Kerstnachtviering: Dat wij elkaar behoeden en doen leven Thema: Omarm elkaar met alle vurigheid Overweging 25 december 2014 Hans Ernens

Transcriptie

1 Kerstnachtviering: Dat wij elkaar behoeden en doen leven Thema: Omarm elkaar met alle vurigheid Overweging 25 december 2014 Hans Ernens... Wij hier, dat hele kleine plukje mensen, kunnen het verschil al maken. Wij zijn nog steeds Zijn leerlingen en daarom is het zo machtig mooi dat jullie allemaal gekomen zijn vanavond om welke reden dan ook... Eerste lezing: Lucas 2, 1-12 Tweede lezing: Lucas 2, Derde lezing: Een witte kerst - Godfried Bomans Welkom en inleiding Beste mensen, van harte welkom hier in de Duif waar we traditie getrouw de Kerstnacht met elkaar vieren. De Duif waar ook dit jaar tientallen vrijwilligers al weken lang bezig zijn geweest met de voorbereidingen om jullie een bijzondere Kerstnachtviering te laten beleven. Het koor heeft er de nodige repetities opzitten, de kerk is versierd, het kerstbrood en wijn is ingekocht en er staan weer honderden stoelen klaar en dat allemaal nadat we in de vroege avond de kerstviering voor de kinderen al weer hebben afgerond. En we zijn er weer klaar voor. Wees dus van harte welkom in deze kerk en in onze oecumenische basisgemeente, waar iedereen, wie je ook bent en wat je ook geloofd -of niet- altijd welkom is. Mijn naam is Hans Ernens en ik ben voorganger hier in de Duif en zing ook in het koor. Welkom ook namens Henk Kemper, onze toegewijde dirigent en zelf ook voorganger hier in de Duif met wie ik samen voorga. Welkom aan het Duif koor, pianiste Irina Antonova en aan jullie allemaal. pag. 1

2 Toen ik in september tijdens de voorgangersvergadering aangaf best eens met kerstnacht voor te willen gaan, zei een collega letterlijk: Oef, da s best eng als je achter het altaar staat en je kijkt naar zo n grote menigte. En dat klopt Maar ik voel me tevens ook gesterkt door jullie komst in groten getale en de energie die jullie mij geven. Want inderdaad, ook dit jaar mogen we ons weer verheugen op een volle kerk en zijn jullie verwachtingen waarschijnlijk weer hooggespannen. Want hoe zal de kerstboodschap van dit jaar luiden? Ik ben op zoek gegaan naar een alles omvattende kerstboodschap. En dat is nogal wat, want hoe kan ik jullie iets meegeven waar je wellicht morgen nog even aan terugdenkt. Of beter nog, doorgeeft? Vooral misschien voor degenen die we hier alleen met de kerstnacht verwelkomen, kom je grotendeels voor de sfeer en symboliek van Kerst? Prachtige koormuziek krijg je ook gepresenteerd, dus alle ingrediënten voor een feel good night zullen aanwezig zijn. Op hoop je toch op iets meer dan komt allen tezamen? Zit er ergens toch een stukje God in jou verborgen? Zie je, ook mijn verwachtingen zijn hooggespannen en dat maakt het voor ons allemaal verwachtingsvol, een passend woord tijdens de nacht waarin we de geboorte van Jezus Christus herdenken en vieren. Kerstfeest betekent Christusfeest. In het Engels zie je het beste dat het woord Christus erin hoort: Christmas. Het is het feest van de geboorte van Jezus Christus. De geboorte van een kindje in een kribbe dat symbool staat voor de geboorte van nieuwe hoop, licht, vrede en oneindige liefde. De liefde waar ieder mens naar hunkert en de vlam van de hoop voedt en die nooit mag uitdoven, nooit zelfs niet na zo n rampzalig jaar als Die vlam die ons verlicht en verwarmt en ons kan aanwakkeren elkaar te omarmen, te troosten. Geniet van deze Kerst nacht, droom weg bij mooie muziek, laat de