Beesten op Dierendag

Transcriptie

1 12e jaargang 5 oktober 2006 redactioneel onafhankelijke krant van de Hanzehogeschool Groningen de.hanze@org.hanze.nl 3 International page 15 Pagina 2 Bommen met Karl Noten. It s raining sweat, halleluja, it s raining sweat Pagina 3 Party leads to eviction of two international students. We organized a small party and our manager was fine with it. Pagina 4 Doe met Stem of Sterf. De Hanze zoekt stemmende studenten. Pagina 5 Een ruim aanbod aan ongezonde producten in de HGkantines. Pagina 6 Vrouwen vatbaarder voor verslaving. Op high schools zie je nu dat meiden meer coke en speed gebruiken dan jongens. Beesten op Dierendag pagina 8 & 9 Pagina 10 GRATIS: het dubbelalbum van Marco V, Combi:NationsII: Een mix van strakke techno en tech-trance Kabinet trekt extra geld uit voor hbo In de onderwijsbegroting voor 2007 krijgt het hoger beroepsonderwijs 37,3 miljoen euro extra om de stijgende studentenaantallen op te vangen. Dat bedrag loopt op tot 117 miljoen in Bovendien wordt uit de aardgasbaten 20 miljoen euro uitgetrokken voor oprichting van centres of entrepreneurship bij universiteiten en hogescholen om het vrije ondernemerschap te stimuleren. Het kabinet wil daarnaast 3 miljoen extra investeren in buitenlandse wervingscentra voor het Nederlands hoger onderwijs. Ook is er geld gereserveerd voor de werving van buitenlandse topstudenten voor universiteiten en hogescholen: 8,1 miljoen euro. In totaal voorziet de miljoenennota, die op de derde dinsdag van september werd gepresenteerd, in een half miljard extra voor onderwijs. Dat bedrag wordt uitgesmeerd over een aantal jaren. Onderwijs vraagt om extra impuls van 5 miljard Vijf miljard euro extra denkt de onderwijssector nodig te hebben om het onderwijs op peil te houden. Met dat geld moeten de salarissen van docenten omhoog en extra personeel worden aangenomen. Ook moeten leraren betere mogelijkheden aangeboden krijgen om zich te blijven ontwikkelen en moet er meer geïnvesteerd worden in lerarenopleidingen. Dit schrijft het Sectorbestuur Onderwijsarbeidsmarktbeleid (SBO) in haar manifest De lat ligt hoog. Volgens het SBO worden leerlingen veeleisender en eist de maatschappij ook steeds meer Foto: Robert van der Molen van hen. Om daar mee om te kunnen gaan, moet de lat binnen het onderwijs omhoog. Niet alleen moeten docenten beter beloond worden, ook moet de aantrekkelijkheid van het vak verhoogd worden door te zorgen voor betere carrièrekansen binnen het onderwijs. De 27 miljard die het Ministerie van Onderwijs volgend jaar wil uitgeven aan onderwijs en wetenschap is daarvoor niet genoeg volgens het SBO. Pagina 13 Peter Stut neemt afscheid naar 34 jaar Minerva. Gezond fanatisme is belangrijk. Weg met die onterecht bescheidenheid. Pagina 16 Leeuw geniet van bier en Bach. Dan hoort ze een stem: Hé, kijk wat een toeval dat meisje heeft dezelfde jurk aan als jij.

2 2 de HANZE cultuur/sport 5 oktober 2006/3 Bommen met bewegingsgoeroe Karl Noten Frick Groningen is Gaaf Tropenstage Ruim vierhonderd meiden, een handjevol jongens, een groepje fitte werknemers en twee grijzende heren met de motoriek van een kameel, het ritmegevoel van een struisvogel, maar de gedrevenheid van een jonge hond, staan klaar voor een uurtje bommen met Karl Noten. HG-student organiseert houseparty Cloud 9 Ooit begon hij met het organiseren van illegale hardcore feesten. Nu is hij toe aan zijn eerste officiële houseparty in Huize Maas. Maty de Vreeze, student Small Business & Retail Management aan de HG, raakte op de middelbare school besmet met het housevirus en begon al snel zelf feesten te organiseren. Locaties varieerden van een oude kippenlegbatterij in Koudum tot een enorm kraakpand in Leeuwarden. Nu organiseert hij onder de naam Serum Events een houseparty in Huize Maas: Cloud9. Ik wilde altijd al ondernemer worden, vertelt Maty, mijn ouders zijn ook ondernemers, dus het zit een beetje in het bloed. Het organiseren van feesten is eigenlijk het combineren van mijn passie met ondernemen. Het blijft wel spannend, want er zijn grote spelers op dit gebied en ik ben nog maar net professioneel bezig. Maar ik denk dat er ruimte is voor mijn ideeën. Serum Events moet vooral een sterk imago neerzetten. Maty s feesten kenmerken zich door de positieve sfeer. Daarnaast is er veel ruimte voor avontuur. Bekende stromingen worden met onbekendere Foto: Pepijn van den Broeke nieuwe stijlen gemengd. Serum vertegenwoordigt nog wel de harde stromingen, maar ik heb de echte hardcore achter me gelaten. Dat negatieve, rechtse imago ging me tegen staan. Ik wil nu vooral feesten organiseren voor blije mensen. Ook op Cloud 9 zal het dak er af moeten gaan, maar dat gaat niet ten koste van het experiment. Op 21 oktober kun je in Huize Maas vooral Techno, Schranz en Acid verwachten. Voor meer informatie kun je kijken op nl. Chris Wind Het dagelijks bestuur van de Aclo loopt zenuwachtig rond in de spaarzaam verlichte Struikhal van het Sportcentrum. Het is dinsdag 26 september vijf uur, de zaal is bomvol, maar nog geen spoor van bewegingsgoeroe en tv-presentator Karl Noten. Dan meldt Kyra Gerritsjans, de vaste bomjuf op dinsdag, dat Karl in de file staat en tien minuten vertraging heeft. Kyra begint vast aan de warming up. Als Karl na een half uurtje binnenstuift, staat hem een warm applaus te wachten. De man van Nederland in Beweging is mateloos populair onder de bommende studenten. Karls wasbordje tekent zich gespannen af onder het dunne lycra. Zijn kittige kuifje met geblondeerde puntjes staat brutaal boven zijn brede glimlach met parelwitte tanden. Hij is breder dan ie lang is, hoor ik achter me fluisteren. Dan gooit Karl een cd met gouwe ouwe discostampers in de speler en gaat er lekker tegenaan. Do you wanne funk with me. Karl zingt, buigt, strekt, stapt naar links en naar rechts, naar voren en naar achteren en krijgt de zaal massaal aan het zweten. It s raining sweat, halleluja, it is raining sweat Breng de billen goed naar achteren. Span die spieren aan. We zijn er bijna, jongens Goed naar achteren strekken en volhouden. De complete Struikhal ligt aardig op apegapen na een reeks buikspieroefeningen waar je u tegen zegt, maar waar Karl zijn hand niet voor omdraait. Nog wat laatste rek- en strekwerk en we mogen douchen. Dan komt Karl nog met een boodschap. Blijf bewegen, jongens, blijf bewegen! En niet alleen het polsgewricht. Bewegen houdt je soepel en jong! Zoveel enthousiaste studenten als hier kwam ik niet eerder tegen. Groningen is gaaf. Dan gaat het licht aan en de spots uit. Achter me hoor ik fluisteren: Wat een schatje, jammer dat ie homo is. Loes Vader Bommen met Karl Noten was onderdeel van de week gratis sporten van de ACLO Move Your Ass 4 Free. Wist je dat je voor maar 42 euro een jaar lang kunt sporten bij de ACLO? Dat is toch bijna voor nop! Meer info op Mij zul je niet snel betrappen op laatdunkende uitlatingen over receptionistes, schuine streep, telefonistes. Man, wat lijkt me dat een moeilijk vak. Een docent kan op zijn tijd ongegeneerd chagrijnig zijn. Studenten geven zelfs genoeg aanleiding om je zo nu en dan even fl ink te laten gaan. Een receptioniste, schuine streep, telefoniste kan zoiets natuurlijk niet maken. Ze kan zelfs niet zo maar eventjes weglopen om haar gal in de wc te spuwen. De telefoon gaat constant en om de haverklap staat er een informatiebehoeftig type voor de balie. En dan moet ze dus vriendelijk blijven. Ook al stelt de man aan de andere kant van de telefoonlijn zich voor als Grhmsvrwwggkse en doen zijn verdere verbale uitingen nog het meest denken aan een zeekoe in barensnood. Geen kwaad woord dus over receptionistes-schuine-streep. Maar de vraag is of je voor dat beroep een hbo-opleiding nodig hebt. Ik dacht het niet! En toch, als ik mijn collega K. mag geloven, is dat best mogelijk. K. heeft een nicht, of een homoseksuele neef, die op de Hanzehogeschool Communicatie studeert. Haar grote stage brengt ze door op een tropisch eiland. K. beweerde dat ze daar achter de balie van een hotel zit. Het is toch wat!, schrok ik. Zes maanden Goodmorning, mr. and mrs. Smith, can I help you? Mag dat voor een hbo-stage doorgaan? Nou, wierp K. tegen, van een paar maanden in het buitenland steek je meer op dan van een jaar lang directeur spelen op een fabriek in Blauwkielsterveenschehoek. Maar we leiden hier toch hbo ers op?, probeerde ik, een werkgever ziet je aankomen later. Op stage heb ik zes maanden zitten baliekluiven, meneer. Nou, dat moest ik volgens K. ruim zien. Je kunt merken dat jij hier pas een paar jaar zit, Frickie. Ze kan toch zeggen dat ze ruime ervaring heeft in het internationale bedrijfsleven. Dat scoort, jongen. Dit is wat je noemt een speerpunt van ons hogeschoolbrede beleid. Internationalisering! Ik ben er hartstikke voor. Tadaaaa! Nog nooit had ik K. op zoveel enthousiasme voor HG-zaken kunnen betrappen. Waarom dan? Nou, zei K., ik heb het neergelegd bij onze dean. Zo van: moeten wij niet eens ernst maken met internationalisering? K. trok met zijn wijsvinger aan zijn rechterooglid. Denk nou na, man. Die studenten moeten toch begeleid worden? Hij boog zich voorover. En weet je wie dat gaat doen?, fl uisterde hij. Ik zie me daar al liggen, onder een palmboom. Aloha! Hajo Frick

