Hier vind je werkvormen bij het Bijbelboek Jesaja. Hier vind je suggesties voor werkvormen die passend zijn bij het Bijbelboek Jesaja.

Transcriptie

1 Programma: Jesaja Hier vind je werkvormen bij het Bijbelboek Jesaja. Hier vind je suggesties voor werkvormen die passend zijn bij het Bijbelboek Jesaja.

2 Dromen en werken met een profeet Leeftijd: 9-12 Thema: bijbel, bijbelse personages, delen, dromen, normen en waarden, toekomst Tijdsduur: 60+ min. Deze bijeenkomst gaat over de profeet Jesaja. Doelen van deze bijeenkomst: De kinderen leren dat een profeet iemand is die namens God spreekt. De kinderen maken kennis met de profeet Jesaja en met zijn visioenen en dromen over Gods Rijk: een rijk van vrede en gerechtigheid. De kinderen dromen met Jesaja mee over Gods Rijk en geven vorm aan hun eigen voorstelling van een betere wereld. De kinderen ontdekken dat het niet Gods bedoeling is om rustig af te wachten tot de dromen van Jesaja werkelijkheid worden; wij moeten er zelf aan gaan werken. Samenvatting Je start de bijeenkomst met het bespreken van 'dromen'. Deze bijeenkomst gaat over dromen over de toekomst: dromen over een wereld waarin mensen en dieren leven zoals God dat wil. Iemand die over zulke dromen vertelde, was profeet Jesaja. Wat is eigenlijk een profeet? De kinderen leren dat Jesaja een profeet was in de tijd dat de Israëlieten in ballingschap waren, ze verlangden terug naar Jeruzalem. Samen lezen jullie een korte vertelling hierover. Vervolgens lezen jullie één van de 'dromen' van Jesaja uit de Bijbel. Deze gaat over de nieuwe wereld! De kinderen schrijven op wat volgens hen hoort bij 'de wereld nu' en bij 'de wereld die ooit komt'. Jullie bespreken hoe je nu al kunnen leven volgens de wil van God, bijvoorbeeld door middel van het meewerken aan goede doelen. Ten slotte maken de kinderen in tweetallen een actie-advertentie voor een zelfgekozen goed doel! Werkbladen: Werkblad 9.1 Goede doelen Werkblad 9.2 De profeet Jesaja Werkblad 9.3 Nu en ooit Het programma en de werkbladen vind je in de bijlagen.

3 9. Dromen en werken met een profeet DOELSTELLINGEN De kinderen leren dat een profeet iemand is die namens God spreekt. D e kinderen maken kennis met de profeet Jesaja en met zijn visioenen en dromen over Gods Rijk: een rijk van vrede en gerechtigheid. De kinderen dromen met Jesaja mee over Gods Rijk en geven vorm aan hun eigen voorstelling van een betere wereld. De kinderen ontdekken dat het niet Gods bedoeling is om rustig af te wachten tot de dromen van Jesaja werkelijkheid worden; wij moeten er zelf aan gaan werken. (THEOLOGISCHE) ACHTERGRONDINFORMATIE Deze bijeenkomst gaat over de profeet Jesaja. We komen deze profeet tegen in het naar hem vernoemde Bijbelboek. Het begin van het Bijbelboek Jesaja maakt duidelijk dat hij de zoon is van Amos en dat hij leefde tussen ongeveer 750 en 700 voor Christus. Echter, waarschijnlijk zijn niet alle teksten uit dit boek van de hand van deze Jesaja. De profetieën van zijn twee opvolgers, die zich ook Jesaja noemden, zijn eveneens opgenomen in dit Bijbelboek. Het boek bestaat uit drie delen. De eerste verzameling profetieën is te vinden in Jesaja De tweede verzameling staat in Jesaja Deze Jesaja noemen we deutero-jesaja: de tweede Jesaja. De derde verzameling vinden we in Jesaja Deze Jesaja noemen we trito-jesaja: de derde Jesaja. Elke Jesaja schrijft in zijn eigen (politieke) tijd, voor zijn eigen mensen. De eerste Jesaja is ruim tweehonderd jaar ouder dan de andere twee. In de tweede helft van de achtste eeuw voor Christus worden de koninkrijken Juda en Israël bedreigd door Assyrië en daarom zoeken ze samenwerking met onder andere Egypte. Maar volgens Jesaja is dat niet Gods bedoeling. Bovendien leven de joden niet meer volgens de regels van God. Jesaja waarschuwt het volk en roept het op om zich te bekeren. Maar de profeet biedt ook hoop: hij vertelt over de komst van de Messias door middel van de naam Immanuël, wat betekent: God met ons. In deze bijeenkomst gaat het vooral om de tekst van deutero- en trito-jesaja. Deutero-Jesaja profeteert gedurende de Babylonische ballingschap ( voor Christus). Trito-Jesaja doet zijn profetieën als de ballingen weer zijn teruggekeerd. Die Jesaja roept de joden op om God niet te vergeten. Maar hij geeft hun ook hoop: God vergeet Zijn volk niet en op een dag zullen er een nieuwe hemel en een nieuwe aarde komen (Jesaja 65: 17). Dan zal Gods rijk van vrede en gerechtigheid aanbreken. De Babylonische ballingschap speelt een belangrijke rol bij Jesaja. In 586 voor Christus valt Nebukadnezar II Jeruzalem binnen en vernietigt de tempel. De inwoners worden meegevoerd naar Babylon (het huidige Irak) en moeten daar als ballingen wonen. De joden leven in relatieve vrijheid. Zo mogen ze hun eigen geloof belijden. Sommige joden krijgen zelfs belangrijke functies, zoals bijvoorbeeld Daniël, die een hoge positie verwerft binnen de politiek. Veel verhalen uit hun cultuur worden opgeschreven en zo krijgt de Tora (de eerste vijf boeken van Mozes) vorm. Toch wordt de ballingschap als een zwarte periode herdacht. De joden mochten namelijk niet wonen in hun geliefde land met hun bijzondere hoofdstad Jeruzalem. Het verlangen en heimwee naar Jeruzalem was groot. Ook voelden de joden zich alleen. In Jeruzalem, waar de tempel stond, leek God veel dichterbij. Het was moeilijk om als kleine groep met een aparte godsdienst staande te blijven te midden van de overmacht van de Babylonische meergodengodsdienst. Profeten spelen een belangrijke rol in het jodendom. Het zijn mannen en vrouwen die namens God spreken tot de mensen, maar ook voorspraak doen voor mensen bij God. Zij moeten het volk constant herinneren aan het verbond dat God en mensen met elkaar hebben gesloten. Soms hebben ze een vermanende functie; andere keren vertellen ze over Gods liefde en trouw en doen ze voorspellingen over Gods Koninkrijk. Profeten kiezen niet zelf voor hun functie: ze worden geroepen door God. Zo beschrijft Jesaja 6 hoe Jesaja wordt geroepen en dat hij dat in eerste instantie helemaal niet ziet zitten. Hij zegt dat hij een mens met onreine lippen is. Dat wil zeggen: net zo n zondig mens als ieder ander. Iedereen kan een profetische functie krijgen, ook vandaag de dag. Ook nu zijn er mensen die ons waarschuwen voor verkeerde ontwikkelingen, maar ook mensen die ons vertellen over Gods liefde en trouw. Pagina 62 JOP BASICS

