In het Biezebos. Het keutelgekke Boeboekskamp: 10 Avonturen AVONTUUR

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "In het Biezebos. Het keutelgekke Boeboekskamp: 10 Avonturen AVONTUUR"

Transcriptie

1 Het keutelgekke Boeboekskamp: 10 Avonturen Citaat: Scouts Laetitia Geetbets: De activiteiten waren heel vernieuwend. De kinderen vonden dat geweldig. Over de spelletjes kan ik alleen maar goede dingen zeggen. Citaat: Scouts Laetitia Geetbets: Met die spelletjes breng je de kinderen iets bij zonder dat het opvalt. Het is al spelend en het zijn vooral leuke spelletjes. In het Biezebos AVONTUUR Waar ben je?, roept Pit. Ik kan je niet vinden, tussen die hoge varens. Puf steekt zijn groene pootje omhoog en zwaait naar zijn zus. Haha, schatert ze. Je bent even groen als het mos op die boom. Geen wonder dat wij zo goed verstoppertje kunnen spelen. Moe van het spelen valt Pit naast Puf neer en geeft hem een knuffel met haar staart. Ik heb er honger van gekregen, zegt Puf. Natuurlijk, jij hebt altijd honger! Zullen we kijken of er nog bessen aan de struiken staan. Of heb je zin in zonnebloempitjes? Haboe, pitjes!, kraait Puf en hij spurt weg met Pit er achteraan. Pit en Puf doen zich tegoed aan de heerlijke braambessen, hazelnoten en paddenstoelen. En natuurlijk ook aan zonnebloempitjes. Die vinden ze het lekkerste. Plots horen ze mama Treuzel roepen. Pit! Puf! Pit holt al naar mama en Puf steekt nog snel een aantal zonnebloempitten in zijn mondje. Mmm. Binnenkort is het jaarlijkse grote Boeboekfeest zegt mama. Ons hol is nog helemaal niet versierd. Gaan jullie even naar de vuilnisbelt hier verderop? Waarschijnlijk liggen er nog wel spullen die we kunnen gebruiken. En weer gaan Pit en Puf ervandoor. In heel het Biezebos hoor je hen zingen. Wij zijn lekker bolrond, Een leuke staart boven onze kont. Vlijmscherpe tandjes, vlugge klauwenhandjes. Gitzwart haar van kop tot teen, En een zweetvoet aan elk been. Haboe! Haboe! Haboe! Start Dit avontuur wordt de start van je Boeboekkamp. Laat de kinderen zich volledig in de Boeboekwereld onderdompelen. Wie zijn de Boeboeks? Waar willen ze wonen? Wat vinden ze lekker? Wat vinden ze leuk? Wat is belangrijk voor hen? Hoe meer de kinderen Boeboek worden, hoe meer ze zich zullen inzetten om alle hindernissen te overwinnen. Een echte identificatie met de Boeboeks komt je kamp alleen maar ten goede! Hoe je dat kan bereiken, lees je hier (link naar avonturen). Meer informatie over de Boeboeks vind je hier (link naar Boeboeks). Voor je op kamp vertrekt Boeboek word je niet van de ene dag op de andere. Bereid de kinderen hierop voor door ze bijvoorbeeld in het kampboekje al als Boeboeks aan te spreken. Als de kinderen of 1

2 Boeboeks op de kampplaats aankomen, leef je dan zelf ook volledig in de Boeboekrol in. Wees nieuwsgierig naar welke Boeboeks (kinderen) hier op kamp zijn. Creëer eventueel enkele Boeboekpersonages die perfect bij jullie leidingsploeg passen; dat zorgt voor een leuke dynamiek. In dit kampthema komen heel wat knutselactiviteiten aan bod. Boeboeks knutselen enkel met natuurelementen en afval. Heel wat van deze materialen vind je op de kampplek zelf. Voor enkele andere spulletjes is het interessant om ze vooraf te verzamelen: zelf sparen, rondneuzen in de kringwinkel o oude stoffen o kroonkurkjes o flessendopjes o kurken o oude nylonkousen o versleten fietsbanden (zowel binnen- als buitenbanden) o versleten auto- en tractorbanden o. ACTIVITEITEN Word Boeboek Haboe? Wie zijn die Boeboeks nu eigenlijk en wat voor rare streken hebben ze? De eerste dag van je kamp besteed je hier voldoende aandacht aan. Om ervoor te zorgen dat de kinderen (Boeboeks) zich in het verhaal inleven, laat je ze meedenken over hoe Boeboeks eruit zien en hoe ze leven. Zoek uit hoe de kinderen zich als Boeboek kunnen verkleden. Zo kan je de Boeboeks herkennen aan hun staart, grote oren, groene kleur, harige pels enz. Laat de kinderen iets knutselen dat ze tijdens het kamp aan en uit kunnen trekken, afhankelijk van het tijdstip dat ze in of uit het verhaal stappen. Je kan de kinderen vertellen dat de Boeboeks altijd een ketting dragen, zodat je samen met hen een Boeboek-ketting maakt die ze tijdens het kamp aanhouden. Hieronder vind je enkele voorbeelden, maar laat vooral jullie creativiteit de vrije loop. Nog even dit: Boeboeks kopen zo weinig mogelijk knutselmateriaal, maar gebruiken elementen uit het bos of ze trekken naar de vuilnisbelt (kringwinkel) en zoeken daar hun knutselattributen. Wees creatief met wat je in de natuur vindt en onterecht op de afvalberg terecht komt. Zo word je een echte Boeboek! Boeboekstaart Vul oude nylonkousen op met restjes stof. Je versiert de nylonkousen door er kleine, kleurrijke lapjes stof op te nieten. Voor een pluizig effect van de staart weef je stukjes wol door het nylon. Als je een stevige staart wil, stop je er ijzerdraad in.vergeet ook de pompon (link naar ) op het einde van de staart niet. Tip: Spaar nu al kapotte nylonkousen en oude stofjes. Hoor ook eens rond in de buurt zodat iedereen op zolder kijkt of meespaart. Grote oren Maak Boeboekoren uit papier maché en beschilder ze. Je kan ze op een diadeem bevestigen. Je kan ook kiezen voor een Boeboek-hoofddeksel of masker, zoals op de afbeelding hiernaast. 2

3 Boeboekattributen Ketting Laat de Boeboeks in het bos zoeken naar attributen om hun ketting mee op te fleuren: madeliefjes, bladeren, dennenappels, beukennootjes, stokjes. Ook met afval maak je mooie kettingen: kroonkurkjes, dopjes van petflessen, oude stoffen, kurken.. een combinatie van beide geeft mooie effecten. Muziekinstrument Een rammelaar of castagnetten met kroonkurken, tokkelinstrumenten met petflessen, sambabal met broodzakken Deze en nog veel meer ideeën vind je hier (link naar Ook voor de inhoud van een rammeldoos kan je herbruikbaar materiaal gebruiken. Knip enkele petflessen en yoghurtpotjes tot snippers en je krijgt een mooi geluid. Hoofddeksel Met takjes, bladeren of ander materiaal uit de natuur maak je een Boeboek-hoofddeksel of een mooie haartooi. Tip Wie zijn al die nieuwe Boeboeks? Laat de kinderen (Boeboeks) hun verbeelding los en laat ze hun eigen Boeboek creëren. Wees tijdens het creatiemoment nieuwsgierig naar wie de Boeboeks zijn. Hoe heet je als Boeboek? Hoe oud ben je? Wie is je zus/broer? Hoe ziet jouw staart eruit? Laat de Boeboeks zich aan elkaar voorstellen. Bereid de kinderen (Boeboeks) hierop voor door ze te laten nadenken wie ze zijn en waarom ze hun Boeboek zo knutselen. Laat zoveel mogelijk ideeën van de kinderen (Boeboeks) zelf komen. Hoe meer ze zelf meedenken en uitvoeren, hoe leuker ze het vinden. Boeboekhol Toevoegen citaat: Chiro Jez: De inleving in de rol van Boeboeks op kamp lukte zeer goed, zeker na het bouwen van en zoeken naar de Boeboekhuisjes. Voor het grote Boeboekfeest wil mama Treuzel haar Boeboekhol mooi versieren. Maar voordat je een hol kan versieren, moet je er natuurlijk een hebben. Denk met de kinderen (Boeboeks) na over een ideaal Boeboekhol en bouw dit in of rond de kampplek. Wat zouden de Boeboeks in hun hol nodig hebben? Waar zouden ze graag wonen? Hoe groot moet hun hol zijn? Als leiding bepaal je zelf wat de mogelijkheden zijn en begeleid je de kinderen (Boeboeks) op hun zoektocht naar het ideale hol. Je kan dit groots aanpakken maar ook met weinig middelen en tijd kan je een leuk hol maken. Het hol fungeert als het plekje waar je met de Boeboeks (kinderen) samenkomt, waar je de gebeurtenissen kan inkleden, waar je s avonds een verhaaltje leest, waar het toneeltje plaats heeft Maak het hol samen met de kinderen. Zo verhoog je hun betrokkenheid bij het verhaal. Als het hol af is, kunnen de kinderen (Boeboeks) het versieren. Je kan de groep eventueel in twee delen. De ene groep maakt het hol, de andere de versiering. Enkele ideeën voor de creatie van het hol: Verander de deuropening van een lokaal in de ingang van het hol: hang slingers met bladeren of beplak de deur met natuurmateriaal. Als de kinderen (Boeboeks) door deze opening gaan, zijn ze in het Boeboekhol. Maak van de muren een bos: bekleed een doek met bladeren en takjes, maak uit karton enkele bomen en struiken Maak een kamp in het bos. Ideeën voor de versiering van het hol: 3

4 Als de Boeboeks afval en natuurelementen krijgen of zelf zoeken, zullen ze snel inspiratie vinden voor hoe ze het hol gaan versieren. Leef mee met de Boeboeks en hun zoektocht naar de inrichting van het hol. Stel hen vragen als Wat zouden de Boeboeks mooi vinden? Op welk plekje zouden ze graag wonen? Wat hebben ze nodig in hun hol? Laat de Boeboeks met afval kunstwerkjes maken die ze aan de muren van het lokaal ophangen. Laat ze zelf nadenken over wat er allemaal in een hol moet zijn. Een lamp? Een tafeltje? Zitplaatsen? Laat de Boeboeks deze elementen met afval en natuurelementen versieren. Je kan met brik lampionnetjes maken (link naar al) Versier glazen bokalen voor theelichtjes. Boeboek voor het hele kamp De eerste dag kan je heel wat doen om de kinderen in hun Boeboekrol te laten inleven. Ook tijdens het kamp kan je hieraan verder werken. Enkele ideeën: Binnenpost: briefjes schrijven naar elkaar, tekeningen maken voor elkaar, voor elkaar leuke dingen zoeken in het bos (hoeft niet per se geschreven te zijn). Tikkertje Boeboek: De Boeboeks steken hun lange staart in de achterkant van hun broek. De Boeboeks moeten elkaar tikken door met hun staart te zwieren en zo iemand aan te raken. Boeboek-staartenroof Speeltuin met afval: oude fietsbanden als hoelahoep, oude auto- of tractorbanden om naar elkaar te rollen, tikkertje fietsband (met twee in een fietsband, tweeloop), fietsbandvoetbal (in elke fietsband zitten twee tegenspelers, ze willen misschien elk een andere richting uit waardoor het spel bemoeilijkt wordt) De Boeboeks Echte Boeboeks? Hier geven we je bijkomende informatie over de Boeboeks. Geef die zeker niet aan de kinderen (Boeboeks), zo voorkom je dat ze alles gewoon gaan nabootsen. Jullie Boeboeks hoeven er natuurlijk niet hetzelfde uit te zien als die van Marc De Bel. Om ervoor te zorgen dat de kinderen in de Boeboekwereld worden ondergedompeld, laat je hen hun eigen Boeboek creëren en maak je samen met hen een Boeboekhol. Het is te gek om te zien hoe creatief de kinderen, euhm Boeboeks, zijn. Laat jullie ook volledig gaan bij de creatie van jullie Boeboeks. Je kan de betrokkenheid van de kinderen nog verhogen door hen met hun Boeboeknaam aan te spreken. Biezebos? We spreken hier over het Biezebos: de woonplaats van de Boeboeks van Marc De Bel. Jullie kunnen jullie woonplaats een andere naam geven, afhankelijk van de ligging, de naam van het kampgebouw of de streek, iets uit een plaatselijke legende enz. Boeboekbeschrijving Boeboeks zijn heel vreemde wezentjes. Ze lijken uiterlijk wel een beetje op menselijke beestjes of beestige mensjes, maar ze zijn noch het een, noch het ander. Het zijn Boeboeks. 4

