Opstanding. Preek. Gemeente van Christus. Intro

Transcriptie

1 Opstanding Gezang 321: 1/2 LvdK Votum en groet Psalm 103: 1/2 OB Geloofsbelijdenis Psalm 103: 3/5 OB Schriftlezing (Handelingen 9:31-43) Psalm 72: 1/2 NB Preek Psalm 72: 4/6 NB Gebed Psalm 117: 1 OB Zegen Preek Gemeente van Christus Intro Na het wild west verhaal van vanmorgen met doodsbedreiging en ontsnappingen komen we vanavond in rustiger vaarwater terecht. In vers eenendertig wordt het met een paar woorden omschreven. De gemeenten in Judea, Galilea en Samaria hebben vrede en worden opgebouwd. De leerlingen wandelen in de vreze des Heeren en nemen in aantal toe. Wat dat concreet betekent wordt ons verteld in het verhaal dat erop volgt. Centrale figuur is niet meer Saulus want hij is vertrokken naar Tarsus. Hij zal pas in hoofdstuk elf weer opduiken in het verhaal. Van Saulus weten we dat hij veel gereisd heeft. Van zijn zendingsreizen doet het boek Handelingen ons verslag. Uit het verhaal dat we net hebben gelezen kunnen we opmaken dat Petrus er ook wat van kan. Volgens vers tweeëndertig reisde hij overal rond. De naam die hij bij zijn geboorte heeft meegekregen is Simon maar in de evangeliën wordt

2 hij meestal Petrus genoemd. Hij is de rots waarvan Christus heeft gezegd dat hij er zijn gemeente op zal bouwen. In het eerste deel van het boek Handelingen zie je dat hij inderdaad een leidinggevende rol heeft binnen de eerste christelijke gemeente. Als leidinggevende trekt hij nu langs de gemeenten die zijn ontstaan na Pinksteren. In het gewone leven heeft het bezoek van een leidinggevende vaak iets van een inspectie en van inspectie worden we meestal een beetje zenuwachtig. Als we als kerk worden bezoek krijgen van de landelijke kerk hebben we het daar meestal niet zo op. We houden niet van pottenkijkers maar het doel van de reis van Petrus is niet de gemeente de maat te nemen. Het doel van zijn reis is met eigen ogen te zien wat de Geest sinds Pinksteren heeft gedaan. We kunnen het woord inspectie daarom misschien maar beter laten vallen. Een veel beter woord wordt ons aangereikt in het beeld van de herder. Het is Petrus door Jezus zelf opgedragen herder te zijn. Hoedt mijn schapen, heeft hij gezegd. Daar is Petrus op zijn reis mee bezig. Hij is bezig met het hoeden van de schapen en het weiden van de lammeren. Aeneas De eerste plaats die hij aandoet op zijn reis is Lydda. Het dorp ligt op de weg van Jeruzalem naar de Middellandse Zee. In het dorp treft Petrus een man aan die al acht jaar verlamd op bed ligt. De naam van de man is Aeneas. Zijn naam komt onder ons bij mijn weten niet meer voor, maar in de oudheid was het een bekende naam. Misschien kent u wel het verhaal van het paard van Troje. Troje werd al jaren belegerd door de Grieken. Het gevecht om de stad golfde heen en weer. De Grieken bedachten een list. Ze maakten een paard dat zo groot was dat soldaten zich in de buik van het paard konden verbergen. De inwoners van Troje haalden nietsvermoedend het paard de stad in. Dat was het begin van het einde van hun stad. Een van de helden die meevochten aan de kant van de belegerde stad was Aeneas. Toen hij inzag dat de stad niet meer te redden was vluchtte hij. Na heel wat omzwervingen kwam hij uiteindelijk in Italië terecht. Daar werd Aeneas een van de founding fathers van de stad Rome. In een gevecht van man tegen man was hij onoverwinnelijk. Aeneas is een van de helden in de verhalen over het verleden van het Romeinse Rijk. Maar in ons verhaal ligt Aeneas al acht jaar op bed. Hij is verlamd en op die manier is staat hij symbool voor een cultuur die op een dood spoor zit. Het Romeinse rijk heeft wel spierballen. Haar legers zijn

