Boekverslag Nederlands Lucifer door Joost van den Vondel

Transcriptie

1 Boekverslag Nederlands Lucifer door Joost van den Vondel Boekverslag door een scholier 2167 woorden 15 jaar geleden 2,2 12 keer beoordeeld Auteur Genre Joost van den Vondel Toneelstuk, Klassieke tragedie Eerste uitgave 1654 Vak Nederlands elke argumenten gebruiken de verschillende opstandelingen? Geef de verschillen. umenten van Lucifer: wij geesten zijn nauwer verwant aan God dan de mensen, de zon hoeft maar niet op te komen en de werelds vreugd verdwijnt al wij doen dit voor Gods eere, om God zijn recht te geven ben ik ongehoorzaam. doordat de mens zo hoog verheven wordt, wordt de orde verstoord. umenten van Apollion: de mens in het paradijs geniet eeuwig en onsterfelijk. Als niemand ingrijpt zal de mens de engelen overtreffen. Gods wil is veranderd, eerst stonden de engelen onder hem, nu de mensen, zo wordt de rangorde verstoord. Argumenten van Belial: de mens van de duisternis tast God in zijn eer aan, nu gaat de nacht het van de dag winnen. Argument van de Luciferisten: de engelen zijn meer dan de mensen, waarom zouden de engelen de mensen dan dienen? Hoe kan de engel zich vernederen voor de mens? Ze komen op voor zichzelf, maar zeggen dat ze voor God opkomen en dat God zich vergist heeft. elke argumenten gebruiken de verschillende Godgetrouwe engelen? Geef de verschillen. Gabriël zegt dat de engelen niet alles mogen weten, omdat veel weten volgens hem niet altijd voordelig kan zijn en soms zelfs kan schaden. Hij vindt dat de engelen af moeten wachten, zodat de tijd hen zal leren wat God met zijn besluit duidelijk wilde maken. Verder zegt hij dat de engelen hun aanzien te danken Pagina 1 van 6

2 hebben aan Gods vermogen. De rei van engelen zegt vervolgens dat Gods kroon gekwetst wordt door hun onwil om Gods besluit te aanvaarden. De Luciferisten moeten volgens de rei niet in opstand willen komen, want als ze willen regeren, moeten ze God dienen, want dat is volgens de engelen echt regeren. De rei van engelen is het dus eens met Gabriël. Rafaël geeft een heel ander argument. Hij zegt namelijk dat het slecht is om boven God te willen staan, omdat er altijd een hogere macht boven de engelen zelf zou moeten zijn, die ervoor zorgt dat hun bestaan goed kan verlopen. Waaruit kun je opmaken dat beide partijen slecht naar elkaar luisteren? Hoe komt dit, denk je? Dat beide partijen niet naar elkaar luisteren, kun je opmaken uit het feit dat ze steeds hetzelfde herhalen. Ze komen steeds met nieuwe argumenten die uiteindelijk allemaal op hetzelfde neerkomen. Dit komt denk ik doordat ze helemaal niet geïnteresseerd zijn in wat de ander te zeggen heeft; ze hebben zich toch allang een mening gevormd en ze zijn niet van plan deze te veranderen. 4 Is de Opstand van Lucifer rechtvaardig of niet? Aangezien de meeste mensen in de zeventiende eeuw Katholiek waren en dus in God geloofden, zullen zij de opstand van Lucifer tegen God afgekeurd hebben. God was almachtig en zijn wil was wet, je kwam dus niet tegen hem in opstand. Persoonlijk vind ik Lucifers opstand rechtvaardig. Ook als hoogste dienaar van God heeft hij bepaalde rechten, zo heeft hij bijvoorbeeld het recht om te weten waarom hij plotseling ondergeschikt wordt aan de mens. Ik vind het heel redelijk dat hij opkomt voor zijn eigen rechten. Opdrachten les 2 1 Geef de drie leiders van de verschillende opstanden en vermeld tegen wie zij in opstand komen. Opstand in Lucifer: De leider is Lucifer en hij komt in opstand tegen God en zijn onderdanen (de engelen die niet deelnamen aan de opstand en God steunden) Opstand tegen Spanje: De leider is Willem van Oranje en hij komt in opstand tegen Alva en tegen Spanje Scholierenopstand: De leiders zijn de leden van het stakingscomité en zij komen in opstand tegen de regering. 2 Wat zijn de verschillen/overeenkomsten tussen de handelswijze van Willem van Oranje en die van Lucifer? Zowel Willem van Oranje als Lucifer kwamen in opstand tegen een hogere macht. Bij Lucifer ging het om God, terwijl Willem van Oranje in opstand kwam tegen Alva. Nederland werd in die tijd onderdrukt door Alva en dat is het verschil met het probleem waar Lucifer mee zat. Hij werd namelijk niet onderdrukt, maar was het niet eens met het besluit van God om de mensen belangrijker te maken dan de engelen. Pagina 2 van 6

