Eigen Haard. Sloopveiligheidsplan Rustoordlaan 1 t/m 33 en Vuursteeglaan 4 en 6 te Lisse. Witteveen+Bos. Alexanderstraat 21.

Transcriptie

1 Eigen Haard Sloopveiligheidsplan Rustoordlaan 1 t/m 33 en Vuursteeglaan 4 en 6 te Lisse Alexanderstraat 21 postbus CP Den Haag telefoon telefax

2

3 INHOUDSOPGAVE blz. 1. INLEIDING 1 2. OBJECTGEGEVENS Ligging Globale beschrijving Archiefgegevens Fundering Plannings- en uitvoeringsgegevens 7 3. BETROKKEN INSTANTIES EN BELANGHEBBENDEN Betrokken instanties Belanghebbende openbare ruimte 8 4. WERKZAAMHEDEN EN SLOOPMETHODE Beschrijving van werkzaamheden Aanvullende eisen t.a.v. werkzaamheden 9 5. VOORLICHTING OMWONENDEN RISICO-INVENTARISATIE TOEZICHT EN VERANTWOORDELIJKHEDEN Toezicht tijdens uitvoering Verantwoordelijkheden DOOR AANNEMER TE VERSTREKKEN GEGEVENS REFERENTIES 23 laatste bladzijde 23

4 1. INLEIDING algemeen In opdracht van woningstichting Eigen Haard te Amsterdam heeft een sloopveiligheidsplan opgesteld. In dit sloopveiligheidsplan worden alle preventieve voorzieningen beschreven die gevaren op openbaar grondgebied voorkomen. In het sloopveiligheidsplan kan om de veiligheid te handhaven - de benodigde fasering aangegeven worden. Bij het slopen van een gebouw worden de aanwezige asbesthoudende materialen veelal als eerste verwijderd. Na het asbestvrij verklaren van het gebouw kan hierdoor onder een lager veiligheidsregime gewerkt worden. Woningstichting Eigen Haard is voornemens om op de locatie een woonzorgcomplex in combinatie met een aantal vrije sectorwoningen te realiseren. Voor de nieuwbouw is het noodzakelijk dat de bestaande bebouwing wordt verwijderd c.q. gesloopt. kwaliteitsborging Dit sloopveiligheidsplan is opgesteld volgens het kwaliteitssysteem van, dat gebaseerd is op NEN-EN-ISO 9001:2000 en gecertificeerd is door Lloyd s Register Quality Assurance. leeswijzer In dit sloopveiligheidsplan komen de navolgende onderwerpen aan de orde: - objectgegevens zoals ligging, beschrijving gebouwen, fundering, planning sloop (hoofdstuk 2); - betrokken instanties en belanghebbenden (hoofdstuk 3); - beschrijving werkzaamheden en sloopmethode(n) (hoofdstuk 4) - instructies/voorlichting omwonenden (hoofdstuk 5); - risico-inventarisatie (hoofdstuk 6); - toezicht en verantwoordelijkheden (hoofdstuk 7); - door aannemer te verstrekken gegevens (hoofdstuk 8). 1

5 2. OBJECTGEGEVENS Woningstichting Eigen Haard heeft een perceel grond plus bijbehorende gebouwen aangekocht in het zuidwesten van Lisse. Momenteel is hier verzorgingstehuis Rustoord gevestigd. Een derde partij heeft twee daarnaast gelegen percelen verworven. Eigen Haard is voornemens op deze drie percelen een woonzorgcomplex in combinatie met een aantal vrije sectorwoningen te realiseren. Alle huidige opstallen op de projectlocatie zullen worden gesloopt. Voor de sloop van het verzorgingstehuis Rustoord worden de gebouwen op de percelen Vuursteeglaan 4 en 6 geamoveerd. Afbeelding 2.1. Huidige situatie Afbeelding 2.2. Toekomstige situatie 2

6 2.1. Ligging De te slopen panden liggen aan de Vuursteeglaan en Rustoordlaan te Lisse. De locatie is aangegeven in bijlage 1 en 3 van referentie 5. Kadastrale gegevens: - gemeente Lisse; - Sectie C, nummers 2797, 4345, Globale beschrijving In totaal worden er meerdere gebouwen gesloopt op drie verschillende percelen. Het betreft de volgende gebouwen op onder genoemde percelen: - perceel 2797: verzorgingstehuis Rustoord, garageboxen Rustoordlaan en 3 aanleunwoningen; - perceel 4345: bollenschuur Vuursteeglaan 4, bedrijfsruimte Vuursteeglaan 4 en stalling Vuursteeglaan 4; - perceel 2864: woning Vuursteeglaan 6. verzorgingstehuis Rustoord Het te slopen gebouw heeft een gevarieerd aantal bouwlagen van minimaal twee tot maximaal vijf met een plat dak. Het gebouw wordt onderverdeeld in onderstaande delen met hoofdafmetingen: - Hoofdgebouw: hoofdgebouw : circa 38,40 meter x 33,35 meter, hoogte circa 12,80 meter; - Noord-Oost vleugel: vleugel : circa 52,40 meter x 7,50 meter, hoogte circa 5,75 meter; ziekenafdeling : circa 28,40 meter x 10,50 meter, hoogte circa 5,79 meter; aanleunwoningen : circa 30,75 meter x 8,40 meter, hoogte circa 5,95 meter; - Noord-West vleugel: vleugel : circa 52,90 meter x 16,10 meter, hoogte circa 8,70 meter; - Zuid-West vleugel: bergingsruimte : circa 57,22 meter x 7,80 meter, hoogte circa 2,50 meter; aanleunwoningen : circa 34,84 meter x 33,60 meter, hoogte circa 8,70 meter. Afbeelding 2.3. Verzorgingstehuis 3

