Informatie voor werkstukken en spreekbeurten. Waarom is er oorlog? Stel je voor hoe je leven zou zijn als je niet meer zou kunnen spelen...

Transcriptie

1 Informatie voor werkstukken en spreekbeurten In meer dan dertig landen in de wereld is er oorlog. Wereldwijd zijn er dus miljoenen kinderen die een oorlog meemaken. Waarom is er oorlog? Oorlogen kunnen verschillende oorzaken hebben. Regeringsleiders kunnen het oneens met elkaar zijn waardoor er oorlog tussen landen ontstaat. Of een groep mensen in een land kan onafhankelijkheid willen (dan willen ze van een deel van een land een nieuw land maken). Of groepen mensen kunnen strijden om de macht in een land. ze worden stil en praten niet meer zo makkelijk met anderen ze worden agressief en gaan ze alleen maar oorlogsspelletjes spelen ze spelen niet meer, omdat ze zo slecht in hun vel zitten of omdat er geen veilige plek is om te spelen ze worden helemaal hyper en gespannen de dingen op dezelfde manier kunt doen zoals je gewend was. Soms kunnen kinderen, als het oorlog is bijvoorbeeld niet meer naar school, of je kunt niet meer over straat lopen omdat het te gevaarlijk is. Dat kan voor heel veel verwarring en onzekerheid zorgen. Wist je dat? Er in meer dan 30 landen in de wereld oorlog of een gewapend conflict is? En meer dan 80% van de slachtoffers van oorlogen geen soldaten zijn, maar burgers. De meerderheid daarvan zijn vrouwen en kinderen. 1 Oorlog betekent angst en onzekerheid voor mensen. Opgroeien in een oorlog kan voor kinderen allerlei gevolgen hebben, bijvoorbeeld: ze krijgen nachtmerries en slapen slecht ze trekken zich helemaal terug en raken in zichzelf gekeerd Stel je voor hoe je leven zou zijn als je niet meer zou kunnen spelen... Hoe zou je je dan voelen? Niet alle kinderen reageren hetzelfde op een oorlog, want ieder kind is anders. Het maakt ook uit hoe hevig de oorlog is, en hoe lang die al aan de gang is. Voor kinderen is het ook belangrijk dat ze kunnen rekenen op zorg van volwassenen. Soms hebben volwassenen al zoveel zorgen aan hun hoofd, dat ze niet genoeg aandacht meer hebben voor de kinderen. De kinderen zijn dan meer op zichzelf aangewezen. En dat maakt leven in een oorlog extra moeilijk. Wat oorlog voor kinderen ook heel moeilijk maakt, is dat hun dagelijkse structuur wordt verstoord. Dat betekent dat je niet meer FOTO: THOM HOFFMAN

2 Wat doet War Child? War Child vindt het belangrijk dat oorlogskinderen ook gewoon kunnen spelen en plezier kunnen maken. Als dat niet zou kunnen, kunnen kinderen zich namelijk ook niet goed ontwikkelen. Als je je niet goed voelt, is het bijvoorbeeld moeilijker om je te concentreren in de klas. En door te spelen leren kinderen ook. Je leert van elkaars ideeën en je leert met anderen omgaan. War Child organiseert allerlei sporten spelactiviteiten voor kinderen. En mensen van War Child leren volwassenen, bijvoorbeeld leraren, in oorlogslanden hoe ze de Een medewerker van War Child vertelt over een meisje in een van zijn muzikale activiteiten: Lekker samen muziek maken in Bosnië. sporten spelmogelijkheden voor kinderen kunnen verbeteren. War Child doet niet in ieder land precies hetzelfde, omdat de situatie, cultuur en mogelijkheden per land verschillen. Voordat mensen van War Child iets voor kinderen gaan opstarten, gaan ze eerst overleggen met mensen uit dat land wat er nodig is. Daarna gaat War Child samen met die mensen iets opzetten, bijvoorbeeld: Een jeugdcentrum maken waar kinderen veilig kunnen spelen; Zelf dirigent zijn Wekelijks creatieve activiteiten met groepjes kinderen doen. Daarin gaan ze onder begeleiding van een volwassene tekenen, schilderen, muziek maken en toneel spelen. Met een groep kinderen een toneelstuk maken; Een sportveld aanleggen; Leraren leren wat ze allemaal met sport en spel op school kunnen doen en waarom dat belangrijk is voor kinderen. Heb jij wel eens iets gedaan wat voelde als een overwinning op jezelf? Er was één meisje die zo ontzettend in zichzelf gekeerd en teruggetrokken was. Ze durfde Wat voor gevoel gaf je