De virtuele patiënt. deel Tandheelkunde. 2. Tandtechnisch labo

Transcriptie

1 Philippe Nuytens, De virtuele patiënt deel 1 tandarts Zijn we vandaag in staat om een virtuele patiënt te creëren? Kunnen we onafhankelijk van plaats en tijd de eigenschappen van een patiënt reproduceren? Met andere woorden: een softwarematige analyse als uitgangspunt voor het restauratieve tandheelkundige werk. Een samensmelting van digitaal radiografisch beeldmateriaal en een digitaal restauratief model in één digitaal patiëntendossier. Accuraatheid is hierbij van groot belang en tevens bepalend voor de toepasbaarheid binnen de tandheelkundige diagnostiek en de restauratieve behandelplanning. De digitale radiografische beeldvorming (2D en 3D), waarvan de toepasbaarheid reeds jaren is bewezen, wordt reeds veel gebruikt. De laatste ontwikkelingen gaan echter nog een stap verder, waarbij CBCT data worden gecombineerd met face-scans of intra-orale scans. 1. Tandheelkunde Razendsnelle ontwikkelingen creëren vandaag meerdere productielijnen in verschillende tandheelkundige segmenten. De tandarts krijgt steeds grotere keuzemogelijkheden om op de vraag van de steeds kritischer wordende patiënt in te spelen. Onze conventionele methodes voor restauratief en prothetisch werk kunnen door een volledig digitale techniek vervangen worden. Daarbij is het ene niet per definitie beter dan het andere. Beide methodes blijven echter onderhevig aan de vaardigheden van tandarts en tandtechnicus. De vaardigheid voor de digitale behandeling resulteert uit een bijscholings- traject met langzame leercurve. Het leren werken met een digitaal systeem vraagt dus tijd. Dit geldt voor de meeste merken op de huidige digitale markt: Cadent itero, 3M Lava COS, 3Shape TRIOS, Cerec Bluecam, MHT 3D-Progress. Een voordeel van een digitaal scansysteem is dat de tandarts nauwkeuriger gaat werken. Preparaties moeten aan strikte eisen voldoen om een geslaagde digitale afdruk te nemen, zoniet komt er een negatieve terugkoppeling uit het softwaresysteem. Vaak voorkomende negatieve terugkoppelingen zijn een onduidelijke preparatiegrens, ondersnijding of te weinig interocclusale ruimte. Eén van de grootste stappen in de restauratieve tandheelkunde op implantaten wordt vandaag gezet met de digitale afdrukstift, met name de 'scanbody'. 2. Tandtechnisch labo De ontwikkelingen in het tandtechnisch labo lopen parallel met de ontwikkelingen in de tandheelkunde. Veelal stappen de labo s eerder in en wordt er gekeken naar de verschillende marktsegmenten en het verwachte toekomstperspectief. Labo s die nauwgezet de technische en markt-economische aspecten volgen kijken gemiddeld twee tot drie jaar vooruit, aldus J.L. Beckers. De bestaande CAD-CAM technologieën zullen zich verder ontwikkelen. Er wordt meer en meer ingespeeld op de specifieke tandheelkundige noden. Daarbij zal zowel innovatief als potentieel kostenbesparend worden gewerkt. 13

2 Uitdagingen in de vorm van biocompatibele, esthetische en functioneel hoogwaardige restauraties zijn daarom steeds meer feit dan fictie. De digitale workflow toont een minimum aan stappen in vergelijking met het analoog productieproces (fig. 1). Een nauwe samenwerking met het tandtechnisch labo is bij de digitale behandeling van cruciaal belang. Hierbij dank ik Xavier Deleersnijder, CAD/ CAM Development Manager, Elysee Dental voor zijn kennis en zijn geduld. 3. Klinische casus: Prothetische oplossing voor een halve tandenboog Een 52-jarige dame meldt op de eerste consultatie dat zij niet meer tevreden is over haar huidige prothetische voorziening. Nu draagt zij een partiële Duraflex prothese voor de aanvulling van de gebitselementen in het 2e kwadrant (fig 2-3). De restdentitie in de bovenkaak bestaat uit de gebitselementen 11, 12, 13, 14 en 15. We merken ook op dat bij breed lachen zonder de prothese, er in het 2e kwadrant een lage lachlijn aanwezig is (fig. 4). Haar wens is een vaste prothetische oplossing voor het 2e kwadrant. Na een grondige radiografische en softwarematige analyse (Straumann Guide System) worden 3 implantaten geplaatst, acht weken na een lokale sinusopbouw middels autoloog bot en bio-oss in regio 25. In regio 21 wordt een Straumann Bonelevel implantaat geplaatst met diameter 3.3 mm en lengte 14 mm. In regio 23 en regio 25 worden 2 Straumann Bonelevel implantaten geplaatst met diameter 4.1 mm en lengte 12 mm (fig. 5). Op radiografische controle (fig. 6) na 4 maanden wordt een goede integratie van de 3 Straumann implantaten gezien. Een klinische controle met uitstekende perio-test waarde (-1/-5) wijst uit dat na deze helingsperiode van 4 maanden kan gestart worden met de suprastructuur Fig 1. Schema van het conventioneel en analoog productieproces. 6 14

