerard Joling en Gordon zullen ook niet in het Holland Heineken House te zien zijn, want alledrie zijn ze, net als Kane, Di-rect en Van Dik Hout, niet uitgenodigd. Xenia Kasper, de manager van Gordon: Als China zich voordoet, gaan we er over nadenken of we wel of niet gaan. Ook de normaal sociaal bewogen Lange Frans en Baas B zullen pas over de gevoeligheid van deze kwestie nadenken als die aan de orde is, zegt hun manager. De grote vraag is dus wie er wél zal optreden in het Holland Heineken House. Manager Jaap Buys geeft toe dat Jan Smit een optreden in China in optie heeft staan. Hij zegt de trip nog niet serieus met Jan besproken te hebben. Maar ik zal tegen hem hetzelfde zeggen als tegen jullie: De Olympische Spelen zijn verzonnen om te verbroederen. Smits vrienden Nick en Simon komen misschien ook naar Peking. Buys: Daar moeten we het ook nog over hebben. Die jongens hebben heel veel optredens staan. Je zegt er niet zomaar 18 af. Stephen Hufton van Holland Heineken House: We hebben de line-up nog niet rond. Wat China betreft: we beseffen dat daar andere normen en waarden heersen dan we gewend zijn. Maar als gast moet je rekening houden met je gastland. 1 Ahmedinejad wil met z n jas laten zien dat hij een man van het volk is. FOTO S: AP Iran Ergernis over kledingkeuze Wie wil de Steeds minder Iraniërs willen gezien worden in de Ahmedinejas, het typische jasje van hun president. Moet hij zich nu zorgen gaan maken over zijn populariteit? Eva Ludemann ISFAHAN DONGF-BA, staat er op het label in de kraag. En in gouddraad: This Garment Have Been Scientifically Tested in Highly Sophisticated. De polyester voering is oranje met een dunne goudkleurige streep. De jas heeft één binnenzakje, met een plaatje van een mobiele telefoon erop geborduurd en de woorden Meng Lian. Dit is hem dan. De inmiddels wereldberoemde jas van de Iraanse president Ahmedinejad. Zijn in China gemaakte katoenen arbeidersjasje en handelsmerk. De olijfgroene versie dan, want de presidentiële beige heeft kledingzaak Fashion aan de Nazarstraat in Isfahan niet meer. De prijs: rial (26 euro), rial minder dan de oorspronkelijke prijs. De jas ligt al twee maanden in de uitverkoop, want Fashion raakt hem aan de straatstenen niet kwijt. Als het een graadmeter is voor de populariteit van de president, moet die zich zorgen maken: niemand koopt nog een Ahmedinejas. Ter vergelijking: vóór Ahmedinejad de jas aantrok, bestelde Fashion twee leveringen per jaar. Tachtig stuks in de herfst en nog eens zoveel in januari. Nu is de herfstvoorraad nog altijd niet op, in het magazijn liggen nog een stuk of vijftig jassen. Het andere model Fashion krijgt van de Chinezen keuze uit slechts twee modellen korte jassen verkoopt nog steeds goed. Alleen de basijis, de agenten van de zedenpolitie en Ahmedinejads oogappels, en bejaarden die zich echt niets anders kunnen veroorloven, willen er nog in lopen, zegt verkoopster Sahar spijtig. Vóór de president hem ging dragen, was het een goedverkochte jas. Vooral in de lente, rond het Iraanse nieuwjaarsfeest Noruz, vlogen ze de winkel uit. Aan het jasje van de president zit een revolutionair glansje, en niet alleen omdat het maoïstische trekjes heeft. De tweede president van de Islamitische Republiek, de later vermoorde Mohammad Ali Rajaee, werd er ook vaak in gezien. Van Ahmedine- Vandaag Het weer heeft vandaag een rustige start. Er staat weinig wind en wolken en zon lossen elkaar af. Het wordt vandaag overdag maximaal 10 graden. In de middag neemt de bewolking toe en tegen de avond gaat het vanuit het noordwesten regenen. De wind trekt dan ook aan en draait van zuidwest naar west. In de nacht gaat het stormachtig waaien. Morgen Morgenvroeg staat er een stormachtige wind aan de kust. Waarschijnlijk wordt windkracht 9 gehaald. Dat betekent een westerstorm. De noordwestkust heeft tot aan het einde van de middag te maken met het stormgeweld. In de overige kustgebieden neemt de wind aan het eind van de ochtend in kracht af. Boven land staat windkracht 6. Het wordt 10 graden. Selectie werkzaamheden: Groningen (bus) Wegwerkzaamheden Arrivalijnen 9, 22, 73, 76. Halte Bornholmstraat/Stockholmstraat richting Centraal Station vervallen. Enschede (bus) Wegwerkzaamheden Connexxionlijnen 4, 5, 7. Halten Zuivelstraat, Poolmansweg en Lindestraat vervallen. Apeldoorn (bus) Wegwerkzaamheden Veolialijnen 5, 10, 90s, 96, 102s, 104. Halte Oranjepark/Kerklaan alleen richting busstation NS vervallen. Eindhoven (bus) Werkzaamheden busbaan Veolialijnen 141, 142, 144. Halten Marathonloop en De Grote Beek vervallen. MEER OP: ONDERWEG? BEL ( 0,70 P/M) OF KIJK OP MOBIEL.9292OV.NL

3 Dagblad De Pers 3 Nieuws Ontslagrecht Spoeddebat Donner tevreden Minister Donner. EVERT-JAN DANIELS Vervolg van pagina 1 Donner stuurt dan een briefje aan de Kamer waarin hij herhaalt dat hij heus die commissie niet onder druk wilde zetten. Hamer is nu helemaal om. Ze ontkent haar meest boude uitspraken: Ik heb niet gezegd dat de minister zich moest beraden op zijn positie. En: Het woord spelletjes heb ik niet in de mond genomen. Donner oogt na het debat tevreden. Hij heeft geen woord van het interview hoeven terugnemen. Zijn verwachting dat de commissie-bakker het met hem eens zal zijn staat nog overeind, net als zijn opmerking dat PvdA en ChristenUnie in dat geval óf overstag moeten óf in sociale voorzieningen moeten snijden. Donner zegt wel toe dat hij nu zijn mond houdt over het ontslagrecht, maar alleen als PvdA, ChristenUnie en de vakbonden dat ook doen. 1 1 Commissie-Bakker kende uitspraken Donner al Ahmedinejas? Kledingzaak Fashion raakt jas aan de straatstenen niet meer kwijt jad is bekend dat hij zijn land, dat in zijn ogen is afgegleden, wil terugleiden naar de echte waarden van de Islamitische Revolutie. Ahmedinejad draagt zijn jas als een geuzenpenning. Ik ben een man van het volk, is zijn boodschap. Elke Iraniër herinnert zich nog Ahmedinejads campagnefilmpje van drie jaar geleden: de presidentskandidaat reed in een oude Peugeot 405, zei in zijn bescheiden appartement te willen blijven wonen en kocht zijn kleren in de goedkope bazaar van Teheran. De stijl van de Iraanse president is zó anoniem dat hij op zijn eigen manier uniek is. Maar een president hoort er niet zo bij te lopen, vinden veel Iraniërs, jong en oud. Ze vinden het vernederend en gênant dat Ahmedinejad hun land zo armoedig gekleed vertegenwoordigt. De jas is daarom het onderwerp geworden van veel spot en ergernis. Maar de mensen laten de Ahmedinejas ook om andere redenen hangen. De lagere Iraanse middenstand en arme plattelandsbevolking (Ahmedinejads achterban) zijn teleurgesteld in de vriend van het volk, omdat hij zijn beloftes om de arme Iraanse bevolking te laten delen in de oliewelvaart niet heeft waargemaakt. Veel van Irans jongeren zijn de door Ahmedinejad aangescherpte islamitische kledingregels en zijn verbod op westerse muziek meer dan beu, en van de stedelijke elite moet Ahmedinejad het al helemaal niet hebben. De agressieve opstelling van de president op het internationale toneel en de internationale sancties zijn hen een doorn in het oog; ze hebben de buitenlandse investeerders met lede ogen zien vertrekken. De president gebruikt de staatstelevisie voor miljoenen Iraniërs de enige bron van informatie om de schuld van de slechte economie aan het parlement te geven: dat zit hem dwars, zegt hij. Ook probeert hij de aandacht van de binnenlandse problemen af te leiden. De rapporten van het internationale atoomagentschap IAEA over Irans nucleaire programma worden als grote overwinningen afgeschilderd, al klaagt het IAEA nog altijd over veel onduidelijkheid. De VS en Israël kunnen Irans recht op kernenergie niet afnemen, appelleert Ahmedinejad aan Irans nationale trots, al weet hij ook dat de Iraniërs vooral bezig zijn met hun dagelijks brood op de plank en dat je de voor het nucleaire programma benodigde Yellow Cake niet kunt eten. Het is niet onwaarschijnlijk dat Ahmedinejads fundamentalistische geestgenoten over twee weken een fiks aantal zetels krijgen in de parlementsverkiezingen, al is het alleen maar omdat de president er alles aan heeft gedaan om zijn tegenstanders door de Guardian Council te laten afkeuren. Die bepaalt of de parlementskandidaten wel geschikt, oftewel islamitisch genoeg zijn. Intussen zit kledingzaak Fashion in Isfahan met dozen vol Ahmedinejassen in het magazijn. Dure Chinese import bovendien, want de Iraanse naaiateliers produceren al lang de goedkopere kopie niet meer. 1 Minister Donner van Sociale Zaken en Werkgelegenheid bracht de commissie-bakker al vóór publicatie op de hoogte van zijn uitspraken in De Pers. GroenLinks, de partij die dit naar buiten bracht, vond het vreemd dat Donner wél eerst naar de commissie ging en niet naar de coalitiegenoten. U bent niet dom. U heeft zich terdege gerealiseerd dat de lading explosief is. De vraag is waarom. Woordvoerder Gert Riphagen van het ministerie van Sociale Zaken zegt dat hij de passages over het ontslagrecht op eigen initiatief stuurde naar Kees Boef, voormalig politiek adviseur van premier Kok, thans de rechterhand van commissievoorzitter en TNT-topman Peter Bakker. Donner heeft een andere lezing. Hij zegt dat hij opdracht gaf om het stuk te sturen. Ik vond het wel zo netjes om de commissie even in te lichten, verklaart Donner zijn actie. Hier in Den Haag volgt iedereen het nieuws wel, maar daar houd je je als commissie niet mee bezig.. Argus Brommers zijn fijnstofkanonnen. Van Dale geeft antwoord Schrikkelen Hoeveel schrikkelbaby s zullen er vandaag geboren worden? De afgelopen tijd kwamen in ons land jaarlijks ongeveer baby s ter wereld. Als dat ook voor dit jaar opgaat, moeten er vandaag statistisch een kleine 500 schrikkelkinderen in Nederland bij komen. Schrikkeljaar is een stokoud woord. Volgens Van Dale dateert het uit de 14e eeuw en is het samengesteld met schrikkelen, een vrij onbekend werkwoord voor verspringen. Schrikkeljaar kan zo geparafraseerd worden als jaar waarin de vaste (kerkelijke) feestdagen een (extra) dag verspringen. Is het woord schrikkeljaar sinds de 14e eeuw bekend in onze taal, het verschijnsel waarnaar dit woord verwijst, bestaat al langer. Rond het begin van de jaartelling liet Julius Caesar de astronoom Sosigenes de tijd berekenen die de aarde nodig heeft voor zijn baan rond de zon. Dat bleek 365 dagen en krap zes uren te zijn. Op grond daarvan stelde Caesar vast dat er elke vier jaar een schrikkeljaar van 366 dagen zou zijn, terwijl de overige jaren volgens deze juliaanse tijdrekening 365 dagen zouden tellen. Grote Van Dale Met dat schrikkeljaar bereikte Caesar dat het kalenderjaar in de pas bleef lopen met het astronomische jaar. Althans min of meer, want in feite gaat het kalenderjaar elk schrikkeljaar een paar minuten vóórlopen op het astronomische jaar. Om dat te corrigeren is er in eeuwjaren die niet deelbaar zijn door 400 (bijvoorbeeld 1900 en 2100) geen schrikkeldag. 1

4 1(01) 29 LUTEGO 2008 REKLAMA ZATRUDNIENIE WG HOLENDERSKIEGO PRAWA PRACY, ZORGANIZOWANE ZAKWATEROWANIE I TRANSPORT Szczegóły na str W1PP Z PRAWDZIWĄ RADOŚCIĄ WITAM PIERWSZY NUMER TYGODNIKA POPOLSKU 13F5PP 4 Dagblad De Pers Bulldozers moeten Ganzedijk met de grond gelijk maken. Tot die conclusie komt de gemeente Reiderland in Groningen na een rapport over de toekomst van het dorp. Bewoners zijn woedend. Ik kon wel janken. Binnenland Als de instanties hun zin krijgen, wordt het dorp teruggeven aan de natuur. HENK VEENSTRA Groningen We zijn een vlekje dat moet worden weggepoetst Koning te rijk in Ganzedijk Lindy Jansen GANZEDIJK Een twee-onder-een-kapwoning is dichtgetimmerd met houten schotten. De tuin bestaat uit dode planten en losse stoeptegels. Daarnaast staat een huis te koop. De kozijnen zijn verrot. Dit is de trieste aanblik bij binnenkomst van het drie straten tellende Ganzedijk. De twee woningen staan al zes jaar leeg, vertelt Gina Topelen (39). Zij woont al dertien jaar met haar man en twee kinderen in een gekochte woning naast de lege huisjes. Het is werkelijk geen gezicht. Dat gaat ook gebeuren als het aan de provincie Groningen, gemeente Reiderland en woningcorporatie Acantus ligt. De drie partijen hadden bureau Kooperatieve Architektenwerkplaats (KAW) opdracht gegeven de toekomst van het dorp te onderzoeken. De conclusie luidt: de kern van 57 woningen - zowel huur als koop - moeten onder de sloophamer en daarvoor moet niets in de plaats komen. Toen ik dit hoorde kon ik wel janken, zegt Hilly Kuipers (42) in haar knusse woonkamer. Ze woont al 33 jaar in het gehucht. Kuipers is inmiddels gewend aan haar uitzicht op een dichtgetimmerde woning waar met rode letters: dit is gekraakt op is geverfd. Dat hebben we zelf gedaan. We waren bang dat een groep krakers hierheen zou trekken nadat een ander leegstaand pand al gekraakt was, legt haar vriend Ronny Hazewinkel (36) uit. In hetzelfde rijtje zijn de ramen van een woning ingegooid, zijn de opritten een rommel en staat er een verroeste kapotte eend in een tuin. Ze geven toe dat Ganzedijk aan een flinke opknapbeurt toe is. Maar net als de rest Het komt allemaal door de nieuwe villawijk een paar kilometer verderop van de bewoners legt Hazewinkel de schuld van de verpaupering bij woningcorporatie Acantus. Al jaren geleden is de corporatie gestopt met het verhuren van de vrijkomende woningen, ze plegen geen onderhoud en plaatsten vervolgens houten planken voor de ramen. Terwijl er genoeg animo voor de huizen was. Ook klaagt Kuipers dat de laatste jaren een telefooncel, het enige café in het dorp en een kinderspeelplaats verdwenen zijn en er maar twee keer per dag een bus rijdt van en naar het gehucht. Even verderop woont Victoria de Haas (51) met haar partner. Drie jaar geleden verhuisden ze uit het centrum van Utrecht en kochten hier een woning voor de rust. Mijn man zegt altijd: ik voel me een koning te rijk in Ganzedijk, aldus De Haas. Maar zij wonen dan ook in rijtje waar je geen zicht hebt op de dichtgespijkerde huizen. Het is hier heerlijk wonen, glimlacht ze. Er is schone lucht, de spullen hoeven niet op slot en ik woon in een hechte gemeenschap. Daarnaast zijn we omringd met kilometers weiland. De Haas kan net als de rest van de bewoners niet geloven dat het gebied wordt teruggegeven aan de natuur, zoals wethouder Ruud Hietbrink van de gemeente Reiderland beweert. De vingers van de bewoners wijzen allemaal naar de Blauwe Stad, een villawijk een aantal kilometers verderop. Dat is volgens hen de oorzaak dat hun dorp plat moet. Ganzedijk is een vlekje dat weg moet worden gepoetst. Ons dorp met voornamelijk goedkope twee-onder-een-kap woningen is een wereld van verschil met wat daar ontstaat, aldus De Haas. Voor het uitvoeren van het sloopplan is ongeveer vier miljoen euro nodig. Vooral het uitkopen van mensen met een koopwoning zou veel geld kosten. Zo wil De Haas minstens 2,5 ton zien voor haar woning als ze moet vertrekken. Ze kocht het huis voor euro. Maar het liefst blijft ze zitten waar ze zit. 1 PoPolsku Polen lezen per vandaag gratis krant Sanne Rooseboom Bouwmarkten, bungalowparken, uitzendbureaus; overal waar Polen zijn, ligt vanaf vandaag PoPolsku, de eerste Poolse krant van Nederland. In de Verenigde Staten bestaan ze al lang. Ook in Groot-Brittannië zijn er meerdere Poolse kranten. Nu er in Nederland zo`n Polen wonen vond Katarzyna Rosa (29) het tijd voor een Poolstalige krant van Hollandse bodem. Vanaf vandaag ligt PoPolsku ( Op z n Pools ), met een oplage van , elke week op plekken waar veel Polen komen. De krant is bedoeld voor seizoenarbeiders in Limburg, uitwisselingsstudenten in Amsterdam, Polen in Den Haag die hier al twintig jaar wonen. In de krant die vandaag is uitgekomen staat een artikel over belastingformulieren invullen in Nederland, over de eerste honderd dagen van de nieuwe Poolse regering, over minister Donner, over de smurfen van de Albert Heijn en over Fidel Castro die aftreedt. Het voorpagina-artikel gaat over een Pools-Britse animatiefilm die deze week een Oscar won. We hebben een halve Oscar gewonnen, luidt de kop. PoPolsku, gratis, wil een neutrale krant zijn die haar lezers vooral veel informatie geeft. Over Nederland en Polen. Rosa: Als er nieuws is over Geert Wilders leggen wij eerst uit wie dat is, waarom hij tegen de Koran is, wat er aan de hand is. Uitleg over ons land kan volgens Rosa het best in het Pools. Kritiek op onze krant is dat Polen toch Nederlands moeten leren, maar dat slaat nergens op. De meeste zijn hier maar een paar maanden. Als die door PoPolsku iets meer snappen van dit land, is dat toch prima? 1 SIMPLY THE BEST JANUSZ STAŃCZYK AMBASADOR RP: 4 ZDOBYLIŚMY PÓŁ OSCARA Wbrew nadziejom Katyń Andrzeja Wajdy uległ austriackim Fałszerzom. Statuetka przypadła za to polsko-brytyjskiej animacji Piotruś i wilk. 5. HENK WESTBROEK. Stom van ons (1) In de column van Hans Wiegel met de titel Doodzonde? van woensdag is door de redactie een storende fout veroorzaakt. Verjaarsfraude Vandaag ben ik jarig. Een paar weken geleden besloot ik mezelf een mooi cadeau te geven dat op deze heugelijke dag uitgepakt kon worden. Laat me nou een uur na die beslissing via internetveilinghuis ebay door mevrouw Martina Mrozinski een religieus beeld voor 789 euro worden aangeboden. Ik controleer gelijk via mijn geheime inlogcode en mijn net zo geheime persoonlijk wachtwoord bij ebay of de aanbieding serieus is. Het beeldje moest namelijk wel veel geld kosten, maar het was bloedmooi en een paar honderd jaar oud dus eigenlijk niet zo duur. De aanbieding was officieel dus ik betaalde Martina via de postbank 814 euro omdat de verzendkosten er nog bij kwamen. Een dag later ontving ik van ebay een Beste Henk -mailtje waarin stond dat het beeld was teruggetrokken vanwege iets waarover ebay om privacyredenen niets vertellen kon, behalve dat het stonk. Ik stuur ebay een mailtje met de vraag wat er aan de hand is, hoe ik mijn geld terug kan krijgen en of ik net als ebay in de maling genomen.. Stom van ons (2) Niet Bas de Gaay Fortman was minister van Binnenlandse Zaken in het kabinet-den Uyl eind 1977, maar mr. W.F. De Gaay Fortman. ben. Het Beste Henk -briefje dat ik kreeg, was vier pagina s lang en er stond in dat ze om privacyredenen niets vertellen konden, samenwerkten met de politie en niet konden zeggen of de ebay-site gehackt was. Om een bescheiden financiële compensatie te kunnen krijgen, was ik volgens de ebay-regels verplicht om eerst aan de verkoper de fraudeur het geld terug te vragen. Voor 25 euro wilde de Postbank dat Martina wel vragen en voor 35 euro mailde de Bayerische Landesbank haar antwoord: nee. Ik stuur weer een briefje naar de afdeling klantenservice van ebay waarin ik me beklaag over de krankzinnigheid dat hun regels mij verplichten voor 55 euro aan een fraudeur te moeten vragen of ze de fraude ongedaan wil maken voordat ik aanspraak kan maken op 100 euro verliescompensatie. Ik vroeg ook hoe het politieonderzoek er voor stond. Weer een antwoord dat uit veel woorden en nul informatie bestond. Kunnen we erover bellen? vroeg ik en gaf ze mijn telefoonnummer. Antwoord: onze regels schrijven voor dat we van de telefoon geen gebruik maken. Enkele briefjes later heet ik Geachte heer en heb ik zwart-op-wit dat ebay, wanneer zijn platform misbruikt wordt en zijn klanten worden opgelicht, zelf geen aangifte bij de politie doet. Als je via ebay bestolen wordt, ben je nog niet jarig. 1. Tips? Heeft u iets belangwekkends en nieuwswaardigs te melden, mail het dan naar binnenland@depers.nl

