Inhoud. Gelukkig eiland 9 Uniek landschap 9 Zes goede redenen om naar Aruba te gaan 10 Ontspannen levensstijl 10 Onbekend landsdeel 10

Transcriptie

1 Inhoud Gelukkig eiland 9 Uniek landschap 9 Zes goede redenen om naar Aruba te gaan 10 Ontspannen levensstijl 10 Onbekend landsdeel 10 ACHTERGRONDEN 13 Ligging en landschap 13 Eiland in de zon 13 Wildwestlandschap 13 Vulkanische oorsprong 16 What s in a name 16 Flora en fauna 16 Schaarse vegetatie 20 Cactussen 20 Heilzame aloë 21 Watapana en agave 23 Amfibieën en reptielen 23 Leguanen 24 Vleermuizen 25 Paarden, ezels en geiten 25 Vogelparadijs 26 Zeldzaam uiltje 27 Schitterende vissen 28 Bedreigde riffen 29 Zeeschildpadden 28 Natuurbescherming 30 Goed nieuws 31 Vijf eeuwen Aruba 31 Geschiedenis in vogelvlucht 31 Eerste bewoners 32 Indianenbloed 33 Misverstand 33 Spaanse ontdekkers 33 Hollandse kolonisten 34 Roerige 19 e eeuw 35 Goudkoorts 35 Graven en kloppen 35 Magere jaren 36 Olie, het zwarte goud 37 Truien en sokken 38 Politiek avontuur 38 Koningin Juliana bij de troonsbestijging, 6 september Vrijwillige scheiding 39 Knellende koninkrijksbanden? 41 Financieel onafhankelijk 41 Van aardolie naar zonnebrandcrème 41 Een kwetsbare economie 42 Goede tijden, slechte tijden 43 Onderwijs 43 Belangrijke jaartallen 45 Bevolking en cultuur 46 Cultuurmix 46 Aruba in een oogoplag 46 Immigratieland 46 Arubanen en Nederlanders 47 Talenknobbels 47 Een echte taal 47 Literatuur 48 Geloof 49 en bijgeloof 50 Natuurgeneeswijzen 50 Gezinsleven 50 De Arubaanse keuken 51 Specialiteiten 51 Muziekeiland 52 Dande 53 Carnaval 53 Dia di San Juan (24 juni) 55 Beeldende kunst 55 Architectuur 56 Volkslied 58

2 6 aruba PRAKTISCHE INFORMATIE 59 Voorbereiding 59 Toeristische informatie 59 Websites 59 Klimaat 59 Beste reistijd 59 Geldzaken 60 Inspiratiebron 61 Prijsniveau 61 Aruba Plus 61 Gezondheid 61 Medische zorg 62 Zon 62 Uitdroging 62 Jetlag 62 Duiken 62 Gevaren in het water 63 Met kinderen naar Aruba 64 Vlucht 64 Verblijf 64 Gezondheid 64 One Cool Family 65 Kinderactiviteiten 65 Kindvriendelijke restaurants 66 Trouwen op Aruba 67 Naar Aruba 67 Vanuit Nederland 69 Vluchten in de regio 67 Reisdocumenten 68 Werk- en verblijfsvergunningen 68 Bagage 68 In- en uitvoerbeperkingen 69 Foute souvenirs 69 Aankomst 69 Transfers 69 Vertrek 69 Verkeer en vervoer 70 Autohuur 70 Taxi 71 Limousine Services 71 Bus 71 Scooters, bromfietsen en motoren 71 Fietsen 72 Accommodatie 72 Pakketreizen 72 Zelf doen 72 Dansvakanties 72 Milieuprijs 73 Hotels en resorts 73 Appartementen en vakantiewoningen 73 Luxe 74 Kleinschalig met karakter 75 Budget 75 Kamperen 76 Cruises 76 Gespecialiseerde reisbureaus voor reizen op maat, cruises en trouwarrangementen 77 Uit eten 78 Ruime keuze 78 Aruba Dine Around Program 78 Lokale lekkernijen 78 Drankjes 79 De restaurants 79 Oranjestad 80 Hotelzone en Noord 81 Savaneta 83 San Nicolas 83 UItgaan 84 Folklore 84 Feestboten en -bussen 84 Theatershows 85 Casino s 86 Bars en clubs 86 Activiteiten en excursies 88 Fun in the sun 88 ATV 88 Bodysurfen 88 Boottochten 88 Bowlen 88 Diepzeevissen 88 Duiken 90 Kwetsbaar koraal 94 Eilandtours 94 Fietsen 94 Sensitive Hikers 94 Fitness 95 Golf 95 Jeepsafari s 96 Kajakken 96 Kitesurfen 97