4 VOORBEREIDING Persoonlijke voorbereiding Neem de achtergrondinformatie bij dit programma goed door. Daarnaast is het wenselijk om je persoonlijk voor te bereiden op deze bijeenkomst. Zo word je zelf ook materiaal voor de bijeenkomst met de kinderen. Hiervoor kun je de volgende vragen gebruiken: Lees Jesaja 65: Wat voor beeld heb je bij de nieuwe wereld die hier wordt geschetst? Heb je zelf het gevoel dat je naar dat visioen kunt leven? Zo nee, waarom niet? Zo ja, hoe dan? G oede doelen proberen al op kleine schaal om de wereld iets beter te maken. De mensen achter deze goede doelen blijven niet stilzitten, maar staan op en gaan wat doen. Welke goede doelen ondersteun jij? Wat kun je de kinderen over die goede doelen vertellen? Wat zou je met de kinderen kunnen en willen delen over dit onderwerp? Praktische voorbereiding Geef de kinderen zo mogelijk een kopie van werkblad 9.1 mee vóór de bijeenkomst. Vraag hun dan om het werkblad thuis in te vullen. De opdracht staat op het werkblad. Het ingevulde werkblad zal besproken worden tijdens de bijeenkomst, dus geef duidelijk aan dat de kinderen het dan weer moeten meebrengen. Het is echter ook mogelijk om een vervangende opdracht te doen in plaats van werkblad 9.1 (zie Verwerking). BENODIGDHEDEN Vooraf Hieronder vind je een opsomming van alles wat je nodig hebt voor deze bijeenkomst. Zorg ervoor dat je ruim voor het begin van de bijeenkomst klaar bent met alle voorbereidingen. Zo heb je alle tijd om aandacht te besteden aan de kinderen wanneer zij binnenkomen. Benodigdheden Kopieën van alle werkbladen voor alle kinderen (werkblad 9.1 mogelijk van tevoren meegegeven, zie voorbereiding); Een grote kaars en iets om deze mee aan te steken; Eventueel een wereldbol of wereldkaart (zie Verkenning); Voor ieder kind een bijbel (NBV); Pennen; Per drie of vier kinderen een groot vel papier (A3-formaat); Kleurpotloden en/of stiften; Kranten en tijdschriften; Schaartjes en lijm of plakstiften. PROGRAMMA 5 minuten Opening Heet de kinderen van harte welkom. Vertel dat het vandaag over dromen gaat. Er zijn verschillende soorten dromen. Leuke dromen, nare dromen en nachtmerries. Dromen die je s nachts droomt, maar ook dromen die je overdag droomt. Dromen over vroeger en dromen over de toekomst. Zet de grote kaars op tafel en steek deze aan. Laat de kinderen vervolgens om beurten vertellen over een mooie droom die zij hebben gehad. Laat de grote kaars zo mogelijk branden en zet deze op een veilige plaats. JOP BASICS Pagina 63

5 15 minuten Verkenning Vertel de kinderen dat het vandaag gaat over dromen over de toekomst: dromen over een wereld waarin mensen en dieren leven zoals God dat wil. Iemand die over zulke dromen vertelde, was Jesaja. Jesaja was een profeet. Vraag de kinderen of ze weten wat een profeet is. Een profeet wordt door God geroepen om namens Hem te spreken tot de mensen. Hij vertelt de mensen hoe God wil dat ze met elkaar en met God omgaan. Hij vertelt hoe mooi de wereld eruit zou zien als iedereen dat zou doen. En hij belooft dat God Zijn mensen altijd zal helpen en trouw zal blijven. Maar soms moet een profeet ook boos worden omdat de mensen helemaal verkeerd leven. Daarom waren profeten lang niet altijd geliefd. Vertel dat Jesaja leefde in de tijd van de Babylonische ballingschap. De koning van het grote Babylonische Rijk had in 586 voor Christus Jeruzalem veroverd. De inwoners had hij meegenomen naar Babylon. Babylon was toen de grootste stad van de wereld. Die stad lag in het huidige Irak. Wijs eventueel op een wereldbol of wereldkaart aan waar Irak en Israël liggen. De restanten van Babylon liggen zo n 80 kilometer ten zuiden van Bagdad. De joden hebben daar tot 539 voor Christus moeten wonen. Geef aan dat jullie nu een verhaal gaan lezen over Jesaja en de mensen in Babylon. Deel kopieën van werkblad 9.2 uit. Lees het verhaal met de kinderen. 15 minuten Verdieping Vertel de kinderen dat ze een van Jesaja s dromen gaan lezen uit de Bijbel. Deel bijbels uit en lees met elkaar Jesaja 65: Laat de kinderen om beurten een vers voorlezen. Bespreek samen het gelezen gedeelte. Waar gaat dit Bijbelgedeelte over? Is die nieuwe wereld heel anders dan nu? Leg zo nodig onbekende uitdrukkingen uit. Bijvoorbeeld in vers 22: de jaren van mijn volk zullen zijn als de jaren van een boom (NBV). Dit betekent dat mensen langer zullen leven, want een boom wordt veel ouder dan een mens. In vers 25 staat mijn heilige berg (NBV). Hiermee wordt de berg Sion bedoeld. Dat is een van de bergen waarop Jeruzalem gebouwd is. Deel pennen en kopieën van werkblad 9.3 uit. Vraag de kinderen om de opdracht op het werkblad uit te voeren. Bespreek daarna met elkaar in wat voor wereld de kinderen zouden willen leven: wat zouden zij graag zien in de nieuwe wereld? Stel vast: God belooft ons via de droom van Jesaja dat de wereld ooit goed zal worden voor alle mensen. Er zal geen verdriet meer zijn, alleen maar blijdschap. 20 minuten Verwerking Vertel de kinderen dat het niet Gods bedoeling is dat wij op onze stoel blijven zitten wachten tot die nieuwe wereld komt. Wij moeten nu al proberen om te leven zoals God dat wil. Zo kunnen we met elkaar proberen om een betere wereld te maken. Dat kun je op veel verschillende manieren doen. Zo kun je geld of tijd geven aan een goed doel. Goede doelen proberen de wereld iets beter te maken, bijvoorbeeld voor kinderen of dieren. Als je werkblad 9.1 van tevoren aan de kinderen had meegegeven (zie voorbereiding), vraag hun dan om het ingevulde werkblad er even bij te pakken. Ga met de kinderen in gesprek over wat zij hebben opgeschreven. Hebben ze dezelfde goede doelen of zijn het allemaal verschillende? Pagina 64 JOP BASICS