7 garageboxen Rustoordlaan De garageboxen hebben een enkele bouwlaag en een plat dak. Hoofdafmeting: circa 19 x 6 meter, hoogte circa 2,5 meter. Afbeelding 2.4. Garageboxen Rustoordlaan aanleunwoningen De drie aan elkaar vastzittende aanleunwoningen hebben een enkele bouwlaag en een plat dag. Hoofdafmeting: circa 25 x 10 meter, hoogte circa 3,50 meter. Afbeelding 2.5. Aanleunwoningen 4

8 bollenschuur met aangebouwde bedrijfsruimte Op het perceel Vuursteeglaan 4 is een oude bollenschuur aanwezig met drie bouwlagen en een plat dak. Op het dak bevindt zich de uitloop van een goederenlift. Hoofdafmeting van de bollenschuur: circa 30 x 12 meter, hoogte circa 9,10 meter. De aangebouwde bedrijfsruimte heeft een enkele bouwlaag en een plat dak. Hoofdafmeting: circa 53 x 28 meter, hoogte circa 4,30 meter. Afbeelding 2.6. Bollenschuur met bedrijfsruimte stalling Op het perceel Vuursteeglaan 4 is behalve de bollenschuur met aangebouwde bedrijfsruimte tevens een open stalling aanwezig. Deze stalling (zie afbeelding 2.7) bestaat uit een enkele bouwlaag en heeft een plat dak. Hoofdafmeting: circa 23 x 13,50 meter, hoogte circa 4,30 meter. 5

9 Afbeelding 2.7. Stalling woning Vuursteeglaan 6 De te slopen woning op het perceel Vuursteeglaan 6 heeft twee bouwlagen en een puntdak. Hoofdafmeting: circa 13,25 x 12,50 meter, hoogte circa 6,70 meter. Afbeelding 2.8. Woning Archiefgegevens Uit het gemeentelijk archief zijn de bouwtekeningen die voor de bouwaanvraag zijn ingediend geraadpleegd Fundering De gebouwen zijn op staal gefundeerd. De grond bestaat voornamelijk uit zand. 6

10 2.3. Plannings- en uitvoeringsgegevens De aanvang van de werkzaamheden is gepland in het eerste kwartaal van 2008 en de laatste fase moet starten in het eerste kwartaal van Voor de te slopen gebouwen is de volgende fasering gepland: - 1 e kwartaal 2008: panden Vuursteeglaan 4 tot de fundatie; - 4 e kwartaal 2008: woning Vuursteeglaan 6, aanleunwoningen en garageboxen Rustoordlaan; - 1 e kwartaal 2009: fundatie panden Vuursteeglaan 4, verzorgingstehuis Rustoord (zuidwesten); - 1 e kwartaal 2011: verzorgingstehuis Rustoord (noordoosten). 7

11 3. BETROKKEN INSTANTIES EN BELANGHEBBENDEN Onder de bij het werk betrokken partijen worden verstaan: - de opdrachtgever; - de ontwerpende partij; - de uitvoerende partij. Verder is er sprake van belanghebbenden : hiermee worden bedoeld de overige instanties, organisaties en personen die belang hebben bij (de uitvoering van) het project Betrokken instanties opdrachtgever Naam Contactpersoon Adres Postcode / plaats Telefoon Telefax : Woningstichting Eigen Haard : ing. S.R. Keyner MSc. : Postbus : 1006 BG Amsterdam : : ontwerpende partij / veiligheidscoördinator Naam : Contactpersoon : drs. M.J. Schilt Adres : Alexanderstraat 21, postbus Postcode / plaats : 2508 CP Den Haag Telefoon : Telefax : asbestkundig adviseur Naam : Oesterbaai Contactpersoon : de heer F.M.W.N.I. Gribnau Adres : Hongkongstraat 5 Postcode / plaats : 3047 BR Rotterdam Telefoon : Telefax : uitvoerende partij Naam : wordt direct na de gunning bekendgemaakt Contactpersoon : Adres : Postcode / plaats : Telefoon : Telefax : 3.2. Belanghebbende openbare ruimte Naam : Gemeente Lisse Contactpersoon : Adres : Heereweg 254, postbus 200 Postcode / plaats : 2160 AE Lisse Telefoon : Telefax :

12 4. WERKZAAMHEDEN EN SLOOPMETHODE 4.1. Beschrijving van werkzaamheden Hierna wordt aangegeven welke werkzaamheden de aannemer gaat verrichten: 1. opstellen van de vereiste plannen: werkplan asbestsanering; sloopplan; veiligheids- en gezondheidsplan uitvoeringsfase; plan van aanpak vrijkomende materialen; aanvulling op het sloopveiligheidsplan uitvoeringsfase. 2. het afschermen van de omgeving door middel van zethekken met stofgaas; 3. inrichten van het werkterrein en installeren van het materieel; 4. het ontruimen van de panden van alle losse huisraad; 5. het (laten) verwijderen van asbesthoudende materialen conform de BRL 5050; 6. het verwijderen van overig gevaarlijk afval; 7. het slopen van de gebouwen / objecten; 8. het aanvullen van de ontstane gaten; 9. het bouwrijp maken en egaliseren van het bouwterrein; 10. het scheiden en afvoeren van de vrijkomende afvalstoffen naar een erkende inrichting; 11. het opruimen van het sloopterrein Aanvullende eisen t.a.v. werkzaamheden afschermen van de omgeving Het sloopgebied moet worden gemarkeerd en afgezet op een afstand dat redelijkerwijs mag worden aangenomen dat er geen gevaar voor de omgeving optreedt. Tevens wordt het sloopgebied voorzien van borden met Verboden toegang en Helmplicht en overige PBM-plicht erop. De afzettingen langs de openbare wegen bestaan uit stalen hekwerken of een wand van houten schotten. Deze kunnen worden voorzien van overkappingen en/of vangnetten en stofgaas. De overige afzettingen bestaan doorgaans uit afzetlint en/of kettingen. Mochten er stortcontainers langs of op de openbare wegen geplaatst worden, dan worden deze ook gemarkeerd en afgezet. Dit kan door stalen hekwerken en waarschuwingsschildjes (rood-wit reflecterend) en indien nodig worden ze voorzien van waarschuwingslampen. Het heeft de voorkeur om de containers in het werkgebied te plaatsen. inrichten van het werkterrein De keten en containers worden binnen het sloopgebied opgesteld. Hierbij wordt rekening gehouden met een veilige afstand van de sloopwerkzaamheden en de aan- en afvoerroutes van materiaal en materieel. Ter voorkoming van onnodige kraanbewegingen (verlaging ongevalsrisico) worden de afvalcontainers voor gescheiden inzameling van bouw- en sloopafval zo dicht mogelijk bij het sloopwerk en de aan- en afvoerroutes opgesteld zonder dat hierbij hinder optreedt. Indien noodzakelijk worden voor de verplaatsing van groot materieel rijplaten uitgelegd over de vastgestelde (aan- en afvoer)routes in het sloopgebied. Rijplaten worden gelegd bij zachte of doorweekte ondergrond of als bestaande bestratingen niet beschadigd mogen worden. verwijderen van asbest In het kader van de voorbereiding zijn twee asbestinventarisaties uitgevoerd conform de BRL-5052 en een asbestonderzoek conform de NEN-5707 in de bodem {referenties 5 t/m 7}. 9

