Voorwoord. Inleverdata kopij in 2013

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Voorwoord. Inleverdata kopij in 2013"

Transcriptie

1 1 Voorwoord September; de zomer loopt op zijn einde de dagen worden korter, de nachten weer langer. De natuur verrast ons binnenkort met de fraaiste kleuren en in onze mensenwereld starten we weer allerlei activiteiten: om te beginnen met de opening van het nieuwe parlementaire jaar, de eerste troonrede van koning Willem-Alexander. Allerlei clubs en verenigingen beginnen aan het winterseizoen met de vaak prettige kanten. Ook de Bornkrant doet weer mee, na een zomer met dit jaar nogal wat belangrijke gebeurtenissen op politiek en sociaal - en niet te vergeten sportief - gebied. De redactie doet haar best u weer te voorzien van nuttige informatie en prachtige lectuur voor de komende maanden. Herfstboom Inleverdata kopij in 2013 U kunt op de onderstaande data de kopij voor de krant inleveren: 10 oktober en 7 november 2013 De krant verschijnt 9 keer per jaar en wordt aan het eind van de maand verspreid. U kunt daar rekening mee houden bij het aanleveren van de kopij. Wilt u een foto meesturen? Graag apart aanleveren als JPEG bestand. De redactie beslist in de redactievergadering of een tekst/foto geplaatst kan worden en of er aanpassingen nodig zijn. De tekst moet worden ingeleverd met naam en adres/ telefoonnummer of adres. Uw gegevens dient u wel kenbaar te maken aan de redactie. Wilt u liever anoniem blijven, dat is mogelijk, maar dat kan alleen na overleg met de redactie. De redactie gaat vertrouwelijk met de gegevens om.

2 2 Geheugenspreekuur in Zutphen Voor inwoners van de gemeente Zutphen en omstreken Het geheugenspreekuur is bedoeld voor mensen van 55 jaar en ouder, die vragen hebben over hun geheugen of over andere klachten zoals piekeren, concentratieproblemen of somberheid. Maakt u zich zorgen over een naaste? Het bezoek aan het geheugenspreekuur is gratis, zonder afspraak en verwijzing van een huisarts. Op elke 2e woensdag van de maand wordt van uur het maandelijkse geheugenspreekuur gehouden in Centrum De Born, Oude Bornhof in Zutphen. Voor een folder, meer informatie of een overzicht van de (regionale) geheugenspreekuren kunt u contact opnemen met mw. M. Bannink, telefoonnummer: (0575) Cinemajestic Cinemajestic introduceert in samenwerking met Stichting de Zonnebloem en Perspectief Zutphen in Zutphen speciale filmvertoningen. Een ontspannen compleet verzorgde middag uit, naar een mooie film. Komt u ook elke derde of vierde donderdagmiddag van de maand om uur? Als u de bioscoop wilt bellen, dan kan dat na 19:30 uur elke avond. Samen uit, samen genieten. Gaat u met ons mee? Stichting Vier het Leven organiseert film, theater- en concertbezoeken voor ouderen die dit niet meer zelfstandig ondernemen. Samen met een gastheer- of vrouw geniet u van een heerlijke avond uit. Iets om naar uit te kijken en nog lang van na te genieten! Kijk voor meer informatie op daarop vindt u welke voorstellingen bezocht kunnen worden via vier het leven. Hoe ziet de VIP middag eruit? De rode loper is voor u uitgerold en u kunt genieten van een ontspannen middagje zonder gehaast. Geen schreeuwende kinderen in de zaal of gehaaste druktemakers achter u in de rij. Voor maar 6,50 per persoon, bent u voorzien van een middagje ontspanning in een sfeervolle omgeving. Inbegrepen in de prijs is een gratis kopje koffie of thee, iets lekkers voor erbij en het filmkaartje. Elke derde donderdag van de maand om 14:00 uur bent u van harte welkom bij servicebioscoop Cinemajestic. Wij zijn op die middag vanaf 13:30 uur geopend en u kunt op dat moment al genieten van een kopje koffie of thee. Wij verzorgen een compleet middagje uit voor u. Wij bieden u service in de zaal aan. Met één druk op de serviceknop, wordt u zo spoedig mogelijk geholpen. Hiernaast zullen wij het geluidsniveau van de film aanpassen, wij zullen zo zacht als technisch mogelijk, de voorstelling vertonen. VIP middag: 17 oktober om uur Film: About Time Programma Alzheimer café Zutphen Het Alzheimer café is een trefpunt voor mensen met dementie, hun partners, kinderen en vrienden. Ook hulpverleners en andere belangstellenden zijn van harte welkom. De gasten praten met elkaar over hun ervaringen m.b.t. dementie. 16 oktober: Als thuis wonen niet meer gaat bij dementie. Maatschappelijk werker van Sutfene te gast. Locatie; Bruin Café de Buren, De Singel Lunette, Coehoornsingel 3, 7201 AA Zutphen Info: en/of website: alzheimer-nederland.nl/zutphen Filmbeschrijving About Time Op zijn eenentwintigste komt Tim Lake erachter dat hij door de tijd kan reizen. Na wederom een mislukt oudejaarsfeestje vertelt zijn vader hem dat alle mannen in hun familie door de tijd kunnen reizen. Tim kan het verleden niet veranderen, maar wel wat er gedurende zijn eigen leven is gebeurd. Hij besluit om zijn eigen wereld dan maar beter te maken door een vriendin te nemen. Helaas blijkt dit niet zo gemakkelijk te zijn. Tim gaat naar Londen om rechten te studeren en valt uiteindelijk voor de mooie maar onzekere Mary. Ze worden verliefd, maar na een tijdreis ongelukje, blijken ze elkaar nooit ontmoet te hebben. Ze ontmoeten elkaar steeds voor het eerst en steeds wint hij haar voor zich. Data Eetcafé MFC Waterkracht tweede helft 2013 dinsdag 1 oktober vrijdag 18 oktober dinsdag 5 november vrijdag 22 november dinsdag 10 december (adventdiner) Voor het eetcafé kunt u zich aanmelden via: tel.nr.: (na uur) deelname bedraagt 6,00 (inclusief een kopje koffie of thee)

3 3 Enkele zaken die u kunt aanpassen in uw huis om meer leefplezier te creëren Een drempel met een schuine afloop kan voorkomen dat u struikelt. Een cameraatje bij de voordeur en een schermpje in de kamer en u kunt zien wie er voor de deur staat. U hoort minder goed de bel? Een deurbel met lichtsensor zorgt dat er een lampje brandt als de bel gaat of een deurbel met een harder belvolume helpt ook. Post en de krant oprapen: Zet een verlengstuk aan de brievenbus of neem een grijpstok. Bukken is niet meer nodig om de post op te rapen. Plaatsing van een seniorenslot; dit is een slot dat hoger zit dan de handgreep en u kunt op eigen hoogte de deur openen. Ook het gebruik van een automatische deuropener of een elektrisch slot; er zijn verschillende varianten. bv. met een pasje of een afstandsbediening. Een reservesleutel kunt u opbergen in een kluis aan uw huis. Een automatische raamopener zorgt dat u zich niet meer in allerlei bochten hoeft te wringen om een raam te openen. Hebt u een trap in huis? Zorg dat deze leeg is. Breng rubberstrips aan om uitglijden te voorkomen. Plaats in de slaapkamer verlichting met een sensor voor als u s nachts uw bed uit moet. Schakel losse lampen aan met een afstandsbediening, u hoeft niet meer te bukken of te strekken naar een lampknop. In de badkamer kunt u badgrepen, rubber badmatten i.p.v. stoffen en een regelbare thermostaatkraan aanbrengen voor een zo groot mogelijke veiligheid. Een telefoon met grotere toetsen vergemakkelijkt het contact met anderen. Automatische zonwering en gordijnen zorgen voor meer veiligheid in huis. Plaats in huis rookmelders, gasmelders en koolstofdioxide melders. U kunt voor meer informatie terecht bij: ergotherapeuten, installatiebedrijven enz. Op de websites geldershuistest.nl of langzult u wonen.nl vindt u ook informatie. Bron: Kruiswerk Achterhoek N.L. advertentie Activiteiten van Perspectief Zutphen Pand in Noordveen De wijk Noordveen heeft haar eigen pand. Een inloophuis voor de bewoners van de wijk aan de Weg naar Laren nr. 59. U kunt er terecht voor een kop koffie of thee, een praatje met andere wijkbewoners of om een afspraak te maken met één van de sociaal werkers. Ook is het mogelijk om u op te geven als vrijwilliger voor het pand, als gastheer/gastdame, of om mee te helpen in de moestuin. Wilt u iets organiseren met andere wijkbewoners in uw buurt of in het pand maar heeft u een steuntje nodig in het opstarten bent u ook van harte welkom voor advies en ondersteuning. Hiermee proberen wij buurtbewoners met elkaar te verbinden en relaties in de wijk te versterken. En natuurlijk kunt u daar terecht met vragen op persoonlijk gebied. Vragen als: Ik voel me af en toe alleen. Hoe maak ik vrienden in de buurt? Mijn dochter is in de puberteit. Hoe ga ik met haar om? Hoe krijg ik mijn huishouden weer op orde? Ik heb problemen op mijn werk. Hoe los ik deze op? Hoe regel ik mijn geldzaken? Ik wil geen schulden maken. Ik heb ruzie met mijn buren. Hoe moet ik hiermee omgaan? Welke activiteiten kan ik allemaal doen in de buurt? Met deze of andere vragen kunt u terecht bij het sociale wijkteam van Noordveen. Onze werkwijze is kort en krachtig. En is erop gericht uw netwerk te versterken. Ons doel is zorgen dat u zo snel mogelijk zelf weer verder kunt. Bijvoorbeeld met steun van een familielid of vrijwilliger. Kunnen wij u niet helpen, dan zoeken wij samen naar iemand die dat wel kan.

4 24 Boekpresentatie: De weg naar het verpleeghuis Laat ik met de deur in huis vallen: Ik heb een boek geschreven dat deze maand door mijn uitgever op de markt wordt gebracht. De titel luidt: De weg naar het verpleeghuis, de partner vertelt, door Anna Kokmeijer. En de uitgever is: Elikser te Leeuwarden. Ik schrijf onder mijn meisjesnaam, maar heb een andere voornaam aangenomen. De boekpresentatie wordt gehouden op zondag 29 sept. van in de Lunette, Coehoornsingel 3, locatie Coehoorn. Het eerste boek zal uitgereikt worden aan de arts van mijn echtgenoot. Hij woont sinds april 2011 in het verpleeghuis, afd. Vischpoort. Door mijn jarenlange zorg voor mijn echtgenoot was ik in staat desbetreffend boek te schrijven. Niet alleen de verzorging voor mijn man heb ik beschreven én het verdriet én de frustraties, maar ook het nog niet kunnen afsluiten van een lang proces; het rouwproces. Mijn man, die ik bijna vijftig jaar geleden heb gehuwd, is niet meer die man aan wie ik mijn ja-woord heb gegeven Meerdere opgenomen gedichten van mijn hand illustreren een innerlijke strijd van pijn, verzuchting en hoe-nu-verder. Maar ook heel praktische zaken heb ik vanuit mijn eigen ervaring belicht. Zoals de WMA (Wet Maatschappelijke Ondersteuning), het CAK (Centraal Administratie Kantoor), het PGB (Persoons Gebonden Budget) en het CIZ (het indicatie orgaan = Centrum Indicatiestelling Zorg). Het kan zomaar gebeuren dat een onvoorbereide burger te maken krijgt met genoemde instanties. In mijn boek heb ik ook een statement willen maken naar politiek Den Haag, omdat ik mij erger, maar ook diep schaam aan en over de gevoerde discussies in de media: Is de politiek werkelijk zo kort van memorie? De ouderen en m.n. de hulpbehoevenden worden gelabeld als lastenpost! Eens hebben deze mensen, in de kracht van hun leven, een belangrijke steen bijgedragen aan de opbouw van deze samenleving. Nu zijn zij een van de meest kwetsbaren in onze maatschappij en zijn ze niet meer in staat hun stem te verheffen. Na het lezen over bezuinigingen op de ouderenzorg/ het ouderenbeleid ervaar ik gevoelens van schaamte. Een beschaafd land spreekt immers met respect over zijn ouderen/(hoog)bejaarden? En zet deze grote groep mensen toch niet weg waar met de botte bijl op bezuinigd kan worden en waar de snoeischaar in professionele hulpverlening wordt gezet?! Waar eens de noodzaak van werd ingezien mensen een gekwalificeerde opleiding aan te bieden in de ouderenzorg, gaat men dit nu teniet doen. Dit kan toch niet waar zijn? Omdat ik zo dicht bij het vuur zit ervaar ik politiek gevoerde discussies dikwijls als slecht onderbouwd en ondoordacht: Het kostenplaatje moet sluitend gemaakt worden en dan wordt het toegestaan niet- opgeleide mensen taken te laten overnemen van professionals. Dit is toch niet te behappen! Ook ondergetekende heeft meegedaan aan het bezoek aan de Tweede Kamer op 22 mei jl. zie Bornkrant september 2013 Tijdens het ontvangst door Kamerlid mevrouw Madeleine van Toorenburg heb ik de vrijheid genomen een kritische noot te plaatsen bij het huidige ouderenbeleid. Ik refereerde aan een opmerking die mijn oudste dochter enkele maanden geleden had gemaakt. Letterlijk heeft zij toen tegen mij gezegd: Gefeliciteerd man, met het feit dat pa twee jaar geleden in het verpleeghuis is opgenomen! Een goed verstaander heeft slechts een half woord nodig. Aan mevrouw van Toorenburg en de aanwezigen legde ik uit, indien mijn man nú zou worden geïndiceerd door het indicatieorgaan (CIZ), bij wijze van spreken, zou hij geen 5 meer krijgen maar een 3 om in aanmerking te mogen komen voor een verpleeghuisopname. M.a.w. zijn situatie zou naar beneden worden bijgesteld en met de waarde van een 3 niet meer geschikt geacht worden voor een 24-uursverzorging, die toentertijd noodzakelijk werd gevonden: Deze intensieve zorg kan ik mijn man in de thuissituatie niet langer meer bieden. Ook niet in combinatie met de thuiszorg. Ik schets absoluut geen doemscenario als ik zag dat er ongelukken waren gebeurd indien mijn man gewoon thuis verpleegd zou zijn door echtgenote en een goedwillende buurvrouw. Lief en zorgzaam, maar die niet de kneepjes van het vak kent! Mijn intentie om te komen tot het publiceren van mijn boek is dan ook om ogen te openen. Ogen die nu nog geneigd zijn weg te kijken voor zaken die door de politiek op stapel worden gezet. Maar ook om begrip te kweken voor de taak van de (over)belaste mantelzorger. Een taak die niet zomaar opgerekt mag en kan worden. Iemand moet toch de aftrap geven! Laat die iemand dan zijn die uit een brede ervaring spreekt en haar verhaal kan onderbouwen. Met dit stuk(je) hoop ik velen een hart onder de riem te steken. Vriendelijk groetend, Willy Eijgenraam-Kokmeijer, alias Anna Kokmeijer (adres en telefoonnummer bij de redactie bekend) Mantelzorgsalon oktober Donderdag 17 oktober gaat de mantelzorgsalon in op de mogelijkheden van de computer. De titel van deze salon is dan ook: Hoe kan de computer úw wereld verbreden? De computer kan voor mantelzorgers een handig hulpmiddel zijn bij de zorgtaak. Via en videobellen met Skype kan eenvoudig contact worden gelegd met familie, vrienden en andere mantelzorgers. De digitale wereld biedt uitkomst om een isolement tegen te gaan en kan een handige informatiebron zijn. Mevrouw Hofman van het VIT hulp bij mantelzorg verzorgt voor ons deze ochtend waarin u veel wordt uitgelegd en waar ruimte is voor vragen. Aanmelden is niet verplicht en de toegang is gratis. Voor meer informatie kunt u bellen met: Cecile Elissen, tel of per mail: c.elissen@perspectiefzutphen.nl