6 Had je werkblad 9.1 niet van tevoren uitgedeeld, doe dat dan nu en laat vraag 1 en 2 ter plekke invullen. Vraag aan de kinderen welke goede doelen ze kennen en wat deze goede doelen doen. Laat deze informatie opschrijven in het schema bij vraag 4. Geef aan dat ze nu een advertentie gaan maken voor een goed doel. Het is de bedoeling dat het een actie-advertentie wordt: een advertentie die een voorbeeld geeft van wat mensen nog meer kunnen doen, naast geld geven. Vorm tweetallen. Laat ieder tweetal een goed doel kiezen. Ze mogen ook zelf een goed doel verzinnen. Geef ieder tweetal een groot vel papier waarop ze de advertentie kunnen maken. Leg hiervoor kleurpotloden en/of stiften, tijdschriften en kranten, schaartjes en plakstiften op tafel. Als je tijd over hebt, kun je de kinderen vragen om hun advertenties aan elkaar te laten zien en uit te leggen wat ze hebben gemaakt. 5 minuten Afsluiting Zet de grote kaars weer op tafel (en steek die zo nodig opnieuw aan). Vraag de kinderen om rondom de kaars te komen zitten. Spreek daarna het volgende gebed uit: Lieve God, Dank U wel dat we vandaag mochten horen over Uw dromen: een droom van een nieuwe wereld waar het goed is voor alle mensen. Dank U wel dat Uw droom geen bedrog is, maar eens zal uitkomen. Help ons om U te helpen om de wereld alvast iets beter te maken. Amen. Blaas de grote kaars uit. Bedank de kinderen voor hun aanwezigheid en hun inzet. Tot de volgende keer! BIJLAGEN 1. Werkblad 9.1 Goede doelen 2. Werkblad 9.2 De profeet Jesaja 3. Werkblad 9.3 Nu en ooit JOP BASICS Pagina 65

7 Werkblad 9.1 Goede doelen Vragen 1. Heb je weleens geld gegeven aan een goed doel? Zo ja, aan welk doel? 2. Heb je weleens actie gevoerd voor een goed doel? Zo ja, voor welk doel? 3. Aan welke goede doelen geven je ouders of verzorgers geld? Noteer deze doelen in de linker kolom van het schema onderaan. 4. Wat doen die goede doelen met dat geld? Bijvoorbeeld: arme mensen helpen of de natuur beschermen. Noteer dit in de rechter kolom van het schema. Als je het moeilijk vindt, mag je je ouders of verzorgers om hulp vragen. Naam goed doel Vergeet niet om je blad mee te nemen naar de bijeenkomst! Pagina 66 JOP BASICS Het geld wordt besteed aan:

8 Werkblad 9.2 De profeet Jesaja Er zitten wat mannen en kinderen bij elkaar onder een boom. Ze zien er niet erg blij uit. Ze zijn een beetje verdrietig. Hoor, ze zingen een lied: Jeruzalem, oh mooie stad, mijn hart verlangt zo naar jou. De zingende mensen zijn Israëlieten. Maar ze zijn ver weg van hun land Israël en van haar hoofdstad Jeruzalem. Ze zijn helemaal in Babylon. De koning van Babylon had hen daarheen laten voeren. Die koning wilde namelijk zijn rijk nog groter maken en was daarvoor Israël binnengevallen. De mooie, grote tempel had hij verwoest en de inwoners had hij meegenomen. Daar zitten ze dan: in een vreemd land met vreemde goden. Want van de God van Israël hadden ze in Babylon nog nooit gehoord. De Israëlieten vinden het soms moeilijk om met elkaar te leven zoals God dat van hen vraagt. Het lijkt wel of het vroeger in Jeruzalem veel gemakkelijker ging. God lijkt zo ver weg... Soms vergeten ze Hem. Er zijn kinderen geboren die de tempel nog nooit hebben gezien. Daarom zitten ze bij elkaar en vertellen ze elkaar verhalen over vroeger: over Jeruzalem en over God. Maar ze worden daar ook een beetje droevig van. Zouden ze Jeruzalem ooit weer zien? Kijk eens wie daar aan komt lopen? Het is Jesaja, de profeet. Hij vergeet God niet. Vaak moest Jesaja boos worden op de Israëlieten en moest hij ze vertellen dat ze zich wél aan Gods regels moesten houden. Maar nu heeft hij een ander verhaal. Hij vertelt de verdrietige mensen een droom: een droom van God. God is Zijn mensen niet vergeten. En op een dag zullen ze terugkeren naar Israël en Jeruzalem. Daar zullen ze in vrede met elkaar wonen. Wees niet langer verdrietig, zegt Jesaja, Blijf niet zitten waar je zit, maar sta op! Vertrouw op God en probeer met elkaar te leven zoals Hij dat wil. JOP BASICS Pagina 67

9 Werkblad 9.3 Nu en ooit Opdracht In Jesaja 65: kun je lezen hoe de nieuwe wereld eruit zal komen te zien. Wat zijn de verschillen tussen de wereld waarin we nu leven en de wereld die komt? Schrijf die verschillen hieronder op. Je mag de verschillen ook tekenen. De wereld nu De wereld die komt Pagina 68 JOP BASICS

10 Shine a light Leeftijd: Thema: bijbel, bijbelse personages, Jezus, Kerst Tijdsduur: Meerdere bijeenkomsten Van afgedankt materiaal een Kerstlicht maken. Aan de hand van een profetie uit Jesaja, en het verhaal van Zacheüs. De programma's vind je in het PDF document in de bijlage. Korte beschrijving van het programma: De deelnemers gaan creatief aan de slag met het ontwerpen van een kerstlicht. In de eerste bijeenkomst lezen de jongeren hoe Jesaja eeuwen voor de geboorte van Jezus profeteerde over een kind wiens komst zou zijn als licht in de duisternis. Vervolgens maken de deelnemers zelf een werkende lamp. In de tweede bijeenkomst leren de deelnemers aan de hand van het verhaal van Zacheüs dat Jezus vooral is gekomen om te zoeken wat 'verloren' is. Ze denken erover na over wie dat in onze tijd zou kunnen gaan. Daarna decoreren ze hun lamp met afvalmateriaal, dat mensen als verloren en waardeloos beschouwen, zodat het licht van de lamp daar symbolisch over kan schijnen. Doelen van de bijeenkomsten: De deelnemers denken na over wat kerst voor hen betekent. De deelnemers maken kennis met de gedachte dat het Kerstkind licht in de duisternis betekent en dat dit licht vooral schijnt voor mensen die buiten de maatschappij vallen. De deelnemers denken na over wie de mensen zijn die buiten de maatschappij vallen. De deelnemers maken en ontwerpen hun eigen 'kerstlicht'.

