2013 was recordjaar voor Vlaamse export. Verdeling Belgische uitvoer 2013 (in %)

Transcriptie

1 2013 was recordjaar voor Vlaamse export uitvoer: +1,64% ; invoer: -0,98% In 2013 liep het gecumuleerde Vlaamse uitvoertotaal 1 op tot 293,64 miljard euro, de invoer tot 287,69 miljard euro. Tegenover 2012, kwam dat neer op 4,75 miljard euro meer jaaruitvoer (+1,64%) in 2013, terwijl de invoer in die periode 2,86 miljard euro terugliep (-0,98%). De 1,64% exportgroei kreeg dus een licht gekrompen import tegenover zich (-0,98%), wat de handelsbalans voor 5,95 miljard euro in ons voordeel liet overhellen. In 2012 had de goederenbalans nog een tekort laten zien van 1,65 miljard euro. Verdeling Belgische uitvoer 2013 (in %) 2,1% 14,9% Vlaanderen Wallonië Brussel 83,0% Over de regio s heen, ging in 2013 de totaalwaarde van de Belgische jaarexport 1,98% omhoog. Het aandeel van Vlaanderen in de Belgische totaaluitvoer ( 353,9 miljard) kwam uit op 83%. Wallonië stak in 2013 een participatie op zak van 14,87%, terwijl Brussel tekende voor de resterende portie (2,16%) van het nationale uitvoertotaal. 1 De aangehaalde cijfers over de buitenlandse handel zijn er volgens het communautaire concept (CC).

2 Evolutie Vlaamse in- een uitvoer (in miljard) Export Import BRON: Instituut voor de Nationale Rekeningen (NBB), verwerking Flanders Investment & Trade De jaarcijfers van Eurostat over de buitenlandse handel van de EU-28, geven aan dat de Vlaamse export in 2013 (+1,64%) iets sterker toenam dan de gemiddelde totaaluitvoer vanuit de EU-28. Om precies te zijn, presteerde de Vlaamse uitvoer 0,63 procentpunt beter dan het EU-jaargemiddelde, want die steeg in 2013 nauwelijks meer dan een procent (+1,01%). Qua exporttoename blijkt Vlaanderen zelfs een betere prestatie neer te zetten dan b.v. Frankrijk (-1,40%), Nederland (-1,76%), Italië (-0,09%) én Duitsland (+0,02%). Aan de invoerzijde liep in 2013 de Vlaamse jaarimport (-0,98%) heel wat minder terug dan de EU-invoer in zijn geheel, want die liet 2,73% aan waarde liggen. In die periode zag zowat heel onze importconcurrentie haar eigen invoer overigens sterker afbrokkelen dan de Vlaamse (-0,98%): Frankrijk (-2,37%), Duitsland (-1,23%), Nederland (-3,20%), Italië (-5,48%), het Verenigd Koninkrijk (-8,35%) en Spanje (-2,81%). Waarheen Vlaanderen in 2013 exporteerde In 2013 ging de exportwaarde naar de EU-28 zowat 1,9 miljard euro de hoogte in, net geen procent meer dan in 2012 (+0,95%). Uiteraard bleef de EU met afstand dominant als exportmarkt voor Vlaamse exportgoederen, maar dat leeuwenaandeel is inmiddels in de Vlaamse totaaluitvoer nog wat dieper onder 68% gezakt: in 2013 lag het EUaandeel (67,53%) alweer 0,46% lager dan in 2012 (67,99%), en een volle 2,59% minder dan in 2011, toen de EU nog tekende voor 70,12% van de Vlaamse totaalexport. In 2009 woog de EU als markt zo mogelijk nog zwaarder in onze export door, met een aandeel van 74,26%, maar in 2003 was de dominantie wel het grootst (75,80% - cf. infra). Pakweg een procent (+0,95%) meer Vlaamse export naar de Europese Unie in 2013, dat was alvast niet de verdienste van onze topdrieklanten: naar Duitsland liep de export 1,44% terug, naar Nederland maakte die pas op de plaats (+0,03%). Onze noorderburen verstevigden wel hun positie als exportklant nummer 2, want het ligt inmiddels al ruim 3,4 miljard euro voor op Frankrijk, waarheen onze uitvoer alweer goed een halve procent verloor (-0,53%). Vanop de overige EU-markten binnen de top 10 vielen betere exportcijfer te melden en wel in het bijzonder uit het Verenigd Koninkrijk, onze vierde markt, waarheen in 2013 de Vlaamse uitvoer zowat 9% vooruitging (+8,64% of 1,82 miljard meer). Daarmee nam Groot-Brittannië in zijn eentje zowat de integrale intracommunautaire exportstijging voor zijn rekening.