3 onoverwinnelijk. Binnen de grenzen van het rijk heerst er vrede en er wordt gehandeld dat het een lieve lust is. Maar volgens het strenge oordeel van de schrift is Aeneas al acht jaar verlamd. Al acht jaar lang niet in staat tot het doen van het goede. Acht jaar, dat is een hele tijd. Als je acht jaar verlamd bent is je huis er helemaal op aangepast. De slaapkamer is van boven naar beneden gehaald en er zijn beugels aangebracht in de douche. Na acht jaar verlamming is je leven er helemaal op ingericht. Je handicap wordt een onderdeel van je way of life. Al acht jaar ligt Aeneas op bed tot Petrus hem ziet. Aeneas, Jezus Christus maakt u gezond. Vroeger maakten anderen jouw bed op, dat mag je nu zelf doen. Sta op en maak zelf je bed in orde. Aeneas staat op van zijn bed en zijn opstanding maakt diepe indruk. De mensen zijn niet onder de indruk van Petrus die hier toch maar even een kunstje flikt wat weinigen hem na zullen doen. De omstanders bekeren zich niet tot Petrus maar tot de Heer. De genezing van de verlamde is voor een teken dat verwijst naar Hem. Christus leeft en laat van zich horen door de stem van zijn apostel. Door het optreden van zijn apostel doet hij precies hetzelfde als dat wat hij deed toen hij nog rondtrok in Palestina. Jezus leeft want een verlamde kan weer lopen. Gazelle Waarom het belangrijk is te kunnen lopen wordt duidelijk als we verder lezen over een vrouw die Tabita heet. Ze woont aan het einde van de weg door Lydda heen naar de zee voert. Haar huis staat in Joppe. Een plaatsje aan de Middellandse Zee. Jona heeft dit plaatsje ooit bezocht om er een schip naar Tarsis te nemen terwijl hij naar Nineve moest. Blijkbaar is Joppe de plaats waar de grens tussen Israël en de wereld van de volken wordt overgestoken. Dat de wereld van de volken hier dichtbij is kan je ook hieraan merken dat er twee versies zijn van de naam van Tabita. Door joden wordt ze Tabita genoemd. Door heidenen wordt ze aangesproken met de naam Dorkas. Blijkbaar spreekt men in deze plaats twee talen. Tabita wordt ook wel Dorkas genoemd. Als je haar naam in het Nederlands zou vertalen zou je hem moeten vertalen met het woord Gazelle. Dat woord kennen wij misschien vooral van een fietsenmerk. Het bedrijf zal voor deze naam hebben gekozen omdat de gazelle een dier is dat hard kan lopen. Het heeft lange dunnen poten en lijkt wel een beetje op de ree die je bij ons soms wel eens ziet in de natuur. In de Bijbel komt de gazelle vooral voor in het boek over de liefde. In het Hooglied van koning Salomo springt het over de bergen. Het huppelt over de heuvels. Niets kan haar tegenhouden. Zo graag wil ze bij haar geliefde zijn. De gazelle is het