11 Shine a light Categorie Praktijken Aantal deelnemers Maximaal twaalf Leeftijd jaar Duur / aantal bijeenkomsten Twee bijeenkomsten van anderhalf uur Auteur Marianne Benard-Boertjes KORTE BESCHRIJVING In dit item gaan de deelnemers creatief aan de slag, met het ontwerpen en maken van een kerstlicht. In de eerste bijeenkomst lezen de jongeren hoe Jesaja eeuwen voor de geboorte van Jezus profeteerde over een kind wiens komst zou zijn als licht in de duisternis. Vervolgens maken de deelnemers zelf een werkende lamp. In de tweede bijeenkomst leren de deelnemers aan de hand van het verhaal van Zacheüs dat Jezus vooral is gekomen om te zoeken wat 'verloren' is. Ze denken erover na over wie dat in onze tijd zou kunnen gaan. Daarna decoreren ze hun lamp met afvalmateriaal, dat mensen als verloren en waardeloos beschouwen, zodat het licht van de lamp daar symbolisch over kan schijnen. DOEL De deelnemers denken na over wat kerst voor hen betekent. De deelnemers maken kennis met de gedachte dat het Kerstkind licht in de duisternis betekent en dat dit licht vooral schijnt voor mensen die buiten de maatschappij vallen. De deelnemers denken na over wie de mensen zijn die buiten de maatschappij vallen. De deelnemers maken en ontwerpen hun eigen 'kerstlicht'. VERANTWOORDING Kerst is het feest van de geboorte van Jezus, van licht dat de duisternis doorbreekt. Zo wordt in veel kerstliederen gezongen over het licht in het duister, bijvoorbeeld in Gezang 138:3, Gezang 139:1 en Gezang 160:1. Voor veel mensen is 'licht dat het donker doorbreekt' ook symbooltaal voor iets goeds dat moeilijke tijden doorbreekt. Al vele eeuwen voor de geboorte van Jezus schreef Jesaja over zo n licht. Het is niet zo vreemd dat christenen Jezus hierin herkennen. Jezus noemt zichzelf namelijk ook zo op verschillende plaatsen in het Nieuwe Testament, bijvoorbeeld in Johannes 8:12 en in Johannes 12:46. Jezus heeft ook verschillende keren gezegd dat Hij vooral was gekomen voor mensen die verloren dreigden te gaan. Tijdens Zijn leven ging Hij telkens op zoek naar mensen die door anderen werden buitengesloten, mensen aan de rand van de samenleving of erbuiten. Nog steeds worden er groepen mensen buitengesloten. Je kunt je als mens verloren voelen. Ook jongeren kunnen dit herkennen en ervaren, bijvoorbeeld als ze buiten een groep vallen. Het is voor jongeren zinvol om hier een keer bij stil te staan en te ontdekken dat Jezus er juist is voor mensen die het gevoel hebben dat ze er niet helemaal bij horen. VOORBEREIDING Praktische voorbereiding Lees het hele item goed door, inclusief de bijlagen. Zorg ervoor dat de deelnemers zich van tevoren aanmelden, zodat je weet hoeveel klusmateriaal er nodig is. Als je zelf niet zo handig bent met gereedschap, vraag dan een of meer handige klussers uit je gemeente of parochie om mee te helpen in de voorbereiding. Bepaal met welk materiaal je de jongeren wilt laten werken. Houd daarbij rekening met de handigheid van de jongeren in jouw groep, maar ook met de beschikbare ruimte (kan daar worden gezaagd, getimmerd, geschilderd of geplakt?) en het beschikbare gereedschap. Kijk zo nodig of je een alternatieve ruimte en/of gereedschap kunt regelen. Bedenk wat voor soort lamp je wilt laten maken. Een staande lamp, die je ergens kunt neerzetten of neerleggen, is het makkelijkst te maken. Een hangende lamp kan ook, maar die moet aan een muur bevestigd kunnen worden. JOP Joseph Haydnlaan 2a Postbus RM Utrecht Alle rechten voorbehouden Kopiëren alleen voor intern gebruik 1

12 Shine a light Bedenk wat je wilt gebruiken als plateaus voor de lampen. Op het plateau moet in ieder geval voldoende ruimte zijn voor een lampje en het bij te voegen afvalmateriaal. Je zou de jongeren bijvoorbeeld houten planken of stukken triplex in delen kunnen laten zagen, maar je kunt ook kiezen voor kleine dienbladen uit een goedkope winkel. Maak zelf minstens één lamp zoals je die ongeveer in gedachten hebt, volgens de aanwijzingen in het programma. Dan weet je wat er nodig is. Zo heb je ook meteen een voorbeeld voor de deelnemers. Schaf het benodigde materiaal aan bij een bouwmarkt. Daar kun je zo nodig ook om informatie vragen. Let er in ieder geval op dat de lampen en fittingen dezelfde maat hebben. Er zijn fittingen met een klem waarmee je ze kunt bevestigen, maar je kunt ook materiaal kopen waarmee je losse fittingen ergens op kunt bevestigen. Bedenk in hoeverre het nodig is om het materiaal voor te bewerken. Dit is onder andere afhankelijk van het aantal deelnemers en hun handigheid, en van het beschikbare gereedschap. Als je bijvoorbeeld houten plateaus wilt gebruiken maar er zijn niet veel zagen, dan is het handig om het hout van tevoren in bruikbare stukken te zagen. Maar laat de jongeren zo veel mogelijk zelf doen. Het is fijn als jongeren met vragen direct geholpen kunnen worden. Vraag daarom enkele creatieve mensen (bijvoorbeeld ouders van de deelnemers) om te assisteren. Eén begeleider per drie deelnemers is een prima verdeling. Zorg voor een plaats waar de werkstukken tijdelijk kunnen worden opgeslagen tussen de eerste en de tweede bijeenkomst. Leg voor elke bijeenkomst alle benodigdheden klaar. BENODIGDHEDEN Eerste bijeenkomst Een grote kaars en iets om deze mee aan te steken; Een aantal typische kerstattributen voor de Verkenning (bijvoorbeeld een kerstster, een kerstbal, kerstverlichting, een slinger, een kaars, een piek, een kerstbakje, een kerststalletje, een kerstengel, een kerstkaart, een kerst-cd, een menukaartje, een dennentak of hulsttak, een kerstman, een kerstmuts of afbeeldingen die met kerst te maken hebben); Pennen; Kopieën van bijlage 2 voor alle deelnemers; Workmates of 'knutseltafels' (oude tafels waarop bijvoorbeeld ook gezaagd mag worden); Voor iedere deelnemer materiaal om een lamp te maken: - een fitting; - een bijpassend gloeilampje (laag wattage); - een stekker (bij voorkeur geaard, omdat die op meer stopcontacten past); - een stuk snoer van ongeveer anderhalve meter (hoeft niet geaard); - eventueel een schakelaar; Materiaal voor de plateaus (bijvoorbeeld hout, klei of goedkope dienbladen); Als je kiest voor staande lampen: viltdopjes om onder de plateaus te plakken (om krassen te voorkomen); Gereedschap (bijvoorbeeld zagen, hamers, vijlen, striptangen en kleine schroevendraaiers); Een of meer spanningsmeters; Overig knutselmateriaal (bijvoorbeeld spijkers, krammetjes, ijzerdraad, tape, houtlijm, verf en kwasten). Persoonlijke voorbereiding Beantwoord voor jezelf de vragen die je tijdens de bijeenkomst aan de deelnemers wilt stellen. Stel jezelf ook de volgende vragen om je persoonlijk voor te bereiden op de bijeenkomsten: Wat heb je zelf met het beeld van Jezus als licht in de duisternis? Hoe raakt dit aan je eigen leven? Wat betekent kerst voor jou persoonlijk? Heb jij je weleens een buitenstaander of verloren gevoeld? Zo ja, wanneer? Hoe ben je daar toen mee omgegaan? Tweede bijeenkomst Voor iedere deelnemer een bijbel (NBV); Kopieën van bijlage 6 voor alle deelnemers; Workmates of 'knutseltafels'; Het gereedschap en knutselmateriaal van de eerste bijeenkomst; Sterke scharen en/of tangen om het afval te knippen; Wat extra afvalmateriaal om in de lampen te verwerken (voor het geval er niet voldoende wordt meegenomen); Enkele haspels en/of stekkerdozen (zodat je alle lampen tegelijk kunt aansluiten). JOP Joseph Haydnlaan 2a Postbus RM Utrecht Alle rechten voorbehouden Kopiëren alleen voor intern gebruik 2

