Jaarverslag 2012 Dierexperimentencommissie AMC

Transcriptie

1 Jaarverslag 22 Dierexperimentencommissie MC

2 DIEREXPERIMENTEN COMMISSIE CDEMISCH MEDISCH CENTRUM(MC) JRVERSLG 22 Inleiding Sinds 988 kent de Universiteit van msterdam (Uv) en het cademisch Medisch Centrum een Dierexperimenten Commissie (DEC). De ethische toetsing van dierexperimenteel onderzoek is na de herziening van de Wet op de Dierproeven in 997 een wettelijke verplichting, in dat jaar is de DEC door de minister van VWS erkend. Sinds januari 997 is door de integratie van de Faculteit Geneeskunde met het MC ook de toenmalige DEC van de Faculteit Geneeskunde veranderd in een DEC voor zowel het MC als de Uv. De commissie functioneert onafhankelijk van de vergunninghouders. Sinds februari 22 heeft de Uv de beschikking over een eigen DEC. lgemeen De functie van de DEC is primair gericht op een ethische toetsing van dierproeven. Dit houdt in: een ethische afweging van de mate van ongerief van elk proefdier tegen het wetenschappelijk en maatschappelijk belang en haalbaarheid van het voorgenomen onderzoek. Een belangrijk onderdeel van de ethische toetsing is ook dat wordt nagegaan of de 3 V s (vermindering, verfijning, vervanging) zo goed mogelijk worden nagestreefd. Inschatting van het wetenschappelijk belang van de doelstelling van de dierproef behoort in eerste instantie niet tot de taken van de DEC. Desalniettemin is een indruk hiervan noodzakelijk om tot een goede afweging te kunnen komen. Daarom dienen dierproeven, die ter toetsing worden voorgelegd aan de DEC, van tevoren op hun wetenschappelijke waarde te zijn getoetst. Ook binnen de DEC is daartoe specifieke wetenschappelijke en statistische deskundigheid aanwezig ter toetsing. Op het MC/ Uv wordt de wetenschappelijke kwaliteit van het onderzoek gewaarborgd door een handtekening van de groepsleider of Principal Investigator (PI). ls de PI ook de indiener is, tekent een vakgroepsleider of voorzitter van het onderzoeksinstituut. Deze handtekening op het aanmeldingsformulier moet vóór de DEC vergadering op het secretariaat aanwezig zijn. Conform de regelgeving binnen het MC en de UV wordt er uitsluitend dierexperimenteel onderzoek uitgevoerd als er een positief advies is gegeven door de DEC en goedkeuring is gegeven door de vergunninghouder. De aanmeldingsformulieren van alle onderzoeksgroepen binnen het MC, de UV, het Koninklijk Instituut voor de Tropen (KIT) en MT worden door de DEC beoordeeld. 2