13 De asbestinventarisaties hebben volgens de opgestelde richtlijnen bestaan uit: 1. Overleg opdrachtgever en beheerder; 2. Deskresearch en ontwerp inspectieplan; 3. Visuele inspectie; 4. Monstername(s) en analyseresultaten. Van de aangetroffen asbestverdachte materialen zijn, waar mogelijk, monsters genomen om de asbesthoudendheid aan te tonen. Deze monsters zijn geanalyseerd door een daartoe geaccrediteerd laboratorium. In de analysecertificaten van het laboratorium, die in de bijlagen van de rapportage van het asbestonderzoek weergegeven zijn, is de aard van de asbesthoudende materialen vastgesteld. De aard van de asbesthoudende materialen kan van belang zijn voor de keuze van de verwijderingsmethode. Indien monstername onmogelijk is wordt aangegeven op welke andere wijze de asbesthoudendheid is aangetoond (bijvoorbeeld het raadplegen van documentatie of visuele herkenbaarheid). In de navolgende tabel staan de aangetroffen asbesthoudende materialen opgesomd. Voor de asbestgegevens betreffende de verhardingen wordt verwezen naar referentie 5. Tabel 4.1. Aangetroffen asbestverdachte materialen bron/id omschrijving locatie globale hoeveelheid monster analyseresultaat (m/m %) num- mer - pakkingen cv-installatie Rustoord, cv-ruimte, kelder 34 stuks mm1 chrysotiel >60 % - vloerzeil met lijmresten Rustoord, woonkamer 93 (3,70x4,20) + (2,50x2,35) mm2 asbestverdacht (geen asbest gemeten) - plafondbeplating Rustoord, cv-ruimte, 2e verdieping (5,80x4,60) + (3,30x1,50) mm3 asbestverdacht (geen asbest gemeten) - golfplaat onder ketel Rustoord, cv-ruimte, 2e verdieping 1,50x6,00 mm4 chrysotiel % - wandbeplating Rustoord, liftkamer, deel I (2,90x2,15) + (1,24x2,15) mm5 asbestverdacht (geen asbest gemeten) - plafondbeplating Rustoord, garagebox 6 x (3,0x5,8) mm6 chrysotiel 2-5 % - coating nabij cv-leiding Rustoord, KPN-ruimte, kelder circa 1,0 meter mm7 asbestverdacht - opslag vensterbanken Rustoord, KPN-ruimte, kelder 4 x (2,0x0,25) - chrysotiel - coating damwandprofiel Rustoord, dak, damwandprofiel 3 stuks mm8 asbestverdacht liftschacht (geen asbest gemeten) - vensterbanken 3 stuks aanleunwoning 1 (1,2x0,25) + - chrysotiel % (1,8x0,25) + (literatuurwaarde) (4,2x0,25) - vensterbanken 3 stuks aanleunwoning 2 (1,2x0,25) + - chrysotiel % (1,8x0,25) + (literatuurwaarde) (4,2x0,25) - vensterbanken 3 stuks aanleunwoning 3 (1,2x0,25) + - chrysotiel % (1,8x0,25) + (literatuurwaarde) (4,2x0,25) - golfplaten onder ketels 2 stuks Rustoord, cv-ruimte 2e verdieping aanleunwoningen 2 x (1,20x1,0) - chrysotiel % (zie mm 4) 1/65559 beplating (cement) bedrijfsgebouw, ruimte, 1e en 2e verdieping, begane grond 90 stuks 34663/1 chrysotiel % 2/65560 leidingisolatie (isolatiemateriaal) bedrijfsgebouw, diverse ruimtes, alle verdiepingen 4/65566 plafond (cement) bedrijfsgebouw, liftmachinekamer, dakopbouw totaal 132 m /2 amosiet 5-10 % chrysotiel % 4 m /4 chrysotiel 2-5 % 10