13 Shine a light PROGRAMMA Eerste bijeenkomst 5 minuten Opening Heet de deelnemers welkom en bied eventueel iets te drinken aan. Maak zo nodig een voorstelrondje. Vertel kort iets over de opzet van dit item (zie korte beschrijving). Zet de kaars op tafel en laat een van de jongeren die aansteken. Vertel erbij dat het licht dat iedere zondag in veel kerken wordt ontstoken, symbool staat voor Jezus die door Zijn komst naar de aarde het duister heeft doorbroken. Laat de kaars branden tijdens deze bijeenkomst. Zet hem zo nodig op een veilige plaats. 10 minuten Verkenning Leg de verschillende kerstattributen die je hebt verzameld op tafel. Vraag de deelnemers om er even naar te kijken en erover na te denken wat ze met kerst te maken hebben. Laat iedereen dan één attribuut in gedachten nemen dat voor hem of haar het meest met kerst te maken heeft. Maak vervolgens een rondje waarbij iedereen kort vertelt wat hij of zij heeft gekozen en waarom. 15 minuten Verdieping Deel pennen en kopieën van bijlage 2 uit. Vertel dat deze tekst in veel kerken ieder jaar wordt gelezen in de kerstnachtviering. Laat de deelnemers de tekst lezen en hierin alle woorden onderstrepen die volgens hen met kerst te maken hebben. Bespreek daarna kort welke woorden de jongeren hebben onderstreept. Wat hebben die woorden volgens hen met kerst te maken? Valt er ook tussen de regels door iets te lezen wat met kerst te maken heeft? Wijs ook op de opbouw van de tekst: in een periode van duisternis breekt licht door (vers 1), met het licht breekt een nieuwe, vreugdevolle tijd aan (vers 2, 3 en 4) en dit heeft alles te maken met de geboorte van een kind (vers 5). Vertel dat deze tekst afkomstig is van een profeet die eeuwen vóór Jezus leefde (zie ook bijlage 1). Vraag de jongeren of ze begrijpen waarom juist deze tekst in de kerstnacht wordt gelezen. Leg zo nodig uit dat christenen in Jezus het kind zien dat zou worden geboren om een nieuwe tijd aan te kondigen. Vraag de jongeren wat er volgens hen is veranderd door de geboorte van Jezus. Wat verandert er als donker wordt verlicht? Leg uit dat donker letterlijk kan worden verlicht, maar dat je dit ook figuurlijk kunt zien, bijvoorbeeld: in een moeilijke, 'donkere' periode kan er als het ware een lichtje doorbreken als er iets goeds gebeurt. Vraag de jongeren of ze dit herkennen. 50 minuten Verwerking Vertel de jongeren dat ze een eigen 'kerstlicht' gaan maken. In deze bijeenkomst gaan ze een lamp maken, en in de tweede bijeenkomst komt daar afvalmateriaal bij waar de lamp over gaat schijnen. Laat de jongeren beginnen met het maken (of kiezen) van een plateau. Op dat plateau moeten ze vervolgens een standaard voor een lamp bevestigen. Deel kopieën van bijlage 3 uit ter ondersteuning. Vraag de jongeren om hun werkstuk te merken met hun naam, zodat iedereen de volgende bijeenkomst zijn eigen werkstuk kan terugvinden. 10 minuten Afsluiting Ruim samen de spullen weer op. Vraag de deelnemers om de volgende keer (zwerf)afval mee te nemen, bijvoorbeeld lege blikjes, lege plastic flesjes, kapot speelgoed, enzovoort. Vraag hun om zoveel mogelijk verschillende dingen mee te nemen. Maar benadruk dat ze geen afval moeten meenemen dat kan gaan stinken of bederven. Sluit af met het gebed uit bijlage 4. Bedank de deelnemers voor hun aanwezigheid en inbreng. Tweede bijeenkomst 5 minuten Opening Heet de deelnemers welkom en bied eventueel iets te drinken aan. JOP Joseph Haydnlaan 2a Postbus RM Utrecht Alle rechten voorbehouden Kopiëren alleen voor intern gebruik 3

14 Shine a light Lees het gedicht uit bijlage 5 voor. Kom daarna nog even terug op de eerste bijeenkomst. Hebben de jongeren nog vragen of opmerkingen? 5 minuten Verkenning Verzamel het afval dat iedereen heeft meegenomen en bekijk het kort met elkaar. Vraag de jongeren wat ze zoal zien liggen. Waarom is dit afval? Wat maakt dat iemand het niet meer wilde hebben? Is het bijvoorbeeld beschadigd of heeft het zijn functie verloren? Vertel dat mensen zich ook kunnen voelen als voorwerpen die zijn afgedankt of verloren gegaan. Geef aan dat je daar nu bij wilt stilstaan. 15 minuten Verdieping Deel bijbels uit en lees samen Lucas 19:1-10 (het verhaal van Zacheüs). Waarschijnlijk is dit verhaal wel bekend bij veel van de deelnemers. Bespreek kort met elkaar waar dit verhaal over gaat (zie ook bijlage 1). Geef zo nodig wat toelichting: Zacheüs was een tollenaar. Hij inde de belasting voor de Romeinse overheersers. Daardoor stond hij buiten de joodse gemeenschap waarvan hij oorspronkelijk deel uitmaakte. Dat Jezus bij hem te gast wil zijn, roept bij de omstanders protest op. Maar Zacheüs blijkt door het bezoek van Jezus een ander mens te worden. Geef de jongeren het volgende mee (in eigen bewoording): Jezus zegt nadrukkelijk dat Hij is gekomen "om te zoeken en te redden wat verloren was." Hij is er dus vooral voor mensen die als verloren worden beschouwd (door anderen of door zichzelf). Verloren kun je uitleggen als buiten de samenleving vallend. Jezus geeft dus aan dat Hij er vooral wil zijn voor mensen die buiten de samenleving vallen. In Jezus' tijd waren dat bijvoorbeeld mensen met besmettelijke ziekten en mensen die op grond van religieuze wetten waren veroordeeld. Vraag de jongeren welke mensen er in onze tijd buiten de samenleving kunnen vallen. Leg hier ook de link met het afval dat de jongeren hebben verzameld: kennen de jongeren mensen of groepen mensen die als afval worden behandeld? Zien ze voorwerpen bij het verzamelde afval die iets gemeen hebben met deze (groepen) mensen? Geef zo nodig enkele voorbeelden: ze kunnen niet goed meer functioneren; ze zijn oud of ouderwets; ze zijn 'leeg' en hebben niets meer te bieden; ze zijn afgedankt omdat er een 'snellere of betere versie' voorhanden was. Vertel dat je je soms ook 'verloren' kunt voelen als je nog wel volop in de samenleving staat, bijvoorbeeld omdat je buiten een groep valt waar je bij zou willen horen. Vraag de jongeren of ze zich weleens verloren hebben gevoeld. Zo ja, wanneer was dat en hoe voelde dat? Zijn er voorwerpen bij het afval die daarbij passen? Breng zo mogelijk ook je eigen ervaringen in. Geef aan dat Jezus Zijn licht liet schijnen over mensen die buiten de samenleving waren gegooid of zich verloren voelden. Vertel de jongeren dat ze met hun werkstuk ook licht gaan laten schijnen over wat kapot of weggegooid is. 60 minuten Verwerking Vraag de jongeren voor wie zij hun lamp willen laten schijnen. Wat voor afvalmateriaal zou dat kunnen symboliseren? Vraag de jongeren om te bedenken wat voor afvalmateriaal ze in hun werkstuk willen gebruiken. Deel kopieën van bijlage 6 uit, ter inspiratie. Geef de jongeren ongeveer drie kwartier de tijd om hun afvalmateriaal te verwerken in hun lamp. Ze kunnen het bijvoorbeeld vastspijkeren of vastplakken. Ze mogen het eventueel ook verven. Gebruik het laatste kwartier voor een presentatie van de werkstukken. Sluit eerst alle lampen aan. Doof dan de verlichting van de ruimte. Doe de lampen een voor een aan. Laat de jongere van wie de lamp wordt aangedaan, steeds kort toelichten welk materiaal hij of zij heeft gebruikt en welke betekenis daar achter zit. Geef aan dat de jongeren hun lampen mee naar huis mogen nemen. (Ze zouden natuurlijk ook een plaatsje kunnen krijgen in de kerstnachtviering.) JOP Joseph Haydnlaan 2a Postbus RM Utrecht Alle rechten voorbehouden Kopiëren alleen voor intern gebruik 4