3 actueel 5 oktober 2006/3 3 Party leads to eviction of two international students Two international students got evicted from their international student house in Moesstraat. Housing Office holds them responsible for party guests threatening four student managers who tried to end a party. Foto: Pepijn van den Broeke Maria Sanchez Gomez and Pete Melican don t understand why they are punished. We knew we couldn t organize a big party with tickets sales and hundreds of guests, Pete says, so we organized a small one. Our student manager was fine with it. Almost immediately after the party started, four student managers showed up. They made us close the doors so no more students could get in. When a couple of students secretly sneaked in, the managers got angry and stopped the party. The two students were not evicted because they organized a party, Gerrit van der Kooi from Housing Office explains. A couple of guests disagreed with the decision to stop the party and threatened the managers. This was so serious, that the managers called the police and decided to file a report. Pete admits that some of his friends were among the people that supposedly threatened the managers. But if this is really the reason why we get evicted, it doesn t explain why Maria has to go. She invited no friends, it could never be her guests that threatened the managers. I don t want to bicker about that, Van der Kooi says. Maria and Pete s names were found on a poster that was connected to the party. We have their names black-on-white. Thirty people were involved in organizing this party, Pete says. Only two get evicted because their names are on a piece of paper. Housing Office knows that more people were responsible. I told them. They answered that if that was the case, I should ask all those people to write their names on a piece of paper and they would evict them all. Van der Kooi admits he did tell Pete and Maria he would evict more people if they stepped up. But I think other people should have done it anyway. If this happened to my friends, I would have taken action. Pete thinks that is not very realistic. Most students have known each other for only three weeks. Of course nobody dared to step up and support us after Housing Office said they would kick them out of the house. Chris Wind Rechter geeft anti-competentiedocent lik op stuk Helft ex-studenten vindt hbo te makkelijk Rotterdamse studenten aan de bak bij voetbalclubs Bruins onderzoekt keurmerkmisleidingen Universiteit van Alaska geeft bijvak Hengelen De Eindhovense wiskundedocent Lex Straaijer heeft de rechtzaak die hij aanspande tegen de Fontys Hogeschool verloren. Straaijer bleek dit jaar niet te zijn ingeroosterd. Fontys schakelde in september over op het zogeheten competentiegericht onderwijs en achtte het nodig om de zeven technische instituten in te de dikken tot vier. Straaijer, die zijn kritiek op deze nieuwe onderwijsaanpak niet onder stoelen of bank stak, eiste bij de rechter het werk op dat hij al meer dan twintig jaar doet: wiskunde geven. De rechter oordeelde echter dat Fontys het recht heeft om van onderwijsmethode te veranderen. Achteraf vindt bijna de helft van de afgestudeerde hbo ers te gemakkelijk. Dat blijkt uit een onderzoek onder negentien duizend mensen die in 2003 en 2004 afstudeerden. Onvoldoende diepgang is het oordeel dat de ondervraagden velden over hun opleiding aan een hogeschool. Vooral leraren en pedagogen klaagden hierover (56 procent). Mensen die een paramedische opleiding voltooiden klagen het minst over het gebrek aan niveau. Studenten van de Hogeschool Rotterdam gaan aan het eind van dit jaar stage lopen bij betaald-voetbalorganisaties. De studenten Accountancy, Bedrijfseconomie, Fiscale Economie en Financial Services Management helpen de voetbalclubs onder meer bij het opstellen van het financieel jaarverslag en de belastingaangifte. De stages zijn mogelijk gemaakt na een overeenkomst die de hogeschool sloot met de Koninklijke Nederlandse Voetbalbond. Staatssecretaris Bruno Bruins (VVD) van Onderwijs gaat bekijken of hogescholen en universiteiten de hand lichten met keurmerken van de Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie. Bruins reageert hiermee op een alarmsignaal van studentenbond ISO (Interstedelijk Studenten Overleg). Volgens het ISO brengen sommige instellingen nieuwe opleidingen onder bij opleidingen mét een NVAO-keurmerk. Zo ontlopen die instellingen de verplichte keuring van nieuwe opleidingen. Bovendien maken ze goede sier met het keurmerk bij de werving van studenten. Studenten van de Universiteit van Alaska kunnen zich dit jaar inschrijven voor het bijvak Angling. Hengelen dus, vissen. Voor ongeveer 1500 dollar per persoon brengen groepen van twaalf studenten een week door aan de rivier de Kenai ten zuiden van de hoofdstad Anchorage. Twintig uur zitten ze in de schoolbanken om de theorie onder de knie te krijgen. De rest van de tijd vullen de studenten met praktijklessen: hengelen naar allerhande vis, maar ook de fijne kneepjes van het fileren en het roken van vis maken onderdeel uit van het lesprogramma. Engineering smult van uitvinder Bluetooth SPR-leden goedkoper uit Vluchtelingen vestigen afstudeerrecord Over een paar jaar zoek je het Griekse restaurant in een vreemde stad via de browser van je mobieltje. Een navigatiesysteem ziet waar je bent en leidt je erheen. Ook tv kijken op je mobiel en muziek downloaden via je mobiele terminal wordt gewoon. Dat zegt Jaap Haartsen (1963), de uitvinder van het draadloze communicatiesysteem voor apparaten Bluetooth. Haartsen, sinds 2000 hoogleraar in Mobiele Radio Communicatiesystemen aan de Universiteit van Twente, was op 27 september te gast bij het Instituut voor Engineering waar hij college gaf aan studenten Electronic Product Design & Engineering. Haartsen werkt nu bij Ericsson aan Long Term Evolution, supersnel draadloos internet met landelijk bereik. Dat is er in 2010, voorspelt hij. Leden van de Personeelssportvereniging van Rijksuniversiteit Groningen en de Hanzehogeschool (SPR) hoeven dit jaar geen ACLO-kaart (à 85 euro) meer aan te schaffen om mee te kunnen doen aan de algemene ACLO-uren. Het SPR-lidmaatschap à 42 euro volstaat, althans voorlopig. De SPR is nog in onderhandeling met het bestuur van de ACLO. Personeelsleden van de Hanzehogeschool die lid willen worden of blijven van de SPR, kunnen de contributie niet meer betalen aan de balie van het Zernike Sportcentrum. Ze dienen de contributie te voldoen via gironummer , ten name van SPR te Groningen. Het in de SPR-nieuwsbrief vermelde gironummer klopt niet. Overigens is de SPR ook nog op zoek naar een nieuw bestuurslid vanuit de Hanzehogeschool, laat voorzitter Ulco Kooystra weten. 304 vluchtelingen zijn het afgelopen jaar afgestudeerd in het Nederlandse hoger onderwijs. Dat meldt de stichting voor vluchtelingstudenten UAF. Niet eerder was dit aantal zo hoog. In een toespraak bij het afstudeerfeest prees oud-premier en huidig UAFvoorzitter Ruud Lubbers de vluchtelingen. Nederland heeft u nodig en u zou zich welkom moeten voelen in dit land. Mogelijk is dat de laatste jaren niet echt het geval geweest. In een open brief vraagt Lubbers minister Rita Verdonk (Vreemdelingenzaken) een verblijfsvergunning te geven aan de net afgestudeerden die dit document ontberen.

4 Rondvraag Lettervreter? de HANZE 4 opinie 5 oktober 2006/3 Blij nieuws van de stichting Lezen: bijna de helft van de jongeren leest graag. De onderzoekers leiden dit af uit een enquête waarop 483 middelbare scholieren reageerden. Maar hoe zit het met hbo-studenten? Zijn dat ook lettervreters en boekenwurmen? Fianne Kruize (21), derdejaars Logopedie Ik lees graag, al heb ik lang niet de tijd om te lezen wat ik graag zou willen lezen. Ik vind het heerlijk om in een hoekje weg te duiken met een mooi boek, bijvoorbeeld een thriller van Frank Peretti, terwijl de uren voorbijvliegen. Ik schat dat ik eens per maand een boek lees. Vaak koop ik iets als ik een goede recensie ergens heb gelezen. Ook lees ik graag boeken die met het christelijk geloof te maken hebben. Laatst heb ik Een Aanbidding is een Levensstijl gelezen. Over geloof en muziek. Erg interessant en praktisch omdat ik zelf ook kerkmuziek zing. Tjerck Kartsen (18), eerstejaars Sportstudies Dik Trom, da s lachen. Ik begon eraan en kon gewoon niet meer stoppen. Daarna las ik een tijd heel weinig, maar op de middelbare school moest ik wel. Ik ontdekte dat lezen heel ontspannend is. Het Binnenste Ei van Tim Krabbé vond ik gaaf. Nu schiet lezen er vaak bij in. Ik moet om zes uur uit de veren en ben vaak pas om zeven uur terug in Hartwerd. Dan is het eten, huiswerk en pitten. Misschien heb ik meer tijd als ik straks een kamer heb. Elise Timmerman (20), tweedejaars Verpleegkunde Ik doe erg lang met een boek. Ik denk dat ik zo n drie à vier boeken per jaar lees, en dan voornamelijk in de vakantie. Je moet voor de studie al zoveel lezen. Het laatste wat ik heb gelezen is het verhaal van Sabine Dardenne, het meisje dat door Marc Dutroux was ontvoerd. Ik ben trouwens dol op Harry Potter. Ik koop nooit boeken. Ik leen ze van mijn vader die kasten vol heeft. Hij heeft dezelfde smaak als ik. Marc van der Haak (19), tweedejaars Sociaal Juridische Dienstverlening Bij Engels kregen we vijf weken om The Hobbit van Tolkien te lezen. Binnen een week had ik het uit. Magistraal! Zo meeslepend. De rest van Lord of the Rings staat op m n verjaardagslijst. Als een boek mooi is, begin ik s middags na school. Het kan zo maar één uur, half twee worden. Je verdwijnt in een hele andere wereld. Dat is het mooie van lezen. Studenten lezen door de bank genomen niet zo veel. Middelbare scholieren misschien wel, maar dat is natuurlijk de verplichte kost voor de boekenlijst. Bart den Hertog (19), eerstejaars Fysiotherapie Ik lees eigenlijk amper. Als ik twee boeken per jaar lees, is het veel. Ik heb er gewoon geen zin in. Er zijn zoveel leukere dingen te doen. Al moet ik toegeven dat ik Papillon van Henri Charrière wel een superspannend boek vond. Heb ik gevonden in de boekenkast van mijn ouders. Gaat over krijgsgevangenen in de oorlog die ontsnappen. Ach, en verder lees ik Voetbal International. Telt dat ook, of voetbalboeken? Ik heb ook boeken over Jaap Stam en Marco van Basten gelezen. Ik lees Voetbal International, telt dat ook? Marloes Kerkdijk (23) en Harma IJmker (21), derdejaars Sociaal-Pedagogische Hulpverlening Marloes (rechts): Jill Mansell, heerlijk, iedereen wordt verliefd of gaat op een leuke manier vreemd. Ik zie de hele dag zielige kindjes en dan is het s avonds lekker ontspannen met m n pantoffels op de bank. Harma: Ik neem ook wel zwaardere kost. Ik heb Alzheimer van Stella Braam of Mijn Zoon heeft een Seksleven van Renate. Een boek moet me grijpen. Had ik als kind al. Marloes: Zoals ik toen in de ban was van Pluk van de Petteflet. Nee, dat gebeurt niet vaak meer. Politiek Nadine Smalbil (18), eerstejaars communicatiesystemen Ik lees gemiddeld één boek per maand, maar in de vakantie wel twee boeken per week. Ik hou vooral van spannende boeken, bijvoorbeeld de thrillers van Nicci French. De laatste roman die ik gelezen heb, was van Kluun: Komt een vrouw bij de dokter. Heel zielig, echt een aanrader. En verder lees ik ook nog tijdschriften, Viva, Quest en Yes. Doordeweeks lees ik het Dagblad van het Noorden en in het weekend de Volkskrant bij mijn ouders, vooral voor het magazine en de bijlagen. Doe mee met Stem of Sterf Met een mooi boek kan het zo maar één uur, half twee s nachts worden. Hanze zoekt stemmende studenten Peter Kok (17), eerstejaars Technische Bedrijfskunde Op zich hou ik wel van lezen. Maar doordeweeks heb ik meestal andere dingen te doen. In de vakantie lees ik wel aardig wat, zo n acht tot tien boeken, schat ik. Vooral thrillers, zoals De Eetclub van Saskia Noort. Ik lees de boeken die mijn ouders kopen. Vooral mijn moeder leest veel. Kranten lees ik niet. Dan kijk ik liever op Fok.nl, veel overzichtelijker. Maar boeken mogen van mij wel van papier blijven. Bert-Jan Knol (22), derdejaars Werktuigbouwkunde Ik ben bezig met de thriller Rainbow Six van Tom Clancy, al anderhalf jaar. Destijds ben ik er in de bus op weg naar de wintersport mee begonnen. Ik ben nu nog steeds op dezelfde bladzijde. Ik heb vrijwillig nog maar twee boeken gelezen, waaronder Delta Force van Eric Haney. Een echte romanlezer ben ik dus niet. Ik lees wel veel over techniek op internet, bijvoorbeeld op tweakers en in het weekend lees ik bij mijn ouders het NRC, met name de column van Youp van t Hek. De stichting Coolpolitics probeert de betrokkenheid van jongeren bij de politiek te vergroten. Eén van de acties, die de jeugd op 22 november naar de stembus moeten lokken, is Stem of Sterf. Ook HG-studenten kunnen meedoen. Wie de komende tijd naar muziekzender The Box kijkt of luistert, ziet af en toe Stem of Sterf langskomen, een rapnummer van Atta de Tolk, C-Flow en Joon. Het nummer is een uitvloeisel van een actie om zoveel mogelijk jongeren te laten deelnemen aan de Tweede-Kamerverkiezingen op 22 november. Want, zo is de gedachte van organisator Steffen Chocolaad (30), je moet jongeren op een pakkende manier aanspreken. Overheidscampagnes als U Komt Toch Ook? doen het misschien bij een ouder publiek, maar jongeren hebben er geen boodschap aan. Een rapnummer dus, en een prikkelende actietitel: STEM OF STERF. Die kreet zal ook prijken op T-shirts die Coolpolitics, want zo heet het initiatief, aan de man brengt via prijsvragen in de media en andere acties. Eén van die acties is de Stem-of-Sterfactie van hogeschoolkrant de Hanze. In de volgende nummers legt een student, gekleed in het Stem-of-Sterf- T-shirt, een STEMVERKLARING af! Hij doet uit de doeken waarom hij gaat stemmen, op wie en ook nog eens waarom. MELD JE AAN VOOR DE STEMVERKLARING via de.hanze@org.hanze.nl, in de onderwerpregel schrijf je STEM OF STERF.

