Verdieping leefwereld. Master Ecologische Pedagogiek. Ineke Edes
|
|
- Femke Maes
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Verdiepingleefwereld MasterEcologischePedagogiek InekeEdes Oktober 2007
2 De blaffende pedagoog Eindelijk staan ze dan voor de deur, mijn vriendin en haar, zoals ze het zelf omschrijft hyperactieve wervelwind. Ietwat zenuwachtig en met een beetje tegenzin open ik de deur voor moeder en kind. Uitgebreid ben ik via op de hoogte gebracht van de avonturen van haar ondernemende brokkenpiloot. Voor hen uitlopend naar de woonkamer zie ik tot mijn schrik mijn enthousiaste Labrador staartzwiepend aankomen. Daar had ik niet aan gedacht. Deze middag zou wel eens kunnen eindigen in een grote ravage of drama met een piepende hond en een jankend kind. Mijn hond is gek op kinderen en maakt direct minstens vijftien supersnelle rondes om de salontafel. De blozende peuter staat eerst verbaasd naar dit schouwspel te kijken en neemt daarna met enige schroom de aangeboden tennisbal van de hond aan. Tot verbazing van mijn vriendin is haar spring in t veld de hele middag zoet met mijn viervoetige vriend. We hebben spreekwoordelijk geen kind aan hem. Aan het eind van de middag liggen hond en kind gezamenlijk in de hondenmand te slapen. Het contact tussen mijn hond en het kind van mijn vriendin kwam van twee kanten. Beiden spelen graag onuitputtelijk hetzelfde spelletje en hebben behoefte aan lichamelijk contact. Dat zou je toch alle kinderen mee willen geven! Ik denk zelfs dat het contact met dieren voor alle kinderen noodzakelijk is. Elk kind zou zintuiglijke ervaringen met een dier op moeten doen. In de huidige samenleving hebben kinderen vaak alleen indirecte ervaringen met dieren via de televisie of computer. Direct contact met een dier komt (bijna) niet meer voor. Veel kinderen zijn bijvoorbeeld nog nooit op een kinderboerderij geweest en zien alleen ongedierte of dieren die als mensen behandeld worden. Een hondje met een strikje in en een jasje aan rondgedragen in een speciale tas heeft mijn inziens niets meer met dier - zijn te maken. Mensen staan zover van de natuur af dat gezondheid, concentratievermogen en creativiteit afnemen. Angst voor dieren ligt ook vaak ten grondslag van de verbroken verbondenheid tussen mens en dier. Het aangaan van een relatie met een dier kan functioneren als een orthopedagogisch en/of preventief middel tegen emotionele en fysieke stress die kinderen in deze samenleving te verwerken krijgen. Het zoontje van mijn vriendin is pas twee en toch wordt er al door zijn directe omgeving door verschillende professionals gesproken over gedragsproblemen, ADHD of een concentratiestoornis. Haar huisarts wil zelfs rustgevende medicatie voorschrijven. Een hond zou voor dit energieke mannetje misschien ook een alternatieve en effectieve oplossing kunnen zijn. Mijn vriendin woont echter drie hoog achter en heeft als alleenstaande en werkende moeder weinig tijd voor haar kind laat staan voor een aandachtvragende tijdrovende hond erbij. Het beestje moet uitgelaten worden en voldoende lichaamsbeweging krijgen. Een hondje nemen is inderdaad een hele verantwoordelijkheid en niet voor elk gezin weggelegd. Het zou ook mogelijk kunnen zijn dat er een gezinslid is met een allergie of misschien bang is voor honden. Wanneer een arts een huisdier als alternatief voor een geneesmiddel zou willen voorschrijven zullen er dus ook andere manieren gevonden moeten worden om het kind de benodigde ervaringen met dieren op te laten doen. Daar waar dieren geen deel uit maken van de leefwereld van kinderen zul je dit moeten organiseren. De positieve heilzame werking van het omgaan met dieren voor de fysieke en geestelijke gezondheid zou van invloed moeten zijn op het ontwerp van scholen, zorginstellingen en welzijnsvoorzieningen. Gelukkig is er een ontwikkeling gaande van dieren in scholen om geweld tegen te gaan, leerwerkplaatsen op boerderijen en zorgboerderijen voor gehandicapten, maar het bewust inzetten van dieren voor gezondheid en welzijn als onderdeel van de cultuur is (nog) minimaal. Dieren hebben