15 Shine a light 5 minuten Afsluiting Ruim samen de spullen weer op. Sluit opnieuw af met het gebed uit bijlage 4. Bedank de deelnemers voor hun aanwezigheid en inbreng. BIJLAGEN 1. Achtergrondinformatie 2. Werkblad 3. Instructies 4. Gebed 5. Gedicht 6. Voorbeelden JOP Joseph Haydnlaan 2a Postbus RM Utrecht Alle rechten voorbehouden Kopiëren alleen voor intern gebruik 5

16 Shine a light bijlage 1 Achtergrondinformatie Achtergrondinformatie bij Jesaja 9:1-5 Het boek Jesaja ontleent zijn naam aan de profeet Jesaja, die leefde in Jeruzalem in de achtste eeuw voor Christus. Naast de profetieën van Jesaja zelf, bevat het boek ook uitspraken van andere profeten die in zijn geest predikten. De teksten zijn ontstaan tussen de achtste en de vijfde eeuw voor Christus. Jesaja profeteerde over de situatie van Juda. Zijn profetieën werden opgeschreven en later weer toegepast op nieuwe situaties. Jesaja 9 maakt deel uit van het gedeelte dat aan Jesaja zelf wordt toegeschreven. Jesaja schrijft over de stad Jeruzalem. Die stad heeft een bijzondere band met God. Maar omdat het volk ongehoorzaam is en God afwijst, roept het onheil over zich af. Jesaja schrijft over rampen en onheil die de stad zullen treffen. Maar daar blijft het niet bij. Rampspoed heeft nooit het laatste woord. Na de straf komt er redding en verlossing. Jeruzalem zal in zijn vroegere glorie worden hersteld en God en zijn volk zullen in vrede samenleven. Uitleg bij Lucas 19:1-10 Het evangelie van Lucas heeft dezelfde auteur als het boek Handelingen. Het evangelie is waarschijnlijk geschreven rond het jaar 80. Lucas richt zich tot een zekere Theofilus, voor wie hij alles over Jezus nog eens geordend wil opschrijven. Hij heeft daarvoor gebruikgemaakt van wat Marcus al eerder had opgeschreven, maar ook van wat anderen over Jezus hadden geschreven. Kenmerkend voor Lucas is de aandacht die hij schenkt aan Jezus zorg voor de arme en uitgestoten mens. In Lucas 19:1-10 beschrijft Lucas hoe Jezus een bezoek brengt aan Zacheüs de tollenaar. Een tollenaar was iemand die van de Romeinen of van een lokale overheid het recht had gepacht om belasting te heffen. Dit gebeurde door tol te heffen bij de grenzen van het land of van een stad. Hoewel er vaste tarieven waren, vroegen tollenaars vaak veel meer en hielden ze het extra deel voor zichzelf. Door het gewone volk werden deze tollenaars vaak gezien als collaborateurs, die zichzelf verrijkten ten koste van hun eigen volk. Als reactie op de uitnodiging van Jezus belooft Zacheüs om alles wat hij te veel heeft gevraagd, veelvoudig terug te betalen. JOP Joseph Haydnlaan 2a Postbus RM Utrecht Alle rechten voorbehouden Kopiëren alleen voor intern gebruik 6

17 Shine a light Werkblad Jesaja 9:1-5 (NBV) Het volk dat in duisternis ronddoolt ziet een schitterend licht. Zij die in het donker wonen worden door een helder licht beschenen. U hebt het volk weer groot gemaakt, diepe vreugde gaf u het, blijdschap als de vreugde bij de oogst, zij jubelen als bij het verdelen van de buit. Het juk dat op hen drukte, de stok op hun schouder, de zweep van de drijver, u hebt ze verbrijzeld, zoals Midjan destijds. Iedere laars die dreunend stampte en elke mantel waar bloed aan kleeft, ze worden verbrand, een prooi van het vuur. Een kind is ons geboren, een zoon is ons gegeven; de heerschappij rust op zijn schouders. Deze namen zal hij dragen: Wonderbare raadsman, Goddelijke held, Eeuwige vader, Vredevorst. JOP Joseph Haydnlaan 2a Postbus RM Utrecht Alle rechten voorbehouden Kopiëren alleen voor intern gebruik 7 bijlage 2

18 Shine a light bijlage 3 Instructies Hoe zet je een snoer aan een lamp, stekker of schakelaar? Stap 1: Draai de fitting open. Let op: als dat lastig gaat, is de fitting beveiligd. Aan het koperkleurige bodemplaatje zit dan een klein lipje dat iets omhoog staat. Druk het lipje in met een kleine schroevendraaier en draai tegelijkertijd de fitting open. Stap 2: Binnen in de fitting zitten twee kleine schroefjes. Draai die een klein beetje los, zodat er ruimte ontstaat om iets onder de schroefjes te klemmen. Stap 3: Verwijder aan het einde van het snoer zo n twee centimeter van het buitenste omhulsel. Hier zijn speciale tangen voor. Onder het verwijderde omhulsel zie je dan twee dunne snoertjes uit de kabel komen, waarschijnlijk een bruin en een blauw snoertje. Stap 4: Verwijder aan het einde van die twee dunne snoertjes zo n halve centimeter van het bruine en blauwe omhulsel, zodat het koperdraad bloot komt te liggen. Stap 5: Haal het snoer door het onderste deel van de fitting heen. Stap 6: Steek de koperdraadjes onder de schroefjes binnen in de fitting en draai de schroefjes aan. Het maakt niet uit welk draadje onder welk schroefje komt. Stap 7: Draai de fitting weer in elkaar. Binnen in een stekker zit vaak een klemmetje waarmee je ook het snoer vast kunt klemmen. Er zijn fittingen verkrijgbaar die op een klem zijn gemonteerd. Deze fittingen zijn gemakkelijk ergens op te bevestigen. Fittingen kunnen ook heel eenvoudig ergens op worden bevestigd met een stukje tape. JOP Joseph Haydnlaan 2a Postbus RM Utrecht Alle rechten voorbehouden Kopiëren alleen voor intern gebruik 8

19 Shine a light Gebed Wanneer wij het kerstfeest vieren, God, dan horen we hoe het licht van Uw liefde schijnt in het donker van onze wereld. Het donker waarin mensen bang zijn, of alleen, verdrietig, of wanhopig. Het donker waarin mensen zich verloren voelen. Uw licht wil dit donker doorbreken. Help ons om dat licht te laten schijnen. Amen. JOP Joseph Haydnlaan 2a Postbus RM Utrecht Alle rechten voorbehouden Kopiëren alleen voor intern gebruik 9 bijlage 4