3 Een aanmeldingsformulier voor een voorgenomen dierproef wordt bij de proefdierdeskundige (ex art. WOD) ingeleverd. De proefdierdeskundige bespreekt de aanvraag met de onderzoeker en geeft waar nodig advies. lleen door de proefdierdeskundige getoetste aanmeldingen worden in de vergaderingen van de DEC besproken. Op basis van het advies van de DEC wordt een officiële brief aan de verantwoordelijke art 9 functionaris opgesteld die door de vergunninghouder en de DEC secretaris wordt ondertekend. De maximale looptijd die de DEC aan een positief advies geeft is jaar. ls een dierproef na jaar nog niet is afgerond moet een nieuwe aanvraag ingediend worden. De Kleine Commissie, bestaande uit minimaal twee leden van de DEC en met advies terzijde gestaan door de proefdierdeskundige, vergadert of reageert per e- mail indien voorgenomen onderzoek op korte termijn uitgevoerd moet worden. De Kleine Commissie verleent schriftelijk een voorlopig advies tot de eerstvolgende DEC vergadering, of stelt de onderzoeker zodanige vragen dat de voltallige DEC sneller een positief advies kan geven. Daardoor kan voorkomen worden dat protocollen meerdere malen in de DEC besproken moeten worden. De leden van de Kleine Commissie kunnen zich onbeargumenteerd onthouden van een advies en een protocol doorverwijzen naar de vergadering van de DEC. Dierexperimenten die gepaard gaan met meer dan gering tot matig ongerief en/of onderzoek dat primaten betreft worden uitsluitend door de voltallige Commissie besproken en beoordeeld. Het gebruik van referentieprotocollen en deelprojecten voor sterk gestandaardiseerde experimenten werkt sterk tijdsbesparend voor de onderzoeker en de DEC maar betekent een hogere belasting van de Proefdierdeskundigen. Wel zorgt het voor een veel beter begrip van de onderzoekslijn door de DEC dan aparte aanmeldingen zouden geven. Daarnaast zorgt het ervoor dat de Proefdierdeskundigen en de DEC sneller en beter de vinger aan de pols kunnen houden. In 2 is vastgesteld om een maximale zittingstermijn van DEC-leden van jaar, met de mogelijkheid van eenmalige herbenoeming van max. jaar, in te stellen. Hiermee verplicht de DEC zich om de invulling van de deskundigheid van een aftredend DEC lid eens kritisch tegen het licht te houden en indien gewenst op zoek te gaan naar nieuwe leden. ovendien kan een lid een dergelijke termijndatum aangrijpen om te heroverwegen of hij/zij zich nog langer beschikbaar wil stellen. Protocollen moeten in verband met het voortschrijdend inzicht in het onderzoeksveld binnen jaar starten. nders moet het aan de huidige inzichten aangepaste protocol opnieuw worden ingediend bij de wetenschappelijke beoordelaar en de DEC. Voor MC medewerkers is op intranet de website Informatie dierproeven te vinden waarin algemene informatie rond een dierproef zijn uitgewerkt ( 3

4 Leden van de DEC nemen deel aan NVDEC vergaderingen en workshops en de iotechnische dagen van de iotechnische Vereniging. De DEC voorzitter heeft ook in 2 tijdens de Graduate Course World of Science een presentatie gegeven. De vergaderingen van de NV DEC werden in 2 bijgewoond door Mw.dr. H.. Griffioen en Dr. W.J. Florijn. Leden van de DEC nemen regelmatig deel aan de nascholingsdagen van de NVDEC en de iotechnische dagen van de iotechnische vereniging. Nieuwe leden hebben de introductiecursus gevolgd. Eén lid en de PDD hebben aan de TC Scientific Meeting van Harlan deelgenomen.

5 In 22 was de commissie ( totaal 7 leden) als volgt samengesteld: FUNCTIE Voorzitter Secretaris DESKUNDIGHEID Deskundig op het gebied van ethische toetsing. Niet in arbeidsverhouding met de vergunninghouder. Deskundig op het gebied van dierproeven. etrokken bij dierproeven Ja Lid Lid Lid Deskundig op het gebied van dierproeven. Niet in arbeidsverhouding met de vergunninghouder. Deskundig op het gebied van dierproeven Deskundig op het gebied van proefdieren en hun bescherming en alternatieven. Ja Ja Lid Lid dviseur dviseur en ambtelijk secretaris Deskundig op het gebied van proefdieren en hun bescherming Deskundig op het gebied van ethische toetsing Niet in arbeidsverhouding met de vergunninghouder. rtikel functionaris Geen DEC-lid, geen stemrecht rt. functionaris Geen DEC-lid, geen stemrecht Ja 5

6 In het verslagjaar is de voltallige commissie 3 keer bij elkaar gekomen. De DEC heeft keer onderzoekers uitgenodigd om hun onderzoekslijn en aanmeldingsformulier toe te lichten. De kcie heeft 7 keer een (bijgewerkt) protocol beoordeeld.. Overzicht van onderzoeksplannen waarvoor advies is uitgebracht. In 22 zijn door de MC DEC in totaal 7 adviezen uitgebracht. Dit is ongeveer het zelfde aantal adviezen als in 2. Daarnaast zijn 3 aanmeldingsformulieren opnieuw besproken en 2 protocollen in totaal 3 keer besproken. Onderstaande tabellen geven een overzicht van de aanvragen die door de MC DEC in 22 zijn behandeld. In onderstaande overzichten is per vergunninghouder en per dierproef aangegeven:. Het doeleinde van de proef volgens het coderingssysteem WOD 2. Hoeveelste bespreking proef 3. Het beoordelingsresultaat / advies gerubriceerd in de volgende categorieen:. Positief. Positief onder voorwaarden C. Protocol aanhouden, afhandeling DEC D. Protocol gedeeltelijk aanhouden, met voorwaarden E. Protocol aanhouden, afhandeling proefdierdeskundige F. Protocol aanhouden, afhandeling kleine commissie G. Negatief advies. Voorwaarden en/ of vragen gesteld aan de onderzoeker. 5. De periode waarvoor toestemming is gegeven(in jaren). 6