3 een positief effect op onderlinge relaties en leerprestaties blijken te verbeteren. Wanneer kinderen zich openstellen of sterk interesseren voor een dier, worden ze ontvankelijker voor andere informatie. Concentratie en focus nemen toe. Omdat dieren gevoed en verzorgd moeten worden, wordt spelenderwijs een gevoel van verantwoordelijkheid bijgebracht. Voor een optimale ontwikkeling van alle kinderen zou elke school zijn eigen dieren moeten hebben, een kinderboerderij in elke woonwijk en een zorgboerderij voor alle instellingen. Zoals Stichting zorgdier welke bijvoorbeeld op bezoek gaat met honden in kindertehuizen en bij gezinsvervangende tehuizen. Een dier neemt je zoals je bent, heeft geen waardeoordeel en is vrij van vooroordelen. In het Emma kinderziekenhuis bezoeken een aantal kinderboerderijdieren wekelijks de kinderafdeling en zijn de ervaringen niet anders dan positief. Een dier kan namelijk voor afleiding zorgen en als troost dienen. Hygiëne en infectiegevaar blijken hierbij nauwelijks een rol te spelen. Deze organisaties blijven echter afhankelijk van vrijwilligers en deze kunnen niet professioneel in alle vraag voorzien. Dieren in de instelling zelf zouden veel meer voor de kinderen kunnen betekenen in plaats van het ene dier dat wekelijks een bezoekje komt brengen aan een groepje kinderen. Elk kind moet vrij zijn een relatie en een eventuele vertrouwensband met een dier aan te gaan wanneer het daar behoefte aan heeft. Door het regelmatig in contact kunnen komen met verschillende dieren heeft het kind de mogelijkheid tot een persoonlijke voorkeur en behoefte voor contact. Elk dier heeft namelijk zijn eigen interactiemogelijkheden en aaibaarheidsfactor. In de Verenigde Staten schijnt de helft van de artsen aan te geven wel eens een huisdier voor te schrijven. In Nederland zouden we dit vóór moeten zijn en dieren zodanig onderdeel laten uit maken van de ecologische pedagogiek dat er een preventieve werking van uitgaat. De toegevoegde waarde van omgang met dieren is van groot belang voor kinderen om zich tot een evenwichtige persoonlijkheid te ontwikkelen. Mijn vriendin heeft een kennis met een hond in haar buurt gevonden waar ze regelmatig op bezoek kan gaan met haar peuter. Zijn contacten met het dier werken ook een positief door in situaties waar het dier niet bij is. Het aaien van dieren bezorgt een gevoel van zekerheid, kameraadschap, intimiteit en continuïteit. De hond kan de opvoeder niet vervangen. Wolfskinderen grootgebracht door dieren kennen wel emoties en sociaal contact, maar voor ontwikkeling van het menselijke brein is echter menselijke interactie nodig. Dieren kunnen mensen niet vervangen, maar zijn wel een belangrijke toegevoegde waarde. Zij kunnen fungeren als een aantrekkelijk hulpmiddel, als intermediair tussen kind en opvoeder en kunnen die onvoorwaardelijke liefde geven waar mensen wel eens in tekort schieten.
4 Literatuuropgave: Both, K. (2005). De betekenis en inrichting van het schoolterrein als natuurbij landschap voor informeel spelen en als buitenklas. In Jeugd in School en Wereld, jaargang 89, juni Groningen: NDC Mediagroep. Butram, D. (2007). Internationale ontwikkelingen en psychiatrische beroepspraktijk in Italië. Lezing tijdens de conferentie Gek met dieren. Amsterdam: Artis. Dams, K.J. (2006). De pedagoog: DÉSENSEGNER LA SOTTISE Universiteit Grongingen. Duijker, H.C.J. & Dudink, A.C. & Vroon, P.A. (1981). Leerboek der psychologie. Groningen: Wolters-Noordhoff. Elings, ir. M. (2004). Boer, zorg dat je boer blijft! Een onderzoek naar de specifieke waarden van een bedrijfsmatige zorgboerderij. Wageningen: Universiteit en Researchcentrum. Elkerbout, M. Paarden wijzen je op je gedrag als opvoeder. Interview met Rien Possemis. Haarlems Dagblad. Endenburg, Dr. N.. Verschillende interviews in verschillende media. Nienke Endenburg is psycholoog, studeerde pedagogiek en promoveerde op een onderzoek in opdracht van de Universiteit Utrecht (faculteit Diergeneeskunde) naar de invloed van huisdieren op kinderen. en Enders, M. (2007). De effectiviteit van huisdieren in de zorg. Lezing tijdens de conferentie Gek met dieren. Amsterdam: Artis. Enders-Slegers, J.M.P. (2000). Een leven lang goed gezelschap. Empirisch onderzoek naar de betekenis van gezelschapsdieren voor de kwaliteit van leven van ouderen. Proefschrift Universiteit Utrecht. Grandin, T. & Johnson, C. (2005). Denken als de dieren. De visie van een autistische wetenschapster op het gedrag van dieren. Utrecht: A.W. Bruna Uitgevers B.V. Grind, Wim van der (1997). Natuurlijk intelligentie, over denken, intelligentie en bewustzijn van mensen en andere dieren. Amsterdam: Uitgeverij Nieuwezijds. Jacobs, Prof. H. (2007). Lezing redelijke beesten in het mensenpark; Mensen: zieke dieren? Universiteit Maastricht. Jansen, H. (2007). Inleiding. Seminar Eco Mediated Education and Animal Assisted Therapy. Utrecht: Hogeschool Utrecht. Janssen, J. (2005). Als je mensen leert kennen, ga je van dieren houden: de mogelijkheden van diertherapie in detentie. Janssen, M. (2007). Dieren en de psychiatrie. Verhalenbundel met een selectie uit de inzendingen voor de schrijfwedstrijd helpen huisdieren in de psychiatrie?. Amsterdam: Uitgeverij Tobi Vroegh.
