Informatie voor werkstukken en spreekbeurten. Kindsoldaten. Mkambo Husseni...

Transcriptie

1 Informatie voor werkstukken en spreekbeurten Kindsoldaten Kun je je voorstellen dat er kinderen zijn van jouw leeftijd die als kindsoldaat moeten vechten? In de hele wereld zijn ongeveer 250 dui-zend kindsoldaten. Kinderen horen niet te vechten in een leger. Die moeten kunnen spelen en naar school gaan. Hoe komt het dat kinderen soldaat worden? En wat wordt er gedaan om ze uit het leger te krijgen? En om te voorkomen dat er nog meer kinderen soldaat worden? En wat doet War Child voor kindsoldaten? Daarover gaat dit informatiepakket. Bij de meeste gewapende gevechten zijn meisjes en jongens betrokken die jonger zijn dan 18 jaar. Ze worden kindsoldaten genoemd. Met de naam kindsoldaat wordt meestal bedoeld: kinderen die aangesloten zijn bij een regeringsleger of een gewapende groep. Kindsoldaten worden ingezet voor verschillende taken. Denk bijvoorbeeld aan het meedoen aan gevechten, spioneren en het leggen van landmijnen en bommen. Ook kunnen kinderen in legers werken als koeriers, bewakers en dragers van spullen op lange tochten. Kinderen worden ook gebruikt voor huishoudelijk werk of zelfs seksueel misbruikt door oudere soldaten. Niemand weet precies hoeveel kindsoldaten er in de wereld zijn. Een schatting is dat er kinderen kindsoldaat zijn op plek- ken waar oorlog of een gewapende strijd is. De meeste kindsoldaten zijn jonger dan 15 jaar. In Afrika zijn de meeste kindsoldaten. De meerderheid van de regeringen heeft met elkaar afgesproken dat kinderen onder de 18 jaar niet mee mogen doen aan gevechten. Toch zitten veel kindsoldaten in rebellengroepen. Rebellen zijn mensen die in hun eigen land vechten tegen het leger van de regering. FOTO S: FUNDACIÓN DOS MUNDOS, COLOMBIA. VICENT DELBROUCK, LAS OTRAS HUELLAS DE LA GUERRA & WILLIAM FERNANDO MARTÍNEZ, LAS OTRAS HUELLAS DE LA GUERRA. Mkambo Husseni......is 15 jaar en woont in de Democratische Republiek Congo, midden in Afrika. Over zijn leven als kindsoldaat zegt hij: Soms vochten we de hele dag. We hadden geen schone kleren om aan te trekken. We waren veel ziek en waren verbrand door de zon. We moesten stelen anders hadden we geen eten. Ik heb zoveel spijt. Niets te eten, rondvliegende kogels... Ik was dat leven niet gewend en huilde veel. FOTO S: JAN STEGEMAN 1

2 Waarom worden kinderen soldaat? Andrew was pas 12 toen hij commandant was bij een rebellenleger in Sierra Leone, in Afrika. Hij was commandant omdat hij één van de sterkste was, en goed kon vechten. Hij moest andere kinderen opdrachten geven. De rebellen deden drugs door de rijst van de kindsoldaten, zodat ze niet meer bang waren en niet meer goed wisten wat ze deden. Andrew vond het vreselijk. Uiteindelijk wist hij te ontsnappen. Daarover vertelt hij: Ik zei tegen een paar andere kinderen dat ik tijdens een aanval zou proberen te ontsnappen. De volwassen rebellen gingen voorop en wij daarachter. Ik dacht: hoe kan ik nou wegkomen met zo n groot geweer bij me? Ik heb alles afgedaan en ben het oerwoud in gevlucht. Ik leefde twee weken alleen in het oerwoud voordat ik een dorp had gevonden waar nog mensen woonden. Ik sliep s nachts in een boom, zodat wilde dieren me niet konden pakken. Kinderen kunnen om verschillende redenen in een leger terecht komen: Om te ontsnappen aan armoede arme kinderen hebben thuis vaak weinig te eten, weinig kleren. Als die dingen er in het leger wel zijn, wil je je daarbij graag aansluiten. Omdat