3 INHOUD 7 Minigolf 97 Mountainbiken 97 Onderwatertochten 97 Paardrijden 98 Parasailen 98 Rondvluchten 99 Snorkelen 99 Sportklimmen 99 Tennis 99 Vogels kijken 100 Wandelen 100 Waterskiën en jetskiën 100 Waterspeelgoed 101 Wind- en kitesurfen 101 Zeilen 101 Van A t/m Z 102 Adressen 102 Bibliotheek 102 Bioscopen 102 Drinkwater 102 Elektriciteit 102 Balashi-cocktail 103 Evenementen en festivals 103 Feestdagen 103 Fooien 105 Gay/lesbian 106 Gehandicapte reizigers 106 Huisdieren 106 Internet 106 Kaarten 106 Kerkdiensten 106 Kranten 107 Kunstgaleries 107 Omgangsvormen 107 Ongedierte 107 Post 108 Recrompessiekamer 108 Spa s 108 Sport 108 Stranden 108 Supermarkten 109 Taal 109 Telefoneren 110 Tijdverschil 110 Veiligheid 110 Vlag 110 Wapen 111 Was 111 Winkelen 111 Ziekenhuis 112 Adressen en telefoonnummers 113 Handige telefoonnummers 113 Politiekantoren 113 Autoverhuurders op het vliegveld 113 Bootcharters en zeilcruises 113 Diepzeevischarters 114 Grote duikcentra 114 Kleine duikscholen 114 Ranches 114 Touroperators 115 Watersportcentra en windsurfcentra 115 Ziekenhuis, klinieken en ziekenvervoer 116 Zwembaden 116 BEZIENSWAARDIGHEDEN Highlights van Aruba 117 Routesuggesties 117 Tocht West-Aruba 118 Tocht Midden-Aruba 119 Tocht Oost-Aruba 120 Oranjestad 121 Havenstadje 121 Geschiedenis 124 Oranje 125 Archeologisch Museum (Museo Arqueologico Arubano) 125 Fort Zoutman en de Willemstoren 126 Historisch Museum (Museo Historico Arubano) 126 Kalkoven 128 Muntenmuseum (Museo Naumismatico) 128 Schelpenmuseum 129 Omgeving Oranjestad 129 Santa Cruz 129 Hooiberg 129 Morgan's Island 129

4 8 a r u b a Het noordwesten Tussen Palm Beach en California Point 131 Vlindertuin/Butterfly Farm 131 Bubali vogelreservaat 132 Oude Molen 132 Aruba Aloë 132 Noord 134 California Point 135 California-vuurtoren 135 Het ruige noorden Van California Point naar Conchi 137 Alto Vista 137 Bushiribana 137 Natural Pool (Conchi) 137 Ayó en Casibari rotsformaties 138 Ezelopvang 140 Struisvogelboerderij 140 Oost-Aruba Van Oranjestad naar Baby Beach 141 Spaans Lagoen en Balashi 141 Savaneta 141 San nicolas 142 Sunrise City 142 Charlie s Bar 142 Galeria Harmonia 143 Modeltreinenmuseum 143 Ceru Colorado 146 Arbeiderswijken 146 Stranden 146 Lourdes-grot 147 Arikok Nationaal Park 148 Park in aanbouw 148 Rotsen en cactussen 149 Bijzondere vegetatie 149 Mysterieuze rotstekeningen 152 Zeldzame dieren 152 Dos Playa 154 Boca Prins 154 Grotten 155 Quadirikiri 155 Tunnel of Love 156 Wandelroutes 156 Andere eilanden 160 De Palm Eiland 160 Renaissance Eiland 160 Nederlandse Antillen 161 Slavenmuseum 162 Verder lezen 163 Woordenlijst Papiaments 167 Over de auteur 172 Register 173 OPGENOMEN KAARTEN Aruba, ligging 12 Aruba, overzichtskaart Aruba, fysisch Duiklocaties Oranjestad Hotelzone 130 San Nicolas en omgeving Arikok nationaal park