7 Overzicht voorwaarden, redenen en vragen. I II III IV Wettelijke bevoegdheden en regelgeving: Verantwoordelijk onderzoeker 2 ndere regelgeving 3 evoegdheid/deskundigheid Toezicht tijdens experiment 5 6 Doel, belang, (externe) wetenschappelijke beoordeling 7 Doel onderzoek/vraagstelling 8 elang onderzoek: wetenschappelijk en/of maatschappelijk 9 Wetenschappelijke beoordeling Ethische afweging Resultaten en overwegingen 2 3 Het experiment Proefopzet 5 iotechnische handelingen 6 nesthesie/analgesie 7 Euthanasie 8 Humane eindpunten 9 Eerst pilot uitvoeren 2 Looptijd 2 Fasering 22 Post-operatief antibiotica 23 3 V s 2 Vermindering (biostatistische onderbouwing aantal dieren) 25 Verfijning V VI VII 26 Vervanging Gegevens proefdieren 27 Diersoort 28 Herkomst dieren 29 (Schatting) omvang fokoverschotten 3 estemming overtollige dieren/hergebruik 3 Keuze diersoort(en) en stam(men) 32 Keuze sekse Ongerief Inschatting ongerief 3 angetast fenotype 35 anpassen parameters ongerieflogboek 36 Diversen 37 (Tussentijdse) rapportage 38 Huisvesting 39 Wetenschappelijke onderbouwing Indienen herziene aanvraag anpassing administratief 2 anwezigheid proefdierdeskundige bij experiment 3 Gesprek met onderzoeker erisping 5 Maatschappelijk belang 6 anpassen samenvatting/ protocol ivm. leesbaarheid 7 ndere voorwaarde 7

8 Vergunninghouder MC Periode - Nummer OZP Doel espreking dvies Voorwaarde/opmerking Toestemming DIX262 2 C,,,3 LEX E,6,26, DC E,32,6,5 LC C,39,,,,8,,8, DMF C+,26,6,8,,,7 RT2629 E,,,6,7 DP263 2 C,,6,26, DP263 2 C+D,,37 LC2632 E,32. MDL26 3,37 DHL263 2 C,25,,8,,,,3 DHL C,, DIX2636 LC C,,,8,7,29,8,26 DRI28 3 E,6. DHL37,37 DMO E,5, LC778 DNL2277,add 32 LEIC268 GGM96 DRI26 2 C 6,,2,,2,,5,8,3 3 DG26 32 DMO ,7,7,26, DC F,8,,9,7 DRI26 E 2,25,8,, DIX265 3 E 7,5,8,6,2 LEIC266 3 E 8,6,5 DRI267 2,7,2,7,7,26 DP268 E DLV269 2 F 3,,7, LEX27 2 F 7,6, DRI27 2 C 7,8,6,93 DRI ,7,7,7,6, DIX E 7,5,2,5,8 DC26 32 E 3,,2, MDL26 E,5,,2 LC REF 6,,5,,37 DHL2 REF 3,,,37 DHL262 3 E,5, LEIC263 3 E,, DG E LC C 5,7, DP265 E 5,, DLV C 3,8,5, DSK ,3,,8,5,2,2 8

