De Riemaecker- Legot. Onze eerste vrouwelijke minister. Marguerite
|
|
- Francisca Thys
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 De Riemaecker- Marguerite Legot Onze eerste vrouwelijke minister
2 Aan mijn moeder Aan mijn familie Aan al de pioniersters Aan de strijders voor de gelijkheid tussen vrouwen en mannen De Riemaecker- Marguerite Een opmerkelijke vrouw Legot
3 Inhoudstafel Voorwoord 4-5 De Roots 6 Bompa Léon 7 Haar jeugd en studies 8-10 Voorsmaakje van de politiek bij een exceptionele mentor Het sleutelmoment De politiek lonkt naar dynamisch humanisme Marguerite wordt moeder Haar loopbaan als volksvertegenwoordiger Internationale en Europese intermezzo s Eerste vrouwelijke minister De terugkeer naar de Kamer van Volksvertegenwoordigers 58 Haar gemeentelijke periode Eerste vrouwelijke Minister van Staat Haar staatsbegrafenis Baanbreker in de politiek Een avant-gardekoppel 76 Marguerite leeft verder in haar klein- en achterkleinkinderen Nawoord en bedankingen
4 Voorwoord In 2015 is het vijftig jaar geleden dat mijn moeder Marguerite De Riemaecker Legot de eerste vrouwelijke Minister in België werd. Die gebeurtenis is toen niet onopgemerkt gebleven. Deze benoeming genoot destijds meer aandacht van alle media dan de nieuwe regering. Het was inderdaad een mijlpaal, een grote première. Een stap vooruit voor alle vrouwen. Het was vooral ook een bekroning van de vele inspanningen en het doorzettingsvermogen van Marguerite. Ik dank van harte mijn echtgenote. Zij is de motor sinds lange jaren achter dit eerbetoon. Haar volharding heeft me gesteund om de redactie en de uitgave ervan tot een goed einde te brengen. Ze heeft me kennis laten maken met verschillende organisaties en verenigingen die ijveren voor gelijk heid tussen vrouwen en mannen. Zo ook met de NGO Soroptimist International, waarvan ze ondertussen lid is geworden. Wat mij echter droevig stemt, is te moeten vaststellen dat er tot op heden te weinig vooruitgang is geboekt. De situatie van de vrouw en de jeugd in onze westerse landen is beter dan enkele decennia geleden. Jammer genoeg is de tekst van het liedje Woman is the nigger of the world, in 1972 geschreven door wijlen John Lennon, samen met zijn echtgenote Yoko Ono, nog altijd brandend actueel in sommige wereldregio s. Overbodig de landen op te noemen waar de vrouw eerder slaaf is, terwijl de mannen palaveren. Of de landen waar de vrouw in de duisternis van de Middeleeuwen leeft onder religieuze verhullende voorwendsels. Ook wat het Westen betreft, mogen we zeker ons hoofd niet in het zand steken. Handel in vrouwen en meisjes, gewelddaden waarvan ze slachtoffer zijn,... Niet meteen de meest riante kant voor de beschaafde wezens die we beweren te zijn. Er is geen reden om reeds victorie te kraaien. Er is nog werk aan de winkel voor alle verenigingen die opkomen voor de rechten van de vrouw. In 1965 vertrouwde Marguerite tijdens een interview aan La Lanterne toe hoe dikwijls heb ik tijdens mijn loopbaan bij contacten met mijn collega s tijdens de verkiezingscampagnes niet gedacht: was ik een man geweest, dan zou dat veel zaken vereenvoudigen... Inderdaad, volgens mij bestaat er geen twijfel dat, indien ze een man was geweest, ze tien jaar eerder tot minister benoemd zou zijn geweest, dat ze misschien zelfs haar loopbaan als Burgemeester van de Stad Brussel had kunnen beëindigen en dat de media meer belang zou hebben gehecht aan haar werkelijke bekwaamheden dan aan haar lippenstift en poederdoos. Deze genderdiscriminatie heeft echter mijn bewondering voor mijn moeder alleen maar doen toenemen, namelijk voor de manier waarop ze tijdens haar hele leven een positie heeft kunnen innemen binnen deze mannenwereld. Zeker als je dit bekijkt in de context van 50 jaar geleden. Nog meer bewonderenswaardig is het feit dat ze van haar positie en haar macht gebruik heeft gemaakt om te DIENEN en niet om zich te bedienen, zoals men dat soms in de politieke wereld moet vaststellen en dat zij bovendien al haar krachten heeft benut om het statuut van de vrouw en het gezin te verbeteren en wegen voor de vrouwen heeft geopend die toen moeilijk toegankelijk waren. Vandaag zijn er talrijke verenigingen die ijveren voor de rechten van vrouwen en van jonge meisjes. Het is bemoedigend vast te stellen dat ze talrijker en actiever worden. Nochtans, zoals Marguerite het zelf verwoordde: Indien vrouwen voor vrouwen zouden stemmen, zouden ze eindelijk iets te zeggen hebben. Mijn vurigste wens is dan ook dat die link, tussen haar actieve loopbaan en de missie van dergelijke vrouwelijke verenigingen wereldwijd, kan bijdragen tot een welverdiende supplementaire zichtbaarheid voor deze organisaties. En dat bovendien alle vrouwen er zich bewust zouden van zijn dat er, dankzij pioniers zoals Marguerite Legot, vele deuren zijn opengegaan voor vrouwen. Of zoals Isabelle Gatti de Gamond ( ) het destijds al verwoordde: On ne saura jamais, chaque fois qu on ouvre une porte aux femmes, l importance de la révolution qui va s accomplir. Men kan nooit inschatten, telkens men een deur voor vrouwen opent, welke omvang van omwentelingen dit zal teweegbrengen. Tenslotte hoop ik dat het lezen van deze biografie u de nodige stimuli zal geven om verder te strijden in onze pseudo-democratische wereld, die echter nog teveel overheerst wordt door mannen. De strijd aanbinden voor mensenrechten is goed, zich inzetten voor vrouwenrechten is nog beter! Christian V.P. De Riemaecker Met de onschatbare steun van Evelyne Bastin 4 5
5 De roots Zéphirin Oscar Legot, de grootvader van Marguerite, was eerst Gouverneur van de gevangenis van Tongeren en later van Oudenaarde. In 1911 vestigt hij zich in Oudenaarde met zijn echtgenote Anne-Marie Dierickx en zijn zoon Léonard, die toen 25 jaar oud was. Alhoewel de familie Legot uit Marchin stamt, wordt Léonard geboren te Antwerpen op 12 oktober Hij studeert Rechten aan de Universiteit van Luik. Hij trouwt in Hasselt op 18 mei 1912 met Maria Joanna Jeurissen, dochter van Jan Jeurissen, een vakman in kerk ramen. Ze krijgen twee dochters: Marguerite in 1913 en Liliane in Léonard is advocaat bij de Balie van Oudenaarde en was gekend als zijnde een liberale katholiek. Bompa Léon Wanneer Léonard (dus mijn groot vader Léon ) over zijn dochter Marguerite sprak, vertelde hij maar al te graag dat hij nog steeds geen voornaam had toen hij op weg was naar het gemeentehuis om de geboorte van zijn dochtertje aan te geven. Door te passeren langs een weide vol met madeliefjes (ook gekend als margrietjes in de volksmond) is hij spontaan op haar voornaam gekomen. Margrietje : een klein wit bloempje dat men reeds in de eerste dagen van de lente aan treft. Een kranig bloempje dat bijna gedurende een heel jaar vreugde, kleur en frisheid aan het landschap geeft. Hij wist toen niet in welke mate hij een voornaam had gekozen die de persoonlijkheid van zijn dochter wonderlijk goed zou omvatten. Daarom volg ik in de voetstappen van mijn bompa Léon en zal u haar, beste lezers, in deze levensgeschiedenis onder haar voornaam Marguerite steeds terugvinden. (Links) Zéphirin Oscar Legot Léonard Legot & Maria Joanna Jeurissen (Rechts) Anne-Marie Dierickx 6 7 Oudenaarde 1930