3 Bij de schare sectorale stijgers naar het VK vooral minerale brandstoffen en farma, maar ook wagens en voeding. Ook richting Italië ging de Vlaamse export fors vooruit: daar kwam ook al 4,03% bij, ook al meer dan een kwart (26,3%) van de totale Vlaamse meerexport binnen de EU. Hier scoorden we vooral met farma organische chemie ,44% -0,03% -0,53% +8,64% Top 20 Vlaamse exportmarkten in 2013 (x EUR miljard; % verloop tegenover 2012) +4,03% -12,13% -0,72% +2,24% -4,25% +5,49% +3,13% [VALUE] -6,39% +0,31% -10,45% -9,61% +37,11% +5,47% +25,66% +40% +35% +30% +25% +20% +15% +10% +5% +0,22% 0% -5% -10% -15% Alles welbeschouwd scoorde Spanje in 2013 relatief goed: onze uitvoer haalde het jaareinde zelfs met een lichte stijging (+2,24%), op zich al een kentering tegenover de 10% terugval die onze export er in 2012 nog te verwerken had gekregen. Niet alleen bleek dat een beter resultaat dan de gemiddelde exportstijging naar de Europese Unie (+0,95%), maar zelfs wereldwijd (+1,64%) nam in 2013 de Vlaamse export minder sterk toe dan die naar Spanje. Vooral de export van brandstoffen zette zijn koersstijging in 2013 door (+28% na de +90% in 2012), maar van machines hernam de uitvoer effectief (+10,3%) na een tik van 1/5 in 2012 (-21%). Polen (+5,49%) wipte in 2013 over Rusland (-5,34%) en herwon zo zijn stek binnen de top 10 van de exportmarkten: vooral wagens, kunststoffen, vlees en andere voeding lagen er in 2013 beter in de markt. Buiten de toptien viel binnen de EU-28 niet meteen een lijn te trekken in de exportprestaties naar individuele markten: in Oostenrijk (+5,47%; 18 e klant) werd vrij fraaie exportgroei geboekt, maar in Zweden (+0,31%; 14 e markt) liep het al heel wat minder storm. Elders in Scandinavië stelden de cijfers teleur in Finland (-3,56%), terwijl de uitvoer naar Denemarken iets beter liep (+3,21%). Naar Ierland denderde de export als een trein (+11,86%), al zat de grootste groei wel bij de wederuitvoer van organische chemie (+34,8%) en farma (+28,36%), al ging ook de afzet van farma van Vlaamse makelij - fors hoger. Dat gold evenzeer voor de kunststoffen, waarvan de globale uitvoer (eigen product én heruitvoer) 14,77% vooruitging, maar die uit eigen productie zelfs meer (+17,53%). Ook voor elektr(on)ische apparatuur was dat het geval, waarvan de thuisexport naar Ierland in 2013 liefst 48,1% toenam. Geen exportgroei dan weer in Luxemburg, onze 15 e klant, waar een forse daling van 10,45% op het bord kwam. Afzetverlies was er vooral bij rubberproducten, brandstoffen en zink. In het Balticum scoorden Litouwen (+11,37% na exportklim bij farma, zaaigoed, organische chemie, vlees, textielvezels en kunststoffen ) en Letland (+10,72%; 68 e klant; meer export van machines, wagens, diamant en

4 fruit) bepaald indrukwekkend, maar in Estland (65 e markt) schoof onze export verder af (-7,40%, na afkalving bij organische chemie, ijzer en staal en brandstoffen). Onder de markten in Centraal- en Oost-Europa waren er zowel verliezers als winnaars: neem nu de twee regionale topmarkten, Tsjechië en Hongarije: in de ene ging onze exportafzet nog enigszins vooruit in 2013 (+1,46%), terwijl van onze export naar Hongarije eenzelfde percentage afging (-1,44%). Ook in Kroatië kreeg onze uitvoer het in 2013 nog benauwd (-13,54%), maar voor het overige kende onze export een positief verloop in Roemenië (+12,13%), Bulgarije en Slovenië (+8,09% op beide markten) en Slowakije (+3,74%). De bovengemiddelde exportgroei naar Greater Europe (+6%), meer dan driemaal het globale groeigemiddelde (+1,64%), kon er ook in 2013 enkel komen bij de gratie van de exportprestaties naar de sterkhouders uit de regio, al verpieterde onze score in Rusland (-5,34%) vergeleken bij de knappe 18% exportgroei uit In 2013 schoot de export van wagens er in Rusland liefst ¼ miljard euro bij in en ook voor kunststoffen leden we er uitvoerverlies). U las daarnet al dat Rusland (-5,34%) daardoor in 2013 zijn tiende positie als exportmarkt kwijtspeelde aan Polen (+5,49%); de export naar Turkije steeg in 2013 (+3,13%). Bovendien volstond die exportstijging om van Turkije in 2013 onze twaalfde exportmarkt te maken (2 trapjes hoger dan in 2012, want het hield in 2013 zowel Zwitserland als Zweden af). De exportknik naar Zwitserland (6,4%) kwam er in 2013 na een hevige terugval bij diamant (-553 miljoen euro of -45%). Naar Noorwegen heeft de export zich in 2013 dan weer danig herpakt (+10,25% - vooral het eerste en laatste kwartaal sprongen eruit met fors meer uitvoer van vooral wagens en chemie). Dat Gibraltar (+188%) in 2013 als exportmarkt ineens hoger uitkwam dan Noorwegen, mag op zijn minst merkwaardig heten, maar die rangverhoging is er gekomen doordat Vlaanderen in 2013 voor liefst 2,14 miljard euro aan minerale brandstoffen naar Gibraltar helft verscheept. Voor de Rots blijven fuels dan ook een dominante importpost, die in 2012 b.v. al instond voor 93,4% van haar totaalimport vanuit de EU. Oekraïne, in 2012 na 45% exporttoename nog onze sterkst groeiende exportmarkt binnen de top 50, kon in 2013 duidelijk niet bevestigen, want onze export erheen ging 15,85% achteruit. Vooral farma, maar ook machines kregen klappen. Voor het overige droegen Wit-Rusland (+4,59%) en Servië (+12,63%) bescheiden bij tot de meerexport naar Greater Europe in 2013 (+6%). De Vlaamse jaaruitvoer naar Europa in zijn geheel (EU28 + Europa buiten de EU28) kwam in 2013 uit op 216,6 miljard euro, 1,36% meer dan in 2012 (213,7 miljard euro). Het Europese aandeel in de Vlaamse totaaluitvoer kwam daardoor uit op 73,77%, een fractie - 0,2 procentpunt - minder dan in 2012 (73,97%). De extra-communautaire export kwam in 2013 uit op 95,35 miljard, meteen goed voor om en bij de 32,5% van de totale Vlaamse jaaruitvoer. Buiten de EU ging onze export iets meer dan 3% vooruit (+3,11%) tegenover 2012, toen Vlaanderen voor 92,5 miljard euro aan goederen buiten de EU-buitengrens afzette. De Vlaamse uitvoer naar de rest van de wereld steeg bijna tweemaal zo sterk (+3,11%) als de gemiddelde Vlaamse exportgroei in 2013 (+1,64%). Met de export naar de overige EU-lidstaten (+0,95%) was het verschil nóg groter. Met 8,5 miljard euro uitvoer erheen, stak de groeiscore van het Midden-Oosten (+15,4%) als regionale exportmarkt een heel stuk boven de gemiddelde exportaanwas uit (+1,64% in 2013). Ook in 2013 kwam er geen relance van de export naar Israël, want het jaar bracht een exportkrimp van 1,1%. De Verenigde Arabische Emiraten, onze 17 e markt met een aandeel van 1,04%, maakte in 2013 met glans zijn rol waar als Vlaamse exportmarkt nummer 1 in de regio. Onze jaarexport erheen schoot liefst 37% omhoog, 825 miljoen euro meer dan in 2012, het gros ervan diamant, maar ook behoorlijk meer farma.