5 Boeboeks zijn Aardwezens. Ze hebben de Aardegroeikracht in zich, waarmee ze onder andere helpen de planten (en kinderen) te ontkiemen en te groeien. Ze beschermen en bewaken de natuur en alles wat leeft. Zij zijn puur natuur. Hoe zien Boeboeks eruit? Ze zijn klein en glimwormgeelgroen met overal gitzwart stekelhaar. Boeboeks hebben grote oren en een lange staart. Je hoeft niet veel moeite te doen om je als leiding in een Boeboek te veranderen. Een beetje schmink, een attribuut of een gekke outfit doet wonderen. Hieronder lees je enkele tips (de ene vraagt al wat meer werk dan de andere, maar laat ze vooral inspireren). De staart (link naar activiteit creatie van de Boeboeks) mag niet ontbreken. Boeboeks hebben klauwhanden- en voeten. Die maak je met handschoenen, sokken, rode schoenen Voor het lichaam zijn er verschillende mogelijkheden: je maakt (naait of laat maken door mama s, papa s, grootouders, vrienden. ) een groen-zwarte overall of pak. Of je neemt een jutezak als bovenstuk en je steekt je benen in zwarte of groene nylonkousen. Voor een pluizig effect doorweef je de jutezak en de nylonkousen met wol. Voor je hoofd maak je een masker van papier maché dat je achteraf overschildert. Met papier maché maak je gemakkelijk de lange oren en de snuit na. Je kan je ook echt schminken. In schminkboeken vind je voorbeelden van een muis of kat die je kan aanpassen. Zweetvoeten De Boeboeks hebben ongelooflijke zweetvoeten. Wij, mensen, houden niet zo van die doordringende voetengeur. Maar Boeboeks zijn er uitermate trots op. Elke familie heeft haar eigen geur. Zo vinden verdwaalde Boeboeks moeiteloos de weg naar het hol terug. Ook in het pikdonker. Boeboeks hebben een fantastische neus. Ze ruiken nog beter dan een hond. Maar ze hebben wel een totaal andere voorkeur voor geuren dan wij. Simpal-gevoel Boeboeks van dezelfde sibbe (familie) hebben niet alleen dezelfde geur, maar ook het Simpal-gevoel gemeen. Daarmee voelen ze, ook op verre afstand van elkaar, sterke emoties (vreugde, pijn...). Doe Boeboek Boeboeks zijn dol op zonnebloemzaadjes en knuffelen. Zonnebloempittentaart is hét lievelingsgebak bij uitstek en de knuffelhoek is na de keuken de belangrijkste plek in het hol. Boeboeks eten gezond, vooral noten, zaden, wilde planten, fruit en nooit vlees. Boeboeks zoeken en verzamelen vooral hun voedsel. Ze leven in en van de natuur. Ze eten wat ze vinden in het Biezebos. Ze zorgen dus ook goed voor die natuur én voor elkaar. Boeboeks zijn ook keuteldol op zingen, dansen en kattenkwaad uithalen. Slapen doen ze in oude pantoffels die ze, net als vele andere spullen, van de vuilnisbelt naast het Biezebos halen. Vaak kruipen ze lekker samen met z'n allen in één slof. Boeboeks begroeten elkaar altijd met Haboe! Boeboeks zijn geen doetjes Boeboeks eten geen vlees, zijn antiracistisch en zeer vredelievend. Dat betekent niet dat ze doetjes zijn. Ze zullen niet aarzelen om (letterlijk) terug te bijten als het nodig is. Toch haten ze geweld. Eigenlijk is hun diepste wens om één grote familie knuffelbal te worden. 5

6 Boeboeks zijn (vinding)rijk Als Boeboeks iets van voorwerpen bezitten, komt dat steevast van de vuilnisbelt. Denk na welke alledaagse voorwerpen je een tweede functie kan geven. Dat zorgt zeker voor lachwekkende situaties. Enkele ideeën: boomstam als zitbank tractor- of autoband als bal (de banden kan je naar elkaar rollen) fietsband als hoelahoep binnenband van een fiets als fietsrekker, of om mee te spelen: rekeffect is leuk vork als haarborstel onderbroek als zonnehoedje een zak vol petflessen als zitzak een oud toetsenbord als massagetoestel oude CD s als versiering, spiegel of lichtversterkers/weerkaatsers oude kleren als vlag De Boeboekfilosofie: Boeboeks zijn groen Boeboeks hebben groene vingers. Zoals alle Aardewezens bezitten ze de kiem- en groeikracht waarmee ze planten en kinderen helpen zich te ontwikkelen en zichzelf te worden. Ze zijn de bewakers en de beschermers van de natuur. Met die groene vingers zijn ze ontzettend creatief. Boeboeks zijn groen achter hun oren. Boeboeks zijn, net als kinderen, nog jong en fris, naïef, onbezonnen en speelziek, eenvoudig, eerlijk en puur. Boeboeks zijn nog niet volwassen en daarom nog niet corrupt. Boeboeks geven kinderen groen licht. Groen licht betekent: Vooruit! Ga ervoor! Zoek je eigen weg! Wees jezelf! Volg de kriebels! Boeboeks helpen kinderen om hun zelfvertrouwen te ontwikkelen. Boeboeks zijn kindvriendelijk en begrijpen elke kindertaal want kinderen zijn overal ter wereld hetzelfde: ze willen groeien en spelen in een liefdevolle en veilige omgeving. Boeboeks zijn aardbolrond. Groen is de kleur in het midden van de regenboog. Meer naar de polen toe zijn de Boeboeks iets lichter van kleur en dichter bij de evenaar iets donkerder. Maar ze blijven altijd zonder onderscheid groen. Ze kennen geen menselijke (staats)grenzen. Ze zijn multicultureel en vinden het heerlijk om kinderen van over de hele wereld dichter bij elkaar te brengen. Boeboeks zijn plaaggeesten. Ze doen niets liever dan grapjes uithalen en kinderen laten schrikken met hun fameuze "Ha...boe!"-groet. Maar altijd puur voor de lol en liefdevol. Nooit om te sarren of te pesten. Boeboeks op kamp Je kiest zelf welke kenmerken je op kamp aan bod laat komen. Je kan natuurlijk nog kenmerken toevoegen die je kamp keutelleuk maken. Let er wel op dat ze in de Boeboekfilosofie passen. Enkele ideeën: De Boeboeks begroeten elkaar met Haboe! in plaats van Hallo. Als Boeboeks iets leuk vinden, vinden ze het keutelleuk of keutelgek. Voor het slapen gaan neuzen de Boeboeks elkaar slaapwel. Elke ochtend springen de Boeboeks zich wakker met een gymnastiek-springritueel. Boeboeks verrassen en verwennen elkaar graag. Vul dit lijstje zelf aan met zaken die op jullie kamp van toepassing zijn. Boeboeklied Boeboeks houden van zingen en dansen. Als je het Boeboeklied hoort, mag je er zeker van zijn dat ook wij, de mensen, het luidkeels meezingen en erop gaan swingen. Je kan 6

7 het Boeboeklied als kamplied gebruiken door eventueel enkele strofen aan te passen. Ook voor een kampdansje is dit lied ideaal. Het Boeboeklied kan je hier downloaden (link naar liedjes zie bijlagen). Je vindt het ook in het boek Soezie Boebie van Marc De Bel dat je in de meeste bibliotheken kan ontlenen. Er is een rockversie, een versie gezongen door de Boeboeks en een instrumentale versie waarmee je zelf kan meezingen. Wij zijn lekker bolrond, een leuke staart boven onze kont. Vlijmscherpe tandjes, vlugge klauwenhandjes. gitzwart haar van kop tot teen, en een zweetvoet aan elk been. We leven in het Grote Biezebos, tussen de wortels en het zachte groene mos. Slapen als een bolletje in ons Boeboekholletje. Wij giechelen en grappen erop los in het Biezebos. Haboe! Haboe! Haboe! Wij zijn Boeboeks! Bolleboze Boeboeks! En dat worden we nooit moe! Haboe! Haboe! Haboe! Wij zijn Boeboeks! Alle keutels nog aan toe! En dat worden we nooit moe! Haboe! Haboe! Haboe! Boe! Wij zingen, spelen, springen, trappen lol, lachen, tuimelen en draaien als een tol. Maar we maken het liefst van al een hele knusse Boeboekbal. En smullen van een zonnebloemenzaadjeskoek in onze knuffelhoek. Haboe! Haboe! Haboe! Wij zijn Boeboeks! Bolleboze Boeboeks! En dat worden we nooit moe! Haboe! Haboe! Haboe! Wij zijn Boeboeks! Alle keutels nog aan toe! En dat worden we nooit moe! Haboe! Haboe! Haboe! Boe! Maar als we dit horen, trillen onze oren, en gaan we aan het dansen tot het ochtendgloren. We grijpen onze staart, draaien in volle vaart, en zingen onbedaard, onszelf van de kaart. Haboe! Haboe! Haboe! Wij zijn Boeboeks! Bolleboze Boeboeks! En dat worden we nooit moe! Haboe! Haboe! Haboe! Wij zijn Boeboeks! Alle keutels nog aan toe! 7

8 En dat worden we nooit moe! Haboe! Haboe! Haboe! Boe! Boeboek-figuren Pit en Soeza zijn leergierige, bijdehante meisjes Boeboeks, iets knapper dan de jongens Puf en Piepel. Dat zijn echte waaghalzen, onbezonnen deugnieten, sloddervossen en avonturiers. Mama Treuzel en Papa Grobbel zijn de ouders van Pit en Puf. Mama Treuzel bakt de heerlijkste zonnebloempitjestaart en maakt de lekkerste braambessenconfituur. Papa Grobbel heeft al veel avonturen meegemaakt met de Rovers en kent het beste hun streken. Net voor het grote Boeboekfeest zijn Mama Treuzel en Papa Grobbel druk bezig met hun hol te versieren. Opa Kakadoris is de stamvader van de sibbe. Hij is al heel erg oud en wijs. Hij weet heel veel af van geneeskrachtige kruiden en drankjes en woont samen met een hoop kriebelbeestjes onder de Oude Vissershut bij de Lisvijver. Peukel Pad is zijn bovenbuur en naaste vriend. Opa Papaver of de Grote Kakadoris, zoals hij ook wordt genoemd, heeft een heel erg sterk Simpal- en voorgevoel. Oma Gnolia is de kleindochter van opa Kakadoris en oma van Pit, Puf, Piepel, Soeza en de groeiende tweeling in de buik van moeke Moes. Een stevige oma is ze! Ze drinkt graag een glaasje en vertelt fantastimastische griezelverhalen over Peetieloetie, Takkewijf, Wiezel de Biezegriezel, Molik de Vogelschrik en andere Gruwels. Haar motto is: Indringers geef je best eerst een tik en vraag je dan pas wat ze komen uitspoken. Geen dametje om zonder handschoenen aan te pakken. Ze is goeie maatjes met (haar drinkebroer) Opa Brammerd, de opa van Woel en Wommel. Samen maken die twee fuifnummers elk jaar de heerlijkste sapjes van bessen, vlierbloesem, bosaardbeien Nonkel Frommel is de broer van Mama Treuzel. Nonkel Frommel zien we niet vaak in het Biezebos omdat hij altijd op reis is. Overal is hij al geweest. Elke keer dat hij terugkomt, is het een groot raadsel welke rare gewoonten hij nu weer meebrengt Het Biezebos zit vol dieren waarmee de Boeboeks een sterke band hebben: Tanja de specht, Gilbert de bosmuis, Flup en Floep de eekhoorns, Peukel Pad... De Rovers zijn mensen die heel hebzuchtig en egoïstisch zijn. Ze schrikken er niet voor terug om het bos te vernielen om hun buit te binnen te halen. De Rovers hebben dan ook geen oog voor de Boeboeks. Gelukkig bestaan er ook nog mensen die niet denken en handelen zoals de Rovers. 8