5 actueel 5 oktober 2006/3 5 Competenties zijn niet zo ingewikkeld Competenties. Er worden heel wat woorden aan vuil gemaakt, de laatste jaren. Maar wat zijn dat eigenlijk, Foto: loexproduxies competenties? HG-onderwijsdeskundige Albert Verstallen (52), leider van het project Erkenning van Elders of Eerder Verworven Competenties & Assessment, brengt licht in de duisternis. Eindelijk iemand die kan vertellen wat een competentie is. De Onderwijsraad bracht er een jaar of wat geleden een vuistdik rapport over uit. Een eenduidige definitie stond er niet in. Maar het is niet zo ingewikkeld. Een competentie is een beroepbekwaamheid die stoelt op kennis, vaardigheden en een goede beroepshouding. Een logopedist moet een behandelplan kunnen schrijven, een sportleraar moet een gymles kunnen opzetten. Dat zijn competenties. Als iemand een hbo-opleiding wil volgen, is het handig om te weten wat ie al in huis heeft. Daarop kan de opleiding dan aansluiten. Hoe kom je erachter wat iemand onder de knie heeft? Dat is de kernvraag: hoe kunnen we er zeker van zijn dat je dat goed beoordeelt? De aanstaande student moet aantonen dat ie over competenties beschikt. Neem iemand met een mbodiploma Bouwkunde die daarna in 25 jaar is opgeklommen tot directeur van een florerend eigen bouwbedrijf. Wat moet zo iemand dan nog doen om een ingenieursdiploma te halen? Me dunkt, die kun je zo een papiertje geven. Een Amsterdamse collega zei zoiets eens tegen een journalist van Het Parool. Dat opende de volgende dag met de kop: Hogeschool van Amsterdam geeft diploma s weg! Maar het is precies andersom. We willen juist regelen dat we nooit aan iemand een diploma uitreiken zonder dat we hebben getoetst of die persoon aan alle vereisten voldoet. Als je die toetsing achterwege laat, verminder je de waarde van alle hbo-diploma s. Dat wil de HG niet. Terecht. Door onze EVC-aanpak zal het hoogst zelden voorkomen dat iemand zijn papiertje krijgt, zonder bijvoorbeeld een afstudeerproject te doen. Maar het blijft onzin om iemand iets te leren wat ie al kan. Dat betekent dat je moet vaststellen in welke mate hij over competenties beschikt. Veel HG-opleidingen doen dat al een tijdje. Onze werkgroep heeft keurig op een rijtje gezet welke opleidingen dat zijn en welke procedures en instrumenten ze gebruiken. Instrumenten? Aanstaande studenten uit onze doelgroep, mensen met een mbo-diploma bijvoorbeeld, moeten in een zogeheten portfolio bewijzen welke competenties ze in huis hebben. Dat kunnen vaardigheden zijn die ze op school hebben opgedaan, maar ze kunnen ook vermelden dat ze over bestuursvaardigheden beschikken omdat ze, ik noem maar wat, voorzitter zijn van de sportvereniging. En dan krijg je dus vrijstellingen voor de managementvakken. Zoals ik al zei: we toetsen altijd. De procedures en instrumenten waarmee we willen werken, testen we nu op vijf onderwijsinstituten. We hebben docenten opgeleid tot assessor. Zij beoordelen het portfolio en in een criteriumgericht interview achterhalen ze of je in aanmerking komt voor aangepast onderwijs. Vooraf kan de aanstaande Als je toetsing achterwege laat, verminder je de waarde van alle hbo-diploma s student zelf ook al een beeld krijgen door een grofmazig zelfonderzoek te doen, een quick scan. Binnenkort kan dat zelfs via de computer. Verder kan de assessor een aanstaande student een capaciteitenonderzoek laten ondergaan. In het handboek EVC & Assessment dat we in 2007 uitbrengen, beschrijven we de hele procedure. Boudewijn Otten Studenten Voeding & Diëtetiek onderzoeken het assortiment van HG-kantines Een ruim aanbod ongezonde producten Er zijn vijf bedrijven die de kantines van de Hanzehogeschool uitbaten. Volgend jaar is de Europese aanbesteding en zal er waarschijnlijk één cateraar overblijven. Ciska Bakema, hoofd van de afdeling Faciliteiten, vroeg de opleiding Voeding & Diëtetiek alvast onderzoek te doen naar het assortiment van de kantines. De vierdejaars Voeding & Diëtetiek Karin Veltink (23), Greetje Wit (23), Hadewyck Reisiger (22), Chantal de Vries (21), Marie José Hendriks (22) namen de kantine van het Techniekgebouw en die van de Hanzeborg onder de loep. Hoe hebben jullie het onderzoek aangepakt? Eerst hebben we het assortiment gescreend en aan de hand daarvan een vragenlijst ontwikkeld. Daarin hebben we meegenomen of mensen het belangrijk vinden dat het eten in de kantine gezond is en of ze vinden dat de school daar verantwoordelijk voor is. Ciska Bakema, onze opdrachtgever, wilde ook weten of er vraag is naar biologische producten. Verder kon je aangeven wat je mist, of wat je juist uit het assortiment zou willen gooien. En? 81 procent van de medewerkers en de studenten vindt het aanbod ruim. Er is wel een opvallend verschil tussen Techniek en de Hanzeborg. Hanzeborgers zijn redelijk tevreden over het aanbod, terwijl bij Techniek bijvoorbeeld geen enkele student te spreken was over het assortiment. Op de Hanzeborg verkopen ze meer losse broodjes die je zelf Tien procent mist vooral een patatje kunt beleggen, bij Techniek liggen alle broodjes belegd in de vitrines. Alle medewerkers in de Techniekkantine gaven trouwens aan dat de school verantwoording moet nemen voor een gezonde en gevarieerde kantine, tegen 86 procent op de Hanzeborg. Is er vraag naar salades, fruit en volkoren producten of toch meer naar een patatje? Van de ondervraagde medewerkers in het Techniekgebouw wil dertig procent meer gezonde producten, salades en fruit. De studenten in het Techniekgebouw hebben de meest uiteenlopende wensen. Twintig procent mist vooral een warme maaltijd en vijftien procent zou graag meer variatie in de broodjes zien. Tien procent vond het aanbod te duur en nog eens tien procent mist vooral een patatje. Wat vinden jullie zelf als voedingsdeskundigen van het assortiment? Er is veel variatie, maar dan wel in ongezonde producten. Een berg junkfood, snacks en vette happen naast een klein beetje groenten, fruit en volkoren producten. Er zijn ook weinig lightproducten en in de frisdrankautomaten vind je vooral koolzuurhoudende dranken in plaats van sappen of bronwater. Maak de gezonde keus het gemakkelijkst, zou volgens ons het uitgangspunt moeten zijn. Loes Vader Van voor naar achteren: Marie José, Chantal, Greetje, Hadewyck en Karin. Foto: loexproduxies

6 6 achtergrond 5 oktober 2006/3 Verslaafde vrouwen gebruiken vijf tot tien keer meer drugs Vatbaarheid voor verslaving bij vrouwen deels biologisch bepaald Wie nog steeds denkt dat drugsgebruik vooral een mannenprobleem is, heeft het goed mis. Drugsgebruik onder vrouwen neemt in sneltreinvaart toe. Dit komt niet alleen Reconstructie Foto: Pepijn van den Broeke door de emancipatie, maar heeft ook biologische oorzaken. Jill Becker, hoogleraar psychologie en psychiatrie aan de Universiteit van Michigan en gastdocente aan de RUG, legt uit hoe dat komt. Tot aan de jaren tachtig was drugsgebruik onder vrouwen een groot taboe. Als je het al deed, dan praatte je er niet over. Op high schools voelen meisjes zich nu gelijk aan jongens, dus experimenteren ze veel meer met drugs. Er is op dat vlak geen sekseverschil meer. Op dit moment zijn veertig procent van de drugsgebruikers in de VS vrouwen, maar tegenwoordig zie je dat op high schools meisjes al meer coke en amfetamine gebruiken dan jongens. Gaan we langzaam naar een situatie waarin vrouwen de mannen zullen inhalen? Er zijn veel verschillende redenen om drugs te gebruiken, en ook grote verschillen tussen mannen en vrouwen. Als je naar mannen en drugsgebruik kijkt, gaat het vaak om risicogedrag, stoer doen in de groep. Vrouwen doen meer aan zelfmedicatie vanwege stress en depressie. Tijdens de puberteit is er een drievoudige toename van depressie, dus nemen veel meisjes rond die leeftijd drugs om hier iets aan te doen. Coke en amfetamine helpen om stress en angsten tegen te gaan. Daarnaast slanken meiden bij veelvuldig gebruik ook nog eens af. Dat zijn dan vooral sociale sekse-verschillen, maar u heeft ook dieper liggende biologische verklaringen ontdekt? Ik onderzoek al jaren de effecten van vrouwelijke geslachtshormonen op het brein. Wat me al snel opviel was dat hormonen die een rol spelen bij de menstruatiecyclus, en dan vooral het vrouwelijke geslachtshormoon oestrogeen, de dopamine-activiteit in de hersenen verhogen. Dopamine beinvloedt zowel de prikkel die de drugs veroorzaakt als de verslavende werking van het middel. Door onderzoek met vrouwtjesratten waarbij de eierstokken waren weggehaald, kon ik de hoeveelheid oestrogeen reguleren. Deze ratten lieten we vervolgens cocaïne nemen. Hiervoor moesten ze zelf hun neus in een gat duwen om een kleine injectie binnen te krijgen. Ratten met oestrogeen namen veel sneller weer een shot dan de andere ratten. Maar ook toen we stopten met het toedienen van oestrogeen, bleven deze ratten gevoeliger voor drugsgebruik. Daaruit zou je kunnen concluderen dat bij vrouwen de kans dat drugsgebruik escaleert, groter is dan bij mannen. Toch bestaat het vooroordeel nog steeds dat mannen sneller verslaafd raken dan vrouwen, hoe kan dat? Verslaafde vrouwen hielden dat meestal angstvallig verborgen. Maar er is veel historische informatie die aantoont dat er ook lang geleden al veel vrouwen verslaafd waren. Martha Washington, de vrouw van de eerste Amerikaanse president, startte zelfs een van de eerste klinieken voor verslaafde vrouwen! Het is dus niet zo dat vrouwen vroeger niet verslaafd waren, maar meer dat het een probleem was waar mensen liever niet over praatten. En dat is nu anders? Pas in de laatste tien jaar worden sekseverschillen in drugsgebruik bestudeerd. Tot die tijd was het inderdaad zo dat er veel vooroordelen bestonden over vrouwen en drugsgebruik. Als er in een grootstedelijk ziekenhuis vrijwel alleen vrouwelijke verslaafden binnenkwamen, dan concludeerden veel dokters gewoon dat vrouwen, omdat ze vaak voor kinderen zorgden, makkelijker toegang hadden tot gezondheidszorg en een verzekering hadden die de kosten dekte. Nu zie je bij veel dokters in ziekenhuizen eindelijk een licht opgaan en denken oh my goodness, misschien komt het wel helemaal niet door verzekeringen, maar zijn er gewoon echt meer vrouwelijke verslaafden. Uit Amerikaanse cijfers blijkt dat vrouwen die verslaafd zijn zich over het algemeen ook veel eerder bij klinieken aanmelden dan mannen. Toch gebruiken ze dan vaak al vijf tot tien keer meer dan mannen, terwijl die zich aanmerkelijk later aanmelden. Wat kunnen vrouwen er aan doen om verslaving te voorkomen, wanneer het ze biologisch zo moeilijk wordt gemaakt? Mijn boodschap is: Je bent geen slachtoffer van je sekse of je hormonen, je hebt andere gedeelten van je hersenen die kunnen voorkomen dat je meer drugs gaat nemen. Vrouwen moeten zich ervan bewust zijn dat dit soort dingen kunnen gebeuren. Onderzoek naar de invloed van de menstruatiecyclus en oestrogeen helpt daarbij. Als vrouwen zich ervan bewust zijn dat er momenten tijdens de cyclus zijn wanneer de aantrekkingskracht van drugs groter is, dan kunnen ze daar rekening mee houden. Chris Wind Keuzevrijheid vergroot stuurloosheid Control your future. Niks van je leven maken is zonde. Dus maak keuzes. Stuurloosheid is slecht. Of toch niet? Volgens Lodi Nauta is de controlefreak niet beter af. Of hij wordt te simplistisch voorgesteld. Lodi Nauta, universitair hoofddocent geschiedenis van de filosofie, toont de volle zaal een plaatje van één van de eerste auto s. De bestuurder wordt ingehaald door een wiel. Hij weet nog niet dat het zíjn wiel is. Een seconde later weet hij het wel. Hij is stuurloos. Het is een metafoor voor wat veel mensen voelen: het stuur kwijt zijn. Niet alleen een individu, maar ook een gemeente, een land, een politieke partij kan de weg kwijt zijn. Er is veel verwarring, twijfel, onzekerheid en onbehagen vandaag de dag. Nauta wijst erop dat het iets is van alle tijden. In de door Studium Generale georganiseerde lezingenserie Het Slechte Leven is stuurloosheid één van de zeven zonden. Het idee dat we alles kunnen sturen is niet onschuldig, houdt Nauta zijn publiek voor. Het suggereert maakbaarheid, haalbare doelen. Ons hele leven staat tegenwoordig bol van de sturing en controle. Overal zijn protocollen voor, bedrijven hebben een mission statement. Plannen, regels, contracten, blauwdrukken en controlesystemen stapelen zich op. Nauta noemt de visitaties en accreditaties in het onderwijs. Er is angst voor onzekerheid, voor improvisatie, voor fouten (en schadeclaims!) en risico s. Elk toeval wil men buitensluiten. Maar tegelijkertijd ligt tegenwoordig de nadruk op autonomie, op eigen verantwoordelijkheid. Iedereen moet het heft in eigen handen nemen. Nauta kent de Hanzehogeschool van nabij. Studenten moeten daar zelf hun studie samenstellen. De vraag is of ze dat wel kunnen. Dan moet je wel weten wat je wilt. Het hele leven is doordrenkt van keuzes. In de politiek, de levensloopregeling, het pensioen, de zorg, het onderwijs, overal moeten mensen zelf kiezen. Nauta: Zo krijg je een paradox. Er zijn te veel keuzes en het maken van keuzes is vaak te moeilijk. Denk aan medisch-technische ingrepen. Kun je daar echt zelf kiezen? Of keuzes worden te simplistisch voorgesteld, zoals bij referenda en de Europese grondwet. Mensen vragen niet om al die keuzen. En ze kunnen ze ook niet aan. Het vermindert de stuurloosheid niet, het gevoel van onzekerheid wordt juist groter. Sturing en controle ziet Nauta niet louter positief. Je doodt zo creativiteit en spontaniteit. Bovendien leidt al die controle meestal tot schijnzekerheid. Dat maakt tegenslagen moeilijker te accepteren. Relativeer de maakbaarheid! Willem Muste Illustratie: Mathieu van der Bij & Xiao Feng Shiu