5 Met 1,39 miljard aan exportverkopen bleef Saoedi-Arabië in 2013 comfortabel onze derde Midden- Oostenklant na stevige exportgroei (+16,15%), die de stagnerende (+0,33%) jaarexport van 2012 liet vergeten. Vooral brandstoffen en farmaceutica gingen er vlotter van de hand. Naar Jemen (+90,5%) verdubbelde in 2013 ruim de Vlaamse uitvoer van brandstoffen (+108%), wat het land verrassend tot vierde Midden-Oostenmarkt maakte, zij het dan met een aandeel in onze totaaluitvoer (wereldwijd) van nog altijd maar 0,14%. Libanon (+24%) bleef Iran voor, waar onze export een knauw kreeg van 21%. In het verscheurde Syrië leed onze export begrijpelijkerwijs nog grotere verliezen (-56,3%). Naar Irak maakte onze export dan weer een meer-dan-verdrievoudiging mee (+35,6%, met name voor machines, farma en suiker). Na een schrale globale exportgroei (+0,58%) was Azië het continent waar onze export in 2013 het minst goed presteerde - op Amerika (-2,50%) en Oceanië (-0,61%) na. De uitvoer naar markten in emerging Asia stelde teleur, want in 2013 liep die 3,41% terug. Een greep uit de exportcijfers naar die groep Aziatische groeimarkten haalt dan ook weinig positief cijfernieuws naar boven in deze markten, zoals China (-4,25%), India (-0,72%), Hongkong (+0,22%), Zuid-Korea (-19,20%), Indonesië (- 5,81%), de Filipijnen (-2,66%), Singapore (-1,75%) en Taiwan (-14,29%). Al waren er ook groeicijfers in Thailand (+8,12%), Maleisië (+26,4%), Vietnam (+32,8%), Pakistan (+15,6%) en Myanmar (+388%!). De jaarexport naar continentaal Amerika liep 2,50% terug. Vooral in Noord-Amerika bleken de exportcijfers teleurstellend (-9,54%). De jaarexport naar de Verenigde Staten liet in 2013 ruim 2 miljard euro schieten (-12,13%). Het gros van dat bedrag verdween zowat integraal bij de productgroepen farma (ruim anderhalf miljard euro minder export of -31,6%!), al leed ook onze export van organische chemie (-12%) én van wagens (-33,4%) er verlies, samen 830 miljoen euro om precies te zijn. Naar Canada schoof onze export in 2013 dan weer stevig op (+16,4%) richting 2 miljard euro (1,97 miljard euro), wat vooral de verdienste was van organische chemie (+62,11%), maar ook van een aanzienlijke exportlevering in de lucht- en ruimtevaartsfeer (+136 miljoen euro). Enkel in Zuid-Amerika kwamen de exportprestaties stevig uit de hoek, met een exportwaarde die weinig minder dan 1/3 aandikte (+30,61%). Daar had regionale topmarkt Brazilië (+25,7%) uiteraard de hand in, maar ook Argentinië (+167%!) woog in 2013 zwaar op dat sterke groeicijfer door. BRICS-partner Brazilië bleef in 2013 in haar eentje goed voor meer dan de helft (53,5%) van de Vlaamse export naar Zuid-Amerika, wat het land er als markt meteen ook een dominante rol geeft. In 2013 verkocht Vlaanderen er vooral meer wagens, waarvan de exportwaarde ruim verdubbelde (+108%), maar ook de jaarafzet van machines was erg levendig (+72%). Behalve in Brazilië boekte onze export in 2013 ook glanscijfers in Argentinië, waarheen de uitvoer met een factor 1,7 vermenigvuldigd werd. Argentinië werd hierdoor nummer 2 in Zuid-Amerika, goed voor 19% van het uitvoertotaal naar de regio. Het gaf in 2013 Chili het nakijken, waar onze jaarexport 4,37% verloor en dat vanop een derde plaats nu nog 7,4% uitmaakte van de uitvoer richting Zuid-Amerika. In Afrika klom de exportafzet in 2013 alweer op een haar na 18%, onbetwist de sterkste periodestijging waarheen ook. Als continentale exportmarkt nam het inmiddels al 4,2% in van de Vlaamse totaaluitvoer. Dat is nog altijd minder dan het aandeel van Italië (4,33%) of maar net zoveel als het gecombineerde exportaandeel van pakweg Spanje, Japan en Tsjechië, maar de rol van Afrika als exportbestemming wint almaar aan belang: in 2012 had het aandeel van het continent in de totaalexport nog maar 3,62% bedragen, in 2011 was dat 3,16% en in 2010 zelfs nog minder (2,73%). Zwakke exportresultaten in Noord-Afrika (-2,35%) staken nog altijd schril af bij de afzetgroei in de overige Afrikaanse landen (+28,09%). Exportgroeicijfers in Noord-Afrika, die waren er in 2013 enkel in Algerije (+3,26%;