3 3 Wat zijn de verschillen/overeenkomsten tussen de handelswijze van het stakingscomité van scholieren en die van Lucifer? De overeenkomst tussen de handelswijze van het stakingscomité en die van Lucifer is dat beide hun best doen om een menigte achter zich te krijgen die hun mening steunt. Het stakingscomité probeert leerlingen te vinden die samen met hen voor een lichtere Tweede Fase willen staken en Lucifer doet zijn best om engelen te vinden die samen met hem willen vechten tegen het besluit van God. Een verschil is dat het stakingscomité zelf de leiding in de staking heeft genomen en dat Lucifer tot leider van de opstandelingen wordt gekozen. 4 Vergelijk de plaats in de hiërarchie die Willem van Oranje inneemt met die van Lucifer. Is Lucifer op basis van zijn kwaliteiten uitgeroepen tot leider of vanwege de plaats die hij inneemt in de hiërarchie? Willem van Oranje staat evenals Lucifer in de hiërarchie boven vele anderen en ver boven het gewone volk, maar ook onder een hogere macht. Bij Willem van Oranje is dat de Spaanse koning en bij Lucifer is dat God. Beiden komen zij in opstand tegen die hogere macht. Lucifer is vooral op basis van zijn plaats in de hiërarchie uitgeroepen als leider. Hij was na God de hoogste in rang en was bovendien Stedehouder. Maar omdat hij zo hoog staat in de hiërarchie zal hij ook goed leiding kunnen geven omdat hij zoveel engelen onder zich heeft. Zo is het wel een combinatie van kwaliteiten als leider en plaats in de hiërarchie. 5 Beschikt Lucifer over de karaktereigenschappen (denk aan zelfverzekerdheid en daadkracht) die een goed leider hoort te bezitten? Wanneer Lucifer voor het eerst hoort van Gods besluit, vindt hij dat de engelen Gods besluit moeten accepteren; ze moeten plaats maken voor het menselijk ras. Pas wanneer hij ontdekt dat ook hij ondergeschikt zal zijn aan de mensen, besluit hij om tegen dit besluit in opstand te komen. Hij voegt dan ook daad bij woord en begint onmiddellijk met het maken van een plan, in deze zin is hij dus daadkrachtig. In de loop van het stuk komt Lucifer wel tot inzicht dat deze strijd eigenlijk niet te winnen is en dat de kans op een nederlaag en eeuwige verdoemenis groot is. De druk van de Luciferisten is echter zo groot, dat Lucifer hen niet meer tot inkeer kan (of durft) te brengen. In dit opzicht is hij dus een zwakke leider. 6 Bedenk zelf nog twee andere karaktereigenschappen die een goede leider moet hebben en ga na of Lucifer die heeft. Ik vind dat een goede leider autoriteit moet hebben en dat hij goed duidelijk moet kunnen maken waar hij voor staat en waarom. Autoriteit heeft Lucifer wel, zijn volgelingen doen precies wat hij hen opdraagt. Het is echter niet duidelijk of dat deze gehoorzaamheid veroorzaakt wordt door zijn kwaliteiten als leider, of dat hij deze te danken heeft aan de plaats die hij inneemt in de hiërarchie. Ook de andere karaktereigenschap bezit Lucifer naar mijns inziens niet echt. Hij maakt wel goed duidelijk Pagina 3 van 6

4 waar hij voor staat, maar wanneer hij zijn mening met argumenten moet gaan onderbouwen, komt hij niet ver. Alles wat hij zegt komt uiteindelijk op hetzelfde neer. 7 Is Lucifer een goede of slechte leider? Ik vind Lucifer geen goede leider. Ik denk dat hij eerder tot leider is gekozen op basis van zijn plaats in de hiërarchie dan op basis van zijn kwaliteiten. Het ontbreekt hem namelijk nogal aan deze kwaliteiten. Zo heeft hij bijvoorbeeld niet de kracht en het lef om, wanneer hij eindelijk tot dit inzicht komt, zijn volgelingen te vertellen dat de strijd die ze voeren eigenlijk zinloos is. Verder slaagt hij er niet echt in om goede argumenten voor zijn standpunt aan te voeren. Opdrachten les 3 1 Welke associaties roept deze afbeelding van Lucifer bij jou op? Deze afbeelding van Lucifer doet mij denken aan de duivel, de hel en kwaad. Deze associaties komen niet overeen met de associaties die ik had voordat ik met dit lespakket begon. Ik wist namelijk al dat Lucifer een engel was en bij engelen denk ik eerder aan God, de hemel en goed. 2 Wilde Vondel met zijn toneelstuk een boodschap uitdragen en zo ja, is die boodschap bijbels te noemen of? Ik denk dat Vondel wel een bepaalde boodschap uit wilde dragen. Natuurlijk is het toneelstuk op zich een bijbels verhaal, maar de boodschap is niet alleen maar bijbels. Hij zegt natuurlijk dat God het hoogste is in de rangorde en dat de engelen zijn wetten moeten respecteren, maar hij maak volgens mij vooral een verschil tussen goed en kwaad en dat is niet alleen bijbels, want ook in onze moderne samenleving is daar een verschil tussen. Voor een deel is zijn boodschap dus op de bijbel gericht, maar de achterliggende gedachte is eigenlijk niet eens echt bijbels. 3 Welke bijbedoelingen heeft Vondel met de manier van opstellen van de twee engelenlegers? In de zeventiende eeuw was het overgrote deel van de Europese bevolking Katholiek. De Katholieken achtten het Katholicisme dan ook het enige juiste geloof en de Katholieke god de enige ware god. Iedereen die niet in deze god geloofde, was verdorven en kwaadaardig. Dit gold dus voor de Moslims, zij hadden het verkeerde geloof en aanbaden de verkeerde god. Daarom worden zij hier gebruikt als symbool voor het kwade, het verdorvene. Natuurlijk ben ik het hier, als eenentwintigste eeuwer, niet mee eens. Tegenwoordig kennen wij namelijk zoiets als vrijheid van godsdienst, iedereen is vrij in het kiezen van zijn of haar religie. De ene godsdienst is daarom ook niet meer of beter dan de andere en de Islam symboliseert zeker niet het kwade of verdorvene. 4 Symboliseert Lucifer het Kwaad? Pagina 4 van 6