6 Haar jeugd en studies Marguerite wordt geboren in Oudenaarde op 9 maart Ze geniet haar lager onderwijs bij de zusters Bernardinen, volgt dan Griekse en Latijnse Humanoria in de Nieuwen Bosch te Gent om vervolgens aan de Universiteit van Gent Rechten te studeren. Dit alles lijkt redelijk normaal, bijna vanzelfsprekend misschien. Men mag echter niet vergeten dat pas in februari 1907 in Gent het eerste atheneum voor meisjes was gesticht. Marguerite - Oudenaarde 1931 In die tijd waren diploma s alleen in het mannelijk opgesteld. Zo zien we op de diploma s van Marguerite dat het woordje hij telkens met de hand was overschreven door zij! Ondanks het feit dat het beroep van advocaat toegankelijk werd voor vrouwen door de wet van 7 april 1922, was het vinden, in die tijd, van een stage patron aan de balie ook geen eenvoudige zaak voor een jonge vrouw. In een interview (september 1961) met Frank Swaelen (toekomstige voorzitter van de Senaat en toen voorzitter van de CVP Jongeren) vertrouwde ze hem toe: Marguerite Legot Hierdoor vereenvoudigde de toegang tot universitaire studies voor vrouwen dus aanzienlijk. Voordien moesten de jonge meisjes de lage middelbare school volgen om dan, via private lessen, een eindexamen af te leggen voor de Centrale Jury, om zo een diploma van hoger middelbaar te bekomen. Marguerite met haar nichtje Anne-Marie Nelen Oudenaarde 1933 In 1931 is het aantal jonge vrouwen, vooral in de faculteit Rechten, nog uiterst beperkt. Marguerite slaagt in 1936 met onderscheiding, ondanks allerlei moeilijkheden die ze bij haar medestudenten ondervond, zoals kritiek, opschudding, commentaar... Toen ik als vers gepromoveerd advokaatje op zoek ging naar een patron, zoals men dat noemt, ondervond ik al gauw dat dit voor een jong meisje nog niet zo gemakkelijk was. In mijn geboortestad Oudenaarde was zulks in het jaar onzes Herens 1936 zelfs bijna ondenkbaar, zodat ik dan maar te Brussel ging zoeken. Maar ook in de hoofd stad bekende een brave advokaat-huisvader: Mijn vrouw wilt niet horen van vrouwelijke stagiaires hier in huis Eindgetuigschrift RUG
7 Voorsmaakje van de politiek bij een exceptionele mentor Juffrouw Baers was voorzitter van de Kristelijke Arbeiders Vrouwen beweging, die deel uitmaakte van het Algemeen Christelijke Werkersverbond. Het was opnieuw Maurice Orban die het idee van Maria Baers steunde om Marguerite aan te werven als secretaresse van haar politiek kabinet. wetsvoorstellen indienen om enerzijds het werk te verbieden van de vrouw in mijnen en steengroeven en anderzijds om de titel van sociale helpster te beschermen. Maria Baers & Marguerite Marguerite - Oudenaarde 1933 Geholpen door haar professor Maurice Orban, die toen eveneens senator was, zal Marguerite uiteindelijk een stageplaats vinden bij de advocaat Pierre Nothomb, de vader van de politicus Charles-Ferdinand Nothomb. Marguerite Juffrouw Maria Baers Gezien de gevaren van de grote stad eisten haar ouders dat ze in een deftig en streng home voor jonge meisjes zou wonen. Zo kwam ze terecht in de Poststraat 109, te Schaarbeek, vlak naast het Katholiek Instituut voor hoger onderwijs voor vrouwen, de beroemde 111. Daar maakte ze kennis met Juffrouw Maria Baers, Senator en bezielster van sociale werken. Het is van groot belang om hier te onderstrepen welke invloed Maria Baers op Marguerite zal hebben. Als daadwerkelijke mentor zal ze niet alleen een voorbeeld zijn door haar gedachtepatroon, maar ook door haar betrokkenheid. Maria Baers stichtte in 1920 de eerste sociale school van België: de Katholieke Sociale Normaalschool voor Vrouwen. De aandacht van Maria Baers richtte zich vooral op scholing voor vrouwen, de werkomstandigheden van de vrouw, de waardering van het beroep van huisvrouw en openbare gezondheidszorg. Als eerste katholieke gecoöpteerde senatrice zal Maria Baers in 1936 met succes de 10 11
8 Maria Baers was toen ook op internatio naal vlak actief. Van 1927 tot 1950 was ze secretaresse van de Internationale Katholieke Unie voor het sociaal werk, waarvan ze in 1920 voorzitter was geworden. In 1939 vertegenwoordigde ze België in de commissie voor sociale aangelegenheden op de SDN (Société des Nations) te Genève en in 1946 was ze mede-stichtster van de Hoge Raad van het Gezin waarvan ze vicevoorzitter was tot Het sleutelmoment Op 7 mei 1938 trouwt Marguerite met Jules De Riemaecker, scheikundig landbouwingenieur. Ze had hem leren kennen toen ze beiden aan de universiteit van Gent studeerden en ze dikwijls dezelfde trein Oudenaarde Gent namen. De NMBS kan soms al eens wonderen verrichten! Wat een fantastisch voorbeeld voor Marguerite. Door aan haar zijde te werken, heeft ze enerzijds kunnen leren van de wijs heid en betrokkenheid van haar mentor en anderzijds haar gedachtegoed en lessen kunnen toepassen tijdens haar volledige politieke loopbaan. Naast het feit dat Marguerite secretaresse was van Maria Baers en stagiaire aan de balie van Brussel, heeft ze ook les gegeven in Burgerlijk en Grondwettelijk Recht aan de Sociale school in de Poststraat, en dit tot Herdenkingswoord aan Maria Baers door Marguerite Bij het heengaan van Maria Baers, op 30 december 1959, schreef Marguerite een herdenkingswoord dat eveneens bij haar eigen heengaan toepasbaar zou geweest zijn. Zij heeft namelijk dezelfde weg gevolgd dan deze die door haar mentor werd gelegd en dit met Marguerite Legot & Jules De Riemaecker mei 1938 dezelfde ingesteldheid, dienen
9 Jules De Riemaecker was in 1938 inspecteur op het laboratorium voor controle van de voedingswaren te Anderlecht. Zijn vurigste wens was echter om naar Colombia te vertrekken, om er zijn diploma in de praktijk te kunnen toepassen op de koffieplantages. Het scheelde dan ook geen haar of Marguerite was eind 1945 vertrokken naar Bogota. Toen ze met Jean Michiels, toekomstige voorzitter van de chocoladefabriek Côte d Or, over dit project sprak, bood hij haar echtgenoot een betrekking aan in het laboratorium van de firma, om te vermijden dat ze naar het buitenland zou vertrekken en uit de politiek zou stappen. Jules nam in december 1945 deze functie aan. Hij zal 35 jaar trouw blijven aan zijn werkgever en gaat er in 1980 als productie directeur op pensioen. Marguerite, dromerig tijdens haar huwelijksreis Côte d Or Vooraan: 3de van links: Jean Michiels Vooraan: 2de van links: Jules De Riemaecker 3de rij: 1ste van links: Marguerite De Riemaecker-Legot Dit werd een sleutelmoment in het leven van Marguerite. Ze was in de mogelijkheid gekomen om haar politieke roeping verder te zetten dankzij twee feministgezinde personen uit haar onmiddellijke omgeving die allebei bewust en overtuigd waren van haar bekwaamheden. De nieuwe beroepsoriëntatie van haar echtgenoot is werkelijk het kantelmoment voor de aanvang van haar politieke loopbaan geweest. Jean Michiels & Jules De Riemaecker jaar dienst La Roche-en-Ardenne
10 De politiek lonkt naar dynamisch humanisme Marguerite, die het steeds opnam voor de problemen van weduwen en wezen, werd in 1945 benoemd tot kabinetsattaché van Henri Pauwels, Minister van de oorlogsslachtoffers, en tezelfdertijd tot staatscommissaris bij hetzelfde ministerie. Op 18 en 19 augustus 1945 wordt de CVP- PSC opgericht. Aan Maria Baers had men gevraagd om lid van het Nationaal Comité te worden. Zij zal - zoals ze het zelf verwoordde - iemand jonger en dynamischer voorstellen. Juist, ja, Marguerite en zo zal ze de functies als lid van het nationaal comité en van het nationaal bureau van de partij waarnemen tot in Voor de verkiezingen van 1946 was de CVP-PSC op zoek naar jonge dynamische kandidaten voor haar verkiezingslijst. Na lang aarzelen en na aanmoediging van haar echtgenoot en van Maria Baers aanvaardt Marguerite om op de lijst te worden opgenomen. Zij verklaart in het interview met Frank Swaelen (september 1961): als ik nu bedenk dat mijn zetel in de Kamer mij toen op een zilveren schoteltje werd aangeboden en dat ik hem in mijn argeloosheid slechts na lang aarzelen heb aangenomen! Het is hoogst opmerkelijk vast te stellen dat het gedachtegoed van de nieuwe partij vooral de mens (in de humanistische zin van het woord) centraal wil stellen en aan mannen en vrouwen een gelijke, maar afzonderlijke rol wil toebedelen. Ze moesten elkaar aanvullen, zoals het hoofd en het hart. Werkbewijs - april de nationale kaderdag voor vrouwen : links van P.W. Segers: Maria Baers en rechts: Marguerite De Riemaecker-Legot en Jeanne Vertonghen Vrijgeleide - maart 1945 Kabinet van Minister Pauwels De oproep die Pius XII in 1945 richtte tot de vrouwen betreffende hun morele plicht tot deelname aan het openbare leven was als mobiliserend element zeker niet onbelang rijk. Het neutraliseerde de weerstand die tot dan toe zeker binnen de katholieke-actiegroeperingen van vrouwen bestond ten aanzien van de deelname van vrouwen aan het openbare leven. (bron: Vrouw en Politiek in België)