5 5 Stationsbuurt opnieuw ingedeeld en herbouwd deel 1 Wie de tentoonstelling van de Verborgen stad gezien heeft, zal zich verbazen dat de veranderingen die daar mee samen hangen zo groot zijn geweest. Dat kwam in de eerste plaats doordat het terrein van het Oude en Nieuwe Gasthuis vrij kwam. Dat liep grofweg gezegd op een stuk, dat begrensd wordt door een denkbeeldige lijn te trekken van de Barlheze naar het spoor. Vervolgens langs de Berkel tot ter hoogte waar nu C en A is, via het Basseroord naar de Kruittoren. Over dat terrein liep geen voetpad of iets dergelijks naar de Nieuwstad. Komend vanaf het station moest men via de Rozengracht en Overwelving naar de Nieuwstad en verder. Maar zoals gezegd liep de weg naar het oosten min of meer dood op de huizen aan de noordkant van het Rijkenhage en ook stond het pand van modehuis Geurtsen in de weg net als de zwaar beschadigde apotheek van Oudenampsen. Bovendien was de Nieuwstad daar bij het einde van de Overwelving te nauw voor het te verwachten verkeer en omdat men toch rigoureus aan het werk was lag de oplossing voor de hand. Afbreken! Volgende keer kijken we wat werd afgebroken. Foto s Tekst bij foto s: Gezicht op kale vlakte tussen Broederenkerkplein en Barlheze. Foto collectie Stedelijk Museum collectie fam. Ruysink Een groot deel van dat complex gebouwen was de oorlog redelijk doorgekomen, maar had nu geen functie meer omdat de patiënten overgebracht waren naar het Groot Graffel in Warnsveld. Wel zat in een deel van de gebouwen aan het Basseroord het Christelijk Lyceum, het latere Baudartius, dat wegens oorlogsschade en gedeeltelijke afbraak op last van de Duitsers op de IJsselkade niet verder kon. Maar ook het station was zwaar beschadigd maar niet onherstelbaar. Het lag hoger, op de hoogte, waar nu de perrons liggen en omdat de gemeente het plan had een heel nieuwe stratenplan te maken lag het station te hoog voor de plannenmakers. Het verhaal gaat dat de burgemeester dreigde met het weggraven van het zand voor het stationsterrein als er geen ander station kwam. Vanaf de brug kon voor het station langs een weg aangelegd worden die op de Nieuwstad ter hoogte van nu het Baudartius uitkwam. Een andere weg kwam rechtstreeks van de brug, liep langs de Berkel op, maar kwam aan het einde van de Overwelving in de knel. Om op het smalle Rijkenhage te komen moest een scherpe S bocht gemaakt worden. Naast een deel van het terrein van het O.N.G. (Oude en Nieuwe Gasthuis) was een kaalslag voor de Broederenkerk tot aan de Berkel. In de nieuwe plannen verdween de straat de Apenstert. Langs de Rozengracht en de oostkant van de Barlheze kwamen woonhuizen. Tussen de Barlheze en de Berkel o.a. twee bedrijfsgebouwen. De Berkel werd wat verlegd en er kwam een nieuwe brug, die rechtdoor liep en aansloot op de Brugstraat. De loop van het station via de Barlheze naar de markt werd hierdoor afgesneden en de functie van winkelstraat kwam hierdoor onder druk te staan. Op verzoek van de winkeliers zou er een voetbrug komen recht tegenover de Barlheze, maar de gemeente heeft die nooit gerealiseerd. Mede daardoor verdween de winkelfunctie van deze straat. Er werden winkels gepland tussen het station en de Overwelving met daar boven flats. Dat moest wel want er was een schreeuwend tekort aan woonruimte. Ook tussen deze Stationsstraat en de IJsselbrug kwamen veel verschillende flats. Vrijwilligerscentrale Cursusaanbod Oktober Solliciteren anno 2013 Hoe breng ik mijzelf onder de aandacht in de huidige arbeidsmarkt? Hiervoor moeten onder meer je brief en je cv naadloos aansluiten bij de taal en de wensen van de organisatie. Tijdens deze avond krijg je praktische tips en richtlijnen rondom solliciteren. Datum: 17 oktober van uur Locatie: t Warnshuus, Dreiumme 43 in Warnsveld Opgave voor 10 oktober in samenwerking met HRM adviseur November Introductie Vrijwilligerswerk Deze cursus is bedoeld voor vrijwilligers die staan ingeschreven bij de Vrijwilligerscentrale, maar ook voor mensen die overwegen vrijwilligerswerk te gaan doen. Je wordt voorbereid op vrijwilligerswerk en krijgt praktische informatie die voor vrijwilligers van belang is. Datum: 6 november van uur Locatie: Waterkracht, Ruys de Beerenbrouckstraat 106 in Zutphen Opgeven voor 5 november

6 6 Gauwdeeven in de buurte Drikke Sap streujen un bak vol kippenvoer deur de hoonderloop en dei j schoon water in de drinkbak. Dan trok ze de schuuve los van t kleine hoonderhok in den bongerd, op zied van t huus. Effen later kek de eerste witte leghorn deur t gat nao buuten in de margenklaorte. Allo jonges, ow botterham steet klaor, komt t r maor gauw uut, zeg Drikke Sap. Now komt de hoonder achter mekare uut t hok nao buuten en scharrelt wieter de loop in nao t voer. Drikke Sap steet met de löäge voerbak in de hand en telt. Elven, twaalven, dattine, hop oeleveerigen veertiene, vieftiene, kom mankepoot maak da j d r bi j komt. Zestiene. Zeuventiene. Allo leeluken smakkert van un leghorn mot i j den armen manken worm pikken. Meteene gif ze de pikkende leghorn un schup veur eur achtersten, dat ze met de kop tegen t gaas opstoekt. Dan telt ze wieter. Achttiene. Negentiene. Zi j kan maor kommen tot di j en twintig. Dat is t probleem veur Drikke. Vief en twintig hoonder mot t r weazen en daor zunt t r maor dri j en twintig. Sinds un paar dagen zunt t r twee vot: t Grieze Vleksken en de Hompelepomp. Zoo had drikke Sap eur enuumd. Alle hoonder, dee iets amparts hadden, gaf ze un passende naam, dat dei j eur mooder zaliger vrogger ook. Waor of dee twee hoonder estoaven of evloagen zunt? Drikke wet t neet. At ze dood wazzen, mossen ze onder t rik of arges buuten in de loop liggen. En de keeshond van de buurman löp wel es um de loop, maor kan d r neet inkommen, daorbi j hef ze nooit emarkt dat den iets an de hoonder duut. Drikke Sap steet nog un storm te kieken nao t witte gewriemel op t uutgestreuide voer. Dan duut ze de poort van de kippenloop secuur dichte en geet kopschuddend vot. Gewoonluk zei ze anders nog: Jonges now mo j zoo mao run bool lekkere eikes leggen veur de vrouw. Maor dat blif now achterweage. Twee hoonder zunt vot, dat wet ze now zeker. In de kökken vetelt ze t ook aan Gradus. Drikke Sap steet nog um storm te kiken nao t witte gewriemel op t uutgestreuide voer. Gradus ligt daor op un ligstool van t Gruune Kruus. Hi j hef met de gladdigheid t been te brokken en mot zes wekke liggen. He j ow neet vegis? vrug Gradus. Nee ik hebbe mien neet vegis. t Grieze Vleksken en de Hompelepomp zunt vot, höldt Drikke vol. Dan dan dan zunt ze estoalen, zo k zeggen, anders wet ik t neet, zeg Gradus. Jao jao, zi j zunt estoalen, nikkopt Drikke. Ik hebbe t daluk edacht. Den anderen margen steet Drikke d r weer en telt. Naoderhand kump ze de kökken in grienen. Now zunt t r maor een en twintig meer, klaagt ze. De smeerleppe stelt mien al de hoonder vot. Ik wol da k op de beene was, ik zol dat pak leern met de pistolle deur de döppe scheeten dat de flarden d r bi j hingen, zei Gradus heftig. Drikke is op un stool gaon zitten en klaagt oaver eur mooie hoonder. Gin eene holdt wi j d r oaver, gin eene! Alles zölt ze ons vot halen. Zi j wet da w twee olde menschen zunt en dat i j neet könt. Gradus ligt un hötte nao te denken. Wet i j wa j doot? Zek tegen gin mensche wat van de hoonder, maor gaot nao den etten nao Brakels den veldwachter en geeft t an. An dee gapperi je mot un ende kommen, Gradus. Ik doo t. Warachtig ik doo t. Laot ze met de vingers van andermans grei afblieven, dat laot ze. Too Drikke s naomiddags den afwasch an de kante hadde, ging ze nao Brakels den veldwachter. Met un goeje dri j ketier steet ze bi j Brakels veur de deure en drukt ietwat angstig op t glimmende belknöpken. De vrouw van den veldwachter maken los. Is meneer den veldwachter ook thuus. Vrouw Brakels mot um dat meneer de veldwachter effen glimlachen. Nee, mien man is neet thuus op t oogenblik en ik wet ook neet wanneer eweer thuus kump. Wo j um esprokken hemmen? Jao, zi j stealt mien alle hoonder vot, dat leeluke gauwdeevenpak. Veur un paar dagen bun k t r twee kwiet ewodden en vanach weer twee. Tjonge tjonge. Jao a j daor alleene likt as olde menschen en mien man kan neet. t Vult neet met. Wet i j wat vrouw Sap, ik zal mien man de boodschap oaverbrengen at e thuus kump en dan zal e wel kommen. Zo w t zoo afsprekken? Good, a j t doon wilt. Ik hoppe maor, dat meneer de veldwachter gauw kump. At Drikke thuus kump, is de kleine Riekeman van Blokkers ekommen. Zi j zit bi j Gradus met eur hölten pupken te spöllen. Gradus zit met un lachend gezichte nao t kleine praotzeksken te luusteren. De kleine Riekeman is now dri j jaor. Vanaf dat ze good alleene kan loopen, kump ze bi jnao elken dag op vesite. Tante Sap hief altied nog wel un plesken in de trommel of un peppermintjen in de naodzak. Riekeman wet dat krek en de beide olde luukes hebt in t onschuldige gepraot veur t kind eur plezier. Maor in un dag of wat is Riekeman d r neet ewest.

7 7 Zee daor he w warachjes onze groote meid weer, zegt Drikke at ze t kind zut. Waorumme is Riekeman in zoo lange neet ekommen, is t kind zeekskes ewest? Iekeman neet zeekes ewest. Iekeman neet vot mag loopen nao tante van mama. Is Riekeman dan stout ewest dat ze neet nao tante moch um un plesken te halen? Nee, Iekeman neet stout. Iekeman mag neet van hoenesoep vetellen. Wi j heb toch völle zes maol hoenesoep had. Zoo, en was dat lekker. Now, knikken Riekeman. Meteen schaof un gestalte t raam veurbi j. De veurdeure ging piepend los en effen later kump vrouw Blokkers sw kökken in stappen. Zoo kleine ondeugd, toch weer stillekes vot eloopen, mama dach wel dat ze ow hier zuuken mos, zegt ze. Hef niks te beduun, t is un aardigen worm en hier oaverkump eur niks. Zi j zit hier altied zuute te spöllen. Wat i j Riekeman? Drikke lei eur hand op de witte krullekes van t kind en zag eur vrendeluk an. Iekeman hier bieven bi j tante. kump eur stemmeken un bitjen bange. Nee Riekeman mot now met nao huus, mama mot t r nog uut en dan gao j met. I j mot mien dat neet kwaoluk nemmen luu, ik wil maor hemmen zi j zal vraogen en neet stillekes votloopen. Dat mot ze ook netjes doon, gif Drkke too. Jao en hier wieterop he j gravens, ik maak mien soms bange, dat ze daor op an geet, t dink is zoo bi jdehand. Daor zo k mien neet te bange veur maken vrouw Blokkers, dee gravens zunt dreuge. At t hoog water is steet t r nog gin handbreedte in, markt Gradus op. Vrouw Blokkers kik Gradus un tiksken vi jandig an. Dat kan wel zoo weazen. Maor ik hebbe toch leever dat ze wat bi j huus blif. Zi j lig zoowat heele dagen hier, s middags kump ze altied nog neet thuus. Ik vin dat i jluu dat kind völs te hard anhaalt. Tja, t is ow deerntjen en i j mot wetten wat ze mag en neet mag. Alleene vin ik t vremd, da j daor zoo opens met ankomt, zegt Gradus. Vrouw Blokkers gif hier gin antwoord op. Ik mot gaon, zeg ze. Ik hebbe nog boodschappen. t Beste d r met. Zonder wieter te vraogen hoo of Gradus t geet met zien been, trik ze de tegenstrubbelende Riekeman de kökken uut en vedwient. Gradus en Drikke zit mekare un oogenblik zwiegend an te kieken. Wat dunkt ow? vrug Gradus nao un storm. Raar mensche, zegt Drikke. Jao, wonder von ik eur. Weer is t r un storm stilte. Dan zegt Gradus bi jnao fluusterend: Zeg Drikke, he j wel eheurd wat t kind zei van dee hoondersoep? Ik wazze d r krek oaver an t denken, antwoordt Drikke. Vin i j dat now neet vremd. En Hent Blokkers hef al es eerder un poe jer ehad, maor dat is too in den doofpot estopt. Ik wol da k neet nao den veldwachter was ewest. Wi j hadden better un slot op de schoeve können laoten maken da j binnen in t hok op slot mossen doon en dan d r un goeien ondeugenden hond bi j leggen. Mien dunkt dan zol Hent Blokkers d r wel met de vingers afblieven. Ssst, praot neet zoo hard Drikke, i j könt nooit wetten, hi j moch t es neet edaon hemmen. Wi j zölt doon zoo j zekt, un slot op de schoeve en un hond. Brakels kump tegen de aovond. Drikke hef de lamp al an estokken. Brakels zet zich naost de ligstool van Gradus. Drikke steet veur um en gif antwoord op zien vraogen. He j vemoodes op iemand? vrug Brakels. Nee, zeg Drikke, nee. Wi j hebt toch gin vemooden, hé Gradus? Ik zol neet wetten wee k t r van vedenken motte, antwoordt Gradus. De veldwachter plukt in zien rossigen knevel en kik Gradus an. Hi j meent in de holding iets geheims, iets terugholdends te zeen. t Geoefend oog van den veldwachter zut scharp in dee dinge. Hi j vrug nao un storm stilzwiegen: Of he j soms wel vedenking op iemand? Nee Brakels, wi j hebt ons af evraogd of wi j wel vief en twintig hoonder hebt ehad. Drikke