5 Binnenland Vreemdeling in Den Haag 5 Máxima in Biddinghuizen (Flevoland) En daarna stampte ze de aarde nog eens aan Het ging om een nieuw klimaatbos van Natuurmonumenten (dat CO 2 moet vastleggen), maar het ging meer nog om prinses Máxima, die haar hoge hakken verruilde voor laarzen, de schep hanteerde en na het planten van een boompje de aarde nog eens aanstampte. Schoolkinderen stonden er sprakeloos naast. 1 FOTO: WFA Rechtbank Turkse neven vallen elkaar na afloop in de armen Verdachten van moord op Willem Endstra vrij De rechtbank heeft twee verdachten van de moord op Willem Endstra vrijgelaten. De Turkse neven uit Alkmaar zaten veertien maanden in voorarrest. Merel van Leeuwen De rechtbank in Amsterdam behandelde gisteren de vijfde pro-formazitting rond de liquidatie van vastgoedhandelaar Willem Endstra op 17 mei Het Openbaar Ministerie ziet verbanden met andere liquidatieonderzoeken en maakte van de gelegenheid gebruik deze te benadrukken. Officier van justitie Michiel van IJzendoorn noemde daarbij de namen van Willem Holleeder en de vermoorde Kees Houtman. De aanklager wilde dat het voorarrest van de 23-jarige Ali N. en de 28-jarige Ozgur C. wederom werd verlengd. Beide verdachten zouden betrokken zijn geweest bij de moord op Endstra. Ook onderzoekt het OM de rol van Ali N. bij de moord op topcrimineel John Mieremet in november 2005 in Thailand. N. was volgens het OM vlak voor de moord in het Aziatische land. Officier Van IJzendoorn noemde het opmerkelijk dat N. telefonisch contact heeft gezocht met een telefoon die in de buurt was van de plek waar vastgoedhandelaar Kees Houtman op 2 november 2005 is vermoord. N. wil hierover geen vragen beantwoorden. Daarnaast verwees de officier naar een politieonderzoek naar een criminele organisatie die in opdracht van Willem Holleeder liquidaties zou hebben uitgevoerd. Het OM heeft in dat onderzoek vorige week woensdag op drie plekken huiszoeking gedaan. Daarbij is niemand aangehouden. Holleeder, die is veroordeeld tot negen jaar celstraf voor onder meer afpersing van Endstra, is onlangs in zijn cel aangehouden voor betrokkenheid bij een liquidatie in Montenegro. Wat de rol van N. en C. in het grote liquidatieonderzoek zou zijn, bleef onduidelijk. Advocaat Jillis Roelse vond dat het OM maar een beetje voor de bühne praatte door allerlei zaken erbij te halen. Formeel is zijn cliënt N. alleen nog verdachte van de moord op Endstra. Zijn collega Robert Malewicz stelde dat na veertien maanden nog steeds onduidelijk is wat de rol van N. bij de liquidatie zou zijn geweest. Ziet het OM hem als de schutter, als de opdrachtgever of als degene die het wapen heeft geleverd? De verdediging meende dat het voorarrest niet langer kon voortduren als het OM niet met meer bewijs zou komen. De rechtbank was het daarmee eens en stelde de twee Turkse neven uit Alkmaar op vrije voeten. De mannen vielen elkaar na afloop van de zitting om de hals. Eerder liet de rechtbank al een derde verdachte vrij. Een vierde verdachte zit vast in Suriname, in afwachting van zijn uitlevering. 1 Peter Middendorp is schrijver/journalist en doet voor De Pers dagelijks verslag van zijn belevenissen in Den Haag. D Balkenende e Haagse redactie van NRC Handelsblad was zodanig vernieuwd dat de krant besloot een borrel te geven waar politici en journalisten kennis konden maken. Balkenende was er ook. Hij luisterde naar een toespraak van de hoofdredactrice, dronk een biertje. Ik keek naar de premier. Hij stond niet normaal. Hij gebruikte zijn skelet als een kleerhanger. Ik wilde naar hem toe lopen en zeggen: buik in, schouders naar Ik was militant zachtaardig, een pacifist met een kort lontje achteren, licht door de knieën, billen bij elkaar. Alle dingen die hij volgens het boek De Geroepene van zijn moeder moet hebben geleerd, een fatsoenlijke houding zat daar niet bij. Wat ging er door onze ministerpresident heen op dat moment? Niet veel, schatte ik. Op het oog: bedroevend weinig. Een belangrijk deel van de oppositie wil dat hij eindelijk eens een parlementaire enquête toestaat naar de Nederlandse steun aan de inval in Irak. Voor de dertiende of veertiende keer was hij deze middag daarover naar de Kamer geroepen. De kranten hebben niets over het debat geschreven: als iets voor de veertiende keer gebeurt en het gaat niet over het ontslagrecht, is het geen nieuws meer. Parlement Antillen Stop controles op Schiphol Novum Nederland moet per direct afzien van drugscontroles op Schiphol op vluchten uit de Nederlandse Antillen. Dat stellen de Staten van de Nederlandse Antillen in een unaniem aangenomen motie. De 100-procentcontroles worden als discriminerend ervaren. De Antilliaanse fractievoorzitters roepen hun regering op aan te dringen op een direct einde. Minister van Justitie Ernst Hirsch Ballin wacht de reactie van de Antilliaanse regering af Wat me voor de veertiende keer opviel aan het debat: Balkenende heeft geen argumenten om het onderzoek tegen te houden. Tijdens de formatie is afgesproken dat er geen onderzoek komt, al staat deze afspraak niet in het regeerakkoord. Hij is in het geheim gemaakt, zelfs formateur Wijffels mocht er niet bij aanwezig zijn. De enige reden dat Balkenende geen onderzoek wil, moet zijn: er gaat iets uitkomen dat zijn zoveelste kabinet niet overleeft, en zelf zal hij daarna de geschiedenis ingaan als de slechtste premier van allemaal. Alleen maar een beetje aan zijn botten gehangen, voor zich uit gekeken, af en toe iets opboerend over fatsoen. En met bommen gegooid eigenlijk voldoende reden iemand een grote schop onder zijn hol te geven. Ja, ik was militant zachtaardig. Een pacifist met een kort lontje. Na de toespraak van de hoofdredactrice zette Balkenende zijn lege bierglas op een tafel. Even later verliet hij de borrel van NRC Handelsblad. Ik had geen idee waar hij naartoe ging, het kon me ook niet schelen. 1 op de motie voor hij wil reageren. Sinds 2003 kunnen passagiers op vluchten uit de Antillen, Aruba, Suriname en Venezuela bij aankomst op Schiphol intensief worden gecontroleerd. Drugshandel zou sindsdien nog maar weinig voorkomen. In 2006 klonk al stevige kritiek van de Nationale Ombudsman. Visitatie, inwendige controle, zou niet te rechtvaardigen zijn, omdat passagiers formeel geen verdachten zijn. Nog geen jaar geleden oordeelde de Haagse rechtbank dat de controles mochten blijven bestaan. 1 Eurocommissaris komt met voorstel HOOP OP BEVEILIGING VAN AYAAN HIRSI ALI DOOR EU Europees commissaris voor Justitie en Openbare Orde, Franco Frattini, heeft voorgesteld een regeling te treffen om in alle EU-lidstaten bescherming te bieden aan met de dood bedreigde personen zoals Ayaan Hirsi Ali. De regeling moet ervoor zorgen dat het voormalige Tweede-Kamerlid zich vrijelijk in Europa kan bewegen zonder zich zorgen te hoeven maken over haar veiligheid. Frattini zei gisteren dat hij voor zijn voorstel. Drie keer niets (1) D66-voorman Pechtold in het spoeddebat over het ontslagrecht met Donner: Ik vind het een niksig kabinet met een niksig beleid. aan de 27 lidstaten van de Europese Unie unanieme steun heeft gekregen van de ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken van de lidstaten. Hij zei dat een beveiligingsregeling voor de hele unie noodzakelijk is om de fundamentele vrijheid van beweging te verzekeren. Als je niet vrij bent, ben je niet veilig, zei Frattini. Nog niet duidelijk is of de beveiliging uit EU-gelden zal worden bekostigd of uit vrijwillige nationale fondsen. HH.. Drie keer niets (2) VVD-fractievoorzitter Mark Rutte: Balkenende IV schuift alle grote problemen voor zich uit. Files, integratie, huizenmarkt, arbeidsmarkt: zullen we maar gewoon weer niets doen? Wat blijft komt nooit terug DICHTER EN OUD-JOURNALIST JAN EIJKELBOOM OVERLEDEN De dichter, schrijver, journalist en vertaler Jan Eijkelboom is woensdag overleden. Hij was bijna 82 jaar. Eijkelboom was adjunct-hoofdredacteur bij weekblad Vrij Nederland en dagblad Het Vrije volk en later hoofdredacteur van de krant De Dordtenaar. Vanaf de jaren tachtig publiceerde Eijkelboom vooral poëzie. Wat blijft komt nooit terug (1979), De Gouden Man (1982) en Kippevleugels (1991) zijn de bekendste bundels. Eijkelboom ontving er verscheidene prijzen voor, waaronder de Jan Campertprijs en de Herman Gorterprijs. Met Dordrecht had Eijkelboom een bijzondere band. Hij was de eerste voorlichter van die Zuid-Hollandse gemeente en sinds 2001 stadsdichter. Op het Damiatebolwerk in Dordrecht is een van zijn bekendste dichtregels gegraveerd: Wat Blijft Komt Nooit Terug. Eijkelboom overleed na een kort ziekbed.. Drie keer niets (3) SGP-aanvoerder Bas van der Vlies: Ik vond het eigenlijk wel een mooi interview met de minister. Niets mis mee.

