ECOLOGIE: Thema voor maart. onze verantwoordelijkheid als christenen
|
|
- Barbara Smit
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 ECOLOGIE: onze verantwoordelijkheid als christenen Thema voor maart Gespreksthema voor de veertigdagentijd De redactie van Adem-Tocht programmeerde dit thema voor de veertigdagentijd 2013, tijd van geloofsverdieping, versobering, solidariteit en herstel van relaties. Het is duidelijk dat in de wereldwijde samenleving een ingrijpende versobering nodig is. Het gaat om wat en hoeveel we eten, hoeveel energie we verbruiken, hoe we met drinkbaar water omspringen en hoeveel afval we produceren. Het heeft te maken met de zorg voor de schepping en de evangelische oproep tot gerechtigheid en vrede, vanuit de overtuiging dat de aarde aan allen toebehoort. In 2002, het jaar van de dienstbaarheid en de diaconie, verklaarden de Belgische bisschoppen dat er dringend behoefte is aan een grotere ethische bewogenheid bij alle christenen ten overstaan van de milieucrisis en de gevolgen ervan op de economie, de mensenrechten en de sociale wereldverhoudingen. Broederlijk Delen zette zijn campagne in datzelfde jaar helemaal in het teken van de milieucrisis met de slogan Wij, op grote voet. Velen van ons ontdekten toen pas hoe groot onze ecologische voet, de vierkante meters van het aardoppervlak die wij door onze consumptie jaarlijks opgebruiken, wel is. Op onze planeet heeft elk van de zeven miljard mensen recht op een menswaardig leven, en als die allemaal zoveel zouden consumeren als wij in het Westen, dan zouden er drie planeten-aarde nodig zijn om iedereen te voeden. In 2010 maakte de adventscampagne van Welzijnszorg ons ervan bewust dat de energiekosten medeoorzaak zijn van de groeiende armoede in onze eigen samenleving. Die twee organisaties liggen samen met Pax Christi reeds enkele decennia aan de basis van de werkgroep Rechtvaardigheid 5
2 6 en Vrede, het netwerk van christelijke solidariteitsorganisaties. In de schoot van die werkgroep ontstond de kerngroep Ecokerk. Wat is Ecokerk? Ecokerk is een actiegroep die binnen de kerk ijvert voor een ecologische geloofsvisie. Ze verspreidt daarvoor het inspiratieboek Zorg voor de Schepping en verwijst op haar website naar publicaties als De Spiritualiteit van water (Marcello Barros), het Liedboek van de Aarde en vele andere documenten. Ze geeft ook begeleiding bij vormingsactiviteiten van de diocesane vormingscentra (CCV) en van de verenigingen. Ze voert acties om tot de parochies en de kerkgangers door te dringen. Zo werden kerkfabrieken ondervraagd over het energieverbruik in de gebouwen en wordt aan parochies de titel Ecokerk toegekend als men bv. zonnepanelen op het dak plaatst. Ze reikt ook jaarlijks een prijs Fairste kerk van Vlaanderen uit aan wie uit alle merken koffie en dranken het fairste product kiest. De weekendvieringen op de Internationale dag van het milieu stonden in 2012 in het teken van Levend water. In vele parochies werd voor of na de viering een glas kraantjeswater aangeboden om de aandacht te trekken op het recht op drinkbaar water voor iedereen. De Ecokerk-campagne De aarde op vakantie roept op om onze aarde meer rust en herstel te gunnen en wordt afgesloten met een tv-mis. Ecokerk brengt ook goed nieuws uit ons eigen land en uit de hele wereld over alles wat te maken heeft met ecospititualiteit, zoals de actie met het massaal bijgewoonde Sing for the climate en de resultaten die de Low impact man, Steven Vromman met zijn gezin, boekt in zijn pogingen om zijn ecologische voet zo klein te maken als wat onze planeet voor alle zeven miljard mensen kan voorzien. Zo integreert Ecokerk zich in het beleid van onze kerkgemeenschap. Samen met vele christenen en geëngageerden beinvloedt men zo de politieke besluitvorming. Je kan dat allemaal volgen op nl/publicaties-15.html Verschillende organisaties nemen dat op in hun jaarthema. OKRA heeft dit jaar een speciale website ontwikkeld: www. ikvinddeaardeleuk.be Ecologie en het christelijk geloof Velen onder ons keken twintig jaar geleden verrast op toen de Groene Patriarch van Constantinopel zei: Bidden voor de schepping houdt ook in dat we God vergiffenis vragen voor de kleine of ernstige ingrepen waardoor wij bijdragen tot de vervuiling van de lucht en de aarde. Wij hebben als kind nooit geleerd daarover ons geweten te onderzoeken. De visie waarmee we opgegroeid zijn, is er zeker mee de oorzaak van dat we weinig bekommerd waren om het milieu. We dachten dat de mens de natuurelementen wel onder controle had. We kenden het scheppingsverhaal waarin God zegt Laten we de mensen maken die ons evenbeeld zijn, die op ons lijken; zij moeten heerschappij voeren over de vissen van de zee en de vogels van de hemel, over het vee en over heel de aarde (Genesis 1,26). Die visie werd drieduizend jaar geleden door mensen bedacht in hun zoektocht naar de éne Schepper van hemel en aarde, die éne God van Israël. Als beeld van God en aangesteld om te heersen over de aarde, moesten mensen niet langer bang zijn voor de kwade geesten die in donder en bliksem, overstromingen en aardbevingen aanwezig waren. Wat een bevrijding voor hen! Ze konden rekenen op de Almachtige, want Hijzelf had de mens verantwoordelijk gemaakt voor al het geschapene. Als zijn