dat? nooit met de groep mee te doen. Ze had veel moeite om contact te maken met andere kinderen. Soms deden we een dirigent-oefening, waarbij een kind dirigent was voor de rest van de groep. Toen we op een dag deze oefening deden, zag ik dat ze eigenlijk wel dirigent wilde spelen, maar niet naar voren durfde te stappen. Ik vroeg haar naar voren te komen en gaf haar het stokje. Ze ging recht voor de groep staan, liet een moment van stilte vallen en stak ineens haar armen recht omhoog. De groep begon te spelen. Ze bleef stil en met gestrekte armen staan. Een halve minuut later, liet ze haar armen ineens zakken en werd het weer stil. Het leek eigenlijk nergens op, maar voor dit meisje was dit een enorme overwinning op haarzelf. Ik was zo trots op haar. Kinderen spelen in teams een bal-doorgeef spel in Sierra Leone. Voor kinderen in vluchtelingenkampen in Soedan zijn er normaal niet veel mogelijkheden voor sport en spel. Daarom organiseert War Child dat voor ze. 2

3 Het hoofdkantoor Willemijn Verloop is oprichter en directeur van War Child. Hier zie je haar met een jongetje in Sierra Leone. Hoe kwam Willemijn op het idee om War Child op te richten? Ik was in Bosnië toen het daar oorlog was. Ik kwam twee mannen tegen die met een grote zak met muziekinstrumenten naar een schuilkelder gingen om met kinderen muziek te maken. Zij waren van War Child Engeland. Ik besloot eens te gaan kijken. In het begin waren de kinderen heel stil en verlegen. Maar toen ze muziek gingen maken, veranderden ze in blije opgetogen kinderen die stonden te springen en te dansen. Ik vond het zo mooi om dat te zien, dat ik besloot dat we zoiets ook vanuit Nederland moesten gaan doen. De oprichting van War Child De Nederlandse War Child is in 1995 opgericht door Willemijn Verloop. Zij is nog steeds de directeur van War Child. Er zijn ook War Child s in Engeland en in Canada. Maar iedere organisatie is onafhankelijk, wat betekent dat ze zelf verantwoordelijk zijn voor de hulp die ze in oorlogslanden geven en dat ze daar genoeg geld voor ophalen. Landen en gebieden waar War Child werkt: Colombia Kosovo Bosnië-Herzegovina Sierra Leone Democratische Republiek Congo Georgië Soedan Oeganda Tsjetsjenië Israël en Palestina Afghanistan Het hoofdkantoor van de Nederlandse War Child is in Amsterdam. Daar werken iets meer dan dertig mensen. Er moeten allerlei verschillende dingen worden gedaan op kantoor om War Child draaiende te houden en te zorgen dat de hulp aan de kinderen door kan gaan. Om een paar voorbeelden te noemen: Er moet geld worden opgehaald, dus er zijn mensen die bedenken hoe War Child dat kan doen (dit heet: marketing en fondsenwerving). Er moet worden bijgehouden hoeveel geld er binnen komt en weer uitgaat (financiën en administratie). Journalisten en andere mensen moeten worden geïnformeerd over wat War Child doet en wat de resultaten zijn (communicatie en voorlichting). En de mensen in de oorlogsgebieden moeten weten wat ze wel of niet moeten doen en al het nodige geld en spullen hebben (project management en logistiek). 3

4 TEKENING: ZELIMCHAN Hallo, Mijn naam is Zelimchan. Ik ben 11 jaar en kom uit het dorpje Staraja Soenza in Tsjetsjenie. Ons gezin bestaat uit vijf personen: mijn moeder, drie broers en ikzelf. Mijn vader is tijdens de oorlog om het leven gekomen. Mijn jongste broertje is twee jaar oud, mijn andere broers zijn acht en negen jaar. Ons dorp is erg mooi. Niet ver van ons huis is een rivier, de Soenzja. In de zomer zwem ik hier vaak met mijn vriendjes. Ons huis is niet zo groot maar het is wel een leuk huis. De oorlog is angstaanjagend. Tijdens de bombardementen schuilden we in de kelder van mijn oma. Mijn vader wilde dat we naar Ingoesjetie zouden vluchtten, waar nog veel meer mensen uit Tsjetsjenie naartoe zijn gegaan, maar mijn moeder was bang om hem alleen achter te laten. Ik word nog elke dag aan de oorlog herinnerd omdat er nog steeds veel huizen zijn vernietigd en niet opnieuw zijn opgebouwd. Ik ga graag naar school, maar voor de oorlog was het veel leuker. Toen