6 6 Dagblad De Pers Buitenland Veilige haven voor homo s die zich bedreigd voelen. MAARTEN MOURIK Sydney viert morgen zijn dertigste Mardi Gras Parade, de beroemde homo-optocht. Maar net als in Amsterdam voelen steeds meer homo s zich bedreigd. Een nieuwe Safe Place moet uitkomst brengen. Tim Dekkers SYDNEY Oxford Street in Sydney werkt als een magneet op homo s uit de hele wereld. Dit is de straat waar iedere gay loopt, winkelt, uitgaat, kijkt en bekeken wil worden. Oxford Street is morgen ook het decor van een van de grootste en uitbundigste homo-optochten ter wereld: de Mardi Gras Parade. De organisatie verwacht tienduizend deelnemers en een half miljoen toeschouwers. Maar gay life in Oxford Street is volgens homo-organisaties steeds minder een feest. Sydney zou in de greep zijn van anti-homogeweld. De lokale homopers bericht geregeld over gewelddadige incidenten, bedreigingen en scheldpartijen. Oxford China Watergebrek groeiend probleem voor Spelen Peking droogt heel langzaam uit Peking heeft een groeiend tekort aan drinkwater. Hoewel vooral de slechte luchtkwaliteit volop aandacht krijgt, lijkt het gebrek aan water een grotere zorg te zijn in de aanloop naar de Olympische Spelen. Novum/AP Ongeveer zestienduizend sporters en begeleiders komen deze zomer naar China en verwachten drinkwater uit de kraan als ze die openen. Dat is meer luxe dan de meeste inwoners van Peking ooit hebben gekend. De almaar uitdijende stad raakt voor haar water steeds meer afhankelijk van het achterland. Boeren in omringende streken merken de gevolgen. Mede doordat er steeds minder regen valt sinds 1999 is dat elk jaar weer minder dan het vorige is een enorm probleem ontstaan. Chinezen hebben slechts de beschikking over eendertigste van het mondiale gemiddelde, minder nog Sydney Safe Place moet geweld tegengaan Veilige schuilplaats voor bedreigde homo s dan bijvoorbeeld Israëliërs. Om het watergebrek te lenigen heeft China grote projecten aangevat. Op het platteland ten zuiden van Peking wordt bijvoorbeeld een kanaal gegraven dat in 2010 water van de grootste rivier van China, de Yangtze, naar het droge noorden moet vervoeren. Het eerste gedeelte van het kanaal moet versneld opgeleverd worden om nog voor de Spelen de hoofdstad van water te voorzien. Ruim honderd kilometer van de stad, in de bergen van Chicheng, heerst een ander beeld. Uitgedroogde maïskolven steken uit door de wind gegeselde aarde. Boeren hebben een rantsoen van twee putemmers water per dag. Het reservoir van het dorp is bijna leeg en gesloten voor gebruik. De boeren hebben opdracht gekregen alleen nog maar maïs te verbouwen. Maïs heeft minder water nodig dan rijst, maar levert ook minder geld op. De beloofde twintig euro compensatie van de regering is niet bij alle boeren aangekomen. In de jaren vijftig had bijna niemand een wc, tegenwoordig maakt bijna iedereen gebruik van toiletten, douches en zwembaden. Bovendien verbruiken moderne gebouwen enorm veel water, zegt voormalig journalist Dai Qing, nu een van de meest uitgesproken Chinese milieuactivisten. In de aanloop naar de Olympische Spelen heeft Peking de afgelopen tien jaar stadsparken en golfbanen aangelegd, compleet met vijvers en meertjes. We hebben geen water, maar daar heeft niemand het over. We hebben het alleen over ontwikkeling, zegt Dai. Van meet af aan was ik tegen de Spelen. Er is gewoon niet genoeg water om Olympische Spelen te kunnen organiseren. Maar ze hebben niet naar me geluisterd. In het olympische dorp zullen bijna alle verwarmingen en wc s gebruik maken van gezuiverd vuilwater. Ook het olympisch park zal geïrrigeerd worden met hergebruikt water. 1 Street is ontdekt door opgeschoten heterojongeren. En door de vaak buitensporige alcoholconsumptie leidt deze mix tot spanningen. De Aids Council van New South Wales heeft uitgerekend dat een homo een vier tot zes maal grotere kans loopt op geweld dan een hetero. De homo-organisaties klaagden steen en been dat de overheid te weinig oog had voor de agressie tegen homo s. De politieleiding ontkende dat aanvankelijk. De officiële cijfers zouden geen toename van homogeweld laten zien. We doen veel, maar krijgen weinig waardering, reageerde de crime-manager van de politiepost bij Oxford Street. Maar de kritiek was zo fors, dat het stadsbestuur ingreep. De politietop in het district is inmiddels overgeplaatst, er lopen meer agenten en in Oxford Street is een Safe Place opgericht. In een oud winkelpand kunnen homo s in het weekend terecht als zij zich s nachts bedreigd voelen. Daar worden zij opgevangen door twee vrijwilligers en een professional. Redactie buitenland De Republikeinse presidentskandidaat John McCain heeft een beetje last van het koploperssyndroom. Als gezicht van de Republikeinse gooi naar het presidentschap wordt hij voortdurend geconfronteerd met kleine schandaaltjes of onregelmatigheden in zijn verleden. Vorige week was dat nog zijn vermeende relatie met een vrouwelijke lobbyiste in 2000 en gisteren vroeg The New York Times zich opeens af of McCain überhaupt wel president mag worden omdat hij technisch gezien niet op Amerikaans grondgebied is geboren. McCain kwam in 1936 ter wereld op een Amerikaanse militaire basis in de buurt van het Panamakanaal. Technisch gezien vallen militaire bases onder Amerikaans grondgebied, De Safe Place is een proef. Tot april betaalt de gemeente Sydney de huur van het winkelpand, daarna wordt besloten wat het vervolg is. We willen met dit centrum de spiraal doorbreken dat homo s niet meer inoxford Street durven te komen, zegt coördinatrice Nancy di Castro. Deze plek vergroot het gevoel van veiligheid. Johnny is een van de vrijwilligers in de Safe Place. Ik heb meerdere malen meegemaakt dat er naar me werd geschreeuwd op Oxford Street. Heel vervelend. Daarom help ik mee. Zijn collega-vrijwilliger Ushen komt uit Sri Lanka. Ik dacht dat homo s hier een fantastisch leven hebben. Dat valt tegen, dus besloot ik me hiervoor in te zetten. Tot dusver heeft de Safe Place elf slachtoffers van verbaal- en lichamelijk geweld opgevangen. De homogemeenschap is enthousiast over het initiatief. Heel goed dat jullie er zijn, dat geeft me een veiliger gevoel, zegt een aangeschoten jongen als hij even gedag komt zeggen. 1 Verkiezingen Twijfels over geboorteplaats Mág McCain eigenlijk wel president worden? maar de constitutie van de Verenigde Staten is daar niet helemaal helder in. De president moet volgens de regels in de grondwet geboren zijn op American Soil, Amerikaanse bodem. Bedoelen ze daar expliciet het gebied van de VS mee, of ook alle gebieden buiten de VS die officieel wel tot de VS behoren of behoorden? Het campagneteam van McCain maakt zich niet zo druk over de vragen naar de geboortegrond van de presidentskandidaat. Hij is voor de verkiezingen van 2000 al goed doorgelicht zonder grote problemen of vraagtekens. Waarom zou dat nu opeens wel gebeuren? Om niets aan het toeval over te laten heeft McCains campagneteam toch maar een advocaat in de armen genomen. Hij moet uitzoeken in hoeverre zijn geboorteplaats nog een probleem kan worden tijdens de verkiezingen. 1 STUDENTEN.NET LEDEN KRIJGEN KORTING! Studenten.net biedt een breed scala aan verzekeringen aan tegen studentenprijzen op Als lid kan je ook hiervan profiteren, en lidmaatschap is helemaal GRATIS. Ga je nog op vakantie? Sluit dan de voordelige doorlopende reisverzekering af. Welkomscadeau! Sluit je een verzekering af voor 1 april dan ontvang je de Studentenpas t.w.v ,- helemaal gratis. (check studentenpas.nl).. Schipbreuk AUSTRALISCHE VISSER ZWEMT TIEN UUR OP ZOEK NAAR HULP Een Australische visser heeft na een schipbreuk 10 uur gezwommen om de Australische kust te bereiken. Hij probeerde hulp te zoeken voor zijn twee collega s, die nog steeds in het water lagen. Hun bootje zonk 15 kilometer buiten de oostkust van Australië nadat ze in aanvaring waren gekomen met een rif. De drie raakten in de pikdonkere nacht van elkaar gescheiden en dobberden, vastgeklampt aan wrakhout, verschillende kanten op. Eén van de vissers, Michael Williams, besloot hierop naar de kust te zwemmen en hulp te halen. Toen hij uitgeput en vol sneden en blauwe plekken de kust bereikte, werd er een grote zoekactie naar de overgebleven twee gestart. Eén van de vissers werd na 30 uur dobberen onderkoeld en uitgedroogd teruggevonden. De ander is nog steeds spoorloos. De kustwacht hoopt dat ook deze man de nacht heeft weten te overleven... Val in huis KOHL IN HET ZIEKENHUIS De Duitse oud-bondskanselier Helmut Kohl is opgenomen in het ziekenhuis na een val in zijn huis. Dat heeft zijn kantoor bevestigd. Hij was er volgens Duitse media voor een knieoperatie en ligt in het ziekenhuis om complicaties te voorkomen, maar maakt het goed. Kohl, die in de zuidwestelijke stad Ludwigshafen woont, is naar verluidt voorgedragen voor de Nobelprijs voor de Vrede, die in december wordt uitgereikt. Ga je op kamers wonen? Dan is wellicht het studentenbasispakket iets voor jou (inboedel, aansprakelijkheid en ongevallen verzekering in één bundel). Studenten.net verzekeringen zijn powered by en zijn af te sluiten op: Het weer Sydney: 20 C / 17 C, bewolkt Londen: 11 C / 9 C, regen Peking: 14 C / 0 C, zonnig. Het weer Panama: 16 C / 5 C, zonnig Nairobi: 26 C / 16 C, regen Teheran: 10 C/ 0 C, zonnig

7 Buitenland 7 Bondskanselier Merkel zou zich ergeren aan de al te familiaire stijl van president Sarkozy. REUTERS Analyse Relatie Parijs-Berlijn op de tocht Dreigende breuk tussen twee oude vrienden Eén keer een Frans-Duitse topontmoeting afblazen, oké, dat kan gebeuren. Maar twee keer in één week is een heel ander verhaal. Er is iets goed mis tussen Parijs en Berlijn. John Lichfield Tony Patterson PARIJS/BERLIJN De Franse en Duitse ministers van Financiën zouden elkaar ontmoeten, maar wéér ging het niet door. We praten over een nieuw dieptepunt in de relatie tussen de twee machtigste landen van Europa. De Franse afzegging op woensdag, een dag van tevoren, komt kort na het besluit de top tussen president Nicolas Sarkozy en bondskanselier Angela Merkel uit te stellen. Zij zouden elkaar in maart treffen. Het tekent de spanningen tussen Parijs en Berlijn. Ingewijden wijten de situatie aan de steeds moeizamere verhouding tussen Sarkozy en Merkel. Volgens Duitse diplomaten ergert Merkel zich vooral aan het hyperactieve en opschepperige gedrag van Sarkozy, om nog maar te zwijgen over zijn al te familiaire stijl. Sarkozy op zijn beurt vindt Merkel naar verluidt veel te voorzichtig en zwaar op de hand. Franse diplomaten verzuchten echter ook dat Sarkozy, vastbesloten als hij is om het héle Franse beleid op te schudden, de relatie met Duitsland op een lager pitje wil zetten. Wat hem betreft zijn Parijs en Berlijn niet langer de hoeksteen van Europa. Hij denkt bij het Westen meer aan het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten, aldus een Franse bron. Natuurlijk gaat het deels ook om de macht. Sarkozy en Merkel strijden om het Europese leiderschap. Zo opperde de Franse president onlangs het idee van een Mediterrane Unie. Die zou moeten bestaan uit landen uit Zuid-Europa, Noord-Afrika en het Midden-Oosten. En dus niet Duitsland. Sarkozy hoopt dat hij zo de Afrikaanse immigratie kan indammen, meer politieke invloed krijgt in de Maghreb en het Midden-Oosten, en Turkije via een losser regionaal verband weg kan leiden van de EU. Dit is een belangrijk moment. Leiders van beide landen hebben al decennialang een traditie van nauwe samenwerking: De Gaulle en Adenauer, Giscard en Schmidt, Mitterrand en Kohl, Chirac en Schröder. Dit alles staat nu op de tocht. Achter gesloten deuren, en soms ook niet, wordt in de twee hoofdsteden gesproken over een ernstige breuk in dit verbond. En met het Franse EUvoorzitterschap, dat begint in juli, kan de timing bijna niet slechter. Er is een bekoeling opgetreden zoals we jaren niet gezien hebben. Wie zei ook alweer dat de Europese politiek saai is? 1 The Independent T-Mobile PrePaid Vanaf 9,95 Colombia FARC Ingrid Bétancourt in levensgevaar Ingrid Bétancourt, de belangrijkste gijzelaar van de FARC, is zeer ernstig ziek. AP CARACAS De linkse guerrillabeweging uit Colombia behandelt de Frans-Colombiaanse politica zonder genade. Dat zegt oud-senator Luis Eladio Perez, een van de vier gijzelaars die woensdag zijn vrijgelaten door de FARC. Hij zag Bétancourt, een voormalig presidentskandidate, op 4 februari voor het laatst. Ze was fysiek en moreel uitgeput. Ze is vastgeketend, omringd door mensen die haar leven niet aangenaam hebben gemaakt. Bétancourt werd begin 2002 ontvoerd. Volgens Perez is ze er zelf van overtuigd dat ze de laatste gijzelaar is die vrijkomt. Zij is namelijk de belangrijkste troefkaart van de FARC bij onderhandelingen met de Colombiaanse regering. De rebellen willen Bétancourt, drie Amerikanen en een aantal andere prominente gijzelaars ruilen voor honderden gevangen FARC-strijders. De regering weigert echter de dialoog aan te gaan met de rebellen. Volgens haar gebruiken zij de vrijlatingen voor politiek gewin en om de regering zwart te maken. Een andere vrijgelaten gijzelaar, Gloria Polanco, riep de Venezolaanse president Hugo Chávez, die als bemiddelaar optreedt, op om Bétancourt vrij te krijgen. Ze is erg ziek, president, erg ziek. Ze heeft hepatitis B en is dicht bij het einde. Chávez richtte zich daarop tot een tv-camera De vrijgelaten gijzelaars. REUTERS en vroeg FARC-leider Manuel Marulanda om Bétancourt naar een andere locatie te verplaatsen terwijl er wordt onderhandeld over haar vrijlating. De Franse president Nicolas Sarkozy zei zo nodig persoonlijk naar Colombia te gaan om de vrijlating van Bétancourt te bewerkstelligen. Haar onmiddellijke vrijlating is volgens hem een zaak van leven of dood. De man van Bétancourt, Juan Carlos Lecompte, zei vorige week dat de tijd dringt. Als ze niet heel snel vrijkomt, is het volgens hem te laat. De FARC vecht naar eigen zeggen al ruim veertig jaar voor een eerlijker verdeling van de rijkdom in Colombia. Toch is ze in toenemende mate onder vuur komen te liggen vanwege haar methoden. De beweging zou namelijk veel geld verdienen met de smokkel van cocaïne en ook veel losgeld opstrijken in ruil voor de vrijlating van gijzelaars. 1 T-Mobile PrePaid Vanaf 29,95 Oppositieleider Odinga wordt premier KENIAANSE KEMPHANEN SCHUDDEN ELKAAR DE HAND De twee grote politieke rivalen in Kenia hebben gisteren besloten de macht te delen. President Kibaki en oppositieleider Odinga schudden elkaar de hand na weken verbeten onderhandelen. Odinga wordt nu de nieuwe premier. Kenia durft nu weer voorzichtig te hopen op een eind aan een periode vol geweld. De onrust begon na de verkiezingen van 27 december vorig jaar. Die werden gewonnen door Kibaki, maar hij werd er door de oppositie onmiddellijk van beschuldigd de uitslag gemanipuleerd te hebben. Volgens waarnemers probeerde ook de oppositie de uitslag van de verkiezingen te beïnvloeden. Wat volgde, waren zeer gewelddadige rellen, waarbij meer dan duizend mensen om het leven kwamen. Ook de economie van het voorheen zo rustige en redelijk welvarende Kenia raakte ernstig verzwakt.. Harry in Afghanistan Prins Harry dient in het Britse leger aan het front in Afghanistan. Het moest geheim blijven, maar het nieuws lekte uit. Eerder mocht hij niet naar Irak. Dat zou te gevaarlijk zijn voor zijn eenheid. T-Mobile PrePaid T-Mobile PrePaid Vanaf Vanaf 89,95 169,95