9 RAVAGE AVONTUUR Het heeft de hele nacht geregend in het Biezebos en het geurt er nu naar nat hout en frisse blaadjes. Heerlijk denkt oma Gnolia. Ze klimt langzaam uit de pantoffel waar ze lekker in heeft geslapen en steekt haar hoofdje in de lucht. Ze komt net boven de bloemetjes uit. Ze snuift de heerlijke geur en nee, deze geur is niet zo heerlijk als anders. Er is iets raars mee aan de hand, maar oma weet niet wat het is. Plots ziet ze Puf en Pit en hun vriendjes Soeza en Piepel komen aanrennen. Hun oogjes zijn zo groot als twee wilde kastanjes. Oma! Oma! De plantjes aan de andere kant van het bos zijn verdwenen!, roept Puf en er glinstert een traantje in zijn oog. Wat? Dat kan toch niet? Oma kijkt verschrikt om zich heen. Puf en Soeza houden elkaars handje vast. Zo bang zijn ze. Kom, zegt oma. Laat ons samen eens gaan kijken. Samen gaan ze naar de andere kant van het Biezebos. Daar zien ze dikke sporen van een auto die nog maar net is weggereden. De banden van de auto hebben alle plantjes kapot gereden. Een beetje verder ziet oma Gnolia een plasje olie liggen en ze begrijpt meteen waar die rare geur vandaan komt. We wilden hier verstoppertje spelen, fluistert Soeza, maar nu is alles bruin en dor en dan vallen we meteen op met ons groen velletje. Oma, wie doet zoiets?, vraagt Pit. Dat hebben de Rovers gedaan, zegt oma. De Rovers? Wie zijn dat?, vraagt Soeza met een fijn stemmetje. Dat zijn mensen die helemaal geen rekening houden met anderen en denken dat ze alles mogen doen wat ze willen. Zij hebben alle bessen meegenomen en hebben er helemaal niet aan gedacht dat er heel veel dieren in het bos wonen die nu veel honger zullen hebben. Piepel, die anders altijd zo n grote mond heeft, heeft nog niks gezegd. Hij is kwaad. Kwaad op die Rovers die dit gedaan hebben. Kijk daar!, roept Soeza plots. En ze wijst met haar groene vingertje naar een heel klein plantje dat is overgebleven. ACTIVITEITEN Reuzenkwartet Na de ravage zijn de Boeboeks heel wat kwijt. De Boeboeks gaan in andere delen van het bos op zoek naar nieuwe natuurelementen om ze opnieuw in hun bos te laten groeien. Materiaal Kwartetkaartjes van: bomen: zomereik, populier, wilg, beuk zaden: zonnebloempittenzaad zwammen bessen: braambessen, frambozen, bosaardbeien vruchten: eikels, hazelnoten planten bladeren 9

10 Spelverloop Verdeel de Boeboeks in vier groepen. Elke groep probeert zoveel mogelijk kwartetten te verzamelen. Reconstructie van het bos De Rovers hebben niet alleen de planten verwoest, maar het hele bos vernield. Allerlei nestjes van dieren zijn kapot. De Boeboeks kunnen helpen bij de wederopbouw van het bos. Vogelnestjes, vossenburchten, muizenholletjes. We hebben nestjes en holletjes in soorten en maten. Niet alleen vogels en zoogdieren hebben een hol of een nest. Ook insecten hebben hun eigen holletje. Vergeet ze dus niet. Voor je aan de slag gaat, denk je er met de hele groep over na: hoe ziet een vogelnestje, vossenburcht, muizenholletje eruit? Maak eventueel een wandeling in het bos en zoek naar nesten of naar materiaal om zelf een nestje te maken. De gemaakte nestjes (van natuurlijke materialen) hang je in het bos of in een struik. Je kan ook enkele foto s van nestjes of boeken meenemen. Spinnenweb Heb je een spinnenweb al eens goed bekeken? s Ochtends kan je op dauwtrip gaan en spinnenwebben onder de loep nemen ( s ochtends schitteren de spinnenwebben het meest met de dauwdruppels in de eerste zon). Ga nu zelf aan de slag en maak een spinnenweb met touw. Je kan ook een reuzenspinnenweb maken en een insect knutselen dat in het web blijft hangen. Vogelnestjes Je kan op verschillende manieren nestjes maken. Met de allerjongsten hou je het eenvoudig: maak een holletje in de grond en laat de Boeboeks het nestje inrichten met gras, bloemetjes, bladeren, zacht mos. De iets oudere Boeboeks maken een nestje na met takjes (best buigzame), veren, modder, gras enz. Laat de Boeboeks zelf materiaal zoeken in het bos of voorzie zelf materiaal. Gebruik enkel materiaal dat vogels ook gebruiken. Achteraf geef je de nestjes een plaats in de natuur. Meer informatie over nestjes bouwen vind je hier (link naar bijlage nestjes bouwen). Tuinkers planten Als alle planten en bessen weg zijn, is dat een ramp voor het grote Boeboekfeest. Met welke bessen moeten de Boeboeks nu hun taart maken? Met welke kruiden kunnen ze hun drankjes smaak geven? Gelukkig hebben de Boeboeks nog enkel zaadjes van tuinkers in een luciferdoosje bewaard. Als ze deze zaadjes planten, zal er op het einde van de week tuinkers zijn. Die kunnen ze dan voor hun feestelijke toastjes gebruiken. Hoe plant je tuinkers? Tuinkers groeit oorspronkelijk in stromend water. Omdat het nogal moeilijk is om je zaadjes in stromend water te behouden, kan je ze ook in een natte bodem planten. Bij voorkeur laat je de tuinkers groeien op een laag watjes of keukenrol die je dagelijks nat maakt. Leg de watjes/keukenrol in een plaat (of eierdoos), maak ze een beetje vochtig/nat met een spuit of een lepeltje en strooi de zaadjes er verspreid over. Bevochtig de watjes elke ochtend en avond. Na 4 tot 5 dagen kan je de tuinkers oogsten en opeten. 10

11 Citaat: Chiro Jez: De kinderen vonden het geweldig om tuinkers te planten. Ze gingen elke dag eens kijken of ze al groeide of gaven haar water. We aten de tuinkers op bij de barbecue op het einde van het kamp. Dat smaakt naar meer! Sobere maaltijd: met het weinige eten dat overblijft toch iedereen voeden. Veggie-dag Wat bezielde de Rovers? De Boeboeks zijn voorzichtig als ze eten plukken: ze denken ook aan later. Daarom nemen ze niet alles en beschadigen ze de planten niet. Als ze de natuur goed verzorgen, geven de planten volgend jaar opnieuw veel vruchten, genoeg voor de Boeboeks en alle dieren in het bos. Veel mensen denken en handelen anders. We gaan naar de winkel en kopen alles waar we zin in hebben. Onze koelkast en voorraadkast zit vaak boordevol en we eten ons buikje meer dan eens dik. We staan er niet altijd bij stil dat andere mensen en onze planeet hierdoor in de problemen komen. Er is maar één wereldbol en die moeten we met meer dan zes miljard mensen delen. Ons eet- en consumptiegedrag vraagt veel van onze aarde en er blijft te weinig over voor anderen. Hier (link naar DO we produceren afval en we eten de aarde op) lees je welke impact de productie van goederen op het milieu en de medemens heeft. 11

12 BRON OMGELEID AVONTUUR Grrrroeba, grrrroeba, grrroeba. Het gesnurk van opa Kakadoris is tot ver te horen. Het is midden in de nacht en de maan schijnt over het Biezebos. Grrroe grrroe GRRROEBA! Opa is plots klaarwakker. Zijn oren draaien naar alle kanten en zijn zweetvoeten zweten nog meer dan anders. Er is iets aan de hand en opa Kakadoris voelt het. Rrribbit! Rrrribit! Ook Peukel Pad, opa s bovenbuur, is ergens van wakker geworden. Peukel Pad?, vraagt opa. Rrribit! Ja? Ben je wakker? Ja, natuurlijk. Rrribit. Anders zou ik toch niet antwoorden?, kwaakt Peukel Pad. Opa Kakadoris kruipt tot bij Peukel Pad en samen kijken ze naar hun mooie Biezebos. De vijver? Waar is de vijver naartoe?, schreeuwt opa Kakadoris plots! Vol ongeloof staren Peukel Pad en opa Kakadoris naar de droge vijver. Er spartelen nog enkele vissen op de bodem. De andere hebben het al begeven. Van zodra de zon door de bomen schijnt, maken opa Kakadoris en Peukel Pad alle dieren en alle Boeboeks wakker en houden een vergadering. Beste vrienden van het Biezebos Peukel Pad en ik ontdekten deze nacht dat er geen water meer in de vijver staat. De Rovers hebben blijkbaar de bron afgesloten zodat ze het water duur kunnen verkopen. We moeten ons hiertegen verzetten. We hebben tenslotte allemaal water nodig. Hoe moet ik anders mijn kruidendrankjes maken? En ik mijn vlierbessenwijn!, roept oma Gnolia. Ja, en de zonnebloemen hebben water nodig! Hoe maken we anders onze heerlijke zonnebloempitjestaart voor het grote Boeboekfeest? Dat was mama Treuzel. Het wordt ook zo vreselijk warm, zucht papa Grobbel. We moeten toch kunnen drinken? Inkleding Voordat je het toneeltje speelt, laat je de Boeboeks zelf ontdekken dat er geen water is. Pech. De Boeboeks worden wakker en er is geen water te bespeuren. Ze kunnen geen water drinken, hun tanden niet poetsen, de kookouders kunnen geen thee en koffie zetten, het wc kan niet worden doorgespoeld, er zijn geen propere bekers omdat de kopjes waaruit ze de avond ervoor pap hebben gegeten nog vuil zijn ACTIVITEITEN Spoedvergadering en actie De Rovers hebben de bron omgeleid om het water duur te verkopen. Op de spoedvergadering denken de Boeboeks na over hoe ze de Rovers ervan kunnen overtuigen de bron opnieuw toegankelijk te maken. De Boeboeks moeten ervoor zorgen dat er water wordt gehaald. Ze denken na waarvoor ze vandaag nog allemaal water nodig hebben en beslissen hoeveel emmers ze moeten vullen. De Boeboeks trekken op zoek naar water. Spoedvergadering Breng de Boeboeks bij elkaar en laat ze naar oplossingen zoeken voor het waterprobleem op kamp. Door even bij het probleem stil te staan, verhoog je de ernst en 12