5 13 Achtergronden LIGGING EN LANDSCHAP Eiland in de zon Aruba ligt in de Caribische Zee, door een smalle strook water gescheiden van het vasteland van Zuid-Amerika. Op heldere dagen is de Santa Ana op het Venezolaanse schiereiland Paraguaná te zien dat slechts dertig kilometer verderop ligt. De zee tussen Aruba en Venezuela is nergens dieper dan tweehonderd meter terwijl ten noorden van het eiland de zeebodem snel afloopt naar een paar kilometer diepte. Aruba is het kleinste en meest westelijke eiland van de Benedenwindse Eilanden, ook wel ABC-eilanden genoemd. Ten oosten van Aruba liggen Curaçao (70 km) en Bonaire (120 km). Zo n 900 km noordelijker liggen de Bovenwindse Nederlands-Antilliaanse Eilanden: St.-Maarten (voor de helft Frans), Saba en St.-Eustatius. De benaming Bovenwinds en Benedenwinds dateert nog uit de tijd van de transatlantische zeilvaart en heeft te maken met de ligging van de eilanden ten opzichte van de passaatwinden. Het langgerekte Aruba is niet groot: tussen het noordwestelijke puntje California Point en het zuidoostelijke Punto Basora is het eiland 32 km lang en nergens breder dan 10 km. Je bent dus nooit meer dan een paar kilometer van de kust verwijderd. De landoppervlakte is 180 km 2, dat is ongeveer even groot als het Noord-Hollandse eiland Texel. Wildwestlandschap Bezoekers maken meestal als eerste kennis met de windluwe west- en zuidwestkust van het eiland, waar lange zandstranden aan de kalme zee liggen. Ook alle hotels en de hoofdstad Oranjestad liggen aan de zuidwestkant. Een groot contrast met de hotelzone vormt de ruige noorden oostkust, een desolaat gebied waar het bijna altijd hard waait en de branding met grote kracht op de rotsen slaat. Je vindt er boca s (inhammen/ baaien), duinen en kalkplateaus, grotendeels onbegroeid. Daarachter ligt de eenzame cunucu, een landelijk gebied met de zo typerende cactus- en vetplantenvegetatie, en met rotsformaties, door erosie tot vreemde vormen verweerd. Grote delen van de cunucu zijn verlaten maar op (voormalige) land- en tuinbouwgronden vind je de typische Arubaanse cunucuwoningen in vrolijke tinten, op door cactushagen omheinde terreinen. De hoogste toppen van het eiland liggen in het noordoosten: de 189 meter hoge Jamanota en de bijna even hoge Arikok, beide gelegen in het Arikok Nationaal Park. De diepste delen van de valleien tussen de heuvels noemt men rooien, droge rivierbeddingen die uitkomen bij zee. De rooien verzamelen bij regenval veel water en zijn groener dan de omgeving. In vroegere tijden werd vooral langs deze rooien landbouw bedreven.