14 bron/id omschrijving locatie globale hoeveelheid monster analyseresultaat (m/m %) num- mer 7/65573 buis (cement) toilet, begane grond 2 m /7 crocidoliet 2-5 % chrysotiel % 8/65574 cv-ketel (onderdelen) bedrijfsgebouw, cv-ruimte, begane 1 stuks n.v.t. asbestverdacht grond 9/65577 pakking (karton) bedrijfsgebouw, diverse ruimtes, totaal 18 stuks n.v.t. asbestverdacht (> 60 % alle verdiepingen chrysotiel of crocidoliet) 10/65579 kluisdeur (onbekend) bedrijfsgebouw, kluis, begane 1 stuks n.v.t. asbestverdacht grond opmerkingen: - mochten tijdens de inventarisatie niet toegankelijke ruimtes zijn aangetroffen dan staan deze weergegeven op de plattegrond(en) in bijlage A van het asbestrapport van referentie 7; - 1 ) de hoeveelheden zijn op locatie bij benadering ingeschat en zijn geen bestekshoeveelheden; - daar het onderzoek een in gebruik zijnde gebouw betreft, zijn zo min mogelijk destructieve handelingen verricht. Er is bijvoorbeeld niet achter vaste wanden, onder vastgelijmd vloerzeil of tussen stucplafonds gekeken. Oesterbaai beveelt aan vlak voor en ook tijdens de sloop / renovatie aanvullend destructief onderzoek uit te voeren; - achter asbestverdachte beplating is niet gekeken aangezien deze niet zonder meer gedemonteerd kan worden; - tijdens de inventarisatie heeft er in het bedrijfsgebouw licht destructief onderzoek plaatsgevonden; - het dak van het bedrijfsgebouw is niet onderzocht daar deze zich op hoogte bevindt; - de woning was tijdens het onderzoek niet toegankelijk en is derhalve niet onderzocht. De aanwezige asbesthoudende materialen worden voorafgaande aan de constructieve sloop verwijderd door een asbestverwijderingsbedrijf, gecertificeerd volgens het KOMO procescertificaat BRL5050. Het verwijderen van de asbesthoudende materialen vindt plaats volgens de vigerende wettelijke regelingen zoals genoemd in het Asbest-verwijderingsbesluit Na de verwijdering van de asbesthoudende materialen kan een naverkenning plaatsvinden van het gebouw door een daartoe gecertificeerd bedrijf. risicoclassificering verwijdering asbest Met behulp van het besluit van 7 juli 2006 tot wijziging van het Arbeidsomstandighedenbesluit houdende regels met betrekking tot de blootstelling van werknemers aan de risico s van asbest (implementatie van wijzigingsrichtlijn nr. 2003/18/EG), hetgeen gepubliceerd is in Staatsblad 348 in 2006, zijn de regels voor het verwijderen van asbest aangepast. Voor het van kracht worden van voornoemde besluit was er voor de verwijdering van asbesthoudend materiaal slechts één wettelijke norm voor asbestverwijdering. Vanaf 7 juni 2006 wordt er onderscheid gemaakt tussen werkzaamheden met een hoog risico en werkzaamheden met een laag risico. De regels zijn minder streng als er weinig gevaar is dat asbestvezels vrijkomen, maar aangescherpt voor risicovolle situaties. risicoklasse 1 (laagste risicoklasse) De inventarisatie en de beoordeling van het risico van blootstelling aan asbest vindt plaats op grond van artikel 4.2 van het Arbeidsomstandighedenbesluit. Indien sprake is van een aantal specifieke handelingen, zoals sloopactiviteiten, wordt de inventarisatie uitgevoerd door een gecertificeerd asbestinventarisatiebedrijf. Het asbestbureau dat de inventarisatie heeft uitgevoerd voldoet hieraan. De risicoklasse is alleen van toepassing indien de restconcentratiewaarde wordt overschreden (100 mg/kg droge stof). Indien sprake is van meer asbest in droge stof dan voormelde concentratie en ver- 11

15 volgens de risicobeoordeling aangeeft dat de concentratie van asbeststof in de lucht, waaraan werknemers in verband met de arbeid worden blootgesteld, lager is dan of gelijk is aan de grenswaarde, bedoeld in artikel 4.46 van het Arbeidsomstandighedenbesluit, dan zijn de bepalingen van deze paragraaf van toepassing. In ieder geval vallen werkzaamheden met sporadische blootstelling van een geringe Staatsblad intensiteit in de laagste risicoklasse. Hierbij kan bijvoorbeeld worden gedacht aan korte nietcontinue onderhoudsactiviteiten waarbij uitsluitend met niet-broze materialen wordt gewerkt, het in zijn geheel verwijderen van niet-beschadigde materialen waarbij de asbestvezels niet vrij kunnen komen, het inkapselen of omhullen van asbesthoudende materialen die in goede staat zijn en bewaking en onderzoek van de lucht en het nemen van monsters om vast te stellen of een bepaald materiaal asbest bevat. De werkzaamheden die zijn genoemd in artikel 4.54b zoals het geheel of gedeeltelijk verwijderen van asbestcementhoudende waterleidingbuizen, gasleidingbuizen, rioolleidingbuizen en mantelbuizen of delen daarvan, voorzover zij deel uitmaken van het ondergrondse openbare gas-, water- en rioolleidingnet, en uitgezonderd zijn van de gecertificeerde asbestinventarisatieplicht zullen in het algemeen ook in risicoklasse 1 vallen. Bij werkzaamheden met een laag risico vervallen bepaalde verplichtingen. Dit is bijvoorbeeld het geval bij het demonteren van asbest dat in goede staat verkeert zonder het te breken. Dit werk mag voortaan ook door een gewone aannemer worden gedaan in plaats van een gecertificeerd bedrijf. De medewerkers moeten hiervoor wel zijn opgeleid. Ook hoeven werkzaamheden in de laagste categorie niet meer te worden gemeld bij de Arbeidsinspectie. risicoklasse 2 (midden risico) Indien uit de beoordeling, blijkt dat de concentratie van asbeststof in de lucht waaraan werknemers in verband met de arbeid worden blootgesteld, hoger is dan de grenswaarde, bedoeld in artikel 4.46, maar lager is dan of gelijk is aan 1 vezel per kubieke centimeter, uitgaande van een referentieperiode van acht uur, is in aanvulling hetgeen vermeld onder risicoklasse 1 tevens onderstaande van toepassing. Voor klasse 2 gelden aan aantal aanvullende maatregelen: - het ter beschikking stellen en het verplichten te dragen van passende ademhalingsapparatuur en andere persoonlijke beschermingsmiddelen; - het aanbrengen van waarschuwingsborden ter aanduiding dat een overschrijding van de in artikel 4.46 genoemde grenswaarde kan worden verwacht; - het voorkomen van de verspreiding van stof afkomstig van asbest of asbesthoudende materialen buiten de ruimten waar de werkzaamheden plaatsvinden. De ondernemingsraad of de personeelsvertegenwoordiging of, bij het ontbreken daarvan, de belanghebbende werknemers wordt de gelegenheid gegeven een oordeel kenbaar te maken over welke persoonlijke beschermingsmiddelen gebruikt moeten worden. Voordat wordt aangevangen met andere werkzaamheden, wordt respectievelijk worden het aanwezige asbest dan wel de aanwezige asbesthoudende producten verwijderd, behalve wanneer dit voor de werknemers een groter gevaar voor de veiligheid en gezondheid zou inhouden. Voordat wordt aangevangen met de werkzaamheden wordt door de werkgever van het bedrijf een schriftelijk werkplan opgesteld dat doeltreffende, op de specifieke situatie van de betreffende arbeidsplaats toegespitste, maatregelen bevat ter bescherming van de veiligheid en de gezondheid van de betrokken werknemers. Na de werkzaamheden wordt na reiniging van de arbeidsplaats en voordat met andere werkzaamheden een aanvang wordt gemaakt, op de betreffende arbeidsplaats in een binnenruimte een eindbeoor- 12