11 Waarom deze aarzeling? In een interview (La Meuse ) geeft ze hierover uitleg. Van start gaan met functies die tradi tioneel mannelijke functies zijn, vertegenwoordigt op zich een verantwoordelijkheid voor een vrouw. Indien ze als vrouw haar taak slecht vervult, zal ze zich niet alleen in diskrediet brengen, maar tevens alle andere vrouwen die gelijk aardige functies ambiëren te vervullen. Toen ik de Kamer betrad, vreesde ik hiervoor. Alles is goed verlopen. Godzijdank. De verkiezingen van 17 februari 1946 bezorgden aan de CVP-PSC een ongelofelijke uitslag met meer dan één miljoen stemmen op de 2,5 miljoen kiezers. De partij beschikte over 92 zetels in het Parle ment en Marguerite wordt verkozen: zo wordt ze de eerste vrouwelijke volksvertegenwoordiger van de CVP voor het arrondissement Brussel. Hier startte werkelijk haar politieke loopbaan. Men kan het uitzonderlijke karakter van deze verkiezingsdag niet genoeg beklemtonen. Op die dag bleven Marguerite en alle andere Belgische vrouwen thuis. Ze hadden immers nog geen stemrecht bij parlementsverkiezingen. Dit recht zullen ze pas op 18 februari 1948 verwerven. Zij werd dus, in 1946, verkozen door toen nog uitsluitend mannelijke kiesgerechtigden! In 1946 waren er op de 212 volksvertegenwoordigers slechts 3 vrouwen: mevrouw M. De Riemaecker Legot, CVP, mevrouw I. Blume-Grégoire, POB (voorzitter - Conseil Mondial de la Paix ) en mevrouw S. Grégoire, PCB. In de Senaat waren ze eveneens met 3: mevrouw de Barones A. della Faille d Huysse, CVP (één van de eerste vrouwe lijke burgemeesters), mevrouw M-A. Spaak-Janson, POB (moeder van de politicus P-H. Spaak) en mevrouw G. Ciselet, PL (eerste vrouw die in de Raad van State zetelde). Vanaf dat moment en tot het einde van haar leven zal Marguerite zich inzetten voor 5 grote strijdpunten, namelijk: De CVP-kandidaten Uitslag van de verkiezingen van Let op: opdruk Monsieur door Madame rechten en statuut van de vrouw opwaardering van de familie en van het beroep van huismoeder jeugdbescherming vooruitgang op het vlak van sociale politiek verbetering van de huisvesting
12 Marguerite wordt moeder Marguerite met haar zoon Christian jaar na haar huwelijk, in december 1946, wordt Marguerite eindelijk moeder van haar eerste zoon, met als voornamen Christian Vincent Paul en zo krijgt het kindje de initialen CVP mee! In een interview met Suzanne De Winter (Rosita ) vertelde zij: Ik had toen geen kinderen (februari 1946). Ik wanhoopte zelf nog ooit die vreugde te mogen beleven, want ik was reeds acht jaar getrouwd en de hemel had ons nog niet bedacht met kinderzegen En als u toen kinderen gehad zou hebben? Dan zou ik meer dan geaarzeld hebben. Ik zou voor hen aan iets verzaakt hebben, waarin alles me boeit en aan grijpt zowel grote als kleine problemen. Ik denk, dat ik zou verzaakt hebben om de eenvoudige reden, dat ik nog niet wist hoe een vrouw en moeder haar leven kan organiseren. Toen de oudste kwam, lag er al een periode van aanpassing achter mij en verliep alles vlot. Het is waar dat mijn ouders bij mij woonden en ik dus op de kostbare hulp van mijn moeder kon reken en, alsook op die van mijn zuster. Bij de komst van mijn tweede zoon (Xavier in 1949), veranderde er hoegenaamd niets en ik ging verder mijn leven zo in te richten, dat ik niemand van de mijnen te kort deed 20 21
13 Zo komt het dat mijn broer en ik, tot onze geboorte, in het Parlement zetelden. U zal begrijpen dat wij ons beiden hierover uiteraard niets herinneren, doch ons heel graag aansluiten bij hetgeen mama ons hierover vertelde. Tot zover de sfeer waarin Marguerite haar parcours begon. Nu verdiepen we ons in het werk dat ze gerealiseerd heeft! Christian De Riemaecker Xavier De Riemaecker Marguerite met haar zonen Xavier & Christian 1952 De twee broers Marguerite & Christian Door haar mannelijke volksvertegenwoordigers werd Marguerite met gemengde gevoelens en houdingen onthaald. Hierover vertrouwt ze aan Frank Swaelen (CVP Jongeren september 1961) het volgende toe: Wanneer ik de verhalen van juffrouw Baers over haar ervaring herdenk, was de toestand in 1946 al erg geëvolueerd. Er bestond een duidelijk verschil tussen de toenmalige oude garde, die soms duidelijk liet blijken dat er eigenlijk geen dames in de Kamer thuishoor den, en de jonge collega s die helemaal anders reageerden. Een oudere staats minister, wiens naam ik maar zal verzwijgen, aarzelde niet tweemaal de kaas van mijn brood te eten door willens en wetens juist vóór mijn beurt naar de tribune te stappen en een speech te houden over een onderwerp waarvan was afgesproken dat ik het zou behandelen Ik herinner mij nog dat papa Devèze eens lachend beweerde dat mijn aanwezigheid in de Kamer ongrondwettelijk was omdat ik als moedertje-in-blijde verwachting het aantal aanwezigen van 212 op 213 bracht! Een ogenblik ontspanning op verlof - Wenen
14 Haar loopbaan als Volksvertegenwoordiger Marguerite Marguerite pakt de problemen aan die ze zelf als jonge juriste en jonge vrouw heeft meegemaakt. Zo zal ze op 15 oktober 1946 een wetsvoorstel rapporteren waarbij de vrouw wordt toegelaten tot de uitoefening van het beroep van pleitbezorger. In maart 1947 rapporteert Marguerite een wetsvoorstel over machtiging van de vrouw tot het uitoefenen van het ambt van advocaat bij het Hof van Cassatie en nog een wetsvoorstel over toelating van de vrouwen tot de magistratuur. In april 1949 legt ze een wetsontwerp neer over toekenning van gelijke rechten aan man en vrouw met betrekking tot het uitoefenen van de openbare functies. In mei 1948 verdedigt ze eveneens de rechten van de vrouw als lid van de studiecommissie voor de herziening van het Burgerlijk wetboek aangaande de wederzijd se rechten en plichten van de echtgenoten. Ze zal ook het wetsvoorstel van de CVP mee ondertekenen dat aan de vrouw hetzelfde stemrecht verleent als dat van de man. Naast de rechten van de vrouw focust ze haar aandacht op de toestand binnenin het gezin. Laat ons even haar opvattingen aangaande de familie nader toelichten om te begrijpen waarom dit centraal stond in haar belangstellingsfeer. De journaliste Lucienne Plisnier (ELLE ) schrijft in haar interview: En de familie? Ik luister naar Mevrouw De Riemaecker. En zie, hier verliest het woord Familie haar hoofd letter. Gelukkig! Er wordt vooruitgang geboekt, zowel in hart als in ziel. De familie is niet meer die theoretische groep die een minister zal verdedig en. Het is een vrouw die kookt, of die haar gasten ontvangt, of nog een vrouw die een les laat opzeg gen. Het is een man die thuis komt, die een siga ret aansteekt, die de TV aanzet. Het is een jonge man die zijn examens voor bereidt en een jong meisje dat naar een nieuwe jurk snakt. De familie is het alledaagse leven. Het echte leven: moei lijk, gelukkig, zenuwslopend, kalm, zacht, gejaagd. Mevrouw De Riemaecker spreekt er met kennis van zaken over. Ze heeft twee zonen, een echtgenoot, een huis dat haar identiteit uitstraalt en een boeiend beroep. En dan? Dan beseft men dat ze weet waarover ze spreekt. En dat is enorm geruststellend. In een interview met de Pourquoi Pas? van staat te lezen: Vraag: Is de familie even belangrijk als vroeger? Antwoord: Nog belangrijker dan vroeger, volgens mij. Op het huidige ogenblik hebben de studies een zeer grote techniciteit bereikt. Precies door deze specialisatie heeft de school moeilijkheden om de vorming van de mens, in de humanistische zin van het woord, op zich te nemen. Vandaar het vernieuwde belang van de vorming van het kind door de ouders en daaruit voortvloeiend de vorming van de ouders. Vandaar koesteren wij de projecten die ouders toelaten deze zeer moeilijke taak perfect te vervullen.