9 LC265 E,37,5,8,, RT2656 E,,7, RT2657 E,7,2, LEX2658 E,7 DSK2659 E 5,,,,7 DSK266 3 C,,8,8,2, DIE2662 E 3,,2,,6 LEX2663 E 7 DSK266 3 C 6,8,2, DIE E 6,, GMZ2667 E 5,,, DIX225 3 DIX272 3 DIX26 E 5,,5,,,3,, DRR E 6,3,5,, DP267 E 7,,32,,25 DLV C,7,8,, DC2652 E,5,, DRI , GMZ DIE266 E,,7 DIX ,,5,,37,7,28 LEIC6 LC2668 E 5,5,,8, DFL F 5,,7,,7 DRI267 E 6,,8,5,, DC267 D 7,7,2,2,8,, DHL2673 E 6,8 DHL267 E,8, DHL3 REF 2 C 2, 37 LC2675 E,8,8, DIX ,,,,26,6 DNL2677 3,2,8 DNL E 5,,6, DHL DC E 26,5, DC E 7,, DP ,,,,2,6,,2,7 DMF E 28,5,,8 GMZ2686 E 7, DSK2687 E,,,7 LC2688 E,7, DG DG269 3 E,,, DC269 3 E, DG ,,2 EX EX269 7 DIN2695 E 6,5,,6,,5,25 LC

10 LEX256 3 DSK395 2 DRI5 REF 37 LC298 3 LEIC DLV DLV DIX228 DIX2 DIX6 REF 2 C 7,6, 37 DC F,2,5,,25,, DE27 3 F 6,,8,,2,8,, DRI272 2 E 26,2 DRI273 E 5,6 DOG27 E,8, DC7 REF 2 C 37,,6,6,,,8,,2 DC8 REF 2 C 37,,6,6,,,8,,2 DC9 REF 2 C 37,,6,6,,,8,,2 DNL C,5,,8,26, DOG276 3 E,5,, LEX DG27 32 E 5 DG27 32 DG E,, DHL REF 37 DC23 32 DE532 3 DIX832 2 DP2266 LC976,add EX269 LEIC238,5,6 DSK ,,5, LC2323 E 5 DLV2672 DIX2699 E 7,3 DVF27 E DMF277 E LEX E DC273 E 3,5 DIX23 DIX2273 DIX C 8,5,8,, DC277 E 6,,8,2 DIE279 E 5,,,26 DC272 E 25,,, DC272 E 5,, LEX2722 E,

11 DIX273 E 5,6,,2,6 DIX273 E 38,8,,2,6 LC275 E,,26,2, DC276 E 6,,32 DIX278 3 E 7 DSK2723 E 5,25,,,,6 GMZ272 27,2,5,8,2 DE E,5,,,5,, LC E,3,25 GGM6 8 DSK2737 E,,8,5 DIX C 8,5,,8,9,, EX C,,5,8 DNL273 E 2, LC27 2 C 2,,5,2,,,5,8, DMO277 DRI278 E 8, RT275 D 26,,26,,,25,2 LEX C 5,6,7,,8,,2 LEX C+ F 7,,8, HEM E 6,,2,8,,,8,5 DSK2756 E DMO276 E DC276 E, LC E 8,2 DOG2763 E 2,,,6,26, DOG276 E,,2,,,, LC2765 E 3,5,8,, LEX C,7,,,,,8,2 DP2759 3,2,,,2,8 DC E 6,,,32,,6,8,5, 7 RT2732 E,2,26 EX2769 E 7,5,2, DDR2735 E 7,6,,,6 DOG2738 E,5,, DRI27 E,,,6 DSK275 E 8, LC276 E, GMZ279 E EX2753 E,,38 DSK275 E DLV E 5,6 DE2758 E,7 DIX2 REF 2 C 3 DLV DP9 REF E 2,,37,32 DIX C,,8,3 DP278 E 2,9,6,, DRI2785 E,,8,37,5

12 LC2786 E,8 LEX2787 E,6, LEIC2788 E,5,,6, DP23 REF 3 E 5,,6,26 DDR2789 E 5,2 DIE279 F 26,,8,37 RT2792 RT2793 E 7,5,5, DC279 32,5,25,25 LEX2795 E 7,,26,,8 DIE2796 RT2797 LEX F,,7,, DC F 5,,,8,8, DE28 E 7, DE28 E 7,,, DIE282 E 5,5 LC DC78 E 37 DIX , DHL28 2 C 6,,8, DDR287 E 7 DC2 REF C 37 DLV289 E,5,,, DSK28 E DNL282 DIX287 DE282 3 E,25, DSK E,6,6,,6,2 DLV E,26,6,, DP25 REF E 3,, LEX26 REF 3 2 C 7,6,, DC2768 3,7, DC285 3 F 3,7,,3,26,2 LC286 3 E 6,5 DIE288 E 5,, DP28 LEIC28 E, DC285 3 F,26,,, GMZ286 DE289 3 E DE282 3 E GMZ282 E 32,3,5 DC553 3 DCC 2 DP265,add DC227 3 DP LEIC273 2 DMO277,add 2