maalstroom van gedachten in je hoofd voorbij vliegen en laat je inspireren. Wat zou jouw Kerstboodschap zijn dit jaar? Welke gedachte wil jij aan je geliefden meegeven? Denk er maar eens over. Maar voor nu: lach even naar je medemens die naast je zit en lach vooral ook even in gedachten naar jouw geliefden die er dit Kerstfeest niet meer bij kunnen zijn Hun nagedachtenis zij tot zegen. Omarm het goede tijdens deze viering; het puur mens zijn zoals de Schepper dit heeft bedoeld. Heer, ontsteek in ons hart een vuur van intense vreugde, zodat de hele wereld zal zien dat U ons niet vergeten bent. Ik wens ons een mooie Kerstnachtviering toe. pag. 2

3 Entre le boeuf et l ane gris Nu zijt wellekome Stille Nacht 13 e -eeuws 17 e -eeuws F.Gruber Viering Kerstnacht, uur Openingslied: Wij komen tezamen 18e eeuws, arr: Thomas Greatorex Welkom en Inleiding Lied: Herschep ons hart H.Oosterhuis / T.Löwenthal Eerste lezing: Lucas 2, 1 12 De geboorte van Jezus In die tijd kondigde keizer Augustus een decreet af dat alle inwoners van het rijk zich moesten laten inschrijven. Deze eerste volkstelling vond plaats tijdens het bewind van Quirinius over Syrië. Iedereen ging op weg om zich te laten inschrijven, ieder naar de plaats waar hij vandaan kwam. Jozef ging van de stad Nazaret in Galilea naar Judea, naar de stad van David die Betlehem heet, aangezien hij van David afstamde, om zich te laten inschrijven samen met Maria, zijn aanstaande vrouw, die zwanger was. Terwijl ze daar waren, brak de dag van haar bevalling aan, en ze bracht een zoon ter wereld, haar eerstgeborene. Ze wikkelde hem in een doek en legde hem in een voederbak, omdat er voor hen geen plaats was in het nachtverblijf van de stad. Niet ver daarvandaan brachten herders de nacht door in het veld, ze hielden de wacht bij hun kudde. Opeens stond er een engel van de Heer bij hen en werden ze omgeven door het stralende licht van de Heer, zodat ze hevig schrokken. De engel zei tegen hen: Wees niet bang, want ik kom jullie goed nieuws brengen, dat het hele volk met grote vreugde zal vervullen: vandaag is in de stad van David voor jullie een redder geboren. Hij is de Messias, de Heer. Dit zal voor jullie het teken zijn: jullie zullen een pasgeboren kind vinden dat in een doek gewikkeld in een voederbak ligt. Lied voor bijna iedereen H. Oosterhuis/T.Löwenthal Tweede lezing: Lucas 2, En plotseling voegde zich bij de engel een groot hemels leger dat God prees met de woorden: Eer aan God in de hoogste hemel en vrede op aarde voor alle mensen die hij liefheeft. Toen de engelen waren teruggegaan naar de hemel, zeiden de herders tegen elkaar: Laten we naar Bethlehem gaan om met eigen ogen te zien wat er gebeurd is en wat de Heer ons bekend heeft gemaakt. Ze gingen meteen op weg, en troffen Maria aan en Jozef en het kind dat in de voederbak lag. Toen ze het kind zagen, vertelden ze wat hun over dat kind was gezegd. Allen die het hoorden stonden verbaasd over wat de herders tegen hen zeiden, maar Maria bewaarde al deze woorden in haar hart en bleef erover nadenken. De herders gingen terug, terwijl ze God loofden en prezen om alles wat ze gehoord en gezien hadden, precies zoals het hun was gezegd pag. 3