de familie van de kinderen wil dat ze soldaat worden dat kan uit armoede zijn, maar ook omdat de familie in een oorlog een bepaald leger wil steunen. Omdat kinderen door rebellen zijn ontvoerd en gedwongen worden om bij ze te blijven. Omdat de kinderen dat zelf willen, bijvoorbeeld om wraak te nemen of omdat ze het stoer vinden. Hoeishetleven alskindsoldaat? Het leven als kindsoldaat is verschrikkelijk zwaar. Er zijn strenge regels. Kinderen moeten zwaar werk doen, en als ze dat niet goed doen, worden ze hard gestraft. Kindsoldaten zijn altijd bang. Ze worden met de dood bedreigd als ze zich niet aan de regels houden. En ze lopen natuurlijk het risico om gedood te worden in de oorlog. Niet alle kindsoldaten vechten mee in de oorlog. Sommigen zijn in het leger om spullen te dragen of te koken en voor de soldaten te zorgen. Of ze moeten de vijand bespioneren. De kinderen die wel moeten vechten, krijgen vaak drugs. Die drugs zorgen ervoor dat de kinderen niet meer bang zijn. Ze weten dan niet meer zo goed wat ze doen, maar kunnen nog wel opdrachten uitvoeren. Waaromwillen legerleiderskinderen alssoldaat? Kinderen zijn klein en snel. Ze hebben minder eten nodig dan volwassenen, dus dat is goedkoper. Ze geloven dingen sneller dan volwassenen en ze volgen gemakkelijker bevelen op. Kinderen zijn geen gevaar voor de machthebbers in een leger, omdat ze de macht niet kunnen overnemen. Bovendien bestaan er lichte geweren en wapens, die goed door kinderen gedragen kunnen worden. En de vijand schiet misschien minder snel op een kind dan op een volwassen soldaat. Levenalsbeesten Patrick werd gedwongen om kindsoldaat te worden toen hij 11 jaar was. Hij vocht in de oorlog in de Democratische Republiek Congo. Hij is nu 15 en doet mee aan de activiteiten voor exkindsoldaten van War Child. Hij vertelt: We vochten in het oerwoud en leefden als beesten. Het was een verschrikkelijk leven. Ik heb vrienden dood zien gaan en ik heb zelf ook mensen vermoord. Ik moest dat doen, maar wilde dat helemaal niet. Ik hou van de vrede waar ik nu in leef. Ik leer nu lezen en schrijven en kan spelen. Dat is nieuw voor me. 2

3 Marco Borsato voetbalt en danst met kinderen in Sierra Leone, waaronder ook ex-kindsoldaten. Een kindsoldaat is vrij, en dan? Daders of slachtoffers? Als een kind iemand anders dood maakt, dan is hij een moordenaar. Maar als hij gedwongen werd om dat te doen, is hij dan schuldig? Veel kindsoldaten zijn daders en slachtoffers tegelijk. Marco Borsato is ambassadeur van War Child. Hij bezoekt landen waar War Child werkt en vertelt mensen in Nederland daarover. Een paar jaar geleden bezocht hij het land Sierra Leone, in Afrika, waar hij kindsoldaten ontmoette. De oorlog in Sierra Leone was verschrikkelijk en er zijn tienduizenden kinde-ren kindsoldaat geweest. Bij veel rebellen-legers waar zij zaten, ging het er om zoveel mogelijk verwoesting en ellende aan te richten. De kindsoldaten moesten daar ook aan meedoen. Daarom waren veel men-sen bang voor de kindsoldaten toen ze vrij kwamen. Ze zagen de kinderen als moordenaars. Ook Marco Borsato had het daar moeilijk mee toen hij kindsoldaten ontmoette. Ik kan bijna niet onder woorden brengen hoe het voelt om hand in hand te lopen met een kindsoldaat, vertelt Marco Borsa-to. Het zijn kinderen die mensen hebben vermoord, handen hebben afgehakt en dingen hebben gedaan die te wreed zijn om te vertellen. Aan de andere kant heb ik ook met ze getekend en gedanst. Dan kreeg ik het gevoel dat