6 meer machines en mechanica). Elders in de regio werd niet eens nulgroei geboekt: Egypte (-3,88%), Marokko (- 3,47%), Libië (-1,89%) en in Tunesië schoot onze export er zelfs meer dan 10% bij in (-10,01%, met vooral terugloop bij minerale brandstoffen en transportmaterieel). In Nigeria werd in 2013 al ruim 2 miljard euro aan exportafzet gegenereerd. Dat was nog maar eens ½ miljard euro meer dan in 2012 of een toename van 38,62%, ook nu weer integraal voor rekening van geraffineerde petroleumproducten (+58,04%). Terloops geven we nog mee dat België in 2013 voor die producttak de op één na grootste exporteur van de EU was naar Nigeria, met een aandeel van 34,55% in de totale EU-export ervan (na Nederland, dat Nigeria voorzag van 40,92% van de raffinageproducten vanuit de EU). Inmiddels voert Nigeria trouwens de dubbele titel van én de eerste exportmarkt in Subsahariaans Afrika én onze 24 e klant globaal bekeken, met een inbreng in het Vlaamse jaartotaal van 0,68%. Ook Togo werkte zich in 2013, het tweede jaar op rij trouwens, weer voluit in de kijker met niet minder dan 1,2 miljard euro aan meerexport ernaartoe (+273,8%). We verschepen er ontieglijk veel minerale brandstoffen naartoe (96% van onze totaalexport bestaat eruit), maar ook wagens, zij het in veel mindere mate, maar wel ieder jaar wat meer). Het land is inmiddels al doorgeklommen tot onze 29 e exportmarkt en heeft al een kloofje van 275 miljoen euro geslagen met Zuid-Afrika (-13,72% - 35 exportmarkt). Vanuit de schaduw van de drie koplopers in Subsahariaans Afrika, kwam er enkel nog meldenswaardig cijfernieuws uit Ghana, de 4 e markt in de regio, waar onze export in 2013 ook al verdubbelde (+101,6%) tot meer dan ½ miljard euro. Ook daar primeerden in 2013 brandstoffen in ons exportpakket, na een verachtvoudiging van de uitvoerwaarde. De waarde van Vlaamse exportgoederen verscheept naar Oceanië ging 0,61% achteruit in Richting Australië schilferde onze jaarexport zelfs nog wat meer af (-1,31%, vooral verlies bij machines en mechanica, maar de afzet van textiel en precisieapparatuur verging het dan weer iets beter). In Nieuw-Zeeland daarentegen lag Vlaamse exportgoed blijkbaar beter in de markt want de uitvoer dikte er 13,5% aan, hoofdzakelijk in de branches transportmaterieel, zuivel en meststoffen. In de periode tot september 2013 zag het er voor onze export naar de BRICS (-1,15%) een pak minder goed uit dan in 2012, toen de uitvoer naar de groeicluster nog 6,11% hoger was uitgekomen tegenover 2011, toen we er nog hogere groeipercentages mochten noteren (+26,57%). In 2010 was de exportgroei er zelfs gepiekt op +44,49%. De lichte teruggang in India (-0,72%), maar zeker het negatieve cijferloop bij de export naar China (-4,25%), zagen zich prompt vertaald in een slap exportresultaat voor de hele BRICS-cluster (-1,15%). De export naar clustergenoot Rusland oogde nog minder fraai (-5,34%) en in Zuid-Afrika, de kleinste partner onder de BRICSmarkten, was de krimp nog meer uitgesproken (-13,72%). In haar eentje kon de mooie stijging van de exportomzet in Brazilië (+25,6%) het resultaat voor de hele landengroep niet ten goede laten omslaan in Trouwens, India en China, twee toptienklanten, maken samen met Rusland (die er in 2013 op 11 net buiten viel) dik 82% uit van het BRICS-totaal en zijn dan ook allesbepalend voor de prestaties van de hele BRICS-groep. Met 23,4 miljard aan uitvoer in 2013, had BRICS een aandeel te pakken van net geen 8% van de totale Vlaamse jaaruitvoer (7,97%). Die inbreng zou het landencollectief een vierde plaats opleveren op de wereldranglijst met Vlaamse exportmarkten, na Frankrijk (aandeel: 12,24%) en voor het Verenigd Koninkrijk (aandeel: 7,81%).