7 onderwijs 5 oktober 2006/3 Bij de les de HANZE Interview 7 Sarah Kerwegi is de lange termijn expert van het ISP project dat tot doel heeft de structuur en kwaliteit van Oegandese Technische Scholen, vooral op het gebied van ICT, te verbeteren. Sarah zal zich vanuit Oeganda vooral bezig houden met de algemene coördinatie van het project. Hoe zijn die Nederlanders je op het spoor gekomen? Ik heb al eerder in Nederland gewoond, in Ik studeerde toen International Business Law in Leiden en heb daar mijn Master gehaald. Zo kwam ik terecht op een alumnilijst bij de Nederlandse Ambassade. De Hanzehogeschool, die uiteindelijk de opdracht kreeg om dit project te gaan leiden, kwam via de ambassade in contact met mij. Er werd een soort shortlist opgesteld, en daar stond mijn naam ook op. Uiteindelijk hoorde ik dus bij de delegatie die bij dit project betrokken is. Foto: Pepijn van den Broeke Seminar Uganda Technical Colleges In de rubriek Bij de Les schuift een redacteur in de schoolbanken van de Hanzehogeschool. Chris Wind trekt een ochtend op met Ugandezen die Groningen aandoen. Wat deed je voordat je bij dit project betrokken raakte? Ik was hiervoor openbaar aanklager voor de procureur-generaal van Oeganda. Eén van de projecten waar ik verantwoordelijk voor was, was het verbeteren van de ICT en het digitaliseren van onze administratie. Dit project werd ook gesponsord door Nederland. Ik was verantwoordelijk voor de implementatie. Dat de keuze op mij is gevallen voor dit nieuwe project zal hier zeker ook mee te maken hebben. Ik heb in ieder geval ervaring met een soortgelijk project. Wat houdt dat ISP nu precies in? ISP staat voor International Strategic Plan. Het bestrijkt een vrij breed gebied, maar de belangrijkste focus is op de ICT. Juist voor technische scholen is het van groot belang dat ze op het gebied van digitalisering actueel zijn. Daarnaast houdt het project zich ook bezig met andere gebieden van ontwikkeling, zoals de relatie tussen onderwijs en industrie en de omgang met problemen als HIV/Aids. Mijn rol daarin is het rapporten over de vooruitgang van het project, het bijhouden van de financiële aspecten en het overzien van het algehele proces. Kunnen we even pauzeren voor een coffee break? Het is nauwelijks een vraag, eerder een dringend verzoek. Goed, zegt docent Strategisch Management Frans Somers, we nemen een korte pauze. Maar we hebben niet veel tijd. Vijf minuten dus, maximaal. En met vijf minuten bedoel ik vijf Nederlandse minuten! De klas lacht. Aan de Nederlandse stiptheid lijken ze na een week al aardig gewend. Studenten die zelf bepalen wanneer ze pauze willen, dit is geen gewone les. De tien delegatieleden uit Uganda zijn dan ook geen studenten. Bijna de helft is schoolhoofd van een technische school, vergelijkbaar met de mts van vroeger in Nederland. Vier andere delegatieleden zijn Informatie- & Communicatiedeskundigen (ICT). De meesten geven les, maar uiteindelijk zullen zij in Uganda een belangrijke rol moeten gaan spelen bij de invoering van computers en andere digitale hulpmiddelen op hun scholen. Eén delegatielid is een afgevaardigde van het Ministerie van Onderwijs en Sport en het tiental wordt compleet gemaakt door Sarah Kerwegi, de zogenaamde lange-termijnexpert. Zij is straks verantwoordelijk voor de algehele coördinatie na terugkomst in Uganda. De delegatie is te gast op de Hanzehogeschool (HG) voor een trainingsprogramma dat ze voorbereidt op het invoeren van een ontwikkelingsplan voor hun scholen. Tijdens de pauze legt Somers uit hoe de HG aan de opdracht kwam. Het ondersteunen van deze scholen is onderdeel van de Nederlandse ontwikkelingshulp. Het trainingsprogramma werd uitbesteed en de HG kon de hoogste kwaliteit voor het minste geld aanbieden. Zodoende zijn wij betrokken geraakt bij dit project. Een gewone les is het dus zeker niet. De zelfbepaalde koffiepauze is daar slechts één voorbeeld van. Voor de delegatie is het niet alleen een leerzame ervaring, maar ook een avontuur dat goed gedocumenteerd moet worden. Schoolhoofd Jorem Adutu neemt foto s tijdens iedere presentatie. Wanneer het zíjn beurt is om een presentatie te houden, geeft hij de camera aan Somers. Misschien kan die er zorg voor dragen dat ook Adutu zelf op de foto komt te staan? Het ondersteunen van deze technische scholen is onderdeel van de Nederlandse ontwikkelingshulp Gedwee luisteren is er niet bij. De klas discussieert volop. Veel van de presentaties zijn summier, dus valt er veel te bespreken. Er worden ICT-plannen gepresenteerd, budgetten, algemene businessplannen. Ieder plan, hoe groot en uitgebreid ook, wordt in vijf minuten doorgewerkt. Ondanks de gelijkwaardigheid die er heerst, is Somers uiterst kritisch. Tijdens de presentatie van ICT-expert Michael Omwa valt het Somers op dat de advertentie-uitgaven ontbreken in het budget. Hoe kan dat? Ik denk dat het over het hoofd is gezien, verontschuldigt Omwa zich. Door mij of door jou?, vraagt Somers streng. Door mij, antwoordt Omwa. Belangrijkste punt van discussie is verantwoordelijkheid. Wie is er verantwoordelijk voor welke taken? De klasgenoten gaan niet diep in op de taakverdeling. Somers: Je kunt niet zeggen: het is allemaal de eindverantwoordelijkheid van het schoolhoofd. Specificeer! Maak duidelijk wie precies verantwoordelijk is voor wat. Dat is enorm belangrijk. Hetzelfde geldt voor de timeframe. Die moet je veel meer specificeren, anders wordt het snel te vrijblijvend. De klas verdedigt zich door te zeggen dat hun verslagen veel specifieker zijn, maar dit niet tot in detail kan worden besproken tijdens de korte presentaties. Somers begrijpt dit wel, maar blijft toch benadrukken hoe belangrijk duidelijkheid is. Wie werkt met een budget, is gedwongen specifiek te zijn. Die structuur is zo belangrijk, legt Somers nog even uit na de les. Het is inderdaad geen gewone les, daarvoor zijn deze mensen te professioneel en hebben ze te veel kennis en ervaring. Wat wij ze proberen bij te brengen is vooral het structureren van bepaalde processen. Daarnaast helpen we ze met het creëren van betere connecties tussen onderwijs en industrie, het implementeren van ICT-systemen, hoe om te gaan met hiv en aids, dat soort zaken. Het is niet de kennis die ontbreekt, maar vooral structuur. Hoewel de Ugandezen serieus werken en discussiëren is de sfeer tijdens de les zo nu en dan bijna een beetje melig. Wanneer aan het begin van Michaels presentatie blijkt dat hij een virus op zijn computer heeft, ziet Somers zijn kans schoon. Laten we hopen dat het geen aids is, lacht hij. Een pittig grapje, zeker in Afrikaans gezelschap. Maar na een week lang acht uur per dag in een klaslokaal, is de delegatie bekend met Nederlandse gewoonten en de bijkomende harde grappen. De klas lacht dan ook smakelijk mee. Chris Wind Hoe ver zijn jullie nu met het project? We zijn officieel begonnen in maart, toen een delegatie van de Hanzehogeschool Oeganda bezocht. Nu zijn wij dus te gast in Groningen, en volgen we een week lang een seminar. Deze ontmoeting is cruciaal, omdat er veel en lang wordt gesproken over hoe we de zaken verder moeten aanpakken. Toch is dit nog maar het begin. Zodra we terug zijn in Oeganda begint het echte werk pas. In januari starten we dan met het toepassen van alle projecten die we nu aan het opzetten zijn. Wel erg stipt en strikt hè, die Hollanders? Hahaha, ja, dat is wel zo. Maar de Nederlandse mentaliteit van stiptheid heeft hele positieve kanten. Soms is het gewoon belangrijk om duidelijke en strikte afspraken te maken. Als je dingen te veel open laat, krijg je uiteindelijk niks voor elkaar. We hebben goed naar de planning voor dit project gekeken, er ook veel over gediscussieerd, maar uiteindelijk hebben we allemaal geconcludeerd dat het mogelijk was binnen het afgesproken time frame. Is er nog wel tijd voor wat ontspanning tijdens zo n intensief seminar? We zitten inderdaad het grootste deel van de tijd in de klas, en dat is best pittig. Maar we hebben gelukkig nog steeds wel tijd voor wat ontspanning. In het weekend zijn de delegatieleden rondgeleid in Rotterdam en hebben ze een dagje Groninger platteland gedaan. Dat was een mooie ervaring. Daarnaast bespreken we altijd samen tijdens het avondeten wat voor gekke dingen we die dag hebben gezien. Er zijn best grote culture verschillen. Ik zou niet zeggen dat de delegatieleden te maken hebben met een echte cultuurschok, want dat klinkt negatief, maar er zijn wel veel dingen volkomen anders hier. Maar dat is juist erg prettig. Je leert er van, en je hebt nog wat te lachen ook. Chris Wind Foto: Pepijn van den Broeke

8 Dierenda 8 studenten 5 oktober 2006/3 Een extraatje voor d Het is krap aan in de meeste studentenkamers. Toch vinden genoeg studenten ruimte om hun dier Of juist niet: Bij mij is Naam Huisdier Baasje : Piet : melopsittacus undulatus : Lowie Tiemersma Dierendag : iets lekkers Als er vrouwen binnenkomen, wordt Piet wild. Dan gaat hij vrolijk naar ze fluiten, als een bouwvakker. Het moet dus wel een mannetje zijn. Je schijnt het ook aan dat rode bolletje op zijn wang te kunnen zien. Lowie Tiemersma (18) heeft al twee jaar een grasparkiet op de kamer. De eerstejaars International Business School kan gerust het raam open laten staan, Piet heeft namelijk maar één vleugel. Mijn oom is dierenarts, legt Lowie uit. Iemand heeft Piet met een gebroken vleugel naar de praktijk gebracht. Het enige wat je kunt doen is amputeren. De mensen die Piet kwamen brengen, hoefden hem niet terug. Lowies oom zette Piet in zijn volière, maar de andere volièrebewoners stonden hem naar het leven. Toen belde mijn oom op om te vragen of ik het misschien wilde proberen met Piet op de kamer. Als ik binnenkom begroet hij me met au-au. Als hij het naar z n zin heeft, fluit ie met me mee. Niet dat ik nou de hele dag met Piet op schoot zit, zo close zijn we nu ook weer niet, maar het is een leuk beest. Piet gaat dus niet meer terug naar mijn oom. Veel werk is het trouwens ook niet. Twee keer per dag water en zangzaad en eens per week de kooi schoonmaken. Die kooi gaat alleen s nachts dicht, anders gaat Piet s nachts en rondlopen en fluiten. Namen Huisdier : pim en willem : rattus norvegicus Vrouwtje : Marjolijne de Graaf Dierendag : niets aan gedaan De meeste vriendinnen vinden Pim en Willem leuk, alleen de lange staarten vinden ze vies. Marjolijne de Graaf (22), derdejaars Verpleegkunde, woont samen met vriend Jelle en twee ratten in een studentenhuis in de Oosterpoort. Pim en Willem zijn wistars, een soort albinorat, speciaal gefokt voor dierproeven: heel tam en mak. Jelle studeert Medische Farmaceutische Wetenschappen. Twee jaar geleden liep hij stage bij een geneesmiddelenfabrikant waar ze veel proefdieren gebruiken. Hij kwam toen aanzetten met Pim en Arie. Die waren afgekeurd voor de proeven en zouden worden afgemaakt. Pim is drie jaar, dat is oud. Arie is intussen al dood. Jelle heeft hem laten inslapen met een spuitje. Daarna hebben we hem nog even aan Pim laten zien. Hij heeft nog even naar zijn oude maatje gekeken en toen draaide hij zich om. Daarna had ik het gevoel dat het goed was. Jelle heeft Willem toen van een lab meegenomen. Willem is geboren in mei en is nu flink aan het puberen. Laatst heeft ie Pim flink gebeten. Maar hij is meestal heel lief. Hij gaat zomaar op mijn arm zitten. Pim en Willem mogen door de kamer lopen en onze borden aflikken na het eten. Maar je moet ze goed in de gaten houden. Laatst hebben ze nog een antennekabel doorgeknaagd. Daarom later we ze maar niet de woonkamer uit. Ik denk dat onze huisgenoten dat niet zo op prijs stellen. Naam Soort : Amir en noodles : felis silvestris catus Dierendag : nieuwe speelmuizen Ik was al eens eerder in het dierenasiel in Zuidwolde geweest voor een kat, maar er was geen klik. De eerste kat die ik bij mijn tweede bezoek zag, was een rode poes. Toen ik haar aaide, ging ze meteen op haar rug liggen en spinnen. De andere katten hoefde ik niet eens meer te zien. Het is nu vier jaar geleden dat eerstejaars Pedagogische Academie Mariëlle Gullane (19) haar prinsesje Amir in huis haalde. Ze woonde toen nog in haar moeders huis bij het Noorderplantsoen. De verhuizing naar haar kamer in de Celebesstraat was moeilijk. Amir kon maar niet wennen. De dierenarts zei dat ik met wattenstaafjes over haar wang moest strijken. Net als bij kopjes geven komen er dan een soort geluksferomonen vrij waarmee ze haar territorium afbakent. Die wattenstaafjes legde ik her en der neer zodat Amir overal haar geurtje tegenkwam. Vanaf toen ging het goed. s Nachts slaapt ze tegen mijn buik met het hoofd op het kussen, net een minimensje. Een paar maanden geleden is Noodles gekomen. Ik zag in de supermarkt een briefje dat je ergens een nestje kittens kon afhalen. Noodles was de laatste. Ze is een kleine dondersteen. In het begin ging het moeilijk. Veel blazen en meppen van Amir. Maar Noodles blijft lief en ze doet Amir in alles na. De poezen hebben veel fans. Mijn vriendin Jojo is de grootste. Die speelt hele avonden met Amir. En ook één van mijn huisgenoten is dol op de katten. Zo heb ik altijd een oppas als ik weg ben.