ze nog echt kinde- ren zijn. En dat ze niet tot gruwelijke daden in staat zouden moeten zijn geweest. Deze kinderen hebben hulp nodig. Ze moeten terug in het normale ritme waar kinderen zich goed bij voelen. Een thuis hebben, naar school gaan en kunnen spelen. Als ze de dingen doen die kinderen normaal ook doen, dan zijn ze blij. Dan zie je alleen nog maar het kind. Maar het is voor mij heel moeilijk om dat los te koppelen van het idee wat ze als kindsoldaat hebben gedaan. Het is een heel dubbel gevoel. Hoe komen kinderen uit het leger? Andrew (midden) loopt weer vrij rond. Hij wist te ontsnappen uit een rebellenleger. De meeste kindsoldaten die vrij komen, willen natuurlijk zo snel mogelijk terug naar hun familie. In een oorlog, of net daarna, kan het moeilijk zijn om mensen terug te vinden. Vooral als de familie is gevlucht en niemand meer weet waar ze nu zijn. Gelukkig zijn er organisaties en mensen die de kinderen helpen om hun familie terug te vinden. Als dat niet lukt, worden de kinderen opgenomen in pleeggezinnen. Veel kindsoldaten zouden wel uit het leger willen, maar worden door de legerleiders tegengehouden. Die zeggen bijvoorbeeld dat ze de kinderen of hun familie zullen vermoorden als ze uit het leger ontsnappen. Toch lukt het sommige kinderen om te vluchten. Als een oorlog bijna voorbij is, lukt het ook wel eens om legerleiders over te halen om de kinderen vrij te laten. Regeringen en organisaties, zoals bijvoorbeeld de Verenigde Naties, gaan dan praten met legerleiders. De Verenigde Naties is een internationale organisatie waarvan bijna alle landen ter wereld lid zijn. In de Verenigde Naties werken regeringen samen en stellen ze regels op waar alle landen zich aan moeten houden. 3

4 Ik schaamde me voor mijn kind Mensen raadden me aan om abortus te laten plegen, dus om het kindje te laten weghalen, vertelt Lucia. Ik vond het een moeilijke keuze, want abortus is gevaarlijk en ik wist dat ik dan het risico liep om dood te gaan. In de binnenlanden van Afrika hebben artsen niet zulke goede apparatuur en zijn de meeste ziekenhuizen niet zo schoon als in Nederland. Lucia besloot het kindje toch te houden. Daar is ze nu heel blij om, want ze houdt veel haar kindje. De vader heeft ze nooit meer gezien. Lucia en haar dochtertje Cecile wonen met zeven andere familieleden bij haar oma. De familie is arm. Ze hebben net genoeg te eten. Er is maar één bed in het huisje. Daar slaapt oma. De anderen slapen op matjes op de grond. Lucia moet twee uur heen en terug lopen naar het centrum waar ze een opleiding volgt en meedoet aan de activiteiten van War Child. Later wil ze graag naaister worden. Ze droomt ervan om een eigen winkel te hebben waar ze genoeg geld mee kan verdienen. Lucia is 18 jaar en kreeg bijna 2 jaar geleden een kind. Niet omdat ze dat zo graag wilde. Ze was ontvoerd door een rebellenleger in de Democratische Republiek Congo, waar het al jaren oorlog is. Ze moest verplicht bij één van de soldaten wonen. Toen de soldaat een keer even weg was, is ze ontsnapt. Daarna kwam ze erachter dat ze zwanger van hem was. Dansen met een blinddoek Willy Mukenge doet War Child-activiteiten met kinderen in de Democratische Republiek Congo. Hij vertelt hoe dat gaat: We doen veel spelletjes om kinderen te leren om met respect en op een plezierige manier met elkaar om te gaan. We gaan bijvoorbeeld in een kring staan en nodigen telkens een paar kinderen uit om in het midden te dansen. Soms laten we ze dansen met de ruggen tegen