13 DIX26 DIX2639 LEIC5 3 DIX63 37 DIX2828 E 37,,5,,7, DIX E, RT2829 E,5 DG283 3 E,6,,,,25 LEIC288 E,,, DC283 3 E,,,, DM2836 E 7,8, DSK2837 E,,, DP28 E, LEX C 5,,3,8, LEX283 E,,,8, LEX287 3,5,7,8,2,,,2 LEX289 3 E 3,5,,,8,, DRI28 E,, DIE285 MDL285 3 E 5,. LC2838 E 5,,8 DC2825 E,8, DC2826 E,,, LEIC28 E,28, LC286 3 E,25,8,,5 DIX2835 E 28,, DIX285 3 E 6,3,,8, DDE253 3 LEIC259 3 EX226 E 6 RT25 3 DHL257 3 LEIC27 3 DIX92 REF 37 MDL26,add DIX2E 2 C DIX2J DP62 3,37 LEX C 5,,,,8,8,6 LC C,,8, LC E 26,3,,6,8, LC E LEX2839 3,5,,,2 LEX28 3 2,5,,, DNL DNL E,8,. DC286 3 E 5,5,, DC286,5,2,2,3,5, DC C 5,32,8,, DC C 3

14 DC C 5,,32,8, DC287 2 C 6,, DLV2863 E,,, DLV2875 E 7, DFL E 5,7 DRI267,add DE DNL LEIC2788,add DIX2 E 8 DC E D2868 E 5,6, LC E 2,, LC28 REF 37 6,,38,37 DLV287 3 E 25 LEX287 3 E 5,,,8, LEX C,6, DC C 8,5,37,, DC C,8,32,, EX2877 E,7 EX E,,2,5,38 DMF288 3 E 7,, RT E,5,38,, LEIC288 2 C 6,28,,8, DC E 9,8,5,,6 DC E 9,. DC2886 E 9,. DC289 3 E 3,32,25 DM289 3 E,,6, RI ,37 RI2 37 E 7, DC27 3 deelprotocol DIX2 P D 37,2 2 DSK75 D 2 DIX2 R D 37,2 2 DIX22 D 2 DIX2 F 2 DC 37 2 DC5 37 E 5, 2 DIX2 S 2 DIX2 T DIX2 U DIX2 V 26 DRI688 E RT6 D25 3 DIX22 E

15 DIX22 F DIX2 E LC 3 E 6,,,,,5 LC 3 E 6,,5 LC C 3 E 6,5,, LC D 3 E 6 DIX2 DMO998 C 2 LC9 2 DSK DSK DSK395 C 37 2 E 2 DSK5 DIX2 X 2 DIX2 Y 2 DC C 3 2 DC D 3 2 DMO7 C 2 DIX2 Z 2 DSK395 D 2 DIX2 2 DIX2 2 DIX2C 2 2 DIX223 2 DIX2D 2 DC 2 DCC 5,6 2 DIX25C 2 DSK326 2 DIX2E DIX2F 2 DIX56C 26, 2 DIX56D 26 2 DIX22G 2 DSK75E 2 DRI688 5, 3 DMO26 2 DMO26 2 DIX56E 2 DIX2G 2 LC2 5, 2 DM26 LCE 5 2 DIX2H 2 DIX2I 2 DRI688C 2 DIX2J 2 DM26 2 DIX2K 2 2 DSK38 2 5

16 DSK395G 2 DSK395H 2 DSK D25D 3 5, 2 DIX2U DIX2V GGM GMZ252 3 DMO35D 2 DMO2392 DIX2C D 2 2 DSK75F 2 D D25C 3 2 DIX2L DRI5, DRI5, DRI5C DRI5D DIX25E 2 LC 2 DMO7E DIX56C 5 DC2 3 2 DIX2E 2 DIX2F 2 DIX2G 2 DIX2I 2 DIX2J 2 DIX25F 2 DIX2 2 DIX2 2 DIX2H 2 DCF 2 DM26C 2 DM26D 2 DNL663 6, 2 DIX2X E 2 DIX2 DIX22J DIX22K 2 DIX25G 2 DIX2M 2 DIX2N 2 DMO35F 2 DMO998D 3 2 DSK38C 2 DHL2 2 LC9 3 DSK395I