4 Lied: Hoor je mij Huub Oosterhuis, Antoine Oomen Derde lezing: Een Witte Kerst Godfried Bomans Er was eens een man die het kerstfeest grondig wilde vieren. Hij haalde een laddertje uit de schuur en spande langs het plafond de rode papieren slingers die daarvoor garant zijn. Aan de lamp hing hij een van die rode bellen, die opgevouwen weinig lijken, maar naderhand nog aardig meevallen. Toen dekte hij de tafel. Hij had hiervoor urenlang over drie winkels verdeeld in de rij gestaan, maar het zag er dan ook goed uit. Naast elk bord stak hij ten slotte een kaarsje aan, waarvan je er tien in een doos koopt, en klapte in zijn handen. Dit was het teken om binnen te komen. Zijn vrouw en kinderen, die al die tijd in de keuken elkaar met een verlegen glimlach hadden aangekeken, kwamen bedremmeld binnen. 'Nee maar,' zeiden ze, 'dat had je niet moeten doen.' Maar omdat hij het toch gedaan had gingen ze blij zitten en keken elkaar warm aan. 'En nu gaan we niet alleen smullen,' zei de man, 'we moeten ook beseffen wat er nu eigenlijk gebeurd is.' En hij las voor hoe Maria en Jozef alle herbergen afliepen, maar nergens was er plaats. Maar het kind werd ten slotte toch geboren, zij het in een stal. En toen begonnen ze te eten, want nu mocht het, al was er dan veel ellende in de wereld. 'Kijk,' zei de man: 'dat is nu Kerst vieren en zo hoort het eigenlijk' en daarin had hij gelijk. En zij verwonderden zich over de hardvochtigheid van al die herbergiers, maar het was ook tweeduizend jaar geleden moet je denken, zoiets kwam nu niet meer voor. En op dat ogenblik werd er gebeld. De man legde de banketstaaf die hij juist aan de mond bracht, verstoord weer op zijn bord. 'Dat is nu vervelend,' zei hij, 'er is ook altijd wat.' Hij knoopte zijn servet los, sloeg de kruimels van zijn knie en slofte naar de voordeur. Er stond een man op de stoep met een baard en heldere, lichte ogen. Hij vroeg of hij hier ook schuilen mocht, want het sneeuwde zo. Het was namelijk een Witte Kerst, dat heb ik nog vergeten te zeggen, hoe kan ik zo dom zijn. De beide mannen keken elkander een ogenblik zwijgend aan en toen werd de een door een grote drift bevangen. Uitgerekend op Kerstmis,' zei hij, 'zijn er geen andere avonden,' en hij sloeg de deur hard achter zich dicht. Maar terug in de Kamer kwam er een vreemd gevoel over hem en de tulband smaakte hem niet. 'Ik ga nog eens even kijken,' zei hij, 'er is iets gebeurd, maar ik weet niet wat.' Hij liep terug naar de stoep en keek in de warrelende sneeuw. Daar zag hij de man nog juist om de hoek verdwijnen, met een jonge vrouw naast zich, die zwanger was. Hij holde naar de hoek en tuurde de straat af, maar er was niemand meer te zien. Die twee leken wei in de sneeuw te zijn opgelost. Want het was, zoals gezegd, een witte Kerst. Toen hij weer in de kamer kwam zag hij bleek en er stonden tranen in zijn ogen. 'Zeg maar even niets,' zei hij, 'die wind is wat schraal, het gaat wel weer over.' En dat was ook zo, men moet zich over die dingen kunnen heen zetten. Het werd nog een heel prettig kerstfeest, het was in jaren niet zo echt geweest. Het bleef sneeuwen, de hele nacht door en zelfs het kind werd opnieuw in een schuur geboren. Lied: Het was een nacht door merg en been H.Oosterhuis / T.Löwenthal pag. 4

5 Overweging Kerst 2014 Hoe zou mijn Kerstboodschap voor jullie moeten luiden dit jaar? Ik ben niet specifiek op zoek gegaan, maar heb mij simpelweg laten inspireren op de golven van de hectiek zo vlak voor Kerst en daar valt niet aan te ontkomen! Mijn oog valt wel eens op een opmerkelijk berichtje vanuit het Vaticaan, zoals dit jaar vlak voor Kerst, waarin Paus Franciscus in een boodschap aan de kardinalen en de bisschoppen van de gelegenheid gebruik maakte om maar liefst 15 zonden op te sommen die hij in 2015 graag uit het Vaticaan zou zien verdwijnen. Een wat onzalige Kerstboodschap. Paus Benedictus, de vorige paus, op zijn beurt heeft een aantal jaren geleden in zijn Kerstboodschap de mensen gevraagd om verder te kijken dan de glitter en glamour van Kerstmis. 