elkaar. Zo leren ze contact te maken met elkaar te maken en voelen ze wat normaal lichamelijk contact is. Veel kindsoldaten zijn alleen agressief lichamelijk contact gewend. Kinderen die elkaar niet mogen, laten we juist met elkaar dansen. Zo leren ze dat iedereen gelijkwaardig is, dat je elkaar kunt vertrouwen en met elkaar kunt samenwerken. Wat we ook wel eens doen is kinderen geblinddoekt laten dansen met iemand die ze niet mogen, zodat ze niet weten met wie ze dansen. Als de blinddoek afgaat moet iedereen lachen en is het eerste contact tussen de kinderen gelegd. 4 In het begin verzweeg ze voor anderen dat ze moeder was. Ik was bang en schaamde me voor mijn kind, zegt ze. Ik was heel erg teruggetrokken. Door de activiteiten van War Child durf ik nu wel contact te zoeken met anderen en ik kan me beter concentreren. FOTO S: GEERT SNOEIJER Vraag je leerkracht om deze oefening met je klas te doen! Dansen met de ruggen tegen elkaar. FOTO S: GEERT SNOEIJER

5 FOTO: GEERT SNOEIJER Wat doet War Child voor kindsoldaten? War Child helpt onder andere kinderen die kindsoldaat zijn geweest, om weer een normaal leven op te bouwen. War Child doet dat in Colombia in Latijns Amerika en drie landen in Afrika: Democratische Republiek Congo, Soedan en Zuid-Soedan. War Child helpt de kinderen bij de terugkeer naar hun familie of het dorp waar ze vroeger woonden. Als kindsoldaten vrij zijn, duurt het vaak lang voordat ze weer gewend zijn aan het normale leven. Ze zijn vaak nog bang, hebben nachtmerries en kunnen zich moeilijk concen-treren. Sommigen schamen zich en voelen zich schuldig om de dingen die ze hebben meegemaakt. Anderen kunnen agressief zijn. Ze zijn gewend geraakt om veel geweld te gebruiken. Soms zijn andere mensen in hun omgeving boos op ze, of bang voor ze. Dan worden ze buitengesloten. War Child organiseert allerlei soorten activiteiten waardoor kinderen weer zelfvertrouwen krijgen en in contact kunnen komen met andere kinderen. De activiteiten zijn voor kinderen die kindsoldaat waren en andere kinderen samen. Ze gaan dan bijvoorbeeld toneel spelen, schilderen, dansen, muziek maken of sporten. Wil je meer informatie over War Child? kijk op FOTO: GEERT SNOEIJER 5

6 Ook zorgt War Child dat de kinderen een beroep leren, zodat ze bijvoorbeeld metselaar, timmerman of kleermaker kunnen worden. Meestal hebben de kinderen in het leger geen onderwijs gehad. Voor een goede toekomst is het belangrijk dat ze een vak leren en later werk kunnen vinden. Kinderen in Bezet Palestijns Gebied en Israël maken oorlogsgeweld vaak van dichtbij mee. Het is daar al heel lang oorlog. Tijdens een oorlog wordt de leefomgeving van kinderen verwoest, zoals dit gebouw in Afghanistan. War Child vraagt aandacht In april 2007 is War Child in Nederland begonnen om extra aandacht te vragen voor kindsoldaten. Daarvoor maakte War Child een verslag over kindsoldaten met speciale aandacht voor kindsoldaten in Colombia. War Child-ambassadeur Marco Borsato heeft het verslag aangeboden aan de minister van Ontwikkelingssamenwerking Bert Koenders. 6 Ieder jaar op 21 september is het de Internationale Dag van de Vrede. In de hele wereld besteden mensen dan aandacht aan vrede en het belang daarvan. Op deze dag organiseerde War Child dat honderden kinderen en volwassenen in Congo samen een vredesteken vormden. Tegelijkertijd deden honderden mensen dat ook op het strand van Scheveningen. Daarmee lieten al deze mensen zien dat ze geen oorlog meer willen, maar vrede.