6 59 Praktische informatie VOORBEREIDING Toeristische informatie Aruba Tourism Authority (ATA), Schimmelpennincklaan 1, JN Den Haag, , com. Het hoofdkantoor van ATA is gevestigd op de L.G. Smith Blvd 172 in Oranjestad, 9(011) ; Dit kantoor is op weekdagen geopend: van 9 tot 17 uur. Websites Op de officiële webpagina van de Aruba Tourism Authority, komen in vogelvlucht allerlei onderwerpen aan bod. De Nederlandse versie is te vinden op Ook handig is Minder overzichtelijk maar wel heel uitgebreid is Op Internet zijn verder talloze pagina s te vinden van reizigers die hun enthousiasme over Aruba met anderen willen delen. Leuk om alvast in de vakantiestemming te komen. Een leesbare pagina over de geschiedenis van Aruba (goed geïllustreerd met oude foto s en dergelijke) is Wie meer wil weten over de relatie tussen Aruba en Nederland kan terecht op schapnederlandaruba.nl. Klimaat Aruba heeft een paradijselijk, haast verslavend klimaat. De zon schijnt het hele jaar en de luchtvochtigheid is laag (gemiddeld 75%). Het betreft een stabiel tropisch-aride (steppe)klimaat. Het eiland ligt buiten de orkaanzone waardoor het niet of nauwelijks last heeft van de heftige stormen die de Bovenwindse Eilanden zo kunnen teisteren. Grote orkanen verderop brengen wel veel regen met zich mee. Het droge landschap van Aruba verandert dan in een verbazend groene oase, zoals eind 2008 het geval was bij orkaan Omar. De gemiddelde temperatuur ligt overdag rond de 29 C. s Nachts wordt het zelden koeler dan 22 C. Relatief koel zijn de maanden januari en februari. Augustus en september zijn minder winderig en daardoor de warmste maanden. Het kan dan 35 C worden. Warm is het dus zeker maar de passaatwind die bijna altijd uit het noordoosten waait zorgt voor een verkoelende bries. Op Aruba valt gemiddeld 450 mm regen per jaar (Nederland 800 mm) maar extreem droge of natte jaren komen voor. De neerslag valt in de vorm van korte, verfrissende buien waar iedereen van geniet. De meeste regen valt tussen half oktober en half januari. De zeewatertemperatuur schommelt tussen de 25 C (februari) en 28 C (september). Omdat Aruba niet ver van de evenaar ligt zijn dag en nacht min of meer even lang. Surf voor meer informatie over het Arubaanse klimaat en voor een actueel weerbericht naar Beste reistijd Er zijn geen ongeschikte periodes voor Aruba. Eind december, januari, febru-

7 60 PRAKTISCHE INFORMATIE ari en maart zijn de drukste maanden, mede vanwege het befaamde Arubaanse carnaval. In deze periode komen vooral Noord-Amerikanen op bezoek. Ga je wat later, tussen half april en half december, dan liggen de prijzen van accommodaties aanzienlijk lager. Tijdens de Europese zomervakantieperiode is er ook weer een kleine piek; er vertoeven dan meer Europeanen en Zuid-Amerikanen op het eiland. Liefhebbers van sportieve of muzikale evenementen doen er goed aan de evenementenkalender op te raadplegen. Geldzaken De munt van Aruba is de Arubaanse gulden of florin (Afl), verdeeld in 100 cent. Bankbiljetten zijn er in nominaties van 10, 25, 50, 100 en 500 florin en er zijn munten van 5, 10, 25 en 50 cent, 1, 2,50 en 5 gulden. De munt van vijftig cent is vierkant. De Arubaanse toeristenindustrie is vooral gericht op Amerikanen en daar geldt de Amerikaanse dollar als betaalmiddel. Tot in de kleinste winkeltjes kun je ermee betalen. In veel winkels is alles zowel in dollars als in florins geprijsd. Wie met dollars betaalt krijgt ook dollars terug, soms in combinatie met florins. Al 35 jaar staat de Arubaanse muntwaarde vast: Afl 1,77 is gelijk aan 1 Amerikaanse dollar, oftewel 1 florin is 0,55 US$. Soms wordt dit naar boven of beneden afgerond. De Arubaanse florin is buiten Aruba niet verkrijgbaar en mag ook niet worden geïmporteerd. Neem daarom wat dollars mee voor de eerste uitgaven, bij voorkeur in kleine coupures; biljetten van US$ 50 en 100 worden niet overal geaccepteerd. NB: De Antilliaanse gulden wordt niet geaccepteerd op Aruba en vice versa. Met een Nederlandse bankpas (voorzien van een Cirrus- of Maestro-logo) en met een credit card (in combinatie met pincode) kun je zowel Arubaanse florins als Amerikaanse dollars opnemen bij diverse geldautomaten (ATM s) in Oranjestad, casino s, bij enkele resorts en bij de Super Food supermarkt. Hiervoor rekent je bank transactiekosten. De instructies op de automaten worden ook