5 Janssen, M & Bakker, F. (2007). Huisdieren in de psychiatrie. Enquête onder GGZ-instellingen. Amsterdam: ADsearch en centrale cliëntenraad AMC de Meren. Janssen, M. (2007) Onderzoeksproject: de therapeutische werking van huisdieren in de psychiatrie. Lezing tijdens de conferentie Gek met dieren. Amsterdam: Artis. Katcher, A.H. (2000). The Future of Education and Research on the Animal-Human Bond and Animal-Assisted Therapy in Handbook on Animal Assisted Therapy, theoretical Foundations and Guidelines for Practise. Edited bij Aubrey Fine, California: Academic Press Ketelaars, D. (2003). Hoezo, een bedrijfsmatige zorgboerderij? Wageningen: Universiteits en Researchcentrum. Louv, R. (2007). Het laatste kind in het bos. Utrecht: Uitgeverij Jan van Arkel. Meuleman, R. Opvoeden is investeren in de toekomst. Interview met Rien Possemis. Haarlemmermeers Witte Weekblad. Meijer. J (2003). Landbouw en zorg op de Zonnehoeve. Portret van een biologisch-dynamische gemengd boerenbedrijf, die tevens kinderen huisvesten en ervaring laten opdoen met leven en werken op een boerenbedrijf. Dynamisch Perspectief, nr 6. Pajkrt, D. (2007). Huisdieren in het ziekenhuis: een riskante operatie? Lezing tijdens de conferentie Gek met dieren. Amsterdam: Artis. Podberscek, A.L.& Paul, E.S.& Serpell, J.A. (2000). Companion Animals and Us, exploring the realionships between people and pets. Cambridge: University Press. Sheldrake, R. (1999). Honden weten wanneer hun baas thuiskomt: een onderzoek naar de mysterieuze vermogens van dieren. Utrecht: Kosmos Z&K. Sietsma, J. van (2007). Organisatie-aspecten van zorgdier praktijken in Nederland. Presentatie conferentie Gek met dieren. Amsterdam: Artis. Vuurboom, J. (1994). Geschiedenis van het westers vegetarisme
Gek met dieren! De therapeutische werking van huisdieren in de psychiatrie 12 juni 2007. Artis Congrescentrum Plantage Middenlaan 43 Amsterdam
De therapeutische werking van huisdieren in de psychiatrie 12 juni 2007 Artis Congrescentrum Plantage Middenlaan 43 Amsterdam Gek met dieren! AMC de Meren Huisdieren hebben een grote betekenis voor mensen
Nadere informatieDr. M.J.Enders-Slegers Departement Klinische Psychologie en Gezondheidspsychologie, Universiteit Utrecht
GEK MET DIERE De effectiviteit van huisdieren in de zorg Dr. M.J.Enders-Slegers Departement Klinische Psychologie en Gezondheidspsychologie, Universiteit Utrecht Amsterdam, 12 juni 2007 Wat betekenen (huis)dieren
Nadere informatieErvaring. Therapie met dieren. Voor de foto s is gebruik gemaakt van een model. TEKST JOLI LUIJCKX BEELD Jodi Fotografie
Ervaring Therapie met dieren Voor de foto s is gebruik gemaakt van een model Therapiedieren zijn hot. Even googelen en je tovert zo een gevarieerd aanbod voor zorg en vrijetijdsbesteding op je scherm.
Nadere informatieDierenmishandeling in gezinnen
Dierenmishandeling in gezinnen Prof.dr. Marie-Jose Enders-Slegers, Leerstoel Antrozoologie, Faculteit Psychologie Stichting Cirkel van Geweld, Werkgroep Dierenpleegzorg marie-jose.enders@ou.nl Link - letter
Nadere informatieOuderschap in Ontwikkeling
Ouderschap in Ontwikkeling Ouderschap in Ontwikkeling. De kracht van alledaags ouderschap. Carolien Gravesteijn Ouderschap in Ontwikkeling. De kracht van alledaags ouderschap. Carolien Gravesteijn Ouderschap
Nadere informatiePositieve verpleegkunde: op weg naar een bloeiende samenleving!
Van Kleef Lezing 10-12-2015 Spreker: Jan Walburg, Hoogleraar Positieve Psychologie, Universiteit van Twente Positieve verpleegkunde: op weg naar een bloeiende samenleving! Aan positieve psychologie kleeft
Nadere informatieAls opvoeden even lastig is
Als opvoeden even lastig is Hoe pak je dat dan aan? Soms weet ik niet meer wat ik moet doen om hem stil te krijgen. Schattig? Je moest eens weten. Hoezo roze wolk? Mijn dochter kan af en toe het bloed
Nadere informatieOne Welfare: Animal Assisted Interventions
One Welfare: Animal Assisted Interventions Startdocument 1. Achtergrond en aanleiding Animal Assisted Intervention (AAI) is een interventie bij mensen met een fysieke en/of mentale beperking met behulp
Nadere informatieRoodborstje tikt tegen 't raam, tik, tik, tik laat mij erin, laat mij erin. 't Is hier te guur en te koud naar mijn zin Laat mij er in, ja er in.
Oosterkerk, Zondag 27 januari 2013, Kinderdienst Het verhaal van de verloren zoon (Lucas 15:11-32) door de ogen van het varken Meditatie in woord en beeld ds.wim Hortensius Roodborstje tikt tegen 't raam,
Nadere informatieWeerbaarheid tegen stigmatisering bij mensen met psychose
Weerbaarheid tegen stigmatisering bij mensen met psychose Catherine van Zelst Afdeling Psychiatrie en Psychologie, Universiteit Maastricht Masterclass Netwerk Vroege Psychose 6 februari 2015 Disclosure
Nadere informatieHeeft een etiket wel voordelen voor uw kind? Heeft een etiket wel voordelen voor uw kind?
Ritalin maar er zijn ook bijwerkingen. Dit vindt ook kinderpsychiater van der Zuilen. Kinderpsychiater van der Zuilen: Onlangs is er vanuit de Universiteit van Amsterdam onderzoek gedaan naar de bijwerkingen
Nadere informatieGeluksgevoel hangt meer af van je mentale vermogen dan van wat je overkomt
"Geluk is vooral een kwestie van de juiste levenshouding" Geluksgevoel hangt meer af van je mentale vermogen dan van wat je overkomt Ons geluk wordt voor een groot stuk, maar zeker niet alleen, bepaald
Nadere informatieEenzaamheid onder mantelzorgers Jolanda Elferink, Expertisecentrum Mantelzorg
Eenzaamheid onder mantelzorgers Jolanda Elferink, Expertisecentrum Mantelzorg 4-06-13 Inhoud - In welke mantelzorgsituaties kom je eenzaamheid tegen? - Welke drie stappen kun je zetten om eenzaamheid te
Nadere informatieAnimal-assisted interventions
Animal-assisted interventions Theoretische onderbouwing voor het werken met assistentie van dieren in coaching, training en therapie. Evelien J. Tewes Dit verslag vormt onderdeel van het scriptiedocument
Nadere informatieEerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.