16 deling uitgevoerd waarbij de monsterneming wordt uitgevoerd door een DTA-er en analyse een ISO/IEC geaccrediteerd laboratorium: - de eindbeoordeling betreft een visuele inspectie gevolgd door een eindmeting, teneinde vast te stellen of de concentratie van asbeststof in de lucht lager is dan 0,01 vezel per kubieke centimeter, uitgaande van een referentieperiode van twee uur; - na de werkzaamheden wordt na reiniging van de arbeidsplaats en voordat met andere werkzaamheden een aanvang wordt gemaakt, op de betreffende arbeidsplaats in de buitenlucht door een bedrijf dat daartoe adequaat is toegerust een visuele inspectie uitgevoerd, waarbij is vastgesteld dat de aanwezigheid van asbest niet meer visueel waarneembaar is; - indien de werkzaamheden in de buitenlucht betrekking hebben op asbesthoudende grond, wordt na het beëindigen van die werkzaamheden door een bedrijf dat daartoe adequaat is toegerust, een visuele inspectie uitgevoerd op de aanwezigheid van asbest teneinde vast te stellen dat de concentratie asbest niet hoger is dan honderd milligram per kilogram droge stof als bedoeld in artikel 2, onderdeel b, van het Productenbesluit asbest. risicoklasse 3 (hoogste risicoklasse) Indien uit de beoordeling, bedoeld in artikel 4.2, eerste lid, blijkt dat de concentratie van asbeststof in de lucht waaraan werknemers in verband met de arbeid worden blootgesteld, hoger is dan 1 vezel per kubieke centimeter, uitgaande van een referentieperiode van acht uur, zijn in aanvulling op risicoklasse 1 en 2 tevens onderstaande maatregelen toepassing. De werkzaamheden die in risicoklasse 2 en 3 moeten worden uitgevoerd hebben ten aanzien van de deskundigheid een aantal extra eisen: - de volgende werkzaamheden, indien de concentratie van asbeststof is ingedeeld in risicoklasse 2 of 3, worden verricht door een bedrijf dat in het bezit is van een certificaat asbestverwijdering, dat is afgegeven door Onze Minister of een certificerende instelling; - voordat wordt aangevangen met het verwijderen van asbest is het asbestverwijderingsbedrijf in het bezit van een afschrift van een asbestinventarisatierapport; - bij de uitvoering van de werkzaamheden, wordt in het kader van de risicobeoordeling, de indeling van de risicoklasse in het inventarisatierapport als ondergrens gehanteerd; - de werkzaamheden worden verricht door of onder voortdurend toezicht van een persoon die in het bezit is van een certificaat van vakbekwaamheid voor het toezicht houden op het werken met asbest, dat is afgegeven door Onze Minister of een certificerende instelling; - bij een het asbestverwijderingsbedrijf is ten minste één persoon werkzaam op basis van een arbeidsovereenkomst; - voorzover de werkzaamheden, mede worden verricht door een andere persoon dan de persoon die een arbeidsovereenkomst heeft, dan is deze andere persoon in het bezit van een certificaat vakbekwaamheid voor het verwijderen van asbest, dat is afgegeven door Onze Minister of een certificerende instelling; - indien de handelingen, bedoeld in artikel 5, onderdelen e en f, van het Productenbesluit asbest betrekking hebben op werkzaamheden met asbesthoudende grond, worden deze werkzaamheden begeleid door een persoon die in het bezit is van een certificaat van vakbekwaamheid arbeidshygiene (arbeidshygiënist) of veiligheidskunde (hogere veiligheidskundige) als bedoeld in artikel 2.7, tweede lid; - de certificaten van de DTA-er of afschriften daarvan en een afschrift van het asbestinventarisatierapport zijn op de arbeidsplaats aanwezig en worden desgevraagd getoond. 13