8 117 Bezienswaardigheden Aruba is meer dan zon, zee en zand. Het is de moeite waard om je een of twee (halve) dagen los te rukken van strand en zwembad en letterlijk en figuurlijk de andere kant van het eiland te ontdekken. Aruba mag dan weinig grootse culturele bezienswaardigheden hebben, er zijn tal van interessante en fotogenieke plekjes te ontdekken. Een paar kilometer buiten de hotelzone wacht een eenzaam landschap met cactuswouden, scheefhangende dividivi s, verlaten stranden en landweggetjes langs de mooiste uitzichten op zee. Onderweg krijg je gezelschap van geiten, leguanen en verwilderde ezels Een tocht rond het eiland is voor velen een onverwacht hoogtepunt van de vakantie. Daarom: huur een auto, doorkruis de cunucu en ontdek hoe mooi Aruba kan zijn. Neem als het even kan een jeep. Op sommige stukken, vooral langs de noordkust, zul je een 4WD hard nodig hebben. Het is raadzaam met een volle tank te vertrekken en neem altijd voldoende water mee en iets te eten want veel voorzieningen zijn er onderweg niet. Openbare toiletten evenmin. Vergeet ook je snorkel en handdoek niet. Meer informatie over autohuur en verkeer lees je op pagina 70. Wil je in korte tijd veel zien of heb je geen zin om zelf achter het stuur te kruipen maak dan een georganiseerde (jeep)tour over het eiland. Of huur een taxi. Veel taxichauffeurs zijn goede gidsen en weten ook plekjes te vinden waar de tourbussen (en het openbaar vervoer) niet komen. Het officiële tarief is US$ 40 per uur maar onderhandelen over een dagprijs is mogelijk. Highlights van Aruba Slenter door Oranjestad en ontdek de mooie historische panden Verken de boca s van de ruige noorden oostkust Ervaar Aruba op z n wildst in Arikok Nationaal Park Geniet van het panorama rond de California-vuurtoren Duik met een snorkel in zee bij Baby Beach of Mangel Halto Bedwing een kiteboard bij Fisherman s Hut of Boca Grandi Huur een paard en draaf langs rotsen en bloeiende cactussen naar de Natural Pool ROUTESUGGESTIES De genoemde bezienswaardigheden bij de routesuggesties staan verderop in dit hoofdstuk uitgebreider beschreven. De tochten zijn gemakkelijk met elkaar te combineren. Zie ook de kaart op pagina

9 bezienswaardigh e d e n 118 Tocht West-Aruba De westkant van Aruba is het dichtst bebouwd en meest bezocht. Daar liggen de hotelstranden, het vliegveld, de hoofdstad Oranjestad, alle winkelcentra en de meeste restaurants en uitgaansgelegenheden. Er is ongeveer een dag voor nodig om alles te zien wat hieronder beschreven staat. Wil je meer tijd in Oranjestad doorbrengen (winkels, musea), uitgebreid lunchen, zwemmen of snorkelen onderweg, verdeel je ontdekkingstocht dan over twee dagen. Je kunt deze ontspannen route met een gewone auto volgen. Begin in Oranjestad waar je rustig een paar uurtjes kunt doorbrengen of alleen een kop koffie aan het water kunt drinken, bij Hollands eetcafé The Paddock bijvoorbeeld. Volg daarna de weg richting hotelzone, de snelweg als je wilt opschieten, de kustweg voor een mooie route langs Eagle Beach. Op dit strand bevinden zich de twee beroemde waaibomen van Aruba. Tegenover deze bomen staat het originele, in Oud-Hollands/Arubaanse stijl gebouwde hotel Amsterdam Manor. Het terras van restaurant Mango bij dit hotel is een aangename plek voor een drankje of een lunch. Ga bij de rotonde tussen de low-rise- en de high-rise-hotels rechtsaf voor een bezoek aan de Aruba Aloë-fabriek. Ga hiervoor verderop weer rechts- Oranjestad WW Aruba 03 Branco.indd :21