3 beeld en gelijkenis werd de mens de maat van alle dingen. Dieren en planten, water en lucht waren ondergeschikt of stonden minstens in zijn dienst. In de visietekst van Ecokerk lezen we Niet alleen deze interpretatie van het scheppingsverhaal maar ook de bevindingen van de wetenschap hebben bijgedragen tot die mateloze pretentie van de mens. De homo sapiens kan zélf beginnen dromen over almacht en vrijheid en die proberen te realiseren in zijn eigen geschiedenis. Nog altijd zijn er wetenschappers en conservatieve christelijke kerken die ontkennen dat de klimaatsverandering mede veroorzaakt wordt door de mens. En toen met de Verlichting het individualisme opkwam, werd dit zelfs ingeroepen om het recht van de sterkste, ook tussen mensen en culturen, te rechtvaardigen, met uitbuiting en onderdrukking als gevolg. Het arme Zuiden werd het grootste slachtoffer van de opwarming van de aarde: extreme droogteperiodes en onbeheersbare overstromingen maken honderdduizenden klimaatslachtoffers. Rentmeesterschap en zorg voor de schepping, een nieuwe visie De geschiedenis van de laatste eeuwen leert dat we ons bewust zijn geworden van de gevaren van de verabsolutering van de mens, die zich opstelt tegen de natuur om ze uit te buiten. Dit vormt een bedreiging voor haar harmonieus voortbestaan. We worden dringend uitgenodigd om met een totaal andere blik en vanuit een andere houding naar het milieu te kijken en ermee om te gaan. De ware luciditeit bestaat in het her- en erkennen van onze beperkingen, dus in bescheidenheid. Vervolgens moeten we de opvatting dat dieren, planten, grondstoffen, lucht en water ondergeschikt zijn aan de mens, laten varen. Dat kan door het besef dat wijzelf 7
4 deel zijn van de natuur. Wijzelf zijn aarde (zie ook in de Bijbel: alle mensen zijn stof en as (Sirach 17,32). Door dit besef te verbinden met onze geloofsvisie dat God een liefhebbende God is, die zijn schepping draagt en tot voltooiing wil brengen samen met ons, kunnen wij - in Gods naam - genezen van de hoogmoed die het voortbestaan van de schepping ernstig bedreigt. (visietekst van Ecokerk) Dat is ook de visie die in christelijke sociale en politieke middens al enkele decennia gegroeid is: God heeft zijn schepping voor haar verdere ontwikkeling aan ons toevertrouwd, om haar te beheren als een rentmeester, verantwoordelijk voor de groei en de verbetering van de planeet. Begrippen als rentmeesterschap en zorg voor de schepping verwijzen naar het beeld dat wij ons verbonden moeten voelen met de aarde, zoals de Schepper verbonden blijft met de steeds evoluerende kosmos. God, mensen en schepping vormen samen het groter geheel. Ecospiritualiteit: christenen werken aan vrede en gerechtigheid Voor Ecokerk en voor alle mensen die met het project ecospiritualiteit bezig zijn, is de spirituele dimensie van onze relatie met de schepping een steun en een drijfveer om in de wereld actief te zijn. Ecokerk beschrijft die spiritualiteit als volgt: Ecospiritualiteit is, om te beginnen, een levensvisie, een overtuiging en een persoonlijke grondhouding die voortvloeien uit het klare besef en het doorleefde gevoelen dat onze aarde, wijzelf en alle leven daarop, deel zijn van één groter geheel. Dat groter geheel beleven wij, christenen, in ons innerlijke zelf en in de stilte van ons hart, als een openbaring van een liefhebbende God die zijn schepping draagt en tot voltooiing wil brengen, samen met ons. Beschouwing van al het geschapene, ook van wat daarin fout loopt, roept in de bezinnende of biddende mens het verlangen op om God te ontmoeten. Christelijke ecospiritualiteit is een spiritualiteit van leven in overvloed (Joh 10,10), waarin de liefdevolle omgang met de aarde en de natuur centraal staat, in Gods naam. Ecospiritualiteit die naam waardig resulteert tenslotte onafwendbaar in het streven naar en het concreet uitwerken van rechtvaardige en vredevolle relaties met onze planeet aarde en met onze medemensen, waar ook ter wereld. Onze manier van leven moet gericht zijn op het in stand houden van de natuurlijke hulpbronnen. Ook door wereldwijde politieke afspraken om de structurele oorzaken van de milieucrisis weg te nemen, kunnen we als wereldgemeenschap meer in harmonie leven met alle levende wezens op aarde. Wij mogen niet alleen denken aan onze eigen generatie die de opwarming van de aarde en de luchtvervuiling wel zal overleven. Wij moeten ons nu bekommeren om de cruciale periode die na 2050 zal komen, de levenstijd van onze kleinkinderen. Als we ons consumptiegedrag, energieverbruik en luchtbezoedeling nu niet bijsturen, zullen zij moeten leven met wateroverlast en al hun medemensen in het Zuiden met dodelijke droogten, hongersnood en massaal veel slachtoffers. Dan zal blijken dat ons huidig gedrag geleid heeft tot de dood van mensen en van al wat leeft op onze planeet. Maar wie een christelijke ecospiritualiteit beleeft, biddend bewust wordt van zijn verbondenheid met de Schepper in dat groter geheel, wie Jezus voorkeur voor de armsten voor ogen houdt, die zal kunnen meewerken aan een nieuwe wereld van vrede en gerechtigheid. 8