15 Aan M-L. Bernard-Verant van Femmes d Aujourd hui ( ) vertrouwt ze toe: Ik denk dat de politiek op vlak van het gezin er niet meer alleen uit bestaat om voordelen van materiële aard te bezorgen, maar ook om voortaan de familie te waarderen en de eerbied ervan te bevorderen. Daarom staat namelijk het volgende op mijn programma: de ontwikkeling en de coördinatie van wat bij ons al op een waardige wijze bestaat inzake de voorbereiding tot het huwelijk, de echtelijke en familiale raadplegingen; de jongeren en de ouders begeleiden in de richting van evenwichtigheid en geluk in het gezin, de morele gezondheid van de kinderen, het welzijn van de ouderen, ziehier enkele van de aspecten van de te volgen politiek. In de Marie-Claire van spreekt Marguerite over de herwaardering van de familie met de volgende bewoording: CVP-PSC-banket links van Marguerite: haar echtgenoot en Marie-Josée Meeus (Algemeen Adjunct Sekretaris PSC-CVP) Eerst en vooral een reële mogelijkheid scheppen voor deeltijds werken voor de vrouw. Op moreel vlak, doch ook op materieel vlak ervaart de vrouw een behoefte om te werken, maar deze behoefte mag niet ten koste zijn van die sociale eenheid die de familie eigenlijk vertegenwoordigt. Om die reden moet ik gesprekken hebben met de Minister van Arbeid en Werkvoorziening omdat de hele sociale wetgeving van deel tijds werken dient aangepast te worden. Aantekeningen bij beelden. Mus destio. Ut quid quamus aut aut prem eum aut velest. Marguerite
16 Wat betreft het verzoenen van het parlemen taire werk met dat van moeder zegt ze het volgende aan Suzanne De Winter (Rosita ) Is het niet onontbeerlijk dat vrouw en moeder mee werken aan het opmaken der wetten? Ze kent beter dan wie ook de moeilijkheden waarmee het leven van een vrouw bezaaid is. Moei lijkheden die een man niet aanspreken, omdat hij ze niet eens kent. Er zijn nu eenmaal twee verschillende menselijke wezens, wier verlangens tegenovergesteld kunnen zijn. Dit is al een voldoende reden voor de aanwezigheid van vrouwe lijke leden in het Parlement. Men kan Marguerite dan ook een realistische feministe noemen. Ze wou zich niet mengen met strijdpunten die op voorhand al verloren waren, die toen werkelijk geen enkele kans maakten om te lukken. Op 31 maart 1949 legt Marguerite een wetsontwerp neer voor de oprichting van de Prenuptiale Spaarkas. Op 20 december 1949 legt ze een eerste wetsontwerp neer betreffende de uitoefening van de ouderlijke macht, een tweede betreffende de wijziging van artikel 266bis van het Burgerlijk wetboek over echtscheiding, een derde betreffende de wijziging van artikel 311bis van het Burgerlijk wetboek over de gevolgen van scheiding van tafel en bed en tenslotte rapporteert ze een wetsvoorstel betreffende de wijziging van artikel 1444 van het Burgerlijk wetboek over scheiding van goederen. In juni 1954 zal ze een wetsontwerp neerleggen over de oprichting van een Nationaal Studie-Instituut voor Gezins- en Bevolkingsproblemen. Ze zal actief deelnemen aan de besprekingen inzake gezinsvergoedingen door het wetsvoorstel te rapporteren dat de wet van 4 augustus 1930 wijzigt inzake gezinsvergoedingen voor loontrekkenden. In 1948 wordt Marguerite ondervoorzitter van de Hoge Raad voor het Gezin en voorzitter van de Economische en Sociale afdeling van dezelfde raad. Haar inspanningen om de plaats van het kind in de maatschappij te verbeteren en ook de jeugd te beschermen waren ook niet van de minsten. In juli 1947 rapporteert ze een wetsvoorstel over de wettiging van de kinderen waarvan de ouders gedurende de oorlog in het buitenland een huwelijk hadden aangegaan. In mei 1949 rapporteert ze een wetsvoorstel tot uitbreiding van het toepassingsgebied van de wet van 15 mei 1912 op kinderbescherming. In mei 1952 rapporteert ze een wetsont werp tot zedelijke bescherming van de jeugd Verkiezingsbanket in het gezelschap van Frans Van Cauwelaert In maart 1962 legt ze een wetsontwerp neer tot oprichting van een bijzondere jeugdpolitie. In maart 1970 legt ze een wetsontwerp neer tot oprichting van het Nationaal Fonds voor sociale bescherming van de jeugd. Op 26 januari 1965 zal ze het wetsvoorstel rapporteren aangaande adoptie, wetsvoorstel neergelegd door Pierre Harmel. Zij zal deelnemen aan besprekingen betref fende de delinquente jeugd (1957) en de jeugdbescherming (1958 & 1962). Zij was binnen de CVP ook voorzitter van het contactcentrum met de jeugd. Marguerite was ook zeer actief op het vlak van de verbetering van de sociale politiek. Ze lag aan de basis van een reeks amendementen aan het wetsvoorstel tot wijziging van de wet van 10 maart 1900 aangaande de arbeids overeenkomst (1951), aan het wetsontwerp aangaande het beheren van instellingen van openbaar nut, van sociale zekerheid en sociale voorziening (1960), aan het wetsontwerp betref fende het rust- en overlevingspensioen voor bedienden en werklieden (1962)
17 Aan de toog in het gezelschap van Théo Lefèvre Ze neemt deel aan een reeks besprekingen betreffende prostitutie (1947) en alcoholgebruik (1957). Zij rapporteert een wetsvoorstel aangaande de wijzigingen en aanvullingen aan de wet van 7 augustus 1922 met betrekking tot het bedienden contract, een wetsvoorstel aangaande de verhoging van de loongrens voor de bere kening van de kinderbijslag, een wetsvoorstel tot aanvulling van de wet van 12 juli 1957 betreffende het rust- en overlevingspensioen van bedienden. Banket van de verkozenen - PSC van Elsene 30 31
18 Internationale en Europese intermezzo s Naast haar parlementair werk was Marguerite tezelfdertijd afgevaardigde van de regering bij de UNO (1951). Van 1951 tot 1954 was ze afgevaardigde bij de Internationale Arbeidsconferentie te Genève. Parijs - Algemene Vergadering UNO Genève - Internationale Arbeidsconferentie juli 1951 Op 21 oktober 1953 wordt Marguerite de eerste vrouwelijke Secretaris van de Kamer. Deze functie zal ze tot 1958 bekleden tot ze als eerste Belgische vrouw in het Europees Parlement te Straatsburg gaat zetelen en dat vanaf de oprichting in 1958 tot in april Om familiale redenen echter zal ze Straatsburg verlaten om van 1961 tot 1966 opnieuw Secretaris van de Kamer te worden. Marguerite Genève - Internationale Arbeidsconferentie - juni