3 Forma INTRAORALE SCANBODY S Forma intraorale scanbody s (scan-abutments) zijn uiterst nauwkeurige componenten voor het bepalen van de positie en oriëntatie bij het digitaal afdrukken van tandwortelimplantaten. Op basis van deze scans kan het tandtechnisch laboratorium implantaatgedragen restauraties vervaardigen, zoals solitaire CAD/ CAM-abutments en CAD/CAM-bruggen op maximaal twee implantaatpijlers. Handelsweg CD Alphen aan den Rijn T +31 (0) info@elysee-dental.nl Minderbroederstraat 12Q B Leuven T +32 (0) info@elysee-dental.be IMPLANTAATPROTHETIEK Er wordt hier gekozen voor een 5-delige gevoegd in 1 beeld (stl-file): scanbody verschroefde brug met authentieke + gingiva + restdentitie. Na subtractie interne titaniumconnecties met daar- van de ingescande scanbody verschijnt over een zirconiumstructuur met opge- de implantaat-code in het software :55 n 7 bakken porselein. programma. Een afdrukloze behandeling wordt De voorbereiding van de patiënt op hier voorgesteld, met name het ver- de digitale afdrukname gebeurt met vaardigen van een implantaatbrug op behulp van het Optragate systeem een digitale manier. (Detrey) (fig. 10). Dit maakt het werkveld overzichtelijk en het scannen dus Bij het digitaal werk op implantaten gemakkelijker. Er worden 3 Scanbodies wordt niet meer gewerkt met een con- geplaatst op de Straumann Bonelevel ventionele afdruk met afdrukstiften. implantaten. Leaflet_Intraorale scanbodies.indd 2 Men maakt echter gebruik van scan- n8 n9 bodies (fig. 7 en 8). Scanbodies zijn T.h.v. de restdentitie en de gingiva de rechtstreekse verbinding tussen wordt licht gepoederd. Dit noemt men het tandtechnisch labo en de tand- light-dusting. Dit doen we om de licht- arts. Waar vroeger scanbodies werden reflectie t.h.v. de tanden en de gingiva gebruikt om vanuit het uitgegoten gips- te minimaliseren. De scanbodies dient model een software-input te doen, kan men niet te poederen omdat er reeds dit nu rechtstreeks vanuit de mond van een powder-coating werd op aange- de patiënt (fig. 1). bracht tijdens het produktieproces. Een scanbody past, net zoals een Op de monitor van het 3M Lava COS afdrukstift, op het implantaat-niveau. scan-systeem ziet men duidelijk de Een scanbody draagt telkens een unieke inclinatie van de scanbodies op het code. Deze code is bepalend voor het implantaat-niveau (fig. 11). type implantaat, bv. L1400 betekent Straumann Bonelevel 3.3 (fig. 9). De beetrelatie van de boven- en onderkaak gebeurt door een buccale scan te nemen van de maximale occlusie wordt doorgestuurd naar het tandtech- van de restdentitie. In dit geval wordt nisch labo wordt alle informatie samen- met de scan-tip een optisch kader 10 n Wanneer later het ingescande beeld 15

4 getraced in het 1e en het 4e kwadrant. lijkheid werden deze uiteraard eerst beeld van de implantaat-inclinatie en De rode pijlen duiden de richting aan verwijderd om het dichtbijten niet te de op te stellen brugelementen (fig. 13). waarin dit kader wordt gemaakt. Heel verhinderen (fig. 12). belangrijk bij het uitvoeren van deze Door het optische kader in het 1e en beetregistratie is het afhalen van de Met de 3M Lava Laboratory software het 4e kwadrant, werd de beet goed scanbodies. De scanbodies worden kunnen de zaagsnedes digitaal gemaakt geregistreerd. Beide kaken staan nu hier op dit beeld namelijk afgebeeld worden. Dit gebeurt zonder een fysiek perfect in maximale occlusie. Een doorheen de antagonist. In werke- model. Wij krijgen op die manier een digitale articulator houdt deze occlu