juni 2014 Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie Eerste nummer Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. INHOUD juni 2014 Eten als een kind Op kamers
Nadere informatieScheiding en kinderen
Scheiding en kinderen Dat ik van mijn vader hou, Doet moeder soms verdriet En dat ik van mijn moeder hou Dat weet mijn vader niet. Zo draag ik mijn geheimen mee En loop van hier naar daar. Nog altijd hou
Nadere informatieOmgaan met Psychische Klachten op de werkvloer
Omgaan met Psychische Klachten op de werkvloer Harmen Doornbos www. actiefaanhetwerk.nl/zgv Powerful Impulse Agenda Introductie Verwachtingen Op welke vragen krijg ik antwoord? Psychische klachten Wat
Nadere informatiedoor Megan van den Berg
door Megan van den Berg Ik houd m`n spreekbeurt over de dierenarts. Ik heb dit onderwerp gekozen omdat ik veel van dieren hou en ik wil het later ook zelf worden. Spreekkamer Raar woord natuurlijk, spreekkamer.
Nadere informatieGewoon opvoeden in Groningen
Gewoon opvoeden in Groningen Voorbeeld : gewoon opvoeden, alledaags opvoeden, alledaagse opvoedvragen Wat is dit? Start: Eigen voorbeeld geven. Voor iedereen verschillend, afhankelijk van de situatie van
Nadere informatieDierbaar huisbezoek. Maandag komt mijn beessie! Meer dan 60% van onze Medelanders groeit op en leeft samen met huisdieren
Dierbaar huisbezoek Maandag komt mijn beessie! Meer dan 60% van onze Medelanders groeit op en leeft samen met huisdieren Jan van Summeren Stichting ZorgDier Nederland Animal Assisted Interventions Terminologie
Nadere informatieV O O R L I C H T I N G. Drs. Fernando Cunha Ontwikkelingspsycholoog Gezondheidspsycholoog (BIG) Kinder- en Jeugdpsycholoog (NIP) Onderwijsspecialist
V O O R L I C H T I N G Drs. Fernando Cunha Ontwikkelingspsycholoog Gezondheidspsycholoog (BIG) Kinder- en Jeugdpsycholoog (NIP) Onderwijsspecialist w w w. c hild -suppor t -euro pe.c om 1 Zorgen voor
Nadere informatieCaroline Penninga-de Lange Je kind in balans
Je kind in balans Caroline Penninga-de Lange Je kind in balans Op weg naar emotionele stabiliteit UITGEVERIJ BOEKENCENTRUM ZOETERMEER Van Caroline Penninga-de Lange verschenen eerder bij Uitgeverij Boekencentrum:
Nadere informatieU ontvangt deze brief omdat uw kind bekend is met ADHD.
Betreft: controlespreekuur ADHD Beste ouder (s) en/ of verzorger (s), In Katwijk is een project gestart (ADHD@ease) gericht op het verbeteren van de zorg voor kinderen van 6-18 jaar met ADHD. Het betreft
Nadere informatieKind en Natuur. Groen Pedagogisch Adviescentrum. Natuurrijk spelen, leren en leven. mail@kind-en-natuur.nl www.kind-en-natuur.nl
Drs. Laura Minderhoud- van der Heijden Groen Pedagogisch Adviescentrum Kind en Natuur Natuurrijk spelen, leren en leven Ortho- en Klinisch pedagoog Ontwikkelaar groene pedagogiek Coach, trainer Begeleiding
Nadere informatie2. Digitale interactieve cliënten systemen. Je hoeft geen titel te hebben om een goed leider te zijn Oefening Unpack your backpack
Aantal praktijkvoorbeelden uit de Internationale Planetree Conferentie 2012 1. De kracht van vrijwilligers 2. Digitale interactieve cliënten systemen 3. Een aantal bijzondere en praktische initiatieven.
Nadere informatieDieren aan het werk. Studium Generale, Hogeschool Van Hall Larenstein Leeuwarden, 10 November 2010
Dieren aan het werk Studium Generale, Hogeschool Van Hall Larenstein Leeuwarden, 10 November 2010 De effecten van dieren in de zorg: plezier voor mens én dier? Door Dr. M.J.Enders-Slegers Universiteit
Nadere informatieSamen eenzaam. Frida den Hollander
Samen eenzaam Samen eenzaam Frida den Hollander Tweede editie Schrijver: Frida den Hollander Coverontwerp: Koos den Hollander Correctie: Koos den Hollander ISBN:9789402122442 Inhoud Inleiding 1 Ik ben
Nadere informatieDe waarde van zorgboerderijen/ zorgmaneges voor de gezondheid van deelnemers. Simone de Bruin 24 november 2012
De waarde van zorgboerderijen/ zorgmaneges voor de gezondheid van deelnemers Simone de Bruin 24 november 2012 1 24 november 2012 Inhoud 1. Zorgboerderijen in Nederland 2. Kenmerken van dagopvang/dagbesteding
Nadere informatieWie wil geen vervuld leven? 7 Een comfortabel leven 11 Een gezond leven 17 Een leven in geluk en liefde 23 Liefde beoefenen 29 Oefen je binnenwereld
Wie wil geen vervuld leven? 7 Een comfortabel leven 11 Een gezond leven 17 Een leven in geluk en liefde 23 Liefde beoefenen 29 Oefen je binnenwereld meer liefde 39 Oefen je met de buitenwereld meer evenwicht
Nadere informatiePapa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet.