17 Tabel 4.2. Risicoclassificering asbestbronnen omschrijving locatie globale analyseresultaat risicoklasse hoeveelheid (m/m %) pakkingen cv-installatie Rustoord, cv-ruimte, kelder 34 stuks chrysotiel >60 % 2 vloerzeil met lijmresten Rustoord, woonkamer 93 (3,70x4,20) + geen asbest - (2,50x2,35) plafondbeplating Rustoord, cv-ruimte, 2 e verdieping (5,80x4,60) + geen asbest - (3,30x1,50) golfplaat onder ketel Rustoord, cv-ruimte, 2 e verdieping 1,50x6,00 chrysotiel % 2 wandbeplating Rustoord, liftkamer, deel I (2,90x2,15) + geen asbest - (1,24x2,15) plafondbeplating Rustoord, garagebox 6 x (3,0x5,8) chrysotiel 2-5 % 2 coating nabij cv-leiding Rustoord, KPN-ruimte, kelder circa 1,0 geen asbest - meter opslag vensterbanken Rustoord, KPN-ruimte, kelder 4 x (2,0x0,25) chrysotiel (30-60 %) 1 coating damwandprofiel Rustoord, dak, damwandprofiel 3 stuks geen asbest - liftschacht vensterbanken 3 stuks aanleunwoning 1 (1,2x0,25) + chrysotiel (30-60 %) 1 (1,8x0,25) + (4,2x0,25) vensterbanken 3 stuks aanleunwoning 2 (1,2x0,25) + chrysotiel (30-60 %) 1 (1,8x0,25) + (4,2x0,25) vensterbanken 3 stuks aanleunwoning 3 (1,2x0,25) + chrysotiel (30-60 %) 1 (1,8x0,25) + (4,2x0,25) golfplaten onder ketels Rustoord, cv-ruimte 2 e verdieping 2 x (1,20x1,0) chrysotiel (10-15 %) 2 2 stuks aanleunwoningen beplating (cement) bedrijfsgebouw, ruimte, 1 e en 2 e 90 stuks chrysotiel % 1 verdieping, begane grond leidingisolatie (isolatiemateriaaltes, bedrijfsgebouw, diverse ruim- totaal 132 m 1 amosiet 5-10 % 3 alle verdiepingen chrysotiel % plafond (cement) bedrijfsgebouw, liftmachinekamer, 4 m 2 chrysotiel 2-5 % 2 dakopbouw buis (cement) toilet, begane grond 2 m 1 crocidoliet 2-5 % 2 chrysotiel % cv-ketel (onderdelen) bedrijfsgebouw, cv-ruimte, begane 1 stuks asbestverdacht 1 grond pakking (karton) bedrijfsgebouw, diverse ruimtes, totaal 18 asbestverdacht (> 60 2 alle verdiepingen stuks % chrysotiel of croci- doliet) kluisdeur (onbekend) bedrijfsgebouw, kluis, begane grond 1 stuks asbestverdacht 1 of 3 (1 bij opnemen en afvoeren gehele deur, 3 bij verwijdering asbest van deur) 14

18 verwijderen van chemische stoffen Tijdens de sloopwerkzaamheden wordt vrijkomend chemisch afval verwijderd en vervoerd naar erkende verwerkingsbedrijven volgens de Wet Gevaarlijke Afvalstoffen. Het vervoeren en verwerken van afvalstoffen wordt uitgevoerd volgens o.a.: - het Besluit melden van bedrijfsafvalstoffen en gevaarlijke afvalstoffen; - Regeling melden bedrijfsafvalstoffen en gevaarlijke afvalstoffen; - het Besluit inzamelen afvalstoffen; - Regeling inzamelaars, vervoerders, handelaars en bemiddelaars afvalstoffen. het slopen van het gebouw Bij het slopen van de gebouwen worden de volgende sloopmethodes toegepast: - demonteren, handmatig hak- en breekwerk; - pneumatische sloophamer; - machinaal m.b.v. een hydraulische crusher; - machinaal m.b.v. hydraulische sloophamer. De constructies en funderingen worden in zijn geheel verwijderd. Er wordt begonnen met de sloop op de hoogste verdieping. Los sloopmateriaal van de verdiepingen (vrijkomend door demonteren, handmatig hak- en breekwerk etc.) moet zoveel mogelijk via stortkokers omlaag geworpen worden, tenzij de persoon belast met het omlaag werpen er zich telkens van heeft overtuigd dat de stortplaats veilig is afgezet. Zo nodig moet een doeltreffend waarschuwingsteken worden gegeven. Dit laatste geldt voor sloopmateriaal dat niet in de koker past of risico op verstopping van de koker met zich meebrengt. De stortkoker eindigt in een opvangcontainer, al dan niet voorzien van een afdekking ter voorkoming van stofoverlast. Bij afvoer van lichte en windgevoelige materialen die niet in de stortkoker passen wordt gebruik gemaakt van: - een kraan voorzien van bak die langs de gevel van het gebouw wordt geplaatst; - een bouwlift geschikt voor transport van materiaal; - interne liften in het gebouw. Bronbemalingen zullen plaatsvinden bij het slopen van constructies die zich onder het niveau van het grondwater bevinden. Materieel en vrijkomende materialen moeten binnen het werkterrein opgesteld worden. Dit geldt ook voor de transportmiddelen. aan- en afvoerroutes Zowel aanrijdend als afrijdend werkverkeer moet gebruik maken van de N208, de Heereweg en de Vuursteeglaan te Lisse. het scheiden en afvoeren van afvalstoffen Tijdens de sloopwerkzaamheden komen materialen vrij. Om hergebruik van secundaire bouwstoffen te bevorderen wordt er van de aannemer verlangd dat het slopen, opslaan en vervoeren van de vrijkomende materialen zoveel mogelijk gescheiden plaatsvindt. Het afvoeren van de vrijgekomen materialen vindt plaats naar erkende inrichtingen. Voor aanvang van de sloopwerkzaamheden moet de aannemer een plan van aanpak vrijkomende materialen overleggen aan de directie. Onderstaande tabel geeft per gebouw inzicht in de vrijkomende materialen, afvalstromen en asbesthoudende materialen {referentie 5 t/m 7}. 15