7 Voorkomen dat kinderen soldaat worden Het is belangrijk om vrijgekomen kindsoldaten te helpen weer een normaal leven op te bouwen. Maar het is ook belangrijk om te voorkomen dat kinderen het leger in gaan. Bij de Verenigde Naties, waar bijna alle landen ter wereld lid van zijn, hebben regeringsleiders afgesproken dat kinderen onder de 15 jaar geen soldaat mogen worden. Een aantal landen heeft daarna nog afgesproken dat er niemand onder de 18 jaar het leger in mag. In Nederland mag je het leger in als je 17 jaar bent, maar mag je niet meedoen met gevechten voordat je 18 jaar bent. Helaas vinden niet alle legerleiders het nodig om zich aan de gemaakte afspraken te houden. Het kan zijn dat een regering van een land geen kinderen in het eigen leger toelaat, maar dat andere legers in dat land dat wel doen. Bijvoorbeeld rebellenlegers. Dat zijn gewapende groepen die in opstand komen tegen de eigen regering. Zij zijn het niet met de regering eens en zullen zich dus niet aan de afspraken van de regering houden. Er kan van alles worden gedaan om de kans zo klein mogelijk te maken dat kinderen vrijwillig of gedwongen een leger in gaan. Dat er nog zoveel kindsoldaten zijn, geeft al aan dat het nog niet is gelukt om te voorkomen dat kinderen kindsoldaat worden. Dingen die kunnen worden gedaan om te zorgen dat zo min mogelijk kinderen kindsoldaat worden, zijn bijvoorbeeld: Afspraken tussen landen dat kinderen niet in het leger mogen. Wetten opstellen die legers verbieden om kinderen toe te laten, zodat legerleiders daarvoor kunnen worden gestraft. De handel en verkoop van kleine wapens tegengaan, want die kunnen gemakkelijk door kinderen worden gebruikt. Zorgen dat mensen voldoende te eten hebben en er scholen voor kinderen zijn, zodat arme kinderen geen toevlucht in het leger zoeken. Huizen en dorpen beschermen tegen ontvoering van kinderen door rebellenlegers. Hulp geven aan kinderen die uit het leger komen, zodat ze een normaal leven kunnen opbouwen en niet meer teruggaan naar het leger. 7

8 Ik was een kind, maar eigenlijk ook niet Kon Kelei was 4 jaar toen hij in een trainingskamp van de SPLA-bevrijdingsleger in Zuid-Soedan ging wonen. Zijn ouders stuurden hem daarheen omdat er in het kamp een school was. Maar het doel van de SPLA was om de jongens op te leiden tot kindsoldaten. Uit wat voor gezin kom je? Wij waren een herdersfamilie. We hadden meer dan 100 koeien. Ik ben de jongste van het gezin. Ik heb nog twee zussen en twee broers. Waarom wilde de SPLA kinderen tot soldaat opleiden? De SPLA voerde een gewapende strijd tegen de regering van Soedan. Ze wilden dat de mensen in het zuiden van het land niet langer als tweederangs-mensen werden gezien, en dat de welvaart gelijk zou worden verdeeld. Met het oog op de toekomstige strijd, trainde de SPLA jongens voor hun leger. Daarvoor richtten ze kampen op. Ons kamp was één van de grootste. Er woonden zo n kinderen. Hoe kwam je in het trainingskamp terecht? De SPLA deed een oproep aan alle families in de buurt om de jongens naar het kamp te sturen. Daar konden we naar school gaan. Verder was er geen school, dus de meeste ouders gehoorzaamden aan deze oproep. Bijna iedereen deed het. Om bij het kamp te komen, moesten we twee weken lopen, want er waren geen auto s of bussen. Als een jongen sterk genoeg was voor de tocht, ging hij naar het kamp. Ik was ongeveer vier jaar toen ik ging. Mijn iets oudere broer ging met me mee. We liepen in groepjes, de hele nacht door, want overdag was het te heet. Overdag sliepen we in de schaduw van de bomen. Bagage hadden we niet. Ik droeg een korte broek en een groot overhemd van mijn vader, dat net een jurk leek. Hoe was het leven in het kamp georganiseerd? Alle kinderen waren verdeeld in groepen, die bestonden uit jongens van verschillende leeftijden. De leiders waren de