Bezoek op kantoor Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Ton en Toya hebben wat problemen thuis.
Nadere informatieexpositie boek theater - documentaire
expositie boek theater - documentaire De tijd daarna laat het verloop van hiv en aids zien door de afgelopen jaren heen. Voor het project zijn 30 hiv dragers geïnterviewd en beschreven door Erwin Kokkelkoren.
Nadere informatieToegankelijkheid van gezondheidszorg voor de Roma populatie in Gent
Toegankelijkheid van gezondheidszorg voor de Roma populatie in Gent Een schets op basis van diepte-interviews met Roma en intermediairen Prof. dr. Sara Willems Onderzoeksgroep Equity in Health Care Vakgroep
Nadere informatieAlgemene informatie over Centrum Maliebaan
Algemene informatie over Centrum Maliebaan Centrum Maliebaan is een instelling voor verslavingspsychiatrie in de provincie Utrecht. Verslavingspsychiatrie is een gespecialiseerde vorm van geestelijke gezondheidszorg.
Nadere informatieBIJLAGEN LESPAKKET 1.2
BIJLAGEN LESPAKKET 1.2 BIJLAGE 1 A4 BLADEN THEMA S BIJLAGE 2 DOMINO EMOTIES BIJLAGE 3 MATCHING OEFENING GEVOELENS BIJLAGE 4 VRAGENLIJST FILM BIJLAGE 5 VRAGENSTROOKJES HOEKENWERK BIJLAGE 6 ANTWOORDENBLAD
Nadere informatieUitnodiging. Advance Care Planning in de zorg voor mensen met verstandelijke beperkingen. Symposium 28 november 2013
Uitnodiging Annemieke Wagemans, arts verstandelijk gehandicapten bij Maasveld, een van de werkstichtingen van Koraal Groep, promoveert op 28 november aanstaande op het onderwerp Medische beslissingen rond
Nadere informatieSlachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg
Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt
Nadere informatieamersfoort Hoe bereik ik CJG Amersfoort?
amersfoort Folder voor ouders van 0-8 jarigen Bezoekadres Heiligenbergerweg 36, 3816 AK Amersfoort T 033 47 94 000, E info@cjgamersfoort.nl I www.cjgamersfoort.nl carta U kunt binnenlopen bij CJG Amersfoort.
Nadere informatiePraktijk voor KinderEefke & Jeugd Psychologie van Rensch Opvoeden is niet altijd makkelijk! ÒIk sta je graag bij om twijfels over de opvoeding of ontwikkeling van je kind weg te nemen. Jullie kind staat
Nadere informatie6.2.1 Dealen met afleiding onderweg
Stap 6: Deel 2 6.2.1 Dealen met afleiding onderweg In het tweede deel van jullie experiment ga je verder met het ondernemen van ACTies die je met de anderen hebt afgesproken te doen. Daarnaast krijg je
Nadere informatieBorstkanker ''Angst voor het onbekende''
Borstkanker ''Angst voor het onbekende'' Borstkanker ''Angst voor het onbekende'' Ellen Wagter-Streep Schrijver: Ellen Wagter-Streep ISBN: 9789402129663 Ellen Wagter-Streep Inhoud Inhoud... 05 Voorwoord...
Nadere informatieHet DIER is DING geworden
Het DIER is DING geworden Marijke Verduyn Het DIER is DING geworden Van landbouwhuisdier tot productiedier Uitgeverij Meinema, Zoetermeer www.uitgeverijmeinema.nl Ontwerp omslag: Mulder van Meurs, Amsterdam
Nadere informatieTheorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,
3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol
Nadere informatiePsychisch functioneren bij het syndroom van Noonan
Psychisch functioneren bij het syndroom van Noonan drs. Ellen Wingbermühle GZ psycholoog / neuropsycholoog GGZ Noord- en Midden-Limburg Contactdag 29 september 2007 Stichting Noonan Syndroom 1 Inhoud Introductie
Nadere informatieInitiatiefvoorstel DierENzorg; welzijn van mens en dier binnen de zorg. DierENzorg. Welzijn van mens en dier binnen de zorg
DierENzorg Welzijn van mens en dier binnen de zorg Gemeenteraadsfractie Partij voor de Dieren Den Haag Januari 2014 1 Inleiding Al meer dan 150 jaar geleden deed Florence Nightengale de volgende observatie:
Nadere informatieDesiree Piar 0824864 CMD 1B Docent : James boekbinder Project : vrijwilligers 55+ Doelgroeponderzoeksverslag
Doelgroeponderzoeksverslag Interviews Naam: Sharlene Piar Arends leeftijd: 59 Hoe zou jij een tienermoeder helpen als jij een vrijwilliger was? En waarmee zou je een tienermoeder mee helpen? Advies geven
Nadere informatieOntmoeting. gezondnu.nl
Ger van der Gaast (64) weet sinds 2010 dat hij de ziekte van Alzheimer heeft. Inmiddels woont hij in een verpleeghuis in Utrecht. Als voormalig docent verpleegkunde volgt Ger zijn eigen zorg kritisch.
Nadere informatieSamenwerken met de natuur in de pedagogische praktijk
Ineke Edes Samenwerken met de natuur in de pedagogische praktijk Samenvatting De bacheloropleiding Pedagogiek in deeltijd van het Instituut voor Ecologische Pedagogiek van de Hogeschool Utrecht kent sinds
Nadere informatieDirecte Hulp bij Huiselijk. U staat er niet alleen voor!