8 8 Buitenland Rusland Medvedev klaar voor machtsstrijd Eerste taak: de vrede bewaren Stabiliteit, beloofde Poetin na de chaotische jaren 90. En het lijkt alsof die rust inderdaad is gecreëerd. Maar schijn bedriegt. Onder de oppervlakte borrelt het flink in de politiek. En er smeult ontevredenheid in de samenleving. Hans Crooijmans MOSKOU Op het eerste gezicht heeft Vladimir Poetin zijn zaken prima voor elkaar. Onder zijn achtjarig presidentieel bewind zijn orde en gezag in Rusland hersteld, steeg de welvaart van de gemiddelde burger met sprongen. Het land draait politiek en economisch (olie en gas!) weer volop mee in de wereld. Maar schijn bedriegt. De Russische samenleving en politiek kampen nog steeds met enorme problemen. Vrijwel alle ambtenaren, van politieagenten tot rechters, zijn corrupt, de gezondheidszorg ligt op zijn gat en de politiek wordt beheerst door machtsspelletjes tussen twee concurrerende politieke elites. Hoewel Poetin die problemen tot nu toe redelijk onder controle wist te houden, is het afwachten hoe het zijn gedoodverfde opvolger Dimitri Medvedev zal vergaan. On Ondoorzichtig Het Kremlin is niet meer de van de buitenwereld afgesloten burcht als ten tijde van de Sovjet-Unie. Het politieke machtsspel dat zich in de residentie van de president afspeelt, is echter nog altijd ondoorzichtig en onvoorspelbaar. Poetins belofte om, na de overdracht van zijn ambt in mei, als premier onder Medvedev te gaan dienen, zou rust moeten brengen. Edoch, volgens menig Kremlinwatcher illustreert de vorming van de tandem Medvedev-Poetin juist de onzekerheid en onduidelijkheid van de huidige politieke situatie. In het Russische politieke systeem concentreert alle macht zich uiteindelijk bij de president en diens staf. De premier is slechts uitvoerder van het Kremlinbeleid. Het is alleen moeilijk voorstelbaar dat Poetin zich straks louter als het hulpje van Medvedev zal manifesteren. Zeker niet als dit betekent dat hij maatregelen moet nemen die haaks staan op zijn eigen beleid. Zeker, Poetin en Medvedev staan al vijftien jaar op goede voet met elkaar. Maar in de eerste paar maanden van zijn presidentschap, in 2000, werkte Poetin ook nauw samen met zijn voorganger. Om Boris Jeltsin en diens gevolg vervolgens resoluut uit het Kremlin te jagen. Persoonlijk benoemd De entree van een nieuwe president maakt veel bestuurders nerveus. Leden van de presidentiële staf, gouverneurs van provincies, topmanagers van staatsbedrijven, hoofden van de geheime dienst, het openbaar ministerie en de politie; ze worden allemaal persoonlijk door de baas in het Kremlin benoemd. Menigeen die deze politiek strategische functies momenteel bekleedt, diende net als Poetin bij de geheime dienst KGB. Met Medvedev als opvolger heeft Poetin verrassend gekozen voor een rivaliserende factie in het Kremlin. Het is een groep die een modernere, minder nationalistische en economisch liberalere politiek voorstaat. Het ligt voor de hand dat het nieuwe staatshoofd straks eigen mensen gaat benoemen. Maar de siloviki (een Kremlinclan van ex-militairen en vroegere KGB ers) zullen zich niet zomaar gewonnen geven. De afgelopen maanden losten de hardliners al enkele schoten voor de boeg. Het vastzetten van een naaste medewerker van de hervormingsgezinde minister van Financiën Koedrin geldt als een waarschuwing. De siloviki worden ervan verdacht het gerucht te hebben verspreid dat president Poetin stiekem over een vermogen van 25 miljard euro beschikt. Verwachtingen Medvedev staat dus voor de lastige taak om, net als Poetin deed, de vrede te bewaren tussen twee concurrerende politieke elites. Daarnaast moet hij de hoge verwachtingen van de Russische kiezers waarmaken. Materieel is de levensstandaard in Rusland flink omhoog gegaan. Bijna iedereen heeft een mobiele telefoon,. Thailand EMOTIONELE TERUGKEER VOOR OUD-PREMIER THAKSIN De Thaise oud-premier Thaksin Shinawatra is gisteren teruggekeerd in zijn vaderland, zeventien maanden nadat het leger hem in een staatscoupe had afgezet. Duizenden van zijn aanhangers, waaronder enkele voorname figuren uit de nieuw gekozen regering, stonden hem op het vliegveld toe te juichen. Kort na zijn aankomst in Bangkok werd de 58-jarige Thaksin door de politie in hechtenis genomen en voorgeleid voor de rechter, die hem Tekeningen die kinderen maakten van Dimitri Medvedev, op een expositie in Moskou. REUTERS op borgtocht vrijliet. De schatrijke Thaksin wordt onder andere verdacht van corruptie en belangenverstrengeling bij de aankoop van vastgoed van een Thais staatsbedrijf in 2003, toen hij premier was. Hij moet daarvoor op 12 maart voor de rechter verschijnen. Thaksin mag zich vijf jaar lang niet met de politiek bemoeien en zegt dit ook niet van plan te zijn, maar deskundigen vrezen politieke onrust door zijn terugkomst. het autobezit verdubbelde in zes jaar. Maar het peil van de gezondheidszorg en het onderwijs houdt daarmee geen tred. Er is woningnood en het platteland is verwaarloosd. De staat investeert de komende jaren tientallen miljarden in nationale projecten. Of dat helpt, hangt af van het succes dat Medvedev boekt bij de bestrijding van de corruptie. De Russische samenleving is van hoog tot laag met omkoping doordesemd. Ambtenaren, politieagenten, artsen, leraren, rechters en militairen REUTERS verlangen bijna standaard geld voor elke dienst die ze eigenlijk kosteloos want door de staat betaald zouden moeten leveren. Een machtsstrijd in de top van het landsbestuur, onvrede over achteruithollende publieke voorzieningen, sociale onrust; de scenario s liggen open. De politieke en maatschappelijke stabiliteit in Rusland is nog lang niet gegarandeerd. Medvedev en Poetin begrijpen dat. Ook de komende jaren zullen ze elke vorm van oppositie weinig ruimte geven. 1.. Taliban beschiet politie SLAG TUSSEN DE PAPAVERS Taliban-rebellen hebben woensdag politieagenten beschoten die in de Afghaanse provincie Helmand bezig waren een papaverveld te vernietigen. Een agent werd daarbij gedood en twee agenten raakten gewond. Een tegenaanval van de politie kostte het leven aan 25 taliban-rebellen. Helmand, waar opstandelingen en buitenlandse militairen veelvuldig slaags raken, is s werelds grootste producent van opium. Exclusief: Anton Corbijn schrijversportretten... Aforisme Er schuilt meer eenvoud in een man die in een opwelling kaviaar eet, dan in een man die uit principe droge biscuits eet. Chesterton. Ook op deze dag verwoestte de zwaarste aardbeving uit de geschiedenis van Marokko in 1960 de stad Agadir. Ruim vijftienduizend mensen kwamen om het leven. Agadir werd drie kilometer verderop herbouwd.

9 Mobiel betalen Andere simkaart nodig Rabo stopt met Orange Redactie economie Het is niet niks, wat de Rabobank vraagt van zijn naar schatting klanten die gebruikmaken van mobiele telefoondienst Rabo Mobiel. De klanten moeten namelijk hun simkaart vervangen. De reden: Rabo Mobiel verlaat het mobiele netwerk van Orange en sluit zijn klanten aan op dat van KPN. De Rabobank zegt over te stappen, omdat Orange door T-Mobile is overgenomen. We zijn toen onze strategische opties gaan overwegen, zegt een woordvoerder van de bank. KPN bleek aantrekkelijker. Waarom KPN aantrekkelijker is blijft onduidelijk. Maar de bank moet wél heel goede redenen hebben, aangezien het vervangen van simkaarten een heftige ingreep is. Sinds eind november biedt de Rabobank een eigen mobiele dienst, die vergelijkbaar is met die van andere mobiele aanbieders. Klanten kiezen een abonnement en bijbehorend toestel. Uiteraard beschikt de bank niet over een eigen netwerk van mobiele masten, en is het daarvoor aangewezen op netwerken van andere partijen. De Rabobank is in de mobiele telefonie gestapt, omdat het verwacht Redactie economie ABN Amro presenteerde gisteren voor de laatste keer zelf zijn jaarcijfers. Volgend jaar doen de overnemende partijen Fortis, Royal Bank of Scotland en Santander dat afzonderlijk, voor de onderdelen die zij hebben overgenomen. Daar namen ze nu vast een voorschot op door ook cijfers voor hun onderdelen bekend te maken. ABN Amro moest door de kredietcrisis 1,56 miljard afschrijven op zijn leningen en had te maken met teleurstellende prestaties van de Italiaanse dochter Antonveneta. De winst kwam daardoor lager uit dan beloofd. Bestuursvoorzitter Jean Paul Votron van het Fortis blijft onveranderd optimistisch: Ondanks de volatiele marktomstandigheden eind 2007 en de onzekerheid tijdens het biedingsproces zelf, hebben onze ABN Amro-collega s een zeer robuust financieel resultaat neergezet in dat de gsm het betaalmiddel van de toekomst is. De eerste testen met mobiel betalen hebben al plaatsgevonden, onder meer bij een C1000-supermarkt, waar zowel de Rabobank als KPN bij betrokken waren. Aan het einde van dit jaar komt de Rabobank met een commercieel product rondom betalen via het mobieltje. Misschien dat de Rabobank dáárom overstapt naar KPN. 1 Betaalmiddel van de toekomst. HH Banken 1,56 miljard afgeschreven Laatste keer ABN Amro Votron zegt volledig op koers te liggen met de integratie van de overgenomen delen van ABN Amro. Wij verwachten dat het integratieproces bij asset management (portefeuillebeheer, red.) de komende weken volledig wordt afgerond, zegt Votron. Waarna private banking tegen het einde van dit jaar en het consumenten- en bedrijfsbankieren tegen eind 2009 zullen volgen. Gisteren maakte Fortis nog bekend het Braziliaanse vermogensbeheer van ABN Amro voor 209 miljoen te verkopen aan Santander. De Britse krant The Daily Telegraph wist te melden dat de bank ook bezig is de Britse dochter Artemis te verkopen, voor ongeveer één miljard euro. Volgens analist Cor Kluis van Rabo Securities zou dat de vermogenspositie van Fortis verbeteren. Wij denken dat de bank veel meer niet-kernactiviteiten van de hand kan doen om de solvabiliteit te verbeteren. Hij vindt de integratie tussen ABN en Fortis trouwens ook soepel verlopen. 1 Economie Olieramp Milieuschade blijft groot Dronken kapitein is niet de schuld van Exxon Vervolg van pagina 2 De milieuschade veroorzaakt door de ramp blijft groot. De pr-afdeling van Exxon beweerde dat de regio zich snel had hersteld, maar wetenschappers toonden aan dat de olie nog altijd, ook na 19 jaar, in het ecosysteem aanwezig was. Zij publiceerden bewijs dat de olie niet alleen de volwassen haring had gedood, maar ook de eieren en larven; op deze manier was er een eind gekomen aan de beroemde haringvisserij in Prince William. Exxon weigert nog steeds de verantwoordelijkheid op zich te nemen voor het feit dat zij een kapitein, van wie ze wisten dat hij een alcoholist De olie vervuilde de kust en betekende het einde van de haringvisserij was, de leiding gaven over een schip dat in zulke gevaarlijke en voor het milieu delicate wateren voer. Afgezien van de schadevergoeding waarover de strijd gaat, heeft de oliemaatschappij 190 miljoen euro aan het herstellen van de schade uitgegeven, het merendeel voor schoonmaakkosten. Wat niet betwist wordt, is dat de Exxon Valdez op de avond van 23 maart 1989 met ruim 200 miljoen liter ruwe olie uitvoer. Om ijsbergen te vermijden week het schip af van de vaargeul. Kapitein Hazelwood gaf de onervaren derde stuurman de order naar de vaargeul terug te keren op een bepaald punt en verliet toen de brug; daarmee overtrad hij de regels. Kort na middernacht liep de ruim 300 meter lange tanker aan de grond op het goed aangegeven Bligh Reef. De olie verspreidde zich over bijna 1000 kilometer, tot aan het dorp Chignik op het schiereiland van Alaska kilometer kustlijn zou door de olie vervuild worden. Het verliezen van de olie was een ongeluk, maar een man die aan alcohol was verslaafd aan het De ramptanker die nu S/R Mediterranean heet. REUTERS hoofd van een supertanker zetten, was dat niet, was het oordeel bij het hoger beroep en de schadevergoeding werd gehandhaafd. De kern van het proces vormt de betwiste beschuldiging dat Exxon de waarschuwingen negeerde dat Hazelwood te veel dronk. Jeffrey L. Fisher, hoogleraar in de rechten aan Stanford University die optreedt voor de slachtoffers, heeft het hof een video gestuurd waarop leidinggevenden bij Exxon erkennen dat ze fout zaten en ook een bandje van de noodoproep van een duidelijk dronken Hazelwood, die meldde dat zijn schip aan de grond was gelopen. De advocaat van Exxon betoogde dat kapitein Hazelwood door een plaatselijk jury was vrijgesproken van het besturen van een vaartuig onder invloed. Als kapitein Hazelwood misdaden beging, waren dat niet de misdaden van Exxon, houden de advocaten vol. 1 The Independent Een ramp in cijfers De Exxon Valdez liet 41 miljoen liter ruwe olie in de Prince William Sound stromen kilometer kustlijn werd besmeurd, waarvan 300 kilometer als zwaar vervuild wordt betiteld. De olielek doodde zeevogels. 300 zeehonden werden gedood. Ook 250 Amerikaanse zeearenden waren slachtoffer. 22 zwaardwalvissen stierven. Ondanks een uitgebreide schoonmaakoperatie trof een onderzoek in 2007 door de US National Oceanic and Atmospheric Administration nog bijna liter olie aan. Dagblad De Pers 9 Oneerlijke concurrentie KPN VEROORDEELD TOT BOETE VAN EURO WFA KPN is veroordeeld tot een boete van euro. Dat meldde Pretium Telecom gisteren. De voorzieningenrechter in Den Haag legde de boete op omdat KPN een mailing aan klanten, waarin Pretium in een kwaad daglicht was gesteld, niet had gerectificeerd. Pretium Telecom ligt al langer in de clinch met het telecomconcern. Het vindt dat KPN zich schuldig maakt aan oneerlijke concurrentie in vaste telefonie.. Pool blijft maar even De meeste (60 procent) Polen en andere Oost-Europeanen die in ons land werken via uitzendbureaus, blijven hier minder dan vier maanden. Slechts 3 procent blijft langer dan een jaar. De eerste gratis kwaliteitskrant ter wereld bestaat pas ruim een jaar, maar is al niet meer weg te denken uit het Nederlandse krantenlandschap. Onder het motto Facts are expensive, opinion is cheap, werkt de redactie iedere dag aan een mooi en integer product. Dagblad de Pers volgt niet blind alle hypes, maar kiest voor nieuws met echte waarde. Voor onze krant zoeken wij een Support-medewerker distributie Eerste contactpersoon voor klachten of vragen aangaande distributie (telefonisch en via mail) Informatie verschaffen over verkrijgbaarheid van De Pers en De Pers op zaterdag; Up-to-date houden CRM-systeem; Doorgeven klachten en mutaties aan verschillende vervoerders; Verwerken aanvragen nieuwe distributiepunten; Versturen drukorders naar drukkerijen; Rapporteert aan distributiemanager. Functie-eisen Minimaal 2 jaar ervaring in een soortgelijke support -functie; MBO werk- en denkniveau; Uitstekende sociale en contactuele eigenschappen; Communicatief vaardig; Klantvriendelijk; Kan zelfstandig werken; Affiniteit met logistiek. Salarisindicatie: Marktconform, afhankelijk van leeftijd en ervaring Werktijden van uur tot uur. Contact: Charlotte Hesterman Anthony Fokkerweg CP Amsterdam Tel: charlotte.hesterman@depers.nl

10 10 Economie Winststijging Beurskoers daalt Jan Aalberts begrijpt het niet De winst van Aalberts Industries steeg vorig jaar met 19 procent. Toch daalde de aandelenkoers. Bestuursvoorzitter Jan Aalberts (68) begrijpt niet waarom. Mathijs Rotteveel De aandelenkoers van Aalberts Industries daalde vandaag met ruim 8 procent. Hoe kan dat nou? Jan Aalberts: Het is onbegrijpelijk. We hebben 128 miljoen euro winst gemaakt, een stijging van 19 procent. Dat is niet slecht. Zeker als je kijkt naar onze geschiedenis, waarin we een gemiddelde winststijging van 15 à 16 procent boekten. Het is dus niet zo dat we nu goedmaken wat we in eerder jaren verloren hebben. Waar ligt het dan aan? Meer verkopers dan kopers op de beurs? Het commentaar was dat ik geen duidelijke winstverwachting voor 2008 gegeven heb. Ik heb gezegd dat we een beter resultaat gaan boeken dan afgelopen jaar. Dat lijkt mij genoeg. We bepalen zelf wel wat we wel of niet vertellen. Weer winststijging dus. Hoe houdt Aalberts Industries dat zo lang vol? We boeken ieder jaar tussen de 5 à 10 procent autonome omzetgroei. De rest komt uit overnames. We hanteren een heel strikt en eenvoudig overnamebeleid. We nemen nooit een concurrent over. Nooit een bedrijf dat in de problemen zit. Het bedrijf moet goed management hebben, dat we gewoon laten zitten en het moet producten verkopen die beide bedrijven sterker maken. Die dus een aanvulling zijn op wat we al hebben. Hoeveel overnames heeft u gedaan, sinds u begon met Aalberts Industries? Zestig à zeventig. We werken nu op meer dan 150 verschillende locaties. Ieder bedrijf behoudt zijn eigen naam. We produceren en verhandelen heel veel verschillende producten. Van de scharnieren van vliegtuigdeuren tot radarschermen. Als mensen vragen wat we doen, zeg ik altijd maar dat iedereen wel iets van Aalberts in huis heeft. De afsluitingen van de waterleiding, de gastoevoer of de vloerverwarming bijvoorbeeld. Ja, ook de tapkranen in cafés komen vaak van Aalberts. Nog vragen gehad over uw pensioen? Nee gelukkig niet. Iedereen schijnt zich zorgen te maken over mijn mogelijke opvolging. Ik niet. Ik ga nog wel een paar jaar door. En mocht ik er ooit meer ophouden: er werken hier mensen. Daar zit vast een goede opvolger tussen. Als het ooit zover komt, laat ik het iedereen zes maanden van tevoren weten. 1 Iedereen heeft wel iets van Aalberts in huis. FRISO SPOELSTRA/HH Beurs Beurs vandaag Tot 600% rente Oud-Hollandsch Glorie Hoezo informatiemaatschappij? Gelet op de beste Nederlandse aandelen leven we nog in het zwart-wit tijdperk. Nummer 1 is fietsenfabrikant Accell. Smit sleept de Chinese Zhen Hua naar Rotterdam. HOLLANDSE HOOGTE Vandaag rapporteren fietsen- en fitnessfabrikant Accell, uitgeverij Brill, durfkapitalist KKR, high-tech drukkerij Punch Graphix en buizenmaker Wavin hun verlies- en winstcijfers over Interessante namen, want met Accell en Punch Graphix rapporteren het beste en het slechtste Nederlandse aandeel van deze eeuw tot dusverre. De constructeur van onder meer Batavus en Koga Miyata-fietsen werd zes keer zoveel waard, terwijl de drukker bijna helemaal verkruimelde. Wellicht is het een verrassing dat juist een fabrikant van een negentiende eeuws product want dat is de fiets tenslotte zo succesvol kan zijn in het informatietijdperk. Het geheim van Accell lijkt op dat van haar fietsen: het is een oerdegelijk, misschien ietwat saai bedrijf. Daarin is Accel zeker niet de enige. De Top 10 van beste Nederlandse aandelen deze eeuw staat vol met oud-hollandsche bedrijven. Ter vergelijking, de AEX verloor deze eeuw 31,3%. 1. Accell: 598,7% 2. Boskalis Westminster: 565,0% 3. BAM: 465,3% 4. Fugro: 457,8% 5. Arcadis: 451,6% 6. Smit: 422,6% 7. Eriks: 385,3% 8. HES Beheer: 316,9% 9. HAL: 281,3% 10. Brill: 263,5% Megalomaan Fietsen doen we al ruim een eeuw (Accell), baggeren doen we al honderden jaren (Boskalis), bouwen is zo oud als de mensheid zelf (BAM), olie zoeken is ook niet nieuw (Fugro), in infrastructuur zijn we eveneens al tijden specialisten (Arcadis), varen doen we al sinds de Batavieren de Rijn afzakten (Smit), in bouten en moeren doen we ook al lang (Eriks), de Rotterdamse haven ligt er ook al even (HES Beheer), beleggen is al in sinds 1600 (HAL) en boeken uitgeven nog langer (Brill zelf anno 1683). De grote gemene deler van deze bedrijven is inderdaad oude business die zich al lang heeft bewezen. Wat ze verder gemeen hebben is hun non-nonsense mentaliteit, degelijke bedrijfsvoering, geen dolle overnames en dito expansieplannen en vooral geen megalomane topmannen. Hoe anders is dat in de beurshoek waar deze eeuw juist de klappen vielen: 1. Punch Graphix: -99,9% 2. AND: -99,0% 3. De Vries Robbé: -98,5% 4. Super de Boer (Laurus): -96,3% 5. LogicaCMG: -95,9% 6. Sopheon: -95,6% 7. Tulip: -95,2% 8. Dico: -87,9% 9. Pharming: -86,5% 10. Antonov: -85,8% Dotcomtrauma Inderdaad, dit zijn vooral ICT-bedrijven of concerns die zwaar op technologie leunen. Deze cijfers anno 2008 maken eens te meer duidelijk hoe overdreven de internetbubbel van grofweg was en hoe genadeloos de afstraffing daarna van ongeveer Juist de hippe aandelen van toen gingen tegen recordprijzen de deur uit en oud-hollandsch glorie was in die tijd uit. Daarna volgde een beweging in omgekeerde richting. Vanaf 2003 kozen beleggers eieren voor hun geld en kochten vooral die degelijke aandelen in plaats van die enge nieuwkomers. Misschien dat met de krach van januari pas nu weer een nieuw evenwicht is gevonden. Want ook verschillende van die oude bedrijven hebben soms forse klappen gekregen. De tijd leert of 2008 echt het jaar was waarin beleggers definitief het dotcomtrauma van zich hebben afgeschud Grote Smurfaandeel 111 Hoewel de opmerking aan de kassa Sorry, maar de smurfen zijn op momenteel de nachtmerrie van winkelend Nederland is, laat het aandeel Ahold allesbehalve een smurfeffect zien. Of het moet Grote Smurf zijn, want voor dit jaar staat het fonds waaronder Albert Heijn valt nog altijd een handvol procenten in het rood. 1