oudere kinderen, van ongeveer 12 of 13 jaar. Hun bazen waren weer wat ouder. De oudste bazen waren ongeveer 18 jaar. Jongens vanaf een jaar of 16 gingen al het echte leger in. Alleen de schoolmeesters waren volwassenen. Iedereen moest zich natuurlijk aan de regels houden. Als je dat niet deed, werd je geslagen. Hoe was het dagelijks leven in het kamp? Het is in Zuid-Soedan van ongeveer 5 uur s ochtends tot 5 uur s middags licht. Om half 5 moesten we opstaan. Dan moesten we op de verzamelplaats bij elkaar komen. Daar werden de kinderen geteld en kregen we te horen wat we die dag gingen doen. >>> Kon Kelei vluchtte in 2000 van Soedan naar Nederland. Als kind leefde hij in een trainingskamp voor kindsoldaten. In Nederland zette hij zich in voor War Child. Hij heeft toen dit interview gegeven. Nu is hij weer terug in Soedan. 8

9 De betekenis van vrede War Child vroeg kinderen die kindsoldaat zijn geweest wat vrede voor hen betekent. Sommigen hebben nog nooit in vrede geleefd. FOTO: SHIRLEY BARENHOLZ >>> Van 8 tot 12 uur gingen we naar school, waar we gewoon leerden rekenen en schrijven. Schoolboeken hadden we niet, alleen schriften. De meester schreef alles op het bord en dat moesten wij overschrijven. Er kwamen ook kinderen naar onze school die in de stad vlakbij het kamp woonden. Na school marcheerden we naar de plek waar we aten. We aten altijd maïspap, gemaakt van maïsmeel en water. Daarna kregen we opdrachten, zoals huizen bouwen, water halen, hout hakken, maïs stampen of eten klaarmaken. Om 5 uur gingen we weer maïspap eten. Daarna was er, tot we moesten gaan slapen, tijd om uit te rusten, huiswerk te maken of te spelen. Speelgoed hadden we niet. Ik voetbalde graag en het was ook leuk om te gaan zwemmen in de rivier. En zo ging het iedere dag. Behalve op zondag, want dan gingen we s ochtends naar de kerk in het kamp. Had je vrienden in het kamp? In moeilijke tijden had je andere kinderen nodig. Vooral als je ziek werd, want er was geen dokter of ziekenhuis. Ik had wel vriendjes ja. We leefden natuurlijk samen, speelden samen en hielpen elkaar. Maar ik heb nu geen contact meer met vriendjes uit die tijd. Vrede betekent voor mij liefde en dat we van elkaar moeten houden. Vrede betekent dat mensen samen moeten leven en begrip voor elkaar moeten hebben Ben je wel eens verliefd geweest in het kamp? In het kamp woonden alleen maar jongens. Er kwamen wel een paar meisjes uit de stad naar onze school en naar de kerk. Er was een meisje dat ik heel erg leuk vond. Ze zat bij mij in de klas. Wij behoorden allebei tot de beste leerlingen van de klas. In de klas hing een bord met de namen van de kinderen die de beste cijfers hadden. Ik vond het wel bijzonder dat zij als meisje zo goed was. Eigenlijk ging het er altijd een beetje om wie van ons de beste was. 9 Vrede betekent dat er geen geweld meer is en andere slechte dingen. Vrede betekent voor mij vrede in mijn land. Ik hoor mensen wel eens praten over vrede, maar dat is er niet omdat er geen goede leider in ons land is. Ik denk dat vrede wel belangrijk is. Vrede betekent stilte. Als het stil is, zijn er geen bommen en wordt er niet geschoten en kunnen we naar school gaan. Wat gebeurde er met je in het kamp als je niet sterk genoeg was? Dan vonden ze je een watje. Leiders hadden de pik op de watjes. Die gaven ze de meest vervelende opdrachten. Andere jongens uit de groep probeerden het altijd wel op te nemen voor de minder sterke. Had je contact met je familie toen je in het kamp woonde? Mijn iets oudere broer woonde ook in het kamp, maar hij zat in een andere groep. Ik leefde dus niet met hem samen, maar ik zag hem wel. We hadden geen contact met onze familie. Soms hoorde ik wel eens iets over familie of bekenden van nieuwe kinderen die in het kamp aankwamen. Maar je kon zelfs niks laten weten, want als je eenmaal in het kamp was, kwam je er niet meer uit. Hoe ben je gevlucht vanuit het kamp? Een dorp in Zuid-Soedan Ik denk dat als het vrede is, dat mensen zich dan vrij voelen. Vrij om naar school te gaan. Het gebied waar het kamp was, werd onveilig. Het kamp was een doelwit voor het regeringsleger, omdat daar de soldaten van de toekomst zaten. Het hele kamp moest vluchten en worden verplaatst. We hebben wel een maand >>>