13 geloofwaardigheid van het watergebrek op kamp. Laat Opa Kakadoris de vergadering leiden (zie richtvragen hieronder). Waarvoor hebben we vandaag water nodig? (om te drinken, te koken, ons te wassen, de wc door te spoelen ). Waarvoor is het water het meest noodzakelijk? Als we bijvoorbeeld maar 5 emmers water kunnen verzamelen, waarvoor gaan we die dan gebruiken? Kunnen we het gebruik van water vermijden? Hoe kunnen we zorgzaam omspringen met het water dat we hebben? Bv. wc doorspoelen met douchewater; regenwater gebruiken voor de kippen, om de wc door te spoelen, voor waterspelletjes Waar kunnen we water vinden? Bij de buren? Op een ander kampterrein? Hoe vervoeren we het water? Met emmers, een kruiwagen, flessen, kookpotten. Waar gaan we het water bewaren? Hoe verlenen we toegang tot het water (het komt nu niet zomaar uit de kraan ). En actie! Als de Boeboeks een plan hebben bedacht, kunnen we tot actie overgaan. Verzamel het water dat nodig is! Enkele tips voor oudere groepen Met de oudere groepen kan je een waterzuiveraar en een regenput bouwen. Hoe je dit doet, vind je terug in Loslopend Wild II, p. 115 en 121. Citaat: Chiro Jez: Met de oudste groepen groeven we twee regenputten. Het opgevangen regenwater gebruikten we voor onze modderspelen. Spel: confrontatie met de Rovers De Boeboeks gaan niet akkoord met de actie van de Rovers. De bron moet opnieuw open voor iedereen. Via verschillende opdrachten krijgen de Boeboeks puzzelstukjes die hen naar de bron leiden, waar ze de Rovers kunnen overtuigen de bron opnieuw voor iedereen open te stellen. Die puzzel kan een plattegrond van de kampplaats zijn of een route naar een bepaalde plaats in de buurt van de kampplaats (waar de fictieve bron is). Materiaallijst puzzel (zelf maken) 2 emmers washandje spons tandenborstel tandpasta natuurlijk materiaal (kunnen de Boeboeks zelf zoeken als ze in een bos zijn) 1 duimspijker proper kommetje druppel afwasmiddel/zeep (klad)papier tekengerief water kleine afwas glas/beker lepeltjes 5 plastic flessen 13

14 Speluitleg Dit spel is zoals een tegen allen waarbij de Boeboeks in kleine groepjes opdrachten uitvoeren en hierbij stukjes van de plattegrond van de bron kunnen winnen. Overloop de opdrachten in groep en zorg dat ze tijdens het spel zichtbaar blijven (schrijf ze bijvoorbeeld op een grote flap). De Boeboeks verdelen zich in verschillende groepjes (afhankelijk van het aantal Boeboeks dat voor een bepaalde opdracht nodig is), zodat ze goed moeten samenwerken. Als alle opdrachten klaar zijn en de puzzelstukken van de plattegrond zijn verdiend, kunnen ze de bron terugvinden en is er opnieuw water op kamp. Vergeet tussen de opdrachten door de Boeboeks er niet aan te herinneren waarom ze puzzelstukjes verzamelen. Opdrachten: Word de armen van je gezel (steek je armen in de mouw van je partner zodat het lijkt alsof jouw armen de zijne/hare worden) en poets zijn/haar tanden. Estafette met water. Hindernissenparcours: loop met een spons water over allerlei hindernissen en wring hem uit aan het einde van het parcours. Quizvraagje: welke plant heeft het minste water nodig? Een zonnebloem, een waterlelie of een cactus? Antwoord: een cactus. Rebus over water. Boots het geluid van een waterval na. Waterjager (zie bijlage op de website). Maak een bootje dat kan drijven. Duimspijkerproefje: Neem een bord zuiver water en leg er voorzichtig een duimspijker in met het hoedje naar beneden. Opgelet, het is echt belangrijk dat het bord, de duimspijker en je handen proper zijn, anders zal de proef niet lukken! De duimspijker drijft op het water, net zoals een schaatsenrijder (insect) dat doet. Voeg nu een druppel zeepsop toe, en kijk wat met de duimspijker/schaatsenrijder gebeurt (hij zinkt). Dat komt omdat het zeepsop de oppervlaktespanning van het water kapot maakt. Hierdoor zullen bepaalde insecten, zoals de schaatsenrijder, niet meer op het water kunnen schaatsen. Tel hoeveel kraantjes alle leiders of leidsters samen in hun huis hebben en tel hoeveel kraantjes er op het kampterrein zijn. Vul een emmer/kookpot door een nat washandje uit te wringen (dus water overbrengen van de ene pot naar de andere via een washandje). Beeld uit: water, boot, drinkbeker, pomp, rivier, uitgedroogde plant, paraplu, regen, kraan Twee kleine groepjes: de ene groep tekent en de andere groep moet raden wat het is: drinkfles, rivier, kraan, pomp, boot, paraplu, regen, plas, riool.. (gebruik geen letters en cijfers). Zing een liedje met je mond vol water. Schrijf een watergedicht. Vorm met de 5 letters van W A T E R telkens 10 woorden (walvis, woord.. aarde, adem ) Drink 5 glazen water. Doe een kleine afwas met 1 liter water. Geef 10 zaken waarvoor we water gebruiken/nodig hebben. Geef 3 zaken waarvoor we minder water kunnen gebruiken en leg uit hoe. Geef 5 redenen waarom de Rovers de bron niet mogen afpakken en verkopen. Geef een watermassage. Graaf met kleine lepeltjes een waterput. Verzamel handtekeningen van alle deelnemers (en eventueel van buurtbewoners) om te tonen aan de Rovers dat jullie vinden dat ze de bron opnieuw moeten vrijgeven. Vul met je mond een fles water. 14

15 Kippenkoers: 5 Boeboeks krijgen een plastic fles gevuld met water maar zonder dop. Het is de bedoeling dat ze een bepaalde afstand afleggen met de fles tussen de knieën. Niet om ter snelst. Het gaat er om zoveel mogelijk water in de fles te houden. De handen mogen enkel worden gebruikt om de fles opnieuw op haar plaats te duwen, niet om ze op haar plaats te houden. Als ze op het einde van de koers nog drie vierde van het water over houden, krijgen ze een puzzelstukje. Variant/uitbreiding: Tijdens het uitvoeren van de opdrachten moet een groepje Boeboeks onophoudelijk water via een emmer op hun hoofd overbrengen. Er is dus altijd een groepje dat geen opdrachten kan uitvoeren om puzzelstukjes te verzamelen. Water-loe Als de Boeboeks niet over water beschikken, kunnen ze hun activiteiten niet verder zetten. Geen water = geen kansen en geen vooruitgang. Ontdek dit allemaal met water-loe. Welke ploeg wint de grote waterslag? Water-loe bestaat uit 4 spelen: verover de bron, waterkwartet, ringtrekken en waterdragen. Is het warm? Dan heb je met water-loe bovendien een ideaal waterspel dat je een verruimde afkoeling geeft. Zie bijlagen in pdf op de website. Dat smaakt naar meer! Krijg je niet genoeg van die wateractiviteiten? Hier nog enkele ideeën: Waterspelen met regenwater. Dagtocht naar de bron (bv. op basis van een puzzel van een wandelkaart) met een confrontatie met de Rovers (link naar confrontatie met de rovers). Dammen bouwen. Waterparcours met afvalmaterialen: bv. een parcours met buizen, zeilen en planken, waarbij water van de ene kant naar de andere geraakt zonder dat er iets verloren gaat. DUURZAME ONTWIKKELING De Rovers hebben de bron, die het Biezebos van water voorziet, omgeleid. Zij willen al het water voor zichzelf, zodat ze het duur kunnen verkopen. Ze denken dat ze dat slim gezien hebben, want iedereen heeft water nodig, dus iedereen zal bij hen water moeten kopen. Zo willen de Rovers rijk worden, nog rijker dan ze al zijn. Maar mogen de Rovers dat zomaar? Heeft niet iedereen recht op zuiver water, ook mensen met minder geld, de natuur, de dieren? En zijn de Rovers wel zo slim als ze denken? Ze verkwisten het kostbare water zonder eraan te denken dat zuiver water zeldzaam is en dat ze zelf ook niet zonder kunnen. Duurzaam met water omgaan betekent o ervoor zorgen dat iedereen (arm en rijk, dieren, natuur) voldoende water heeft; o ervoor zorgen dat we het water verstandig gebruiken door het niet te verspillen en niet te vervuilen. 15

16 Vecht je ook het onrecht tegen oneerlijke watervoorziening in de wereld aan? Word dan met de jeugdbeweging waterdrager en onderteken de petitie. (link naar 16

17 WEG MET DE WEG AVONTUUR Eeeeeeen! Tweeeeee! Drieeee! Vieeeer! Vijjjjjf! Zeeeeeeees! Zeeeeeeeven! Aaaaacht! Neeeeeeegen! Tieeeeeeeeeen! Wie niet weg is, is gezien!, roept Soeza. Ze draait zich vliegensvlug om en hoopt dat ze Pit, Puf of Piepel nog snel ziet wegglippen. Maar het Biezebos lijkt verlaten. Of toch ziet ze daar geen groen oor boven dat braamstruikje uitkomen? Haha, Piepel, ik heb je gezien! Ik ben Piepel niet, klinkt het vanachter de struik. Euhm Puf?, probeert Soeza. Ja! En Puf springt van achter de struik en geeft Soeza een stevige knuffel met zijn staart. Samen gaan ze verder op zoek naar Piepel en Pit. Onderweg eten ze nog wat lekkere braambessen en enkele heerlijke zonnebloempitjes. Wat is dat daar?, roept Soeza plots uit en ze wijst naar een rood-wit lint dat langs de bomen loopt tot zover ze kunnen kijken. En zie je wie daar zit?, vraagt Puf. Pit en Piepel zitten gebukt achter het lint. Ze sluipen dichterbij, maar zien dan zes grote voeten van de Rovers. Ssshht, fluistert Pit als ze dichterbij komen. Luister even. Dus hier zouden we dan een asfaltweg maken zodat jullie niet meer rond het bos moeten rijden om naar het dorp te gaan, bromt een zware mannenstem. Een weg door het bos? En hoe moeten wij dan oversteken?, zegt Puf verschrikt! En hij slaat zijn handjes voor zijn mond. Of naar de afvalberg om nieuwe spulletjes te zoeken voor het grote Boeboekfeest? En als hier auto s rijden, dan zijn wij straks zo plat als een kastanjeblad! Pit slaat haar staart om haar broer. Ach Puf, we vinden er wel iets op. Misschien moeten we de vogels vragen om ons over te vliegen. Zij zijn veilig voor de weg. Ja maar Pit, en al die andere dieren dan?, vraagt Soeza. Die zijn toch te groot om op de rug van een vogel te kruipen?. Ze slaken alle vier een diepe zucht. Ja, daar moeten we nog eens goed over nadenken, beaamt Pit. ACTIVITEITEN Hoe geraken we over die weg? De Boeboeks beelden zich in hoe de dieren over de weg moeten geraken en testen het uit. Dit spel is een variant op Dikke Bertha. Laat de Boeboeks als verschillende dieren de weg oversteken. Als een auto (gespeeld door de leiding) een dier kan omverrijden (pakken dus), moet het naar de dierenkliniek (rand van de weg) en herstellen alvorens het weer de weg mag oversteken. Deze dieren moeten de weg over: konijn muis slak ree kever twee voeten samengebonden springen, zigzaggend lopen twee voeten samengebonden met een klein beetje speling: kleine pasjes zetten sluipen op de buik hard rennen kruipen op handen en voeten 17

18 spin kruipen op handen en voeten met buik naar boven aap met handen onder de oksels, al springend kikker springen op handen en voeten mol Geblinddoekt duizendpoot met 5 achter elkaar, met dezelfde voet beginnen kameel op elkaars rug vogel 2 Boeboeks dragen een derde Boeboek in de lucht vleermuis zonder de grond te raken (gebruik maken van attributen om de weg over te steken) eekhoorn springen met beide voeten tegelijk rups je handen op de grond, je voeten zo dicht mogelijk bij je handen schuiven en dan je handen weer over de grond naar voren schuiven kever 3 Boeboeks staan in een kring, houden elkaar bij armen en schouders vast en bewegen samen voort (de 6 benen zijn de 6 poten) Mensenpuzzel Als de Rovers wegen door het bos trekken, is er almaar minder plaats voor de Boeboeks en de dieren in het bos. Hoe voelt dat, weinig plaats hebben? Verdeel de Boeboeks in twee groepen en daag ze uit om een zo goed mogelijke mensen puzzel te leggen: Ga met zoveel mogelijk op 1 stoel op 1 tegel in een toilethokje in de douche op een fiets onder een slaapzak op een krant op een smalle boomstam in een hoelahoep in een fietsband in een (grote) broek of kleed onder een tafel rond een boom terwijl iedereen de boom moet kunnen aanraken in een kartonnen doos. Ideaal dorp Waarom trekken de mensen een weg door het bos? Kunnen ze hun huizen niet elders bouwen? Of kunnen ze zich niet via een andere weg verplaatsen, een die minder kwaad doet aan de Boeboeks en de dieren? Laat de Boeboeks een ideaal dorp maken voor de dieren, de Boeboeks en de mensen. Bouw samen (of in kleine groepjes) een grote maquette ( chinees tuintje ) van het ideale dorp. Je kan dit in het bos doen en hiervoor natuurelementen en afval gebruiken. Als leiding help je de Boeboeks met een aantal vragen op weg: Wie leeft er allemaal in het bos? Wat moet er zeker aanwezig zijn voor de dieren, de Boeboeks en de mensen? Natuur, holletjes, school, speelterrein, moestuin 18