7

8 Geografische uitsplitsing Vlaamse uitvoer en invoer Vlaamse in- en uitvoer in 2013: uitsplitsing naar (sub)continent Continent uitvoer % verloop % aandeel 2013 invoer % verloop % aandeel 2013 x EUR x EUR intra-eu ,95% 67,53% ,53% 63,76% extra-eu ,11% 32,47% ,85% 36,24% Europa ,36% 73,77% ,07% 71,15% Europese Unie ,95% 67,53% ,53% 63,76% Europa overige (Greater Europe) ,00% 6,24% ,67% 7,38% Azië ,58% 11,88% ,54% 14,86% Nabije en Midden-Oosten ,40% 2,89% ,09% 2,60% Azië overige ,41% 8,99% ,64% 12,26% Amerika ,50% 8,02% ,08% 10,76% Noord-Amerika ,54% 5,76% ,80% 8,20% Centraal-Amerika ,57% 0,49% ,18% 0,78% Zuid-Amerika ,61% 1,77% ,68% 1,79% Afrika ,97% 4,20% ,76% 2,66% Noord-Afrika ,35% 3,04% ,29% 0,89% Afrika overige ,09% 1,16% ,98% 1,77% Oceanië ,61% 0,57% ,51% 0,57% Australië en Nieuw- Zeeland ,01% 0,55% Australië en Nieuw- Zeeland ,18% Bijzondere trafiek ,88% 1,56% ,80% 0,01% WERELD ,64% 100% ,98% 100%

9 Vlaamse export in 2013: sectoraal bekeken... Binnen de top tien met primaire Vlaamse exportbranches - samen goed voor net geen 90% (88,47%) van de totaalexport - bleven chemie en farma ook in 2013 veruit de belangrijkste uitvoertak: wél zag het sectorduo zijn jaarexport met 2,68% verminderd, wat zwakker is dan het Vlaamse exportgroeigemiddelde (+1,6%). plantaardige producten 2,42% voeding en dranken 4,85% diamant 5,61% textiel 3,19% Vlaamse sectorale uitvoer 2013 (% aandeel in uitvoertotaal) optica en precisieapparatuur 2,34% overige branches 9,18% chemie 14,56% minerale producten 13,77% onedel metaal 6,80% farma 8,13% kunststoffen 8,32% machines; elektrisch materieel 10,22% vervoermaterieel 10,61% Het aandeel in het Vlaamse exporttotaal van deze tweekoppige exporttak nummer 1 zakte in 2013 dan ook en wel tot 22,69%, een vol procentpunt minder dan de 23,69% participatie die de combibranche in 2012 nog mocht noteren. De bijna 3% teruggang van de export van chemie en farma in 2013, kon zonder meer de farmabranche worden aangerekend, want daar had de uitvoer het meest te lijden gehad (-7,61%). Het nagenoeg vlakke verloop van de jaarexport van chemie (+0,30%), ook in 2013 onbetwist exportgigant met nagenoeg 43 miljard euro aan export (14,56% van het Vlaamse uitvoertotaal), heeft dat jaar de exportdaling van sectorgenoot farma niet weten bij te sturen. Farmaceutica was in 2013 onze 6 e exportsector met een aandeel in het uitvoertotaal van 8,13%. Nadat het in 2013 alweer een groeicijfer van meer dan 10% liet had laten optekenen (+14,05%) bleven minerale producten in 2013 onze tweede exportbranche met een aandeel van 13,77% in het exporttotaal. In 2012 had dat aandeel nog 1,49 procentpunt lager gelegen (12,28%). Met bijna 15% waardestijging presteerde de branche optica en precisieapparatuur (+14,58%) nóg sterker dan de mineralen hiervoor. Die industrietak haalde de twaalfde plaats in onze exportportefeuille met een inbreng van 2,34% (in 2012: 2,08%). Fraai is ook dat de export in deze hightechbranche met hoge toegevoegde waarde in 2013 ook fors presteerde los van de wederuitvoer (van elders geproduceerd importgoed). Vlaanderen voerde dat jaar voor 3,66 miljard euro aan optica en preciesieapparatuur made in Flanders uit, zowat ½ miljard euro meer (+15,47%) dan in Voeding en dranken bleven negende met een inbreng van 4,85% in het Vlaamse exporttotaal. Dat was 4,84% meer dan in 2012.

10 De export van wagens en transportmaterieel (+3,32%) ging in 2013 bovengemiddeld vooruit, waardoor automobiel in 2013 ineens nipt onze 3e exportsector wordt met 10,61% aandeel in de totaaluitvoer en een totale uitvoerwaarde die 125 miljoen euro voor lag op de machine-export. Anders dan in 2012 (-4,79%) liep de Vlaamse textielexport 2013 niet terug, nam zelfs licht toe (+3,61%) en bleef als exportpost binnen de toptien met 3,19% exportaandeel. Ook plantaardige producten zagen hun exportscore in 2013 teruglopen (-0,69%). Die branche - met in haar productenpakket o.a. groenten, fruit, graan en meel) gaat doorgaans op in de voedingsnijverheid, maar- apart beschouwd was ze in 2013 onze 11 e uitvoersector uit met 2,42% exportaandeel. De jaaruitvoer van dierlijke producten, nog zo n sector die - met vlees, vis en zuivel - onder de voedingnoemer wordt gevangen, won er 2,65% aan waarde bij en klasseerde zich als 13 e exportpost (5,77 miljard euro of een aandeel van net geen 2%). De machinebranche kende geen exportgroei (-2,86%) en zakte in 2013 naar de 4 e plaats als exporttak, goed voor 10,22% van de totaalexport. Van onedele metalen ging er een kleine 5% minder de grens over. Onedel metaal blijft wel zevende met een moot van 6,80% in het exporttotaal (7,27% in 2012). Enige abrokkeling ook bij kunststoffen (-0,69%), die in 2013 een aandeel in het exporttotaal haalden van 8,32% én toch weer de 5 e plaats heroverde op farma (-7,61%). De export van diamant daalde (-7,97%). Als 8 e Vlaamse exporttak zag het zijn aandeel in 2013 teruglopen van 6,20% in 2012 tot 5,61% een jaar later ,30% +14,05% +3,32% Vlaamse sectorale uitvoer in 2013 x EUR miljard (rechteras) en % verloop t.o.v (linkeras) -2,86% -0,69% -7,61% -4,99% -7,97% +4,84% +3,61% -0,69% +14,58% +2,65% +11,44% +15% +14% +13% +12% +11% +10% +9% +8% +7% +6% +5% +4% +3% +2% +1% 0% -1% -2% -3% -4% -5% -6% -7% -8% -9% -10%