5 Hoe die ecospiritualiteit beleven? Alleen zullen we het niet kunnen maar samen in een ecologisch geïnspireerde en georiënteerde kerkgemeenschap wel. De solidariteitsbeweging Broederlijk Delen integreert in haar vastencampagne elk jaar opnieuw wat in haar baseline staat De aarde behoort aan allen. De vastenwerking belicht, via een partner uit het Zuiden die in een campagnefilm getuigt over lokale en internationale solidariteit, de kwalijke gevolgen van de opwarming van de aarde. Broederlijk Delen roept op tot een harmonieuze levenswijze, met eerbied voor de natuurlijke hulpbronnen. We kunnen Broederlijk Delen financieel steunen, maar structurele veranderingen komen er eerder doordat mensen in de rijke landen milieubewuster gaan leven en samen met partners uit het Zuiden met het oog daarop ook politieke acties voeren. Wellicht hoor je ook in de jaarlijkse boeteviering van de Goede Week de oproep tot bekering van teveel naar genoeg in onze consumptiegewoonten. Natuurdocumentaires wijzen ons vaak op het dramatisch wegsmelten van het poolijs en de gletsjers, op het verdwijnen van diersoorten en planten en op het vergroten van het ozongat. Als we onze dagelijkse vleesportie verkleinen tot 90 gram, als we voor het slapengaan de ronde doen om alle stand-by-knopjes uit te schakelen en de verwarming enkele graden lager te zetten, als we per fiets of te voet boodschappen doen, als we een korte douche nemen in plaats van een bad, als we regenwater verzamelen voor onze tuin en om de auto te wassen kan dat telkens een gelegenheid zijn om ons bewust te worden van onze verantwoordelijkheid en onze verbondenheid met de schepping en de Schepper. Een kans om in de stilte van ons hart de openbaring te beleven van een liefhebbende God die zijn schepping draagt en tot voltooiing wil brengen, samen met ons. Bert Cleymans VRAGEN TER BESPREKING 1. Wat heeft je getroffen in deze tekst? 2. Wat is er voor jou nieuw? 3. Wat heeft de zorg voor de schepping met christelijk geloof te maken? 4. Hoe kun je versoberen in je consumptiegedrag zodat het een levensstijl wordt? 5. Hoe ervaar je versoberen als bevrijding van hebzucht en verbondenheid met de Schepper? 9
Laat uw Koninkrijk komen en Uw wil gedaan worden op aarde zoals in de hemel
Laat uw Koninkrijk komen en Uw wil gedaan worden op aarde zoals in de hemel Deze week gaan we ontdekken dat God Zijn schepping heel gaat maken en dat wij daarbij ingezet worden. 2 19 Gods Koninkrijk komt
Nadere informatieWie ben ik in het koninkrijk? les 1 DISCIPLE MENTOR
Wie ben ik in het koninkrijk? les 1 DEEL 4 DISCIPLE MENTOR In Gen 1, 2 en 3 lezen we direct hoe God denkt over de mens. Hij laat zien wie we zijn, waar we voor gemaakt zijn en wat onze bestemming in het
Nadere informatieBij het gekozen thema: Het verlangen van God heb ik mij in de afgelopen dagen afgevraagd wat is mijn verlangen naar God?
Geliefde mannen, Nog een poosje en dan wordt de mannenconferentie van 2015 gehouden. Bij het gekozen thema: Het verlangen van God heb ik mij in de afgelopen dagen afgevraagd wat is mijn verlangen naar
Nadere informatieBezinning. Je mag op de bloem die je gekregen hebt een wens zetten, een voornemen voor deze vastentijd.
Bezinning Thema Andes, harmonie, schepping Aankleding Op de grond ligt een Wipalavlag of een mooie doek met erop een ondiepe schaal. Bij het binnenkomen krijgt iedereen een kommetje water, een brandend
Nadere informatieVoor David, de liefde van mijn leven
Voor David, de liefde van mijn leven Ik ben gewoon gaan zitten en luisterde naar zijn stem. En in de liefdevolle woorden herkende ik Hem. Mijn God, mijn Goede Herder, U wil ik volgen, Heer. Leid mij op
Nadere informatielevensbeschouwelijke identiteit van catent Scholen zijn als bomen Leven niet alleen Zonder grond en wortels Leeft geen school, niet één
levensbeschouwelijke identiteit van catent Scholen zijn als bomen Leven niet alleen Zonder grond en wortels Leeft geen school, niet één De scholen van Catent - afzonderlijk en gezamenlijk - zijn als een
Nadere informatieIk ben gewoon gaan zitten en luisterde naar zijn stem. En in de liefdevolle woorden herkende ik Hem.
Ik ben gewoon gaan zitten en luisterde naar zijn stem. En in de liefdevolle woorden herkende ik Hem. Mijn God, mijn Goede Herder, U wil ik volgen, Heer. Leid mij op uw weg, iedere dag weer. Leid mij door
Nadere informatieWie ben ik in het koninkrijk? les 1 DISCIPLE. A) IDENTITEIT Gen 1:26,27
Wie ben ik in het koninkrijk? les 1 DEEL 4 DISCIPLE In Gen 1, 2 en 3 lezen we direct hoe God denkt over de mens. Hij laat zien wie we zijn, waar we voor gemaakt zijn en wat onze bestemming in het leven
Nadere informatiediscussiëren. Begrippen van hoofdstuk 1 die je moet kennen Schepping Evolutie Spontane waarneming Mythe Moraal TeNaCH Bijbel Koran
Kunnen scheppingsmythen vandaag nog iets voor ons betekenen? Sommige mensen zijn het hier mee eens, want ze leren ons lessen zoals in de schepping. Ook vinden ze dat er in scheppingsmythen een duidelijke
Nadere informatieEucharistieviering van 10 maart 2013 Vierde zondag van de veertigdagentijd
Eucharistieviering van 10 maart 2013 Vierde zondag van de veertigdagentijd Beloftevol land! Tijdens het openingslied en de intredeprocessie draagt de lector een hak mee en plaatst deze voor de lezenaar.