20 Shine a light Gedicht Een licht Een licht zo helder Uit een mooie lamp Geeft zicht in een kelder Donker is een ramp Te donker in je kamer Je bent erg bang Het wordt warmer De nacht duurt lang Steek een lichtje aan Je voelt je weer goed Er komt licht van de maan Je weet nu hoe het moet Bron: Liebrechts, P. (2007). Een licht. JOP Joseph Haydnlaan 2a Postbus RM Utrecht Alle rechten voorbehouden Kopiëren alleen voor intern gebruik 10 bijlage 5

21 Shine a light bijlage 6 Voorbeelden "Out of Energy" Voor deze lamp heb ik [de schrijver van dit item] met spijkers en ijzerdraad wat afvalmateriaal op een dood stuk hout bevestigd. De lege blikjes energydrink, de lege batterij en het doosje opgebrande lucifers doen me denken aan mensen die niet weten hoe ze verder moeten in hun leven; mensen die geen energie, moed of hoop meer hebben. Over hen schijnt het licht van Gods liefde. "Bedankt en tot nooit meer ziens" Voor deze lamp heb ik [de schrijver van dit item] leeg verpakkingsmateriaal op een rode schaal geplakt. Hoewel het verpakkingsmateriaal nu vies en beschadigd is, kun je nog zien dat het eerst kleurig en aantrekkelijk was. Het was bedoeld om mensen aan te trekken. Maar toen die mensen eruit hadden gehaald wat van hun gading was, werd de verpakking waardeloos en werd die zomaar weggegooid op straat. Dit doet me denken aan mensen die zich afgedankt of gebruikt voelen. Ooit waren ze aantrekkelijk en geliefd, maar nu ziet niemand hen meer staan. Over hen schijnt het licht van Gods liefde. JOP Joseph Haydnlaan 2a Postbus RM Utrecht Alle rechten voorbehouden Kopiëren alleen voor intern gebruik 11

22 Wat doet een Profeet? Leeftijd: 9-12, Thema: bijbelse personages, toekomst Tijdsduur: 20+ min. Tieners en kinderen leren van het verhaal van Jesaja wat een profeet is. Profeten worden vaak gezien als personen die de toekomst voorspellen, in dit verhaal wordt duidelijk wat de functie van een profeet eigenlijk is. Jongeren bekijken de huidige maatschappij en bespreken wat een profeet hier van zou zeggen. Profeet betekent zoiets als 'iemand die zich geroepen voelt om te roepen'. Een profeet had het idee dat hij gestuurd was om namens God iets aan de mensen te vertellen. En dan ging het vooral om de dingen die niet klopten volgens de wet. Een profeet was dus niet iemand die zomaar uit het niets de toekomst kon voorspellen. Hij (of zij) was iemand die doorhad wat er fout was in de maatschappij om hem heen, die de mensen daarop wees en die ze waarschuwde: "Als jullie op deze manier doorgaan, dan gaat er dat-en-dat gebeuren, dat zul je zien." Je zou kunnen zeggen: een profeet maakte een foto van hoe de maatschappij in elkaar zat, die foto liet hij aan iedereen zien en dan vertelde hij erbij welke kant het op zou gaan. En daarin had een goede profeet vaak gelijk. Wat dat betreft was zo eentje dan weer wél een toekomstvoorspeller. Met de tieners. of de kinderen gaan we kijken naar de betekenis van profeten. lees het navertelde bijbelgedeelte voor en kies één of meer opdrachten. Sommige opdrachten zijn meer voor tieners geschikt, andere meer voor kinderen. Kijk even welke opdrachten jij bij jouw groep vindt passen. Vind je de navertelling te moeilijk voor je (kindergroep, kies dan uit een kinderbijbel een verhaal over Jesaja of over een andere profeet. De opdrachten kunnen dan toch gedaan worden. Verhaal Navertelling met gebruikmaking van Jesaja 55: 6-13, 40: en Psalm 137 Hoe kan je nu zingen voor God in een ver en vreemd land? De mensen uit Juda waren door de koning van Babel meegevoerd naar de stad Babylon. Babel was een enorm land. Om dat verder op te bouwen had de koning heel wat mensen nodig. Vandaar dat hij de bouwers en timmerlui, maar ook de geleerden uit omringende landen meenam naar Babel. Daar leefden ook de mensen uit Juda in ballingschap: in een enorm land met een vreemde, overheersende cultuur en met een totaal andere godsdienst die door de joden als heidens werd beschouwd. Het enige wat ze op de been hield was de oude traditie: hun godsdienst, hun verhalen, de herinneringen aan hun oude land Juda. Bij de meesten leefde de hoop dat ze ooit nog een keer terug zouden keren naar hun eigen land. Maar voor zichzelf moesten ze wel toegeven dat dat maar dagdromen waren: hun land was geplunderd en hun hoofdstad Jeruzalem lag in puin: een uitzichtloze situatie. Vandaar dat er ook Judeërs waren die zich steeds meer Babyloniër gingen voelen. Hun kinderen trouwden met de kinderen van Babel. Ze zouden daar wel altijd blijven wonen. Eén van de ballingen was de profeet Jesaja. Hij houdt de hoop levend dat de ballingen ooit weer terug zullen keren naar Jeruzalem, hoe vreemd en hoe onwaarschijnlijk dat op dat moment ook klinkt. "We wonen nu in Babel," zeggen de Judeërs. "ver weg van Jeruzalem, ver weg van Juda, ver weg van God. We horen in Babel en hier zullen we wel altijd blijven wonen. We hebben mooie huizen, we verdienen goed. Prima toch? En God? Daar hebben we niks meer mee te maken." Als de profeet Jesaja dat hoort kan hij zijn mond niet houden. Hij balt zijn vuisten en hij roept tegen zijn landgenoten: "Zo! Dus jullie willen niets met God te maken hebben? Nou, laat ik jullie dan dit zeggen: God wil wél met jullie te maken hebben. je kunt God niet zomaar even bij de vuilnis zetten. jullie horen bij God en God hoort bij jullie." 'We geloven er niets van," is het antwoord. "Volgens ons is God ons gewoon vergeten." "Vergeten?" roept Jesaja. "Luister! God zegt: Jullie begrijpen maar weinig van mijn plannen. jullie wonen daar op die platte aarde en kijken niet verder dan je neus lang is. Geld verdienen, een mooi huis, dat vinden jullie belangrijk. Maar ik ben als de hemelkoepel. Ik sta overal boven en Ik kan veel verder kijken. Ik laat de regen neerdalen zodat de rivieren kunnen stromen en zodat op het land van alles kan