19 Over haar Europese loopbaan vertrouwt ze aan Suzanne De Winter van Rosita ( ) toe: SDW Maar u zetelt ook in het Europees Parlement te Straatsburg? Marguerite U bedoelt dat ik er gezeteld heb, want voorlopig heb ik me terug getrokken. SDW Om de jongens? Marguerite Ja. Ik heb mijn kandidatuur niet meer gesteld, omdat de zittingen me te lang van huis weghielden. In dit geval was mijn man me van groot nut, want nooit hadden de kinderen me kunnen zeggen wat hij me zei. Eens, na mijn zoveelste terug keer, vertelde hij me hoe verloren onze jongens erbij liepen tijdens mijn dagenlange afwezigheid. Met enorm veel tact, want hij wist hoe hard het me zou vallen, liet hij me verstaan dat ik beter deed me terug te trekken. SDW En hebt u het dan toen gedaan? Marguerite Ik heb niet geaarzeld, alhoe wel het me ik durf het herhalen hard viel. Het Belgisch Parlement is goed, maar Straatsburg betekent Europa, de problemen worden er op een groter, interna tionaal vlak bestudeerd en aangepakt. Men leert er zo ongelooflijk veel, vermits men er geconfronteerd wordt met vertegenwoordigers van landen waarover men zo weinig of toch onvoldoende weet. Straatsburg - Rapportering Sociaal Fonds januari 1960 Genève - Internationale Arbeidsconferentie juli 1951 Verder in dit interview zegt ze: ik kan en wil vooral mijn kinderen niet opofferen aan een zuiver intellectueel genoegen van mezelf. Straatsburg - op wandel met haar echtgenoot Genève - Internationale Arbeidsconferentie Het Bureau - juli
20 Eerste vrouwelijke minister Ondertussen zijn we januari Sinds twee jaar werken Marguerite en Pierre Harmel nauw samen aan het dossier van het wetsvoorstel met betrekking tot adoptie, wetsvoorstel neergelegd door Pierre Harmel, dat ze op 26 januari zal rapporteren. Pierre Harmel en Marguerite hebben in 1946 samen hun intrede gedaan in de Kamer van Volksvertegenwoordigers. Al snel vonden ze gemeenschappelijke wegen met gelijkaardige bekommernissen. Het is dus niet verwonderlijk dat Pierre Harmel aan Marguerite denkt om haar het nieuwe Ministerie van Gezin en Huis vesting toe te vertrouwen. Rome - Europese vergadering Regering Harmel-Leburton - juli 1965 Aan u om te raden waar Marguerite op deze foto staat? 36 37
De Riemaecker- Legot. Onze eerste vrouwelijke minister. Marguerite
De Riemaecker- Marguerite Legot Onze eerste vrouwelijke minister Aan mijn moeder Aan mijn familie Aan al de pioniersters Aan de strijders voor de gelijkheid tussen vrouwen en mannen De Riemaecker- Marguerite
Nadere informatiezondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar
Gemeente van de Heer Jezus Christus, Jongeren, ouderen, kinderen van God, Zoals ik voor de lezing al gezegd heb; het gaat vanmorgen niet over trouwen of getrouwd zijn, dat is alleen een voorbeeld verhaal.
Nadere informatieHet is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.
De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.
Nadere informatiePortret van H. Gerealiseerd door H. en Linde Stael In samenwerking met het SIHO
Portret van H. Gerealiseerd door H. en Linde Stael In samenwerking met het SIHO Dit portret gaat over H., een vrouw die met een evoluerende spierziekte nog lang voor de klas heeft gestaan in het lager
Nadere informatieEindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl 2009 - I
Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. Staatsinrichting van Nederland Gebruik bron 1 en 2. 1p 1 De twee bronnen hebben te maken met de constitutionele monarchie. Welke
Nadere informatienarratieve zorg Elder empowering the elderly
narratieve zorg Elder empowering the elderly huisbezoek 1: KENNISMAKING - 2 - KENNISMAKING - huisbezoek 1- a kennismaking huisbezoek 1: KENNISMAKING a vertrouwelijkheid individueel in teamverband naar
Nadere informatieDOSSIER >>> Wat is een. goede papa? DOSSIER
DOSSIER >>> Wat is een DOSSIER goede papa? 42 PSYCHOLOGIES MAGAZINE april 2014 Beter in je vel op het werk Nu de strenge maar afwezige vader definitief heeft afgedaan is het voor papa s zoeken naar een
Nadere informatieSpeech Voorzitter bij het afscheid van Jan de Wit op 1 april 2014
Speech Voorzitter bij het afscheid van Jan de Wit op 1 april 2014 Geachte heer de Wit, beste Jan, Een paar weken geleden kwam je mijn kamer in lopen met een mooie bos bloemen. Voor mij! Je kwam me vertellen
Nadere informatieHandboek Politiek. Derde Kamer der Staten-Generaal
Handboek Politiek Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid van de Derde Kamer der Staten-Generaal, Gefeliciteerd! Deze week ben jij een politicus. Je gaat samen met je klasgenoten discussiëren over
Nadere informatieCULTUURRAAD NEDERLANDSE CULTUURGEMEENSCHAP
Stuk 7 8 (B.Z. 1979) - Nr. 1 ARCHIEF VLAAMSE R/4,qD =RUGBEZORGEN CULTUURRAAD VOOR DE NEDERLANDSE CULTUURGEMEENSCHAP BUITENGEWONE ZITTING 1979 13 JUNI 1979 VOORSTEL VAN DECREET - van de heer W. SEEUWS C.S.
Nadere informatieverwerkingsopdrachten Willem-Alexander
verwerkingsopdrachten Willem-Alexander Van kind tot koning Vragen bij Stamboom van het Koninklijk huis (bladzijde 6 en 7) 1 Als je goed kijkt, zie een schild met het wapen van Nederland. Op het schild
Nadere informatieBELGISCHE VERENIGING VAN FARMACEUTISCHE ARTSEN. Vereniging Zonder Winstoogmerk. Wedrennenlaan 5 bus B1 1050 BRUSSEL
BELGISCHE VERENIGING VAN FARMACEUTISCHE ARTSEN Vereniging Zonder Winstoogmerk Wedrennenlaan 5 bus B1 1050 BRUSSEL Naam STATUTEN Art. 1. De "Belgische Vereniging van Farmaceutische Artsen" (BEVEFA), in
Nadere informatiemesdames et messieurs, zeer geachte dames en heren: in naam van onze Academie wens ik u allen welkom.
1 VERWELKOMING 22 OKTOBER 2013 Géry van Outryve d Ydewalle, Vast Secretaris Sire, Excellenties, de heer voorzitter van het Vlaams Parlement, dames en heren leden van alle Parlementen van dit land en Senaat,
Nadere informatieV Vergadering van de Eerste Kamer op dinsdag 5 maart 2013. Toespraak van de Voorzitter van de Eerste Kamer, Mr. G.J. de Graaf
V Vergadering van de Eerste Kamer op dinsdag 5 maart 2013 Toespraak van de Voorzitter van de Eerste Kamer, Mr. G.J. de Graaf Herdenking Dr. P.H. (Pieter) Kooijmans (1933-2013) Op 13 februari jongstleden
Nadere informatie40 jaar Vlaams parlement
Hugo Vanderstraeten 40 kaarsjes eenheidsstaat of een unitaire staat: één land met één parlement en één regering. De wetten van dat parlement golden voor alle Belgen. In de loop van de 20ste eeuw hadden
Nadere informatie2.2. Het Nieuwe Testament, of het verhaal van Jezus en de eerste kerk 1
2.2. Het Nieuwe Testament, of het verhaal van Jezus en de eerste kerk 1! " #$% & #& '$' '& + ()" *% $, $ -% 1 H. Jagersma en M. Vervenne, Inleiding in het Oude Testament, Kampen, 1992. J. Bowker, Het verhaal
Nadere informatieVerhaal van verandering
Belgische Ashoka Fellow Ashoka : Kun je ons iets vertellen over je familie en waar je bent opgegroeid? Ingrid : Ik ben opgegroeid in Antwerpen, een belangrijke stad in Vlaanderen, België. Ik heb een oudere
Nadere informatieVoor jongeren in het praktijkonderwijs. Nederlandse soldaten naar Mali
PrO -weekkrant Week 45 november 2013 Voor jongeren in het praktijkonderwijs 4-1 0 november 2013 Eenvoudig Communiceren Nederlandse soldaten naar Mali Foto: ANP In Mali helpen buitenlandse soldaten de inwoners.