19 Hoe verplaatsen de verschillende dieren zich? Langs welke weg? Hoe moet die eruit zien? Langs waar moet die weg lopen? Is er iemand die hinder van deze weg zal ondervinden? De taken kan je onder de Boeboeks verdelen: sommigen maken een holletje, anderen het speelterrein, nog anderen het natuurparkje, er zijn er ook die materiaal kunnen verzamelen enz. Belangrijk is dat de Boeboeks met elkaar overleggen over wat waar komt en hoe groot alles wordt, zodat ze samen aan het ideale dorp kunnen werken. Zorg ervoor dat de Boeboeks zich gemotiveerd voelen om deze maquette te maken. Wees nieuwsgierig en stel ze vragen (zie hierboven). Als de Boeboeks er hard in opgaan, kan je deze activiteit over meerdere momenten verspreiden. Als de Boeboeks een vrij moment hebben, kunnen degenen die willen eraan verder werken. De gebruikers van het bos Het bos wordt door verschillende mensen gebruikt: jeugdbeweging, ruiters, wandelaars, jagers, natuurliefhebbers, sportievelingen Een weg door het bos treft niet alleen de dieren maar ook anderen kunnen er hinder van ondervinden. De gebruikers van het bos is een leuk tikspel waarbij de verschillende gebruikersgroepen zoveel mogelijk bos proberen in te palmen. Het spel vind je op pagina 149 van Buiten benen. Handboek voor natuurvriendelijke spelen. DUURZAME ONTWIKKELING De Boeboeks zijn er helemaal ondersteboven van. Deze weg is een regelrechte ramp voor hen en zoveel dieren Onze aarde wordt langzamerhand voller en voller. En we willen allemaal ons huisje met een oprit en een tuin. Bovendien willen we overal gemakkelijk en snel naartoe kunnen en daarvoor zijn er heel wat verbindingswegen nodig. Allemaal goed en wel, we kunnen ons snel en gemakkelijk langs asfaltwegen verplaatsen, maar helaas zijn verharde oppervlakten een ramp voor heel wat planten- en diersoorten. We vergeten soms dat we catastrofes voor de mens creëren als we er niet over nadenken wat onze beslissingen op lange termijn kunnen betekenen: Een daling van de biodiversiteit. Meer en zwaardere overstromingen door een verstoring van grondwaterstromen en het regenwater dat moeilijk in de grond kan sijpelen. Lawaaihinder van scheurende auto s en vrachtwagens. Lichtvervuiling langs wegen, grote spots op gebouwen Het verdwijnen van mooie plekjes natuur waar we ons lekker in kunnen ontspannen.. Meer informatie over de achtergrond van dit avontuur vind je hier (link naar DO soorten zijn belangrijk). 19

20 HOELA BOEBOEKBEZOEK AVONTUUR Om ter eerst bij de open plek!, roept Puf, en weg is hij. Wacht even, dat is een valse start!, schreeuwt Pit nog, maar Puf hoort haar al niet meer. Puf is bijna aan de open plek als zijn voetjes plots uitglijden op het natte, gladde mos en hij komt met een smak, languit op de grond terecht. Haboe!, kraait Pit, terwijl ze hem triomfantelijk voorbij steekt. Pit zet zich neer op de open plek en rust even uit. Plots valt er een grote schaduw over haar heen. Ze kijkt naar boven en schrikt zich een hoedje! Voor haar staat een grote, donkergroene gedaante. Hij lijkt een beetje op een Boeboek, maar toch niet helemaal. P-P-P-P Puf?, zegt ze stilletjes. Maar Puf ligt een eindje verderop nog over zijn zere voet te wrijven. Hoela!, zegt het donkergroene wezen en hij steekt zijn tong uit naar Pit. H-H-H-Hab-b-b-boe, stottert Pit. De vreemde Boeboek steekt zijn donkergroene hand uit. Aarzelend legt Pit haar kleine groene handje in de zijne en zo staan ze even stilletjes naar elkaar te kijken. Hoela! Ik ben nonkel Frommel en heb net een hele lange reis gemaakt, stelt hij zich voor en hij steekt opnieuw zijn tong uit. Pit bekijkt deze vreemde figuur. Hij heeft plastic zakken rond zijn voeten en een vergiet op zijn hoofd. Zou dat de nieuwe mode zijn?, denkt ze. Haboe!, klinkt het van iets verder. Mama Treuzel loopt zo snel ze kan naar de open plek. Frrrommmeel!, roept ze opgewonden en ze geeft hem een dikke knuffel met haar staart. Ha, die Treuzel, zegt nonkel Frommel blij en steekt zijn tong naar haar uit. Wat een vreemde manier om iemand te verwelkomen, denkt Pit. Pit, dit is mijn broer Frommel, glundert mama Treuzel. Ondertussen is ook Puf op de open plek aangekomen en nonkel Frommel steekt al vriendelijk zijn tong naar hem uit. Kom nonkel Frommel zegt mama. We hebben elkaar nog heel wat te vertellen en ik denk dat Puf en Pit heel veel vragen zullen hebben. Je hebt vast wel honger na die lange reis. Gelukkig heb ik net verse braambessenconfituur gemaakt. Inkleding Nonkel Frommel heeft heel wat gekke gewoonten. Misschien doet Nonkel Frommel nog wel iets gek op jullie kamp? Neem zijn de gewoonten over. Nonkel Frommel zegt Hoela i.p.v. Haboe. Nonkel Frommel is donkergroen. Nonkel Frommel draagt plastic zakken aan zijn voeten. Nonkel Frommel heeft een vergiet als hoofddeksel. Nonkel Frommel lacht nooit maar steekt altijd zijn tong uit. Activiteiten Blauwland Geelland Citaat: Scouts Laetitia Geetbets: Blauwland geelland viel zo goed in de smaak dat we het lang hebben kunnen spelen. Dat is een spel dat zeker nog zal meegaan bij de scouts. Ook de varianten op de gewone spelen waren een succes. 20

Het keutelgekke Boeboekkamp

Het keutelgekke Boeboekkamp Het keutelgekke Boeboekkamp Kampthema met net dat ietsje meer Handleiding Hier heb je een uitgewerkt kampthema met net dat ietsje meer. Ga op kamp met de Boeboeks die hun jaarlijkse grote Boeboekfeest

Nadere informatie

Het onderzoek van de burgemeester 5/6

Het onderzoek van de burgemeester 5/6 Het onderzoek van de burgemeester De burgemeester hoorde dat kinderen ongerust zijn. Nee, ze zijn niet bang voor onweer of harde geluiden. Ze maken zich zorgen over de natuur. Dieren krijgen steeds minder

Nadere informatie

Rivierenhof. Ontdekkingstocht voor gezinnen

Rivierenhof. Ontdekkingstocht voor gezinnen Rivierenhof Ontdekkingstocht voor gezinnen t pech s e d e i k k a j T e lente ontdekt d INLEIDING TJAKKIE LENTE Tjakkie de specht voor gezinnen is een ontdekkingstocht met een bewegwijzerde route doorheen

Nadere informatie

Op pad met. kabouter Wouter en kabouter Lilly. Ik heb ook een dochter. Zij heet Lilly en woont in hetzelfde bos.

Op pad met. kabouter Wouter en kabouter Lilly. Ik heb ook een dochter. Zij heet Lilly en woont in hetzelfde bos. Op pad met kabouter Wouter en kabouter Lilly. Dag kaboutertjes! Ik ben kabouter Wouter. Ik ben 250 jaar. Oud hé? Maar ik kan nog veel ouder worden! Ik heb ook een dochter. Zij heet Lilly en woont in hetzelfde

Nadere informatie

Waarom dit boek? 7. 1 De ik-fabriek, wat is dat? Lichaamsseintjes Je lichaam is net een fabriek 17

Waarom dit boek? 7. 1 De ik-fabriek, wat is dat? Lichaamsseintjes Je lichaam is net een fabriek 17 Inhoud Waarom dit boek? 7 1 De ik-fabriek, wat is dat? 10 2 Lichaamsseintjes 14 3 Je lichaam is net een fabriek 17 4 De ik-fabriek, hoe ziet die eruit? 18 4.1 De eerste verdieping: voelen 20 4.2 De tweede

Nadere informatie

2. Maak met de 4 buizen een vierkant op de grond. Dit is het zoekraam.

2. Maak met de 4 buizen een vierkant op de grond. Dit is het zoekraam. Opdracht 1. Gebruik je ogen goed. In het bos kun je van alles ontdekken! Komen er onder de bomen verschillende soorten insecten en of bodemdiertjes voor? Het beste bos 1. Materiaal tas 1: zoekraam, 1 schepje,

Nadere informatie

HANDIG SPELEN MET EEN HOND

HANDIG SPELEN MET EEN HOND l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG SPELEN MET EEN HOND OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER SPELEN MET EEN HOND. JE

Nadere informatie

4-7 jaar Scharrelavontuur. 4-7 jaar Scharrelavontuur. Sterke geuren. Aardegeuren. Pluk een blaadje van een plantje.

4-7 jaar Scharrelavontuur. 4-7 jaar Scharrelavontuur. Sterke geuren. Aardegeuren. Pluk een blaadje van een plantje. Sterke geuren Pluk een blaadje van een plantje. Wrijf erover met je vingers, en verkreukel het blaadje een beetje. Ruik nu eens. Laat elkaar je blaadje ruiken. Waar ruikt het naar? Aardegeuren Ga op de

Nadere informatie

Dino en het ei. Duur activiteit: 30 minuten Lesdoelen: De kleuters: kunnen een prent linken aan een tekst; kunnen het verhaal navertellen.

Dino en het ei. Duur activiteit: 30 minuten Lesdoelen: De kleuters: kunnen een prent linken aan een tekst; kunnen het verhaal navertellen. Dino en het ei Bibliografie: Demyttenaere, B. (2004). Dino en het ei. Antwerpen: Standaard. Thema: niet alles is steeds wat het lijkt, illusies Korte inhoud: Elke nacht staat er een groot wit ei tussen

Nadere informatie

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg Pasen met peuters en kleuters Beertje Jojo is weg Thema Maria is verdrietig, haar beste Vriend is er niet meer. Wat is Maria blij als ze Jezus weer ziet. Hij is opgestaan uit de dood! Wat heb je nodig?

Nadere informatie

Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet.

Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Bezoek op kantoor Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Ton en Toya hebben wat problemen thuis.