8 8 is t r neet zoo zeker meer van. Zoo zoo. Dan mo w maor annemmen da j ow vegist hebt? Veurloopig hol ik dat veur t beste meneer Brakels, antwoordt Drikke. Brakels praot nog un storm over weer en wind en geet dan vot. Moch i jluu nog es wat vernemmen, komt dan zoo gauw meugeluk en laot t t r neet bi j zitten. Daor kö j op rekkenen, belaoft Gradus. Effen later heurt ze de zware voetstappen van den veldwwachter buuten wegstarven in de wiete. Is dat neet t beste Drikke? vrug Gradus. Zoo is t good Gradus, antwoordt Drikke. De kleine Riekeman och zo n stumperken at eur vader t es edaon hadde. Gradus zucht: Jammer, doodjammer en van armoed hoof e t neet te doon. Twee dagen later ging Drikke zoo as gewoonluk met un bak vol voer nao de kippen in de bongerd. t Had s nachts nog al gewaejd en t was nog roer weer den marggen. Nauwluks had Drikke un paar passen nao buuten edaon, of zi j zag t al. De poorte van de hoonderloop ston wiedwagen los en de schuuve van t hok ook. De kippen leepen deels buuten in de loop en deels in den bongerd. Drikke schrok t r van. Zi j streujen voer in de loop en lokken de hoonder binnen. Dan begon ze zoo goed en kwaod at t ging te tellen. Dat ging neet gemakkeluk now de hoonder los wazzen. Maor at ze good eteld hadde, wazzen d r weer een stuk of wat vot. t Is dan toch ook bedroofd, zei Drikke. Grienend kwam ze t Gradus vetellen. Now gaot maor daluk nao den veldwachter maor daluk en veteld um maor wa j wet. Zo n schobbejak mot de kaste maor in. Gradus lei op zien ligstool te trillen van gif. En Drikke was t r ook deur. Op slag ging ze zich wasschen en klaormaken um dan nao t darp te gaon. Zi j was hier kwelleke met te gange, too de posbode kwam met de krante. Hi j schen ditmaol de tied te hemmen, want hi j bleef, naodat e de krante had af egeven, in de kökken staon. De buurman is hier vannach duftig te passe ekommen, zei de posbode. De buurman? Ik bedool Blokkers. Drikke begon te beven en kek vri jwel sprakeloos de bode an. Wet i jluu daor den niks van? In t darp wödt veteld, dat Brakels en de masjesees um hier bi j ow hoonderhok trapiert hebt. Hi j zit in de kaste. Dri j hoonder likt in un zak op t gemeentehuus. Wa j toch zekt bode, wa j toch zekt, is t warkeluk waor, wi j wet narges af. Alleene bu w hoonder kwiet ewodden en de poorte ston los vanmorgen, zei Drikke. t Is wel zeker, want net was ik ook bi j de buurvrouw met de krante, zi j zat an taofel en gren as un kind. Dat is neet slim. Zi j hef t r ook wel af ewetten, maor t spit mien veur t deerntjen. Den veurmiddag kwam Riekeman zoo as vrogger. Maor zi j was neet gewasschen en eur witte krullekes waren neet gekamd. Mama grient. Papa mot now warken wied in stad, zei Riekeman. Drikke sprongen de traonen in de oogen. Zi j sloog eur arm um t kind en drukten t stevig tegen zich an. Arme kleine Riekeman, gelukkig dat i j t neet zunt ewest dee papa verraon hef. Tante zal es zeen of t r nog un plesken veur ow in de trommel is en dan mo j maor gauw nao mamma gaon. Uit: Achterhoeksche vertellingen deel 1 van Herman van Velzen Cultureel seizoen voor ouderen van start Het nieuwe theaterseizoen gaat deze maand weer van start en veel mensen zullen hun weg weer vinden naar de theaters. Echter is niet elke theaterliefhebber in staat om zelfstandig naar een voorstelling te gaan. Een groeiend aantal ouderen willen of durven s avonds de deur niet meer uit en zien mooie voorstellingen en de gezelligheid van een feestelijk avondje uit aan zich voorbij gaan. Stichting Vier het Leven heeft tot doel een oplossing te bieden voor ouderen die zich hierin herkennen. In het kort gaat het als volgt te werk: de gast wordt thuis opgehaald door een vrijwilliger van Vier het Leven en gebracht naar het theater, waar de koffie al klaar staat. Samen met andere gasten en vrijwilligers wordt er genoten van een avond of middag toneel, dans, film of muziek en na afloop wordt men weer thuis gebracht. Elke 3 maanden valt het nieuwe programma op de deurmat en kan een keus gemaakt worden uit een gevarieerd aanbod aan voorstellingen. Ons motto samen uit, samen genieten zie je bij elk uitje weer bewaarheid worden zegt Vier het Leven coördinator Marjon van Baars. Het is zo inspirerend om dit werk te doen omdat door zowel bezoeker als vrijwilliger bij elk uitje heel erg wordt genoten van elkaars gezelschap en van de voorstellingen. Maar zonder samenwerkingspartners zouden we de uitjes op dit niveau nooit voor elkaar krijgen benadrukt Marjon. We zijn heel blij dat steeds meer theaters het concept van Vier het Leven omarmen. Samen met onze vrijwilligers maken de medewerkers van theaters zoals de Hanzehof in Zutphen, Schouwburg Lochem en Cinemajestic er een onvergetelijke avond of middag van voor heel veel mensen die anders veelal de weg naar schouwburg en theater achterwege zouden laten. Voor meer informatie over het programma van Vier het Leven kunt u bellen met of kijk op

9 9 Muziek uit een kastje Elk huis heeft tegenwoordig wel een radio, een onmisbaar attribuut. En vaak zijn er meer dan één in uw huis. Telt u ze voor de aardigheid maar eens. Een apparaat om gezelligheid in huis te kweken en om bij te blijven met de actualiteiten. De radio staat vaak de gehele dag aan en vaak hoort u niet eens meer, dat die aanstaat. Ook vaak irritant in sommige restaurants en winkels. Muzikaal behang zonder enig nut. De radiotechniek is in sprongen vooruit gegaan. Ik herinner mij, dat bij mijn schoonouders een kleine luidspreker stond, aangesloten op de radiodistributie. Via een kabel kwam het geluid binnen en aan de muur was een schakelaar met 2 standen. Dat was alles. En moet je nu kijken! Tuners met versterkers, luidsprekers, waar je U tegen zegt, met een stereogeluid van hier tot gunder, tot genoegen van de jeugd en tot ongenoegen van de oudere mens die graag, op een zwoele zomeravond wil genieten van de natuur en wreed gestoord wordt van muzikale herrie van de buren of van verderop. De muziekkeuze, wat uit die kastjes komt, is divers. De een houdt van smartlapliederen van André Hazes, de ander geniet van eerbied voor grijze haren van Gert en Hermien of Mieke s waarheen? ter voorbereiding op een naderend levenseind.weer anderen hebben een kast vol klassieke Cd s, die gespeeld kunnen worden op het kastje met Cdspeler. Enkelen hebben het kastje nog aangesloten op een platenspeler. Zij genieten van Bach, Beethoven, Wagner of Mahler. Zo bent u in staat om zelf keuzes te maken. Maar helaas bij de zenders radio 1, 2 of 3 worden de keuzes door de programmamakers gemaakt. En wat hoort u dan, als de journalist, interviewer of wie dan ook even moet slikken, hoesten of niet meer weet wat te zeggen: popmuziek. Altijd, en ja, altijd een of andere zanger, zangeres, begeleidt door een combo of orkestje, voorzien van guitaren en degelijk slagwerk. Het doet er niet toe of de solisten mooi kunnen zingen. Er zit soms muziek bij die deze naam niet mag dragen. Ik denk, dat de omroepen contracten hebben afgesloten met de Cd-producenten om hun muziek te promoten. Het is muziek, waar velen van u niet mee zijn opgegroeid. Om hieraan te ontkomen moet je de knop maar omdraaien, maar dan mis je net weer het nieuws. Ik vraag me vaak af: kan dat nu niet anders? Beter? Velen van u hebben vroeger op dansles gezeten. Waarom nu niet eens een lekker walsje of een pittige tango of een foxtrot, zonder zangers, die menen te kunnen zingen? Ouderen, die vroeger meespeelden bij harmonie of fanfare zullen een leuke mars ook wel op prijs stellen. En klassiek geschoolden kunnen een stukje salonmuziek best waarderen. Dat is weer eens wat anders. En de Ramblers is ook geen onbekende naam. Tijdens een nachtelijk meepraatprogramma van Astrid de Jong op donderdagnacht ( ik kan ook wel eens niet slapen) heb ik daarover met haar gesproken. Ik kreeg alle aandacht en ze zou voor mij dan een stukje klassiek opzetten, als zij dat op haar lijst kon vinden. En ja hoor! Ze had wat gevonden de Bolero van Ravel. Dat stuk duurde dan wel even 15 minuten, en dat was mijn bedoeling nu ook weer niet. Ik vond het toch aardig van haar, dat zij dat hele stuk liet uitspelen. Kon zij ondertussen even naar het toilet. B.Veldkamp

10 10 Een reisverslag van een golden Oldie een waar gebeurd verhaal Als je heel oud wordt, kom je er niet onderuit dat je van veel dingen in het leven afscheid moet nemen. Dat kan ik aanvaarden. Maar er is één ding waar ik me aan vast blijf houden en dat is mijn jaarlijks bezoek aan mijn beide zonen in Canada. Dat is een punt om een jaar lang naar uit te kijken en het helpt me om gezond te blijven, om die lange reis te kunnen maken. Mijn oudste zoon emigreerde met zijn jonge bruid al vijf en dertig jaar geleden naar Vancouver. In die tijd was vliegen nog geen gemeengoed zoals nu, maar moesten we er drie jaar voor sparen om de overtocht te kunnen betalen. Maar nu bezoek ik ieder jaar, inmiddels mijn beide zonen in Canada. Een jaar lang heb ik de maanden afgeteld, toen werden het weken, en tenslotte de laatste dagen en nu is het eindelijk zo ver. Met een vast veel te hoge bloeddruk van de spanning, sta ik in de gate, wachtend op de dingen die komen gaan. Kinderwagens, rolstoelen en rollators hebben voorrang bij het instappen en ik zit als een van de eersten op mijn aangewezen plaats in het vliegtuig. Het toestel loopt vol en het is een drukte van bagage stouwen en plaatsen zoeken. Tot iedereen zit en we eindelijk kunnen vertrekken. Ik heb geluk, want ik maak meteen contact met een jong Canadees stel, die naast me kwamen zitten. Dit helpt om de tijd te doen versnellen. Michael, met zijn dreadlogs, is een rasechte indiaan en het ontroert me als ik zie hoe zorgzaam hij is voor zijn zwaar gehandicapte vriendin. Ik luister naar het verhaal over de ongelukkige val van een hoge berg waarbij Kate, na een zwaar rugletsel, uiteindelijk in een rolstoel terecht kwam. Ze zal nooit meer kunnen lopen, maar wel op haar gitaar spelen en haar eigen teksten schrijven. Ze vertelt me hoe dankbaar ze is; dat dit is, wat ze haar verworvenheden noemt. Zoals altijd is het eten in het vliegtuig geen genoegen, maar wel wat afleiding. Daarna probeert iedereen wat te slapen en voor ik er erg in heb vliegen we boven de Rocky Mountains en komt het moment van het afscheid nemen van mijn nieuwe vrienden en de hereniging met mijn jongens wel heel dicht bij. Dank zij de steun van mijn rollator overleef ik de lange wandeling door het enorme vliegveld en dan staan daar mijn twee mannen. Wat heerlijk om ze na een heel jaar, na al die knuffels per computer, nu weer echt te kunnen omhelzen. Wat een thuiskomen is het als ik even later weer in hun flat ben en getrakteerd word op de doughnuts, waar ik zo dol op ben. Na alle verhalen over en weer val ik, dodelijk vermoeid, als een blok in slaap. De tweede dag na aankomst word ik vroeg in de ochtend wakker en ik merk dat ik totaal in de war ben. Ik voel me heel duizelig en ik kan nauwelijks op mijn benen staan. Ik roep mijn zoon om hulp. Hij schrikt en ziet meteen dat er iets helemaal mis is. Zo snel mogelijk brengt hij me naar het ziekenhuis, waar meteen een herseninfarct wordt geconstateerd. Van de eerste week kan ik me niets meer herinneren. Het is een blinde vlek. Maar dan kom ik langzaam terug in mijn vertrouwd bewustzijnsniveau en ik vraag me verbaasd af waar ik ben. Ik zie dat mijn zoon naast mijn bed zit, maar daar begrijp ik niets van. Hoe komt hij hier? Het lijkt of ik een rol speel in een onwerkelijk toneelstuk. Langzaam dringt het tot me door dat ik in Canada ben en dat dit de vakantie is, waar ik zo lang naar heb uitgekeken. Een vakantie die ik me toch een beetje anders had voorgesteld. Het wordt me al gauw duidelijk dat dit avontuur een bijzondere betekenis gaat krijgen. Nooit eerder is het voorgekomen dat mijn kinderen voor mij hebben moeten zorgen. Het is altijd andersom geweest. En nu word ik met hun liefde en zorg omringd en we ervaren alle drie dat het ons dichter bij elkaar brengt dan ooit. Als mijn zoon in mijn oor fluistert: Moeders, dit is geen verknoeide vakantie hoor, Ik ben heel blij dat je er bent, lopen de tranen over mijn wangen. Twee weken later mag ik het ziekenhuis verlaten en ik heb nog een kleine week over om weer te wennen aan de functies van mijn lichaam en van mijn vakantie te gaan genieten. Ik word door mijn beide zonen rond gereden door hun prachtige land en ik krijg net zoveel doughnuts als ik lust en we genieten mateloos van de verhalen over vroeger. Al die oude herinneringen worden opgehaald, waar we smakelijk om kunnen lachen. De terugreis, daar wil ik nog even niet aan denken! Ik zie er als een berg tegen op. Mijn zoon stelt me gerust en zegt dat hij alles met de reisverzekering in Holland heeft geregeld. Ik zal alle hulp krijgen, die ik nodig heb, zoals een rolstoel op Schiphol en een taxi die me naar huis zal