11 Economie 11 Navigatie We begonnen met papieren kaarten De hele wereld in je broekzak De strijd om de navigatiemarkt breidt zich uit van het dashbord naar de broekzak. Over een paar jaar heeft iedereen op elk moment de wereld bij zich. Edward Deiters Geografisch analiste Patricia van Eijk trapt op de rem en de witte Renault Scénic komt tot stilstand bij een bouwhek. Kijk, hier houdt de weg op en daarachter komt een nieuwbouwwijk, dus dit moeten we in de gaten houden, zegt haar collega Erwin Lagarde op de passagiersstoel. Op een groot computerscherm aan het dashboard maakt hij een digitale notitie. Hij lacht. Toen we hiermee begonnen, zaten we nog met papieren kaarten op schoot in de auto. Van Eijk en Lagarde zijn professionele kilometervreters. De hele dag doorkruisen ze het land met een gpsontvanger en zes camera s op het dak van de auto. Om de zeven meter wordt in alle richtingen een plaatje van de omgeving gemaakt. Op die manier bracht hun werkgever Navteq Als moderne Livingstones reden Navteq ers door Rusland en Mexico de kilometer aan Nederlandse wegen in kaart, wat gelijkstaat aan 100 procent dekking. Tegenwoordig vullen we met vijf auto s die ongeveer kilometer per jaar afleggen vooral de bestaande database aan, zegt Lagarde. Daarvoor moeten we ieder jaar opnieuw alle Nederlandse wegen afrijden. Jaarlijks verandert namelijk ongeveer 10 procent van wat er in totaal op de weg gebeurt. Dat gaat van eenrichtingsverkeer tot nieuwe stoplichten, drempels, rotondes of hele snelwegen.. Arbeidsmarkt DUITSERS AAN HET WERK De Duitse werkloosheid is in februari gedaald tot acht procent, het laagste niveau sinds december De afname heeft te maken met de sterk economische groei die Duitsland nu doormaakt. Veel bedrijven zijn bereid nieuw personeel aan te trekken. Sinds de naoorlogse piek van meer dan vijf miljoen werklozen in maart 2005, ofwel 12,1 procent van de beroepsbevolking, is de werkloosheid in Duitsland elk kwartaal gedaald.. Straatmarketing (1) In België duikt op verschillende plaatsen street advertising op, een fenomeen waarbij reclame op straten wordt gespoten. En zo digitaliseert het bedrijf de hele wereld straat voor straat, rotonde voor rotonde. Als een soort moderne Livingstones reden Navteq ers onlangs door landen als Rusland, Mexico, Thailand, Zuid Afrika en Namibië. Zelfs in China zijn we een redelijk eind, zegt de Brit Peter Beaumont, Navteqs Europese marketing manager. Onze joint venture daar heeft gedetailleerde informatie over zo n driehonderd steden. Zijn eigen regio is af: in heel Europa bracht Navteq nu 6,5 miljoen kilometer wegen in kaart. En ook die moeten volgens de Brit elk jaar worden afgereden voor updates. Het door Navteq verzamelde kaartmateriaal verdwijnt in zo n 60 procent van de wereldwijde navigatiesystemen. En dan moeten we niet alleen denken aan de navigatiekastjes van de Amerikaanse TomTom-concurrent Garmin maar ook aan de chique ingebouwde navigatiesystemen van merken als BMW, Mercedes, Porsche en Rolls Royce en uitgekledere versies van onder meer Ford en Chrysler. Daarnaast worden de kaarten gebruikt voor de plattegronden van Google, Microsoft en Yahoo. Volgens Beaumont staan we pas aan het begin van de navigatierevolutie. Nokia komt binnenkort met vier of vijf nieuwe mobiele telefoons met gps-ontvanger en navigatiemogelijkheden. Dat hij over Nokia begint, is verre van toevallig. Navteq werd onlangs opgeslokt door de Finse mobieltjemaker, die ongeveer 5,7 miljard euro voor de digitale kaartenmaker neertelt. Het is geweldig om je voor te stellen wat we met onze gezamenlijke krachten kunnen bereiken, Met zes camera s en een gps-ontvanger worden wegen in kaart gebracht... Omzetstijging HOTELS, RESTAURANTS, CAFÉS EN SNACKBARS DOEN HET GOED De omzet van de Nederlandse horeca is het afgelopen jaar met vijf procent gestegen. Hotels boekten met zeven procent de hoogste omzetgroei. De omzetgroei van cafés bleef achter. Dat kwam vooral doordat er in cafés minder glazen over de toog gingen. Het aantal verkochte consumpties daalde met 1,6 procent. Een prijsverhoging van 3,5 procent compenseerde deze daling echter. Jaarlijks verandert ongeveer 10 procent van wat er in totaal op de weg gebeurt. HH Straatmarketing (2) Met stencils en hogedrukspuiten worden afbeeldingen op de stoep of straat aangebracht. ING is een van de adverteerders. meldde Navteq-CEO Judson Green. Zeker als je bedenkt dat Nokia maar liefst negenhonderd miljoen klanten heeft. TomTom had al eerder Teleatlas gekocht, zijn eigen kaartenmaker, dat goed is voor de overige 40 procent van de navigatiemarkt. Neerlands navigatietrots verbond zijn kastjes wel al tijden geleden met het internet, maar telefoonplannen zijn er volgens een woordvoerder niet. Wij ontwikkelen producten voor autonavigatie en navigatie via mobiele apparaten zal zich vooral richten op voetgangers. Mocht deze markt heel snel groeien, dan zijn wij wel klaar om ons daarin te storten, maar op dit moment zien we het vooral als niche. Bij de Amerikaanse TomTom-concurrent Garmin hebben ze zich ook Voor updates in Europa wordt ieder jaar 6,5 miljoen kilometer afgelegd afgevraagd of de dashboardkastjes nog wel toekomst hebben. En hier denken ze er blijkbaar toch wat anders over: Garmin presenteerde onlangs met de Nuvifone zijn eerste prototype van een navigatiemobieltje. Het ding ziet er gelikt uit en is volgens de eerste berichten ook prima geschikt voor in de auto. Een andere mogelijke speler op het gebied van broekzaknavigatie is Apple, dat zijn iphone levert met GoogleMaps en er in de toekomst natuurlijk ook een gps in zou kunnen stoppen. Navteqs marketingbaas Beaumont schetst een toekomst waarin we nooit meer verdwalen en met een paar knopdrukken de wereld om ons heen ook achter de muren inzichtelijk maken. Voor ons nieuwste product Discover Cities brengen we voor voetgangers in de hele wereld grote steden tot in het kleinste detail in kaart. Dat werkt gewoon op een mobiele telefoon. Ik kan niet precies voorspellen wanneer, maar ik denk dat we binnenkort allemaal met navigeerbare stadsplattegronden en kaarten in de broekzak lopen. Daarop kun je dan niet alleen het openbaar vervoer opzoeken, compleet met dienstregelingen, maar ook bijvoorbeeld de Gouden Gids raadplegen of de tien beste restaurants en kroegen opzoeken waar je op dat moment in de buurt staat. Ook Beaumonts nieuwe baas, Nokia-topman Olli-Pekka Kallasvuo, ziet de nieuwe heilige graal in dit soort location-based services. Die beginnen door te dringen in een markt van meer dan één miljard mobiele apparaatjes per jaar, zei hij bij de aankondiging van de Navteq-overname. We zien nu alleen nog maar het topje van de ijsberg.- 1

12 12 Dagblad De Pers Cultuur In Verplichte figuren spelen alle zes acteurs meerdere rollen. BEN VAN DUIN Musical Alex Klaasen pleit voor doorsnee Nederlanders op het podium De kleine musical is terug Met Verplichte figuren heeft Alex Klaasen de kleine musical nieuw leven ingeblazen. Hij heeft een bonte ketting geregen van inkijkjes in het al dan niet alledaagse leven van al dan niet doorsnee mensen. Ellen Segeren Hij speelt graag gewone mensen met hun eigen eigenaardigheden, en in Verplichte figuren kan Alex Klaasen zijn lol op. Daarin speelt hij er vier: een oude man die graag naar Mexico wil en daar door zijn bedillerige vrouw hard om wordt uitgelachen, een man met een midlifecrisis die een jonge meid het hoofd op hol brengt, een manipulatieve knul met het downsyndroom en een homoseksuele tapijtverkoper die via internet gaat daten, want het enige wat je in de sauna oppikt, is een voetschimmel. De personages in Verplichte figuren en dat zijn er nogal wat worstelen zich door grote of kleine tegenslagen heen in een vlechtwerk van levenslijnen. Alle zes acteurs onder anderen Ellen Pieters en Jelka van Houten spelen meerdere rollen. Gaandeweg krijgen de personages meer vlees aan de botten. Die mensen wonen allemaal bij elkaar in de buurt, maar hebben niks met elkaar te maken, licht Klaasen toe. De voorstelling zoomt kort in op hun levens, volgt ze even en zoomt dan weer uit. Ze hebben veel gemeen. Ze zijn allemaal alleen, maken iets mee en moeten door. Klein nadeel aan zo n parade van personages: We moeten ons na elke scène als een gek verkleden. Klaasen staat inmiddels tien jaar op het toneel. Na zijn afstuderen aan de Kleinkunstacademie deed hij meteen drie musicals. Echt bekend werd hij met zijn persiflages en typetjes in Kopspijkers. In korte tijd iemand raak typeren ligt hem goed, zoals ook in zijn theatervoorstelling Volgend jaar lach je d r om met Martine Sandifort te zien was. Ik heb een lijst liggen van mensen die ik nog wil spelen, zegt Klaasen. Gewone mensen die ik in een winkel zie, of op straat of op vakantie. Wat Is het cabaret met liedjes? Is het een musical met typetjes? me aan hen opvalt, schrijf ik op. De oude man in Verplichte figuren is een beetje gemodelleerd naar een klusjesman in de sportschool waar ik kom. Die zag ik een klok ophangen en dingen repareren, en daar keek hij een beetje zielig bij. Ik vond hem ontroerend zoals hij wegliep met zijn jas aan en sjaal om. Als ik zo iemand ga spelen, verzin ik er een heel verhaal bij. Die jas vind ik bijvoorbeeld heel mooi, daarom houdt de oude man in de voorstelling de hele tijd zijn jas aan. Pas aan het eind kan hij eindelijk zonder, in Mexico, waar het zo n mooi weer is. Typetjes zijn wel degelijk echte mensen, vindt Klaasen. Je krijgt ze maar kort te zien, waardoor alleen hun opvallendste karakteristieken of.. hun stemmen blijven hangen. Het feit dat we om ze lachen, betekent dat we ze herkennen uit ons eigen leven. Als ze de hele voorstelling aanwezig zijn, krijgen ze meer diepgang, omdat ze een verhaal te vertellen hebben. Aan Verplichte figuren begon Klaasen omdat hij iets miste. Na Annie M.G. Schmidt is de kleine, oer-nederlandse musical er niet meer, constateert hij. Ook Frank Sanders en Jos Brink maakten ze. Kleinschalig, licht maatschappijkritisch en dicht op de huid van gewone mensen en hun leven. Dat genre zie je niet meer. Musicals zijn nu vaak grootse spektakels, en kleinere musicals zijn gebaseerd op een boek of een beroemdheid of ze zijn een remake. Bijvoorbeeld bij het M Lab, het musicallaboratorium in Amsterdam, maken ze mooie dingen, daar ben ik erg blij mee. Ik wil er zelf graag iets gaan doen. Maar er komen tot nu toe geen oorspronkelijke verhalen vandaan. In toneel en cabaret wordt veel nieuw gemaakt, maar in de musical niet. Wat is er mis met een nieuw verhaal? Het genre musical-comedy, zoals ze dat in Engeland en Amerika kennen, bestaat hier al helemaal niet. Het leek me een gat in de markt: een musical-comedy met een nieuw verhaal over doorsnee Nederlanders. Niet politiek geëngageerd, maar wel over wat er in de lucht hangt en hoe gewone mensen daarmee omgaan. In de try-outs heeft hij gemerkt dat het publiek het genre niet meteen kan plaatsen. Klaasen: Is het cabaret met liedjes? Is het een musical met typetjes? Ze moeten eraan wennen. In de toneelwereld durven ze een voorstelling met liedjes erin geen musical te noemen. Het is nogal een vies woord. Maar het is een genre dat je best serieus mag nemen en dat erg leuk is om te doen. 1 Verplichte figuren gaat op vrijdag 29 februari in première in de Kleine Komedie in Amsterdam. Daarna tournee tot en met 6 juni. Zie FILM RECENSIE TE VEEL HOOI OP DE VORK Eric le Duc Met My Left Foot en In the Name of the Father maakte Jim Sheridan prachtige volbloeddrama s. Dochter Kirsten probeert in de voetsporen van haar regisserende vader te treden met August Rush. In dit Dickensiaanse verhaal ontvlucht het muzikale wonderkind Evan het weeshuis om in New York zijn door het noodlot gescheiden ouders te zoeken. In Manhattan wordt hij onder de hoede genomen door Wizard, een Fagin-achtige zwerver die Evans talent voor musiceren inziet en hem onder de artiestennaam August Rush laat optreden. Met August Rush serveert Kirsten Sheridan een overvol drama dat van toevalligheden aan elkaar hangt en doordrenkt is van gemakzuchtig soapsentiment. Doodzonde van talentje Freddie Highmore (Finding Neverland, Charlie and the Chocolate Factory) die als kleine Evan verzuipt in deze overpretentieuze tranentrekker waarmee Kirsten teveel hooi op haar vork neemt. Ze zou er verstandig aan doen nog eens goed naar het intense en oprecht ontroerende werk van haar vader te kijken. Niet gaan. FILM RECENSIE GUS VAN SANT MAAKT VISUELE POEZIE VAN DE STRAAT Eric le Duc Losgeslagen jongeren vormen een geliefd thema van regisseur Gus Van Sant (Elephant). Zo ook in Paranoid Park, een indringend misdaaddrama waarin een dode bewaker wordt gevonden. Verdachte is Alex, een hangjoch van een nabijgelegen skatebaan. De rol van Alex wordt gespeeld door Gabe Nevins, een puber die Van Sant castte via flyers die hij uitdeelde rond skateparken in zijn woonplaats Portland. Een voltreffer, want met pukkels en hippiehaar is Nevins de personificatie van de skateboardsubcultuur die Van Sant schetst. Hulde ook voor zijn experimentele vertelstijl en het rauwe, handheld camerawerk. Een combinatie die Paranoid Park tot pure, visuele straatpoëzie omtovert. Gaan.. Simpson zingt in Koeweit De zangeres Jessica Simpson treedt 10 maart op in Koeweit voor de Amerikaanse legertroepen. Het concert is ook op MySpace te volgen... Brainpower heeft ambities (1) Het management van Brainpower heeft donderdag laten weten dat de 32-jarige rapper binnen een maand met een theatertour zal beginnen en twee volledige studioalbums uitbrengt.. Brainpower heeft ambities (2) De albums Hard en Hart liggen vanaf half april in de winkel. Vanaf 22 maart zal de rapper met vaste dj TLM rondreizen voor zijn theatertour.