Nadere informatie

AMIGA4LIFE. Hooggevoelig, wat is dat? WWW.AMIGA4LIFE.NL T. 06-424 99985 @AMIGA4LIFECOACH VLAARDINGEN

AMIGA4LIFE. Hooggevoelig, wat is dat? WWW.AMIGA4LIFE.NL T. 06-424 99985 @AMIGA4LIFECOACH VLAARDINGEN AMIGA4LIFE Hooggevoelig, wat is dat? 7-10 jaar WWW.AMIGA4LIFE.NL T. 06-424 99985 @AMIGA4LIFECOACH VLAARDINGEN 1 voorlichtingsbrochure hooggevoeligheid - www.amiga4life.nl Ik heb een talent! Ik kan goed

Nadere informatie

Themawandeling Herfst

Themawandeling Herfst Themawandeling Herfst Leerdoelen: De leerlingen tonen respect voor de natuur De leerlingen kunnen enkele typische herfstverschijnselen uit het bos verklaren De leerlingen kunnen op een aangepaste manier

Nadere informatie

1 In het begin. In het begin leefde alleen God. De Heere God is er altijd geweest. En Hij maakte de hemel en de aarde.

1 In het begin. In het begin leefde alleen God. De Heere God is er altijd geweest. En Hij maakte de hemel en de aarde. 1 In het begin GENESIS 1:1-25 In het begin leefde alleen God. De Heere God is er altijd geweest. En Hij maakte de hemel en de aarde. De aarde is nat en donker. God wil van de aarde iets heel moois maken.

Nadere informatie

Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram,

Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram, Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram, mijn kleine broer Dat is niet van mij mama Dan zegt ze

Nadere informatie

Gedicht over de Loonse en Drunense Duinen (Uit: Bergen Zand met hoedjes op van Elle van Lieshout en Erik van Os)

Gedicht over de Loonse en Drunense Duinen (Uit: Bergen Zand met hoedjes op van Elle van Lieshout en Erik van Os) Keutelgedichten Het konijntje Er was eens een konijntje en hij was echt niet dom hij keek wanneer hij drukken moest steeds even achterom Dan telde hij de keuteltjes die vielen in het gras zo wist hij elke

Nadere informatie

HANDIG ALS EEN HOND DREIGT

HANDIG ALS EEN HOND DREIGT l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG ALS EEN HOND DREIGT OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER HONDEN DIE DREIGEN. JE KUNT

Nadere informatie

Lente. Lente. Zomer. Herfst. Winter

Lente. Lente. Zomer. Herfst. Winter Lente Winter Lente Zomer Herfst De zon schijnt, de lucht is blauw, de vogeltjes fluiten en het wordt een mooie dag! Beer Juf zingt: La, la, la, ik ben vandaag zo vrolijk, zo vrolijk, zo vrolijk. Zo vrolijk

Nadere informatie

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, jongens en meisjes,

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, jongens en meisjes, Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, jongens en meisjes, Hé Joyce, ga je mee? Emma rent achter Joyce aan als ze van het schoolplein lopen. Joyce, wij gaan vanmiddag op bezoek bij mijn oom,

Nadere informatie

Spel 0 Adam woont in het paradijs. God praat elke dag met Adam. Hij mag alle dieren een naam geven. Wij gaan Adam helpen.

Spel 0 Adam woont in het paradijs. God praat elke dag met Adam. Hij mag alle dieren een naam geven. Wij gaan Adam helpen. Genesis 2:18-20 0 Leeftijd: 4-8 jaar Wat heb je nodig? 0 Lied: Adam geeft de dieren namen 0 Estafette: touw en attributen, bijvoorbeeld: pionnen, emmers, tafel 0 Speel het spel in 2 groepen Spel 0 Adam

Nadere informatie

Help, mijn papa en mama gaan scheiden!

Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Joep ligt in bed. Hij houdt zijn handen tegen zijn oren. Beneden hoort hij harde boze stemmen. Papa en mama hebben ruzie. Papa en mama hebben vaak ruzie. Ze denken

Nadere informatie

Werkblad Natuurlijk water in de Kwebben

Werkblad Natuurlijk water in de Kwebben Werkblad Natuurlijk water in de Kwebben Droppie in de Kwebben Hallo allemaal! Wat fijn dat jullie straks naar de Kwebben in Vught gaan! Mijn naam is Droppie en ik weet alles over water. Wist je dat water

Nadere informatie

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 6 Zacheüs (1) Het is erg druk in de stad vandaag. Iedereen loopt op straat. Zacheüs wurmt zich

Nadere informatie

Tips voor activiteiten in de winter, lekker knutselen

Tips voor activiteiten in de winter, lekker knutselen Tips voor activiteiten in de winter, lekker knutselen 1) Voor de kleinste kinderen In de winter kunnen vogels wel wat extra s gebruiken. Met kinderen van alle leeftijden kun je hiermee aan de slag. Dennenappels

Nadere informatie

De leerlingen: leren en ervaren dat mensen niet zonder water kunnen leven. zien waar water voor wordt gebruikt.

De leerlingen: leren en ervaren dat mensen niet zonder water kunnen leven. zien waar water voor wordt gebruikt. Water 2 Speuren naar water Doelen Begrippen De leerlingen: leren en ervaren dat mensen niet zonder water kunnen leven. zien waar water voor wordt gebruikt. de druppel, stromend water Materialen Tip Lamineer

Nadere informatie

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 MEMORY WOORDEN 1.1 TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 ik jij hij zij wij jullie zij de baby het kind ja nee de naam TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 2 MEMORY WOORDEN 1.2 TaalCompleet A1 Memory Woorden

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

De boekenbeer Module dans groep 1-2

De boekenbeer Module dans groep 1-2 De boekenbeer Module dans groep 1-2 Teksten: Stella van Lieshout Illustraties: Tjarko van der Pol In samenwerking met Centrum voor de Kunsten Beverwijk en ABC Cultuur Contact: DeboraVollebregt@centrumvoordekunstenbeverwijk.nl

Nadere informatie

Brood, tafel, maaltijd houden

Brood, tafel, maaltijd houden Brood, tafel, maaltijd houden Route 1: Aan tafel Kaart lezen Is brood de moeite waard? Ons broodje is gebakken Elke prent heeft een cijfer. Welke tekst hoort erbij? Geef die hetzelfde cijfer. Nog een beetje

Nadere informatie

Fruit eten: Appel, kiwi en banaan Fruit, dat moet je eten. Brood eten:

Fruit eten: Appel, kiwi en banaan Fruit, dat moet je eten. Brood eten: Liedjes Zingen Fruit eten: Appel, kiwi en banaan Fruit, dat moet je eten. Stop het nu maar in je mond Fruit, dat is gezond! En jullie krijgen een bakje fruit Dan worden jullie sterk en stoer Bewegingen

Nadere informatie

GAVE Kerk: werkblad Bijbelklassen en Spoorzoekers

GAVE Kerk: werkblad Bijbelklassen en Spoorzoekers Onze gemeentevisie GAVE Kerk: werkblad Bijbelklassen en Spoorzoekers Wij zijn gemeente van Jezus Christus die hem leren kennen, volgen en verkondigen. G K V - V Thematekst met gebaren: Sleutelvers: God

Nadere informatie

Introductie: Brom en Bram

Introductie: Brom en Bram ! Activiteit 43 Brom, Bram en Brim Ontwikkelingsaspecten De kleuters doen ervaringen op met het onderscheiden van klanken (auditieve discriminatie). Materiaal kopies van de tekeningen van Brom en Bram

Nadere informatie

Micha kijkt Ruben aan. Hij trekt een gek gezicht. Micha houdt niet van puzzelen, want de puzzels die oma maakt, zijn altijd heel erg moeilijk.

Micha kijkt Ruben aan. Hij trekt een gek gezicht. Micha houdt niet van puzzelen, want de puzzels die oma maakt, zijn altijd heel erg moeilijk. 1. Puzzelen Wie er het eerst is! Micha staat bij het schoolhek. Hij krijgt een harde klap op zijn schouder van Ruben, zijn grote broer. Oké. Micha is wel in voor een wedstrijdje. Hij begint meteen te rennen,

Nadere informatie

Wriemelbeestjes. Aanwijzingen begeleider: Laat gevangen diertjes naderhand weer los.

Wriemelbeestjes. Aanwijzingen begeleider: Laat gevangen diertjes naderhand weer los. Spits je lepeloren Ga zitten en doe je ogen dicht. Draai je lepeloren naar alle kanten. Wat kun je allemaal horen? Hoor je andere konijnen? Sluipt daar een vos door de struiken? Of is het de wind? Laat

Nadere informatie

Het is druk op het schoolplein. Overal zie je kinderen die aan het knikkeren zijn. Joost heeft een grote zware knikkerzak. Hij roept: 'Ik heb de

Het is druk op het schoolplein. Overal zie je kinderen die aan het knikkeren zijn. Joost heeft een grote zware knikkerzak. Hij roept: 'Ik heb de De regenboogbonk Oma is op bezoek. 'Kijk eens Floor,' zegt ze. 'Ik heb een cadeautje voor je.' Ze geeft Floor een klein rond pakje. Floor doet snel het papiertje eraf. 'Wow,' zegt ze, 'wat mooi!' In haar

Nadere informatie

Het is herfst in de poppenkast. door Nellie de Kok

Het is herfst in de poppenkast. door Nellie de Kok Het is herfst in de poppenkast door Nellie de Kok 1 Het is herfst in de poppenkast door Nellie de Kok Samenvatting Jan en Katrijn gaan naar het bos om spullen te zoeken voor de herfsttafel. Als Jan in

Nadere informatie

Thema Zintuigen. BSO in 2 nature Bushraft activiteit. www.in2nature.eu info@in2nature.eu. stichting in2nature. www.in2nature.eu info@in2nature.

Thema Zintuigen. BSO in 2 nature Bushraft activiteit. www.in2nature.eu info@in2nature.eu. stichting in2nature. www.in2nature.eu info@in2nature. BSO in 2 nature Bushraft activiteit www..eu info@.eu Thema Zintuigen www..eu info@.eu Johan en Sandra Van der Wielen Verbindingsweg 22 3921DM Elst (ut) 0318-471974 Triodos: 390288675 KvK: 30264584 Inleiding

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT ROOS Roos (27) is zeer slechtziend. Ze heeft een geleidehond, Noah, een leuke, zwarte labrador. Roos legt uit hoe je het beste met geleidehond en zijn baas

Nadere informatie

Tornado. Maartje gaat voor het eerst logeren. s Nachts belandt ze met haar vriendinnetje Eva in een tornado en beleven ze een heel spannend avontuur.

Tornado. Maartje gaat voor het eerst logeren. s Nachts belandt ze met haar vriendinnetje Eva in een tornado en beleven ze een heel spannend avontuur. Tornado Maartje gaat voor het eerst logeren. s Nachts belandt ze met haar vriendinnetje Eva in een tornado en beleven ze een heel spannend avontuur. Geschreven in januari 2012 (Geïllustreerd t.b.v. het

Nadere informatie

MARIAN HOEFNAGEL. De nieuwe buurt. Uitgeverij Eenvoudig Communiceren

MARIAN HOEFNAGEL. De nieuwe buurt. Uitgeverij Eenvoudig Communiceren MARIAN HOEFNAGEL De nieuwe buurt Uitgeverij Eenvoudig Communiceren 1 4 Een nieuw huis Dit is nu ons nieuwe huis. De auto stopt en Kika s vader wijst trots naar het huis rechts. Kika kijkt. Het is een rijtjeshuis

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

Kioki op ontdekking is geschreven in Vlaamse Gebarentaal (VGT). We kozen er bewust voor om Kioki op ontdekking niet te ondertitelen, zo komt de

Kioki op ontdekking is geschreven in Vlaamse Gebarentaal (VGT). We kozen er bewust voor om Kioki op ontdekking niet te ondertitelen, zo komt de Kioki op ontdekking is geschreven in Vlaamse Gebarentaal (VGT). We kozen er bewust voor om Kioki op ontdekking niet te ondertitelen, zo komt de poëzie van het VGT verhaal het beste tot zijn recht. Voor

Nadere informatie

Stan. Geschreven door. Eline Willemse. Illustraties van. Dick Rink

Stan. Geschreven door. Eline Willemse. Illustraties van. Dick Rink Stan Geschreven door Eline Willemse Illustraties van Dick Rink http://www.dickrink.nl Copyright 2013 Stan is een beer. Een hele lieve beer. Een beer die zich af en toe een beetje alleen voelt. En weet

Nadere informatie

Auditieve oefeningen thema het bos

Auditieve oefeningen thema het bos Auditieve oefeningen thema het bos Boek van de week: 1; In het bos 2; 3; 4; Verhaalbegrip: Bij elk boek stel ik de volgende vragen: Wat staat er op de voorkant Hoe zou het boek heten Waarom denk je dat?