17 DIX DIX2K 3 2 DIX2Q 3 2 DIX22L 2 DIX22M 5 2 LC9C 2 DCG 2 DP9 2 DP9 2 DP9D 2 DMO35H 2 DIX6 2 DIX2P 2 DMO26D 2 DIX2E 2 DM26D 2 Vergunninghouder KIT KIT55 E,,5,6,,8,, Vergunninghouder MT referentieprotocollen MT2 REF 3 MT8 REF 32 5,6,25,,6 protocollen MT28 MT27 2,5,37 deelprotocollen MT2D 3 MT8 2 MT8,6,2 MT8C 2 MT8D 32 2 MT8E 3 2 MT8F 2 MT69 C 2 MT69D 3 2 MT69E 2 7

18 rchivering in PRIS Het onderzoeksplan wordt opgevat als een op zichzelf staand document dat wordt gearchiveerd in PRIS (digitaal, geautomatiseerd systeem). Daarom wordt het onderzoeksplan door de indiener bijgewerkt naar aanleiding van het advies van de DEC en de definitieve versie wordt opgeslagen in PRIS. In het advies komen dan ook vaak opmerkingen betreffende kleine biotechnische en tekstuele aanpassingen voor, met name wanneer dat in het kader van de 3 V s (Vermindering, vervanging en verfijning) staat. Knelpunten: Het aantal aanmeldingen per vergadering is nog steeds zeer hoog, wat leidt tot aanzienlijke vergaderdruk. De vragen in het aanmeldingsformulier zorgen ervoor dat de commissie een goed beeld krijgt van het voorgestelde onderzoek. Waardoor ook suggesties van DEC leden en PDD s in verband met de 3 V s volop aan de orde komen. Nadeel is wel dat de gedetailleerde informatie ook leidt tot het stellen van extra vragen en bijstelling op details. Gedeeltelijk is dit opgelost doordat biotechnische en statistische opmerkingen schriftelijk door een deskundig DEC lid worden aangeleverd: de vergadering neemt kennis van deze opmerkingen maar hoeft hier weinig tijd aan te spenderen. Daarnaast is de kleine commissie een aantal keer bij elkaar geweest om voorwerk te doen ten behoeve van de gehele vergadering. Tenslotte heeft de DEC in de maanden september en december een extra vergadering belegd. Ethisch afwegingsmodel: De ethische afweging is gebaseerd op het ethische afwegingsmodel zoals in hoofdstuk Wanneer is een dierproef moreel toelaatbaar in het boek De weging gewogen, deel 3 van de reeks Dierproeven, uitgave van de NVDEC, wordt beschreven. ijlage: Onderzoeksplan 8

19 NMELDINGSFORMULIER DIERPROEVEN (versie juni 2) PROTOCOL NUMMER: ONTVNGEN e Versie: 2e Versie:. lgemene gegevens.. Titel. (uniek, betreft uitsluitend de hieronder aangemelde dierproeven).2 Onderzoekinstituut (indien van toepassing): Thema:.3 Indien het onderzoek het maken van genetisch gemodificeerde muizen betreft, vermeld dan het nummer van de vergunning van het Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij (D-nummer). 2. Uitvoerende onderzoekers(s) 2. Naam : Kamernummer : Opleiding : Tel. Nr : 2.2 Organisatorische werkeenheid. Naam afdeling : dres : Kostenplaatsnummer : 9