Directe Hulp bij Huiselijk Geweld U staat er niet alleen voor! U krijgt hulp Wat nu? U bent in contact geweest met de politie of u heeft zelf om hulp gevraagd. Daarom krijgt u nu Directe Hulp bij Huiselijk
Nadere informatieDaarvoor gaat u naar Minters
Opvoeden & Opgroeien Eigen functioneren & Relaties Een leefbare buurt Daarvoor gaat u naar Minters U weet zelf vaak het beste wat goed is voor uzelf of uw gezin. En u gaat voor goede raad of praktische
Nadere informatieOmgaan & Trainen met je hond Door: Jan van den Brand. (3 e druk) 2015, Jan van den Brand www.hondentraining adviescentrum.nl
Door: Jan van den Brand Inleiding Ik krijg veel vragen van hondeneigenaren. Veel van die vragen gaan over de omgang met en de training van de hond. Deze vragen spitsen zich dan vooral toe op: Watt is belangrijk
Nadere informatieToolkit. Mijn kind wil een kind. Kinderen, waar kies ik voor?
Toolkit Kinderen, waar kies ik voor? Mijn kind wil een kind Informatiefolder voor ouders van mensen met een verstandelijke beperking en een kinderwens 2 Vraag een willekeurige persoon wat voor hem belangrijk
Nadere informatieVoor iedereen de juiste hulphond! Hulphond Nederland
Voor iedereen de juiste hulphond! Hulphond Nederland Voor een betere kwaliteit van leven 3 Ruim 30 jaar ervaring Een nieuw perspectief Hulphond Nederland reikt mensen met een fysieke beperking of geestelijke
Nadere informatielevend en dood tegelijk
levend en dood tegelijk levend en dood tegelijk lezing over NAH in een gezin 9 april 2015 Carina van Welzenis alias Karin van Leeuwen 28 december 2004 rtl nieuws Twee bomen geraakt Een enorme klap, daarna
Nadere informatieStepped care bij Angst & Depressie: van eerste tot tweede lijn
Stepped care bij Angst & Depressie: van eerste tot tweede lijn Het SAD-project Een onderzoek naar de behandeling van angst- en stemmingsklachten. Informatie voor deelnemers Drs. L. Kool Dr. A. van Straten
Nadere informatieMindfulness voor kinderen en ouders
Mindfulness voor kinderen en ouders Anne Formsma, MSc. UvA minds/uva minds You Inhoud Wat is Mindfulness? Waarom Mindfulness voor kinderen en ouders? De training Oefeningen Video Oefening Wat is Mindfulness?
Nadere informatieOrganisatie-aspecten van zorgdierpraktijken in Nederland
Organisatie-aspecten van zorgdierpraktijken in Nederland Jan van Summeren MAATSCHAPPELIJKE CONTEXT De zorg als industrie Van patiënt naar cliënt Aanbod differentiatie Van zorg naar wonen en beleven Dier
Nadere informatieThema Gezondheid. Lesbrief 2. De wachtkamer
Thema Gezondheid. Lesbrief 2. De wachtkamer Deze les gaat over praten in de wachtkamer. Een man, meneer Wong, gaat naar de huisarts. Hij moet even wachten. Hij zit in de wachtkamer. Er zitten veel mensen.
Nadere informatieMind & Motion, Centrum voor BewustZijn
NIEUWSBRIEF Follow your it knows the way Mind & Motion, Centrum voor BewustZijn Nieuwsbrief 1 9 januari 2015 Lieve mensen, Een mooi en bijzonder nieuw jaar. Ik wens jullie allen een liefdevol, gezond,
Nadere informatieMijn kind heeft een LVB
Mijn kind heeft een LVB Wat betekent een licht verstandelijke beperking nu precies? Informatie voor ouders van kinderen en jongeren met een licht verstandelijke beperking in de leeftijd van 6 tot 23 jaar
Nadere informatiePraktijk voor KinderMaud & Jeugd Psychologie Simons Elke ouder kent het: Doe ik het wel goed? gevoel! ÒIk sta je graag bij om twijfels over de opvoeding of ontwikkeling van je kind weg te nemen. Jullie
Nadere informatieInhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197
Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,
Nadere informatieWat doet die hond in mijn spelkamer?
Wat doet die hond in mijn spelkamer? Al lang voordat ik begon met de opleiding speltherapie had ik een droom om speltherapie te combineren met diertherapie. Ik dacht dat ik de enige was. Was ik wel de
Nadere informatieVerwijzing naar de klinisch psycholoog
Verwijzing naar de klinisch psycholoog Deze folder geeft u informatie over de manier van werken van de klinisch psycholoog. Waar in deze folder gesproken wordt over u, kan het ook om uw kind gaan. Aan
Nadere informatieMindful opvoeden Hoe doe je dat?
