Neem een besluit! Ondersteuning van jullie timmermansoog in een complexe communicatieomgeving

Transcriptie

1 Neem een besluit! Ondersteuning van jullie timmermansoog in een complexe communicatieomgeving Dr. Maarten van der Sanden, Science Education & Communication, faculty of Applied Sciences CommunicatieLab Science meets Practice - 19 november 2013

2 Welke stappen gaan we zetten? case: communicatieuitdagingen rond uitrol slimme energiemeter keuzeprocessen en scenario s van communicatieprofessionals aan de hand van simulatie consumentengedrag design-based research naar beslisgedrag van communicatieprofessional en de ondersteuning ervan specifiek inzicht in het beslisgedrag van communicatieprofessionals een in de praktijk werkend (prototype) decision support systeem directe interactie tussen praktijk en theorie door ontwerpend onderzoek professionalisering Wat we kunnen wat we willen maar moeilijk toe in staat zijn zonder ondersteuning. 2

3 Case: smart energy grids, smart energy meter (SEM) 3

4 Mogelijke vragen uitrol SEM Hoe gaat mijn doelgroep reageren? Hoe is de doelgroep eigenlijk gesegmenteerd? En verandert dat niet? In welke wijk moet ik welke middelen inzetten? Hoe past mijn strategie bij de kernwaarden van de organisatie? Hoe ga ik mijn survey data gebruiken? Hoe accountable is mijn oplossing eigenlijk? Wat heb ik straks voor expertise nodig in mijn team? Welke vragen zouden jullie stellen? en bovendien: de markt beweegt de organisatie beweegt en ik moet morgen einde dag met een idee komen Communicatie is een multi-leveled, ill-defined wicked problem 4

5 De professional individu netwerk doelgroep (intern/extern)/ (Steven Flipse i.h.b. innovatie-processen) professioneel netwerk/ (Nick Verouden/Steven Flipse) jijzelf/ (Caroline Wehrmann) 5

6 Jijzelf & kiezen (Littlejohn & Foss, 2008; Tiemeijer, 2011) Algemeen: balanceren tussen winst-optimalisatie en spijt-minimalisatie (100 euro verliezen doet meer pijn dan 100 euro winnen plezier oplevert) mensen zijn geen maximizers maar satisfyers onrealistich optimistisch (de kans op een bepaalde gebeurtenis vaak hoger in als ze die makkelijker voor de geest kunnen halen) Inschatten en gebruik informatie: judgement theory: je beoordeelt zaken aan de hand van waar je vandaan komt en wie jij bent (the self) information-integration theory: je integreert informatie op basis van waarin je gelooft, wat je vertrouwt en wat je waardevol vindt bounded rationality: rationality of individuals is bounded by information cognitive limits time to make a decision Wat we eigenlijk doen en ook gewoon goed in zijn: het zijn gut-feelings die ons in staat stellen knopen door te hakken: timmermansoog? 6

7 De professional individu netwerk doelgroep (intern/extern) professioneel netwerk jezelf 7

8 Professioneel netwerk complex system: a system in which large networks of components with no central control and simple rules of operation give rise to complex collective behaviour, sophisticated information processing, and adaption via learning or evolution. (p.13, Mitchell, 2009) Gidden s structuration theory: the creation and reproduction of social systems that is based on the analysis of both structure and agents, without giving primacy to either (Bailey, 1994) Dynamiek, entropie, flexibiliteit, plasticiteit, stabiliteit Maar je kunt je er waarschijnlijk ook iets bij voorstellen? Timmermansoog? 8

9 9

10 De professional individu netwerk doelgroep (intern/extern) professioneel netwerk jezelf 10

11 Doelgroep/ook jezelf Planned behaviour Elaboration Likelihood Consumer acceptance of technology Consumenten hebben ook moeite met kiezen Diffusion of innovation Complexity & dynamics van het netwerk Etc, etc, etc, 11

12 We gebruiken data terwijl we heel goed aanvoelen dat wat nu hip is morgen uit is en dat verschilt dan weer per doelgroep 12

13 De professional 13

14 Timmermansoog Intuïtie Creativiteit Ervaring Bach Fugue Kennis Succesful strategy is not an elegant implementation of a well thought-out plan [ ] succesful firms in our study actually stumbled through strategy (Wehmeier, 2006 the myth of rationality in public relations) 14

15 Intuïtie Rather unituitive processes evolve form long experience and learning [ ] is based on deep understanding of the situation. It is a complex phenomenon that draws from the store of knowledge in our subconsious and is rooted in past experience. It is quick, but not necessarily biased as presumed in previous research on rational decision making (Khatri & Alvin, 2012) Janis (1982) demonstrated how processes such as rationalization threaten decision succes (Dean & Scharfman, 1996) 15