11

12 Top 50 exportmarkten 2013: de sterkste dalers (verlies in miljoen EUR absolute waarde en % verloop t.o.v. 2012) -12,13% -1,44% -0,88% -0,03% -1,31% -1,75% -1,44% -1,10% -3,47% -3,88% -0,72% -3,56% -6,36% -8,99% -14,29% -15,85% -0,53% -13,72% -5,34% -19,20% -6,39% -4,25% -9,61% -10,45% Portugal 2 Nederland 30 Australië 38 Singapore 31 Hongarije 26 Israël 47 Marokko 36 Egypte 7 India 28 Finland 40 Griekenland 43 Mexico 49 Taiwan 48 Oekraïne 3 Frankrijk 35 Zuid-Afrika 11 Rusland 37 Zuid-Korea 13 Zwitserland 9 China 16 Japan 15 Luxemburg 1 Duitsland 5 Verenigde Staten

13 VLAAMSE INVOER Aan de importzijde scoorde de Vlaamse handel nooit hoger dan in De Vlaamse invoer moest in 2013 licht terrein prijsgeven tot 287,7 miljard, een bedrag aan buitenlandse inkopen dat 0,98% lager lag dan het jaar daarvoor. Topverkoper Nederland (-0,68% - vooral extra minerale brandstoffen) consolideerde in 2013 zijn koppositie als hoofdleverancier aan de Vlaamse importeurs: met een aandeel van 21,58% in de totale Vlaamse invoer wereldwijd, oversteeg betrokken land ruimschoots het leveranciersaandeel dat het voor de crisis nog op zak had (19,89% in 2008). Op twee gaf het leverancier Duitsland het nakijken (-5,77% en 12,53% aandeel) dat Frankrijk op zijn aloude derde plaats hield (-3,01% en 8,13% aandeel). Invoer geografisch geschetst Met bijna 64% van de leveringen achter haar naam, blijft de Europese Unie uiteraard de allerbelangrijkste leverancier van Vlaanderen in De intra-communautaire import daalde wel met 3,51%. TOP Vlaamse leveranciers in 2013 (in miljard en % variatie) Nederland Duitsland Frankrijk Verenigde Staten Verenigd Koninkrijk China Ierland Rusland Italië Japan -3,01% +12,60% -4,36% -5,02% -20,90% +19,53% -5,21% -0,35% -5,77% -0,68% Binnen de top 10 presteerde in 2013 geen enkele leverancier beter dan de Rusland dat onze zevende leverancier werd na ruim 19,5% meer invoer (van vooral minerale brandstoffen). Het haalde daarmee een inbreng van 3,20% in het Vlaamse importtotaal en gaf het Italië het nakijken (-5,21% en 2,61% aandeel). Ook uit de Verenigde Staten (+12,60%; meer farma en minerale brandstoffen) importeerde Vlaanderen meer. De andere landen uit de top 10 verloren dus allemaal terrein. Gestegen Vlaamse aankopen dus in Amerika: +9,08% voor Noord-, Centraal- en Zuid-Amerika samen. Noord-Amerika wist zelfs 15,80% meer aan Vlaamse invoer te genereren: de VS - zie hierboven - sloot 2013 af met een invoeraanwas van 12,60% en bleef daarmee onze 4 e leverancier, goed voor 68% van de import uit heel het Amerikaanse continent én verantwoordelijk voor 7,32% van de totale Vlaamse wereldinvoer. De import uit Canada (19 e met een aandeel van 0,88% in de totaalinvoer) steeg met maar liefst 51,85% in Er was een exponentiële importstijging van farmaceutische producten en in iets mindere mate van diamant. Centraal-Amerika (-1,18%) en Zuid-Amerika (-10,68%) daarentegen verloren terrein. BRIC-icoon Brazilië deed het als leverancier 5,46% minder goed (vooral minder invoer van houtpulp en koffie). De invoerdaling uit Oceanië (-16,51%) kwam integraal voor rekening van Australië (-20,10%), want de Vlaamse klandizie in Nieuw-Zeeland steeg in 2013 lichtjes met 3,18%.