13 Cultuur 13 Kunst Centraal Museum stelt klassieke expositiemethoden aan de kaak Ik wil het brein echt laten knetteren De expositie Standpunten in het Centraal Museum in Utrecht doet niet aan nette kunsthistorische hokjes en etiketten. Met een thematische aanpak wil conservator Meta Knol mensen anders naar kunst laten kijken. Judith Hornman UTRECHT Ze hebben er wel eens onderzoek naar gedaan. Met van die zuignappen op je hoofd om hersenactiviteit te meten, vertelt Meta Knol, conservator van de expositie Standpunten. Als mensen naar een schilderij van Mondriaan keken, gebeurde er helemaal niks. Maar bij werk van Theo van Doesburg, dat ook uit rechte lijnen bestaat maar dan 45 graden gedraaid, sloegen alle meters op tilt. Dat is precies wat Knol wil met Standpunten: de meter op tilt laten slaan, door de collectie moderne kunst van het Centraal Museum anders aan de bezoeker te presenteren dan musea normaal gesproken doen. Nul hersenactiviteit Maar wat is normaal? Volgens Knol is het keurslijf van de kunsthistorie normaal, dat alles vanuit chronologisch perspectief bekijkt. We zijn daar zo aan gewend dat het geen verrassingen meer oplevert en daarmee ook nul hersenactiviteit. Daarom koos ze bij Standpunten voor een thematische aanpak. Rondom de zeven begrippen vrijheid, politiek, elite, realisme, massacultuur, onderbewustzijn en melancholie assembleerde ze moderne kunst uit de collectie van het Centraal Museum. Maar het zit hem niet alleen in de combinatie van werken. Om je brein echt te laten knetteren Charley Toorop, Boeren, Rechts de naar straatkunst neigende wandschildering van Willehad Eilers. DEA RIJPER liet ze de achtergrond ook onder handen nemen: zeven hedendaagse kunstenaars kregen carte blanche om de witte muren van het museum naar gelang het thema te bewerken. Dat was best eng, biecht Knol op. Je weet toch niet wat zo n kunstenaar gaat doen en of het wel bij de werken past. Maar goed, als je de standaard van de museale white cube wilt doorbreken, moet je die controle willen opofferen. Volgens Knol was het thema politiek het spannendst. De in 1981 geboren Willehad Eilers maakte voor dat thema een enorme, oplopende wandschildering in rood en zwart. De naar straatkunst neigende muurschildering, met onderdelen als aan ballonnen geknoopte messen en een opengespleten paard, eist genadeloos de aandacht op. Toch bluft het werk de indringende portretten van Pyke Koch en Marlene Dumas die er overheen hangen niet af, integendeel: het vormt eerder een prikkelende synthese. Zo goed als bij politiek werkt het niet in elke zaal. Bij de minder brede thema s is ook minder ruimte voor contrast: het thema elite, waarbij schilderijen van Carel Willink, Nicolaas Maes en Pyke Koch hangen, zijn te gelijkgezind om de toeschouwer anders te laten kijken. De achtergrond, die Henri Jacobs invulde met bijpassende kleurvormen, complementeert het geheel alleen maar, zonder nieuwe vragen op te roepen. Hetzelfde geldt voor het thema onderbewustzijn. Roland Sohier maakte boven in de zaal schitterende tekeningen en collages, die zelfs in kleur en vorm overeenkomsten vertonen met het werk uit de collectie. Maar achtergrond en kunstwerken geven elkaar te veel ruimte en respect: het is allemaal te beleefd. Statements versus beleefdheid Jammer, want tenslotte is de expositie wel een statement tegen de gebruikelijke manier van tentoonstellen. En statements gaan meestal niet goed samen met beleefdheid. Knol publiceerde in december 2006 al een pleidooi voor een anti-elitair museum in NRC Handelsblad. Dat was gericht aan de Nederlandse museumdirecteuren, die zouden weigeren uit hun ivoren toren te komen. Wat dat betreft is Standpunten een concrete stap in de goede richting, maar voor de reguliere museumbezoeker mag het wel een tandje hoger. Per slot van rekening heeft Tate Modern in Londen al sinds 2000 een thematische indeling. Ook leuk: 6 maart opent de expositie Martian Museum of Terrestial Art in de Londense Barbican Art Gallery, waarbij zogenaamde marsmannen moderne kunst van aardbewoners naar eigen inzicht rangschikken. Mars is misschien wat ver, maar Nederlandse musea zouden er zeker bij gebaat zijn wat meer naar Engeland te kijken. 1 Standpunten, Centraal Museum Utrecht, tot en met 8 juni Soul Badu preekt zonder te preken Job de Wit Ze neemt haar tijd, maar met haar nieuwe cd bewijst de Amerikaanse zangeres Erykah Badu dat dat een goede reden heeft. New Amerykah Part One (4th World War) (Motown/Universal) is de meest eigenzinnige en funky soulplaat in lange tijd. Het is ook het ongemakkelijkste album van de Texaanse. New Amerykah gaat over misstanden in de VS, drugsmisbruik en de oorlog in Irak. Prekerige liedjes hoef je niet te verwachten van Badu, die de chaos weet te vangen in een soms claustrofobisch geluidsbeeld van beats en samples. Haar muziek sluit beter aan bij de experimentele hiphop van The Roots dan bij loungen met een soulmuziekje. Badu s grote kwaliteit is dat ze dankzij haar krachtige soulstem en songschrijverskwaliteiten het experiment een breder draagvlak weet te bieden. New Amerykah is geen zware zit; de funk is te aanstekelijk. Een van de mooiste songs is Telephone, een sfeervolle ballad ter nagedachtenis aan J Dilla, de in 2005 overleden hiphop-producer waar ze mee samenwerkte. 1. RECENSIE POP ZWEEDSE ZANGERES LYKKE LI IS TE GOED OM OP TE WACHTEN Job de Wit Begin dit jaar speelde de Zweedse zangeres Lykke Li op het EuroSonicfestival in Groningen. Inmiddels heeft ze ook een album uit in Zweden, vooralsnog zonder zicht op een release daarbuiten. Youth Novels (LL/ import) is echter veel te goed om daar op te wachten, zeker in een tijd waarin je een cd met een paar muisklikken in huis haalt. Haar dunne stemmetje moet je kunnen hebben, al kan het juist ook een grote aantrekkingskracht uitoefenen. Youth Novels is een razendknap geproduceerde popplaat. Met voornamelijk akoestische instrumenten klinken Lykke Li s aanstekelijke liedjes net zo modern als de hipste creaties. Kleine moeite, groot plezier.. Boy George ontkent alles Boy George ontkent een Noorse man in zijn appartement opgesloten en vastgebonden te hebben. Dit vertelde hij gisteren voor de Engelse rechtbank. De man zou langs zijn gekomen om voor foto s te poseren. NU TE ZIEN IN: AMERSFOORT: Grand, : Pathé Tuschinski, Pathé De Munt, Pathé Arena, ARNHEM: Rembrandt, BEVERWIJK: Cineworld, DELFT: Mustsee, DEN HAAG: Pathé Scheveningen, DRACHTEN: Bios, EDE: Cinemec, EINDHOVEN: Pathé, ENSCHEDE: Cinestar, GRONINGEN: Pathé, Euroborg, HAARLEM: Brinkmann, HILVERSUM: City, LEEUWARDEN: Cinema, LEIDEN: Lido, MAASTRICHT: Minerva, NIJMEGEN: Calypso, ROTTERDAM: Pathé De Kuip, Cinerama, SCHAGEN: Cinemagnus, SPIJKENISSE: Arcaplex, TILBURG: Mustsee, UDEN: Take Ten, UTRECHT: Movies, VLISSINGEN: Cinecity, ZOETERMEER: Utopolis

14 14 Dagblad De Pers ZWEEDS RAADSEL: een zekere stralen schaamte zangstem MIKADO 4 Puzzel drinkbakje grappenmaker zuurdeeg draaggestel kloosterzuster jonge vent forum takje 6 plant 1 staat van de USA grap vlug deel van een vinger wreedaard inwendig orgaan uitrusten prul land in Z- Amerika toejuichen houtsoort kledingstuk vis 2 SUMBRERO CRYPTOGRAM HORIZONTAAL: 1. De steen van een ronddolende uitblinker (8); 4. Uiting van commerciële ironie (8); 6. De zanger komt terug en maakt zich dik (4); 8. Bij herhaling een muzikaal snuifje (7); 9. Achter een insect in de buurt (4); 10. Het geheugensteuntje vindt de reder min (8); 11. Niet verstrooid? Dan ben je erbij! (8). VERTICAAL: 1. Vrouwelijk stel aan een motor (6); 2. Het vlas wordt bewerkt in een gekleurde Duitse file (6); 3. Register met succes (7); 5. Bekende Nederlander met een werkende vrouw (7); 6. Zie je ze eenmaal in de stad Kopenhagen? (6); 7. De som van een spin in de slaapkamer (6). Kakuro & Sumbrero OPLOSSINGEN VAN GISTEREN Cryptogram HORIZONTAAL: 1. Zangstuk; 4. reukloos; 6. rund; 8. passage; 9. goot; 10. nadenken; 11. zee-engte. VERTICAAL: 1. Zuring; 2. gekapt; 3. trossen; 5. standje; 6. rennen; 7. doende. Zweeds -g-p-o-mmisschien -eta-mode scala-nis -h-mak-tlek-salet -lak-bora benaderen -nor-link DOCHTER Brainsnack 15,52 gram. Het getal na de komma krijg je door de cijfers van het getal voor de komma om te draaien en er 1 bij op te tellen. 15 wordt 51+1= Kakuro van gisteren In welke volgorde, van de bovenste tot de onderste, zijn de mikadostokjes vrij op te rapen? Bij onderstaande kakuro vormen de getallen in de zwarte driehoekjes de som van cijfers van 1 tot en met 9, die horizontaal of verticaal in de aangrenzende vakjes worden ingevuld. De Sumbrero links is een drieweg-kakuro waarbij de getallen in de driehoekjes de som vormen van cijfers, die verticaal of diagonaal in de aangrenzende witte vakjes moeten worden ingevuld. De 0 doet helemaal niet mee. Per som mag elk cijfer maar één keer voorkomen. Dus bijvoorbeeld: 4=1+3 of 3+1, maar niet 0+4, 4+0 of Sumbrero van gisteren SUDOKU SUDOKU SUDOKU KAKURO LETTERMATCH - 18 Opl. vorige: A1/B2 A2/B3 A3/B7 A4/B1 A5/B4 A6/B5 A7/B6 Voorbeeld: + = Bij onderstaande opgave zijn de letters van een woord in twee stukken gesplitst. De gedeelten in reeks A zijn in de juiste volgorde blijven staan, de afgesplitste delen staan in reeks B door elkaar. Doel van dit spel is de afbeeldingen uit reeks B in te kleuren in de afbeeldingen uit reeks A, zodat de vier letters dan samen een woord vormen. Welk woord is dat? Hierboven staan de letters van het alfabet afgebeeld zoals ze in dit spel gebruikt worden. Puzzelland LEZERS COLUMN Een bloedeloos leven mijncolumn@depers.nl Margarita Hoek Bijna alle velletjes om mijn nagels heb ik al losgetrokken. Dat moet gewoon. Eerst pulk ik eraan met mijn nagels tot ze weerloos bloot liggen en dan mogen mijn tanden het afmaken. Iets in mij - wat heel goed mijn moeder kan zijn - zegt afblijven! Ik voel er verlekkerd nog eentje, zo n overbodig flebbertje. Alleen deze dan nog. Het is de laatste, ik beloof het. ( Afblijven! ) Pulken, scheuren au. Ja hoor, bloed. Nu pas houd ik op, de stalen smaak van nederlaag en verlossing in mijn mond. Ik weet niet waarom ik het doe. Vroeger was het trouwens veel erger, het groffe geschut. Ik beet nagel. Ik rookte m n longen donkerbruin. Actief en passief. Dat ging toen nog redelijk zonder staatsinmenging. En ik had ook vreetbuien. De wereld draait op orale fixaties, we reageren ons af met hand en tand. Toch beschouw ik mezelf als redelijk gezond. Het is maar waar je het mee vergelijkt. Al die enge dwangneuroses en verslavingen die we bij elkaar analyseren, die doen een ticje hier en frustratietje daar verbleken tot kleinzielig en alledaags. En dat beetje doe-het-zelfletsel? Kom nou toch. Toch blijft er iets aan me knagen. Neem nog een stukje chocola. Ik heb niet altijd controle over mezelf. Dat is frustrerend. Dus geef ik mezelf op m n donder met een nagelriem. Au. Zo kan je lekker vicieus bezig zijn. Onderwijl zit ik op internet te wroeten. Mijn ogen blijven hangen achter een naam. Die bekende Italiaanse journalist en cartoonist, die ik een paar maanden geleden bij een gemeenschappelijke vriend in Umbrië heb leren kennen. Het was zo n ontmoeting die je het gevoel geeft midden in het leven te staan. Met hem te kunnen praten was een buitenkansje. Hij ligt nu onverwachts op sterven en zegt doodleuk tegen bovenstaande vriend, die dit heel persoonlijk in zijn website optekent, dat hij alles heeft gedaan en goed doorleefd doodgaat. Hij heeft er vrede mee. Ik kijk naar mijn vingers. Ze kijken treurig terug met roodomrande nagels. Rustig maar, zeg ik tegen ze. Een bloedeloos leven. Dat is pas erg. 1

15 Perspectief Dagblad De Pers 15 VANDAAG: MODE/LIFESTYLE/GAMES Hollands ontwerp Nederlands grafisch ontwerp staat internationaal bekend als nuchter, creatief en vooruitstrevend. De Japanse Tomoko Sakamoto besloot de bundel Super Holland Design samen te stellen over de opvallendste ontwerpers van dit moment. Het boek is af. Lost, het spelletje Bij het overzetten van de tv-serie Lost naar een game blijft een hoop moois liggen. Hitchcocks basisregels voor het creëren van spanning doen het in een spel maar ten dele. Hoe vertaal je suspense van het witte doek naar de Xbox? Producent Gadie Pollack geeft tekst en uitleg. Talent uit Eindhoven Gerenommeerde designblogs prijzen het flexibele gordijn, de Magnetic Curtain, van productontwerper Florian Kräutli de hemel in. Zelfs zelfverklaard mode-icoon Kanye West blogt mee en is fan van de 23-jarige designer uit Eindhoven. Een miniinterview REUTERS Een jaartje ouder Ouwelijke kleding wil de fashionista van boven de 50 niet. En in frivole kleding heeft ze geen zin meer. Wat blijft er over? Op pad met een 62-jarig fashion victim. up16