'Laat ons God vragen om door de oppervlakkige glitter van dit seizoen heen te kijken om daar het kind in de stal van Bethlehem te ontdekken, om ware vreugde en echt licht te vinden', preekte de leider van de ruim 1miljard katholieken in de wereld destijds. Ware vreugde Dit stukje tekst bleef hangen. De ware vreugde vinden? Kan ik daar iets mee of is die Kerst vreugde tegenwoordig alleen nog maar veel eten, veel glitter en een klein stukje sentiment? Waar vind ik nu toch die ware kerstgedachte? Ik keek eens naar alle ontvangen Kerstkaarten en de diversiteit ervan. En hoe origineel en creatief ook; de meesten wensten ons fijne feestdagen, gezellig dagen of vrolijke dagen toe. Daar is natuurlijk niets mis mee, maar terwijl we zalig hebben gegeten, we op een Goddelijk eiland op vakantie waren; wensen wij elkaar tegenwoordig een vooral gezellig Kerst feest toe. Is zalig te oubollig geworden voor Kerst en ligt de nadruk alleen nog op gezellig? En passent kijk ik even naar buiten, het is al vroeg donker en de gloed van licht over de straten is opmerkelijk. Gordijnen van lampjes hangen voor het raam, balkon of terrassen zijn verlicht en uiteraard een kerstkrans op de voordeur, met lampjes. Mensen maken hun huis gezellig, daar is niets mis mee, maar ik voel nog geen Kerst gedachte opkomen in al die gezelligheid. Tuincentrum Nog steeds mijmerend over een inspirerende Kerstboodschap, stap ik in de auto om met Rui (mijn man) gezellig naar het tuincentrum te rijden. Het lijkt wel of we in de Efteling zijn aangekomen. De speciaal ingehuurde parkeerwachters met Kerstmuts dirigeren je naar een parkeerplekje en roepen al glimlachend ho ho ho. Ik voel een haast onbedwingbare drang opkomen om over zijn tenen heen te rijden. Das geen goed Kerst gevoel voor dit moment. Bij binnenkomst word ik haast verblind door een zee aan ballen, slingers, lampjes en 3Dengelen. Het tuincentrum is een Kerstmarkt geworden. Ik ga zelf op zoek naar een Kerststal; wat traditioneler. Nou ja, traditioneler? Er was een speciale Kersstal aanbieding waar een groot reclamebord boven hing; deze Kerststal is zonder het kindje Jezus, die kunt u verkrijgen bij de kassa. Huh? Bij een ander schap staat bij een Kerststal: Pas op! Het Kindje ligt los in de kribbe! Wie het zomaar oppakt riskeert dat het uit zijn krib valt! Steen op steen, dus stuk. De feestelijke vloer geeft niet mee, zelfs niet voor een Christuskind. Tja.Ik zie het in gedachten voor me en denk: Is dit eigenlijk niet een veelzeggend beeld van wat er met dat kind is gebeurd? Is Jezus voor sommigen van ons niet allang kapot gevallen op de harde vloer van ons nuchtere verstand en op de zerken van onze verwachtingen in een wereld van schijn zekerheden? pag. 5

6 Das geen blijde boodschap Hans, daar komen de mensen niet voor denk ik. Uiteindelijk thuis gekomen met toch nog wat leuke vogeltjes voor in de boom lees ik op de bank een artikel van Arjan Lock in de Kerst editie van het blad Visie. Het grijpt me aan. Arjan is net terug van een 5 daags bezoek aan Liberia. De President van Liberia wenst een ebola-vrije Kerst in haar land. En ondanks deze vreselijke ziekte, wordt Kerst er waarschijnlijk intenser beleefd dan in ons ebola-vrij Nederland, zo wordt beschreven. Menselijkerwijs gesproken is Liberia op dit moment de hel op