16 De professional kennis, intuitie, ervaring & creativiteit 16

17 Mogelijke vragen uitrol SEM Hoe gaat mijn doelgroep reageren? Hoe is de doelgroep eigenlijk gesegmenteerd? En verandert dat niet? In welke wijk moet ik welke middelen inzetten? Hoe past mijn strategie bij de kernwaarden van de organisatie? Hoe ga ik mijn survey data gebruiken? Hoe accountable is mijn oplossing? Wat heb ik straks voor expertise nodig in mijn team? En bovendien: de markt beweegt de organisatie beweegt ik moet morgen einde dag met een idee komen 17

18 Decision-support systemen helpen via expliciteren van kennis, ervaring, intuïtie en creativiteit om scenario s te bedenken die antwoord geven op je vragen rond de uitrol van de slimme meter support, scenario s dus geen kant&klare oplossingen interactie tussen mens en machine, waarbij de intelligentie in de mens zit en niet in de machine leidt tot een hoger elicitatie-niveau Decision support systems are interactive systems that support users in taking decisions by eliciting preferences and offring analytical tools to scrutinize decisions (Pommeranz et al, 2012) 18

19 Waar bestaat een DSS uit? scenario scenario besluit data input reason engine output surveys & gebruiksdata simulatie 19

20 Theorie/model op basis van survey data (SPSS/AMOS) 20

21 Simulatie van theorie naar data i.p.v. van data naar theorie geeft zicht op dynamiek van je doelgroep je kunt alle mogelijke scenario s naast elkaar plaatsen en door elkaar proberen (kennis, creativiteit, ervaring en intuïtie) je kunt aan de hand van deze resultaten binnen je eigen team de strategie (intern/extern) scherper formuleren in samenwerking met marketing- & communicatieprofessionals scenario s ontwikkelen 21

22 Spelen met scenarios (gebaseerd op kennis, ervaring, creativiteit en intuïtie) (REPAST) 22

23 Links: beginfase gemiddelde adoptie-intentie van 6,27 (schaal 1-10) Rechts: afname gebruiksdiepte met 45%, gemiddelde adoptie intentie daalt naar 6,0: richting negatief! 23

24 Links: beginfase gemiddelde adoptie-intentie van 6,27 (schaal 1-10) Rechts: combinatie-effect van verminderen gebruiksdiepte + houding ten opzichte van de smart functions, al na een vermindering van 15% slaat de houding om naar negatief. 24

25 data zijn gebaseerd op bestaande consumenten dus ook per consument simuleren consumenten projecteren op GIS-kaart van Zwolle zicht op hoe in de verschillende wijken attitudes veranderen zicht op hoe groepen consumenten veranderen nieuwe segmentering? zicht op de onzekere, dynamische en misschien wel onverwachte aspecten van consumentengedrag Vooraf testen van de verschillende mogelijkheden zonder kosten en ingrijpen in werkelijkheid 25

26 Waar bestaat een DSS uit? scenario scenario besluit data input reason engine output surveys & gebruiksdata simulatie 26

27 Volgende stappen Beslisgedrag (kennis, ervaring, intuïtie en praktijk) Parametriseren van het sociale netwerk van professionals en doelgroep Wat is de gewenste output? Hoe met elkaar overleggen? (Scrum?) Wat is het ideale dashboard voor individueel- & groepsgebruik? Hoe de relaties tussen mens en machine verbeteren (3TU.HTI) En natuurlijk ontwerpen, naar de markt brengen en valoriseren 27

28 Waar staan we nu? case: communicatieuitdagingen rond uitrol slimme energiemeter keuzeprocessen en scenario s van communicatieprofessionals aan de hand van simulatie consumentengedrag design-based research naar beslisgedrag van communicatieprofessional en de ondersteuning ervan specifiek inzicht in het beslisgedrag/ timmermansoog van communicatieprofessionals een in de praktijk werkend (prototype) decision support systeem directie interactie tussen praktijk en theorie door ontwerpend onderzoek professionalisering Wat we kunnen Wat we willen Maar moeilijk toe in staat zijn Zonder ondersteuning 28

29 Tenslotte Veel modellen in sociologie en psychologie zijn ontwikkeld in een vaak steriele omgeving van studenten in een testruimte: - 1) deze modellen zijn dus eigenlijk niet direct geschikt voor de praktijk - 2) het praktisch testen van theoretische modellen levert ook nieuwe theoretische inzichten op (zie SPSS/AMOS uitkomst) Dit is in lijn met de discussie in sociologie/psychologie en communicatie rond multidisciplinariteit, big-data en de relatie tussen theorie en praktijk 29

30 Dank! Mogelijke samenwerking? Meer informatie-ontvangen? Eens verder praten? Tel.: Of wordt lid van de DoeTank (community of practice i.s.m. HollandSpoor) 30