16 16 Perspectief Design Nederlandse grafisch ontwerpers doen het goed Koop mij nu, fluistert het bijzondere etiket Het langverwachte boek Super Holland Design is eindelijk uit in Nederland. Over hedendaags Nederlands grafisch ontwerp, creatieve vrijheid en conservatieve Duitsers. Geneviève van Velzen Ze trekken de consument over de streep: chique verpakkingen, fraai vormgegeven etiketten met net dat ene bijzondere en aansprekende lettertype. De vormgeving zorgt ervoor dat de consument zijn portemonnee trekt en met volle overtuiging denkt: Ja, ik koop dit product. Dat ene lettertype of die afwijkende opmaak is het eindresultaat van een ongrijpbaar en bijna ondefinieerbaar gevoel dat een producent de wereld in wil sturen. Denk, voel en lees jong en hip als je bijvoorbeeld de brochure van de ipod bekijkt. Wie denkt dat dit onderwerp een ver-van-mijn-bed-show is, heeft het mis. Een stap buiten de deur en de gemiddelde consument wordt gebombardeerd met etiketten die zachtjes fluisteren koop mij nu. Internationaal doen ontwerpers die binnen de Nederlandse traditie van grafische vormgeving zijn opgeleid, het goed. De stijl van contemporaine Nederlandse grafische ontwerpers is wereldwijd herkenbaar. Effectief, nuchter, experimenteel, zonder visuele schoonheid uit het oog te verliezen zijn de vier karakteristieken die het zogenoemde Dutch Graphic Design internationaal mee krijgt. Over de stroming Dutch Graphic Design is onlangs het boek Super Holland Design verschenen, de langverwachte opvolger van de bestseller Holland Design van de Spaanse uitgeverij en het ontwerpbureau Actar uit Barcelona. Experimenteren Net als voorganger Holland Design is Super Holland Design een bundel vol kleurrijke ontwerpen. Het boek is onderverdeeld in tien hoofdstukken waaronder een hoofdstuk over Political Graphics. Uitgeverij Actar presenteert via Super Holland Design het werk van bekende en minder bekende grafisch ontwerpers. De Japanse Tomoko Sakamoto is de samensteller van het 416 pagina s tellende boek. Grafische vormgeving heeft dezelfde functie en waarde als architectuur. Net als bij architectuur draait het om het overdragen van informatie aan degene die naar het ontwerp kijkt. Voor Super Holland Design ben ik op zoek gegaan naar de meest opvallende en opwindende Nederlandse ontwerpers van dit moment. Het is haar opgevallen dat grafisch ontwerpers hier durven te experimenteren. In Nederland is er onder opdrachtgevers veel meer begrip voor hedendaags grafisch ontwerp. Hierdoor krijgen ontwerpers de ruimte om te experimenteren en nieuwe uitdagingen aan te gaan. Traditie Herman van Bostelen is een van de ontwerpers wier werk is opgenomen in het boek. Samen met de Designpolitie en ontwerper Lesley Moore maakt hij Gorilla, een beeldcolumn die dagelijks verschijnt in de Volkskrant. Hij is het met Sakamoto eens. Het is opvallend dat Nederlandse grafisch ontwerpers zich op een hoog niveau bevinden. Het komt door een vrijheid die in de meeste andere landen ontbreekt. In Nederland is de vrijheid om te experimenteren traditie geworden. Liefde Naast Nederlandse namen staan er opvallend veel buitenlandse achternamen in Super Holland Design. Hoezo? Nederlands ontwerp zou je veel breder moeten zien, zegt Sakamoto. Het gaat om designers die een speciale band hebben met Nederland. Designers die geboren zijn in Nederland, maar ook grafisch ontwerpers die in Nederland hebben gestudeerd of gewerkt. De Duitse Julia Müller studeerde in 2004 af aan de Rietveld Academie in Amsterdam. Müller is in Amsterdam blijven hangen en werkt regelmatig samen met ontwerper Arjan Groot. In Super Holland Design staat hun nieuwe tatoeagetaal waarbij geliefden tattoos en moedervlekken kunnen uitwisselen als ultiem bewijs van liefde. Over de Nederlandse sfeer: Ik voel mij een Nederlandse ontwerper omdat ik hier ben opgeleid. In vergelijking met Duitsland mag er hier meer geëxperimenteerd worden. In Duitsland zijn ze conservatief. 1 Super Holland Design van Martin Lorenz en Orioe Rigat. 50-plus Daar begin ik op mijn leeftijd niet aan Oma draagt Mode is niet alleen voor meisjes van 25. Ook oudere vrouwen willen zich leuk kleden. Dat is niet makkelijk want ze voelen zich te oud voor shirtjes zonder mouwen maar bloemetjesjurken komen de kast niet in. Ana Karadarevic Kijk: Gerry Weber. Een merk voor senioren. Marianne Bernard (62) staat voor een rek met veel zwarte en donkerblauwe kleding. Ze shopt een ochtendje met de verslaggever in Amsterdam, de eerste stop is de Bijenkorf. Bernard, gepensioneerd maar nog een dag per week werkzaam als secretaresse, kijkt naar een korte zwarte blazer met witte randen. Dit vind ik leuk. Maar volgens een vriendin kleed ik me af en toe al tuttig. Laat ik het maar niet doen. Voor vrouwen van boven de vijftig is het lastig om betaalbare, leuke en goed passende kleding te vinden, zeggen zij zelf. Ze winkelen amper meer bij grote ketens, maar vooral in boetiekjes en andere winkels waar aandacht is voor de wensen van de oudere consument. De grote winkelketens hebben weinig aandacht voor oudere vrouwen. Ze hebben de slag gemist, stelt Michiel Scheffer, lector Modemanagement aan de Saxion Hogescholen. En dat terwijl vijftigplussers geld te besteden hebben. Het is de naoorlogse generatie die de vruchten heeft geplukt van de enorme toename van de welvaart. En de beige regenjas die bij ouderen leek te horen zoals de seniorenpas, dragen deze vrouwen niet. Vijftigplussers kleden zich alsof Wij zijn de eerste ouderen die zich jeugdig blijven kleden ze nog veertig zijn, zegt modedeskundige Scheffer. De 61-jarige Marijn ten Holt bevestigt dit. De humanistisch raadsvrouw kleedt zich naar eigen zeggen niet oud en tuttig, dus: Geen blouses met kraagjes of jassen met gouden knopen. Ten Holt denkt dat ouderen zich kleden zoals ze dat gewend waren voor hun dertigste. Mensen van mijn generatie waren tieners in de jaren zestig. Wij zijn de eerste ouderen die zich jeugdig blijven kleden. We zijn gewend aan spijkerbroeken, terwijl de oudere generaties vijftigplus-.. ECO ECO-OKEE AFTIPPEN. Ode aan majoor Bosshardt (1) Het Leger des Heils presenteert volgende week voor het eerst shirtjes binnen de eigen kledinglijn We weten ondertussen allemaal dat roken dodelijk is, kanker en erectiestoornissen kan veroorzaken. Maar hoe zit het met de schadelijke gevolgen voor Moeder Natuur? Bij de productie van een peukie wordt onder andere een cocktail van chemicaliën gebruikt om een sigaret die heerlijke én verslavende smaak te geven. Volgens de milieumaffia begint het vervuilen pas echt als de roker allang afscheid heeft genomen van zijn geliefde saffie. De sigaret belandt op straat, via het regenwater komt de peuk in het riool en uiteindelijk in de rivier. Is dít dan het moment dat de langverwachte milieuvriendelijke sigaret wordt geïntroduceerd? Een sigaret die gerold.. Ode aan majoor Bosshardt (2) Er worden ook zes unieke Tribute to majoor Bosshardt-shirtjes geveild in de Rotterdamse Bijenkorf. En er kan worden geboden op een dagje Amsterdam in de voetsporen van wijlen de majoor. is in ecovriendelijk papier en waarvan de filters gemaakt zijn van organisch spul? Nee is wel het geboortejaar van de Boodi, de eerste draagbare en ecovriendelijke asbak. De Brit Tony Jones, de man achter het product, wil rokers met de Boodie een handig alternatief bieden voor plastic asbakken. De Boodi is gemaakt van hoe kan het ook anders gerecycled materiaal en recyclebare en biologisch afbreekbare materialen. De buitenkant van de draagbare asbak is van karton, de binnenkant van het pakje is bedekt met een laagje klei. En als klapper op de vuurpijl: de eco-asbak kan herbruikt worden. Hoe het werkt? Plaats de brandende sigaret in het doosje, dekseltje erop en klaar. Het is een oude truc, maar werkt wel. De Boodi kan vijf normale sigarettenpeuken aan. Het is dus geen fijne of efficiënte ecogadget voor liefhebbers van havanna s. Jammer, maar nu niets aan te doen, zegt Jones. In de toekomst komt er een Boodie voor havanna s, belooft hij. 1 Olsens schrijven modeboek Mary-Kate en Ashley Olsen gaan een koffietafelboek schrijven over mode. Influence gaat het boek heten dat in het najaar uitkomt.

17 Perspectief 17 Spullen spotten Stoplichten BERT VERHOEFF/HH PIM RAS/HH Joost Alferink Al het kunstmatige licht om ons heen wordt de komende jaren vervangen door het veel duurzamer en energiezuinige LED-licht. Net als met de introductie van de spaarlamp zal dat gaan leiden tot heel nieuwe toepassingen en daardoor kan het totale energieverbruik toch weer toenemen in plaats van afnemen. Alles heeft een keerzijde. Voordat er sprake is van écht nieuwe toepassingen gaat het vooral om de vervanging van bestaande (gloei)lampen. De lampen die heel veel branduren maken en op lastig te onderhouden plekken hangen zijn het eerst aan de beurt. Een mooi voorbeeld is het verkeers- of stoplicht. De meeste verkeerslichten werken 24 uur per dag en ze hangen op moeilijk bereikbare plaatsen boven het voortrazende verkeer. Dus zie je nu vooral stoplichten met LED-lampjes verschijnen. En daar is iets bijzonders mee aan de hand. Gloeilampen zijn door hun productieproces cirkelvormig en daardoor is het vertrouwde stoplicht ook rond. Als je dan van het verkeerslicht een pijl of poppetje wilt maken moet je de rest van het licht afplakken zodat alleen pijl of poppetje zichtbaar blijft. LED-lampjes zijn óók cirkelvormig maar veel kleiner. Een LED-verkeerlicht bestaat uit een groot aantal kleine lampjes. Met die lampjes kun je nu ook vierkante stoplichten maken. Maar veel mooier zijn pijlvormige of poppetjesvormige lampen, dan is er helemaal geen zwarte maskerfolie nodig. Zo wordt de vooruitgang ook in de vorm zichtbaar. 1 geen heupbroek sers vroeger bloemetjesjurken droegen. Onlangs schafte Ten Holt een legging en een bijpassende jurk aan. Maar zij zal niet alles kopen wat in winkels hangt. De afgelopen jaren hing er een soort kinderkleding in de rekken, denk aan shirtjes met pofmouwtjes. Daar begin ik op mijn leeftijd niet aan. Tot 45 jaar kun je nog frivole kleding kopen, zegt de 50-jarige Carien Stephan, onderzoeker bij Vilans. Na je 45e houdt het een beetje op als je niet in te korte truitjes en heupbroeken wilt lopen. Ik koop mijn kleding bijvoorbeeld bij Edgar Vos, maar niet iedereen kan zich dat veroorloven. Maison de Bonneterie is een winkel met dure merken als Dolce & Gabbana en Burberry. Op de achtergrond klinkt rustige muziek, te zacht om precies te horen wat het is. Marianne Bernard loopt naar de eerste verdieping, de trap is bekleed met dik tapijt. Het is hier rustig en beschaafd, met volwassen verkoopsters die verstand hebben van de kleding die ze verkopen. Ouderen winkelen hier graag. Vijftigplussers hechten aan een goed contact met de verkoper, zegt deskundige Scheffer. Als deze de klant goed helpt, keert de oudere terug om er weer geld uit te geven. De meeste winkels letten de laatste tien jaar vooral op het drukken van de kosten, bijvoorbeeld door zo jong mogelijk personeel aan te nemen. Ouderen willen niet aan een ongeïnteresseerde jongere uitleggen wat ze zoeken, aldus Scheffer, ze hebben meer vertrouwen in een leeftijdgenoot om hen te adviseren. Na je 45e houdt het een beetje op als je niet in te korte truitjes wilt lopen De verkopers van Maison de Bonneterie zijn allemaal ouder dan veertig. Ze staan onopvallend enkele meters van klanten vandaan, gespitst op eventuele vragen. Bernard raakt een lang beige vest aan. Voel eens: zacht hè? Voor goede kasjmier truien moet je hier zijn, adviseert ze. Het vest kost ongeveer 300 euro. Bernard koopt nooit kleding in deze winkel. Erg duur, oordeelt ze. Op naar een goedkopere winkel dan. Verderop in de straat staat een vestiging van Hennes & Mauritz. Bernard pakt een zwarte jurk uit het rek. Kijk eens! Een mooie little black dress. Ze voelt aan de stof. Oh, maar het is niet helemaal goed gestikt. De afwerking is niet goed. Van oudsher gaven ouderen in Nederland niet veel geld uit aan mode, volgens Scheffer. Een vijftigplusser spendeerde enkele jaren geleden gemiddeld nog geen 800 euro per jaar aan kleding. Mensen tussen de 25 en 30 jaar gaven zo n euro uit. Scheffer heeft de indruk dat ouderen meer geld besteden aan wat zij aantrekken. Hij wil dit onderzoeken, in een samenwerkingsverband tussen Saxion Hogescholen en het Amsterdamse mode-instituut AMFI. Bernard koopt wel eens duurdere kleding. Ik loop af en toe in de PC Hooftstraat terwijl ik tegen mezelf zeg: alleen kijken, alleen kijken. Maar soms zwicht ik toch en loop ik een winkel binnen. Ik heb meerdere paren schoenen bij Shoebaloo aangeschaft. Dit is een winkel met schoenen van merken zoals Gucci, Prada en Marc Jacobs. Bernard heeft enkele tientallen paren dure schoenen in haar kast staan. Zitschoenen, die doe ik aan wanneer ik uit eten ga en weet dat ik er niet ver op hoef te lopen. Van de auto naar het restaurant en weer terug. 1. PLOP ANNO DOMINI Cor Hospes 111 Een vreemdeling in vinologenland. Of hoe Cor Hospes de veritas in de vino vindt.. Armani in tienerkleding Dit winterseizoen komt het kledingmerk Giorgio Armani met Armani Teen voor kinderen tussen de acht en zestien jaar.. In Portugal maken ze port. En bij port knabbel je aan een stukje stilton. Leerde ik tijdens mijn studententijd van een jaarclubgenootje dat was opgegroeid in Aigle en Barbour. In Portugal fabriceerden ze ook gewone wijn, vertelde hij, maar die was even triest als de veel geroemde fado. Portugees rood smaakte naar doorweekte sigarendoosjes, Portugees wit verbrokkelde je tandglazuur. Suikerzoete rosé brouwden ze er ook in malle Matheusflesjes. Dat veranderde toen Portugal toetrad tot de Europese Unie, waarmee het land een zilvervloot vol landbouwfondsen binnenhaalde. Wijnmakers gingen met dat geld en masse hun bespinragde wijnkelders pimpen. Gelukkig besloten ze tegelijkertijd niet hun inheemse druiven in te ruilen voor internationale allemansvriendjes als syrah, merlot en chardonnay. Ze bleven liever trouw aan Maria Gomes, Tinta Barroca, Bastardo en vijfhonderd andere inheemse druivennamen. Daar moest ik maar eens een aantal van proberen. Dus plukte ik een Portugees uit het AH-wijnschap: Domini 2004 uit de portstreek.. Etnische sneakers (1) De sportschoenenlijnen Africankicks en WestIndiankicks van African Kicks Group komen naar Europa. Op de gympen zijn vlaggen van Afrikaanse en Caribische landen gedrukt. Douro. De fles was gezegend met een kek plakkertje om de buik. Op het etiket helaas niks over Bastardo s, Maria s en andere rassen. Ook geen woord over neuservaringen en mondsensaties. Dan maar zelf een fikse snuif en dito slok. In mijn neusholten kropen direct pruimen, bramen en de geur van natte herfstbladeren. Over mijn tong rolden evenzo pruimen en bramen, en hé, proefde ik daar geen zweempje koffie, op de hielen gezeten door een schaduw vanille? Nog feestelijker: de wijn kwam helemaal los bij kruidige hachee, en doet dat vast ook bij boeuf bourguignon of ander stooflekkers. Bij een brokje Parmezaanse kaas, oud belegen Hollands of schaaltje blauwschimmel bleek de Domini evenzo aangenaam gezelschap. Maar dat ze in Portugal lekkere kaaswijn maken, ja, dat weet ik al sinds mijn studententijd. 1 Domini 2004, Douro, Domingos Soares Franco en Christiano Van Zeller, 5,99 euro.. Etnische sneakers (2) Tevens zijn de gympen voorzien van een korte uitleg over de betekenis en de totstandkoming van de desbetreffende vlag.