Nadere informatieGENESIS JANUARI 2017, LUNTEREN Evert Jan Hempenius
EN GENESIS 1 21 JANUARI 2017, LUNTEREN Evert Jan Hempenius Welk plaatje past het beste bij een jongere en bij jou, kies telkens uit kleur / grijs deel de keuzes kort met elkaar. De ontgoddelijkte wereld
Nadere informatie2. Nieuwe toekomst, nieuwe kansen De Eeuwige geeft Israël en in Israël ons de kans op een nieuwe toekomst. We blijven niet bij het oude, we worden er
1 Opening Wij zijn hier bij elkaar in de Naam van de Ene en Eeuwige, die onze schepper is en die ons ingeeft om te creëren, nieuw te maken wat er nog niet was, En wij zijn bij elkaar in de Naam van Jezus
Nadere informatiea. Deze Schrifttekst vertelt hoe bij Jezus doopsel de hemel openging en de Geest
Homiletische suggesties bij het doopsel van kinderen Inleiding Dit document biedt enige homiletische suggesties aan die gebruikt kunnen worden in een doopviering. Elke suggestie tracht aan de hand van
Nadere informatiewat is dat eigenlijk? Denk mee over acht grote vragen
Geloven, wat is dat eigenlijk? Denk mee over acht grote vragen pagina 10 Hoe is de wereld ontstaan? pagina 26 Waarom bestaat de mens? pagina 42 Wat is geloven? pagina 58 Wie is God? pagina 74 Waarom heeft
Nadere informatieEen nieuw begin. De schepping van hemel en aarde Genesis 1:1-10
Een nieuw begin De schepping van hemel en aarde Genesis 1:1-10 God heeft door te spreken de hemel en de aarde gemaakt. Onvoorstelbaar machtig is God. Wat een wijsheid zien we in al die mooie schepselen
Nadere informatieHandreiking bij een spirituele zoektocht.
Handreiking bij een spirituele zoektocht. Deze handreiking hoort bij: Oud- en nieuw- katholiek. De spirituele zoektocht van die andere katholieken. Door Joris Vercammen. Valkhof pers 2011. Het boek is
Nadere informatieHet sacrament van. Het huwelijk. Sacramenten
Het sacrament van Het huwelijk Sacramenten Sacramenten IIn de Bijbel Deze geloofsboekjes gaan over de In het evangelie willen Farizeeën Jezus op de proef stellen zeven sacramenten. Sacramenten met een
Nadere informatieEucharistie met ziekenzalving
Intredelied: Eucharistie met ziekenzalving Vrede voor jou, hierheen gekomen, zoekend met ons om mens te zijn. Jij maar alleen, jij met je vrienden, jij met je last, verborgen pijn: vrede, genade, God om
Nadere informatieJongerenkerk Venlo Overweging 20 september Hub van den Bosch
Overweging 20 september 2015 In had vanmorgen Marianne Thieme of Jesse Klaver kunnen uitnodigen om hier te staan. Daar waar veel van hun collega s het over inkomensplaatsjes hadden, over economie, over
Nadere informatiePG-Sexbierum-Pietersbierum, zondag 15 mei 2014, ds. A.J.Wouda, Wit 6 e van Pasen 1 Petrus 3:14-22 doopdienst Ilse Froukje
PG-Sexbierum-Pietersbierum, zondag 15 mei 2014, ds. A.J.Wouda, Wit 6 e van Pasen 1 Petrus 3:14-22 doopdienst Ilse Froukje Gemeente van Christus geliefden van God Valt het u ook op, nu we al een tijdje
Nadere informatieGereformeerd onderwijs 2.0
Gereformeerd onderwijs 2.0 Eindrapport werkgroep Toekomst gereformeerd onderwijs Noord-Nederland Opdrachtgever: bestuur Noorderbasis, bestuur GBS De Wierde, bestuur GBS Eben Haëzer, bestuur VGSO, bestuur
Nadere informatieGeloof Brengt Verandering Toets 1 - antwoorden
Toets 1 - antwoorden Geloof (1-11) Lesstof: Hoofdstuk 1 1. Wat is noodzakelijk om van God te kunnen ontvangen? Geloof [1] 2. Noem vier uitingen van geloof. - Geloof voor redding [1.2] - Geloof en werken
Nadere informatieOp weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon
Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn
Nadere informatieLees Zoek op Om over na te denken
Welkom bij de Online Bijbelcursus van Praise De bijbelcursus is wat voor jou als je: 1. Als je wilt weten wat christenen geloven. 2. Als je meer wilt begrijpen van de bijbel. 3. Als je wilt groeien in
Nadere informatieWAT DE BIJBEL EN LUTHERANEN LEREN
WAT DE BIJBEL EN LUTHERANEN LEREN WAT DE BIJBEL EN LUTHERANEN LEREN Harold A. Essmann Ongeveer 500 jaar geleden was de christelijke kerk verdorven door veel foutieve leerstellingen. Een man die Martin
Nadere informatieHet sacrament van. Het huwelijk. Sacramenten
Het sacrament van Het huwelijk Sacramenten Sacramenten Deze geloofsboekjes gaan over de zeven sacramenten. Sacramenten zijn tekens, in woord en gebaar, die we in Jezus Naam in de gemeenschap van de Kerk
Nadere informatieGod bestaat en Hij is belangrijk We hebben God nodig in ons leven Jezus: Zijn leven Jezus: Zijn dood Jezus: Zijn opstanding De Heilige Geest
Basiscursus Christelijk geloof Module 1 Les 1: Les 2: Les 3: Les 4: Les 5: Les 6: Les 7: Les 8: God bestaat en Hij is belangrijk We hebben God nodig in ons leven Jezus: Zijn leven Jezus: Zijn dood Jezus:
Nadere informatieEvenbeeld van God blok A - nivo 2 - avond 1
Evenbeeld van God blok A - nivo 2 - avond 1 Tijd Wat gaan we doen 19.00 Mentorkwartiertje 19.15 Geschapen naar Gods Beeld - woordweb 19.25 Bespreken Genesis 1: 26-28 / psalm 8 19.35 Ik ben Gods Beeld dus..
Nadere informatieKerstbezinning laat ons paraplumensen worden
Kerstbezinning laat ons paraplumensen worden Beste begeleider, Deze bezinning is geschikt als bezinnend moment bij een kerstfeest. Ze legt de link tussen Kerstmis en de campagne van Welzijnszorg 2014 Iedereen
Nadere informatieIn deze docentenhandleiding vindt u alle benodigde informatie om deze lessenserie uit te kunnen voeren.