Nadere informatieIK OVERLEEFDE AUSCHWITZ
Ferenc Göndör IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ Uitgeverij Eenvoudig Communiceren 3 Mijn vader Lang geleden kwam een jonge, joodse man naar het land Hongarije. Mohr Goldklang was zijn naam. Dat was mijn opa. Mohr
Nadere informatieEen wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is.
Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is. Goedendag! Als ik even de aandacht mag, ja! Dank u. Dan geef ik nu het woord aan mezelf. Als ik mij eerst eens even mag introduceren.
Nadere informatieGESCHIEDENIS LES 2 STAP VOOR STAP VOORUIT
GESCHIEDENIS LES 2 STAP VOOR STAP VOORUIT Wie zei: Het is mijn taak om dit land goed te besturen. Maar al die ministers moeten zich er niet mee bemoeien. 1. koning Willem I 2. koning Willem II 3. koning
Nadere informatieBuitengewone Algemene Vergadering BAPS vzw
Buitengewone Algemene Vergadering BAPS vzw 82 Verslag Algemene Vergadering BAPS vzw 83 Verslag Algemene Vergadering BAPS vzw 84 Winand Bijnens deelde mee dat er 3 soorten voorgestelde wijzigingen zijn:
Nadere informatieMODULE V. Ben jij nou Europees?
MODULE V Ben jij nou Europees? V.I Wat is Europees? Wat vind jij typisch Europees? En wie vind jij typisch Europees? Dat zijn moeilijke vragen, waarop de meeste mensen niet gelijk een antwoord hebben.
Nadere informatie- omzendbrief KB / ABB 2018 / 3 van 26 oktober 2018 Start van de lokale en provinciale bestuursperiode
Lijst met ontwerpbesluiten van de OCMW-raad van woensdag 2 januari 2019 OPENBARE ZITTING Bestuur en Beleid Bestuur 1. Akte nemen van de samenstelling van de OCMW-raad - Decreet Lokaal Bestuur van 22 december
Nadere informatieS T A T U T E N. FEDERATIE van TOERISTISCHE GIDSENGROEPERINGEN vzw afgekort " F T G " Vossekotstraat Zichem
S T A T U T E N FEDERATIE van TOERISTISCHE GIDSENGROEPERINGEN vzw afgekort " F T G " Vossekotstraat 130 3271 Zichem Identificatienummer 10729/83 - Ondernemingsnummer 424828326 -------------------------------------------------------------------------------------------
Nadere informatieArtikel 7 van hetzelfde decreet, gewijzigd bij het decreet van 31 januari 2003, wordt vervangen door wat volgt:
Uittreksel van decreet van 6 juli 2005 houdende de wijziging van diverse decreten, wat het statuut van de mandaathouders in de aan het Vlaams Parlement verbonden instellingen betreft [ ] HOOFDSTUK III
Nadere informatieDE PROCEDURE IN TUCHTZAKEN VAN DE ORDE DER GENEESHEREN
DE PROCEDURE IN TUCHTZAKEN VAN DE ORDE DER GENEESHEREN Inleiding. Nico Biesmans, Magistraat-assessor Provinciale Raad van Antwerpen Bij de oprichting van de Orde der Geneesheren heeft de wetgever het toezicht
Nadere informatieHet is goed om het grote belang van die rol hier te midden van u, de gemeenteraadsleden, nog maar eens te onderstrepen.
Toespraak van Commissaris van de Koning Ank Bijleveld-Schouten bij de eedaflegging en installatie van mevrouw Ellen Nauta-van Moorsel als burgemeester van Hof van Twente op woensdag 15 mei 2013 Burgemeester
Nadere informatieDe activiteit in het Brussels Parlement voorbereiden of verwerken in de klas? Niet verplicht, wel leuk!
De activiteit in het Brussels Parlement voorbereiden of verwerken in de klas? Niet verplicht, wel leuk! Je vindt in dit document authentiek materiaal van het parlement waarmee je zelf aan de slag kan.
Nadere informatieModule 7 Staatsinrichting en rechtsstaat
Module 7 Staatsinrichting en rechtsstaat 7.1 Onze democratie Tekst 1: Wie is de baas in Nederland? Nederland is een democratie. Dat betekent: de bevolking is de baas. Maar je kunt niet 16,7 miljoen bazen
Nadere informatieApostolische rondzendbrief
oktober 9, 2011 Jaargang 1, nummer 1 Lieve mensen, Zo bent u een voorbeeld voor alle gelovigen in Macedonië en Achaje geworden. Wij zijn nu al weer een tijdje hier in het zuiden van Griekenland, in de
Nadere informatiePAGINA BESTEMD VOOR DE INTERVIEWER. Interviewernummer : INTCODE. Module INTIMITEIT. (bij de vragenlijst volwassene lente 2002)
PAGINA BESTEMD VOOR DE INTERVIEWER Interviewernummer : INTCODE WZARCH INDID Module INTIMITEIT (bij de vragenlijst volwassene lente 2002) Personen geboren vóór 1986. Betreft persoonnummer : P09PLINE (zie
Nadere informatie9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd
53 9 Vader Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd heeft. P Ik begin steeds beter te begrijpen dat het heel bijzonder is dat ik een kind van God, mijn
Nadere informatieSplitsing kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde in Vraag en Antwoord
Splitsing kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde in Vraag en Antwoord Inleiding Een zuivere splitsing van de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde De splitsing van de kieskring BHV is ruim 50 jaar de eis van de
Nadere informatieAFKONDIGINGSBLAD VAN SINT MAARTEN
AFKONDIGINGSBLAD VAN SINT MAARTEN Jaargang 2010 GT no. 17 Landsverordening Raad van Advies 1 Hoofdstuk 1. Inrichting en samenstelling Artikel 1 1. De Raad van Advies, verder te noemen de Raad, bestaat
Nadere informatieTijd van burgers en stoommachines 1800 1900. 8.6 Emancipatie en democratisering. Onderzoeksvraag: Hoe werd de politiek gedemocratiseerd?
Onderzoeksvraag: Hoe werd de politiek gedemocratiseerd? Kenmerkende aspecten: * Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan het politiek proces. * De opkomst van
Nadere informatiePERSMEDEDELING VAN HET KONINKLIJK VERBOND VAN VREDE- EN POLITIERECHTERS
PERSMEDEDELING VAN HET KONINKLIJK VERBOND VAN VREDE- EN POLITIERECHTERS Aansluitend op zijn persmededeling dd. 24 november 2017, neemt de raad van bestuur van het Koninklijk Verbond van Vrede- en Politierechters
Nadere informatieBorstkanker ''Angst voor het onbekende''
Borstkanker ''Angst voor het onbekende'' Borstkanker ''Angst voor het onbekende'' Ellen Wagter-Streep Schrijver: Ellen Wagter-Streep ISBN: 9789402129663 Ellen Wagter-Streep Inhoud Inhoud... 05 Voorwoord...
Nadere informatieToespraken van koning Boudewijn en premier Lumumba op de onafhankelijkheidsdag van Congo op 30 juni 1960.
Toespraken van koning Boudewijn en premier Lumumba op de onafhankelijkheidsdag van Congo op 30 juni 1960. Vergelijk deze punten en geef er uitleg bij: a. Hoe is de dekolonisatie er gekomen? b. Was er sprake
Nadere informatieZaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie
Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie
Nadere informatieDe tijd die ik nooit meer
De tijd die ik nooit meer vergeet Jan Smit uit eigen pen deel 3 De Stiep Educatief De tijd die ik nooit meer vergeet De schrijver die blij is dat hij iets kan lezen en schrijven, vertelt over zijn jeugd.
Nadere informatieHC zd. 22 nr. 32. dia 1
HC zd. 22 nr. 32 een spannend onderwerp als dit niet waar is, valt alles duigen of zoals Paulus het zegt in 1 Kor. 15 : 19 als wij alleen voor dit leven op Christus hopen zijn wij de beklagenswaardigste
Nadere informatieInhoud. Mijn leven. de democratie en ik
Inhoud Inleiding...3 Hoofdstuk 1 Koning... 4 Hoofdstuk 2 Regering... 6 Hoofdstuk 3 Democratie... 8 Hoofdstuk 4 Partijen... 10 Hoofdstuk 5 Kiesrecht... 12 Hoofdstuk 6 Gemeente... 14 Hoofdstuk 7 Provincie...
