Boekverslag Nederlands Lucifer door Joost van den Vondel

Transcriptie

1 Boekverslag Nederlands Lucifer door Joost van den Vondel Boekverslag door een scholier 2116 woorden 27 maart ,9 12 keer beoordeeld Auteur Genre Joost van den Vondel Toneelstuk, Klassieke tragedie Eerste uitgave 1654 Vak Nederlands INLEIDING Ik heb dit boek gekozen omdat het mij erg leuk leek. Ik ken het verhaal wel uit de bijbel, maar aangezien dit een toneelstuk (treurspel) is, hoeft het natuurlijk niet helemaal overeen te komen. Ik was benieuwd hoe de schrijver dit verhaal gebruikt zou hebben in een toneelstuk, omdat het verhaal uit de bijbel me daar niet echt direct geschikt voor leek. Het lijkt me leuk om eens een toneelstuk te lezen, omdat ik dat nog nooit heb gedaan. Bovendien is het een stuk uit de 17e eeuw (1654), en uit die tijd heb ik nauwelijks literatuur gelezen. Dus het is weer eens wat anders! BESCHRIJVING De hoofdpersoon in het verhaal is Lucifer, zoals de titel al aangeeft. Hij is de hoogst verheven engel en staat direct onder het gezag van God. Andere belangrijke personen zijn Belzebub, Appolion, Belial, Michaël, Rafaël en Gabriël. Het zijn allemaal engelen, zij het voor of tegen de opstand van Lucifer. Natuurlijk speelt ook God een grote rol in het verhaal, maar Hij komt in het verhaal als personage niet echt naar voren. Ze wonen allemaal in de hemel, waar het verhaal zich ook grotendeels afspeelt. God heeft een prachtige wereld geschapen en de mensen daarin een plek gegeven om te wonen. Hij heeft besloten de men te verheffen tot een positie boven de engelen. Een deel van de engelen, Gods dienaren wort jaloers. Zij voelen hun positie in de hemel bedreigd. Zij verenigen zich en onder leiding van Lucifer, s hemels stedehouder, spannen zij samen tegen Michaël, de veldheer van de hemel. De aartsengel Michaël, die aan Gods kant staat wint de strijd. In zijn wroeging heeft Lucifer Adam en Eva verleid tot het eten van de door God verboden vrucht. De mensen kunnen nu niet meer vrij met God omgaan. Het contact met de hemel is verstoord. Aan het einde van het verhaal wordt door de engelen Gods lof geprezen om zijn belofte een Verlosser te zenden. Lucifer en de andere opstandige engelen worden uit de hemel verstoten en moeten voortaan in de hel leven als duivels. Pagina 1 van 5

2 De belangrijkste gebeurtenissen zijn als duidelijk wordt wat er aan de hand is, wat dus het bevel van God is, en als je te horen krijgt dat lucifer het daar niet mee eens is. Het leven van Lucifer verandert door deze gebeurtenissen behoorlijk. Door het idee om de mens boven de engelen te verheffen, zou de hele maatschappij in de hemel veranderen. Maar ook door de reactie van Lucifer verandert zijn hele leven (voor zover engelen niet het eeuwige leven hebben), omdat hij daardoor ineens een rebel is en op het einde zelfs verstoten wordt. PERSOONLIJKE REACTIE In het begin dacht ik dat ik er nooit doorheen zou komen. Het was niet zo n dik boek, maar het zag er moeilijk uit. Daar kom ik later op terug. Wat me erg aansprak was het onderwerp van het verhaal. Dat was ook een van de redenen waarom ik besloten heb het te gaan lezen. Het gaat in een zin over een opstand van engelen in de hemel, na een bevel van God. Toen ik voor het eerst het verhaal van Lucifer had gehoord, toen ik een jaar of 7 was, vond ik het al boeiend. Je denkt er toch gewoonlijk niet zo over na of God wel eens ruzie maakt met engelen, of dat engelen onderling wel eens onenigheid hebben. Het leek me, dat in de hemel alles goed was. Door de omschrijvingen in andere verhalen, leek me de hemel wel de laatste plaats waar je ruzie krijgt. Maar in dit verhaal is dat juist wel zo. In onze wereld op aarde is er natuurlijk niets zoveel als ruzie. Door te lezen over revolutie van engelen, ben ik de hemel en de aarde gaan vergelijken. De schrijver heeft het onderwerp aan de ene kant wel ver uitgediept, maar aan de andere kant tcoh weer niet. Het ligt er maar aan wat je precies als het onderwerp ziet. Het idee revolutie wordt niet zo ver uitgewerkt. Daarentegen wordt het probleem van de engelen, dus het specifieke geval, wel ver uitgediept. Dat is toch immer het probleem waar het hele boek om draait. De belangrijkste gebeurtenissen in het boek zijn het bericht dat God de mens wil verheffen tot een positie boven de engelen, en dat Lucifer er tegenin gaat. Deze gebeurtenissen zijn allebei vrij in het begin, en luiden het begin van de rest van het verhaal in. De andere gebeurtenissen zijn natuurlijk ook belangrijk voor het verhaal, maar meer voor de afloop ervan. Zonder de genoemde gebeurtenissen was het hele verhaal er niet geweest, dus het lijkt me duidelijk wat het belang ervan is. Er wordt duidelijk wat er aan de hand is door de tekst van de personages. Het is ten slotte een toneelstuk! Ik heb er geen opvoering van gezien, maar op een toneel is het moeilijk gebeurtenissen uit te beelden. Door de teksten wordt al veel duidelijk, vooral door de reacties van de personages op alles wat er gebeurt. Dat is wel wat lastiger bij het lezen, omdat je meer na moet denken over wat er nou eigenlijk aan de hand is. De gebeurtenissen volgen elkaar op in een logische volgorde. Dat is wel zo handig, omdat het anders nog lastiger wordt om alles te volgen. De volgorde en de gevolgen zijn logisch te beredeneren, doordat elke gebeurtenis uit de vorige voortvloeit. In de meeste gevallen is het gewoon een opvolging van oorzaak en Pagina 2 van 5