14 Een aanzienlijke invoerdaling (-6,76%) kwam er uit Afrika, fors boven de gemiddelde Vlaamse invoerafname gemiddelde ook (-0,98%). Met -8,29% lag de afname van de invoer uit Noord-Afrika zelfs nog een tikje hoger dan de gemiddelde invoerterugval uit heel het continent. Algerije (-19,65%) en Tunesië (-17,00%) hadden het zichtbaar moeilijk. Marokko (+72,54%) ging daarentegen in stijgende lijn (aanzienlijke invoer van vervoermaterieel). Aan de invoerzijde krijgen we van Azië (-0,54%) geen eenvormig beeld: uit landen als Zuid-Korea (+38,76%), Taiwan (+12,28%), Vietnam (+8,96%) en Hongkong (+8,06%) nam onze invoer toe, terwijl de aanvoer terugliep uit China (-5,02%), Singapore (-5,15%) en Sri Lanka (-23,71%). Ook de invoerafzet uit enkele andere ASEAN-landen was wispelturig in 2013: kijken we maar naar landen zoals de Filipijnen (-18,57%) en Thailand (+5,17%). De Vlaamse import uit India (-2,31%) kende een nominaal verlies van bijna 100 miljoen. De import uit het Midden-Oosten (-0,09%) stabiliseerde in De import uit Iran (-69,56% - 96 e leverancier) zakte - voor het derde jaar op rij - fors in Betrokken land was in 2010 nog onze 50 ste leverancier. Tot slot de resultaten van 3 belangrijke leveranciers uit de regio, met name de V.A.E. (-0,96% - 20 e leverancier), Saoedi-Arabië (+14,99% - 26 e leverancier) en Israël (+0,15% - 27 e leverancier). Invoer sectoraal gezien Dankzij een behoorlijke toename (+5,47%), profileerde de sector minerale producten - het gros ervan brandstoffen - zich in 2013 als invoerpost nummer 1: dik een vijfde (22,17%) van de totale Vlaamse sectorale invoeruitgaven gaat inmiddels op aan de branche. In de nek voelt het net iets minder de adem van chemie en farma dat, door een invoerdaling met 5,66%, een importaandeel haalt van onder de 20%. De import van machines en elektrisch materieel kende opnieuw een terugval (-3,47%). De waarde van het ingevoerde transportmaterieel bleef ongeveer gelijk (+0,80%), waardoor het nog net 11% aandeel meepikte. Na een waardetoename van 4,80% nam importvoeding en -dranken een hap van 3,70% uit de totaalinvoer van Vlaanderen. plantaardige producten 3,12% voeding en dranken 3,70% Vlaamse sectorale invoer in 2013 (% aandeel in totaal) textiel 2,43% overige 10,68% minerale producten 22,17% kunststoffen 5,39% [CATEGORY NAME] 5,51% chemie en farma 19,30% [CATEGORY NAME] 6,01% transportmaterieel 10,72% machines en uitrusting 10,97%

15 EVOLUTIE VLAAMSE IN- EN UITVOER: 2003 vs Evolutie TOP 10 Vlaamse exportbestemmingen 2003 en 2013 (% aandeel in totale Vlaamse uitvoer) Rang Land 2003 Rang Land Duitsland 20,0% 1 Duitsland 17,1% 2 Frankrijk 14,7% 2 Nederland 13,1% 3 Nederland 12,2% 3 Frankrijk 12,2% 4 Verenigd Koninkrijk 9,6% 4 Verenigd Koninkrijk 7,8% 5 Verenigde Staten 7,3% 5 Verenigde Staten 5,1% 6 Italië 5,2% 6 Italië 4,3% 7 Spanje 4,0% 7 India 2,6% 8 India 2,0% 8 Spanje 2,3% 9 Zweden 1,4% 9 China 2,3% 10 Luxemburg 1,4% 10 Polen 1,7% Subtotaal TOP 10 77,7% Subtotaal TOP 10 68,7% VLAANDEREN 100% VLAANDEREN 100% Duitsland blijft veruit de belangrijkste uitvoerbestemming. Het aandeel van betrokken land in de totale Vlaamse uitvoer is wel teruggevallen tot goed 17%. Binnen de TOP 10 uit 2003 winnen overigens enkel Nederland en India wat terrein. Zweden en Luxemburg vallen uit de TOP 10 en worden vervangen door China en Polen. Voorts valt op dat het aandeel van de belangrijkste 10 exportmarkten is teruggevallen van 77,7% in 2003 tot 68,7% in Heel wat van de Vlaamse uitvoerproducten vinden ondertussen dus hun weg naar kleinere partners buiten de TOP Evolutie Vlaamse export per continent 2003 en 2013 (% aandeel in totale Vlaamse uitvoer) Continent Europese Unie 75,8% 67,5% Europa overige 3,4% 6,2% Europa 79,2% 73,8% Azië overige 6,5% 9,0% Nabije en Midden-Oosten 2,5% 2,9% Azië 9,0% 11,9% Noord-Amerika 8,0% 5,8% Zuid-Amerika 0,6% 1,8% Centraal-Amerika 0,4% 0,5% Amerika 8,9% 8,0% Afrika overige 1,0% 3,0% Noord-Afrika 0,6% 1,2% Afrika 1,6% 4,2% Australië en Nieuw-Zeeland 0,6% 0,6% Oceanië overige 0,0% 0,0% Oceanië 0,6% 0,6% Bijzondere trafiek 0,7% 1,6% WERELD 100% 100%