11 11 brengen. Ik hoef nergens over in te zitten. Toch blijft het een nachtmerriescenario voor me. Drie dagen later brengen mijn beide jongens me naar het vliegveld, waar we alle drie onze afscheidstranen aan elkaar durven te laten zien. Tot volgend jaar, hoor ik me zeggen. En daar moeten we alle drie om lachen. De terugreis verloopt voorspoedig, alleen bij aankomst op Schiphol is er geen rolstoel voor me geregeld! En geen speciale begeleiding, wat me zo was toegezegd. Ik kan nauwelijks lopen en mijn rollator staat ergens in de bagagehal. De berijder van een cart komt naar me toe en ik vertel hem wat me in Canada is overkomen. Mijn opmerking: ze hebben me een rolstoel beloofd, wordt door hem laconiek beantwoord met: ze kunnen je wel zoveel beloven. Hij neemt me bij zijn arm en zegt: Kom mevrouw, dat stukkie lopen naar de cart zal wel lukken en dan breng ik u naar de bagagehal. Voetje voor voetje schuifel ik met mijn begeleider naar de cart, waar ik naast hem plaats neem. Hij brengt me tot bij de rupsband van de koffers en kondigt opgewekt aan, dat ik het vanaf hier nu zelf moet zien te redden. En dan slaat de paniek toe. En hoe til ik mijn koffer van de band? is mijn vraag. En waar vind ik mijn rollator? En hoe kom ik bij een taxi standplaats? Ik moet grote moeite doen om niet in huilen ut te barsten. Mijn begeleider kijkt me aan met een blik van iemand die dit vaker heeft meegemaakt en een beetje immuun is geworden voor alle ellende om zich heen. Zijn blik zegt: Je zoekt het maar uit, schat. Mijn taak zit erop. Op datzelfde moment dringt het tot me door dat kwaad worden me hier niet zal helpen. Boze reizigers ontmoet hij elke dag. Dat laat hem natuurlijk zo koud als een klontje. Een andere mogelijkheid is om in mijn slachtofferrol te schieten en ter plekke in tranen uit te barsten. Maar ik begrijp dat het nog minder effect zal hebben. Een zielige oude vrouw zal geen enkele indruk meer op hem maken. Ook daar heeft hij al lang eelt voor op zijn ziel gekregen. Dus geen boos Viswijf en geen Zielenpiet. Wat kan ik dan nog verzinnen om tot hem door te laten dringen dat ik het zonder zijn hulp niet redden kan? Want één ding is zeker: Die hulp heb ik absoluut nodig. En opeens weet ik het. Mijn Malle Meid, met haar humor en haar trukendoos. Zij is de enige rol die ik kan gaan spelen om me uit mijn benarde positie te redden. Al ben ik nog zo oud geworden, ik heb mijn humor gelukkig nooit verloren. Het is een geheime sleutel, waar ik potdichte deuren nog mee open kan krijgen. En ik waag het er op. Met een ondeugende blik in mijn ogen kijk ik, schuin opzij, naar mijn mensenredder en ik zie twee sterke gebruinde armen onder zijn opgestroopte mouwen van zijn overhemd uitsteken. Zachtjes leg ik mijn handen op zijn armen en aai ze langzaam heen en weer. Een kneepje hier... en een kneepje daar..., terwijl ik hem met stralende blauwe ogen aankijk en hem een knipoog geef. Ik heb bereikt wat ik nodig heb: zijn volledige aandacht! Een stomverbaasde blik en ongeloof. En dit kostbare moment laat ik niet voorbij gaan. Ik doe hem een voorstel: Ik weet het goed gemaakt. Als jij me nu helpt, dan gaan we zaterdagavond samen stappen in Amsterdam. Ik trakteer! Er verschijnt een brede lach op zijn gezicht. En dát mens lag een week geleden nog in een ziekenhuis in Canada? zegt hij verbaasd. Meid, je oogies glimmen helemaal. Ja, mijn oogies glimmen, maar mijn benen willen niet lopen, antwoord ik met de stem van een overwinnaar. Hoe denk je dan zaterdag te gaan stappen in Amsterdam? vraagt hij lachend. Nou, vergis je niet hoor. Achter de rollator kom ik een heel eind. Mijn Neerlands hulp in bange dagen slaat zijn arm om me heen, haalt mijn koffer van de band, zoekt ergens in de hal mijn rollator op en brengt me tenslotte naar de balie van de taxistandplaats, waar inderdaad een taxi met chauffeur op me staat te wachten, die me naar huis brengt. RIEKE LEEUWRIK Plattegrond Een nieuwe gemeenteplattegrond is door TIP ontwikkeld. Met een straatnamenregister en een schaal van 1;12000 kunt u bijna alle straatnamen en bijzondere markante punten in de gemeente vinden. Met daarbij de monumentale gebouwen te zien op een overzichtskaart. Ook vindt u op deze kaart de parkeertarieven, belangrijke adressen en telefoonnummers. Deze nieuwe gids is bij TIP te koop voor 4,95 met de geschiedenis van Zutphen.

12 12 Oude Bekenden (53) Een rubriek over schrijvers, zaken en andere mensen die we kennen van vroeger. Deze keer: MET VALLEN EN OPSTAAN HET BEGIN VAN DE OPERA IN NEDERLAND door A.G.M.F. Brok Mijn vriend Henk S. is een vermaard snuffelaar op rommelmarkten en braderieën. Van tijd tot tijd verrast hij mij met boeken voor mijn verzameling(en) dan wel doet hij andere opmerkelijke vondsten. Enige weken geleden belde hij opgewekt aan want hij had voor een prikje de Annalen op de kop getikt, een overzicht van alle opera-voorstellingen die van 1886 tot 1995 in Nederland op de planken zijn gezet. Voor een operaliefhebber is zo n boek natuurlijk een traktatie maar het gaf mij tevens de aanzet om mij wat nader in de geschiedenis van de opera in Nederland te verdiepen. Hoe was dit aan het einde van de negentiende eeuw? Net als nu trokken vooral buitenlandse, in dit geval Duitse en Franse gezelschappen, door Nederland. In 1886 waren het twee gezelschappen, die het operaleven beheersten: het Théâtre Royal Francais in den Haag en de Hoogduitse opera in Rotterdam. Amsterdam had geen eigen operagezelschap meer. Een Nederlands operagezelschap bestond toen nog niet. HET HOLLANDSCH OPERAGEZELSCHAP Het was een zekere Johannes de Groot, die het eerste Nederlandse operagezelschap heeft opgericht. De Groot was als directeur aan de Amsterdamse Parkschouwburg verbonden en had al vele jaren het wel en wee van dit theater, waaronder een faillissement, meegemaakt. Oorspronkelijk was hij voorbestemd om gymnastiekleraar te worden doch het theater trok zodanig dat hij al snel in de theaterwereld zijn bestemming vond. Hij trad zelfs als uitvoerend artiest op, onder andere in De Klokken van Corneville, de befaamde operette van Robert Planquette. Deze de Groot kwam op het denkbeeld om het eens met een Nederlands gezelschap te proberen nadat pogingen om eerst een Frans en later een Duits operagezelschap in Amsterdam te vormen waren mislukt. Hij richtte het Hollandsch Operagezelschap op en debuteerde op 16 oktober 1886 met Faust van Gounod, in een uitvoering van dit fameuze werk in een Nederlandse vertaling. De Groot regisseerde zelf. Het werd een voltreffer. Faust werd niet minder dan achtenveertig maal voor een uitverkochte zaal opgevoerd. De Groot is daarna acht jaar als operadirecteur werkzaam geweest. Wat meer zegt, en nu citeer ik Bottenheim uit zijn boek de Opera in Nederland : Hij heeft een Nederlands operapersoneel gevormd. Veel zangers en zangeressen hebben hun succes in latere jaren te danken gehad aan de omstandigheid dat zij bij de Groot hun eerste schreden mochten zetten op de moeilijke loopbaan van de opera-artiest of door de Groot ontdekt waren. De Groot beschikte over een niet te versmaden flair bij de keuze zijner kunstenaars. Orelio, die aanvankelijk was voorbestemd om een carrière als onderwijzer te maken, heeft bij de Groot als zanger gedebuteerd. Zo ook Cato Sewing, de latere mevrouw Engelen-Sewing. Cato Engelen-Sewing Zowel Orelio als Cato Engelen-Sewing hebben later een grote carrière gemaakt.. De bariton Orelio werd zelfs zo bekend dat, toen een leraar tijdens een geschiedenisles eens aan een jongen vroeg wie Wilhelm Tell was, hij Orelio, meneer ten antwoord kreeg. Orelio werd vooral als Wagnerzanger veel gevraagd. Cato Engelen-Sewing was een gevierde primadonna die als coloratuursopraan grote triomfen heeft gevierd. Later werd zij een fameus docente. Cato Engelen-Sewing is erg oud geworden. Zij overleed in 1961 op 93-jarige leeftijd. In 1958 heeft Hans Kerkhoff haar voor zijn programma Het puik der zoete kelen nog eens geïnterviewd. Er werden smakelijke anekdoten opgehaald maar ook verzuimde zij niet de slechte betaling in die eerste jaren van het operagezelschap ter sprake te brengen, want het woord subsidie bestond toen nog niet! Men was afhankelijk van de recette en een beetje van rijke weldoeners. De muzikale leiding van het Hollandsch Operagezelschap berustte bij een zekere de la

13 13 Fuente, die in 1888 plotseling naar het buitenland vertrok. Op advies van Orelio trok de Groot toen Cornelis van der Linden, muziekdirecteur in Dordrecht, aan. Het bleek een gouden greep. Van der Linden bezat een onverwoestbaar optimisme, onmisbaar in het woelige operawereldje, en bleek in staat om bergen werk te verzetten. Toch werd er wel eens aan zijn dirigeertalent getwijfeld. Zo schreef Mr. C. van Deventer, een bekend staatsman en publicist: Van der Linden schijnt mij toe nog altijd de onbeduidende kwast van vroeger te zijn. Zijn manier van dirigeren is dezelfde als ruim twintig jaren her, toen hij de onderwijzersvereniging te Dordt leidde: lawaaiig maar leeg, en, niettegenstaande zijn gemolenwiek, zonder energie, zonder ritme. Hij heeft koor en orkest niet in zijn macht en moet telkens op de lessenaar tikken om de maatbeweging te verduidelijken. Nee, dan is onze andere stadsgenoot, Kes, een andere man!. Terzijde, Kes was de eerste dirigent van het Concertgebouworkest. Maar het deerde van der Linden weinig. Het Hollandsch Operagezelschap kreeg lovende kritieken en zelfs van der Linden s opera over Leidens Ontzet werd goed ontvangen. Joseph Orelio HET REPERTOIRE Wat stond er in die jaren van het Hollandsch Operagezelschap zoal op het repertoire? Dat was veel operette. Zo trof ik, al bladerend in de Annalen, in de jaren naast der Bettelstudent, der Zigeunerbaron en Die Fledermaus ook Les Dragons de Villar en Les noces de Jeanette aan, aantrekkelijke Franse operettes die nu hooguit na lang zoeken misschien op CD zijn te vinden. Maar ook Zar und Zimmermann van Lortzing en Martha van von Flotow, nu helaas verwaarloosd, werden veelvuldig opgevoerd. Opera s van Wagner kwam minder aan bod doch dit had alles te maken met de omstandigheid dat de door Henri Viotta opgerichte Wagner Vereniging dit aspect van het repertoire op zich nam. In 1890 doopte de Groot het Hollandsch Operagezelschap om in Nederlandsche Opera. Voor het repertoire had dit weinig gevolgen. Faust, de Hugenoten, de Troubadour, Mignon en Wilhelm Tell kwamen regelmatig terug. De Groot bleek ook goed op de hoogte van het internationale operarepertoire. Zo kwam Verdi s Otello al een jaar na de première in 1887 naar Amsterdam. Ook Mascagni s Cavalleria rusticana, aanvankelijk aangekondigd als de Trouwelozen en later als Siciliaansche boereneer, en Paljas van Leoncavallo werden al twee jaar na de première in Milaan in Amsterdam opgevoerd. In 1894 werd de Amsterdamse stadsschouwburg in gebruik genomen. De Groot verhuisde met zijn gezelschap daarheen omdat dit gebouw vele malen geschikter voor opera was dan de kale en ongemakkelijke Parkschouwburg. Maar vrij onverwacht doemden er de nodige problemen op. Het niveau van de voorstellingen, in het begin nogal matig, was inmiddels zodanig gestegen dat het bestuur zich afvroeg of men wel met de Groot door moest gaan. Men vond dat hij in zijn muzikale ontwikkeling niet voldoende was gegroeid en besloot dat hij, ondanks zijn grote verdiensten, niet meer was te handhaven. Erg veel kennis van muziek had de Groot inderdaad niet. Toen men hem bijvoorbeeld eens vroeg om het orkest met enkele tweede violen uit te breiden antwoordde hij boos dat hij een eerste klas orkest had en dat daarin voor tweede violen geen plaats was. Een boze de Groot vertrok naar het Paleis voor Volksvlijt doch tot zijn teleurstelling gingen de beste zangers niet met hem mee. Zij bleven bij de Nederlandsche Opera waar van der Linden nu alleen de baas werd. In de operageschiedenis dient de naam van de Groot desondanks met respect te worden genoemd. VAN DER LINDEN ALS DIRECTEUR Na een succesvol begin rezen er ook voor van der Linden en zijn Nederlandsche Opera de nodige moeilijkheden. De hoofdbespeler van de Stadsschouwburg was de Koninklijke Vereniging Het Nederlandsch Toneel, die de Nederlandsche Opera hooguit gedoogde. Bovendien had van der Linden het nadeel dat hij er nu alleen voor stond. De befaamde zanger Jacques Urlus heeft eens beschreven hoe van der Linden te werk ging. s Avonds moest hij dirigeren, overdag werd er gerepeteerd en in de uurtjes die hij over had deed hij de boekhouding en de administratie. Meestal lag hij niet voor s nachts twee uur in bed doch de ochtend daarna stond om tien uur al weer voor het orkest om te repeteren. Kortom, het was een zwaar bestaan, enigszins vergelijkbaar met de zorgen die Heijermans bij het leiden van zijn toneelgezelschap ondervond. De repetities stelden dan ook niet veel voor. Urlus: Van der Linden vergat te veel dat aan het weergeven van een rol meer vastzit dan alleen het zingen van de goede noten. ( ) Ik heb niet alleen nooit een dramaturg bij de Nederlandsche Opera gekend,, maar, voor zover ik mij herinner, heeft er ook nooit een lezing (van het tekstboek) vooraf