Inleiding In deze media lessenserie voor groep 7 en 8 gaan we inzoomen op de theorie van de schepping vanuit de Bijbel en de oerknal vanuit wetenschappelijk oogpunt. De kinderen maken via verschillende
Nadere informatieNada te turbe Laudate Omnes gentes
Gebedsviering Ten Bos op zondag 19 juni 2011 VOORAF INSTRUMENTAAL Nada te turbe Laudate Omnes gentes INLEIDING Le. 1 Welkom op deze eerste zondag na Pinksteren waarop we het feest van de Drievuldigheid
Nadere informatieRivieren van levend water zullen stromen uit het hart van wie in mij gelooft (Joh. 7:3 8)
- Identiteit - Hogeschool Viaa heeft als grondslag de Bijbel. Zij erkent deze als het betrouwbare en geïnspireerde Woord van God, zoals dat verwoord is in het gereformeerde belijden en zij beschouwt de
Nadere informatieHeeft God het Kwaad geschapen?
Heeft God het Kwaad geschapen? Zondagavond 22 september 2013 (Genade & Waarheid Preek) Inleiding A. Genade & Waarheid Preken (Soms) Ingewikkelde of wettisch toegepaste onderwerpen bekeken vanuit Genade
Nadere informatieIn het begin. Schepping versus Evolutie voor groep 7. Inhoud. 1. Wat is waar? 2. Het verschil tussen een feit en een gedachte
In het begin Schepping versus Evolutie voor groep 7 Inhoud 1. Wat is waar? 2. Het verschil tussen een feit en een gedachte 3. Wat gebeurde er in het verleden? 4. Waar komt het leven vandaan? 5. Hoe oud?
Nadere informatieEn God schiep de mens naar Zijn beeld; naar het beeld van God schiep Hij hem; man en vrouw schiep Hij ze. Genesis 1:27
Inhoud Inhoud 5 Woord vooraf 7 1. Een hoge afkomst 11 2. Ongehoorzaamheid 19 3. God zoekt 27 4. Geloof 33 5. Het horen van Gods stem 41 6. Als God het hart opent 49 7. Kennis van onze zonde 55 8. Niet
Nadere informatielaudato si Schepping De mooiste teksten om God te danken en te loven
laudato si De Schepping De mooiste teksten om God te danken en te loven Inhoudsopgave Inleiding Eduard Kimman S.J...3 In het begin schiep God Genesis 1,1-5...4 Alles is liefkozing van God paus Franciscus,
Nadere informatieEx 29: 43 Daar zal Ik dan de Israëlieten ontmoeten, en zij zullen door Mijn heerlijkheid geheiligd worden
27-10-2013 1 Ex 29: 43 Daar zal Ik dan de Israëlieten ontmoeten, en zij zullen door Mijn heerlijkheid geheiligd worden. 27-10-2013 2 Zal Hij me doden? Zal Hij op me mopperen? Zal Hij me knarsetandend toelaten?
Nadere informatieGemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,
Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Het valt mij steeds weer op: Wil je iets begrijpen van het evangelie van Matteüs, dan moet je het Oude Testament er bij houden. Op belangrijke momenten
Nadere informatieEucharistieviering van 13 oktober 2013 Achtentwintigste zondag door het jaar (C) Nationale ziekendag
Eucharistieviering van 13 oktober 2013 Achtentwintigste zondag door het jaar (C) Nationale ziekendag Intredelied: ZJ 585: Dankt, dankt nu allen God. Begroeting P. In de naam van de Vader, de Zoon en de
Nadere informatieLiefhebben (279, 281, 353, 359) 279. Houden van de ander doe je in de mate waarin je van je zelf houdt. Lieve mensen 22 juli 2012
Liefhebben (279, 281, 353, 359) 279. Houden van de ander doe je in de mate waarin je van je zelf houdt Lieve mensen 22 juli 2012 Er ligt een verband tussen het houden van jezelf en het houden van de ander.
Nadere informatie6 september 2015. Welkom Iedereen gaat staan en de Paaskaars wordt aangestoken
Welkom Iedereen gaat staan en de Paaskaars wordt aangestoken 6 september 2015 Openingslied Wij zoeken U als wij samenkomen hopen dat Gij aanwezig zijt, hopen dat het er eens van zal komen: mensen in vrede
Nadere informatieHet sacrament van. Het huwelijk. Sacramenten
Het sacrament van Het huwelijk Sacramenten In de Bijbel In het evangelie willen Farizeeën Jezus op de proef stellen met een vraag over het huwelijk (Mt. 19, 1-6; Mc. 10, 1-12): staat het een man vrij zijn
Nadere informatieGebedsboek. voor dagelijks gebruik. Dinsdag
Gebedsboek voor dagelijks gebruik Gemaakt door club 12-14 Marije Hoekstra Indra de Vries Delia Postma Ekyoci Amisi Shabani Jentje Hansma Johan Gjaltema Mendé Bosma Femke Veenhuizen Elzerd Elzinga Gert
Nadere informatieEucharistieviering van 17 maart 2013 Vijfde zondag van de veertigdagentijd
Eucharistieviering van 17 maart 2013 Vijfde zondag van de veertigdagentijd Nieuwe kansen geven Openingslied: ZJ 576: Bouwen aan een wereld van rechtvaardigheid. Tijdens het intredelied en de intredeprocessie
Nadere informatieInterview met Jef Felix: doe niet alsof je met de diepte van de oceaan niets te maken hebt
Interview met Jef Felix: doe niet alsof je met de diepte van de oceaan niets te maken hebt Jef Felix is pleitbezorger voor een zorgzame omgang met de schepping. Hij doet dat in zijn vrije tijd als voorzitter
Nadere informatieIntochtslied. Thema van de dienst : Schepping. Organist/piano : Jan Bremer. Mededelingen van de kerkenraad. Zondag 4 Augustus 2013
Zondag 4 Augustus 2013 Thema van de dienst : Schepping Voorganger : ds. J.W. Stam Organist/piano : Jan Bremer Mededelingen van de kerkenraad Lied: Ps. 19: 1 en 2 >> Intochtslied vers 2 >> 1 2. God heeft
Nadere informatieAls wij dan eten van dit brood en drinken uit deze beker, verkondigen wij de dood des Heren totdat Hij komt.