9 studenten 5 oktober 2006/3 9 g 2006 gehandicapte piet enliefde te botvieren. En ja, als het 4 oktober is, krijgt de huisvriend natuurlijk wat extra aandacht. het altijd dierendag. Naam Huisdier Baasjes : Sam : canis lupus familiaris : Huize Ny Techum Dierendag : ach, Sam is ook jarig We weten niet of onze Sam Rutger mist. Het zou best kunnen. Sam is de Staffordshire bullterriër van Ny Techum, het studentenhuis dat deze maand Rutger Gevers Deynoot uitzwaaide. De bijna afgestudeerde student Management, Economie & Recht werkt bij van Lanschot Bankiers in Rotterdam, maar Sam bleef waar hij was, aan de Nieuwe Ebbingestraat. Hij is nu huisoudste, zegt Berend, één van de zes baasjes van de trouwe drievoeter. Vorig jaar is hij z n linkerachterpoot kwijtgeraakt. Hij had een spier gescheurd en de dierenarts had de poot waarschijnlijk te strak afgebonden sombert Jaap. Heel sneu, maar Sam redt zich inmiddels best. Iets meer dan vier jaar geleden belandde Sam in Ny Techum. Barry, een vriend van een huisgenoot kon hem niet meer hebben. Barry is vrachtchauffeur, hij ging op de grote rit. Dan is zo n beest veel te lang alleen. In Ny Techum is de zevenjarige huisvriend zelden zonder aanspraak. Hij weet wat ie aan ons heeft, zegt Berend. Hij mag niet in de keuken, niet bedelen en hij krijgt z n voer pas nadat wij hebben gegeten. We zijn streng, honden zijn groepsdieren. Sam weet drommels goed dat hij de laagste in rang is. Vier keer per dag gaat Sam met één van de studenten op pad. Jaap: Hij moet z n energie kwijt. Het is een druk baasje. Maar hij steekt nooit de straat over zonder dat je hem een sein geeft, hij gaat altijd netjes op de stoeprand zitten. Op 4 oktober is het feest. Dan is ie jarig en krijgt ie wat extra s, zegt Berend, maar dat is eigenlijk niet nodig. Hij leeft hier als God in Frankrijk. Naam Huisdier, : cherie, Tavera, akira en tsjisse : equus caballo Amazone : Renske Oudshoorn Dierendag : elke dag Nou, vooruit. Misschien dat ik ze een wat extra stophoest geef of een extra pepermuntje. Daar zijn ze dol op. Renske Oudshoorn (20), eerstejaars Small Business & Retail Management, heeft vier paarden. Afgelopen zondag heeft ze nummer vijf weggebracht naar Lekkerkerk. Verkocht. Ik had er gewoon één te veel. En Tavera is weer drachtig, op 21 maart is ze uitgeteld. De pony Chérie en haar stiefveulen Tsjisse staan bij Renskes ouders in het Friese Boornbergum. Akira drentelt over een weide in Oldekerk en haar moeder Tavera graast in De Wilgen. Elke ochtend om half acht fietst Renske naar De Wilgen. Daar zadelt ze Tavera voor de training. Een best beest is het, die Tavera, een echt springpaard. Renske rijdt er heel wat parcoursen mee, elk weekend is ze op pad. Dat doe ik al m n hele leven. Chérie kreeg ik op mijn vijfde. Op mijn achtste reed ik m n eerste wedstrijd. Paarden zijn een onderdeel van m n leven. Het afscheid van de ruin Levi s T. viel haar zwaar. Het was heel moeilijk. Voor ik hem naar Lekkerkerk bracht, reed ik onze laatste wedstrijd. Een eerste en een tweede plaats in het M-springen. En toen moest ie weg, een superfijn dier. Hoe graag ze ook wil winnen, Renske zal nooit trixen. Sommige lui spijkeren bierdoppen op de hindernissen, of ze zetten er stroom op. Daar wordt het echt niet beter van. Ik ben goed voor m n dieren. Altijd. Bij mij is het elke dag dierendag. Naam Huisdier Baasje : bickel : canis lupus familiaris : Judith Huiskamp Dierendag : iedere dag is Bickeldag Luuk Steemers & Boudewijn Otten Foto s: loexproduxies Stronteigenwijs en Oost-Indisch doof is ie. Hij loopt op drie poten en hij vibreert. Een doodgewone Jack Russell dus eigenlijk. Judith Huiskamp (20), tweedejaars International Facility Management, is erg gehecht aan haar kleine hondje. Hij is dan ook al zijn hele leven bij haar. Ja, ik heb hem als puppy gekregen, negen jaar geleden. Je kent het wel, ik moest beloven dat ik hem altijd zo uitlaten en dan mocht ik een hond. Inderdaad: na drie maanden had ik er al weer genoeg van en moesten mijn ouders het doen. Maar nu is de situatie juist omgekeerd. Mijn vader is alleenstaand en die kon de hond er niet meer bij hebben. Toen heb ik het beestje in huis genomen. Soms is het wel eens lastig, een hond hebben als student. Je hebt toch een druk leven. Af en toe voel ik me er ook wel een beetje schuldig over. Maar ja, oudere mensen moeten ook de hele dag werken, toch? En hij heeft gelukkig een oneindige blaas. Ik kan in het weekend heerlijk uitslapen, hij piept nooit dat ie naar buiten moet. Pas na twaalf uur begint ie me signalen te geven dat het tijd wordt voor een wandelingetje. Nee, een klager is hij niet. s Ochtends hebben we samen een vast ritueel. Als ik langzaam wakker wordt, hoor ik hem al snuiven aan de deur. Als ik dan de deur opendoe, komt hij dolblij binnenrennen. Vaak gaan we dan nog even op bed liggen, omdat ik nog wakker moet worden. Maar zijn gelik en enthousiasme zorgen er wel voor dat ik niet meer in slaap val.

10 10 studenten de HANZE 5 oktober 2006/3 Frank Schuurman [21] Zo... let s play guitar. Ik heb er vier. Eén elektrische, één Spaans-klassieke, een slaggitaar en één akoestische. Die hangt hier op m n kamer. Daar verstoft hij niet, hoor. Ik speel iedere dag. De andere drie liggen bij m n ouders in Meppel. Ik speel ook piano en viool. In Tsjechië heb ik een klassieke viool op de kop getikt. Een prachtig ding van 107 jaar oud. Die antiquair vroeg er vijftig euro voor. En hij klinkt móói! Hadden we dan niet op de Veemarktstraat moeten zitten? Ik heb de vooropleiding van het Conservatorium gedaan. Maar ik ontdekte dat ik te weinig in huis heb. Te laat begonnen ook, ik speel pas zes jaar. Vroeger zeker drie uur per dag, het eelt op m n vingers. Maar op een gegeven moment moest ik wel zeggen: niet goed genoeg voor het podium, jochie. Het alternatief is lesgeven aan de muziekschool. Ik zag mezelf niet de rest van m n leven in een klein hokje zitten met een gitaar op schoot. Tja. Ik had nog andere dromen, maar in het laatste gesprek op de Koninklijke Militaire Academie klapte ik helemaal dicht. Een black-out. Gelukkig kon ik nog naar de lerarenopleiding. Natuurkunde. Echt een superleuke klas, nou ja klas, we waren met negen man. Het klikte perfect. De studie ging ook best goed, maar af en toe heb ik zo n helder moment. De rest van m n leven in het natuurkundelokaal staan, zag ik toen ineens niet meer zitten. Ik stopte. Daar waren pappie en mammie vast niet blij mee. Die vonden het niet fijn, nee. Ik heb een half jaar gewerkt in een supermarkt en bij de Halfords. Veertig, vijftig uur per week. Dan ontdek je dat studeren nog zo gek niet is. Ik wilde eigenlijk naar de Politieacademie, maar het duurde maanden voordat ik op gesprek kon komen. Toen zat ik hier al lang en breed op de ALO. Foto: Robert van der Molen COVER Hè-hè, eindelijk. Lesgeven vind ik toch het leukste wat er is. Meteen in het eerste jaar stonden we voor de klas. Nu loop ik stage op het Werkmancollege in een havo-vwo-klas, het volgend half jaar zal het een vmbo-klas zijn. Ook leuk. Maar ik weet dat de kans dat je als gymleraar aan de bak komt, niet groot is. Nu dub ik over een vervolgstudie. Natuurkunde ligt het meest voor de hand. Daarmee kom je zeker aan de bak. Wat vragen we Mariëlle Lankhorst de volgende keer? Ik hoorde dat ze sax speelt. Nou, ik zou wel eens willen jammen. Boudewijn Otten SUUS Dement GRATIS Marco V Combi:Nations:II Wie met pek omgaat, wordt ermee besmet, zegt men wel eens. Ik werk in een geriatrisch verpleeghuis om de hoek. Alwaar ik elke zaterdag en zondag de bewoners verblijd met mijn liefdevolle verzorging. Welnu, het is gebeurd! Na een zomer lang tussen de we-beleven onze kindertijd nog maar-eens-bewoners te hebben gezeten, is het dan zover. Ik ben dement. Ik laat geen scheuten ontlasting lopen en ik lik mijn gebit niet kwijlend af, maar het begin is er. Mijn geheugen laat me in de steek en ik vergeet alles. Momenteel is mijn agenda mijn beste vriend. Ik vertrouw hem dan ook alle geheimen van mijn drukbezette bestaan toe. Gek word ik ervan, ik kan niet meer zonder dat ding. Ik raak eigenlijk alles kwijt. Vorige week verloor ik mijn mp3-speler, de week daarvoor mijn bril en deze week is het de beurt aan mijn OV-kaart! Naast dat dit geintje me een reeks nieuwe pasfoto s kost (met chagrijnige tronie, je mag tegenwoordig niet meer lachen) moet ik ook nog 32 euro betalen. Helaas moet ik nu op de fiets. Zwaar frustrerend, want ik haat fietsen. Zeker op mijn fiets. Het scharminkel heeft een S-bocht in het voorwiel en fietst alleen in 150e versnelling, of zwaarder. Maar dat probleem is inmiddels opgelost. Door het gapende gat in mijn geheugen ben ik de fietssleutels inmiddels kwijt. Doordat ik nu wat lessen mis, ik ga echt niet voor de bus betalen, heb ik wat extra vrije tijd. Die vul ik met het surfen op het wereldwijde web. Google zoekt alles over dementie op. Ik herken veel in de symptomen. Egocentrisme (hoezo samen delen? Dat laatste biertje in de koelkast is van mij). Lak aan formele regels (zeker weten, om half negen beginnen is zo achterlijk vroeg). En ontremd gedrag (barmeneer, ik kan heus nog wel een biertje of twee en twintig hebben). Ik vraag raad aan moeder Stoppels. Ze herinnert me aan de drie r en: reinheid, rust en regelmaat. Ze preekt dat ik eerst maar eens een keertje niet moet gaan kroegen en dat ik uitgeslapen op colleges moet verschijnen. Ze zegt dat mijn brein oververmoeid is. Bovendien weet ze dat dementie erfelijk is en dat het níet in onze familie voorkomt! Ik bedenk dat dat met die drie r en een heel goede tip is en dat ik die moet onthouden. Opschrijven dus in mijn agenda maar waar is dat ding? Suzanne Stoppels, derdejaars Life Science & Technology Eind september was de release van Marco V s dubbelalbum Combi:Nations:II. Combi:Nations:II is, hoe kan het ook anders, het vervolg op Combi:Nations:I. Op de tweede cd komt Marco V s sound, het combineren van stijlen, goed uit de verf. Al sinds de eerste releases uit de V.isionvinylserie staat Marco V in de internationale dance scene bekend om zijn karakteristieke eigen geluid. Een geluid dat het beste van house, techno, trance en progressive samenbrengt tot wat zijn fans de V-sound noemen. Met Combi:Nations:II gaat Marco V een stapje verder dan op deel 1, die door het Engelse muziekblad MixMag werd verkozen tot één van de tien beste albums van Voor deel II heeft Marco V elke plaat met zorg uitgezocht en gemixt. Hij weet een goede impressie te geven van zijn diversiteit en eigen stijl. Cd I trapt af met deep dark nasty electro sounds en bouwt naar het einde toe op naar verfijnde groovevolle techno. Op cd II wordt een versnelling hoger geschakeld. Strakke techno wordt gecombineerd met uitstapjes naar tech-trance, door elkaar geweven alsof de tracks voor elkaar zijn gemaakt! Een aantal tracks is speciaal voor deze cd door Marco V onder handen genomen om ze de Marco V touch te geven. De cd bevat natuurlijk de nieuwste single van Marco V, Any Better, Or?, en kost 17,99 euro in de winkel. Ben jij een fan en wil je de cd Combi:Nations: II van Marco V gratis ontvangen? De Hanze mag er drie weggeven. Stuur een mailtje naar: huzzel@org.hanze.nl. De Kaleidscopen (Hanze 1) zijn gewonnen door: Mieke Fokkinga, Henk Laan en Henk Hindriks. De Studentenkookboeken (Hanze 2) zijn gewonnen door: Rianne Beuker en Maartje Deddens.