14 14 plaats gehad. En zo n lezing is toch van groot gewicht; vooral de jongeren, de mensen met weinig ervaring, kunnen haar niet missen. Nu stonden wij op de repetitie te luisteren naar ons wachtwoord. Ieder wist voor zichzelf, wat hij had te zeggen en te zwijgen, maar daarmede hield het dan ook op. De strekking van het stuk, de betekenis van het geheel, daarvan hadden wij geen notie, het ontging ons te eenenmale. Het kon dan ook niemand verwonderen dat de Nederlandsche Opera in 1902 zijn deuren moest sluiten. In 1901 waren de belangrijkste solisten, onder wie het echtpaar Engelen, al overgestapt naar het Lyrisch Toneel, dat ook geen lang leven beschoren was. Er ontstond een situatie van verwarring en onmacht. Elkaar beconcurrerende Nederlandse operagezelschappen met snel wisselden directies probeerden de leemte die De Nederlandsche Opera had achtergelaten op te vullen. Men was voorlopig aangewezen op het Thêatre Royal Francais de la Haye dat voornamelijk Frans repertoire bracht, de Wagner Vereniging, die uitsluitend opera s van de meester ten tonele voerde en buitenlandse gastvoorstellingen. Vooral de Opera Italiana werd een graag geziene gast. Er was in die jaren slechts één professioneel gezelschap dat zich in het muziektheater kon handhaven. Dit was de Fritz Hirsch Operette. Pas de Duitse bezetter zou de opera weer nieuw leven inblazen. In 1946 werd de Nederlandse Opera opgericht. Paul Cronheim, al jaren actief als bestuurslid van Toonkunst en de Wagner Vereniging, werd de eerste directeur. Dit artikel stond eerder in Opera Informa, 31, 1, 2008 De Fluisterboot in Zutphen Met de Fluisterboot vaart u in ongeveer een uur langs de mooiste plekjes van de rivier de Berkel en over de Grote Gracht. De rondvaart begint en eindigt midden in het centrum van Zutphen, bij de steiger aan de Rijkenhage. De ongeveer 35 enthousiaste vrijwilligers treden op als schipper (fluisteraar) en varen kundig om de barrières heen die de Berkel en de grachten rijk zijn. Op zijn eigen manier vertelt de schipper u over de geschiedenis van de Hanzestad Zutphen en haar historische monumenten langs de route. Er zijn 4 grote en 2 kleine boten beschikbaar. Per boot kunnen maximaal 20 personen mee. Op de kleine boot maximaal 10 personen. Prijs p.p. 5,00; kinderen t/m 9 jaar 3,00 en tot 4 jaar gratis. Op zaterdag kunt u tussen en uur de boottocht combineren met een ritje van 30 minuten met de paardentram. Prijs van een combikaartje 8,50; kinderen t/m 9 jaar 5,00 en tot 4 jaar gratis. Kaartverkoop en opstapplaats aan de Rijkenhage 1 in Zutphen. Er wordt gevaren van: 1 april t/m 31 oktober. De vaartijden: 11.30;13.30;15.00 uur en (behalve zondag) om uur. Vragen kunt u richten aan: Stichting Toeristisch Varen p/a het Zwanenvlot 16, 7206 CA Zutphen. Telefoon: Voor inlichtingen en reserveringen is er ook de website: Gezegde: Gebruik de talenten die je hebt. De bossen waren erg stil, als alleen de meest begaafde vogels zongen. Henry van Dyke

15 15 Mijmeringen van een bakkersdochter Zo op het eerste gezicht een rijtje namen in de Bornkrant van april, het overzicht van bakkers die Zutphen en omgeving rond de jaren 50 rijk was. Voor de schrijfster niet, integendeel, veel herkenning en veel herinnering. Vele jaren flitsen als beelden voorbij. Beelden ook die anno 2013 voor velen absoluut niet herkenbaar zijn. Een keuze uit vele, slechts enkele. s Morgens voor het ontbijt verse kadetjes bij de warme bakker halen. Koude waren er nauwelijks, geen sprake van. Immers, te vroeg, voor 10 uur vers brood verkopen leverde de bakker een fikse boete op. Kwaliteit en prijs, de Coöperatie gaf zelfs procent geld was niet de enige vorm van klantenbinding, de levensbeschouwing van de bakker was zeker zo belangrijk. Het werven van klanten was een vak apart, elke verhuiswagen werd met argus ogen gevolgd. Broodkeus, daar zijn we snel klaar mee, melk, water,.. en het in de zomer wel zeer gevoelige tarwebrood. Het Zeeuwse broodje dat Parvo heette, was een uitkomst voor bakker en klant. Het vakmanschap van dezutphense bakker was zeer hoog. Met minimale hulpmiddelen en met veel aandacht werden in Wageningen vele ere-medailles gewonnen. Wie kent nog het kadetje en de vele modellen vlechtbroodjes, echte kunstwerkjes. Uit de grote variatie van herinneringen wil ik tot slot nog een heel ander aspect noemen; voor de klant vaak onherkenbaar.in tijd van nood werden de vele concurrenten die Zutphen rijk was collega s waar je op kon rekenen. Daisy Boersma-Barenbrug Gildelezingen Plaats: Huize St. Elisabeth, Geweldigershoek 39 in Zutphen Tijd: tot uur 9 oktober Thema: Nederlandse literatuur, de schijnwerper op Cees Nooteboom Al een aantal malen verraste Marijke Kuypers ons met een bijzonder boeiende lezing over een Nederlandse schrijver van formaat, zijn of haar leven, bijzondere gebeurtenissen die bepalend voor het werk zijn, en het specifieke waardoor juist deze schrijver zich van andere schrijvers onderscheidt. In deze lezing zal zij Cees Nooteboom in de schijnwerper zetten. Het is opvallend dat de kwaliteit van zijn werk (romans en gedichten) in het buitenland meer wordt gewaardeerd dan in Nederland. Daarom lijkt het ons interessant om grondig met dit goed bewaarde geheim kennis te maken. 23 oktober Thema: De begraafplaats aan de Warnsveldseweg Deze begraafplaats is een van de mooiste en zeker de meest monumentale van Zutphen. Aangelegd in het oude schootsveld van de Zutphense vesting, maar na de opheffing van de vestingwet overschaduwd door geweldige bomen. Joop Jansen woont in de poortwoning op de begraafplaats en dat is niet toevallig. Hij heeft wat met deze plek. Hij weet er alles van: de aanleg, de samenvoeging van het katholieke en protestantse deel, en de geschiedenis van Zutphen, die hier tijdens een wandeling langs de zerken (met lichtbeelden) te lezen valt. Kijk voor meer informatie over deze lezingen: Coördinatie: Dhr. Ch. Mariën, telefoon: TIPS Voor het gestel, bij duizeligheid - Geen drank, tabak of drugs - Wat helpt; Frisse lucht, een schijf citroen of een doorgesneden ui onder de neus houden, eau de cologne op de polsen doen en slapen, diep ademen en kniebuigingen maken. Voor alledag: De auto glimt weer als een hondenkeutel in het donker als je hem poetst met warm water met een flintertje petroleum er in. Goed afspoelen.

16 16 2 Radio Kerkplein Radio Kerkplein is een gevarieerd programma van gesprekken en muziek. Elke zondag op de kabel 93.1, radio via FM of Berkelstroom.nl Met de volgende onderwerpen: uur: Kerkelijk nieuws uur: Kinderverhaal uur: Geestelijke muziek uur: Plusminus: een overdenking, gedicht of kort verhaal uur: Kerkelijk nieuws uur: Klassieke muziek uur: Gesprek over een actueel onderwerp uur: Kerkdienst. Zondag 6 okt. Wordt verzorgd door de Evangelische gemeente Zondag 13 okt. Plusminus: Op verhaal komen. Gesprek: Door ds. Gerard van der Brug Over de stichting Okero. Weeskinderen in Kenia de kans geven om onderwijs te volgen. Een gesprek met de bestuursleden Mariko en Riet v. Vemde. Kerkdienst: Ontmoetingskerk Eefde, ds. Gerard van der Brug Zondag 20 okt. Plusminus: Dichters bij God door ds. Gerard v.d. Brug Gesprek: Kennismaking met mw. Marga Petersvan Langen. Zij is per 1 sept. De nieuwe pastoraal werker van de HH Twaalf Apostelen. Een van haar eerste activiteiten is het bespreken in een gesprekskring: het Bijbelboek Exodus n.a.v. het boek: Dit zijn de namen van Tommy Wieringa. Kerkdienst: Martinuskerk Warnsveld. ds. B. Seelemeijer. Zondag 27 okt. Plusminus: Column van Ton van Ingen Schenau Gesprek: Over de jongerenactiviteiten van de Prot. Kerk Zutphen o.a. over de voorbereidingen voor de reis naar Roemenië. Kerkdienst: St. Walburgiskerk Zutphen. ds. Wim Stolte. De programma s zijn nog tot een week na uitzending te beluisteren op Rijbewijskeuring voor 70+ plussers in Vorden, bij Sutfene en Regelzorg, locatie MFC Waterkracht, Ruys de Beerenbrouckstraat 106 te Zutphen Het CBR raadt aan, om tenminste drie maanden vóór de vervaldatum van het huidige rijbewijs, actie te ondernemen voor de verkrijging van een nieuw exemplaar. 1. Laat uw ogen meten voor u gekeurd wordt bv. door een opticien. Neem uw bril of contactlenzen mee. 2. Zorg voor een formulier eigen verklaring, bij de gemeente te verkrijgen. 3. Neem ochtendurine mee. 4. Neem uw huidige rijbewijs mee. Rijbewijskeuring in Vorden Wie 70+ is moet zich voor een nieuw rijbewijs eens in de 5 jaar medisch laten keuren. De ouderenbonden in Vorden e.o. bieden deze keuring voor leden tegen een laag tarief aan van 25,-. Locatie: Woon- Zorgcentrum Sensire de Wehme, Nieuwstad 32 te Vorden. Maak tijdig een afspraak via de heer J. Brandenburg, tel tussen en uur. De keuringsdata: zaterdagmiddag 26 oktober, 23 november, 21 december Sutfene Rijbewijskeuring voor 70+ Iedere 2e dinsdag van de maand biedt Sutfene 70 plussers uit Zutphen en omgeving rijbewijskeuringen aan. De kosten voor deze keuring bedragen 30,00 inclusief BTW. De keuringsdatum is op de tweede dinsdag van de maand De keuringen worden gehouden in De Lunette aan de Coehoornsingel 3, 7201 AA in Zutphen. Voor aanmeldingen kunt u contact opnemen met Behandelcentrum Sutfene, telefoon: Voor algemene informatie Dhr. Crijns, arts- specialist ouderengeneeskunde, telefoon: Vertrouwde rijbewijskeuringen Zutphen via Regelzorg ZUTPHEN - 70-Plussers, chauffeurs jonger dan 70 jaar met C/D/E rijbewijs en overige automobilisten, die een rijbewijskeuring moeten ondergaan, kunnen in Zutphen terecht bij MFC Waterkracht aan de Ruys de Beerenbrouckstraat 106. Het tarief varieert van 35,-. tot 70, -. voor jongere chauffeurs. Een afspraak maakt u via De check staat onder auspiciën van Regelzorg.

17 17 3 SBO-Zutphen/Warnsveld de samenwerkende bonden voor ouderen ANBO, KBO en PCOB Secretariaat: dhr. A.F.A. Loderus, Heeckerenlaan 16, 7203 BC Zutphen. Telefoon: a.loderus@hetnet.nl Bijeenkomsten Zelfredzaamheid nu en in de toekomst Deze bijeenkomsten worden door het Platform Maatschappelijke Ondersteuning (PMO) Zutphen georganiseerd in samenwerking met het Longfonds, R.P.V. Zutphen e.o. en de Dorpsraad Warnsveld. Wij willen u graag informeren over wat er allemaal gaat veranderen voor u in de toekomst en nemen uw informatie en adviezen mee naar de gemeente. De Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) draagt gemeenten op voorwaarden te scheppen voor een lokale samenleving waarin elke burger, jong of oud, arm of rijk, zwart of wit, met of zonder beperkingen mee kan doen. Het Platform Maatschappelijke Ondersteuning in Zutphen adviseert de gemeente Zutphen wat betreft de Wmo en de drie transities n.l. extramurale begeleiding, participatiewet en jeugdzorg. Deze drie transities gaan veel veranderingen met zich meebrengen voor u als burger. Er zal nog meer zelfredzaamheid gevraagd worden aan u als burger. Wij menen dat niet iedereen zelfredzaam is of kan worden en denken dat deze mensen tussen de wal en schip gaan vallen. Om te zorgen dat uw mening gehoord wordt bij het maken van de plannen hierover, vragen wij om deel te nemen aan deze bijeenkomst. Misschien wel nog belangrijker is het dat u na het bijwonen van deze bijeenkomst beter bewust bent van wat u in uw situatie al zelf kunt regelen (of regelt) en wat nog niet. Daarmee bent u beter op de veranderende toekomst voorbereid. Woensdag 16 oktober 2013 van uur tot uur in Centrum de UITWIJK op de Brink te Zutphen met SBOZW. Maximaal aantal deelnemers is 60 personen. Deelname is gratis. U kunt u aanmelden bij de betreffende organisaties of via platformmo@gmail.com Van de voorzitter: Vertrek Rabobank uit Warnsveld Overleg Senioren SBO.Z. / Dorpsraad Warnsveld - RABO directie en Gemeente Zutphen. U hebt ongetwijfeld in de pers gelezen over de actie van de KBO t.a.v. de sluiting van de RABObank Warnsveld. Na een gesprek van de SBO.Z. (senioren organisaties KBO, ANBO en PCOB) met de Dorpsraad Warnsveld, en vervolgens met de directie RABO banken, blijft de zorg onzerzijds: een niet beschermde pinautomaat. Weliswaar is er een ING pinautomaat, maar die is uitsluitend bereikbaar tijdens de winkelopeningstijden. Wij zullen u via KBO, SBO.Z. en Dorpsraad Warnsveld over het vervolg van de ontwikkelingen op de hoogte houden. Dat het t Warnshuus voor de Warnsvelders als centrum geopend moet blijven staat voor ons buiten discussie; de Gemeente Zutphen zal haar oude toezeggingen bij de samenvoeging toch gestand willen doen houden. Bezuinigen mag maar niet ten kosten van alles, voor verdere informatie of tips: voorzitter KBO- Theo Engelen Scootmobiel instructiedag oktober 2013 Mensen, die gebruik maken van een scootmobiel, kunnen op woensdag 9 oktober 2013, meedoen aan een instructiemiddag voor scootmobielgebruikers. De volgende onderdelen komen aan de orde: - een diapresentatie over de theorie voor het gebruik van de scootmobiel in het verkeer. - een rit over een hindernisbaan onder begeleiding van een ergotherapeut. - een route door de stad, waarbij begeleiding is van een stagiair. - een oogtest en een gehoortest. - een inspectiebeurt voor de scootmobiel door Welzorg. De dag wordt gehouden in en rond Het Bornhof aan de Hobbemakade 246 in Zutphen en de deelname is gratis. Deze dag wordt georganiseerd door de Stichting Gehandicapten en Chronisch Zieken en de afdeling Zutphen van Veilig Verkeer Nederland en Sutfene. Aanmelden voor deze activiteit kan door naam en adresgegevens per post te zenden aan Stichting PGCZ, Skagerrakstraat 1a, 7202 BZ te Zutphen, per aan info@platformgcz.com..of via tel.nr