23 groeien. Wat Ik eenmaal beloofd heb, dat doe Ik. Ook al duurt het soms wel even. jullie zullen weggaan uit Babylon en veilig naar huis worden gebracht. En als jullie weer teruggaan, zal iedereen zo blij zijn, dat het net is of de bergen en de heuvels langs de kant van de weg staan te juichen. En alsof de bomen in hun handen klappen. Alle distels en doornstruiken zullen plaatsmaken voor prachtige cipressen en heerlijk riekende mirtestruiken. Denk eraan: jullie echte huis is niet Babylon, jullie echte thuis is Jeruzalem." "Dat alles zegt God," vertelt Jesaja. Dan draait Jesaja zich om en loopt weg. De Judeërs die naar hem stonden te luisteren blijven achter. Even is het stil. "Wat een stom verhaal," reageert er één, "over heuvels die staan te juichen en bomen die in hun handen klappen." "Ik vond het wel grappig," zegt een ander. "Ik niet," antwoordt de eerste. "Waar bemoeit die profeet Jesaja zich mee? Denkt dat hij weet hoe de wereld in.elkaar zit. Als hij zo graag terug wil naar Jeruzalem, laat ie dan maar alleen gaan. Ik hou hem niet tegen. Maar laat hij ons niet lastig vallen met zijn dromen en zijn qefantaseer." Maar of ze willen of niet, toch blijft er iets knagen: de heimwee naar hun land en naar Jeruzalem, hun stad. Dat blijkt ook uit een lied dat uit die tijd stamt. Het is Psalm 137. 'Bij de rivieren van Babylon daar zitten wij en we huilen als we denken aan Sion en aan Jeruzalem. De mensen uit Babylon willen dat we vrolijk zijn en dat we voor ze zingen. Ze zeggen: "Zing voor ons een lied uit Jeruzalem," maar hoe kan je nu zingen voor God in een ver en vreemd land? En Jesaja blijft ze bestoken met zijn verhalen en zijn dromen die te mooi zijn om ooit waarheid te worden. Tenminste dat denken de Judeërs: "Laat hij ophouden met zijn verhalen. Hij brengt ons maar in de war. Alleen als je Jesaja hoort, komt het oude verdriet weer boven. Dus laat hij zijn mond houden." Maar een profeet houdt nu eenmaal zijn mond niet en Jesaja blijft doorgaan met zijn landgenoten te vertellen over God. Op een gegeven moment houdt hij een ontzettend belangrijke toespraak, een toespraak die nu in onze tijd nog steeds bekend is. Jesaja zegt: "Sommigen van jullie denken dat God jullie vergeten is, hier: in het verre Babylon. Maar natuurlijk is dat niet zo. De afstand van Jeruzalem naar Babylon is voor God maar een klein eindje. Sommigen van jullie zijn ondertussen vergeten hoe machtig God is. Luister, dan zal ik je dat vertellen: Wie kan al het water van de zee opscheppen als hij van zijn vuist een kommetje maakt? Wie kan de hele hemel meten tussen zijn duim en zijn pink? Wie heeft alle grond van de aarde, de bergen en de heuvels op zijn weegschaal gewogen? Dat is God alleen. En zeg eens: Wie heeft God lesgegeven? Wie heeft Hem voorgezegd? Niemand toch? Alle volkeren op de wereld bij elkaar zijn als een druppel aan de emmer of als een pluisje op de weegschaal. Wat stellen die nou voor? Helemaal niets, vergeleken bij God. Als je al het hout van de Libanon zou kappen, en al het wild bijeen zou drijven, je zou daar een offer van maken voor God dan was dat nog niet genoeg. Zó groot en zó machtig is God!" De mensen staan met open mond te luisteren. "Onvoorstelbaar," zegt er één. "Precies," zegt Jesaja, "God is écht onvoorstelbaar. En God zal ook onvoorstelbare dingen doen. God zal jullie weer terugbrengen naar Jeruzalem, want God is machtiger dan alle houten beelden van Babylon op een rijtje." Het is een toekomstbeeld dat de mensen hoofdschuddend maar met tranen in de ogen aanhoren: "Als dat toch eens waar kon zijn. Wij terug naar Jeruzalem, terug naar ons land." Maar dan schudden ze hun hoofd om al die dromen kwijt te raken. "Dat zijn maar visioenen, mooie verzinsels. Die Jesaja is geen profeet maar een contrafeet." Enkele maanden later komt er een nieuwe koning in Babylon. En dan gebeurt het onvoorstelbare wat

24 Jesaja had voorzien: hij geeft de Judeërs toestemming om terug te keren naar Jeruzalem. Om hun stad weer op te bouwen en daar weer te gaan wonen. VERWERKINGSSUGGESTI ES OM UIT TE KIEZEN ProfeeTshirt Nodig: - voor iedereen een wit T-shirt - uitwasbare viltstiften - watervaste viltstiften - papier en tekengerei Wat zou een profeet uit onze tijd aan de mensen vertellen? Dat zou iets kunnen zijn wat Greenpeace ook aan de orde stelt, of Amnesty International. Maak het ontwerp voor een T-shirt voor een profeet in onze tijd. Daar kan een slagzin opkomen, of een symbolische illustratie of allebei. Je kunt bijvoorbeeld ook aan de teksten van 'Loesje' denken. Laat iedereen een wit T-shirt meenemen, zorg voor watervaste viltstiften. Laat eerst het ontwerp op een groot vel papier maken. Als de maker tevreden is over het ontwerp, over de vlakverdeling en dergelijke, dan kan het op het T-shirt worden overgebracht. Het is aan te raden om de voorstelling eerst in dunne lijnen met uitwasbare viltstiften op het T-shirt over te brengen en pas als dat goed is met de watervaste viltstiften in te kleuren. Profetenriem Nodig: - voor iedereen een lang, niet te dun stuk touw of draden - papier en allerhande knutselmateriaal Iemand die iets van zichzelf belangrijk vindt, heeft van alles aan zijn riem hangen'. Dat gaan we letterlijk zo doen. Geef de tieners of de kinderen elk een lang stuk niet te dun touw. Het is de bedoeling dat ze van dat stuk touw voor zichzelf een 'profetenriem' gaan maken. Een profetenriem is een riem die om de buik geknoopt wordt om de ruwe profetenjas bij elkaar te houden. In plaats van een touw te gebruiken, kun je ook van drie gekleurde draden een koord laten vlechten. Het bijzondere van een profetenriem is dat er verschillende dingen aan en in zitten waaraan je kunt zien dat hij bij een profeet hoort: a. knopen die in onze wereld doorgehakt moeten worden (of misschien knopen die onontwarbaar zijn) b. enkele spullen waar hij een speciale herinnering aan heeft, bij voorbeeld een foto van vroeger thuis, een stukje keihard brood dat hij kreeg van een oude man of vrouw, een oude strippenkaart met nog drie strippen erop om ooit..., enz. c. de weinige spullen die een profeet zoal nodig heeft om de mensen van zijn boodschap te overtuigen. (Bv. een clownsneus -belachelijk wat jullie doen-, een halsband -je hebt geen eigen wil-, een wasknijper -de wereld stinkt door de vervuiling-, een zaklantaarn, enz.) Al die verschillende elementen komen in of aan de riem te zitten. De bedoeling is dat iedereen als de profetenriem af is, met die riem in de hand aan de rest van de groep uitleg gaat geven over wat alles is of wat het voor moet stellen. pro-feet en contra-feet Nodig: - papier - nietmachines - vuilniszakken - verpakkingskarton - plakkaatverf - waterverf of schmink - kwasten Stel je voor dat de ontwikkelingen in onze wereld zo doorgaan als ze nu zijn ingezet. Dat kun je in ieder geval op twee manieren opvatten, positief en negatief: een pro-feet en een contra-feet. Denk maar eens aan de milieuverontreiniging, het broeikaseffect of het uitsterven van allerlei diersoorten en