11 allerhanze 5 oktober 2006/3 11 Agenda De Agenda is bestemd voor studenten- en personeelsactiviteiten. Informatie voor de uitgave van donderdag 19 oktober kun je mailen naar de.hanze@org.hanze.nl. De deadline is donderdag 12 oktober. De CAST De CAST Comedy Time! In de kantines van Economie, de Hanzeborg en het Wiebengacomplex worden dvd s van bekende cabaretiers vertoond. Kom kijken en lach mee! Het programma is van tot uur. Dinsdag10 oktober - Kantine Economie - Najib Amhali: Most Wanted. Woensdag 11 oktober - Kantine Hanzeborg - Claudia de Breij: Claudia Zuigt. Donderdag 12 oktober - Kantine Wiebengacomplex - Hans Teeuwen: Met een Breierdeck. Meer informatie op Lunchconcerten van tot uur. Dinsdag 10 oktober Hanzeborg - Brown Sugar ( Neo soul). Woensdag 11 oktober Wiebenga Feel (Pop). Dinsdag 17 oktober Corpushuys Krako (Nederlandstalig). Woensdag 18 oktober Economie Little March (Pop). DJ CONTEST Van disco tot hiphop, van break beat tot techno, alles kan en mag! Je krijgt de kans om je talenten te tonen aan publiek en je krijgt van een professionele jury feedback Word jij de beste Groningse studenten-dj? Schrijf je in of kom langs bij: de CAST, Zernikeplein 11, kamer: A 0.60, decast@org. hanze.nl (t.a.v. Suzanne Jonker), Inschrijven tot 31 oktober. GSp Studentencentrum voor levensbeschouwing en maatschappij. Kraneweg 33, / info@gspweb.nl / Bedenk een nieuwe naam voor het GSp! En win 50 euro! Reacties voor 16 oktober per e- mail (zie ook Welkom in Café Socrates. Ben je nieuwsgierig? Durf je vragen te stellen? Ben je niet al te zeker van je antwoorden? Om langs op woensdag 11 oktober, uur. Dubbellezing over Hekserij. Rondom hekserij Prikbord Prikbord is gratis voor personeel en studenten van de HG en voor niet commerciële instellingen. Lengte maximaal 30 woorden. Bedrijven betalen 25 euro voor 30 woorden, elk woord extra kost 50 cent. Opgeven bij de redactie: Zernikeplein 1-H4, postbus 30030, 9700 RM, Groningen, de.hanze@org. hanze.nl. MILIEUFOTOWEDSTRIJD Doe mee met de milieufotowedstrijd Picture This! Imagine That!. Wat is voor jou een milieuprobleem? Wat vind jij dé oplossing? Volg voor meer inspiratie de gratis cursusdag in Groningen op 15 oktober. Meer weten? Kijk op WITTE MULTOMAP GEVONDEN? Wie heeft mijn witte multomap gevonden, die het Stafbureau FEZ had gemaakt voor mijn afscheid? Er staan o.a. foto s en anekdotes in, die voor mij waardevol zijn. Ik ben de map kwijtgeraakt in de buurt van hangt een donker waas. Hekserij wordt niet zelden geassocieerd met satanisme. Is dat terecht? Gastspreker dr. Mirjam de Baar (universitair docent aan de RUG), gaat in op de historische ontwikkeling van hekserij, terwijl drs. Jeroen Boekhoven, (ook RUG), moderne vormen van hekserij aan een kritische blik onderwerpt. Maandag 16 oktober, uur. Filmhuis. The Name of the Rose. Verfilming van de roman van Umberto Eco. Donderdag 19 oktober, uur. GSp-bar en samen eten. GSp-bar open op dinsdag-, woensdag- en donderdagavond vanaf uur. Samen eten op dinsdag en woensdag om uur, kosten 3.-, opgave tot uur. Persoonlijk gesprek. Severien Bouman , Joop Butti , Anja Diesemer , Tiemo Meijlink of Matty Metzlar Oecumenische Vieringen Martinikerk. 8 oktober: uur: A. Diesemer, uur: Tiemo Meijlink. 15 oktober: uur: M. Metzlar, uur: G. Brusewitz. STUDIUM GENERALE Maandag 9 oktober - Everything you always wanted to know about Zwarte Gaten. Sterrenkundige Gijs Verdoes Kleijn bespreekt de geschiedenis en toekomst van het onderzoek naar zwarte gaten, de natuurkunde die het gedrag van zwarte gaten verklaart en de rol die zwarte gaten spelen in het leven van sterren en sterrenstelsels uur, zaal 11.22, Nijenborgh 4. Dinsdag 10 oktober - Het Slechte Leven Over oude en nieuwe zonden Consumentisme. Dat de consument één van de iconen van de moderne tijd is, lijdt geen twijfel. Moeilijker de parkeerplaats van de ACLO. Als je hem hebt gevonden, bel dan even? Marjolein: GEZOCHT: KEI-BESTUUR 2007 De KEI-week is het grootste studentenevenement van Nederland met ruim 3400 KEIlopers, 600 KEI-leiders en 200 medewerkers. De Stichting KEI is op zoek naar enthousiaste studenten voor het KEI-bestuur van Ben jij geïnteresseerd? Kijk op en solliciteer naar een functie in het KEI-bestuur 2007! ASHTANGA YOGA Athletic. Powerful. Balancing. Studio Hofstraat ashtanga_groningen@hotmail.com. Class schedule: Mondays 20:15 to 21:45, Thursdays 20:15 to 21:45, Sundays 18:00 to 19:30. is het deze rol af te bakenen, te interpreteren en te beoordelen. Lijden wij aan een overvloed aan consumentisme? Wat zijn daar de oorzaken van? Is dat een slechte zaak? uur - Academiegebouw, Broerstraat 5 te Groningen. Woensdag 11 oktober - Gastschrijver Marjolein Februari - Slechte schrijvers uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen Donderdag 12 oktober Studentendiscussiecafé - Welkom in de virtuele wereld Over de kansen en gevaren van internet uur, USVA, Munnekeholm 10. Vrijdag 13 oktober - DwarsDiep-Debat - De prijs van grijs - over solidariteit tussen generaties. Ben jij bereid om voor de luxe voorzieningen van ouderen op te draaien? Of bepleit jij een faire verdeling van lusten en lasten? Over deze en andere vragen debatteren Mei Li Vos (Alternatief Voor Vakbond) Judith Ploegman, (FNV Jong), Jolande Sap, (expertisecentrum LEEFTIJD), Bas Jacobs, (econoom universiteiten van Amsterdam en Tilburg/ NET- SPAR) en Marjo van Dijken, (Tweede-Kamerlid PvdA) uur. USVA, Munnekeholm 10 Groningen. Woensdag 18 oktober Gastschrijver - Het schrijven van een column. In haar gedicht Het schrijven van een cv laat Wislawa Szymborska zien hoe mensen zich in het keurslijf van een cv laten dwingen. Hoe ontsnap je aan zulke dwingende vormvoorschriften? uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. ZWEMMEN BIJ G.S.Z.V. DE GOLFBREKER G.S.Z.V. De Golfbreker, dé studentenzwemvereniging van Groningen, werd op 3 juni voor de tiende achtereenvolgende keer Nederlands studentenkampioen zwemmen. Ook al is de Golfbreker hier reuze trots op, zwemprestaties zijn niet het belangrijkste, gezelligheid staat voorop. Ook dit jaar neemt de Golfbreker deel aan de Nederlandse studentenzwemcompetitie. De eerste wedstrijd op 14 oktober is in het Groningse Helperbad. Na afloop zal er flink worden gefeest. Zin om langs te komen? Mail: bestuur@golfbreker.org of surf naar de website: CONCERTKOOR Woensdag 1 november. Concert door het Concertkoor Katholieke Oratorium Vereniging (KOV) met dirigent Chris Fictoor en het Noord Nederlands Orkest Requiem van Fauré en Requiem van Schumann. Solisten: Ellen Schuring (sopraan), José Scholte (alt), Marten Schmeding (tenor), Frans Fiselier (bas-bariton en Pieter Pilon (organist). Kaarten v.v.: Anita Kuis ( en a.j.m.kuis@pl.hanze.nl) voor 23/19,50 (CJP/Pas65/studenten). OPPAS GEZOCHT Gezocht: student die op maandag- en donderdagmiddag (van drie tot zes uur) oppas wil zijn voor drie kinderen (14, 12 en vooral 6 jaar). In het zuidste zuiden van de stad. Goede verdiensten, bel BVD BOEKENVOORDEEL De stichting BVD wordt door studenten bestuurd voor studenten. De BVD verkoopt studieboeken voor de economische opleidingen van de HG. BVD, daar haal je tien procent voordeel mee. Kijk voor meer informatie op www. stichting-bvd.nl. MET ONDERLINGE STEUN STUDEREN Lotgenotengroep voor studenten met een psychiatrische achtergrond voor studenten van de Hanzehogeschool en de Rijksuniversiteit Groningen. Bijeenkomsten eenmaal in de twee weken op dinsdagavond van uur tot uur in het Wiebengacomplex. Info: Met Onderlinge Steun Studeren (MOSS), moss@ org.hanze.nl, tel Huzzel Colofon Horizontaal De Hanze is de redactioneel onafhankelijke krant van de Hanzehogeschool Groningen. De krant verschijnt tweewekelijks. Redactie-adres Zernikeplein 1, H AS Groningen Postadres Postbus 30030, 9700 RM Groningen telefoon: fax: de.hanze@org.hanze.nl Internet: Redactie Chris Wind - hoofdredacteur c.f.wind@pl.hanze Boudewijn Otten - (eind)redacteur j.b.m.otten@pl.hanze.nl Luuk Steemers - redacteur lu.a.steemers@pl.hanze.nl Rina Tienstra - redacteur r.h.tienstra-de.knegt@pl.hanze.nl Loes Vader - redacteur j.l.c.vader@pl.hanze.nl Mail het woord naar: huzzel@org.hanze.nl en ding mee naar de gebundelde studentensoap Martini Drei. Inzenden t/m dinsdag 17 oktober. De vorige Huzzel is gewonnen door: Greetje Ebels. De oplossing is: NAZOMER- FEEST Verticaal 1 Mijn... heet Stoffel 1 Insect 8 Zuiver op de... 2 Hanzehogeschool (afko) 9 Universiteitsbieb (afko) 3 Ierse beweging (afko) 11 Algemene Middelbare School (afko) 4 Kameelgeit 12 Kosten koper (afko) 5 Strop... of...hond 13 Instituut Emile Vandervelde (afko) 6 Ik heb überhau... geen dieren 15 Zegt het schaap 7 Fokpaard 16 Ander woord voor lamprei 10 Vrouwtjesdier 17 Hé,... kwartel 12 Volkswagentype 18...ent, Europese bizon 14 Boter... of steen Een honden...nel 15 Steen... of water trecote 19 Tamme bunzing 22 Arrondissement (afko) 22 P...!, twee vliegen in één klap 24 Dwe...konijn of dwe...geit 23 Zuid-Amerikaanse struisvogel 25...wesp of bijen ak of...ang 27 Soort rog 26 Kauw (vogel) Fotografie Pepijn van den Broeke - Robert van der Molen loexproduxies Illustraties Mathieu van der Bij & Xiao Feng Shiu Sam Peeters Leo van der Reest Barbara Stok Basis lay-out Art Studio - Groningen Productie Redactie de Hanze & Grafi sche Industrie De Marne B.V. Oplage: Advertenties Bureau Nassau info@bureaunassau.nl Abonnementen 40 euro per jaar de.hanze@org.hanze.nl Beestenboel Boudewijn Otten