19 Tabel 4.3. Vrijkomende materialen en afvalstoffen gebouw / terrein vrijkomende materialen* asbest aanwezig in: perceel 2797 terrein / verhardingen Rustoordlaan 1-33 asfaltpuin, klinkers, groenvoorzieningen - verzorgingstehuis Rustoord 1-33 mengpuin, B-hout, kunststof, glas, ferromagnetische metalen, betonpuin, nonferromagnetische metalen, gemend bouwen sloopafval, isolatiemateriaal, dakbedekkingsmateriaal garageboxen Rustoordlaan 1-33 mengpuin, non-ferromagnetische metalen, B-hout, metselwerkpuin, dakbedekkingsmateriaal aanleunwoningen Rustoordlaan 2-6 mengpuin, glas, B-hout, kunststof, isolatiemateriaal, dakbedekkingsmateriaal perceel 4345 pakkingen cv-ruimte (kelder), golfplaten onder cv-ketel (2 e verdieping), golfplaten onder ketels in cv-ruimte 2 e verdieping aanleunwoningen, opgeslagen vensterbanken KPN-ruimte (kelder) plafond beplating vensterbanken van alle aanleunwoningen terrein / verhardingen Vuursteeglaan 4 betonpuin van stelconplaten bodem noordwesten en ter plaatse van maaiveld stalling bollenschuur Vuursteeglaan 4 B-hout, glas, mengpuin, ferromagnetische beplating diverse ruimtes (schuifbare metalen, betonpuin paneeltjes voor ontluchting), leidingisolatie, beplating begane grond (vezelplaat), plafond liftmachinekamer en dakopbouw, remschoen liftmachinekamer en dakopbouw, buis (toilet begane grond), pakking (diverse ruimtes), kluisdeur (begane grond) bedrijfsruimte Vuursteeglaan 4 betonpuin, ferromagnetische metalen, B- hout, mengpuin, glas, kunststof, vloerbedekking, plafond (vezelplaat), cv-ketel (cv-ruimte begane grond) metselwerkpuin, isolatiemateriaal, dakbedekkingsmateriaal stalling Vuursteeglaan 4 betonpuin, ferromagnetische metalen, B- - hout, mengpuin, golfplaten, dakbedekkingsmateriaal perceel 2864 terrein / verhardingen Vuursteeglaan 6 klinkers, tegels, groenvoorzieningen nader te onderzoeken woning Vuursteeglaan 6 mengpuin, B-hout, C-hout, kunststof, glas, nader te onderzoeken betonpuin, isolatiemateriaal, nonferromagnetische metalen, vloerbedekking, gemend bouw- en sloopafval, dakpannen * op basis van Productbladen BRL Veilig en Milieukundig Slopen van de Stichting veilig en milieukundig slopen 16

20 5. VOORLICHTING OMWONENDEN De omwonenden zullen worden geïnformeerd over de werkzaamheden en de overlast die de werkzaamheden kunnen veroorzaken. Daarnaast worden ze geïnformeerd over de maatregelen die genomen zijn om dit tot een minimum te beperken. 17

21 6. RISICO-INVENTARISATIE In tabel 6.1. en 6.2. is weergegeven welke risico s er ten gevolge van de sloop van de objecten kunnen ontstaan en welke maatregelen er genomen moeten worden om deze risico s te reduceren. In tabel 6.1. worden de onderdelen omschreven die samenhangen met de sloop en de hierbij behorende bedreigingen. In tabel 6.2. is een inventarisatie gemaakt van de bedreigde functies, objecten en belanghebbenden en de hierbij te nemen maatregelen en aanbevelingen. Tabel 6.1. Mogelijke bedreigingen als gevolg van sloopmethode of materieel activiteit samenhangende met sloopproject sloopmethode demonteren, handmatig hak- en breekwerk slopen m.b.v. sloophamer afhijsen knijpen/knippen materieel (bouwkranen, mobiele puinbrekers) sloopobject sloopterrein bouwputten en sleuven bodemverontreiniging en afvoer van sloopmaterialen bedreiging vallende onderdelen niet genoeg werkruimte weg springend puin omvallen van het materieel niet genoeg werkruimte stofvorming uit de kraan vallen van de hijslast vallend materiaal (kleine brokstukken) omvallen van het materieel niet genoeg werkruimte afbreken hijslast vallend materiaal omvallen van het materieel niet genoeg werkruimte stofvorming aan- en afvoer op- en afbouw afbreken hijslast of delen daarvan omvallen kraan overschrijden maximale wegbelasting omvallende bouwdelen wegspattend/vallend puin en gereedschap verontreinigd sloopmateriaal afkalven, instorten bouwputten opslag van materialen en materieel onvoldoende afgrenzing instorten/afkalven bouwputten en sleuven onjuiste bemaling mengen verontreinigde grond met niet of minder verontreinigde grond bij opnemen fundering opstallen 18

22 Tabel 6.2. Bedreigde functies, objecten en belanghebbenden en de hierbij te nemen beheerssuggesties bedreigde functies en objecten risico oorzaak risico beheerssuggestie belendingen bouwkundige staat instorten belending, schade aan belending trillingen, grondmechanische veranderingen, vallende objecten constructief scheiden, trillingsarm werken, stutten, stempelen gebruikers lichamelijk letsel, gezondheidsschade vallende onderdelen, wegspattend puin, instorten gebouw, stofvorming, geluid, trillingen aanbrengen vangnetten, stofschermen, nathouden te slopen object, trillingsarm slopen, slopen op bepaalde dagen/tijden gebruikersfunctie verlies gebruiksfunctie ontoegankelijke belending, schade aan belending toegankelijk houden belendingen via alternatieve routes gedeeltelijk te slopen objecten bouwkundige staat resterende constructie instorten resterende constructie, schade aan resterende constructie trillingen, grondmechanische veranderingen stabilisatievoorzieningen treffen, toetsen aan Bouwbesluit en Bouwverordening voor wat betreft veiligheid Zie ook bouwkundige staat belendingen gebruikers resterende constructie lichamelijk letsel, gezondheidsschade vallende onderdelen, wegspattend puin, toetsen aan Bouwbesluit en Bouwverordening instorten gebouw, stofvorming, geluid, trillingen wat betreft veiligheid en gezondheid Zie ook gebruikers belendingen. gebruikersfunctie resterende verlies gebruiksfunctie ontoegankelijke belending, schade aan toetsen aan Bouwbesluit en Bouwverordening constructie belending wat betreft bruikbaarheid. Zie ook gebruiksfuncties belendingen infrastructuur kabels, leidingen en rioleringen beschadiging kabels, leidingen en rioleringen vallende elementen, bijzondere belasting, werkmethode aanpassen, omleggen, besluiten, onbekende ligging schermen en afdekken, opstellen hijsplan, af- overleg met nutsbedrijven straatmeubilair (lantaarnpalen beschadigingen, omvallen lantaarnpalen vallende objecten, aanrijdrisico beschermen, afsluiten, verwijderen, overleg e.d.) etc. met gemeentediensten en wegbeheer wegen wegenschade vallende objecten, bijzondere belastingen werkmethode aanpassen, afsluiten voor verkeer, afschermen m.b.v. hekken/schermen, aanbrengen rijplaten verkeerssituatie voetgangers en fietsers aanrijdrisico, bedelving vallende objecten, wegspringend puin, afdoende afzetting werkterrein afzetten werkterrein, afsluiten van wegen, aanbrengen bebording overig wegverkeer (openbaar vervoer, auto s) aanrijdrisico, bedelving vallende objecten, wegspringend puin, afdoende afzetting werkterrein afzetten werkterrein, afsluiten van wegen, aanbrengen bebording routes voor brandweer- en ziekenhuisauto s e.d. in gevaar brengen werk nood- en hulpdiensten vallende objecten, wegspringend puin, weg gedeeltelijk onbereikbaar vrijhouden wegen, omleiden via alternatieve routes, vrijhouden opstelplaatsen en brandkranen 19