Nadere informatie6,3. Werkstuk door een scholier 1730 woorden 11 oktober keer beoordeeld
Werkstuk door een scholier 1730 woorden 11 oktober 2005 6,3 85 keer beoordeeld Vak Economie Inhoudsopgave Voorwoord Hfst:1 De stamboom van de koninklijke familie Hfst:2 Wat is prinsjesdag? Hfst:3 De troonrede
Nadere informatieSpeech van commissaris van de koningin Max van den Berg, Bevrijdingsdag, Leek, 5 mei 2010
Speech van commissaris van de koningin Max van den Berg, Bevrijdingsdag, Leek, 5 mei 2010 Dames en heren, [Inleiding] In de zomer van 1946 voer een schip van Thailand naar Nederland. Een kleine Nederlandse
Nadere informatieLatijn: iets voor jou?
: n j i t a L r o o v s iet jou? De Romeinen en wij Waar komen onze letters vandaan? Hoe komen we aan de namen van de maanden? De antwoorden op vele van deze vragen vind je vaak in het verleden bij de
Nadere informatieStemmen Europese verkiezingen 2014
Stemmen Europese verkiezingen 2014 2 Voorwoord Dit boek gaat over de verkiezingen voor het Europees Parlement van 22 mei 2014. Het boek is gemaakt door de medewerkers van het Educatief Centrum voor Cliënten,
Nadere informatieU schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo?
Wablieft praat met Paul Verhaeghe De maatschappij maakt mensen ziek Materieel hebben we het nog nooit zo goed gehad. De meesten van ons hebben een inkomen, een dak boven ons hoofd Toch voelen veel mensen
Nadere informatieVerhaal: Jozef en Maria
Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele
Nadere informatieGemeentelijke Raad voor Ontwikkelingssamenwerking GRO..M Mechelen
Gemeentelijke Raad voor Ontwikkelingssamenwerking GRO..M Mechelen HOOFDSTUK 1: ALGEMENE UITGANGSPUNTEN Art. 1 De GRO..M is de advies- en participatieraad van de stad Mechelen met betrekking tot ontwikkelingssamenwerking
Nadere informatieSTATUTEN STEDELIJKE RAAD VOOR PERSONEN MET EEN HANDICAP
STAD BRUGGE MAATSCHAPPELIJKE BEGELEIDING STATUTEN STEDELIJKE RAAD VOOR PERSONEN MET EEN HANDICAP ARTIKEL 1: De Stedelijke Raad voor Personen met een Handicap heeft als doel: 1. A. op te treden als volwaardig
Nadere informatieVLAAMSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE PARLEMENT VOOR 17-PLUSSERS INTEGRAAL VERSLAG. Vergadering van donderdag 4 oktober 2012. Debat over:
VGC 1 VLAAMSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE PARLEMENT VOOR 17-PLUSSERS Zitting 2012-2013 Extra nummer INTEGRAAL VERSLAG Vergadering van donderdag 4 oktober 2012 Debat over: Gemeenteraadsverkiezingen 14/10 VGC
Nadere informatiewaardigheid participatie gelijke rechten solidariteit individuele vrijheid
individuele vrijheid participatie gelijke rechten solidariteit waardigheid Basisrechten Santé België is een rechtsstaat en een democratie die ieders mensenrechten e De Staat garandeert de naleving van
Nadere informatieworden. Het gaat immers in dit leven niet om wat je hebt, het gaat om wat je doet.
Voor oma. Het gaat in dit leven niet om wat je hebt. Het gaat in dit leven om wat je doet. Het gaat om de keuzes die je maakt. Open je hart voor de ander, want je bent, omdat wij samen zijn. In de winter
Nadere informatieBeste Janien, familie, vrienden, allen hier aanwezig, Het is goed om vanavond bijeen te zijn in deze Sint-Joriskerk.
Beste Janien, familie, vrienden, allen hier aanwezig, Het is goed om vanavond bijeen te zijn in deze Sint-Joriskerk. We gedenken vanavond Ramón Smits Alvarez. We staan stil bij zijn leven, we staan stil
Nadere informatieeen goed jaar voor jou, voor mij en voor de hele buurt.
een goed jaar voor jou, voor mij en voor de hele buurt. Dames en Heren Beste vrienden Een gelukkig Nieuwjaar. Van harte Voor u, voor wie u dierbaar is, en voor ons allemaal. Een gelukkig Nieuwjaar. Een
Nadere informatieMijnheer de Voorzitter,
Toespraak van de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal, Frans W. Weisglas, tijdens de Bijzondere Verenigde Vergadering van de Staten-Generaal ter herdenking van Z.K.H. Prins Claus der Nederlanden,
Nadere informatieGemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,
Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Ik weet niet of het u is opgevallen, maar het trof mij dat de lezingen van vandaag vol tegenstellingen zitten: het begint al bij Jesaja 41: mensen zijn
Nadere informatieO, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.
Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan
Nadere informatie36840 BELGISCH STAATSBLAD Ed. 2 MONITEUR BELGE
36840 BELGISCH STAATSBLAD 27.07.2006 Ed. 2 MONITEUR BELGE TRADUCTION MINISTERE DE LA REGION WALLONNE [C 2006/202257] 7 JULI 2006. Omzendbrief betreffende de verkiezingen van de gemeenteraadsleden en de
Nadere informatieIk ben de Hamer. Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is. HET BESTUUR VAN DE EUROPESE UNIE GROEP 7 8
Ik ben de Hamer Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is. Aangeboden door Dit verhaal is onderdeel van de Europese Verhalenkoffer. www.eu.nl -> onderwijs Goedendag! Als
Nadere informatieToespraak Gerdi Verbeet bij de Indiëherdenking 15 augustus 2014 in Den Haag
Toespraak Gerdi Verbeet bij de Indiëherdenking 15 augustus 2014 in Den Haag Elk jaar op de ochtend van 14 augustus is er een korte plechtigheid in de ontvangsthal van de oude Tweede Kamer. Een kleine groep
Nadere informatiehad, maar ook zij is achteraf alles kwijt geraakt door de oorlog.
1. MIJN JEUGDJAREN De bedoeling waarom ik over mijn jeugd wil schrijven is om jullie mee te voeren in mijn verhaal, te laten meevoelen en te laten begrijpen hoe een kind van 4 à 5 jaar leeft in een moeilijke
Nadere informatieInstructie: Landenspel light
Instructie: Landenspel light Korte omschrijving werkvorm In dit onderdeel vormen groepjes leerlingen de regeringen van verschillende landen. Ieder groepje moet uiteindelijk twee werkbladen (dus twee landen)
Nadere informatieSoms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.
Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Politiek - Democratie en rechtstaat
Samenvatting Maatschappijleer Politiek - Democratie en rechtstaat Samenvatting door een scholier 1047 woorden 16 maart 2008 5,7 7 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Democratie en rechtstaat Hoofdstuk
Nadere informatieStatuten Stedelijke Seniorenraad Gent
Statuten Stedelijke Seniorenraad Gent Artikel 1 - Doelstellingen De stedelijke Ouderenadviesraad van Gent, hierna kortweg Seniorenraad genoemd en opgericht door de Gemeenteraad op 20 oktober 1992, is als
Nadere informatieMisschien zit u hier wel met de grote vraag: wat is Kerst eigenlijk?
25 december 2015 1 e Kerstdag Sixtuskerk te Sexbierum Ds. A.J. (Anneke) Wouda Teksten: Hebr. 1:1-6 en Lucas 2: 15-21 Geliefden van God, gemeente van Christus, Kerstochtend 2015 U zit midden in een kerstviering,
Nadere informatieOver de website en de boodschappen
Over de website en de boodschappen De website De website is opgericht om een reeks goddelijke boodschappen te publiceren waarvan een getrouwde moeder van een jong gezin, woonachtig in Europa, zegt dat
Nadere informatieSpreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info
Maxima Inleiding Ik hou mijn werkstuk over Máxima, omdat je erg vaak iets over Máxima hoort en ik dacht dat je daar veel informatie van hebt. Maar ik weet ook nog niet echt de rol van Máxima en ik hoop
Nadere informatieActiviteit 01: Je gedachten en gevoelens 7. Activiteit 02: De scheiding van je ouders overleven 11. Activiteit 03: Acting out 16
Inhoud Activiteit 01: Je gedachten en gevoelens 7 Activiteit 02: De scheiding van je ouders overleven 11 Activiteit 03: Acting out 16 Activiteit 04: Schuld 22 Activiteit 05: Angst 26 Activiteit 06: Verdriet
Nadere informatieVoorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.
Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik
Nadere informatieTITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven.
TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. Beginsituatie: De lln doen als inleiding op het project rond geloven en de kerkwandeling, een filosofisch gesprek. Er komen verschillende
Nadere informatieSTEMRECHT IN BELGIË HISTORISCH ONDERZOEK
STEMRECHT IN BELGIË HISTORISCH ONDERZOEK 1. EEN WOORDJE UITLEG Tijdens het bezoek aan de Democratiefabriek, hebben jullie kunnen vaststellen dat bepaalde elementen essentieel zijn om tot een democratie
Nadere informatieKinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN
Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN UITGAVE VAN UNICEF NEDERLAND Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN 2 Kinderrechtenverdrag voor kinderen en jongeren Waarom? Alle kinderen in de hele
Nadere informatieGESCHIEDENIS SO3 TV
GESCHIEDENIS SO3 TV 2 2014-2015 Dit schoolexamen bestaat uit 42 vragen. Bij meerkeuze vragen antwoorden met hoofdletter schrijven. Geef niet meer antwoorden dan er worden gevraagd. Als er bijvoorbeeld
Nadere informatieKIEZEN VOOR WERK: HANDLEIDING
CASUS: AMINA Alle vrijheid die ik in Turkije had verdwijnt. Ik voelde me opgesloten en depressief. Toen ik mijn man leerde kennen ben ik misschien te veel van dingen uitgegaan en heb ik te weinig gevraagd.
Nadere informatieMINISTERIE VAN VERKEER EN INFRASTRUCTUUR
Publicatie : 2002-07-17 MINISTERIE VAN VERKEER EN INFRASTRUCTUUR 26 JUNI 2002. - Koninklijk besluit houdende oprichting van een Federale Commissie voor de Verkeersveiligheid en een Interministerieel Comité
Nadere informatieALLES DUBBEL. Survivalgids. voor startende tweelingmama s. Denise Hilhorst
Voorproefje ALLES DUBBEL Survivalgids voor startende tweelingmama s Denise Hilhorst Inhoud Dubbel van start 7 Dubbel ervaren 8 Dubbel zwanger 10 Dubbel voorbereiden 19 Dubbel bevallen 25 Dubbel voeden
Nadere informatiein de school Adv ocaat
Advocaat in de school LAGER ONDERWIJS Wat is het recht? Scheiding der machten Iemand pesten is niet tof, door het rode licht fietsen of lopen is gevaarlijk, met mes en vork eten is beleefd, roepen in de
Nadere informatieKinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN
Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN UITGAVE VAN UNICEF NEDERLAND Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN 2 Waarom? Alle kinderen in de hele wereld hebben rechten. Jij dus ook. Omdat jij
Nadere informatieBestuurslagen in Nederland rijksoverheid provinciale overheid gemeentelijke overheid
Vak Maatschappijwetenschappen Thema Politieke besluitvorming (katern) Klas Havo 5 Datum november 2012 Hoofdstuk 4 Het landsbestuur (regering en parlement) Het Koninkrijk der Nederlanden bestaat uit vier
Nadere informatieJongeren meer bij de politiek te betrekken en hen mondiger te maken door middel van talrijke activiteiten die burgerschapsvormend zijn.
Wie zijn we? Waar staan we voor? 1. Missie Als Vlaamse, onafhankelijke politieke jongerenorganisatie heeft de vereniging tot doel het consequent verdedigen en uitdragen van een liberale ideologie en een
Nadere informatieAfscheidstoespraak Koningin Beatrix
Afscheidstoespraak Koningin Beatrix 1 2 3 4 5 Koningin Beatrix gebruikt hier een metafoor om te verwijzen naar haar voorgangers. Drieslag met verwijzing naar voorgangers van de Koningin. In de vorm van
Nadere informatieWAARDIG LEVEN IN BELGIË HISTORISCH ONDERZOEK
WAARDIG LEVEN IN BELGIË HISTORISCH ONDERZOEK 1. TOELICHTING Tijdens het bezoek aan de Democratiefabriek hebben jullie kunnen vaststellen dat bepaalde elementen essentieel zijn om tot democratie te komen.
Nadere informatieArtikel 1. - Er wordt een Ombudsdienst Pensioenen bij het Ministerie van Sociale Zaken, Volksgezondheid en Leefmilieu opgericht.
Bijlage 1 Koninklijk besluit van 27 april 1997 tot instelling van een Ombudsdienst Pensioenen met toepassing van artikel 15, 5 van de wet van 26 juli 1996 tot modernisering van de sociale zekerheid en
Nadere informatieKinderen zonder papieren
VPM VPM Kinderen zonder papieren Je ziet het bijna elke dag op de tv of in de krant: beelden van landen in oorlog, mensen in armoede. Op zoek naar een betere plaats om te leven, slaan ze op de vlucht.
Nadere informatieJan de Laat OVERSTAG
Jan de Laat VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen van teksten
Nadere informatieHitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler?
Hitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler? Iedereen heeft wel eens van Adolf Hitler gehoord. Hij was de leider van Duitsland. Bij zijn naam denk je meteen aan de Tweede Wereldoorlog. Een verschrikkelijke
Nadere informatieDe Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer,
KONINKRIJK BELGIE 1000 Brussel, Zetel : Ministerie van Justitie Poelaertplein 3 Tel. : 02/504.66.21 tot 23 Fax : 02/504.70.00 COMMISSIE VOOR DE BESCHERMING VAN DE PERSOONLIJKE LEVENSSFEER O. ref. : A /
Nadere informatieDEONTOLOGIE. Wet van 6 januari 2014 houdende oprichting van een Federale Deontologische Commissie 1 TITEL 1. ALGEMENE BEPALING.
DEONTOLOGIE Wet van 6 januari 2014 houdende oprichting van een Federale Deontologische Commissie 1 TITEL 1. ALGEMENE BEPALING Artikel 1 Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in artikel 78 van
Nadere informatieIs Jezus de Enige Weg? Is het christendom de enig ware religie?
Is Jezus de Enige Weg? Is het christendom de enig ware religie? Johannes 14:6 Jezus zeide tot hem: Ik ben de weg en de waarheid en het leven; niemand komt tot de Vader dan door Mij. Genesis 20:1-12 1 Abraham
Nadere informatieVoor kinderen die meer willen weten over echtscheidingen. uitgave 2005
Voor kinderen die meer willen weten over echtscheidingen uitgave 2005 Steeds meer kinderen stellen vragen aan de Kinderrechtswinkels over echtscheiding. Scheiden kan niet zomaar, je moet heel veel regels
Nadere informatieCOLLECTIE. 50 jaar statuut. militaire dienst in België: de lange strijd voor de erkenning van een mensenrecht
COLLECTIE SAM BIESEMANS, ondervoorzitter van het Europees Bureau Gewetensbezwaren 50 jaar statuut gewetensbezwaren tegen militaire dienst in België: de lange strijd voor de erkenning van een mensenrecht
Nadere informatieLieve mensen van de Hofkerk, gasten, gemeente van Jezus Christus
Zondag 27 september Markus 9, 30-37 Overdenking Lieve mensen van de Hofkerk, gasten, gemeente van Jezus Christus 1) Ongemakkelijk gevoel Ik kreeg een beetje een ongemakkelijk gevoel toen ik dat gedeelte
Nadere informatieVragenlijst om je Mind-set in kaart te brengen
Vragenlijst om je Mind-set in kaart te brengen Om je bewust te worden van directe loyaliteiten is het noodzakelijk om alle ideeën, oordelen en de geleefde relationele realiteit van je voorouders in kaart
Nadere informatieDeel 3: Wie heeft het in Europa voor het zeggen?
Deel : Wie heeft het in Europa voor het zeggen?. Raadje plaatje Net zoals een gemeente, een provincie en een land bestuurd worden, wordt ook de Europese Unie geleid door politici. Ze werken in verschillende
Nadere informatieWerkboek Het is mijn leven
Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er
Nadere informatieWat betreft het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap werd de gewijzigde regeling inzake politiek verlof reeds principieel goedgekeurd op 27 oktober
Omzendbrief Vlaamse regering Kabinet van Vlaams minister van Binnenlandse Aangelegenheden, Ambtenarenzaken en Sport Kreupelenstraat 2, 1000 BRUSSEL Tel. (02)553 23 11 - Fax (02)553 23 05 Datum: 8 december
Nadere informatie