18 18 Geslaagde Opening seizoen KBO Zutphen e.o. Met het bijzonder grote aantal van ruim 80 leden werd het seizoen 2013/2014 afgelopen woensdag 3 september 2013 geopend met een viering in de Elisabeth kapel. Voorganger was de geestelijk adviseur Jaap van Kranenburg. In de overweging prees hij de KBO voor zijn hernieuwde groei en de juiste saamhorigheid. Deze is de basis van succes en daar hebben wij Christus leer bij nodig. Na deze viering werd het programma voortgezet in het restaurant van huize Elisabeth. De voorzitter memoreerde in zijn openingswoord het goede programma van activiteiten waar veel leden zich voor hadden gemeld. Vooral het bezoek aan de 2e kamer en de reis met de museum bus naar het Rijksmuseum vielen goed in de smaak. Hanneke Geurtsen lichtte het programma toe voor het 2e halfjaar Een warm applaus was haar deel. De penningmeester kon positieve cijfers presenteren over het 1e halfjaar. Bovendien wilde hij graag die leden bedanken die ons, naast de contributie, een extra bijdrage hebben overgemaakt. Verder werd aandacht besteed aan de actie van Unie KBO die een pilot heeft lopen in Limburg en Noord- Holland met betrekking tot het werken van ouderen met een tablet. In het najaar wordt e.e.a. geëvalueerd. Ook de voortgaande digitalisering kwam aan de orde wat hangt ons ouderen allemaal boven het hoofd. In het bijzonder degene die (nog) niet de beschikking hebben of kennis hebben van het werken met een computer. Er wordt nagegaan of er voor internetbankieren een cursus gegeven kan/zal worden voor onze leden. Na deze informatie werd gezellig nog een uurtje nagepraat, onder hapje en een borreltje. Van de penningmeester: Opnieuw zullen een aantal leden begin september een aanmaning ontvangen vanwege het niet-betalen van de jaarlijkse contributie. Opnieuw moeten wij extra kosten maken om de contributie te incasseren. Al die extra kosten zorgen voor minder mogelijkheden om andere, leukere, zaken te kunnen doen. Wordt in september 2013 niet de contributie betaald, dan zien wij ons genoodzaakt het toezenden van Nestor en Bornkrant te beëindigen en u in het 4e kwartaal uit te schrijven als lid van de KBO Zutphen. Jammer maar helaas. De meer draagkrachtige leden hebben bij hun afdracht een extraatje toegevoegd. Hartelijk dank, ook aan u die mogelijk uw contributie afdracht wilt aanpassen; tenslotte wordt het besteed aan uw KBO programma. Ook KBO leden schrijven: Als KBO lid kent u ongetwijfeld oude verhalen of anekdotes, die u wilt delen met de leden van de KBO. Verhalen uit de oorlog of uit vroegere tijden, school, vriendschap, enz. De voorzitter zal starten. De opruiming begint 1960 Ongetwijfeld zijn er velen onder u die het volgende uit uw herinnering kennen. In 1959 werd onder de naam van Delsink schoenen de schoenwinkel van SELECTA (vroeger WIJS schoenen) overgenomen. Ik was voordien jaren, via geboortedorp Kilder (1935) schoenmaker geworden. In 1949 via Doetinchem, Didam, in de schoenmakerij in militaire dienst in de Detmers kazerne in Eefde (1956), vervolgens naar Renkum (daar leerde ik Riet Delsink kennen) en werden wij, Riet en ik, filiaalchef bij de schoenmakerij /winkel bij Delsink Beukerstraat 20. Mijn verhaal gaat over de opruiming. Gebruikelijk nee, wettelijk geregeld: start 15 januari in de winter en 15 juni in de zomer. Wij kregen nog een bekeuring omdat we twee dagen voor de datum afgeprijsde schoenen met oude en opruimingsprijs in de etalage hadden gezet. Als het dan de 15e werd was ons portiek(je) vanaf 7 uur vol met schoolkinderen, die om half 9 werden afgelost door vader of moeder: In onze advertentie werden o.a. schoenen aangeboden voor één cent ( wie de eerste is om 9 uur heeft de koopjes ) Onze douchestraalkachel werd in het open boven-raampje van de winkel geplaatst als warmte bron voor de kinderen uur aflossing door Pa meestal Ma. De winkel was dan vol en er werd stevig verkocht. Mijn vrouw Riet was in verwachting (laatste maand), ik werp de schoenen door de drukte op de toonbank waardoor een klant de opmerking maakte:

19 19 maar meneer Engelen uw vrouw in zo n positie en u gooit met schoenen. Mijn reactie alsof ik het kan helpen dat het zo druk is. Dat waren andere tijden dan nu met verplichte vakantiesluiting, geen koopavonden, nog veel zelfstandige winkeliers, o.a. Kronenburg, Macrander, Poort van Kleef, Willems, Voerknecht, Wieten, Geurtsen, van der Poort, enz. enz. In die tijd werd de kerstverlichting door de winkeliers, onder het genot van het legen van een kratje bier, opgehangen. Met 7 winkeliers werd er een n.l. een winkeliersvereniging gestart: het Rondje. Tot zover. Theo Engelen Ook U? heeft u ook nog een leuk verhaal op de plank liggen? Laat het ons weten wij plaatsen het graag. Wie volgt? Activiteitenkalender voor de maand oktober 2013 Veel belangstelling verwachten we voor de bijeenkomst op 8 oktober a.s. (14.00 uur) over de Kerk in Nood. Peter van Hooff schildert het drama van de Christenvervolging. Zijn wij in het westen in staat om hulp te bieden. Ongetwijfeld hebt u vrienden of kennissen, en uiteraard leden van ANBO en PCOB, die ook geïnformeerd willen worden over de verschrikkelijke ontwikkelingen binnen de kerken in het Heilig Land. U bent van harte welkom. (Collecte voor een vrije gift t.b.v. Kerk in Nood). Op onze website staat een persbericht van KERK IN NOOD. Zie bij - Activiteiten. Verdere bevelen wij zeer aan de bijeenkomst met de Gemeente Zutphen (de hr. Raben) overde plannen t.a.v. W.O.M.; de PGOB etc. etc. ziet dinsdag 15 oktober a.s. Dinsdag 1 oktober Rad van Avontuur, door beide Annies; opbrengst bestemd voor de Stadswerkplaats. Dinsdag 8 oktober Kerk in Nood Peter van Hooff schildert het drama van Christenvervolging m.b.t. de moslims. Zijn wij in het Westen in staat hulp te bieden? Ook niet leden zijn welkom. Donderdag 10 oktober Arnhem, per trein bezoek Openluchtmuseum. Informatie: L. Berntsen, tel Dinsdag 15 oktober W.O.M.; P.G.O.B.-lezing door de heer Raben van de gemeente Zutphen. Wat staat ons allemaal te wachten in de gemeente Zutphen. Donderdag 17 oktober Bezoek Driekant, Zutphen. Dinsdag 22 oktober Pastor Ed Wassink verzorgt een lezing over Maria, speciaal i.v.m. de oktobermaand. Dinsdag 29 oktober Inloopmiddag, spelletjes, kaarten. Dinsdag 12 november In huize Elisabeth, bijeenkomst van de reisclub om de plannen voor volgend jaar te bespreken N.B. Wijzigingen in het programma kunnen alleen, en na toestemming van Hanneke Geurtsen, worden aangebracht. Algemeen: Vriendelijk verzoek bij deelname aan programmaonderdelen en overige bezoeken, de opgave minimaal 10 dagen van te voren te doen, i.v.m. afspraken en reserveringen die gemaakt moeten worden. Voor alle informatie over het programma: Hanneke Geurtsen, tel , mail hannekeg-t@telfort.nl OPROEP aan de leden: VRAGENLIJST ACTIVITEITEN Bij deze Bornkrant vindt u een vragenlijst. Dat gaat over keuzes t.b.v. het activiteitenprogramma. Veel positieve reacties ontvangen wij van de leden over het van programma van het afgelopen seizoen. Maar u hebt ook ongetwijfeld ook goede ideeën. Vul dan deze vragenlijst even in en zendt die aan: Programma Commissie KBO Zutphen -Warnsveld e.o. Mevrouw Hanneke Geurtsen, Godeboldlaan 3, 7231CE Warnsveld.

20 20 Protestants Christelijke Ouderen Bond afdeling Zutphen Warnsveld Secretariaat: dhr. F. Luca Rudolf Steinerlaan 67, 7207 PV Zutphen Telefoon: Plaatselijke Belangenbehartiging Ik krijg wel eens de vraag waarom in deze rubriek zo weinig over de plaatselijke belangenbehartiging wordt vermeld. In de gemeente Zutphen worden de activiteiten in het kader van belangenbehartiging voor ouderen gezamenlijk en in goed overleg door de Samenwerkende Bonden voor Ouderen (SBO) georganiseerd. De PCOB Zutphen-Warnsveld wordt in de SBO vertegenwoordigd door 3 leden van ons bestuur. De gezamenlijke plaatselijke activiteiten van de bonden worden, mede namens de PCOB, door de SBO georganiseerd en elders in de Bornkrant (onder SBO-Z/W) gepubliceerd en daarom niet nog eens als nieuws van de PCOB in deze rubriek vermeld. Vrijwilligersavond. Zonder vrijwilligers kan het bestuur en onze afdeling niet goed functioneren. Gelukkig zijn een groot aantal van onze leden bereid activiteiten of klusjes voor de leden van onze afdeling te verrichten. Veel van onze afdelingsactiviteiten zijn gedelegeerd aan min of meer zelfstandig functionerende diensten of commissie met een groot aantal die het uitvoerende werk doen zoals: Autodienst, Belastinghulp, Bijeenkomsten, Lief & Leed en Bezorging.Wij vinden dat we onze dankbaarheid voor hun belangeloze inzet best wel eens weer mogen tonen en daarom heeft het bestuur begin november voor hen een vrijwilligersavond, met een gevarieerd en luchtig cabaretachtig programma, georganiseerd. Zij zullen hiervoor persoonlijk worden uitgenodigd. Klaas Brouwer (voorzitter) Jaarlijkse busreis PCOB Zutphen-Warnsveld 42 enthousiasten personen gingen dinsdag 20 augustus om uur met prachtig weer, richting het Land van Maas en Waal, met als bestemming Beneden-Leeuwen (bij Tiel). Na enkele km gereden te hebben, nam de voorzitter het woord, hete een ieder van harte welkom, wenste ons een fijne dag toe en gaf een toelichting op de organisatie van deze dag, waarvan we het fijne later zouden horen van de reiscommissie. Gerda Wonnink nam het woord en vertelde ons dat we op weg zijn naar: De Breierij een familie bedrijf van Bronmans Tricot. We zullen daar koffiedrinken gevolgd door een rondleiding door het bedrijf, hierna is er gelegenheid om de artikelen te kopen die in het bedrijf vervaardig worden. Rond uur arriveren we bij de Breierij, waar de koffie met heerlijk slagroom gebak al gereed stond. Bij binnenkomst werden de dames Hely en Truus en de heren Henk Rispens en Henk Mulder, gevraagd om mee te lopen als Mannequins -Dressman. Na de koffie kregen we een modeshow van de artikelen die daar vervaardigd zijn. Truus, Hely en de beide Henk(en) showen jasjes, blouses, truien, shawls, capes en shirts. Onze mensen showden dit op professionele wijze. Na afloop kregen zij een daverend applaus van de zaal en een shawl als beloning van de Breierij. We gaan in 3 groepen het bedrijf in en zien daar de eerste breimachine van het bedrijf, een Zweedse machine van 1899, daarnaast een iets groter uit 1927 van Duits fabricaat. We bekijken de meest moderne computer gestuurde machines en krijgen een goede uitleg hoe alles wordt ingesteld om tot een goed resultaat te komen. We hebben vóór- en achterpanden, mouwen en kragen met prachtige patronen van mooie jurken en (veiligheid)kleding uit de machines zien rollen. (de confectie is uitbesteed). Vervolgens gaat de winkel open, en verschillende personen slaan hun slag, want hier is het motto mooie kleding voor weinig geld, er was zelfs nog uitverkoop 2 halen 1 betalen voor mooie shirts. Na het winkelen krijgen we, in de ontvangstruimte van de Breierij, door de dames van de reiscommissie een lunchpakket met koffie en fruit aangeboden. Na de lunch gaan we om uur verder met ons dagprogramma. De bus rijdt via een toeristische route over de Veluwe naar Bennekom. Voordat we in Bennekom arriveren nam Nettie Brouwer het woord en verteld dat we naar het KIJK & LUISTER MUSEUM gaan waar we een grote collectie niet elektrische speeldozenbewegende figuren - straatpiano s en draaiorgels kunnen bewonderen en horen spelen. Vervolgens kunnen we ook nog een bezoek brengen aan het streek historie museum. Rond arriveren we bij het museum en gaan naar een grote zaal waar alle apparaten staan opgesteld, een aantal werden door een aardige dame uitgelegd en afgespeeld. Dit is een unieke collectie waar een ieder vrolijk van wordt. Hierna gaan we aan de koffie/thee met cake. Na de koffie kreeg een ieder de gelegenheid om tot uur het overige deel te bezoeken met o.a. een klompenschooltje rond 1900; een boerendeel; kruidenierswinkel; garen en band winkel waar heel wat afgelachen werd met de onderkleding van vroeger. Al met al een interessante middag. De bus vertrok op het afgesproken tijdstip naar partycentrum De Molen in Barneveld. Daar hebben we genoten van een goed verzorgde 3-gangen diner. Tijdens de terugreis werden de dames van de reiscommissie en onze chauffeur Harrie, door Klaas Brouwer heel erg bedankt voor deze mooie goed verzorgde dag. Om klokslag uur arriveren we bij De Eekschuur en nemen afscheid van elkaar.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht.