23 omstan- bijzondere digheden veel omstanders lichamelijk letsel, gezondheidsschade vallende onderdelen, wegspattend puin, instorten gebouw, stofvorming, geluid, trillingen vandalen en daklozen toetreding tot sloopterrein geen of onstabiele afzetting van sloopterrein vooraf informeren omwonenden en school extra afscheiding, verscherpt toezicht 20

24 7. TOEZICHT EN VERANTWOORDELIJKHEDEN 7.1. Toezicht tijdens uitvoering De mate van toezicht wordt afgestemd op het plan van aanpak van de aannemer. Uit het door de aannemer op te stellen plan van aanpak zal blijken bij welke werkzaamheden extra toezicht nodig is. De toezichthouder zal controle uitoefenen op de naleving van het sloopveiligheidsplan en de voorgeschreven veiligheidsmaatregelen. Na verwijdering van de asbesthoudende materialen en voorafgaand aan de sloop kan in opdracht van woningstichting Eigen Haard te Amsterdam een naverkenning plaatsvinden van alle gebouwen door een daartoe gecertificeerd bedrijf Verantwoordelijkheden Gedurende de sloopwerkzaamheden inclusief alle bijkomende werkzaamheden zal de aannemer verantwoordelijk zijn voor de veiligheid binnen het werkterrein. Daarbuiten is de gemeente Lisse voor de veiligheid verantwoordelijk. LIS16-2 Sloopveiligheidsplan Rustoordlaan 1 t/m 33 en Vuursteeglaan 4 en 6 te Lisse definitief d.d. 6 februari 200

25 8. DOOR AANNEMER TE VERSTREKKEN GEGEVENS De aannemer, aan wie het werk wordt gegund, zal voor de start van de werkzaamheden het sloopveiligheidsplan uitvoeringsfase moeten opstellen en daarbij de ontbrekende gegevens uit het sloopveiligheidsplan ontwerp- en uitvoeringsfase moeten aanvullen. De door de aannemer aan te leveren gegevens betreffen: - naam en correspondentie adres; - de dagindeling van de aannemer t.a.v. de werkzaamheden; - de voorgenomen veiligheidsmaatregelen inclusief de benodigde stabiliteitsvoorzieningen; - een tekening met hierop aangegeven: de definitieve plaats van de kranen; de definitieve parkeerplaats personeel; de definitieve laad-, los- en (hijs)zones; de definitieve plaats van de keten; de definitieve plaats van het overige hulpmaterieel. Verder wordt door het asbestverwijderingsbedrijf (BRL 5050 gecertificeerd) een asbestwerkplan opgesteld. Dit asbestwerkplan moet tijdens de werkzaamheden op de locatie aanwezig zijn. Het gecertificeerde asbestverwijderingsbedrijf moet volgens de procedures van het ministerie van SZW een melding doen bij de Arbeidsinspectie dat het die werkzaamheden gaat uitvoeren. LIS16-2 Sloopveiligheidsplan Rustoordlaan 1 t/m 33 en Vuursteeglaan 4 en 6 te Lisse definitief d.d. 6 februari 200

26 9. REFERENTIES 1. Arbeidsomstandighedenwet 1998, Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. 2. Besluit van 7 juli 2006 tot wijziging van het Arbeidsomstandighedenbesluit houdende regels met betrekking tot de blootstelling van werknemers aan de risico s van asbest (implementatie van wijzigingsrichtlijn nr. 2003/18/EG), Staatsblad 348, Arbeidsomstandighedenwet, Versie geldig vanaf 1 januari 2007, Integrale versie, waarin verwerkt: Staatsblad 1999, 184, Staatsblad 2000, 595, Staatsblad, 2001, 481, Staatsblad 2001, 584, Staatsblad 2001, 628, Staatsblad 2002, 542, Staatsblad 2002, 651, Staatsblad 2004, 182, Staatsblad 2004, 323, Staatsblad 2004, 478, Staatsblad 2005, 202, Staatsblad 2005, 298, Staatsblad 2005, 573, Staatsblad 2005, 619, Staatsblad 2005, 710, Staatsblad 2005, 711, Staatsblad 2006 ( 4. Praktijkgids Arbeidsveiligheid (editie 2005), ISBN x MACG, Asbestonderzoek conform NEN-5707 op de locaties Vuursteeglaan 4 en Heereweg 290 te Lisse, Groningen, september MACG, Asbestinventarisatie conform BRL 5052 van de bouwwerken op de locatie Rustoordlaan 1 t/m 33 te Lisse, Groningen, september Volledige Asbestinventarisatie bedrijfsgebouw, bijgebouw en loods Vuursteeghlaan 4+6 te Lisse, Oesterbaai (projectnummer AO 2979), Rotterdam, december LIS16-2 Sloopveiligheidsplan Rustoordlaan 1 t/m 33 en Vuursteeglaan 4 en 6 te Lisse definitief d.d. 6 februari 200