3 gevolg. Daardoor worden de gebeurtenissen ook wel een beetje voorspelbaar en daardoor saai, maar dat is niet altijd zo. Tenslotte zijn er altijd nog verschillende mogelijkheden wat er kan gebeuren. De meeste gebeurtenissen zijn dus niet erg verrassend. Wat het meeste indruk op mij heeft gemaakt, is aan het einde als Lucifer en zijn volgelingen in duivels veranderen en naar de hel gaan. Het is mooi beschreven hoe de duivels eruit zien ten opzichte van de engelen. Zoals bijvoorbeeld dit stukje: Wanneer de zon verzinkt, vergeet met goud te brallen; zo wordt zijn schoonheid ook, in t zinken, onder t vallen. In een wanschapenheid veranderd, al te vuil: Dat helder aangezicht in ene wrede muil; de tanden in gebit, gewet om staal te knauwen; de voeten en de hand in vierdehands klauwen; ( ) In t kort, d Aartsengel, wien nog flus alle Englen vieren, Verwisselt zijn gedaante, en mengelt zeven dieren. (r ) Hier wordt de opening van de hel beschreven. De hoofdpersoon is natuurlijk Lucifer, de opstandig engel. Ik vind Lucifer geen held. Ik ben het wel eens met zijn verzet tegen de beslissing van God om mensen boven engelen te verheffen, maar de manier waarop hij dit verzet uit is niet de goede zou ik zeggen. Hij veroorzaakt een complete oorlog, maar hij had er beter eerlijk over kunnen praten met iemand. Dus ik vind hem tegelijk wel en niet een held. Door het gedrag van Lucifer of de andere engelen ben ik niet van gedachten veranderd over het onderwerp van de opstand. Misschien dat andere lezers beïnvloed zijn door de ideeën van de engelen, maar ik had daar al een mening over voordat ik het verhaal las. Ik vind nog steeds dat je over dit soort dingen best kan praten, hoewel het misschien wel anders is als die beslissing van God zelf komt De personages uit het boek vind ik eigenlijk geen van allen echt sympathiek. Dit heeft weer met mijn opvatting over het probleem te maken. Iedereen in het verhaal is voor of tegen het plan, maar niemand overlegt met elkaar. Het meest sympathieke vind ik dan toch nog wel Lucifer, omdat hij toch voor zijn ideeën opkomt en zijn stem laat horen. Ik ben het dus over het algemeen niet eens met de handelingen van de personages uit het boek. Het is heel erg zwart-wit, er is blijkbaar geen tussenweg. Ik ben het wel eens met het idee achter de handelingen, maar de handelingen zelf keur ik af. Het verhaal is niet ingewikkeld. Het is voor het grootste deel chronologisch, maar toch juist helemaal niet omdat veel wordt verteld door de engelen. De personages vertellen dus (achteraf) wat er is gebeurd. Maar dat is niet altijd zo, en het is over het algemeen heel overzichtelijk opgebouwd. Deze opbouw vind ik goed bij het verhaal passen. Het is voor zo n onderwerp als revolutie, niet altijd even mooi om een ingewikkelde opbouw te hebben met veel flashbacks en dergelijke. Het blijft spannend wat er gaat gebeuren, en je blijft er goed bij met je hoofd door deze opbouw van spanning. De gebeurtenissen worden de lezer duidelijk door hetgeen de personages tegen elkaar zeggen. Hierdoor wordt de kijk op de dingen wel wat anders. Maar je ziet het verhaal niet door de ogen van een of meerdere personen. Het is meer alsof je een onzichtbaar wezentje bent wat ertussen zweeft en alles hoort en ziet, Pagina 3 van 5