Nadere informatie

Stil blijft Lisa bij de deur staan. Ook de man staat stil. Ze kijken elkaar aan.

Stil blijft Lisa bij de deur staan. Ook de man staat stil. Ze kijken elkaar aan. Wild Op het laatste moment ziet Lisa de man pas. Ze hangt de was op in de tuin. En ineens komt hij achter de lakens vandaan. Lisa laat het mandje met was in het gras vallen. Ze gilt. De man ziet er slecht

Nadere informatie

Wardje Wasbeer: Daar zijn echte vrienden voor!

Wardje Wasbeer: Daar zijn echte vrienden voor! Wardje Wasbeer: Daar zijn echte vrienden voor! Julia Boehme Stefanie Dahle GEGEVENS BOEK: ISBN 978 90 5924 432 0 13,99 Uitgeverij Bakermat Suggesties: Emy Geyskens Vanaf 3 jaar Ook verschenen: Wardje Wasbeer

Nadere informatie

Wriemelbeestjes. Als je een holletje gaat graven kom je kleine beestjes tegen. Kun jij kleine beestjes vinden als je in de bladhoop graaft?

Wriemelbeestjes. Als je een holletje gaat graven kom je kleine beestjes tegen. Kun jij kleine beestjes vinden als je in de bladhoop graaft? Spits je lepeloren Ga zitten en doe je ogen dicht. Draai je lepeloren naar alle kanten. Wat kun je allemaal horen? Hoor je andere konijnen? Sluipt daar een vos door de struiken? Of is het de wind? Laat

Nadere informatie

NME-leerroute Aarde, lucht en water

NME-leerroute Aarde, lucht en water NME-leerroute Aarde, lucht en water 3 Groep 1 Tilburg, BS Jeanne d Arc Verhaal voor de kinderen Wat hoor ik daar, een steentje in het water? Deze is zwaar en zakt naar de bodem. Wat zie ik daar, een mooie

Nadere informatie

1 Actief in de natuur. Bodemgespuis en kriebeldiertjes

1 Actief in de natuur. Bodemgespuis en kriebeldiertjes Bodemgespuis en kriebeldiertjes Overal vind je kriebeldiertjes, als je maar goed kijkt. Zullen we eens samen gaan kijken of er hier ook diertjes zijn? Als je een diertje gevonden hebt, mag je roepen. Dan

Nadere informatie

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht.

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht. 1. Joris Hé Roos, fiets eens niet zo hard. Roos schrikt op en kijkt naast zich. Recht in het vrolijke gezicht van Joris. Joris zit in haar klas. Ben je voor mij op de vlucht?, vraagt hij. Wat een onzin.

Nadere informatie

Ik vou van u is een verhaaltje van het tuinvrouwtje Fiona en het wolkenmannetje Wiebe. Fiona verzorgt haar bloemen met heel veel liefde en overgave.

Ik vou van u is een verhaaltje van het tuinvrouwtje Fiona en het wolkenmannetje Wiebe. Fiona verzorgt haar bloemen met heel veel liefde en overgave. Ik vou van u is een verhaaltje van het tuinvrouwtje Fiona en het wolkenmannetje Wiebe. Fiona verzorgt haar bloemen met heel veel liefde en overgave. Als het regent vangt ze het water op en giet ze het

Nadere informatie

7-12 jaar Scharrelavontuur. 7-12 jaar Scharrelavontuur

7-12 jaar Scharrelavontuur. 7-12 jaar Scharrelavontuur Geluiden Wees 1 minuut helemaal stil. Luister naar de geluiden om je heen. Hoeveel geluiden heb je gehoord? Welke geluiden heb je herkend? Je eigen geur maken Verzamel verschillende soorten blaadjes, mos,

Nadere informatie

Herman gaat met zijn dochter Lies naar de dierentuin. Joppie de hond gaat ook mee. Ze gaan gelijk naar de apen, die dicht bij de ingang zijn.

Herman gaat met zijn dochter Lies naar de dierentuin. Joppie de hond gaat ook mee. Ze gaan gelijk naar de apen, die dicht bij de ingang zijn. Herman gaat met zijn dochter Lies naar de dierentuin. Joppie de hond gaat ook mee. Ze gaan gelijk naar de apen, die dicht bij de ingang zijn. De ondeugendste aap Snoei pakt de hoed van Herman af. Snoei

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Afval Anne en de Sorteerbrigade

Afval Anne en de Sorteerbrigade Afval Anne en de Sorteerbrigade Verhaal ontwikkeld voor educatieproject Afval groep 3 School en Cultuur Veenendaal 2014 Geschreven door: Sanne Heymann Tekeningen door: Sjoerd Kreijns Dit is Afval Anne.

Nadere informatie

,:,- ::s (\') ., - n. -==-. (\) ==} (\) (\) (ih. (\) (h. b,. (\)

,:,- ::s (\') ., - n. -==-. (\) ==} (\) (\) (ih. (\) (h. b,. (\) ë' - ::s r,:,- -+ o -+ (\') 0 lo., o_ 0 - n. ==} -==-. < (ih o= (h b,. =g ) Tuinwandeling voor groep 1 / 2 van het primair onderwijs HET LIEVEHEERSBEESTJESPAD Tuin: Landzigt Tijdsduur: cira 1 uur Eigen

Nadere informatie

Waarom zijn er ongelukkige mensen?

Waarom zijn er ongelukkige mensen? Eerste Communieproject 8 Waarom zijn er ongelukkige mensen? De mensen doen niet wat God wil Je hebt gezien wat geluk is. Als mensen van jou houden, word je gelukkig. Niet iedereen is gelukkig. Als andere

Nadere informatie

Expeditie Boswachterscode

Expeditie Boswachterscode Boswachterscode Ontdek jij je zesde zintuig? Kinderen tussen de 7 en 10 jaar opgelet! Zet je zintuigen op scherp. Volg het spoor van Benno Buitenpret. Speciaal voor jou heeft hij zijn persoonlijke en buitengewoon

Nadere informatie

NME-leerroute Kabouters in het Westerpark

NME-leerroute Kabouters in het Westerpark NME-leerroute Kabouters in het Westerpark 1 Groep Tilburg, BS Jeanne d Arc Verhaal voor de kinderen In het Westerpark woont een kaboutervolk. Dat weten niet zoveel mensen, maar voor deze ene keer hebben

Nadere informatie

Ontdekkingstocht voor gezinnen

Ontdekkingstocht voor gezinnen Rivierenhof Ontdekkingstocht voor gezinnen Tjakkie de specht ontdekt de herfst INLEIDING TJAKKIE HERFST Tjakkie de specht voor gezinnen is een ontdekkingstocht met een bewegwijzerde route doorheen het

Nadere informatie

Storm in het bos. Storm in het bos. Isabel Versteeg Storm in het bos

Storm in het bos. Storm in het bos. Isabel Versteeg Storm in het bos Zwijsen Zwijsen Ties woont in het bos, met mama en de rest van de groep. Op een dag gaat het hard stormen. Bomen zwaaien heen en weer. En takken vallen op de grond. Ties slaat op de vlucht. Maar hij raakt

Nadere informatie

LESBRIEF. Karel is jarig. Samenvatting: De begrippen zijn: Wij maken kinderdromen waar www.clavisbooks.com

LESBRIEF. Karel is jarig. Samenvatting: De begrippen zijn: Wij maken kinderdromen waar www.clavisbooks.com Samenvatting: Bij dit boek zijn een aantal downloads beschikbaar. Liesbet Slegers heeft deze speciaal getekend als aanvullend educatief materiaal. Het doel van de download ballon is verhaalbegrip en woordenschat

Nadere informatie

LESBRIEF. Karel is jarig. Samenvatting: De begrippen zijn: Wij maken kinderdromen waar www.clavisbooks.com

LESBRIEF. Karel is jarig. Samenvatting: De begrippen zijn: Wij maken kinderdromen waar www.clavisbooks.com Samenvatting: Bij dit boek zijn een aantal downloads beschikbaar. Liesbet Slegers heeft deze speciaal getekend als aanvullend educatief materiaal. Het doel van de download ballon is verhaalbegrip en woordenschat

Nadere informatie

Ria Massy. De taart van Tamid

Ria Massy. De taart van Tamid DE TAART VAN TAMID Ria Massy De taart van Tamid De taart van Tamid 1 Hallo broer! Hallo Aziz! roept Tamid. Zijn hart klopt blij. Aziz belt niet zo dikwijls. Hij woont nog in Syrië. Bellen is moeilijk in

Nadere informatie

Mijn tuin. Janni Meedendorp. Meditaties voor kinderen. 2013 Uitgeverij ACT on Virtues

Mijn tuin. Janni Meedendorp. Meditaties voor kinderen. 2013 Uitgeverij ACT on Virtues Mijn tuin Meditaties voor kinderen Janni Meedendorp 2013 Uitgeverij ACT on Virtues Na een intensieve yogales vindt Noah het heerlijk om op zijn matje te liggen. De spieren in zijn lichaam ontspannen zich,

Nadere informatie

Jan Klaassen en Katrijn in Afrika door Nellie de Kok. Samenvatting

Jan Klaassen en Katrijn in Afrika door Nellie de Kok. Samenvatting Jan Klaassen en Katrijn in Afrika door Nellie de Kok Samenvatting Jan heeft een prijs gewonnen. Het is een voetreis door het oerwoud van Afrika. Ze komen allerlei dieren tegen. De dieren lopen gewoon met

Nadere informatie

Jino Tandplak stelt voor Henrie de bacterie en de glijbaan. Voor meer info kijk op kleinejino.wordpress.com

Jino Tandplak stelt voor Henrie de bacterie en de glijbaan. Voor meer info kijk op kleinejino.wordpress.com Jino Tandplak stelt voor Henrie de bacterie en de glijbaan Prent 1 Op een avond stond mama klaar in de badkamer om haar tanden te poetsen. Mama houdt ervan om haar tanden te doen glimmen als een diamant.

Nadere informatie

Ik heb een nieuw horloge, zegt papa. Kijk.

Ik heb een nieuw horloge, zegt papa. Kijk. Prent 1 Sst, ik hoor iets! Prent 1. Sst, ik hoor iets! Said en Jamal zitten aan tafel te eten. Samen met papa en mama. Ik heb een nieuw horloge, zegt papa. Kijk. Papa laat het horloge zien. Het is een

Nadere informatie

Lesbrief Kikker viert de lente. Kikkertiendaagse: 21 t/m 30 maart Thema: Kikker viert de lente Leeftijd: voor kinderen van 3 tot en met 6 jaar

Lesbrief Kikker viert de lente. Kikkertiendaagse: 21 t/m 30 maart Thema: Kikker viert de lente Leeftijd: voor kinderen van 3 tot en met 6 jaar Lesbrief Kikker viert de lente Kikkertiendaagse: 21 t/m 30 maart 2018 Thema: Kikker viert de lente Leeftijd: voor kinderen van 3 tot en met 6 jaar Van 21 t/m 30 maart kleurt heel Nederland groen met het

Nadere informatie

Inhoud Thema Lente... 3 Goedemorgen... 3 Hallo... 3 De wielen van de bus... 3 Op een houten bruggetje... 4 Heb je al gezien het is lente...

Inhoud Thema Lente... 3 Goedemorgen... 3 Hallo... 3 De wielen van de bus... 3 Op een houten bruggetje... 4 Heb je al gezien het is lente... 1 Inhoud Thema Lente... 3 Goedemorgen...... 3 Hallo... 3 De wielen van de bus... 3 Op een houten bruggetje... 4 Heb je al gezien het is lente... 4 Liedje over twee hazen:... 4 Bolletjes:... 4 Een koetje

Nadere informatie

Antoine in Nepal. Karel Peeraer.