4 tegenbeeld van de verlamde die net is genezen. De verlamde wordt genezen om net als dit dier te huppelen op te bergen en te springen op de heuvels. In Joppe woonde een vrouwelijke leerling van Jezus die Tabita heette. In onze taal betekent dat Gazelle en net als dit dier uit het Hooglied is deze vrouw altijd in de weer vanwege de liefde. Ze draaft van het ene naar het andere adres om goed te doen. Ze deed veel goeds en gaf veel aalmoezen. Tabita was alom geliefd. Maar juist tijdens de rondreis van Petrus wordt ze ziek. Ze wordt ziek en is binnen een paar dagen overleden. Ze wordt gewassen en opgebaard in een bovenkamer. De dood Aeneas lag op bed hij was verlamd, niet in staat tot het doen van iets goeds voor een ander. Het leven van Tabita leek van een andere orde. Als een verkoelend briesje uit de zee ging zij door de straten van Joppe. Maar uiteindelijk treft ook degene die door het leven ging als een Gazelle hetzelfde lot. De dood maakt een einde aan een leven van goed doen. Dat einde aan een leven van goed hoeft niet alleen aan het einde van ons leven te komen. Het einde van een leven van goed doen kan ook voortijdig intreden. Het kan ook zijn dat je gezond van lijf en leden bent en toch dood bent in die zin dat je er niet toe komt het goede te doen. En de verlamming uit het eerste verhaal kan ons ook in de greep krijgen zonder dat het invloed heeft op onze spieren. Neem bijvoorbeeld de gedachte bijvoorbeeld aan de druppel op de gloeiende plaat. Dat is een gedachte die verlammend kan werken. Ze roept de vraag op of goed doen wel zin heeft. Volgens mij hebben we daar juist in onze tijd last van. We zien zoveel ellende via de media dat je er moedeloos van wordt. In plaats van goed te doen aan de plaats waar we in wonen, in plaats van oog te hebben voor de nood van de wereld, trekken we ons terug om met familie en vrienden er van te maken wat er van te maken valt. Aan de energie van de gazelle om er op uit te trekken ontbreekt het velen van ons. Als we horen dat de zorg voor de ouderen in de samenleving weer de verantwoordelijkheid van de kinderen wordt zitten we met de handen in het haar. Dat zien we niet zitten. Dat is volgens ons niet mogelijk. Je kunt ook zonder dat je spieren het begeven verlamd raken. Je kunt ook gezond van lijf en leven dood zijn. Aeneas was verlamd en de Gazelle komt te overlijden. Opwekking

5 Daar kan je jezelf bij neerleggen maar Petrus heeft ons al duidelijk gemaakt dat dit niet de bedoeling is. Hij heeft de verlamde niet voor niets uit bed gehaald. Met je neerleggen bij de feiten heeft men in Israël altijd moeite gehad. De psalmen zijn er vol van. Vol van het verzet tegen de dood die alles bij de handen afbreekt. Iets van dat verzet tegen de dood leeft ook in Joppe want men stuurt een delegatie om Petrus te gaan halen. Twee mannen smeken de apostel om per direct mee te komen naar Joppe. Petrus gaat direct met ze mee. Na aankomst wordt hij naar de bovenzaal gebracht waar het lichaam van Tabita ligt opgebaard. In een kring staan de weduwen om haar heen. Ze laten Petrus hun kleren zien. De kleren die wij dragen heeft zij met eigen handen gemaakt. Bij ons is het de gewoonte een foto bij de kist te zetten. Toen had men nog geen foto s. De herinnering hecht zich aan voorwerpen. De weduwen laten Petrus de door Tabita gemaakte kleding zien om aan de hand van de kleding Petrus een beeld te geven van de persoon die overleden is want zo was zij. Nadat Petrus iedereen heeft weggestuurd knielt hij neer om te bidden. Hij stuurt iedereen weg want het wonder zal zich voltrekken buiten het bereik van nieuwsgierige ogen. Nadat hij iedereen heeft weggestuurd knielt hij neer om te bidden. Door te bidden maakt Petrus de dood van de Gazelle tot een zaak van God. Na zijn gebed keert hij zich naar het lichaam toe en zegt: Tabita, sta op! Tabita doet haar ogen open, ziet de apostel staan en gaat rechtop zitten. Petrus neemt haar bij de hand en nadat hij haar overeind heeft geholpen roept hij de heiligen en de weduwen naar binnen om hen te laten zien dat Tabita weer leeft. Jezus leeft Net als de genezing van de verlamde doet ook dit verhaal sterk denken aan verhalen uit het evangelie. Nog niet zo heel erg lang geleden riep Jaïrus de hulp van Jezus in. Zijn dochtertje was gestorven. De klaagvrouwen moesten de kamer verlaten. Petrus mocht met twee andere leerlingen blijven en heeft het zien gebeuren. Jezus nam het kind bij de hand en zei: Talita koemi, meisje sta op! Het meisje stond op en werd door Jezus teruggegeven aan haar ouders. Dat wat Petrus in dit verhaal doet lijkt verdacht veel op dat wat Jezus heeft gedaan. Als je je ogen dicht doen zou het net zijn alsof je Jezus zelf hier hoort spreken want Talita lijkt nogal op Tabita. Tabita, sta op! Jezus is niet meer lijfelijk onder ons maar zijn woorden en zijn daden krijgen in het optreden van Petrus een vervolg. Dat Jezus leeft laat hij zien door