5 Uit de fragmenten bij les drie blijkt vrij duidelijk dat Lucifer in dit gelijknamige drama het Kwaad symboliseert. Hij komt namelijk in opstand tegen God (fragment twee). Na de strijd te hebben verloren, verandert hij in een mengeling van zeven dieren. Elk van deze zeven dieren symboliseert een van de zeven zonden, hij verandert dus in een mengeling van alle kwade eigenschappen (fragment vier). Uit fragment drie en vijf blijkt echter wel dat de schrijver medeleven voor zijn hoofdpersonage op probeert te kweken bij de toeschouwer/lezer. 5 Welke voorschriften waren er voor het hoofdpersonage? Een van de voorschriften waaraan het hoofdpersonage moest voldoen, was dat het nooit alleen maar goed of slecht kon zijn, het moest het midden houden tussen deze twee uitersten. Verder moest het een verandering ondergaan van geluk naar ongeluk, om op deze manier medelijden op te wekken. Bovendien moest het hoofdpersonage goed en passend zijn, het moest aan zichzelf gelijk blijven en het moest overeenkomsten vertonen met mensen in het werkelijke leven. 6 Is Lucifer een tragedie volgens de klassieke wetten? Ja, want Vondel houdt zich aan de drie eenheden van Aristoteles. Opdrachten les 4 1 Welke wijzigingen zijn aangebracht in de tekst uit 1979 ten opzichte van die uit de zeventiende eeuw en waarom? Het laatste gedeelte van het fragment is vervangen door enkele nieuwe regels en d Almogendheden is vervangen door ons aller vader. Ik vind niet dat de interpretatie van Lucifer erg veranderd wordt, maar er is wel een groot verschil tussen de twee oudere teksten en de nieuwste tekst. 2 Welke wijzigingen zijn aangebracht in de tekst uit 2000 ten opzichte van die uit 1979 en waarom? De volgende wijzigingen zijn aangebracht in de tekst uit 2000 ten opzichte van die uit 1979: regel 1: hene à heen regel 2: onze à onz regel 3: dezen à deze regel 5: d Almogendheden à ons aller Vader regel 6 tot en met 9: Het wordt en schouder à Het wordt in zicht? Deze wijzigingen zijn waarschijnlijk aangebracht om de tekst begrijpelijker te maken voor de Nederlander van de eenentwintigste eeuw. Verder zijn ze waarschijnlijk aangebracht opdat de tekst beter loopt. 3 In welke versie zou je Lucifer zelf op het toneel brengen? Pagina 5 van 6

6 Wanneer ik Lucifer zelf op het toneel zou mogen brengen, zou ik dit doen in een licht aangepaste versie. Ik vind namelijk dat je het werk van de oorspronkelijke auteur moet respecteren, maar het stuk moet ook begrijpelijk zijn voor een toeschouwer van deze tijd. Ik zou dus in zo n geringe mate wijzigingen aanbrengen dat de oorspronkelijke interpretatie van het stuk niet verandert. 4 Maak een moderne vertaling van fragment 2, 3 of 4 uit Lucifer. In het kort wat er gebeurde: de Aartsengel die daarnet nog gehuldigd werd door alle engelen, verwisseld nu van gedaante en wordt een mengsel van zeven dieren. Hij ziet er nu afgrijselijk uit: als een arrogante leeuw, een vraatzuchtig en gulzig zwijn, een slome ezel, een boze neushoorn en van de voor- en achterkant als een aap. Bovendien is hij schaamteloos, geil en heeft hij een opvliegend karakter. Ook ziet hij er uit als een nijdige draak en als een gierige wolf. Welke zinnen uit het herschreven fragment kunnen gemist worden en waarom? Het gehele fragment zou ingekort kunnen worden tot: De Aartsengel die net nog gehuldigd werd door alle engelen, verwisseld nu van gedaante en wordt een mengeling van zeven dieren. Elk van deze dieren symboliseert een van de zeven zonden. Hierbij zijn meerdere losse zinnen uit het fragment samengevat tot een zin. Pagina 6 van 6