10 routesuggesties 119 af, net na het blauwe Elmar-gebouw (links). Rijd daarna terug naar Palm Beach (het strand wordt door de grote hotels aan het oog onttrokken) en bekijk de Oude Molen, de Vlindertuin en het vogelreservaat van Bubali. Het pompeuze Riu Palace Hotel domineert in deze contreien de horizon. Vervolg dan de kustweg naar de California-vuurtoren op het noordwestelijke puntje van het eiland. Onderweg passeer je Aruba s goudkust met villa s en luxe bungalows van welgestelde Arubanen en buitenlandse gepensioneerden. Daarachter liggen de mooie stranden van Malmok, Boca Catalina en Arashi, een van de beste locaties om te zwemmen en te snorkelen. Je kunt lunchen bij de vuurtoren of bij een van de restaurants in en rond het plaatsje Noord (neem hiervoor weg nummer 2 na je bezoek aan de vuurtoren). Vanuit Noord kun je ook nog een bezoek brengen aan het kapelletje van Alto Vista en tot slot terugrijden naar Oranjestad of je hotel. Tocht Midden-Aruba Deze tocht voert door een rustig, minder bekend stuk van het eiland met een paar mooie uitzichten en leuke bezienswaardigheden. Verlaat Oranjestad aan de oostkant en volg de weg richting San Nicolas. Ga bij de Balashi-stoplichten linksaf in de richting van Santa Cruz. Van bovenaf zijn de kleurige woningen van dit stadje te zien, verspreid tussen de heuvels. Je kunt even stoppen bij de kerk en binnen de muurschilderingen bewonderen. Achter de kerk is de Hooiberg zichtbaar. Even verderop passeer je het kerkje van Piedra Plat, niet lang daarna komt de afslag naar de Casibari Rock Formations. Beklim deze en geniet van het uitzicht op Santa Cruz. De hoofdweg leidt verder naar de rotonde van Paradera. Ga hier rechtsaf en vervolgens alsmaar rechtdoor tot aan de T-splitsing. Ga daar linksaf en volg de weg naar de kust. Halverwege passeer je de Struisvogelfarm met een prachtig gelegen restaurant, een relaxte plek om iets te eten en te drinken. Verderop gaat de weg over in zandpaden. Met een jeep kun je de Bushiribana-ruïne benaderen of verder langs de kust rijden naar de restanten van de vermaarde Natural Bridge. Voordat de dertig meter lange brug instortte (2005) was dit het meest gefotografeerde stukje van Aruba. De tourbussen komen er vreemd genoeg nog steeds. Gelukkig zijn er nog zo n zeven andere natuurlijke bruggen langs de kust te vinden, al zijn die wel kleiner. Ze ontstonden aan de delta s van rivieren die vroeger richting zee liepen. Van binnenuit werd het gesteente door het rivierwater uitgehold. Op de terugweg is een leuke alternatieve route mogelijk, via de Ayó Rock Formations, de Ezelopvang en het Arikok Nationaal Park. Keer dan niet meteen terug naar de zuidkust maar ga op de kruising net na Santa Cruz linksaf en volg de weg langs de Frenchman s Pass en de ruïnes van de Balshi-goudsmelterij, een uitzonderlijk groen en vogelrijk stukje van Aruba. Je komt dan uit in het dorp Pos Chiquito met verlaten zoutpannen en een paar snorkelstrandjes. Pos Chiquito is ook het domicilie van Betty s Pottery. Betty Thielman heeft een groot aanbod potten, vazen, mokken, kandelaars en siervoorwerpen, zoals terracotta hagedissen. Ze werkt ook op bestelling. Je vindt haar winkel aan de grote weg, ma. t/m vr en uur; za uur,