was het nog een mooi groot schoolgebouw met goed verlichte lokalen, een sportzaal en een bibliotheek. Ook hadden we voor de oorlog nog veel schoolspullen. Nu is dat allemaal anders. We hebben een klein gebouw toegewezen gekregen waarin we les krijgen. Ik vind het erg leuk om naar school te gaan en allerlei dingen te leren. Met al mijn klasgenootjes ben ik dikke vrienden. Ik hou erg van boeken lezen en schilderen. Ik bezoek al een tijdje de workshops van War Child. Daar doen we verschillende dingen zoals spelletjes, tekenen, dansen, zingen en knutselen. Ook leren we ontspanningsoefeningen zodat we kunnen relaxen. Het liefst doe ik spelletjes want dan hebben we het meeste lol. Ik droom ervan om met een computer te leren omgaan. Maar omdat ik zelf geen computer heb weet ik niet wat je ermee kan doen. Als ik groot ben dan wil ik jurist worden. Zo kan ik de rechten van de mensen die in mijn republiek wonen verdedigen. Ook hoop ik dat onze hoofdstad Grozny weer helemaal wordt opgebouwd. Ik wil dat er veel mooie parken komen en een bioscoop. Mooie hoge gebouwen, een circustheater en overal vrolijke mensen en kinderen die genieten van het leven. Daar heb ik ook een tekening van gemaakt. Ik wens dat alle kinderen in Nederland gelukkig en gezond zijn. Dat ze succes op school hebben en in vrijheid kunnen leven. Ik hoop dat ze nooit oorlog te weten komen wat oorlog betekent. Groeten, Zelimchan Zelimchan is een jongetje uit het dorpje Staraja Soenzja, in Tsjetsjenië. Door de oorlog heeft hij zijn vader verloren. Nu woont hij met zijn drie broertjes en moeder in een dorpje bij de hoofdstad Grozny, in Tsjetsjenië. Zelimchan bij War Child Zelimchan kwam in 2001 voor het eerst bij ons. Door de dood van zijn vader was Zelimchan van een blij en vrolijk kind veranderd in een jongetje dat teruggetrokken, verdrietig en stil was. Hij speelde nauwelijks met andere kinderen. Twee maanden lang bezocht Zelimchan de activiteiten waar hij kon tekenen, muziek maken en dansen. Zelimchan zit nu lekkerder in zijn vel en heeft beter contact met anderen. Hij doet het ook veel beter op school. Ongeveer Tsjestjeense mensen vluchtten voor de oorlog naar Ingoesjetië, dat naast Tsjetsjenië ligt. De meeste mensen woonden daar in grote vluchtelingenkampen. Het leven was er zwaar en armoedig, maar ging toch gewoon door. Kinderen gingen naar school in tenten die waren ingericht als klaslokaal! 4

5 Kindsoldaten Waarom is of was er oorlog in......afghanistan Vanaf 1978 was er oorlog en onderdrukking in Afghanistan. Meer dan 2 miljoen Afghanen vluchtten naar Pakistan. In 2001 zette Amerika met hulp van andere landen de machthebbers in Afghanistan aan de kant, omdat zij het goed vonden dat er terroristen in hun land werden opgeleid. Soedan verschillende groepen mensen willen de macht hebben. Sierra Leone sommige groepen mensen willen de macht hebben over wat het meeste geld oplevert in dit arme land: de diamantmijnen. Democratische Republiek Congo verschillende groepen mensen willen de macht hebben. Oeganda een groep mensen is het niet eens met de president en daarom vechten ze tegen de regering. Kosovo in Kosovo zijn de meeste mensen van Albanese afkomst en een kleinere groep is van Servische afkomst. Er bestaat veel haat en nijd tussen die twee groepen. Kosovo hoort bij Servië, en Serven onderdrukten de Albanezen. De Albanezen begonnen een oorlog tegen de Serven om baas te zijn in eigen land. Bosnië-Herzegovina in dit land wonen verschillende bevolkingsgroepen, die het niet met elkaar eens waren over opsplitsing of het juist bij elkaar houden van het land. Daarom ontstond er oorlog. Tsjetsjenië Een groep mensen in Tsjetsjenië wil niet dat Tsjetsjenië nog langer bij Rusland hoort. Ze vechten voor een onafhankelijk Tsjetsjenië. Georgië Sommige delen van Georgië willen niet langer bij Georgië horen, maar eigen baas zijn of ergens anders bij horen. Daar vechten ze voor. De president van Georgië wil er niks van weten. Colombia groepen mensen strijden om de macht. In sommige delen van het land heeft