Mindful opvoeden Hoe doe je dat? 1. Opvoeden als uitdaging Opvoeden? een hels avontuur een lange reis een zoektocht een roeping een topsport De innerlijke ervaring van opvoeden = eigen beleving De innerlijke
Nadere informatieBrijder Verslavingszorg Hoofddorp
Ons Team Ons team is zeer divers. We bestaan uit het secretariaat, psychologen, maatschappelijk werkers, sociaal psychiatrisch verpleegkundigen, cognitief gedragstherapeutisch werkers, ervaringsdeskundigen,
Nadere informatieVerslag onderzoek Wat Werkt - deel 3
Verslag onderzoek Wat Werkt - deel 3 ideeën van familie en bekenden bij het geven van steun Ervaringen en ideeën van familie en bekenden bij het geven van steun Jos de Kimpe Carlijn Nieuwenhuis FEBRUARI
Nadere informatieEenzaam ben je niet alleen
8-12-2015 Kennismaking Eenzaam ben je niet alleen Samen werken aan een nieuwe blik op eenzaamheid en sociaal isolement Eigen ervaring eenzaamheid, sociaal isolement? persoonlijk en/of professioneel. Waarom
Nadere informatieSamenwerken met de natuur in de pedagogische praktijk
Ineke Edes Samenwerken met de natuur in de pedagogische praktijk Samenvatting De bacheloropleiding Pedagogiek in deeltijd van het Instituut voor Ecologische Pedagogiek van de Hogeschool Utrecht kent sinds
Nadere informatieVragenlijst voor ouders / verzorgers:
Galamagracht 48, 8651 EC, IJlst tel: (0515) -531586 e-mail : info@itkeatling.nl Rabo Bank : NL82 RABO 0141 5679 45 ING bank : NL21INGB000 3.09.64.64 Lies Meijer- Vonkeman, Integratief kindertherapeute,
Nadere informatiesymposium Onderzoek de Jeugdhulp! Hoe wetenschap kinderen mee laat doen De uitdaging
Onderzoek de Jeugdhulp! symposium dinsdag 5 april 2016 van 13.00-17.00 uur in Theater De Nieuwe Kolk, Weierstraat 1 in Assen Hoe wetenschap kinderen mee laat doen Goede jeugdhulp is van onschatbaar belang
Nadere informatieWaarom dit boekje? Overal. Dierverzorging. Afwisselend. Allerlei dieren. Toekomst
Waarom dit boekje? Tijdens je opleiding ga je op stage. Je kunt op veel plekken stage lopen. Je kunt bijvoorbeeld kiezen voor een stage in de schoonmaak of in een winkel. Of voor een stage in de dierverzorging.
Nadere informatieUw hond is bang, nerveus, zenuwachtig, U kunt hem niet betrekken in het doen van leuke dingen.
1 Uw hond is bang, nerveus, zenuwachtig, U kunt hem niet betrekken in het doen van leuke dingen. Eerst en vooral is het een voordeel als u weet waarom uw dier zo nerveus is en bang. Er is ook een groot
Nadere informatieGezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft
Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Zorgen en vragen 1 Gezinsinterventie 2 Tien praktische
Nadere informatieDe workshop wordt geleid door Toon van de Aa met assistentie van Marisa Fabris
Conferentie Gek met dieren 12 juni 2007 Workshop Huisdieren en Psychiatrie: de Praktijk De workshop wordt geleid door Toon van de Aa met assistentie van Marisa Fabris Het onderwerp voor de workshop is
Nadere informatieVisie op kinderen en volwassenen met psychische klachten: Grote mensen zijn net kinderen, liever niet andersom
Viki s View Viki s View is een methodiek die ontwikkeld is vanuit de orthopedagogiek. De benadering is klachtgericht en de therapie richt zich op het terug in balans brengen van mensen die zichzelf zijn
Nadere informatieAfdeling Medische Psychologie
Afdeling Medische Psychologie In de meeste ziekenhuizen is een afdeling medische psychologie; ook in het St. Annaziekenhuis. U bent door uw medisch specialist naar deze afdeling doorverwezen. In deze folder
Nadere informatieMaastrichtse interview met kinder- en jeugdigen versie MIK
Maastrichtse interview met kinder- en jeugdigen versie MIK Dr. Sandra Escher Prof. Dr. Marius Romme Stichting Leven met stemmen Bemelen interview@hearing-voices.com Project kinderen en jeugdigen die Stemmen
Nadere informatieC O N S U L T A T I E B U R E A
C O N S U L T A T I E B U R E A Zeist, december 2009 Beste ouders van Consultatiebureau Widar Allereerst wil ik hier, mede namens mijn collega s, jullie allen toewensen: Gezellige kerstdagen & Een zeer
Nadere informatieOnderzoek Stress. 5 Juni 2014. Over het 1V Jongerenpanel
Onderzoek Stress 5 Juni 2014 Over het onderzoek Aan dit online onderzoek, gehouden van 20 mei tot en met 5 juni 2014 in samenwerking met 7Days, deden 2.415 jongeren mee. Hiervan zijn er 949 scholier en
Nadere informatieSELECTIE VAN TEKSTEN, INCLUSIEF DE OORSPRONKELIJKE TEKST
SELECTIE VAN TEKSTEN, INCLUSIEF DE OORSPRONKELIJKE TEKST NU: OUD: Sinterklaasje, kom maar binnen Sinterklaasje, kom maar binnen met je Piet, want we zingen allemaal blij een lied. Misschien heeft u wel
Nadere informatieKwaliteit van leven Een hulpmiddel bij de voorbereiding van een zorgplan
Kwaliteit van leven Een hulpmiddel bij de voorbereiding van een zorgplan De zorg en begeleiding van mensen met een verstandelijke beperking moet erop gericht zijn dat de persoon een optimale kwaliteit
Nadere informatieThema Gezondheid. Lesbrief 2. De wachtkamer
Thema Gezondheid. Lesbrief 2. De wachtkamer Deze les gaat over praten in de wachtkamer. Meneer Bashir gaat naar de huisarts. Hij moet even wachten. Hij zit in de wachtkamer. Er zitten veel mensen. Ze praten.