aarde. Nadruk En toch.ondanks het ontzaglijke leed en al die vers gedolven graven zeggen Christenen daar vol overtuiging dat ze God ervaren. Hebben zij de Kerstboodschap ondanks al die ellende dan wel begrepen? Is Jezus komst naar deze wereld meer dan iets dan wat wij vooral met onze mond belijden en een keer per jaar vieren? Komt het door onze nadruk op al die gezelligheid, overvloed van drank en voedsel dat de echte boodschap van Kerst hier minder landt dan daar? Voor gelovigen in Liberia is Jezus een levende werkelijkheid in goede en kwade dagen, zo omschrijft Arjan Lock. Wat een bericht. Johannes zegt het gewoon rechtuit: Jezus kwam in zijn eigen wereld. Hij had heel die wereld uit zijn liefde laten ontstaan. Maar toen Hij zelf in die wereld kwam en mens werd met heel veel liefde, toen hebben ze Hem uiteindelijk verguisd en vermoord. En wij verstoten Hem net zo. Als wij iemand uitsluiten. Bewust of onbewust iemand belasteren. Iemand haten. Met de massa mee veroordelen. Oorlog. Het dramatische jaar 2014 illustreert helaas opnieuw dat we Jezus zijn lessen van liefde, zachtmoedigheid en rechtvaardigheid ook vandaag de dag vrijwel nog steeds niet in praktijk kunnen brengen. Principes en praktijk Maar als wij die principes nog steeds niet goed in praktijk kunnen brengen; wat kunnen wij er dan hier met elkaar nog wel van maken? Hoe zal mijn kerstgedachte naar jullie dan uiteindelijk luiden? Ik denk dat de basis is en blijft; - en wat Jezus ook predikte- behandel anderen altijd zoals je zelf ook behandeld zou willen worden. Dat is de basis om die grote opdracht uit te voeren: elkaar lief hebben zoals Jezus zelf ons liefhad! En dat is lastig in een wereld waar wantrouwen, verwarring en dreiging ons schuwe hart doen twijfelen. En toch moeten we het proberen met elkaar, iedere dag weer. Geloven in Jezus boodschap van oneindige liefde. In Johannes 13 zegt Jezus: Ik geef jullie een nieuw gebod: heb elkaar lief. Zoals ik jullie heb liefgehad, zo moeten jullie elkaar liefhebben. Aan jullie liefde voor elkaar zal iedereen zien dat jullie mijn leerlingen zijn. En leerling zijn betekent dat je mag proberen iedereen lief te hebben en dat je mag bidden voor inzicht, zo vaak als je dat wil en kan. En indien we met en voor elkaar bidden en in elkaar proberen te geloven, geeft dat een stukje verlichting en hoop. De hoop die we niet altijd passief moeten ondergaan. Want je ziet zo vaak vreselijke dingen en je denkt waarom? Maar ik droom regelmatig over mooie dingen en denk waarom niet? Ik maak een kop koffie en kijk nog even naar de teksten van de liederen die we gaan zingen. Ik verdrink bijna in zoveel prachtige teksten en zing opeens spontaan weer de tekst van het lied Herschap ons hart en weet het nu zeker. pag. 6

7 Dáár staat mijn Kerstboodschap voor jullie. Het stond er al in de advent weken en het staat ook op jullie boekje. Het was er al die tijd al. Behoeden en doen leven Dat wij elkaar behoeden en doen leven zal mijn oprechte Kerstboodschap voor jullie zijn. De Kerstboodschap van de Duif. Lees later de mooie tekst van dit lied nog eens in je boekje en laat dit op je inwerken. Hier gaat het om. Kun je er wat mee? Verbindt die tekst dan eens met je eigen Kerst gedachte die spontaan in je opkwam tijdens deze vieringt. Welke Kerst boodschap geef jij straks aan je dierbaren mee? Deze nacht is er geen Messias geboren, maar wij moeten in zijn boodschap van onvoorwaardelijke liefde blijven geloven. En dat is soms heel lastig voor ons overheersende ego. Maar toch