4 maar verder niets weet. Dat vind ik wel leuk, het is op die manier wel spannender en je moet er meer bij nadenken. Maar volgens mij had het voor het verhaal weinig uitgemaakt. De gevoelens en gedachten van de personen kom je ook te weten door dat wat ze zeggen en doen. Aan het slot van het boek is het meeste wat je wil weten al duidelijk, namelijk hoe het nou afloopt. De opstandige engel Lucifer krijgt het in zijn hoofd zich tegen god te verzetten, en de vraag waar het in het verhaal over gaat is hoe dat af zal lopen. Nou hij verliest het gevecht en wordt gedegradeerd tot duivel. Natuurlijk blijf je nog wel met een aantal vragen zitten, maar de grootste vraag is beantwoord. Het boek begon met te boeien vanaf duidelijk werd wat het plan van god was, namelijk om de men te verheffen boven de engelen. Er werd toen al duidelijk dat niet iedereen het daarmee eens zou zijn. Vanaf daar werd het spannend of er ruzie van zou komen, en hoe dat af zou lopen. Het taalgebruik wat ik in deze druk heb gelezen is de oorspronkelijke tekst, maar dan aangepast aan de moderne spelling. Dat las wel wat makkelijker, want ik heb ook een stukje gezien van de oude tekst Het was dus wel redelijk leesbaar. Hoewel het af en toe een beetje vreemd wat omschreven, maar daar was ik snel aan gewend. En als ik iets niet kon volgen, las ik het gewoon nog een keer. Het taalgebruik in het algemeen vond ik erg mooi, omdat het erg poëtisch was (vond ik dan). Er waren redelijk was stijlfiguren te vinden, en beeldspraak kwam ook vrij vaak voor. Dat vind ik meestal wel erg mooi. Het is weer eens wat anders dan de gewone schrijf-/ en spreektaal van alledag. Erg veel kan ik verder niet zeggen over de verhouding dialoog / beschrijving, omdat het hele toneelstuk uit dialogen bestaat. Dat vind ik niet zo erg over het algemeen, want het is weer eens wat anders. Bovendien is er wel zoveel afwisseling dat het niet gaat vervelen. EVALUATIE Mijn eerste reactie toe ik het boek opensloeg was, dat het me erg moeilijk leek. Door het taalgebruik en het (voor mij) ongebruikelijke proza, zag het er erg moeilijk uit. Maar toen ik eenmaal begon te lezen, bleek het erg mee te vallen. Het was even wennen, omdat ik niet gewend ben om toneelstukken te lezen. Meestal zie je toneelstukken namelijk in de schouwburg. Ik vond het wel fijn dat we de verdiepingsopdracht niet hoefden te maken wegens de gedocumenteerde uiteenzetting, want dat viel nogal tegen de vorige keer. Maar ik kreeg door de verdiepingsopdracht wel meer inzicht in het verhaal, zodat ik de overige onderdelen makkelijker kon maken. Maar die gingen op zich ook best goed, dus ik heb er over het algemeen geen moeite mee gehad. Het lezen van het boek viel wel mee, omdat de opbouw niet zo ingewikkeld was. Het taalgebruik maakte het lezen af en toe wat moeilijk, maar als ik dan iets niet begreep las ik het betreffende stukje gewoon even opnieuw. Het was ook even wennen om de gebeurtenissen af te leiden uit de gesprekken van de engelen, maar dat ging later ook een stuk beter. Pagina 4 van 5

5 Over het algemeen viel het maken van dit boekverslag dus wel mee. Het meeste moeite had ik met het lezen van het boek, maar dat ging later dus beter. Ik denk dat ik met de gedocumenteerde uiteenzetting ook niet veel moeite zal hebben, omdat ik nu al zoveel inzicht heb in het boek zelf. LITERATUURLIJST Over dit boek gaat ook mijn gedocumenteerde uiteenzetting, die binnenkort uit zal komen. Voor meer informatie kunt u terecht bij uw boekhandel. Voor meer informatie over de inhoud van het boek verwijs ik u naar de volgende titel: J van den Vondel, Lucifer. Ingeleid en van aantekeningen voorzien door Prof. Dr. Lieven Rens. Den Haag 1979 (1e druk). Pagina 5 van 5