Nadere informatieDe kracht van ADHD. Arno de Poorter Psycholoog en mens met ADHD
De kracht van ADHD Arno de Poorter Psycholoog en mens met ADHD Vraag Wie heeft er ADHD in de zaal? Voorstellen Arno de Poorter ADHD Jaren hulpverlening 2007 afgestudeerd Psycholoog 2008 begonnen met Hulp
Nadere informatieDoelgroepanalyse Centrum voor Trauma en Gezin
Doelgroepanalyse Centrum voor en Gezin Efua Campbell & Inez Berends December 2013 PI Research is gevraagd om voor het Centrum voor en Gezin van de Bascule een doelgroepanalyse uit te voeren. Aan de hand
Nadere informatieVoel je vrij en liefdevol 7 oefeningen
Voel je vrij en liefdevol 7 oefeningen Soms voel je je gevangen door het leven. Vastgezet door de drukte, en beklemd in je eigen hoofd. Je voelt je niet vrij en je voelt geen liefde. Met deze tips breng
Nadere informatiePositieve psychologie & Zingeving
Positieve psychologie & Zingeving Studiebijeenkomst KSGV Vrijdag 29 maart 2019, 13.00-17.00 uur Auditorium Catharijneconvent (Lange Nieuwstraat 38 te Utrecht) Informatie en aanmelding: www.ksgv.nl ksgv@ksgv.nl
Nadere informatieEchtscheiding en kinderen www.cjggooienvechtstreek.nl
regio Gooi en Vechtstreek Echtscheiding en kinderen www.cjggooienvechtstreek.nl n Echtscheiding en kinderen Kinderen zien het gezin waarin zij zijn grootgebracht vaak als een eenheid die er altijd was
Nadere informatieOuders met een kind met ernstige meervoudige beperkingen. Wat is nodig in de zorg? Heleen van der Stege, Freddie Leuver, Laura Burger
Ouders met een kind met ernstige meervoudige beperkingen. Wat is nodig in de zorg? Heleen van der Stege, Freddie Leuver, Laura Burger Intro: Het kan beter. Onderzoek: Ouders met een jong kind met emb:
Nadere informatie20/11/2015. Groen in de stad: kansen voor gezondheid! Programma. Lenneke Vaandrager. Research focus Health and Society, Wageningen University
Groen in de stad: kansen voor gezondheid! Programma Alumni bijeenkomst regio Utrecht Lenneke Vaandrager en Jan Hassink Even Voorstellen Ons denken over gezondheid Kwaliteiten van groen: wat voorbeelden
Nadere informatieDarshana Ganatra Psycholoog MSc darshanaganatra@icloud.com ma,di,do,vr. 9-14uur - telefoon 06 36 55 79 55
Intake vragenlijst voor ouders / verzorgers: Darshana Ganatra Psycholoog MSc darshanaganatra@icloud.com ma,di,do,vr. 9-14uur - telefoon 06 36 55 79 55 Gegevens betreffende het kind: Voornaam- namen geslacht:
Nadere informatieDag van de Hond. Kind & Hond. kunnen de beste maatjes worden!
Dag van de Hond Kind & Hond kunnen de beste maatjes worden! In deze folder lees je hoe je goede maatjes met de hond kunt worden. Daarvoor moet je onder andere weten hoe hij in elkaar zit, wat hij nodig
Nadere informatieVeiligheid en welbevinden. Hoofdstuk 1
30 Veiligheid en welbevinden Kees (8) en Lennart (7) zitten in de klimboom. Kees geeft Lennart een speels duwtje en Lennart geeft een duwtje terug. Ze lachen allebei. Maar toch kijkt Lennart even om naar
Nadere informatieMindfulness voor je kids. oefeningen
Mindfulness voor je kids oefeningen David Dewulf Mindfulness voor je kids oefeningen Wil je meer weten over Mindfulness voor je kids? Ontvang de nieuwsbrief van I AM met maandelijks nieuwe tips. Mail
Nadere informatie19 november 2015. Geachte directieleden en belanghebbenden,
19 november 2015 Geachte directieleden en belanghebbenden, Ik schrijf u deze brief om mijn zorgen kenbaar te maken over de gang van zaken bij Dierenasiel Kennemerland in Zandvoort. Deze week (de derde
Nadere informatieNaschoolse Dagbehandeling
Naschoolse Dagbehandeling BEHANDELING NA SCHOOLTIJD Informatie voor kinderen en jongeren en hun ouders/verzorgers Kom verder! www.ln5.nl Om deze doelen te bereiken leer je nieuwe vaardigheden. Iedereen
Nadere informatieHulp bij ADHD. Scholingsaanbod
Hulp bij ADHD Dit heeft mijn beeld van ADHD enorm verrijkt. Ik zie nu veel mogelijkheden om kinderen met ADHD goede begeleiding te bieden deelnemer workshop bij Fontys Hogescholen Copyright 2010 Hulp bij
Nadere informatie4.3. Aanbod voor (ouders van) basisschoolkinderen
Alle ouders met kinderen tot 4 jaar die in ons werkgebied wonen. Pedagoog. 4.3. Aanbod voor (ouders van) basisschoolkinderen Dit aanbod is gericht op kinderen die naar de basisschool gaan en hun ouders.
Nadere informatieProgramma Tienerclub. Tienerclub Blok 1 & 5: Adventure 4 Kids Op avontuur met jezelf
Programma Tienerclub. Tienerclub Blok 1 & 5: Adventure 4 Kids Op avontuur met jezelf Vijf woensdagmiddagen kunnen jongens en meiden tussen de 10 en 14 jaar op avontuur naar zichzelf. Het kind leert zichzelf
Nadere informatieMindfulness Training. Leer binnen acht weken anders om te gaan met stress, ontwikkel aandacht voor het nu en ervaar meer rust.
Mindfulness Training Leer binnen acht weken anders om te gaan met stress, ontwikkel aandacht voor het nu en ervaar meer rust. Mindfulness training Per dag schieten er duizenden, vaak stressvolle, gedachten
Nadere informatieDoelstelling en opbrengst van onderwijskunde
Faculteit Sociale Wetenschappen Doelstelling en opbrengst van onderwijskunde Prof. Dr. Bert Creemers Inleiding op het thema Onderwijsonderzoek op de reünie van Onderwijskunde Utrecht op 12-11-2013 Doelstelling
Nadere informatie