Huwelijk Eucharistische gebeden 2. Eucharistisch Gebed XII-b Jezus, onze Weg. Brengen wij dank aan de Heer, onze God. Heilige Vader, machtige eeuwige God, om recht te doen aan uw heerlijkheid, om heil
Nadere informatieDoopvragen, na alle formulieren zijn deze hetzelfde:
Doopvragen, na alle formulieren zijn deze hetzelfde: Geliefden in de Here Jezus Christus. God heeft de doop ingesteld om ons en onze kinderen zijn verbond te verzegelen. In dat geloof en niet uit gewoonte
Nadere informatieGeloven is vertrouwen. Ik geloof het wel. de waarheid omtrent iets of iemand aannemen. Over het
Geloven Geloven is vertrouwen GGeloven is ten diepste je vertrouwen hechten aan iets of iemand, de waarheid omtrent iets of iemand aannemen. Over het geloven in God zegt de Bijbel: Het geloof is de vaste
Nadere informatieDordtse Leerregels. Hoofdstuk 3 en 4. Artikel 1 t/m 4
Dordtse Leerregels Hoofdstuk 3 en 4 Artikel 1 t/m 4 Werkboek 7 Dordtse Leerregels hoofdstuk 3 en 4 artikel 1 t/m 4 Hoofdstuk 3 en 4 gaat over de bekering. Hoofdstuk 3 en 4 heeft 17 artikelen. In dit werkboek
Nadere informatiehema: Natuur en cultuur
Naam: hema: T Datum: 1. De windhoos Geef bij elke vraag een passend antwoord. fotola70 - Fotolia.com - Wat is mooi in dit stormachtige natuurbeeld? Noem één ding. Bv. de vorm van de windhoos, het spel
Nadere informatieHC zd. 3 nr. 32. dia 1
HC zd. 3 nr. 32 deze zondag verzet zich tegen fatalisme als grondtrek van veel menselijk denken fatalisme wil zeggen dat het gaat zoals de goden besloten hebben jij kunt daar niets aan veranderen dia 1
Nadere informatieBeschadiging een klein overzicht
Club of Rome 1972 rapport: De grenzen aan de groei. Wij leven in een ecosysteem. Ontbossing Eco - Grieks: oikos huis 1 Ontbossing (oerwoud kappen, herbebossing te weinig; erosie, klimaatverandering) Ontbossing
Nadere informatiezondag 13 maart 2016 in het Kruispunt
zondag 13 maart 2016 in het Kruispunt lezing oude testament (lector) Jesaja 58, 1-10 lied Liedboek 537, 1. 2. Zo spreekt de Heer die ons... lezing nieuwe testament (lector) Lukas 20, 9-19 lied Liedboek
Nadere informatieZand erover. verzoeningsviering voor de tweede graad. VAN IN 2013 Tuin van Heden.nu - Viering
Zand erover verzoeningsviering voor de tweede graad Zand erover Verzoeningsviering voor de tweede graad Vooraf in de klas Wat heb je nodig? - twee grote bladen papier, schrijf op het eerste blad het kernwoord
Nadere informatieEen korte beschrijving van de thematieken in Laudato Si
Een korte beschrijving van de thematieken in Laudato Si Dit document belicht de thema s in Laudato Si aan de hand van citaten. (Bron: Catholic Climate Covenant) Inhoudsopgave Het probleem 1 Politiek en
Nadere informatieProtestantse Wijkgemeente Open Hof te Kampen
Orde voor de viering op zondag 21 oktober 2018 om 9.30 uur in Open Hof Protestantse Wijkgemeente Open Hof te Kampen voorganger: zondagskind: lector: orgel: ds. Wouter Bakker Tomas Doorduin Arina Crozier
Nadere informatieMet open handen 1 e zondag in de veertig dagen tijd Bij Genesis 9 : 8-17 en Marcus 1 : 12 15
Met open handen 1 e zondag in de veertig dagen tijd Bij Genesis 9 : 8-17 en Marcus 1 : 12 15 Na de verkondiging een moment van stilte, Daarna zingen we lied 91a Woensdag is de veertig dagen tijd begonnen.
Nadere informatie4 OKTOBER FEESTDAG FRANCISCUS HET HART VAN DE VREDESWEEK
Hij trok een spoor van vrede Hij woonde in de vrede 4 OKTOBER FEESTDAG FRANCISCUS HET HART VAN DE VREDESWEEK Teksten voor ommekeer tot gerechtigheid en vrede De weg van Franciscus Bedacht zijn op meer
Nadere informatieLiefde. De sociale leer van de Kerk
Liefde De sociale leer van de Kerk De sociale leer van de Kerk Over de liefde Het evangelie roept ons op om ons in te zetten voor onze naasten. Maar hoe weet je nu wat er gedaan moet worden, zeker in een
Nadere informatieIdentiteitsdocument Met de Bijbel op weg de wereld in
Identiteitsdocument Met de Bijbel op weg de wereld in 1. We willen gereformeerd zijn 2. We geloven in genade 3. We zijn samen op reis Gereformeerd onderwijs voor christenen Met de Bijbel op weg de wereld
Nadere informatieTOEN GOD ALLES MAAKTE
Bijbel voor Kinderen presenteert TOEN GOD ALLES MAAKTE Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Byron Unger en Lazarus Aangepast door: Bob Davies en Tammy S. Vertaald door: Erna van Barneveld
Nadere informatieHij heelt de gebrokenen van hart AANVAARD WIE JE BENT
Hij heelt de gebrokenen van hart AANVAARD WIE JE BENT De wortel van zelfhaat De eerste zonde; verlangen als God te zijn; de ontkenning van wie je bent Eerste gevolg van de zonde: Schaamte voor je lichaam
Nadere informatieDe drie-engelenboodschap, ACTUEEL!