Wij hier, dat hele kleine plukje mensen kunnen het verschil al maken. Wij zijn nog steeds Zijn leerlingen en daarom is het zo machtig mooi dat jullie allemaal gekomen zijn vanavond om welke reden dan ook. Jullie zijn er. En dat is goed. Want jullie kunnen de boodschap van liefde verkondingen, door te beginnen in je eigen straat, je school of waar dan ook. Elkaar te behoeden en doen leven Want waar mensen zoals hier in de Duif samen komen ontstaat verbondenheid en genegenheid; een prachtige basis voor liefde. De allesomvattende boodschap van Jezus. Verspreid die boodschap! Wees gewoon goed voor elkaar. Wees een stukje God voor elkaar, nu met Kerst en in het nieuwe jaar. En vergeet elkaar straks niet vurig te omarmen. Want dat is men-zijn op zijn mooist, zoals Jezus dat heeft bedoeld. Een zalig Kerstfeest. Amen. Geloofsbelijdenis Coert Poort, Ned.dichter Mensen gevraagd om de vrede te leren waar geweld door de eeuwen model heeft gestaan. Mensen gevraagd die de wegen markeren waarop alles wat leven heeft verder kan gaan. Mensen gevraagd om de noodklok te luiden en om tegen de waanzin de straat op te gaan. Mensen gevraagd om de tekens te duiden die alleen nog moedwillig zijn mis te verstaan. Mensen gevraagd om hun nek uit te steken voor een andere tijd en een nieuwe moraal. Mensen met handen om ijzer te breken ook al lijkt het ondoenlijk en paradoxaal. Mensen gevraagd om hun stem te verheffen verontrust door een wapen dat niemand ontziet. Mensen die helder de waarheid beseffen dat wie mikt op de ander zichzelf ook beschiet. Mensen gevraagd die in naam van de vrede voor behoud van de aarde en al wat daar leeft pag. 7

8 wapens het liefst tot een ploeg willen smeden voor de oogst die aan allen meer overvloed geeft. Mensen gevraagd er worden mensen gevraagd dringend mensen gevraagd mensen, temidden van mensen gevraagd Lied: Hark! the herald angels sing C.Wesley a.o./ F.Mendelssohn-Bartholdy~W.H.Cummings Tafelgebed: Tot Zegen Deze bijeenkomst zij ons tot zegen H.Oosterhuis / T.Löwenthal Dit komen tezamen van mensen, gezichten en zielen van hier en overal, aarde en hemel, deze seconde der uren, der eeuwen, zij ons tot zegen. Moge de donkere nacht onze dagen behoeden, deze nieuwe dag ons zuiveren, sterken, dat onze boeien geslaakt, onze honger gestild, dat niet de dood op ons valt. Moge het licht van de morgen over ons opgaan, nieuw alle dagen. Moge de kracht in ons varen van Jezus uw dienstknecht uw kind. Dat ons voor ogen staat hij door u geroepen, bestemd en bezield om in ons midden, eens en voorgoed, te zijn uw woord uw voorbeeldmens, aldoende liefde, recht brood uit de hemel, water uit de rots, wijnstok wereldwijd vertakt Dat waar wij gaan zijn geest ons overschaduwt, liefde sterker dan de dood. Die mens gedenken wij als een van ons, als een met u. Moge het delen van dit brood en deze beker ons sterken in de hoop dat hij leven zal in ons uit kracht van u. Dat een nieuwe wereld komen zal waar brood en liefde is genoeg voor allen. Kom bevrijden wees genadig, ere zij u in den hoge, diep in ons midden, pag. 8

9 vrede op aarde, kome wat komt. Nodiging - Breken en delen van brood en wijn Kerstliederen Il est né le Divin Enfant The first Nowell the angel did say Frans traditioneel tekst en muziek: Engelse traditional Gebed Onze Vader Slotlied: Boom, je Stam H.Oosterhuis/A.Oomen Kerstverhaal: Scherp Uitnodiging voor koffie, kerstbrood, een gesprek en een glas wijn Zegenbede en kerstwens Lied: Ding-dong ding! (uit Piae Cantiones 1582), arr.r.woodward pag. 9