de regering weinig te zeggen en maken rebellen de dienst uit. Israël en Palestina In de Tweede Wereldoorlog zijn heel veel Joden vermoord. Ze voelden zich nergens meer veilig en wilden ook een eigen land. Het land Palestina werd toen verdeeld tussen de Joden en de Palestijnse (de mensen die er al woonden). Nog steeds is er ruzie over welk stukje land van wie is en wie waar mag wonen. Andrew vocht een paar jaar als kindsoldaat in de oorlog in Sierra Leone. Hij was 10 toen hij door rebellen werd ontvoerd. Ze gaven hem drugs, zodat hij niet meer bang was. Hij zegt dat hij ook mensen heeft vermoord. Hij krijgt er een naar gevoel van als hij eraan terug denkt. En hij slaapt er slecht van. Uiteindelijk wist hij te ontsnappen uit het rebellenleger. Hij kon zijn ouders niet meer vinden, maar gelukkig wel een tante. Toen is hij bij haar gaan wonen. Hij gaat graag naar school en vindt het fijn om met vrienden te spelen. In sommige oorlogen zijn kinderen ook soldaten: kindsoldaten dus. Soms worden de kinderen gedwongen om het leger in te gaan. En soms willen ze het zelf, omdat ze het stoer vinden of omdat ze alles kwijt zijn en niet weten waar ze anders naartoe moeten. In het leger vechten ze mee of ze moeten voor de soldaten zorgen en spullen dragen. De Verenigde Naties, waar alle landen van de wereld samen afspraken maken, hebben veel regeringen besloten dat er geen kinderen meer in het leger mogen. Helaas willen nog niet alle landen zich aan die afspraak houden. Andrew (in het midden) en zijn vriendje links van hem zien er niet uit als kindsoldaten. Toch zijn allebei een paar jaar kindsoldaat geweest. Ze werden ontvoerd en moesten meevechten in de oorlog in Sierra Leone. Nu zijn ze gelukkig weer vrij. Ze vonden het allebei een vreselijke tijd. Nu proberen ze weer om een normaal leven op te bouwen. 5

6 Vragen aan Chris, die voor War Child werkte Chris werkte voor War Child in Afghanistan. Hij beantwoordt vragen die een aantal Nederlandse kinderen aan hem stelde Een van de landen waar War Child Nederland werkt, is Afghanistan. War Child probeert ervoor te zorgen dat meer Afghaanse kinderen kunnen sporten op school. In Afghanistan is dat niet gewoon. Door de jarenlange oorlog en strenge eisen vanuit het geloof, is sport achtergesteld. De leraren weten niet meer hoe ze sportlessen moeten geven en de ouders zien het nut er niet van in. Het komt vaak voor dat de kinderen amper bewegen in sportlessen. Ze moeten bijvoorbeeld uit hun hoofd leren wat de resultaten waren van het Afghaanse voetbalelftal dertig jaar geleden of de jongens in de klas mogen om de beurt tegen een bal schoppen. Als de les voorbij is, is iedereen misschien één keer aan de beurt geweest! Voor de meisjes is sport al helemaal taboe, want dat mag niet van het geloof. Die krijgen meestal vrij als er sport op het lesprogramma staat. En dat terwijl sport heel goed voor je is. Je vormt met andere kinderen een team en je leert dat je samen meer voor elkaar krijgt dan in je eentje. Ook kun je je energie lekker kwijt en plezier hebben, waardoor je daarna in de klas weer lekkerder in je vel zit. Waarom helpt War Child alleen kinderen en geen volwassenen? Er zijn veel organisaties die volwassenen helpen, maar weinig organisaties die zich helemaal op de kinderen richten. Zeker in een arm oorlogsgebied, zijn kinderen heel kwetsbaar. Daarom is het belangrijk dat War Child juist iets voor hen doet. Hoe groot is het verschil tussen een kind dat net bij jullie binnenkomt en een kind dat weer weggaat? Eerst doen kinderen niks of heel weinig aan sport op school, en daarna wel. Dat is het verschil. Als je kijkt naar de kinderen zelf, dan merken we ook dat de kinderen door het sporten meer en ook nieuwe vriendjes hebben en meer samen doen in groepjes. Ook zijn ze minder verlegen en spelen en praten ze meer. Zijn er kinderen die niks durven te doen of te zeggen? Jazeker. Kinderen in Afghanistan zijn over het algemeen heel gehoorzaam. Ze moeten doen wat er tegen ze wordt gezegd. Dat er zo lang oorlog in het land is