De drie-engelenboodschap, ACTUEEL! Missie De missie van de Kerk van de Zevende-dags Adventisten is de verkondiging van het eeuwig evangelie zoals verwoord in de drieengelenboodschap van Openbaring 14:6-12.
Nadere informatieGenieten van genoeg Genieten van Genoeg BW.indd :38
Genieten van genoeg MARTINE VONK Genieten van genoeg Micha Nederland verbindt, inspireert en activeert kerken en organisaties om actief christen te zijn in deze wereld. Dichtbij én ver weg. Met oog voor
Nadere informatieSamenvatting Economie H 6
Samenvatting Economie H 6 Samenvatting door een scholier 977 woorden 10 mei 2002 5,8 40 keer beoordeeld Vak Economie Hfst. 6 6.1 - Ideaaltypische omschrijving: omschrijving van het volmaakte model * Vrije
Nadere informatieDe stap tussen u en de genezing
De stap tussen u en de genezing profeet T.B. Joshua Introductie Er is een stap tussen u en het herstel, de genezing, de zegen en redding. Die stap is geloof in Christus. Jezus staat aan de ene kant en
Nadere informatieCOMPENDIUM VAN DE SOCIALE LEER VAN DE KERK
COMPENDIUM VAN DE SOCIALE LEER VAN DE KERK INHOUDSTAFEL INLEIDING Een integraal en solidair humanisme a) Bij het aanbreken van het derde millennium 1 b) De betekenis van dit document 3 c) Ten dienste van
Nadere informatie1. Opening van de dienst
Verzoeningsviering ADVENT 2009 Het credo van de liefde: geloven in verzoening Suggesties voor visualisering: Het geloofsvuur kan een centrale plaats krijgen in de gebedsruimte. Ook de affiche met het jaarthema
Nadere informatieOnderwijs voor de hele mens
Onderwijs voor de hele mens De sociale leer van de Kerk De sociale leer van de Kerk Over onderwijs Het evangelie roept ons op om ons in te zetten voor onze naasten. Maar hoe weet je nu wat er gedaan moet
Nadere informatieSamenvattingen Geloof ABC
Samenvattingen Geloof ABC Info 1ABC: Wat is geloof? Het gaat in dit project om de belangrijkste wereldgodsdiensten: jodendom, christendom, islam, hindoeïsme en boeddhisme. Deze godsdiensten geven antwoorden
Nadere informatieSamenvattingen Geloof ABC
Samenvattingen Geloof ABC Info 1ABC: Wat is geloof? Het gaat in dit project om de belangrijkste wereldgodsdiensten: jodendom, christendom, islam, hindoeïsme en boeddhisme. Deze godsdiensten geven antwoorden
Nadere informatieNieske Selles-ten Brinke God kent jou! Dagboek voor kinderen 5+
Nieske Selles-ten Brinke God kent jou! Dagboek voor kinderen 5+ Uitgeverij Jes! Zoetermeer Bij de productie van dit boek is gebruikgemaakt van papier dat het keurmerk Forest Stewardship Council (FSC )
Nadere informatieWees vruchtbaar en word talrijk; bevolk de aarde en onderwerp haar; heers over de vissen van de zee, over de vogels van de lucht, en over al het
Wees vruchtbaar en word talrijk; bevolk de aarde en onderwerp haar; heers over de vissen van de zee, over de vogels van de lucht, en over al het gedierte dat over de grond kruipt. Het eerste scheppingsverhaal
Nadere informatieStem dan ChristenUnie. André Rouvoet ChristenUnie
Over een paar weken kiest Nederland een nieuwe regering. Op 22 november. Jij kunt ook kiezen. Stemmen noemen we dat. Als je stemt, kies je voor de politieke partij die jij het beste vindt. Jij kunt straks
Nadere informatieVERLIEZEN: De waarde van geven in een wereld van ontvangen
VERLIEZEN: De waarde van geven in een wereld van ontvangen Wees niet bang, al vormen jullie maar een klein groepje. Want jullie Vader is zo goed geweest Zijn koninkrijk voor je open te stellen. Verkoop
Nadere informatieDe Schepping. Levenslessen
De Schepping Levenslessen Gods verlangen is: Gods Wil Dat we Hem kennen met ons hele hart, je hele ziel, met heel uw kracht en met heel uw verstand. Heb je naaste lief als uzelf ttz jezelf en je naaste
Nadere informatieGELOOF EN WETENSCHAP. Modellen over de relatie tussen geloof en (natuur)wetenschap in historisch perspectief.
GELOOF EN WETENSCHAP Modellen over de relatie tussen geloof en (natuur)wetenschap in historisch perspectief. 1. HET HARMONIEMODEL De leer van de twee boeken Het Ptolemaeïsche of Aristotelische wereldbeeld
Nadere informatieHet project Europa is mede een antwoord op de massamoorden op Europese bodem.
Speech van Bisschop de Korte (Groningen-Leeuwarden) BIJ HET AFSCHEID VAN VICTOR SCHEFFERS 30 september 2015 Eminentie, Excellenties, Dames en heren, heel bijzonder natuurlijk Victor, Inleiding De 20 ste
Nadere informatieStartzondag 2014. Protestantse Kerk Oosterbeek Wolfheze
Startzondag 2014 Protestantse Kerk Oosterbeek Wolfheze Op weg naar een vertrouwensvolle gemeente Welkom door ouderling van dienst Intochtslied: Tussentijds 3: 1, 6 en 2 Hier is de plaats waar God ons wil
Nadere informatieKapstok. Proces van Geestelijke Groei. Dick Slikker
Kapstok Proces van Geestelijke Groei Dick Slikker 1 Inhoud 1 Komt het weer goed tussen mens en God? 5 2 In Sync met God 11 3 Uitdaging van de Leerschool 17 4 Onze waarom vragen als God het net anders doet
Nadere informatieUNITING THE ORGANIC WORLD
International Federation of Organic Agriculture Movements Principles of Organic Agriculture 1 Beginselen van de Biologische Landbouw De Beginselen vormen de wortels, waaruit de biologische landbouw groeit
Nadere informatieNieuwe geboorte in het koninkrijk. les 1 FOLLOW
Nieuwe geboorte in het koninkrijk les 1 DEEL 3 FOLLOW DE GEBOORTE Leven begint met een man en vrouw die elkaar liefhebben. Diep in het binnenste van de buik van de moeder ontstaat nieuw leven. Het duurt
Nadere informatieWie naar het altaar gaat, moet kennen goed en kwaad. Het één staat hem te wachten, het ander laat hij achter.