5 GEEN BATTERIJEN GEEN SNOER sie digitaal vast. Nu kunnen de 3D- modellen worden geprint (fig. 14). ONVERGELIJKBAAR Er wordt een CAD-design van de zirconium brugstructuur gemaakt. Dit ontwerp wordt doorgestuurd naar het milling centrum van het tandtechnisch labo (fig. 15). Porselein wordt opgebakken op de zirconium suprastructuur. Nadien wordt deze 5-delige brug op de authentieke interne titaniumabutment geconnecteerd (fig. 16). De revolutionaire U-40 Ultracapacitor heeft maar 40 seconden nodig om weer volledig opgeladen te worden. Onvergelijkbaar gemak! Onze C.U.R.E. technologie zorgt voor een uniforme uithardingsdiepte met ongekend lage temperaturen voor een optimaal klinisch resultaat. Het palataal aanzicht toont een mooie outline. Door een verhoogde accuraatheid met een minimum aan tussenstappen bekomt men een klinisch heel aanvaardbare pasvorm van deze verschroefde brug (fig. 17). Het vestibulaire aanzicht toont een mooie tandvorm. De ruimte voor de papillen werd goed gerespecteerd. Omwille van de esthetische wens van de patiënte werden de brug-elementen naar buccaal gekanteld om een ondersteuning voor de bovenlip te verkrijgen (fig. 18). Vervang geen batterijen, vervang polymerisatielampen! Demi Ultra LED Ultracapacitor lichtpolymerisatiesysteem Kerr Corporation Met een minimum aan behandelingen werd op deze eenvoudige digitale manier een nieuwe glimlach gecreëerd (fig ). Op het lipbeeld, bij lachen met de tanden uit occlusie, zien we de brug in het 2e kwadrant. De elementen 11 t.e.m. 15 werden direct na het plaatsen van de brug verfraaid met een esthetisch composiet. Merk op dat de buccale tilt van de elementen op de brug de lip mooi opvangt (fig. 20). Hier werd gekozen voor optisch scannen met pulserend blauw licht als opnamebron, resulterend in een video-formaat (3M Lava COS). Deze scantechniek wordt 'active wavefront sampling' (AWS) genoemd. De scanveldgrootte is 10 x 13,5 mm, waarbij moet worden gepoederd voor een goede pixelreferentie. De 3M Lava COS is voor de consument aanschafbaar sinds 2010 en heeft zijn meerwaarde sindsdien ruimschoots bewezen (fig. 21 en 22). 4. CAD-scanning en digitalisatie Bij de tandheelkundige scanprocedure kan er gekozen worden voor de mechanische, de optische of de mechanisch/optische scanmethodiek. Mechanisch betekent dat een taster-tip of een saphir-kogel als meetsonde wordt gebruikt. Optisch scannen betekent dat men werkt met laser, puntlaser, witlicht projectie, streeplicht projectie of kleurlicht. Bij de combinatiemethode worden beide technieken samen gebruikt. Philippe Nuytens studeerde in 2004 af als tandarts aan de Universiteit Gent. In 2004 startte hij een postgraduaat opleiding o.l.v. Professor Ignace Naert aan de KU-Leuven. Deze opleiding voltooide hij in In 2007 werd hij staflid aan het AZ Sint Jan te Brugge en startte hij een privé-praktijk samen met zijn vader in de buurt van Kortrijk. Hij specialiseert zich in esthetische tandheelkunde, kroon-, brug- en implantaatwerk. Als staflid van de dienst Restauratieve Tandheelkunde van het AZ Sint-Jan Brugge werkt hij nauw samen met de dienst Mond, Kaak -en Aangezichtschirurgie en is hij deeltijds verantwoordelijk voor de studentenopleiding. Als jonge ambitieuze tandarts en actief lid van ITI België profileert Philippe zich steeds nadrukkelijker op de markt van publicisten en wetenschappelijke sprekers. Voor het Nascholingsinstituut van het Vlaamse Verbond der Tandartsen sprak hij in in bijna alle studieclubs over Composiet opbouw bij abrasie en nood aan esthetiek. Hij focust zich nu vooral op CAD-CAM-toepassingen met zijn lezing Digitalisatie van de prothetisch-restauratieve behandeling : limieten bereikt?. 17