10 >>> rondgetrokken. De leiders hadden het kamp niet meer zo goed onder controle en het werd chaotischer. Toen ben ik samen met mijn neef s avonds weggelopen. We waren met een groepje van ongeveer 15 kinderen. We liepen iedere nacht, en verstopten ons overdag in het bos. We hadden maïs meegenomen om te eten. Na een week kwamen we in de stad aan, waar ik vroeger had gewoond. Mijn familie was er niet meer, het huis ook niet. Bijna iedereen was gevlucht voor de oorlog. Ik was toen ongeveer 8 jaar oud. Ik was wel een kind, maar eigenlijk al een volwassene. Hoe ging je reis toen verder? We zijn wel een paar jaar in mijn oude woonplaats gebleven. We leefden van de voedseldistributie van hulporganisaties. We moesten altijd oppassen om niet gezien te worden door SPLA-soldaten. Als je werd herkend, moest je het leger in of terug naar het kamp, waar je een flinke straf te wachten stond. Uiteindelijk konden mijn neef en ik mee met een boot naar de hoofdstad van Soedan. Ik wilde daar verder leren en studeren. Het was mijn droom om dokter te worden. Ik was denk ik 14 jaar toen ik in de hoofdstad Khartoem aankwam. Mijn neef en ik woonden daar in een krottenwijk, maar gingen wel naar school. Later hadden we mensensmokkelaar ontmoet die tegen betaling regelde dat we met een vrachtschip naar Rotterdam konden gaan. En zo kwam ik in Nederland in een asielzoekerscentrum terecht. Nu woon ik op mezelf en studeer ik rechten. Een groot deel van Soedan bestaat uit woestijn. Er is veel zand, onvruchtbare grond en er groeit weinig. Heb je je familie ooit nog gezien? Toen ik in 2000 in Nederland kwam, was ik samen met drie neven, maar de rest van mijn familie had ik vanaf mijn kindertijd niet meer gezien. Vanaf 2001 werd het reizen van Zuid- Soedan naar Khartoem gemakkelijker. Ik woonde toen al in Nederland en vroeg aan een vriend in Khartoem of hij mijn familie wilde zoeken. Hij heeft mijn moeder en mijn broer gevonden. Met hen heb ik nu telefonisch contact. Mijn vader is helaas overleden en mijn twee zussen wonen nog in het zuiden. Zou je terug willen naar Soedan? In veel huizen in Soedan is geen waterleiding met schoon stromend water. Dat moet je gaan halen bij een kraan waar veel mensen hun water halen. Als je pech hebt moet je een heel eind lopen om bij een kraan te komen. Ik zou wel terug willen naar Soedan, maar eerst wil ik in Nederland mijn studie rechten afmaken. In de toekomst zou ik willen meehelpen aan veranderingen in Soedan, vooral op het gebied van bestuur van de overheid. Daarom ben ik rechten gaan studeren. Ook zou ik willen helpen om het onderwijs in Zuid-Soedan te verbeteren. Er zijn daar zo weinig middelbare scholen. Daar zou ik iets aan willen veranderen. Kon Kelei bij War Child Toen Kon Kelei in Nederland woonde deed hij veel voor War Child. Ook speelde hij samen met Marco Borsato in de film Wit licht. Hij woont nu weer in Soedan om les te geven. Zijn boek over een bijzondere vriendschap met Waldemar Torenstra is net uitgekomen. En hier zie je hem met een journalist praten over kindsoldaten. Hij zei onder andere: Een kindsoldaat die zulke erge dingen heeft meegemaakt, heeft het nodig om weer te kunnen spelen. Want kinderen horen kind te zijn en geen soldaat! Ik ben blij dat ik in Nederland mijn verhaal mag vertellen. Ik hoop dat we met z n allen een steentje kunnen bijdragen aan het verbeteren van de situatie van kindsoldaten. 10