6 de mensen die bij hem horen. Dat betekent trouwens niet altijd dat mensen opstaan uit de dood want vreemd genoeg kan ook aan mensen die lijden zichtbaar worden dat hij leeft. Toen Stefanus werd gestenigd bad hij voor degenen die hem doodden. Als je je ogen dicht zou doen zou het net zijn alsof je Jezus hoorde spreken. Vergeef het hun want zij weten niet wat zij doen. En zo is het ook in dit verhaal. Een verlamde komt in beweging. Er wordt een dode opgewekt. Het zijn wonderen die ons verwijzen naar Jezus. Ze wijzen ons hem aan als degene die leeft. Het hoofd is in de hemel maar door zijn lichaam op aarde laat hij van zich horen. Die boodschap komt over bij de mensen in Joppe want net als de mensen in Lydda bekeren zij zich tot Hem. Toepassing Belangrijke vraag is nu hoe Christus zich vandaag als de levende wil laten zien aan de wereld. Ik denk niet dat wij geroepen zijn de wonderen te doen die Petrus deed. Als je het boek Handelingen doorleest zie je dat wonderen enkel door de apostelen worden verricht. Het wonder geeft de apostel gezag. Door middel van het wonder maakt Jezus duidelijk dat zij namens hem mogen spreken. Ik denk daarom dat wij niet geroepen zijn de wonderen te herhalen die zij deden hoewel je nooit moet uitsluiten dat wonderen gebeuren. Onze roeping wordt veel meer duidelijk aan de figuren van Aeneas en Tabita. Wij krijgen met Aeneas de opdracht op te staan van ons bed. Onze roeping wordt duidelijk aan de gazelle die huppelt op de bergen en springt over de heuvels. Een poosje terug hebben we een lied gezongen dat het treffend zegt. Laat geen traagheid ons bevangen, hoedt ons voor vrijblijvendheid. Dit lied is een gebed dat duidelijk maakt dat opstaan en in beweging echt niet vanzelfsprekend is. De krachten die ons met de verlamde vastbinden aan een bed van eigen comfort zijn veel te groot. Maar om u daarvan te verlossen komt de apostel vanavond ook bij u langs met een boodschap namens Jezus: Aeneas, sta op van je bed want Christus geneest u. Tabita, sta op om weer te huppelen over de bergen om lief te hebben en goed te doen. Of Tabita er blij mee was dat zij uit de dood werd opgewekt is nog maar zeer de vraag. Paulus zegt ergens dat hij er naar verlangt om te sterven om bij Christus te zijn. Dat is voor hem het allerbeste. Maar hij zegt ook dat hij wel inziet dat het voor de gemeente beter is dat hij blijft leven. Als hij blijft leven dan is dat om vruchtbaar te zijn voor de gemeente. Tabita

7 wordt niet uit de doden opgewekt om nog wat langer van een pensioen te genieten. Ze wordt opgewekt uit de doden om als een Gazelle het leven van de liefde te leven. Afsluiting Wel vijf keer valt in dit verhaal het woord opstaan. Twee keer wordt het gebruikt om de verandering te omschrijven die zich aan Aeneas voltrekt. Het woord opstaan wordt ook gebruikt voor de apostel als hij naar Joppe wordt geroepen. En tenslotte wordt het woord twee keer gebruikt voor Tabita. Bij opstanding denken wij meestal aan het opstaan van de doden aan het einde van de tijden. Dit verhaal maakt duidelijk dat opstanding ook betekenis heeft voor hier en nu. Het is de kracht die de volgelingen van Jezus doet leven. Het is de energie die de gazelle gaande houdt. Zij wordt vanuit de bovenzaal het leven weer ingestuurd om een verwijzing te zijn naar Jezus. Amen