12 12 advertenties 5 oktober 2006/3 UITNODIGING Symposium 10 jaar EFQM Maak cirkels rond met EFQM* Over het belang van interne kwaliteitszorg voor de kwaliteitscultuur en voor accreditatie. Op 12 oktober viert de Hanzehogeschool Groningen 10 jaar ervaring met EFQM. Sinds 1996 hebben alle medewerkers kennisgemaakt met de cyclische aanpak van kwaliteitszorg door betrokkenheid bij audits en consensusbijeenkomsten. Dat heeft geleid tot kwaliteitsbewustzijn en het ontstaan van een kwaliteitscultuur die ook bij accreditatie van groot belang blijkt. Met de kennis en ervaring van deze 10 jaar richten we de blik op de toekomst. 12 oktober 2006 Toegang vrij uur Zaal De Appel, Hanzehogeschool Groningen, Zernikeplein 7 (SVP wel voor 2 oktober aanmelden in verband met catering bij m.i.medina.ramirez@pl.hanze.nl) *EFQM staat voor European Foundation of Quality Management 3 de 2e jaargang 5 oktober 2006 redactioneel onafhankelijke krant van de Ha De Hanze is de tweewekelijkse onafhankelijke krant van de Hanzehogeschool. Kabinet trekt extra geld uit voor hbo In de onderwijsbegroting voor 2007 krijgt het hoger beroepsonderwijs 37,3 miljoen euro extra om de stijgende studentenaantallen op te vangen. Dat bedrag loopt op tot 117 miljoen in Bovendien wordt uit de aardgasbaten 20 miljoen euro uitgetrokken voor oprichting van centres of entrepreneurship bij universiteiten en hogescholen om het vrije ondernemerschap te stimuleren. H kabinet wil daarnaast 3 miljoen topstudenten voor universiteiten en hogescholen: 8,1 miljoen euro. In totaal voorziet de miljoenennota, die op de derde dinsdag van september werd gepresenteerd, in een half miljard extra voor onderwijs. Dat bedrag wordt uitgesmeerd over een aantal jaren. Vijf miljard euro extra denkt de onderwijssector nodig te hebben om het onderwijs op peil te houden. Met dat geld moeten de salarissen van docenten omhoog en extra personeel worden aangenomen. Ook moeten leraren betere mogelijkheden aangeboden krijgen om zich te blijven ontwikkelen en moet er meer geïnvesteerd worden in lerarenopleidingen. Dit schrijft het Sectorbestuur Onderwijsarbeidsmarktbeleid (SBO) in haar manifest De lat ligt hoog. Volgens het International page 15 na 2 mmen met Karl Noten. It s raining sweat, halleluja, it s raining sweat organized a small par y manager was fine with it. Pagina 4 Doe met Stem of Sterf. De Hanze zoekt stemmende studenten. Pagina 5 Een ruim aanbod aan ongezonde producten in de HGkantines. Pagina 6 Vrouwen vatbaarder voor verslaving. Op high schools zie je nu dat meiden meer coke en speed gebruiken dan jongens. De redactieraad van de Hanze is op zoek naar studentleden. De redactieraad van de Hanze volgt kritisch de journalistieke koers van de Hanze en geeft adviezen aan de redactie. De raad bestaat uit twee externe deskundigen, twee personeelsleden en vier studenten van de HG. De redactieraad vergadert vijf keer per jaar, er staat een vergoeding tegenover. Onderwijs vraagt om extra impuls van 5 miljard d n van hen. Om daar mee om te kunnen gaan, moet de lat binnen het onderwijs omhoog. Niet alleen moeten docenten beter beloond worden, ook moet de aantrekkelijkheid van het vak verhoogd worden door te zorgen voor betere carrièrekansen binnen het onderwijs. De 27 miljard die het Ministerie van Onderwijs volgend jaar wil uitgeven aan onderwijs en wetenschap is daarvoor niet genoeg volgens het SBO. Pagina 10 GRATIS: het dubbelalbum va Marco V, Combi:NationsII: Een mix van strakke techno tech-trance Pagina 13 Peter Stut neemt afscheid naar 34 jaar Minerva. Gez fanatisme is belangrijk. Weg met die onterecht bescheidenheid. Pagina 16 Leeuw geniet van bier e Dan hoort ze een stem: kijk wat een toeval dat heeft dezelfde jurk aan Ben je geïnteresseerd, neem dan contact op met de redactie (Chris Wind of Loes Vader) telefoon of mail naar de.hanze@org.hanze.nl. In the future, everyone will be famous for 15 minutes - Andy Warhol Spam de Hanze! Iets vreemds gezien op de campus? Een leuk meisje ontmoet, maar haar nummer niet gevraagd? Een verhaal te vertellen? Iets heel speciaals van plan de komende week? Je studentenclub of sportvereniging krijgt te weinig aandacht? Nieuws? Tips? Een mening? Wat te klagen? Of gewoon iets leuks te melden? Val ons lastig en stuur een mail naar: DITMOETINDEKRANT@GMAIL.COM en maak jezelf wereldberoemd (op Zernike)! STUNT AANBIEDING NU 999,- 30 RIJLESSEN INCL. EXAMEN EN HEREXAMEN NU 139,- 10-DAAGSE SPOEDCURSUS 1349,- INCL. EXAMEN EN BIJ ONS 1 GRATIS HEREXAMEN IN DE STAD GEHAALD EN GEBRACHT TIJDELIJK GRATIS PROEFLES J O S L S M I T MELD JE NU AAN!!! EN BEL KIJK OOK OP ONZE WEBSITE: ASHTANGA YOGA Athletic Powerful Balancing Studio Hofstraat Class schedule: Mondays 20:15 to 21:45 Thursdays 20:15 to 21:45 Sundays 18:00 to 19:30 ashtanga_groningen@hotmail.com

13 achtergrond/actueel 5 oktober 2006/3 13 Afscheid na 34 jaar Minerva Geen stille trom voor Peter Stut. De docent Interieurarchitectuur nam na 35 jaar afscheid met een grootse expositie. Gezond fanatisme is belangrijk. Weg met die onterechte Ik ben een wijsneus. Foto: loexproduxies bescheidenheid. De klaroenstoot van Peter Stut Met zijn heldere pretogen en zijn vrijwel rimpelloze hoofd, oogt Peter Stut niet bepaald als een pensionado. Dit kon wel eens de laatste keer zijn dat ik hier op Minerva ben, zegt de afgezwaaide docent Interieurarchitectuur. De in januari 65 geworden Stut wacht op de vrachtwagen die de 220 pallets komt halen die een grote kubus vormden en tegelijkertijd tekeningen, foto s, verhalen én een feestkroeg herbergden. Het was goed zo. Toen ik bij Philips wegging, voelde ik me net zo. Geen melancholie. Ik ging weer nieuwe dingen doen. Zo voel ik me nu ook. Bij Philips was Stut negen jaar hoofd van de ontwerpgroep bij kleine huishoudelijke apparaten. Ik heb de eerste kunststof stofzuiger ontworpen, waar later in Hoogeveen een fabriek voor is gebouwd. Ik gun iedere industrieel ontwerper een korte Philipsperiode. Een perfecte manier om de technische vaardigheden onder de knie te krijgen en de samenhang tussen alle aspecten te zien. Het onderwijs op Minerva was voor Stut de tegenhanger van Philips. Vrijheid zonder allerlei beperkingen zoals kostprijs, regelgeving en tijd. Dat heeft altijd voordelen voor mezelf gehad. De grenzen van het ontwerpgebied opzoeken. Ik heb altijd graag met studenten gewerkt. Voor de tentoonstelling putte Stut uit de veertig schetsboekjes die hij in de loop der jaren vulde met ideeën en ontwerpen. Hij laat gedetailleerde schetsjes met maatvoeringen zien van uiteenlopende voorwerpen, van postkarretjes tot sculpturen. Studenten selecteerden de werken voor Stuts afscheidstentoonstelling. Centraal staan de jaren tussen 1990 tot Dat waren de jaren met collega Grazyna Mielech, die nu teamleider Twee- en Driedimensionaal Ontwerpen is op de Academie Sint Joost. In die tijd hebben we grootschalige architectuurprojecten uitgevoerd. Het stimuleringsfonds architectuur ondersteunde de uitgave van een prachtig boek hierover met honderdduizend gulden. Dat geeft een beeld van het ambitieniveau: gezond fanatisme. In het verleden heeft dat projecten opgeleverd waarbij overlappingen ontstonden tussen verschillende disciplines. Stut laat illustraties uit het boek zien. Hij wijst op een sprinkhaanachtige sculptuur met voelsprieten in de lucht. In het binnenste bevindt zich een rupsvormige zak in een stalen frame. Daar kon je echt inkruipen. Dan hoorde je alleen nog het geluid van de vogels boven de stad. Dit stond in 1993 op het plein voor Minerva. Heel wat anders dan die drie vlaggetjes die er nú wapperen. Dat plein moet dynamiek hebben, er moet altijd iets aan de hand zijn. We zijn hier vaak onterecht bescheiden. Natuurlijk moeten er ook subtiele intieme tentoonstellingen zijn, maar die zijn voor de buitenwereld minder zichtbaar. Daarom is dat extraverte ook nodig. Op Minerva ontbreekt momenteel bevlogenheid, fanatisme, trots en misschien ook wel wat vakmanschap. Hij voegt er vergoelijkend aan toe: De aanstellingen zijn tegenwoordig ook zo klein. Vier uur per week. En dan moet je ook nog vergaderen. Wat voor initiatieven kun je van zulke mensen verwachten? En ach, ik ben ook wel een wijsneus. Stut gaat niet achter de geraniums zitten. Ik blijf doorgaan met mijn ontwerpbureau. Daarnaast maak ik beeldessays waarin ik oude ideeën koppel aan de actualiteit. Persoonlijke gedachten na jarenlang omgang met allerlei materiaal. Hij laat er een zien. Deze gaat over de fascinatie van kunstenaars en ontwerpers voor rotsen en stenen. Hij pakt een schets van een theaterzaal in Porto die van binnen een conventionele maatvoering heeft, maar van buiten een kristallijnen rotsvorm heeft, een ontwerp van architect Rem Koolhaas. Daar ga ik volgende week met de hele familie heen, glundert Stut. Ja, ik ben fanatiek, maar ik maak er graag ook een feestje van. Stut leidt ook nog een onderwijsinstituut voor beeldend kunstenaars en ontwerpers, Vforum. Die hebben nogal eens een sparring partner nodig. Mensen uit verschillende disciplines met een eigen beroepspraktijk komen daar op af, architecten, industrieel-ontwerpers, 3D-vormgevers en beeldende kunstenaars. Ze werken niet op een eiland. Het zijn mensen met een zekere ervaring. Gevulde hoofden. Hij lacht. Waarmee ik niet wil zeggen dat gewone studenten leeghoofden zijn. Het zijn lege hoofden. De kracht van het jong zijn, dat alles nog mogelijk is, dat zal ik wel missen. Hij wijst naar de klaarstaande pallets. Ik wilde niet met stille trom vertrekken. Ik ga met een klaroenstoot. Nu verdwijn ik het bos in. Zie ook Luuk Steemers Windesheim volgens studenten beste grote hogeschool HG krijgt een zeven-min Studenten geven de Hanzehogeschool een 6,71. Dat staat in de Keuzegids Hoger Onderwijs die op 6 oktober van de persen rolt. In de ranglijst van grote hogescholen prijkt de Christelijke Hogeschool Windesheim op de eerste plaats. Achttiende! Dat is de plaats die de Hanzehogeschool inneemt op de ranglijst van 24 grote hogescholen die is opgenomen in de Keuzegids Hoger Onderwijs. De gids is bestemd voor middelbare scholieren die dubben over een opleiding in het hoger onderwijs. Eén van de pijlers van de Keuzegids is de zogeheten Nationale Studentenenquête, een verzameling van meningen van huidige studenten over het onderwijs dat hun instelling biedt. Om die in een cijfer uit te drukken enquêteerde het Centrum Hoger Onderwijs Informatie Choice in de afgelopen twee jaar 45 duizend Nederlandse studenten. Op de Hanzehogeschool belden de enquêteurs met studenten van maar liefst 45 opleidingen. Het gemiddelde cijfer dat die studenten aan hun opleiding gaven is een 6,71. Dat is twee tiende minder dan het cijfer waarmee de Christelijke Hogeschool Windesheim de eerste plaats in de wacht sleept op de ranglijst van grote hogescholen. De sores waarmee Hogeschool Inholland de laatste jaren kampt, worden weerspiegeld in de plaats die de vestigingen van deze fusiehogeschool in de grote-hogescholenranglijst innemen. Diemen, Rotterdam, Alkmaar en Haarlem bezetten de laatste vier plaatsen. Ook bij de middelgrote hogescholen bungelen de Inholland-vestigingen (Delft en Den Haag) onderaan. Studenten van universiteiten zijn over het algemeen beter te spreken over hun studie dan hbo-studenten. Zo belonen studenten van de Rijksuniversiteit Groningen hun studie met een 6,89. Hoger dan het HG-cijfer, maar toch staat de RUG laatste in de ranglijst van de zes Brede Klassieke Universiteiten. Cijfermatig is dat op geringe afstand van Leiden, met een 6,98 de betwiste nummer één. De onderzoekers concluderen dan ook dat de kwaliteitsverschillen tussen hbo-instellingen groter zijn dan die op de universiteiten. Op vier aspecten scoort de gemiddelde universiteit een half punt hoger dan de gemiddelde hogeschool: de faciliteiten, de docenten, de inhoud van het onderwijs en de communicatie met de student. Relatief gunstig is het cijfer dat hbo ers uitdelen voor studeerbaarheid (een 7,1) en loopbaanvoorbereiding (een 6,8). De nieuwkomer in het hoger onderwijs, de commerciële hbo-instelling HBO- Nederland, kan niet bogen op een al te gunstige beoordeling. De 6,3 levert HBO-Nederland een laatste plaats op in de ranglijst van kleine hbo-vestigingen. Bijna een vol punt minder dan de Christelijke Hogeschool in Ede, met een 7,24 koploper in de ranglijst van middelgrote hogescholen. Ede prolongeert daarmee de titel van hogeschool met de meest tevreden studenten. Boudewijn Otten

14 14 advertentie 5 oktober 2006/3 STEEDS TE MOE OM TE STUDEREN? En dan bedoelen we niet omdat je te vaak naar feestjes gaat. Maar omdat je niet lekker in je vel zit, lichamelijk of psychisch. Kamp je bijvoorbeeld met gebrek aan energie, concentratieproblemen, dyslexie of RSI? Dan heb je mogelijk recht op extra studietijd. Of andere regelingen om je studievertraging op te vangen, zoals extra tentamentijd of een flinke financiële vergoeding. Je decaan of studieadviseur kan je hier alles over vertellen. KIJK VOOR EXTRA STUDIETIJD SNEL OP H+S 257x358 Hanze.indd :36:36