20 2.3 Overige medewerkers. Naam Tel Opleiding rt 9/rt 2 3. Gegevens over het doel van de dierproeven. 3. Uiteindelijk doel (doelstelling van de onderzoekslijn). 3.2 Direct doel van de hieronder aangemelde dierproeven. (In voor leken toegankelijk taalgebruik) 3.3 Vraagstelling(en) van het hier aangemelde onderzoek met event. deelvragen. (duidelijk formuleren) 3. Is dit een pilot-experiment, nieuw onderzoek of een onderdeel van lopend onderzoek (DEC-nummers noemen)? 3.5 Is hier sprake van (contract) research op verzoek van de industrie? 2 -Zo ja, is er een publicatiebeleid afgesproken met de sponsor? ( nb.: het recht om te publiceren mag niet blijvend worden uitgesloten). -ent u vrij om de onderzoeksresultaten openbaar te maken? 3.6 Welke resultaten of overwegingen hebben geleid tot het ontwerpen van deze experimenten? eschrijving van het experiment.. Proefopzet. Het is belangrijk om de proefopzet zodanig te beschrijven dat het duidelijk wordt hoe met de gekozen proefopzet de vraagstelling(en) kan (kunnen) worden beantwoord en welke rol de verschillende experimentele groepen daarbij spelen. Vermeld in elk geval: * de structuur van het experiment (deels schematisch) * experimentele condities (onafhankelijke variabelen) per proefgroep * de te meten parameters (afhankelijke variabelen) per proefgroep * de benodigde aantallen proefdieren per proefgroep (inclusief de extra aantallen die men nodig N: werkprotocol RI mag niet afwijken van de hier beschreven dierproef

21 .2 Geef een statistische argumentatie van de gekozen proefopzet en van de gekozen grootte van de experimentele groepen..3 naesthesie. (techniek, middel, wijze van toediening, dosering: volledige beschrijving). Pijnbestrijding. (middel, wijze van toediening, dosering; postoperatief: bij exp met wakkere dieren; etc).5 Wijze van termineren (volledige beschrijving). 5. Omschrijving te gebruiken diersoort(en) per experiment en/of per experimenteergroep. Diersoort antal Stam Geslacht Leeftijdsrange Gewichtsrange Microb.status(*) Herkomst Lokatie Huisvesting (**) arrière (***) Exp. Exp. 2 Exp. 3 (*) bij aanschaf: conventioneel/spf/crf/g/gf (**) kooitype (2/3//metabole) of afmetingen per kooi, evt afwijkende maat, individueel, dag/nacht ritme, controle, handelingen, verzorging, etc (***) D/D2/quarantaine/ conventioneel. 5.2 Periode waarin de dierproeven zullen worden uitgevoerd (maximaal jaar). Startdatum : fronding : (N.. De aanmelding moet binnen jaar na goedkeuring starten, anders moet het protocol opnieuw worden ingediend bij de ODP-leider en de DEC.) 5.3 Plaats van uitvoering van het experiment. 6 Schatting van het ongerief. 2

22 6. Te verwachten risico van ongerief. (noem alle aspecten per experimentele handeling en ook ongerief ten gevolge van de handeling) Exp. handelingen Groep Nummer Kwalificatie ongerief Gering Gering tot matig Matig Matig tot ernstig Ernstig Duur 6.2 Hoe ernstig schat u het cumulatieve ongerief voor het dier, rekening houdend met factoren als behandeling, frequentie, tijdsduur, herhaling etc. (evt per groep/experiment)? 6.3 Is er een kans op complicaties en/of bijkomende onbedoelde risico's van ongerief? Zo ja welke? 6. Hoe lang zit het dier in een proef, gerekend vanaf de eerste handeling/ingreep aan het dier? 6.5 Welke parameters en met welke frequentie moeten worden bijgehouden om het ongerief in te schatten? (bv. Gewicht, eetlust,temperatuur,gedragskenmerken(bv manier van bewegen, afzondering, uiterlijke kenmerken (bv neus, bek, ogen, huid, haren ogen, houding), ademhaling, geboorte, nestgrootte zie o.a. code of practice: welzijnsbewaking)) 7. lternatieven/eargumenteren van de proefopzet. (Volgens artikel, lid van de Wet op de Dierproeven is het verboden een dierproef te verrichten voor een doel dat, naar de algemeen kenbare, onder deskundigen heersende opvatting, ook anders dan door middel van een dierproef kan worden bereikt.) 7. Zijn er alternatieven (denk aan: vervanging, verfijning of vermindering) voor deze dierproef(ven)? Zo ja, waarom niet gebruikt. 7.2 Wat wordt gedaan om eventuele pijn, stress of ander ongerief te verminderen/voorkomen? 7.3 Op welke indicatie worden de dieren voortijdig gedood? (Noem indien van toepassing de vastgestelde humane eindpunten) 22