18 18 Perspectief BOEK RECENSIE De Aardappel is ongeschikt voor kookneuroten Geneviève van Velzen Voor wie het nog niet weet: 2008 is het internationale jaar van de aardappel. s Lands meest geliefde knol wordt in binnen- en buitenland in de schijnwerpers gezet. Die extra aandacht is hard nodig want de aardappel heeft een beschadigd imago als oubollig basisvoedingsmiddel en dikmaker. Tel daarbij de invloeden uit hippe nieuwe keukens op en de knol is uit de mode. Import-Belg met Zweedse roots chef Christer Elfving wil de aardappel nieuw elan geven met het kookboek De Aardappel. Tunnbrödsrulle Het 160 pagina s tellende kookboek is ingedeeld in subthema s. Klassieke aardappelgerechten zoals pommes dauphine en pommes duchesse worden afgewisseld met Belgisch-Scandinavisch gerechten van Elfving. In zes regels leer je Tunnbrödsrulle maken. Daarna komen mediterrane en oosterse herinterpretaties van gerechten aan bod. Aardappelen, rode paprika s, knoflook, munt, zwarte olijven, een handje koriander en je hebt een heerlijke aardappelcouscous. Of maak Thaise loempia s van flinterdunne aardappelplakjes. Hobbykok Alle recepten in De Aardappel zijn snel en bondig geschreven in maximaal veertien regels. Dat is ook meteen het minpunt van dit kookboek. De recepten zijn zo summier dat een thuiskok zonder basiskennis van kooktechnieken en keukengereedschap zou kunnen afhaken. Want wat doet een hobbykok die geen Japanse groentesnijmachine thuis heeft? Daarom een welgemeend advies: neuroten, blijf op afstand van dit kookboek. De Aardappel is geschikt voor de kookliefhebber die zich niet aan de regels van het boek wil houden. 1 Games Hitserie Lost als videospel Speel Lost met echte vijanden Hoe maak je van een succesvolle televisieserie een goed lopend videospel? Gameproducent Gadie Pollack bewerkte Lost tot game. We hebben veel gekeken naar Memento. Arjan Terpstra Hee, dit kennen we. Op het scherm van de Xbox 360 zien we een vliegtuig heftig schudden, uit elkaar vallen en in onderdelen crashen op een tropisch eiland. Als we wakker worden uit deze nachtmerrie hangt er een halve piloot ondersteboven aan een boom en is iedereen die in het vliegtuig zat naar van alles op zoek. Koffers, overlevenden, een linkerarm. De Amerikaan Gadie Pollack zit onbewogen naast het scherm, een controller losjes in zijn hand. Hij is als producent verantwoordelijk voor het videospel naar de gelijknamige serie Lost en was in Amsterdam voor een rondje promotiepraatjes. En zoals dat gaat met rondjes promotiepraatjes waarbij je de halve wereld bezoekt, is Pollack vermoeid en niet echt bereikbaar voor mijn vragen. Een complimentje over hoe de crash eruitziet ik ben nog niet begonnen met het interview is een startknop voor Pollack de Spraakwaterval, die meteen lost is in zijn promoverhaal. Pollack, ongevraagd: De game draait om een fotojournalist die achter een verhaal aanzit. Probleem is dat hij in de vliegtuigcrash zijn geheugen is kwijtgeraakt. Stukje bij beetje herinnert hij zich dingen: zijn verhaal gaat over een smokkelaar van biologischchemische geheimen. Die man loopt ook op het eiland en probeert hem te doden voordat hij zich het hele verhaal herinnert en de andere overlevers van de crash inlicht. Oké, maar wa Vanaf het begin is ervoor gekozen mensen hun eigen Lost-ervaring te geven. Het was gemakkelijk geweest om de serie als uitgangspunt te nemen en een van de hoofdrollen na te Filmtrucs die in games kunnen worden gebruikt Arjan Terpstra Wat maakt een videospel spannend? Bij Pacman was het simpel: als het spookje te dichtbij komt, wordt het de speler warm in de hals. Maar bij een adventuregame als Lost is het ingewikkelder, zeker omdat het bloedstollende niveau van de televisieserie gehaald moet worden. Om dat te behouden zou je in de game de volgende filmingrediënten in acht moeten nemen. Helaas staat de techniek gebruik van de beste suspense-filmregels in de weg. Regel 1: de kijker weet meer dan de acteurs Alfred Hitchcocks belangrijkste uitvinding: geef de kijker meer informatie over de situatie dan de acteurs op het doek hebben. Als je weet dat de moordenaar zich in de boerderij verschuilt, is het ineens een stuk enger als het meisje de voordeur binnenstapt. In een game gaat deze vlieger niet op: de kijker is ook de hoofdrolspeler in het spel, hij kan zichzelf niet opdelen. Regel 2: toon het grote gevaar pas aan het eind De speler moet zowel het eiland als zijn eigen zoektocht overleven. laten spelen. Maar dat is voor fans niet spannend omdat je al weet wat hun route is, hoe het met ze afloopt. Daarom is er een nieuw personage verzonnen die zijn eigen mysterieuze zoektocht meemaakt in de context van de televisieserie. Dus u hee Ja, we wisten meteen: als de sfeer niet klopt met de serie, hebben we een groot probleem. Belangrijk was daarom de bijdrage van de originele componist, die speciaal voor het spel zo n Een gouden truc van Stephen Spielberg: laat de haai pas zien in het laatste kwartier en suggereer de aanwezigheid van de haai met schaduwen en een eigen, herkenbare tune. In The making of Jaws legt Spielberg uit dat je maar één keer een haai met tweetonig pianomuziekje hoeft te laten zien, om met het pianomuziekje alleen voortaan het werk te kunnen doen. Ta-dum ta-dum: daar is de haai weer! Werkt in games ten dele: je kunt de omgeving spannend maken met muziek, maar uiteindelijk komt de speler alleen verder in het spel als hij het tegen iets heel concreets kan opnemen. Regel 3: strooi met MacGuffins en Red Herrings Een Mac wat? In veel Hitchcock-films wordt de kijker afgeleid van waar het zestig minuten extra muziek maakte. Als Pollack eindelijk een keer ademhaalt en een slokje water neemt, stel ik mijn eerste vraag. De bekendheid van de serie moet een grote belemmering voor de game zijn geweest. Je mag de link met de serie niet verliezen, en tegelijk zijn de gamewetten zo anders dan filmwetten (zie kader) dat je wel concessies moet doen. Welke belemmeringen kom je dan tegen? Het grootste verschil is dat je in de later om blijkt te gaan. Een groep mensen die plotseling begint te rennen, een apparaat dat er verdacht uitziet maar nergens toe blijkt te dienen, een liefdesverhaal dat er totaal niet toe blijkt te doen zijn allemaal McGuffins. Red Herrings doen hetzelfde: voorin de film brengen die het plot vooruithelpen, maar niet aan de oplossing bijdragen. Zeer goed gebruikt in het spel! werpen 13 dagen We tellen af tot de Europese Kampioenschappen Zwemmen in Eindhoven! Hét grootste internationale sportevenement dit jaar in Nederland. Zorg dat je erbij bent! Tickets en info: Hercules Dualpix Chat and Show NIEUWE WEBCAM KAN VEEL MEER DAN ALLEEN FILMEN Bijna iedereen heeft tegenwoordig wel een webcam in huis en veel laptops hebben zelfs een ingebouwde camera om vrienden en familie te kunnen zien tijdens het chatten. Omdat bijna alle webcams inmiddels van een zeer acceptabele kwaliteit zijn, verzinnen fabrikanten extra mogelijkheden om zich van de concurrentie te onderscheiden. Hercules heeft dat goed door, want de Dualpix Chat and Show kent een paar leuke trucjes. Tijdens Opwindbare camera (1) Sony heeft een prototype ontwikkeld voor een opwindbare digitale camera. Het fototoestel heeft de vorm van een bloem. het chatten kan de eigenaar van de camera namelijk een diavoorstelling starten ín beeld. De foto s hoeven dus niet naar de andere partij gestuurd te worden, maar worden in een kleiner venster getoond. Iets aanwijzen op een foto kan ook, dankzij de muiscursor die ook voor de ontvanger zichtbaar is. De Chat and Show heeft in fotomodus een resolutie van 5 megapixels en wordt geleverd met een headset. Prijs: 49,95 euro.. Opwindbare camera (2) De camera is bedoeld voor kinderen in ontwikkelingslanden waar elektriciteit en batterijen schaars zijn..

19 Perspectief 19 serie je vijand niet ziet. Er is zwarte rook, beweging in de struiken maar je weet niet wat het is. In het spel wordt de vijand wel in beeld gebracht, omdat in een spelomgeving onduidelijke dingen door de speler niet worden getolereerd. Die heeft duidelijke doelen nodig, opdrachten die hij kan afwerken en vijanden die hij kan neerslaan. En heb je We hebben veel gekeken naar de film Memento, waarin ook iemand met geheugenverlies de witte vlekken moet opvullen door op onderzoek uit te gaan. Dat is ook wat de fans interessant vinden aan de serie. Lost is aantrekkelijk omdat je erover na blijft denken, ook als de aflevering is afgelopen. Wat gebeurde er in die scène? Wat bedoelde hij of zij nou eigenlijk? Vandaar een survival-adventurespel: de speler moet zowel het eiland als zijn eigen zoektocht overleven. 1 Lost (Xbox 360, PC, PS3) Uitgelicht Online buzz rond productontwerper Florian Kräutli Zelfs Kanye West is fan van talent uit Eindhoven Online zoemt zijn naam op vooraanstaande designblogs zoals CubeMe en MoCo Loco. En nu blogt zelfs hiphopper en zelfverklaard stijlicoon Kanye West dat hij fan is van Florian Kräutli s Magnetic Curtain. Design moet altijd een functie hebben. Geneviève van Velzen Florian Kräutli (23) is misschien piepjong, vanwege zijn leeftijd wil hij niet onderschat worden als aanstormend productontwerper. En terecht. Hij ontwierp een teddybeer die licht geeft en hij gaf verstoten en misbruikte tweedehands poppen een nieuw leven als bijzetlampje. De Zwitser Kräutli heeft online inmiddels een groeiende schare trouwe fans bij elkaar verzameld. Reden: de Magnetic Curtain, een gordijn dat elke gewenste vorm kan aannemen. Een systeem van textiel, polystyreen en magneten zorgen er voor dat de gekozen vorm ook echt in vorm blijft. Kräutli: Design moet altijd een functie hebben. Het draait om de vraag: heeft de wereld dit nodig? Is het belangrijk? De Magnetic Curtain kwam door zijn eigen kritische selectieprocedure. Dit gordijn kan simpelweg meer dan een gewoon gordijn. En dat is de noodzaak van dit product. De online aandacht die volgde kwam totaal onverwacht, zegt hij. Hij reageert zelfs een beetje zenuwachtig op de eerste media-aandacht. Het heeft zich verspreid als een olievlek van blog naar blog. En nu ook Kanye West op zijn blog. Ik ben er erg blij mee. Van het gordijn bestaat momenteel alleen een prototype, maar op speciaal verzoek wil Kräutli best een tweede exemplaar maken. Hij heeft andere ambities. Ik wil dat het gordijn beschikbaar wordt voor het grote publiek. Momenteel ben ik in gesprek met producenten in Italië. 1 Florian Kräutli was verbaasd over de online aandacht voor zijn ontwerpen... RECENSIE GAMES JAPANSE KRIJGER OVERLEEFT GEDATEERD SPELSYSTEEM Danny Wagenaar Voor wie een onvergetelijke sprookjeswereld wil betreden, maar niet beschikt over vingervlugge reflexen, zijn er tactische rollenspellen. De laatste toevoeging aan het genre is de Xbox 360-titel Lost Odyssey. Je speelt een krijger met geheugenverlies die worstelt om de zin van zijn bestaan te hervinden. Natuurlijk zit er een kwade macht achter zijn kwelling. Hoog tijd om op pad te gaan. Een goed gekozen team van artiesten tilt beeld, geluid en verhaal naar een hoger plan. Hierdoor vergeef je de makers het vrij gedateerde spelsysteem. Lost Odyssey is een flinke pil en ouderwets qua speelstijl, maar als je dat niet erg vindt, is dit Japanse epos absoluut de moeite waard. Kopen. Gamer geen nerd op werk Gamers zijn een meerwaarde voor elke organisatie. In een onderzoek van IBM bleek dat gamers een belangrijke toevoeging op de werkvloer zijn, vanwege hun resultaatgerichtheid en leergierigheid.

20 20 Dagblad De Pers Media Zaterdag 8 maart begint het zesde en laatste seizoen, morgen de voorpret. Maffia-epos Een heel weekend met The Sopranos Maarten Bloem Het is misschien wel het beste dat ooit op televisie is verschenen: The Sopranos. De serie rond maffiabaas Tony Soprano, zijn familie en zijn werk kent een trouwe schare fans over de hele wereld, ook in Nederland. Dat is niet te danken aan de Nederlandse televisiezenders. Die zijn altijd wat slordig omgesprongen met het maffia-epos. In 1999 waagde Net5 een eerste poging met uitzenden. Dat gebeurde zo slordig, op verschillende dagen en op wisselende tijden, dat succes uitbleef. De VARA nam toen het stokje over. Het ene jaar wel een seizoen, het andere jaar weer niet, en dan ook nog heel laat op een doordeweekse avond. De serie kreeg geen eerlijke kans. Enfin, het is beter te focussen op het goede nieuws. Dit weekend bijvoorbeeld zendt de VARA heel seizoen vijf nog een keer uit. Je kunt dus kiezen: of vrijdag en zaterdag een marathonsessie houden, daar leent deze serie zich overigens uitstekend voor, of de videorecorder lekker laten snorren. Na het marathonweekend is iedereen dan weer helemaal klaar en bij voor het zesde en laatste seizoen van The Sopranos. Dat is vanaf 8 maart te zien bij de VARA. 1 Ned3, Morgen Radiobio Jock spaart niemand Rob Stenders: talentvolle mazzelaar Stenders Leesvermaak is een radiobiografie geworden. Dj Rob Stenders gunt in het boek de lezer een kijkje in de keuken en spaart daarbij niemand. Ook zichzelf niet. Maarten Bloem Ontspannen staat radio-dj Rob Stenders in een voorjaarszonnetje te tafelvoetballen op het parkeerterrein van het tv-bedrijf van Reinout Oerlemans, Eyeworks. De 3FM-dj heeft net twee uur radio gemaakt op zijn eigen digitale radiostation KXradio dat in hetzelfde pand huist. Daar geeft hij toe dat het schrijven van zijn biografie nogal een bevalling was. Als je begint is zoiets leuk, maar na een half jaar weet je het wel. De pennenvrucht die de goedlachse jock heeft afgeleverd is een echte radiobiografie. Doorspekt met radiofeiten, radiovetes en bij vlagen hilarische radio-observaties. Verwacht dus geen boek over de diepere zielenroerselen van Stenders of de relatie met zijn moeder. Dat was een bewuste keuze. Ik schrijf alleen maar op wat ik via de radio al een keer de wereld in heb gegooid, en dat is heel wat. Dat het boek Er gaat toch wel een aardig mens schuil achter de nerd, de randdebiel daardoor waarschijnlijk maar een klein publiek aanspreekt deert hem niet. Het is leuk voor mensen die van popradio houden. Het boek neemt de lezer mee van Stenders begincarrière tot aan het heden. En passant speelt de dj open kaart over zijn karakter, dat een ruim spectrum beslaat. Van schuchter, socialistisch bevlogen tot opportunistische randdebiel, Stenders herbergt het allemaal. Zijn karakter en manier van radio maken zorgen voor talloze conflicten die in het begin van Stenders carrière worden opgelost met een beproefd recept: naar huis, deur op slot en telefoon van de haak. Meestal kwam er dan weer werk zijn kant op. Waarschijnlijk omdat ik toch een unieke manier van radio maken heb. Zo werd mij tenminste voorgehouden, vertelt Stenders. Trouwens, ook wel omdat mensen dachten: er gaat toch wel een aardig mens schuil achter de nerd, de randdebiel. Dat heeft mij vaak gered. Ik heb daar ook van geprofiteerd hoor, toen ik dat doorkreeg, grinnikt hij. Stenders manier van werken zou later de weg vrijmaken voor dj s als Nederland 1 Nederland 2 Nederland 3 RTL 4 RTL 5 17:00 KRO Kindertijd 17:01 Moomin 17:25 Sesamstraat 17:59 EénVandaag 18:00 NOS Journaal 18:20 EénVandaag 18:35 NOS Gesprek minister-president 18:45 NOS Sportjournaal 19:00 Lingo 19:25 De dorpsdokter 20:00 NOS Journaal 20:30 Opgelicht?! 21:25 Schone schijn 22:05 TROS TV Show 23:00 Pauw & Witteman 23:55 NOS Journaal RTL 7 RTL 8 SBS 6 Net 5 Veronica 17:45 The A-Team 18:40 Law & order 19:40 De Pfaffs 20:20 RTL Voetbal: Eredivisie Live: Vitesse - VVV Venlo 22:45 RTL Voetbal: Jupiler League 00:00 RTL Next star of poker 17:00 NOS Journaal 17:05 De Wandeling 17:35 Dekselse dames 18:00 Mijn lieve schat 18:20 That s the question 18:50 Man bijt hond 19:20 In de knip 19:50 The Museum 20:25 Netwerk 20:50 Met het mes op tafel 21:15 De leugen regeert 22:00 NOS Journaal 22:15 Nova 22:50 Het uur van de wolf: Johnny Hoes - Och was ik maar 00:05 Cinema 2: La mala educación 01:50 Nova 17:00 Everybody loves Raymond 17:30 Oprah Winfrey show 18:20 Dr. Phil 19:10 Jouw vrouw, mijn vrouw 20:00 The nanny 20:30 Kees & co 21:00 De 10 22:00 Airport 22:30 As the world turns 23:20 Oprah Winfrey show 00:10 4 in het land 17:10 NOS Jeugdjournaal.nl 17:18 Mr. Bean, the animated series 17:30 Kika & Bob 17:48 SudoKidz 18:00 De Daltons, de jongensjaren 18:25 Het Klokhuis Magazine 18:45 NOS Jeugdjournaal 19:00 ONM 19:21 NOS Journaal 19:30 De wereld draait door 20:25 Bij ons in de PC 21:00 De Lama s 21:40 Thank God it s Friday 22:30 NOS Sportjournaal 22:45 NOS Journaal 22:55 Slag om Pampus 23:45 Missing without a trace 00:30 Marathon: The Sopranos 17:35 Monk 18:30 Hart van Nederland - Vroege editie 18:45 Shownieuws - Vroege editie 19:00 Sinbad: Legend of the seven seas 20:30 Dancing queen 22:30 Hart van Nederland - Late editie 22:45 Piets weerbericht 22:50 Shownieuws - Late editie 23:20 Bullit Premier League Darts :50 White rush 17:05 As the world turns 18:00 RTL Nieuws 18:15 Editie NL 18:35 RTL Boulevard 19:30 RTL Nieuws 19:55 RTL Weer 20:00 Goede tijden, slechte tijden 20:30 Around the world in 80 days 22:45 4 in het land 23:10 RTL Nieuws 23:20 RTL Weer 23:25 Jouw vrouw, mijn vrouw 00:20 RTL Boulevard 17:15 Will & Grace 17:40 Gilmore girls 18:30 Charmed 19:25 McLeod s daughters 20:30 Cruel intentions 22:30 Out of sight 00:50 Cherish. 17:30 The best of Jensen! 18:30 The king of Queens 19:00 Dharma & Greg 19:30 De Gouden Kooi 20:00 PostcodeLoterij: Deal or no deal 20:30 Mr. Deeds 22:10 The best of Jensen! 23:10 De Gouden Kooi 23:40 PostcodeLoterij: Deal or no deal 00:10 Tiësto: Elements of Life World Tour. 17:05 Totally spies 17:30 Kim Possible 18:00 Seinfeld 18:30 3rd Rock from the sun 19:00 Friends 19:25 The Simpsons 20:25 Wegmisbruikers! 21:25 Top Gear 22:30 Brainiac 23:00 Waar is De Mol? 00:00 Hot.doc: Seks is uit, porno is in 00:30 Punk d RTL Voetbal: Jupiler League, uur Cruel intentions, uur