Antoine in Nepal. Karel Peeraer. Antoine in Nepal Karel Peeraer www.ezelen.be Een wereldreis naar geluk! Welkom Het is fijn wandelen als de natuur je rugzakje draagt. Antoine wandelt door de bergen. Zijn oogjes kijken in het rond. Plots

Nadere informatie

1 Vinden de andere flamingo s mij een vreemde vogel? Dat moeten ze dan maar zelf weten. Misschien hebben ze wel gelijk. Het is ook raar, een flamingo die jaloers is op een mens. En ook nog op een paard.

Nadere informatie

Ik hoop dat U veel plezier beleeft in het samen praten met uw kind.

Ik hoop dat U veel plezier beleeft in het samen praten met uw kind. Beste Ouders In dit boekje staan allerlei foto's over dagelijkse dingen: opstaan, zich wassen,... Ik geef u hierbij enkele tips rond hoe u met uw kind kan praten tijdens bijvoorbeeld "het wakker worden".

Nadere informatie

Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje

Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Aangepaste dienst Liturgie Voor de dienst speelt de band drie liederen Opwekking 11 Er is een Heer Opwekking 277 Machtig God, sterke Rots

Nadere informatie

maan kijken maan is grijs geel maan muis (diamant) kaas raket muis maan ruimtepak raket kruiwagen geld lachen niet betalen

maan kijken maan is grijs geel maan muis (diamant) kaas raket muis maan ruimtepak raket kruiwagen geld lachen niet betalen GROEPJE 1 Kleine André vindt de heel mooi. Elke dag kijkt hij ernaar. Overdag is de grijs, maar 's nachts is hij geel.'waarvan is de eigenlijk gemaakt?' vraagt hij aan Muis. 'Van diamant? Of van kaas misschien?'

Nadere informatie

LESBRIEF. Grote Anna leert lezen en rekenen. Digibordles lezen : Digibordles rekenen : Wij maken kinderdromen waar www.clavisbooks.

LESBRIEF. Grote Anna leert lezen en rekenen. Digibordles lezen : Digibordles rekenen : Wij maken kinderdromen waar www.clavisbooks. Samenvatting: Grote Anna heeft een bijzondere dag vandaag! Ze gaat voor het eerst naar de grote school. Anna heeft er veel zin in. Ze heeft zelfs een nieuwe boekentas en schrijfspulletjes gekregen! Het

Nadere informatie

Pelle de Koperwiek. Maak kennis. met Pelle de Koperwiek.

Pelle de Koperwiek. Maak kennis. met Pelle de Koperwiek. Pelle de Koperwiek Maak kennis met Pelle de Koperwiek. Deze herkenbare lijster heeft roestrode oksels en flanken en broedt in de naaldbossen en berkenbossen van Scandinavië. Hij eet graag regenwormen en

Nadere informatie

De paashaas schildert eieren

De paashaas schildert eieren april 2015 vanaf 4 jaar De paashaas schildert eieren tekst: Marian van Gog muziek: Ton Kerkhof De paashaas schildert eieren 1 In rood en groen en geel. Wat maakt hij er weer veel. Refrein: Paashaas, paashaas.

Nadere informatie

Schaapje Schaap woont op de weide samen met Nina en Osto.

Schaapje Schaap woont op de weide samen met Nina en Osto. Schaapje Schaap en de Wolkjes Schaapje Schaap woont op de weide samen met Nina en Osto. De schaapjes hebben een mooie stal, met zacht stro om in te slapen. Kom, zegt Nina, we gaan slapen, ik ben moe. Maar

Nadere informatie

NAAM. Uil kijkt in een boek. Het is een boek over dieren. Er staan plaatjes in. Van elk dier één. Uil ziet een leeuw. En een pauw. En een bever.

NAAM. Uil kijkt in een boek. Het is een boek over dieren. Er staan plaatjes in. Van elk dier één. Uil ziet een leeuw. En een pauw. En een bever. Vos en Waar is Haas het ijs? NAAM Uil kijkt in een boek. Het is een boek over dieren. Er staan plaatjes in. Van elk dier één. Uil ziet een leeuw. En een pauw. En een bever. Wat een raar beest! lacht Uil.

Nadere informatie

Poekie is verdrietig. Want zijn papa en mama gaan scheiden. Geschreven door. Mariska van der Made. Illustraties van. Dick Rink

Poekie is verdrietig. Want zijn papa en mama gaan scheiden. Geschreven door. Mariska van der Made. Illustraties van. Dick Rink Poekie is verdrietig Want zijn papa en mama gaan scheiden Geschreven door Mariska van der Made Illustraties van Dick Rink Poekie is een lief klein monstertje van vijf jaar oud. Hij woont samen met zijn

Nadere informatie

Speel mee met de dieren in het bos

Speel mee met de dieren in het bos bij het boek Een muis om van te houden van Ans Heij-de Boer Tien dieren voor op je vingers Vingerpoppetjes maken en hoe speel je ermee? * Liedje bij de vingerpoppetjes * Doe de dieren na * Speel mee met

Nadere informatie

Lotte is er erg blij mee. Ik wilde altijd al een huisdier voor mezelf, zegt ze tegen opa. En nu heb ik er opeens een heleboel.

Lotte is er erg blij mee. Ik wilde altijd al een huisdier voor mezelf, zegt ze tegen opa. En nu heb ik er opeens een heleboel. Lotte heeft Luizen Buiten is het koud. Er vallen dikke druppels uit de bomen en de wind blaast hard door de straat. Lotte loopt hand in hand met opa Generaal over het schoolplein. Ze moest eerder van school

Nadere informatie

Niks moeten please! Ontspanningsverhalen met kleurplaten voor kinderen In de klas en thuis te gebruiken.

Niks moeten please! Ontspanningsverhalen met kleurplaten voor kinderen In de klas en thuis te gebruiken. Niks moeten please! Ontspanningsverhalen met kleurplaten voor kinderen In de klas en thuis te gebruiken www.lefkracht.nl Rustmomenten, pak je ze nog? Met dit boek kan je de energie veranderen, van dóórgaan

Nadere informatie

Jan Klaassen en Katrijn in Afrika (groot optreden door kinderen) door Nellie de Kok

Jan Klaassen en Katrijn in Afrika (groot optreden door kinderen) door Nellie de Kok Jan Klaassen en Katrijn in Afrika (groot optreden door kinderen) door Nellie de Kok Samenvatting Jan heeft een prijs gewonnen. Het is een voetreis door het oerwoud van Afrika. Ze komen allerlei dieren

Nadere informatie

BLIJ MET EEN EI. Blij met een ei, april 2011 Speel-o-theek De Dobbelsteen www.dedobbelsteen.nl

BLIJ MET EEN EI. Blij met een ei, april 2011 Speel-o-theek De Dobbelsteen www.dedobbelsteen.nl BLIJ MET EEN EI Deze speur- en speltocht is niet alleen bedoeld voor rond de paastijd. Doordat iedereen moet proberen zijn of haar ei heel te houden wordt er een extra spelelement in de speurtocht gebracht.

Nadere informatie

Met Pim en Pientje op stap... PWN. Puur water en natuur.

Met Pim en Pientje op stap... PWN. Puur water en natuur. Met Pim en Pientje op stap... PWN. Puur water en natuur. Met Pim en Pientje op stap... Naar het beginpunt van de route Vanuit de hoofdingang van de Hoep gaat u meteen linksaf langs de drie vlaggen. U volgt

Nadere informatie

Vragen bij het prentenboek 'De tovenaar die vergat te toveren'

Vragen bij het prentenboek 'De tovenaar die vergat te toveren' De tovenaar tovert De verhalenvertelster vertelt Wat zou een tovenaar allemaal kunnen toveren? Hoe zouden de kinderen zich voelen? Waar zie je dat aan? Is de tovenaar blij/ boos/ verdrietig of bang? Hoe

Nadere informatie

Een zadenwandeling over het Dreuzelpad door Natuurtuin t Loo voor kinderen van groep 1-4 onder begeleiding van een volwassene.

Een zadenwandeling over het Dreuzelpad door Natuurtuin t Loo voor kinderen van groep 1-4 onder begeleiding van een volwassene. 2 Een zadenwandeling over het Dreuzelpad door Natuurtuin t Loo voor kinderen van groep 1-4 onder begeleiding van een volwassene. De vetgedrukte tekst kan door de begeleider voorgelezen worden, of in eigen

Nadere informatie

Natuurtentoonstelling

Natuurtentoonstelling Natuurtentoonstelling We gaan schilderijlijstjes maken. Knip elk een rechthoekige lijst uit een vel A4-papier. Daarna mag je jouw lijst versieren met kleurpotloden, verf, wascokrijt of ander materiaal.

Nadere informatie

Prent 1 : Klaslokaal. De kinderen zingen rond de kerstboom.

Prent 1 : Klaslokaal. De kinderen zingen rond de kerstboom. Een verrassing voor Tim 1 2 Prent 1 : Klaslokaal De kinderen zingen rond de kerstboom. Eén stem klinkt er als een zilveren klokje boven uit. Waarom huil je? vraagt Lize aan de juf. Ik huil niet, lacht

Nadere informatie

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.

Nadere informatie

15 tips om de dag ontspannen te beginnen

15 tips om de dag ontspannen te beginnen 15 tips om de dag ontspannen te beginnen Het is voor werknemers met een drukke agenda vaak moeilijk goed voor hun lichaam te zorgen. Daarom heb je tools nodig om je lichaam en geest te ontspannen. Voor,

Nadere informatie

Huisregels. voor. kinderen

Huisregels. voor. kinderen Huisregels voor. kinderen Versie september 2014 Inhoudsopgave Huisregels Dreumesen HD pagina 3 Huisregels Peuters HP.pagina 4 2 Huisregels Dreumesen We willen kinderen zoveel mogelijk op positieve wijze

Nadere informatie

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne>

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne> Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 Inleiding Timo is een ander mens geworden door zijn grote vriend Tommy. Toch was het niet altijd zo geweest, Timo had Tommy gekregen voor

Nadere informatie

Charles den Tex VERDWIJNING

Charles den Tex VERDWIJNING Charles den Tex VERDWIJNING 3 Klikketik-tik-tik Het is halftwaalf s ochtends. Marja vouwt een hemd. En kijkt om zich heen. Even staat ze op haar tenen. Zo kan ze over de kledingrekken kijken. Die rekken

Nadere informatie

vandaan. Hij loopt ermee naar de grote tafel voor het raam. Ziet u wel? zegt hij tegen opa die net de kamer inloopt. U hebt echt wel spelletjes.

vandaan. Hij loopt ermee naar de grote tafel voor het raam. Ziet u wel? zegt hij tegen opa die net de kamer inloopt. U hebt echt wel spelletjes. 1. Naar opa Mam, ik ga naar opa! roept Fin onder aan de trap. Mama is aan het stofzuigen. Hoort ze hem wel? Met drie treden tegelijk neemt hij de trap. Zachtjes tikt hij mama aan. Ze maakt een sprongetje.

Nadere informatie

Spekkoek. Op de terugweg praat zijn oma de hele tijd. Ze is blij omdat Igor maandag mag komen werken.

Spekkoek. Op de terugweg praat zijn oma de hele tijd. Ze is blij omdat Igor maandag mag komen werken. Spekkoek Oma heeft de post gehaald. Er is een brief van de Sociale Werkplaats. Snel scheurt ze hem open. Haar ogen gaan over de regels. Ze kan het niet geloven, maar het staat er echt. Igor mag naar de

Nadere informatie

Als je ergens heel erg bang voor bent, dan heb je angst. Je hebt bijvoorbeeld angst voor de tandarts.

Als je ergens heel erg bang voor bent, dan heb je angst. Je hebt bijvoorbeeld angst voor de tandarts. Thema 5 Les 1: De angst: Als je ergens heel erg bang voor bent, dan heb je angst. Je hebt bijvoorbeeld angst voor de tandarts. De schrik: Als iemand ineens achter je staat, dan schrik je. Je bent dan ineens

Nadere informatie