geweest, zorgt er ook voor dat kinderen meer teruggetrokken en stil zijn. Kom je ook wel eens kinderen tegen die niet met de activiteiten van War Child mee willen doen? Ja, sommige kinderen zijn bang dat hun schoenen of kleren kapot gaan tijdens het sporten en dat ze dan thuis op hun kop krijgen. Daarom is het belangrijk dat we aan de ouders vertellen dat sport belangrijk is voor kinderen en dat wij de leraren trainen om goede sportlessen te geven. Waar woonde je in Afghanistan? War Child werkt in de steden Herat en Kabul. In beide steden is een huis waar de mensen van War Child wonen. Daar woonde ik ook. In Herat hadden we ook een hond. Een klein, lelijk maar wel lief hondje. We hebben hem Herat genoemd. Hij was bij ons komen wonen nadat mensen ons hadden gevraagd om hem te redden uit een gebouw toen er aanslagen waren. Sporten op school War Child is bezig om samen met het ministerie van onderwijs in Afghanistan een sportprogramma voor scholen op te zetten. Intussen trainen ze ook leraren in hoe ze sportlessen kunnen geven. En ze vertellen aan ouders wat het nut is van sport. 6

7 Ambassadeurs Marco Borsato is sinds 1998 ambassadeur van War Child. Een ambassadeur is iemand die naar een breed publiek kan vertellen wat de organisatie doet. Marco Borsato is zo betrokken bij War Child dat hij het gezicht van de organisatie is geworden. Ongeveer een keer per jaar bezoekt hij een oorlogsgebied om te kijken wat War Child daar doet. Van zijn bezoek wordt altijd een documentaire gemaakt die op TV wordt uitgezonden. Marco Borsato vertelt veel over War Child in interviews voor kranten, bladen en radio en televisie. Verder vertelt hij zijn publiek tijdens concerten ook over het werk van War Child. Marco Borsato schrijft altijd over zijn reizen voor War Child. Hier een stukje uit zijn dagboek van zijn reis naar Sierra Leone (een land aan de west-kust van Afrika). Daar ontmoette hij Mabinthi. In de activiteiten van War Child gingen de kinderen elkaar schminken. Dat is voor deze kinderen hele grote stap. Om elkaar te kunnen schminken moet je elkaar vertrouwen. Je moet durven om je ogen dicht te doen en erop vertrouwen dat de ander je geen pijn doet. Je zit dichtbij elkaar, ook dat kan heel eng zijn. Mabinthi mocht mij schminken. Het halve dorp stond te kijken hoe zij dat deed. Het was super! Mabinthi heeft een lief koppie. Je ziet duidelijk littekens op haar hoofd. In de oorlog probeerde iemand haar met een mes te doden. Bij elke penseelstreek die ze maakte, lag het hele dorp in een deuk. Iedereen vond het reuze grappig. Ik mocht haar gezicht ook schilderen en dat was heel bijzonder om mee te maken. Wil je nog meer reisverslagen van Marco Borsato lezen? Kijk dan op /artists / Marco Borsato. 7 Jetske van den Elsen is sinds eind 2003 kidsambassadeur van War Child. Jetske gaat af en toe naar evenementen en acties van kinderen voor War Child. En in de media geeft ze bekendheid aan het lespakket van War Child ( en de kinderwebsite ( Bevrijdingsfestivals In Nederland herdenken we ieder jaar het einde van de Tweede Wereldoorlog. Ons land was vijf jaar bezet door Duitsland, waar Adolf Hitler aan de macht was. Op 5 mei 1945 werd Nederland bevrijd. Om niet te vergeten hoe fijn en belangrijk het is om in vrede te leven, worden ieder jaar de bevrijdings\festivals georganiseerd. In dertien steden in Nederland zijn er festivals, waar optredens zijn en van alles te doen is. Ook War Child is op de festivals aanwezig. In een paar steden treedt een artiest op namens War Child. In 2005 was dat Ali B. In 2005 trad Ali B op namens War Child bij de Bevrijdingsfestivals. FOTO: WILCO VAN DIJEN Hoe komt War Child aan geld? Er zijn heel veel mensen, clubs, scholen en bedrijven die geld geven aan War Child. Soms geven ze gewoon geld en soms doen ze een actie om geld in te zamelen. En er zijn ook veel bedrijven die gratis kantoorspullen aan War Child geven of gratis dingen voor War Child doen (zoals zorgen dat de computers op kantoor het doen, of folders en posters maken, of een advertentie plaatsen).