PAROCHIE HERZELE HOUTEM Zesentwintigste zondag door het jaar C 24-25 september 2016 Intredelied: Wie naar het altaar gaat (ZJ 534, 1-2-3) Wie naar het altaar gaat, moet kennen goed en kwaad. Het één staat
Nadere informatieIn de naam van Allah, de Barmhartige, de Genadevolle TAWHEED. Door: Dr. Abu Ameenah Bilal Philips
In de naam van Allah, de Barmhartige, de Genadevolle TAWHEED Door: Dr. Abu Ameenah Bilal Philips Tawheed betekent letterlijk iets één maken of iets één noemen. In het Nederlands wordt het één maken van
Nadere informatieJona 2: God is barmhartig a. De koppige Jona wordt een biddend Jona > de Heere redt hem
0.1 Lezing uit de Bijbel: Jona 3 nr. 771 Voorafgaande aan de Schriftlezing: 1. Gods barmhartigheid = Zijn warmhartigheid Rode draad door boekje Jona (en feitelijk door de hele Bijbel). Jona 1: God is barmhartig
Nadere informatieGemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,
Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Ik had bedacht dat ik voor vandaag maar eens een ouderwetse preek in 3 punten ga houden. Het eerste punt gaat over het kijken naar de ander. De tweede
Nadere informatieEEN DUIM VOOR DELEN. ik deel INFOFICHE. daar wordt iedereen beter van
daar wordt iedereen beter van EEN DUIM VOOR DELEN INFOFICHE 1 1.1 DEFINITIE Delen is een vorm van consuminderen (minder verbruiken) en consumanderen (anders verbruiken). Bij delen ligt het accent op gebruiken
Nadere informatieDe gelijkenis van het huis op de rots en op het zand.
De gelijkenis van het huis op de rots en op het zand. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel
Nadere informatieWie is de God van het koninkrijk? les 1 FOLLOW
Wie is de God van het koninkrijk? les 1 DEEL 2A FOLLOW DRIE IN ÉÉN Veel mensen hebben geprobeerd om een voorstelling van God te maken. God zegt in de Bijbel dat je dit beter niet kan doen. Ex 20:4,5 De
Nadere informatieDuurzaam denken en doen
Duurzaam denken en doen In het onderling menselijk verkeer en onze houding tegenover de schepping is het mogelijk af te wijken van de gebaande paden en lef te tonen om verder te denken. Als antwoord op
Nadere informatieGeven vanuit Bijbels perspectief
1 1. God is eigenaar van alle dingen! En God zei: Laten Wij mensen maken naar Ons beeld, naar Onze gelijkenis; en laten zij heersen over de vissen van de zee, over de vogels in de lucht, over het vee,
Nadere informatieHet belangrijkste verhaal is eigenlijk een samenvatting van alles wat Hij gedaan heeft
Kunt u mij een (voor u) belangrijk verhaal over Jezus vertellen? Het belangrijkste verhaal is eigenlijk een samenvatting van alles wat Hij gedaan heeft Zijn twee belangrijkste geboden: Heb je God lief
Nadere informatieHet wordt ons opgedragen om te bidden. Of dat te doen is, daar gaat deze dienst over.
Goutum zondag 21 mei Zondag Rogate Rogate betekent: Bidt, in de gebiedende wijs. Deze zondag bepaalt ons bij het feit dat het na Pasen geen hemel op aarde situatie is. De verzuchtingen van de wereld zijn
Nadere informatieGeloven in Jezus Christus
Geloven in Jezus Christus Zoon van God Jezus krijgt God een menselijk gezicht. Immanuel wordt Hij genoemd: God met ons. Het is de naam die Hij bij zijn geboorte krijgt. ZIn Daar begint zijn bijzondere
Nadere informatieDe Levensbron, Rilland Kerkdienst van Woord en Sacrament, zondag 14 februari 2016 Eerste zondag in de Veertigdagentijd: Invocabit
De Levensbron, Rilland Kerkdienst van Woord en Sacrament, zondag 14 februari 2016 Eerste zondag in de Veertigdagentijd: Invocabit Voorganger: ds. W. Lolkema Mmv van Gospelband Vision, Tholen De VOORBEREIDING
Nadere informatieLiturgie van de dienst op dankdag 7 november 2012 met de kinderen van de hervormde basisscholen in de Oude Kerk van Barneveld.
Liturgie van de dienst op dankdag 7 november 2012 met de kinderen van de hervormde basisscholen in de Oude Kerk van Barneveld. Voorganger Ouderling van dienst Organist Dirigent Schriftlezing : ds. P. Molenaar
Nadere informatieKleur op school Nummer 1, jaargang 7 Groep 1-2 Materialen
Kleur op school Nummer 1, jaargang 7 Groep 1-2 Materialen 1. Ouderbrief 2. Kleurplaat les 2 3. Scheppingsverhalen Beste Ouders De Kinderboekenweek draait dit jaar om natuur, wetenschap en techniek. In
Nadere informatie279. Houden van de ander doe je in de mate waarin je van je zelf houdt 22 juli 2012
Liefhebben (279, 281, 353, 359, 381) 279. Houden van de ander doe je in de mate waarin je van je zelf houdt 22 juli 2012 Er ligt een verband tussen het houden van jezelf en het houden van de ander. Houden
Nadere informatie