16 Ook bij verdeling van de uitvoer per (sub)continent zien we eenzelfde evolutie. Er is een substantiële verschuiving waar te nemen van de Vlaamse uitvoer weg van de EU28 (van 75,8% naar 67,5%). Enkel Noord- Amerika volgt dezelfde dalende trend (van 8,0% naar 5,8%). De rest van de (sub)continenten winnen stuk voor stuk aan belang tijdens betrokken periode. Meest opvallend zijn de positieve evoluties in Afrika, Azië en Zuid- Amerika. - Evolutie TOP 10 Vlaamse exportproducten 2003 en 2013 (% aandeel in totale Vlaamse uitvoer) Rang Product 2003 Rang Product Auto's en onderdelen 15,1% 1 Minerale brandstoffen, aardolie en distillatieproducten 13,3% 2 Farmaceutische producten 10,0% 2 Auto's en onderdelen 10,3% 3 Organische chemische producten 8,1% 3 Organische chemische producten 8,9% 4 Machines, mechanische werktuigen 8,1% 4 Farmaceutische producten 8,1% 5 Kunststof en toepassingen 6,7% 5 Kunststof en toepassingen 7,1% 6 Edelstenen; diamant 5,9% 6 Machines, mechanische werktuigen 7,1% 7 Minerale brandstoffen, aardolie en distillatieproducten 5,4% 7 Edelstenen; diamant 5,6% 8 Elektrische machines, apparaten 5,1% 8 Elektrische machines, apparaten 3,1% 9 Gietijzer, ijzer en staal 2,6% 9 Gietijzer, ijzer en staal 2,8% 10 Papier en karton; cellulose-, papier- en kartonwaren 1,5% 10 Optische instrumenten, apparaten 2,3% Subtotaal TOP 10 68,3% Subtotaal TOP 10 68,7% VLAANDEREN 100% VLAANDEREN 100% Waren auto s en onderdelen in 2003 nog met voorsprong de belangrijkste exportproducten, dan waren dit in 2013 duidelijk de energieproducten. Daarnaast wonnen enkel organische chemische producten, kunststoffen en ijzer en staal aan belang in de totale Vlaamse uitvoer. Negen van de tien producten staan echter nog steeds in de TOP 10. Papier en karton verdween uit de lijst, optica maakte haar intrede. - Evolutie TOP 10 Vlaamse leveranciers 2003 en 2013 (% aandeel in totale Vlaamse invoer) Rang Land 2003 Rang Land Duitsland 18,69% 1 Nederland 21,58% 2 Nederland 16,30% 2 Duitsland 12,53% 3 Frankrijk 10,67% 3 Frankrijk 8,13% 4 Verenigd Koninkrijk 7,88% 4 Verenigde Staten 7,32% 5 Ierland 6,50% 5 Verenigd Koninkrijk 5,51% 6 Verenigde Staten 5,84% 6 China 3,92% 7 Japan 3,61% 7 Ierland 3,88% 8 Italië 3,07% 8 Rusland 3,20% 9 China 2,52% 9 Italië 2,61% 10 Zweden 2,44% 10 Japan 2,40% Subtotaal TOP 10 77,52% Subtotaal TOP 10 71,08% VLAANDEREN 100% VLAANDEREN 100%

17 Net zoals bij de exportbestemmingen kende Duitsland een aanzienlijke terugval als leverancier van Vlaanderen: van een aandeel in totale Vlaamse invoer van 18,7% in 2003 naar 12,5% in Nederland maakte - door de sterk gestegen invoer van energieproducten - de omgekeerde beweging en werd - sedert onze belangrijkste leverancier. Binnen de TOP 10 uit 2003 winnen ook de VS en China terrein. Zweden valt uit de TOP 10 en wordt vervangen door Rusland. Voorts valt op dat het aandeel van de belangrijkste 10 leveranciers is teruggevallen van 77,5% in 2003 tot 71,1% in Heel wat van de Vlaamse invoerproducten worden ondertussen gekocht bij kleinere partners. - Evolutie Vlaamse import per continent 2003 en 2013 (% aandeel in totale Vlaamse invoer) Continent Europese Unie 72,7% 63,8% Europa overige 3,3% 7,4% Europa 75,9% 71,1% Azië overige 10,5% 12,3% Nabije en Midden-Oosten 1,6% 2,6% Azië 12,1% 14,9% Noord-Amerika 6,4% 8,2% Zuid-Amerika 1,6% 1,8% Centraal-Amerika 0,5% 0,8% Amerika 8,5% 10,8% Afrika overige 1,8% 1,8% Noord-Afrika 1,1% 0,9% Afrika 3,0% 2,7% Australië en Nieuw-Zeeland 0,5% 0,5% Oceanië overige 0,0% 0,0% Oceanië 0,5% 0,6% Bijzondere trafiek 0,0% 0,0% WERELD 100% 100% Ook bij verdeling van de invoer per (sub)continent zien we eenzelfde evolutie van de aandelen als bij de uitvoer. Er is een substantiële verschuiving waar te nemen van de Vlaamse invoer weg van de EU28 (van 72,7% naar 63,8%). Dit ondanks de invoerstijging van energieproducten uit Nederland. Enkel Noord-Afrika volgt dezelfde dalende trend (van 1,1% naar 0,9%). De rest van de (sub)continenten winnen stuk voor stuk aan belang tijdens betrokken periode. Meest opvallend zijn de positieve evoluties in Azië, het Midden-Oosten en Noord-Amerika.

18 - Evolutie TOP 10 Vlaamse importproducten 2003 en 2013 (% aandeel in totale Vlaamse invoer) Rang Product 2003 Rang Product Auto's en onderdelen 13,5% 1 Minerale brandstoffen, aardolie en distillatieproducten 21,0% 2 Farmaceutische producten 11,5% 2 Auto's en onderdelen 10,4% 3 Machines, mechanische werktuigen 9,5% 3 Organische chemische producten 8,6% 4 Minerale brandstoffen, aardolie en distillatieproducten 8,7% 4 Machines, mechanische werktuigen 7,2% 5 Organische chemische producten 6,5% 5 Farmaceutische producten 6,8% 6 Edelstenen; diamant 6,3% 6 Edelstenen; diamant 5,5% 7 Elektrische machines, apparaten 5,5% 7 Kunststof en toepassingen 4,3% 8 Kunststof en toepassingen 4,3% 8 Elektrische machines, apparaten 3,7% 9 Gietijzer, ijzer en staal 2,0% 9 Optische instrumenten, apparaten 2,0% 10 Optische instrumenten, apparaten 1,8% 10 Gietijzer, ijzer en staal 1,9% Subtotaal TOP 10 69,5% Subtotaal TOP 10 71,4% VLAANDEREN 100% VLAANDEREN 100% Waren auto s en onderdelen in 2003 nog de belangrijkste importproducten (net zoals bij de uitvoer), dan waren dit in 2013 overduidelijk de energieproducten. Daarnaast wonnen enkel de organische chemische producten aan belang in de totale Vlaamse uitvoer. De TOP 10 producten zijn identiek in 2003 en Enkel de ranking is anders. Edelstenen; diamant bleven op plaats 6 staan.