23 7. Kunnen dieren (door anderen) worden hergebruikt? 7.5 eargumenteer de keuze van de gebruikte diersoort(en). 7.6 Geef per experimenteergroep een schatting van het aantal proefdieren dat uitvalt (i.v.m. voortijdig overlijden, mislukken van het exp, etc) en beargumenteer deze schatting. 8 Ethische afweging. 8. Indien van toepassing: hoe kunnen de resultaten van deze studie/dit onderzoek worden geëxtrapoleerd naar de humane situatie? 8.2 Wetenschappelijk belang van de hier aangemelde dierproeven. 8.3 Maatschappelijk belang van de hier aangemelde dierproeven. 8. Geef aan waarom het belang van de voorgestelde proeven het gebruik van dieren en de mate van ongerief voor u aanvaardbaar maakt 9. U wordt verzocht een voor ieder begrijpelijke Nederlandse samenvatting van uw voorgenomen onderzoek te geven. Deze samenvatting van ten hoogste 2 woorden dient in ieder geval informatie te geven over: - vraagstelling en methodiek, - direct en/of indirect nut voor de gezondheid, - soort en verwacht aantal te gebruiken dieren, - ongerief van het dier TITEL ( in helder Nederlands ) Tekst van de samenvatting: 23

24 . Codering registratie dierproeven (zie voor de coderingen de bijgevoegde tabel aan het einde van het aanmeldingsformulier) IJZONDERHEID DIER 2 DIERSOORT 3 HERKOMST DIEREN NTL DIEREN 5 DOEL VN DE PROEF 6 ELNG VN DE PROEF 7 WETTELIJKE EPLINGEN 8 TOXICOLOGISCH INCL. VEILIGHEIDSONDERZOEK 9 IJZONDER TECHNIEKEN NESTHESIE PIJNESTRIJDING POSTOPERTIEF OF OP NDER TIJDSTIP 2 MTE VN ONGERIEF** 3 TOESTND VN HET DIER N EINDE VN DE PROEF Exp Groep ** Mate van ongerief moet achteraf gescoord worden en weergegeven worden in de welzijnsevaluatie kkoord ODP-leider* Datum: Handtekening: *de aanmelding moet ingeleverd worden bij de ODP-leider 2

25 DTUM: Verantwoordelijke artikel 9 functionaris(sen) (is indiener IO, dan ook naam en handtekening begeleider) NM: HNDTEKENING: 25

26 8a Nummer, Doel MDL263 DHL3 DMO2E DRI267 DRI272 LC REI DHL2REI DSK265 DR 265: DIX 2665 DIX 2676 DNL267 DHL267! DG 269 EXZ69: EX 26& DRI5REF DHLREI DIX832 GMZ272 DP275 DC279 DC276 DIX63 LEX28^ DIX92 DP6 LEX283' LEX28< DC286 LC28 REI RI2C DIX2 DIX2 GGME MT8 REF MT2 espreking dvies Voorwaarde/opmerk Looptijd,37,37,7,7,26,,7,2,7,7,26 9,7,7,7,6, 6,,5,,37,,,37 5,3,,8,5,2,2 37, 6,,5,,37,7,28 7,,,,26,6,2,8 37 5,, ,2,5,8,2,2,,,2,8,5,25,25,7, 37,5,7,8,2,,,' 37,37,5,,,2 2,5,,,,5,2,2,3,5, 6,,38,37 7, ,6,25,,6 2,5, MT Nummer OZP Doel espreking LC 2323 LC 2668 LC 2765 LC 286 LC LC LCE MT2 REF RT 2797 RT6 D25 D25 D25D DE282 DG26 DG 2622 DG 27 DC 2827 DC 2867 DC 285 DHL2 DIX2J DIX223 DIX 26 DIX 273 DIX2I DIX2N DLV 268 DLV 269 DLV 27 DMF277 DMO7C DRI27 DSK395 DSK75D LEX 28 LEX dvies E E E E E E E E C F E C C E C E