15 international 5 oktober 2006/3 15 Legal alien islands with beautiful old Portuguese fortresses and magnificent beaches. Did you notice any typically Dutch habits? A typically Dutch habit that I actually have experienced is that you have to make appointments for everything. Either with institutions or privately. They are very busy or they are just very well organized. Anyway, the Dutch are very nice. Could you live here for ever? Yes, I think so. The city of Groningen is incredible. It is so easy to interact with people. Only the weather is so changeable. And I don t know if I like the Dutch way of living. In Africa people always make time for friends and relatives. So, in the end, I guess I will go back to Mozambique. Foto: loexproduxies What s your motto in life? I want to see and experience as much as possible. The good things, of course. Not the bad. Edson Correia (26) Studies : International Business & Management Native country : Mozambique, 19.7 million people Loves : detective novels, basketball, rock and pop music Hates : hypocrisy Hero : Eduardo Mondlane, the father of Mozambican independence Last time you were in Mozambique? That was 31 August. Only three weeks ago. This is actually the very first time I left Mozambique. Obviously, I miss my parents, my three brothers and four sisters and my friends. It s like having to start from square one socially. But I get along real fine, the people are easygoing and communicative. The language is no problem. I mainly got my American accent by singing pop songs. That s a great way of learning a language. What did you expect when you came here? I live in Beira in the central part of Mozambique where I studied economics and management at the Catholic University of Mozambique. After my studies I worked for Elea Moçambique, a consultancy agency. I was responsible for the administrative department of one of the company s projects and then as a manager of the company. If I go back to Mozambique I plan to rejoin the company and further my career there. I would like to help people who want to start a business with developing ideas. I think I can learn a lot during my stay here. I have a scholarship for fourteen months. So far I am not disappointed, the facilities are amazing, the teachers great, and the subjects are interesting. International Research Methods for Managers is one of my favourite subjects. Biggest mistake for us to make in Mozambique? Not showing respect to older people. If you go to small villages you have to show respect to the chiefs of the tribes. They are responsible and have to know everything that happens in the village. But apart from that, Mozambicans are very easy-going, relaxed and friendly. We like to talk to strangers. If you get the chance to go to Mozambique, grab it. After the civil war, which ended in 1992, the country is developing fast. It s amazing how fast things are progressing. Exports are on the increase and foreign debts have been reduced. It s a great country with fantastic nature reserves like the Gorongosa Park and the Mozambique Give us a characteristic Mozambican proverb. Africans are very fond of sayings and proverbs. I like this one in Portuguese: A cabeça não se faz so para usar chapéus, you don t only have a head to wear a hat on. And this is another of my favourites. It s in the local language Chisena, a Bantu language: chimimba chabodzi. Everything that comes out of the belly is the same, meaning that people are all equal. What do you want to do after you finish your studies? I wish to do something meaningful for my country. I want to be part of something important. Luuk Steemers The Germans are coming University of Alaska offers angling minor Dish The number of German students studying in the Netherlands has been increasing steeply over the past two years. This is one of the conclusions of the Monitor International Mobility in Dutch Education. To date over 12,000 German students are enrolled in study programmes on Dutch research universities and universities of applied sciences. This is twice as many as three years ago. There is also an increase in the number of students from non- European countries as Pakistan, Nepal and Turkey. The number of Chinese and Vietnamese students is falling. Join Business Plus in Emden On 31 October and 1 November a business fair will be held in Emden which will be attended by more than 1340 companies from all over Germany. A team will be present to promote the International Business School and Hanze University and to establish contacts with the participating companies, for instance for placements and final projects. Staff interested in attending the fair are welcome to join. Free tickets need to be booked in advance, so please contact IBS consultant Henriëtte den Ouden if you wish to come. More info on www. nordwestmesse.de. Students of the University of Alaska have the opportunity to take a minor in angling. For 1500 dollar they can spend a week on the banks of the river Kenai, south of the Alaskan capital Anchorage. The students have to follow twenty hours of theory. The rest of the time is practical hours, in which the students not only learn about the actual fishing, but also about subtleties like smoking and filleting. Going out Trip to Amsterdam ISA organises a trip to Amsterdam on 7 October. The trip costs 22 for ISA members and 27 euro for non members. Price includes transportation, a boat tour in Amsterdam and a visit to a typically Dutch town. There will also be the time to explore Amsterdam. Sign up at: travelteam.isa@gmail.com. Book early, as seats are limited. International Games On 12 October ISA, ACLO and Wings present the international sport tournament of the year! Sports include: competitions in football, frisbee, volleyball, tug of war and an obstacle race. Admission: 5 euro, including dinner and a free drink! Sign up quickly, as spots are limited! PRE-Halloween Party Pre-Halloween party in Rumba. DJ s D1 and Sky will turn Rumba upside down on 17 October as we party towards Halloween and the Fall break! Stoyan s Bulgarian Cavarmá IBS-student Stoyan Nedin never cooked anything in his life. His biggest accomplishment in the kitchen so far is a tuna salad, he admits. A scary idea, and it gets even worse when one of his friends says that Stoyan s idea of making food usually means grabbing a big piece of cheese, cut it into big pieces and serve it as dinner. The dinner he makes today is a little more complicated. It s called Cavarmá, Stoyan explains, it s a famous Bulgarian dish with a lot of meat. Bulgarians eat meat. We prefer to make it with cat or dogmeat, but today I will use beef and chicken. Yes, Stoyan turns out to be a better comedian than a cook. His Borat impressions are more impressive than his cooking skills, but what he eventually puts on the table is very nice. It s basically a stew, so not too hard to make. The meat needs to be cut into pieces and fried in a little bit of oil. Then all the other ingredients are added. Cook the stew for another 30 minutes and the Cavarmá is done. This is perfect food for students. You only need one pan and if Stoyan can make it, anyone can. Dobur Apetit! Ingredients (for 4 people): 1 kg of meat (preferably pork and liver, but most meat will do) 2 paprikas 1 hot red pepper 2 onions 1 pack of peeled tomatoes 1 glass of white wine 1 tablespoon of sugar 250 grams of mushrooms salt and pepper Foto: loexproduxies

16 16 achterklap de HANZE 5 oktober 2006/3 Astromaniac De enige ware studentenhoroscoop 5 oktober - 19 oktober Leeuw Maagd 23 augustus 22 september Wolkbreuken, botbreuken, relatiebreuken Maagden gaan deze periode iets breken. Je breekt een record, dat antieke kopje van je oma, of er dreigt een breuk met je projectgroep. Wat het ook is, er gaat iets flink aan diggelen. Trek het je niet aan, lieve Maagd, want achter die wolkbreuk schijnt de zon en scherven brengen geluk. Al met al geen slechte periode te breken met die ene vriend(in) die een slechte invloed op je heeft. Weegschaal 23 september 22 oktober Treur niet, lieve Weegschaal als je voor dat tentamen zakt. Neem voldoende rust en plan direct de herkansing. Zweet alle gif er eens goed uit in de sauna en ga op tijd naar bed. Calcutta en New Dehli zijn niet op één dag gebouwd. Laat de koffie staan en zorg voor een apk tje of een grote beurt. Detoxen is het sleutelwoord. Als je nu aan je innerlijke zelf gaat denken, pluk je daar eerder de vruchten van dan je voor mogelijk had gehouden. Schorpioen 23 oktober 22 november Schorpioenen zitten in de lift en lekker in hun vel. Op je werk ligt een kleine promotie op de loer, maar ook een jaloerse collega. Laat je niet van de wijs brengen door te denken dat anderen iets van je denken. Schorpioenen zijn soms een tikje paranoïde. Houd je gezondheid in de gaten, Scorpio. Je bent nog steeds vatbaar voor een vette puist, een koortslip of een ander ontsierend kwaaltje. Boogschutter 23 november 22 december Leve de vrijheid is het motto van alle Schutters die net op kamers wonen. Maar vrijheid bestaat niet zonder ook je verantwoordelijkheden te nemen. Je kunt niet rondjes blijven geven in de kroeg. Je bankrekening is gekelderd naar een historisch dieptepunt. Als je nu niet ingrijpt, moet je morgen lenen. Of anders terug naar mams. Thuiswonende Boogschutters moeten uitkijken voor een stuk zeep in bad. Daar kun je lelijk over kunt uitglijden. Steenbok 23 december 22 januari Je kunt jezelf een pechvogel blijven vinden en bij de pakken neer gaan zitten, maar je kunt ook denken: ik heb alles in me om het beste te krijgen. Als je voor het laatste kiest, gaat voor jou een wereld open. Lach jij het geluk toe en lacht het geluk jou toe. Met een hele grote dikke smile. Het enige dat je hoeft te doen, is het te geloven. Kies je voor het pechvogelscenario, reken dan op een paar zware weken. Waterman 23 januari 22 februari Ze zouden er een tv-serie van moeten maken: Waterman zoekt Zeemeermin! Watermannen worden deze weken als een magneet aangetrokken door watertekens. Onweerstaanbaar zoals die vissen door de golven glijden. Verrukkelijk zoals die garnaal glanst in de whiskysaus en die haring schittert tussen de uitjes. Maar pas op, tussen de guppen en de lekkerbekjes kan ineens een pijlstaartrog te voorschijn schieten die je recht in je hart treft. Voor je het weet zit je als gevangen in zijn of haar netten. Vissen 23 februari 22 maart Vissen zijn wat twijfelachtig in oktober. Zal ik links of zal ik rechts, zal ik Bos of zal ik Balkenende, pizza of boerenkool, Boer zoekt Vrouw of Big Brother, golven of surfen? Maak je er vooral niet druk om, beste Vis. Go with de flow en alles komt goed. Van een beetje draaikonten is nog nooit een Vis verzopen. Blijf bij jezelf! Ga lekker zwemmen of wandel door de regen en je zult je fantastisch voelen. Ram 23 maart 22 april Als de bladeren van de bomen vallen, duiken Rammen met hun neus in de boeken. Blad voor blad vreet je de letters. Alles wat jij nodigt hebt, is een dikke deken en een kop warme chocomel. Je voelt de onweerstaanbare neiging om weer eens old school schoolziek te zijn en je door je moeder te laten verwennen met kopjes thee en biscuitjes. Mag best hoor, lieve Ram. Zie het als een dagje bijtanken voor de herfst genadeloos toeslaat. Stier 23 april 22 mei Er hangt een voordeeltje in de lucht, Stier! Houd je ogen wijd open en volg je intuïtie. Als je de afgelopen weken op een plan hebt zitten broeden, is het nu tijd het kuiken te verwelkomen, want misschien zit jij wel op de kip met het gouden ei. In oktober barst je van de energie en alleen jij weet hoe je die kunt vasthouden. Les je dorst aan de juiste bron en Jupiter zal je belonen. Tweeling 23 mei 22 juni Maak het beste van deze gekke tijd, lieve Tweeling. Je baantje lijkt misschien wel erg saai, maar jij bent er gelukkig zelf bij om de lol ervan in te zien. Maak de boel een beetje gezellig op dat saaie kantoor. Een kleurige doek doet wonderen aan die witte muur en met een pak speculaasjes ontdooi jij zelfs die ouwe zeur. Favoriete kledingsstuk: je oude warme pantoffels. Neem ze rustig mee naar school of naar je werk. Kreeft 23 juni 22 juli Kreeft, zet jij je schaar eens in je haar of in dat van een vriend(in). Knip van die leuke lap stof eens een kek shirtje, knip de buxus van de buuf of de poedel van je tante. Kortom, zet jij je tandjes eens in een vette kluif. Het lijkt wel of alles wat je aanpakt begint te stralen. Maak daar flink gebruik van. Maar pas op! Op of rond vrijdag de dertiende kun je je lelijk in je vingers knippen. Leeuw 23 juli 22 augustus Lieve Leeuw, het enige dat jij deze maand nodig hebt om jezelf populair te maken bij de meisjes of de jongens, bij je docenten en je collega s, is een kilo of wat Sneker Zoethoudertjes. Pepernoten doen het ook, maar kijk uit voor gevulde speculaas. Daar word je dik van. Geniet van dit honingzoete suikerfeest, maar realiseer je dat je na die koolhydraten flink zult moeten vasten. Kijk uit voor light producten! Door een overdosis sorbitol raakt je stoelgang van slag. Jurkje De hoek van de Vismarkt is die vrijdagmiddag gevuld met snelle pianoklanken. Net als ik de Folkingestraat in wil fietsen, voel ik mijn ongelezen krant pijnlijk in mijn tas branden. Mijn fiets vermindert vaart, en ik weet dat ik geen andere keuze heb dan te gehoorzamen. Ik bestel mijn eerste bier van de dag, en geniet van no-claim en Bach. Even sluit ik mijn ogen en bekijk de binnenkant van mijn oogleden. Dan ontwarren twee stemmen zich uit de pratende stroom. Hé, kijk wat een toeval, dat meisje heeft dezelfde jurk aan als jij!, zegt een vrouw met Disneytrui. Je had die jurk toch in Milaan bij zo n beroemde modeontwerper gekocht? Als ik naast me kijk, ontdek ik inderdaad dezelfde witte stippen, op dezelfde rode jurk. De stof valt minder flatteus, waardoor de vrouw op een pratende paddestoel lijkt, maar toch is het zonder twijfel de jurk die ik eens bij de H&M kocht. De ogen van de paddestoel scannen mijn jurk af, en dwalen dan langzaam naar boven. Een wantrouwende blik kijkt me even aan, dan keert ze zich weer naar de Disneytrui. Nee, die pasvorm is totaal anders uitgesneden, duidelijk een goedkope namaak, zegt ze ferm. Even kijk ik naar beneden of ik misschien iets gemist heb. Maar mijn strakke lichaam zit nog altijd sexy in mijn fladderige jurkje. Wel een erg goede namaak dan, merkt de Katrientrui op. De rest van het terras is inmiddels publiek geworden, terwijl de piano onrustige Vivaldi-klanken uitstoot. Ik neem snel een paar slokken bier, en richt mijn aandacht zogenaamd op het imago van de ChristenUnie. Ach, gelukkig weet ik dat jij totaal geen oog hebt voor mode. Er klinkt spot door in de woorden van de paddestoel, en de Disneytrui begint de tegenaanval. Zolang ik echt en nep niet van elkaar kan onderscheiden, betaal ik toch liever honderd euro minder, zegt ze beslist. Maak daar maar tweehonderd van, lacht de paddestoel, alsof daarmee de strijd gewonnen is. Mijn ogen vallen opnieuw dicht bij een langzaam stuk van Vivaldi, en ik probeer diepte te ontdekken in de lichte vlekken op mijn oogleden. Ik hoor de Disneytrui haar koffie met luid gerinkel op tafel zetten. Laten we gaan, ik moet de kinderen nog uit school halen. Uit het publiek klinkt een zacht boegeroep, en de piano speelt een teleurgestelde toon, maar ik voel een lichte opluchting. Goed plan, zegt de paddestoel. Kan ik nog even langs Hans Diderich, de nieuwe herfstcollectie is net uit. Als ik mijn ogen opendoe zie ik de paddestoel wegwiebelen. Boven de kraag van haar jurk steekt nog net het H&M label uit. Leonie Veraar