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht. 1. Joris Hé Roos, fiets eens niet zo hard. Roos schrikt op en kijkt naast zich. Recht in het vrolijke gezicht van Joris. Joris zit in haar klas. Ben je voor mij op de vlucht?, vraagt hij. Wat een onzin.

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

Inhoud. Een nacht 7. Voetstappen 27. Strijder in de schaduw 51

Inhoud. Een nacht 7. Voetstappen 27. Strijder in de schaduw 51 Inhoud Een nacht 7 Voetstappen 27 Strijder in de schaduw 51 5 Een nacht 6 Een plek om te slapen Ik ben gevlucht uit mijn land. Daardoor heb ik geen thuis meer. De wind neemt me mee. Soms hierheen, soms

Nadere informatie

3.5. Vertellenderwijze, niet moraliseren! 3.5.1. Verkenning van het verhaal " #

3.5. Vertellenderwijze, niet moraliseren! 3.5.1. Verkenning van het verhaal  # 3.5. Vertellenderwijze, niet moraliseren 1 3.5.1. Verkenning van het verhaal "# $$ %& " # 1 H. BERGHMANS & G. EVRARD, Bijbelverhalen in beeld, het leven van Jezus, Altoria Averbode, 1999. ' 3.5.2. Uitdieping

Nadere informatie

Nieuwsbrief nr. 3, september 2013. Hoge opkomst ontbijtbijeenkomsten Aalsmeer en Amstelveen

Nieuwsbrief nr. 3, september 2013. Hoge opkomst ontbijtbijeenkomsten Aalsmeer en Amstelveen Nieuwsbrief nr. 3, september 2013 Hoge opkomst ontbijtbijeenkomsten Aalsmeer en Amstelveen Amstelveen, donderdagochtend 29 augustus om 7.45 uur s ochtends op het plein voor het raadhuis. Een vriendelijk

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

3 Bijna ruzie. Maar die Marokkanen en Turken horen hier niet. Ze moeten het land uit, vindt Jacco.

3 Bijna ruzie. Maar die Marokkanen en Turken horen hier niet. Ze moeten het land uit, vindt Jacco. 1 Het portiek Jacco ruikt het al. Zonder dat hij de voordeur opendoet, ruikt hij al dat er tegen de deur is gepist. Dat gebeurt nou altijd. Zijn buurjongen Junior staat elke avond in het portiek te plassen.

Nadere informatie

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie

Nadere informatie

De mantelzorg DER LIEFDE

De mantelzorg DER LIEFDE De mantelzorg DER LIEFDE Ongeveer 3,5 miljoen Nederlanders zorgen onbetaald en langdurig voor een chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehoevende partner of familielid. Ook op de HAN zijn veel medewerkers

Nadere informatie

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten.

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten. Lekker ding Pas op!, roept Anita. Achter je zitten de hersendoden! Ik kijk achterom. Achter ons zitten twee jongens en drie meisjes hun boterhammen te eten. Ze zijn gevaarlijk, zegt Anita. Ze schudt haar

Nadere informatie

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197 Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,

Nadere informatie

Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet.

Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Bezoek op kantoor Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Ton en Toya hebben wat problemen thuis.

Nadere informatie

U in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren

U in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren Welzijn op recept Welkom bij SWOA. Uw huisarts heeft u met ons in contact gebracht. De dokter kan u op dit moment geen passende behandeling (meer) bieden. Toch voelt u zich niet lekker, of heeft u pijn.

Nadere informatie

Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram,

Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram, Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram, mijn kleine broer Dat is niet van mij mama Dan zegt ze

Nadere informatie

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg Pasen met peuters en kleuters Beertje Jojo is weg Thema Maria is verdrietig, haar beste Vriend is er niet meer. Wat is Maria blij als ze Jezus weer ziet. Hij is opgestaan uit de dood! Wat heb je nodig?

Nadere informatie

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les

Nadere informatie

De twee zaken waarover je in dit boek kunt lezen, zijn de meest vreemde zaken die Sherlock Holmes ooit heeft opgelost.

De twee zaken waarover je in dit boek kunt lezen, zijn de meest vreemde zaken die Sherlock Holmes ooit heeft opgelost. Sherlock Holmes was een beroemde Engelse privédetective. Hij heeft niet echt bestaan. Maar de schrijver Arthur Conan Doyle kon zo goed schrijven, dat veel mensen dachten dat hij wél echt bestond. Sherlock

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

Op reis naar Bethlehem

Op reis naar Bethlehem Op reis naar Bethlehem Rollen: Verteller Jozef Maria Engel Twee omroepers Kind 1 Kind 2 Kind 3 Receptionist 1 Receptionist 2 Receptionist 3 Kind 4 Kind 5 Herder 1 Herder 2 Herder 3 Herder 4 Drie wijzen

Nadere informatie

BINNENSUIS Jehudi van Dijk

BINNENSUIS Jehudi van Dijk BINNENSUIS Jehudi van Dijk Op het toneel staat een vrouw. Ze draagt gewone kleren en ze heeft een horloge om. Ook staat er een stoel en een prullenbak en ligt er een pluisje op de grond. Ik denk altijs

Nadere informatie

Help, mijn papa en mama gaan scheiden!

Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Joep ligt in bed. Hij houdt zijn handen tegen zijn oren. Beneden hoort hij harde boze stemmen. Papa en mama hebben ruzie. Papa en mama hebben vaak ruzie. Ze denken

Nadere informatie

Voorwoord. Veel leesplezier! Liefs, Rhijja

Voorwoord. Veel leesplezier! Liefs, Rhijja Voorwoord Verliefd zijn is super, maar ook doodeng. Want het kan je heel onzeker maken. En als het uiteindelijk uitgaat, voel je je intens verdrietig. In dit boek lees je over mijn liefdesleven, de mooie,

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne>

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne> Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 Inleiding Timo is een ander mens geworden door zijn grote vriend Tommy. Toch was het niet altijd zo geweest, Timo had Tommy gekregen voor

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug, want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

1 Kussen over mijn hoofd

1 Kussen over mijn hoofd 1 Kussen over mijn hoofd De woonkamerdeur valt met een klap achter mij dicht. Ik ren de trap op, sla hier en daar een tree over. Niet vallen, denk ik nog, of misschien wel vallen. Mijn been breken en dan

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

veeg de tranen van me weg. Ik kijk nog eens rond en er valt een hoop spanning van me af. Er komt zelfs een kleine glimlach op me gezicht terug.

veeg de tranen van me weg. Ik kijk nog eens rond en er valt een hoop spanning van me af. Er komt zelfs een kleine glimlach op me gezicht terug. Het DOC Ik kruip in één van de buikpijn terwijl ik in bed lig. Mijn gedachten gaan uit naar de volgende dag. Ik weet wat er die dag staat te gebeuren, maar nog niet hoe dit zal uitpakken. Als ik hieraan

Nadere informatie

U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen.

U leert in deze les toestemming vragen. Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. TOESTEMMING VRAGEN les 1 spreken inleiding en doel U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. Bij toestemming vragen is het belangrijk dat je het op een

Nadere informatie

Johanna Kruit. Gedichten, geïnspireerd door bomen. Geheimen

Johanna Kruit. Gedichten, geïnspireerd door bomen. Geheimen 1 Gedichten, geïnspireerd door bomen Geheimen In het donker huizen bomen die overdag gewoner zijn. Wij slaan de bochten van een pad mee om en gaan, ontkomen aan het licht af op geheimen.kleine geluiden

Nadere informatie

ze terug in de la. Dan haalt ze de pannen van het fornuis en zet ze op de onderzetters. Thomas vouwt zijn handen en doet zijn ogen dicht.

ze terug in de la. Dan haalt ze de pannen van het fornuis en zet ze op de onderzetters. Thomas vouwt zijn handen en doet zijn ogen dicht. 1. Te laat thuis Wanneer gaan we eten, mam? Thomas loopt de keuken in en tilt de deksel van een pan. Mmm! Macaroni! Daar heb ik wel zin in. Mama pakt de deksel uit Thomas hand en doet hem weer op de pan.

Nadere informatie

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen +

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen + > vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik JEUGDIGEN Heb jij seksueel misbruik meegemaakt of iemand in jouw gezin, dan kan daarover praten helpen. Het kan voor jou erg verwarrend zijn hierover te praten,

Nadere informatie

rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005

rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005 rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005 Provided by Fanart Central. http://www.fanart-central.net/stories/user/fightgirl91/21803/rijm Chapter 1 - rijm 2 1 - rijm Gepaard

Nadere informatie

Refrein: Als het regent in jouw hart en je kunt alleen maar huilen, kom dan bij me, hou me vast, in mijn armen mag je schuilen.

Refrein: Als het regent in jouw hart en je kunt alleen maar huilen, kom dan bij me, hou me vast, in mijn armen mag je schuilen. Ellen en Patrick Nooit meer je stem, nooit meer je lach, Alles gaat terug, naar die éne dag. De pijn vanbinnen, het doet zo n zeer, Ze zeggen dat het mindert, maar wanneer... Intredelied: M n oma is gestorven

Nadere informatie

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet!

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet! Gevaarlijke liefde Gevaarlijke liefde In de pauze Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Als je verliefd wordt ben je in de wolken. Tegelijk voel je je

Nadere informatie

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd. Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik

Nadere informatie

Thema Kinderen en school. Demet TV. Lesbrief 9. De kinderopvang

Thema Kinderen en school. Demet TV. Lesbrief 9. De kinderopvang Thema Kinderen en school. Demet TV Lesbrief 9. De kinderopvang zoekt opvang voor haar kind. belt naar een kinderdagverblijf. Is er plaats? Is de peuterspeelzaal misschien een oplossing? Gaat inschrijven

Nadere informatie

ER IS ALTIJD EEN BRUG (Leren) leven met goesting na een verlies

ER IS ALTIJD EEN BRUG (Leren) leven met goesting na een verlies ER IS ALTIJD EEN BRUG (Leren) leven met goesting na een verlies 7 inzichten die je kunnen helpen na een ingrijpend verlies. Karin Verheyen www.senkaflex.be WELKOM Februari 2010: ik moet afscheid nemen

Nadere informatie

Gedwongen opname met een IBS of RM *

Gedwongen opname met een IBS of RM * Gedwongen opname met een IBS of RM * Informatie voor cliënten Onderdeel van Arkin Inleiding In deze folder staat kort beschreven wat er gebeurt als u gedwongen wordt opgenomen. De folder bevat belangrijke

Nadere informatie

WEEK 1. we zetten de deur open voor onze vrienden. sleutel van. gastvrijheid. Godsdienst OV 1 - advent 2008 - LC

WEEK 1. we zetten de deur open voor onze vrienden. sleutel van. gastvrijheid. Godsdienst OV 1 - advent 2008 - LC WEEK 1 we zetten de deur open voor onze vrienden sleutel van gastvrijheid WEEK 1 Het verhaal van de oude poortwachter laat de sleutel blinken zoals die van Simeon zo kan je de deur openen om Jezus welkom

Nadere informatie

Er vaart een boot op het grote meer

Er vaart een boot op het grote meer Er vaart een boot op het grote meer Er vaart een boot op het grote meer, met discipelen en de Heer. Maar bij storm en lelijk weer, roepen de vrienden: Help ons Heer! De Here zegt dan: Zwijg,wees stil.

Nadere informatie

Een meneer heeft veel ballonnen. Hij roept: Kinderen, kom erbij! Mijn ballonnen die zijn gratis. Wie wil een ballon van mij?

Een meneer heeft veel ballonnen. Hij roept: Kinderen, kom erbij! Mijn ballonnen die zijn gratis. Wie wil een ballon van mij? Een meneer heeft veel ballonnen. Hij roept: Kinderen, kom erbij! Mijn ballonnen die zijn gratis. Wie wil een ballon van mij? Wat een mooie luchtballonnen! Geel, oranje, groen en blauw. Kies maar uit Daan,

Nadere informatie

Wat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst.

Wat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst. Interview op zaterdag 16 mei, om 12.00 uur. Betreft een alleenstaande mevrouw met vier kinderen. Een zoontje van 5 jaar, een dochter van 7 jaar, een dochter van 9 jaar en een dochter van 12 jaar. Allen

Nadere informatie

WANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT

WANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT WANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT 1 Je leest waarschijnlijk dit boekje omdat je mama of papa of iemand anders speciaal in je familie Amyotrofische Laterale Sclerose heeft. Het is een lang woord en

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven.

TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. Beginsituatie: De lln doen als inleiding op het project rond geloven en de kerkwandeling, een filosofisch gesprek. Er komen verschillende

Nadere informatie

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Info Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Inhoud INHOUD 1. Waar gaat het over 3 2. Aanraken 4 3. Hoe noem jij dat? 5 4. Baas over

Nadere informatie

LES 4. Handelingen 12:1-19; Van Jeruzalem tot Rome: Verlost uit de gevangenis blz.109-116

LES 4. Handelingen 12:1-19; Van Jeruzalem tot Rome: Verlost uit de gevangenis blz.109-116 LES 4 Handelingen 12:1-19; Van Jeruzalem tot Rome: Verlost uit de gevangenis blz.109-116 De boodschap God hoort en verhoort onze gebeden voor elkaar. Leertekst: Terwijl Petrus onder zware bewaking zat

Nadere informatie

Mijn loverboy Verloren onschuld

Mijn loverboy Verloren onschuld Mijn loverboy Verloren onschuld in makkelijke taal simone schoemaker 8 Het verhaal van Lisa De dag begint goed. Ik word wakker met een blij gevoel. Yes, ik ben jarig! Ik ben zestien! Mijn moeder feliciteert

Nadere informatie

Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden

Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden zijn ouders hem, maar alle andere konijntjes noemden

Nadere informatie

WORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT. Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur

WORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT. Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur WORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur 1 Les één Welkom bij deze e-cursus waarin we je zullen laten zien hoe jij groter kunt worden en je problemen kleiner! Zijn er

Nadere informatie

Boek en workshop over het verlies van een broer of zus. Een broertje dood. Door Corine van Zuthem

Boek en workshop over het verlies van een broer of zus. Een broertje dood. Door Corine van Zuthem Het overlijden van een broer of zus is een ingrijpende gebeurtenis. Toch wordt het onderwerp in de rouwliteratuur doodgezwegen. Tot verbazing van Minke Weggemans. De pastoraal therapeute schreef er daarom

Nadere informatie

WAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN

WAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN WAAROM DIT BOEKJE? Dit boekje gaat over seksuele intimidatie op het werk. Je hebt te maken met seksuele intimidatie als een collega je steeds aanraakt. Of steeds grapjes maakt over seks. Terwijl je dat

Nadere informatie

Wie heeft die rare knopen erin gelegd? vraagt hij. Ik, geeft Bibi eerlijk toe. Vorige week waaide het nogal hard. Dus toen heb ik de rubberboot en

Wie heeft die rare knopen erin gelegd? vraagt hij. Ik, geeft Bibi eerlijk toe. Vorige week waaide het nogal hard. Dus toen heb ik de rubberboot en Het plan van Bart Dobber, niet doen! Bibi staat op het dek van het schip en kijkt naar haar hond die een kat achterna zit op de kade. Haar broer Bart ligt op de loopplank en peutert aan het touw van de

Nadere informatie

Waarom zijn er ongelukkige mensen?

Waarom zijn er ongelukkige mensen? Eerste Communieproject 8 Waarom zijn er ongelukkige mensen? De mensen doen niet wat God wil Je hebt gezien wat geluk is. Als mensen van jou houden, word je gelukkig. Niet iedereen is gelukkig. Als andere

Nadere informatie

Micha kijkt Ruben aan. Hij trekt een gek gezicht. Micha houdt niet van puzzelen, want de puzzels die oma maakt, zijn altijd heel erg moeilijk.

Micha kijkt Ruben aan. Hij trekt een gek gezicht. Micha houdt niet van puzzelen, want de puzzels die oma maakt, zijn altijd heel erg moeilijk. 1. Puzzelen Wie er het eerst is! Micha staat bij het schoolhek. Hij krijgt een harde klap op zijn schouder van Ruben, zijn grote broer. Oké. Micha is wel in voor een wedstrijdje. Hij begint meteen te rennen,

Nadere informatie

Medley 4: Liefdes medley

Medley 4: Liefdes medley Medley 4: Liefdes medley Wordt nooit verliefd - De Jantjes Zodra ik zestien jaren werd Heeft moeder me gezegd: "Mijn kind, vertrouw het manvolk niet Die kerels zijn zo slecht Ze maken al de meisies gek

Nadere informatie

ik? Houd je spreekbeurt over GGNet

ik? Houd je spreekbeurt over GGNet ik? Houd je spreekbeurt over GGNet 1 Houd je spreekbeurt over GGNet Krijg je zelf hulp van GGNet Jeugd? Of je vader/moeder/broer(tje)/zus(je) of iemand anders die je kent? Werkt één van je ouders bij GGNet?

Nadere informatie

Water Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven.

Water Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven. Water Egypte In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven. Ik ga naar een restaurant in Nederland. Daar bestel ik een glas water. De ober vraagt

Nadere informatie

Thema In en om het huis.

Thema In en om het huis. http://www.edusom.nl Thema In en om het huis. Les 22. Een huis zoeken Wat leert u in deze les? Praten over uw huis Informatie over het vinden van een nieuwe woning Praten over wat afgelopen is Veel succes!

Nadere informatie

Iris marrink Klas 3A.

Iris marrink Klas 3A. Iris marrink Klas 3A. 1 Inhoud. 1- Voorpagina 2- Inhoud, inleiding & mijn mening 3- Dag 1 4- Dag 2 5- Dag 3 6- Dag 4 7- Dag 5 Inleiding. Ik kreeg als opdracht om een dagverslag te maken over Polen. 15

Nadere informatie

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS)

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Stel dat dat (te grote wonder) gebeurt, ik betwijfel of dat zal gebeuren, maar stel je voor dat, wat zou je dan doen dat je nu niet doet? (p36)

Nadere informatie

Tik-tak Tik-tak tik-tak. Ik tik de tijd op mijn gemak. Ik haast me niet zoals je ziet. Tik-tak tik-tak, ik denk dat ik een slaapje pak.

Tik-tak Tik-tak tik-tak. Ik tik de tijd op mijn gemak. Ik haast me niet zoals je ziet. Tik-tak tik-tak, ik denk dat ik een slaapje pak. Tik-tak - Lees het gedicht tik-tak voor. Doe dit in het strakke ritme van een langzaam tikkende klok: Tik - tak - tik - tak Ik tik - de tijd - op mijn - gemak. Enzovoort. - Laat de kinderen vrij op het

Nadere informatie

Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen.

Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. Een klein gesprekje met God Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. God lachte breed. Dat is waar!, zei God. Jij bent ook het licht.

Nadere informatie

Nieuwsbrief 14, september 2010

Nieuwsbrief 14, september 2010 Stichting WoonMere Nieuwsbrief 14, september 2010 Redactie: Mariska Elfrink Hallo allemaal, Eindelijk is het dan gebeurt: we zijn verhuist naar ons eigen appartement! Inmiddels wonen we hier alweer een

Nadere informatie

Dit is een download bij het artikel Omdat je het kunt uit JOP COACH magazine, nr

Dit is een download bij het artikel Omdat je het kunt uit JOP COACH magazine, nr Honger! (voor jonge kinderen) Drie kinderen lopen naar school. Opeens zien ze een heel rare man in oude kleren. Hij vraagt om een beetje geld voor eten. Natuurlijk schrikken de kinderen en denken ze aan

Nadere informatie

Adam en Eva eten van de boom

Adam en Eva eten van de boom Adam en Eva eten van de boom God maakt een prachtig paradijs. Hij zegt: Het is heel goed. Maar God heeft ook een vijand, En weet jij wel wat hij doet? Het mooie wat God heeft gemaakt, maakt hij juist graag

Nadere informatie

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel Veertien leesteksten Leesvaardigheid A1 Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek Ad Appel Uitgave: Appel, Aerdenhout 2011-2016 Verkoopprijs: 1,95 Ad Appel Te bestellen via www.adappelshop.nl

Nadere informatie

Jezus vertelt, dat God onze Vader is

Jezus vertelt, dat God onze Vader is Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.

Nadere informatie

Auteur: Mirjam Wind, docent en coördinator NT2, Educatie Video s: Gabe Dijkstra en Rick Biemolt, studenten Alfa-college, MultiMedia en Design

Auteur: Mirjam Wind, docent en coördinator NT2, Educatie Video s: Gabe Dijkstra en Rick Biemolt, studenten Alfa-college, MultiMedia en Design Woord voor Woord is een programma mondelinge vaardigheden NT2 voor analfabete beginners. Het omvat 12 lessen. De ontwikkeling van het programma en de daarbij behorende video s is mogelijk gemaakt door

Nadere informatie

Een greep uit een presentatieviering met als thema: Licht zijn voor anderen

Een greep uit een presentatieviering met als thema: Licht zijn voor anderen Een greep uit een presentatieviering met als thema: Licht zijn voor anderen Openingstekst: (Door een ouder en kind) A. Zeg zou jij het licht aandoen? Je moet opschieten, want het is bijna tijd. Dadelijk

Nadere informatie

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk?

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Verantwoordelijkheid. Ja, ook heel belangrijk voor school!!! Het lijkt veel op zelfstandigheid, maar toch is het net iets anders. Verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Paaswake voor kinderen 31 maart 2018

Paaswake voor kinderen 31 maart 2018 We luisteren: - Veldhuis & Kemper is het mooi Is het constant een zooi Er is lief Er is leed Er is zuinig of breed Er is kort Er is lang Vrolijk en bang Er is hoop Er is stil Er is zang Er is langzaam

Nadere informatie

HANDIG ALS EEN HOND DREIGT

HANDIG ALS EEN HOND DREIGT l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG ALS EEN HOND DREIGT OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER HONDEN DIE DREIGEN. JE KUNT

Nadere informatie

Deurgèven: 4 & 5 mei 2014

Deurgèven: 4 & 5 mei 2014 Deurgèven: 4 & 5 mei 2014 As vri jwilliger loop ik zundesmörgens met bewoners van zorginstelling Wilhelmina van Sonsbeeck an de Bagijnesingel èven een blukkien umme. Op veer mei e-k de rolstoelen aover

Nadere informatie

Hey Russel! EEN BIJZONDERE VRIENDSCHAP. marian hoefnagel

Hey Russel! EEN BIJZONDERE VRIENDSCHAP. marian hoefnagel REALITY REEKS Hey Russel! EEN BIJZONDERE VRIENDSCHAP marian hoefnagel Een gekke naam Rudsel?? Jims mond valt open van verbazing. Is dat een naam? Hij kijkt met grote ogen naar de jongen die naast hem zit.

Nadere informatie

Melkweg. Een dagje ouder. Lezen van Alfa A naar Alfa B. Ouder worden

Melkweg. Een dagje ouder. Lezen van Alfa A naar Alfa B. Ouder worden Melkweg Lezen van Alfa A naar Alfa B Een dagje ouder Ouder worden Colofon Melkweg Lezen van Alfa A naar Alfa B: Een dagje ouder, 2013 Auteurs: Merel Borgesius Kaatje Dalderop Willemijn Stockmann Dit katern

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

We spelen in het huis van mijn mama deze keer,

We spelen in het huis van mijn mama deze keer, Jip en Janneke. Ik ben Jip. Ik ben Janneke en we wonen naast elkaar. Hij heet Jip, zij heet Janneke. en we spelen soms bij hem en soms bij haar. We spelen in het huis van mijn mama deze keer, we kunnen

Nadere informatie

Dierenvrienden? door Nellie de Kok. Samenvatting

Dierenvrienden? door Nellie de Kok. Samenvatting Dierenvrienden? door Nellie de Kok Samenvatting De hond is de baas in het huis, totdat er een kat bijkomt. Ze proberen allebei om bij de bazin in een goed blaadje te komen. De kat krijgt het voor elkaar

Nadere informatie

D E P A U L U S C A K E of de suiker is niet méér waard dan het zout

D E P A U L U S C A K E of de suiker is niet méér waard dan het zout D E P A U L U S C A K E of de suiker is niet méér waard dan het zout Personen Verteller Huisvrouw Cake ingrediënten; o Bloem o Zout o Suiker o Eieren o Kersen o Sukade o Krenten o Boter (Bij dit toneelstuk

Nadere informatie

Kom erbij Tekst: Ron Schröder & Marianne Busser Muziek: Marcel & Lydia Zimmer 2013 Celmar Music / Schröder & Busser

Kom erbij Tekst: Ron Schröder & Marianne Busser Muziek: Marcel & Lydia Zimmer 2013 Celmar Music / Schröder & Busser Kom erbij Kom erbij, want ik wil je iets vertellen, het is heel bijzonder, dus luister allemaal. Ik ken honderdduizend prachtige verhalen, maar dit is echt het mooiste van allemaal. Het gaat over twee

Nadere informatie

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis.

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis. Weer naar school Kim en Pieter lopen het schoolplein op. Het is de eerste schooldag na de zomervakantie. Ik ben benieuwd wie onze mentor * is, zegt Pieter. Kim knikt. Ik hoop een man, zegt ze. Pieter kijkt

Nadere informatie

E.H.B.O. Werkstuk Vera Kleuskens, groep 7

E.H.B.O. Werkstuk Vera Kleuskens, groep 7 E.H.B.O. Werkstuk Vera Kleuskens, groep 7 1 Vera Kleuskens groep 7 Inhoudsopgave Voorwoord... 3 Inleiding... 4 1. Wat is E.H.B.O... 5 2. E.H.B.O. vereniging... 6 3. Cursus... 7+8+9 4. Reanimatie en A.E.D....

Nadere informatie

Niet veel mensen krijgen deze ziekte en sommige volwassenen hebben er vaak nog nooit van gehoord of weten er weinig vanaf.

Niet veel mensen krijgen deze ziekte en sommige volwassenen hebben er vaak nog nooit van gehoord of weten er weinig vanaf. Je leest waarschijnlijk dit boekje omdat je mama of papa of iemand anders speciaal in je familie Amyotrofische Lateraal Sclerose heeft. Het is een lang woord en het wordt vaak afgekort tot ALS. Niet veel

Nadere informatie

Liturgie voor de scholendienst 2015

Liturgie voor de scholendienst 2015 Liturgie voor de scholendienst 2015 Kerk van de Nazarener & Christelijke Basisschool De Vliet Klaaswaal Zondag 1 februari Thema: Bestaat God (eigenlijk wel)? Welkomstwoord Uitleg over de kerk Kinderopwekking

Nadere informatie

Hoe lang duurt geluk?

Hoe lang duurt geluk? Hoe lang duurt geluk? Op dit moment ben ik gelukkig. Na veel pech ben ik dan eindelijk een vrolijke schrijver. Mijn roman is goed gelukt. En ik verdien er veel geld mee. En ik heb ook nog eens een mooie,

Nadere informatie

ROSANNE. Oh, oh, oh. Van Aemstel Produkties - De leukste uitjes van Amsterdam - www.amterdamexcursies.nl

ROSANNE. Oh, oh, oh. Van Aemstel Produkties - De leukste uitjes van Amsterdam - www.amterdamexcursies.nl ROSANNE Rosanne, ik weet dat er heel veel mannen zijn Elke keer weer een ander en mij doet 't pijn Want jou liefde waarmee jij mij soms verblijdt Wil ik liever, liever, liever, liever voor altijd Als ik

Nadere informatie

Apostolische rondzendbrief

Apostolische rondzendbrief oktober 9, 2011 Jaargang 1, nummer 1 Lieve mensen, Zo bent u een voorbeeld voor alle gelovigen in Macedonië en Achaje geworden. Wij zijn nu al weer een tijdje hier in het zuiden van Griekenland, in de

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF MET EEN LACH EN EEN TRAAN

NIEUWSBRIEF MET EEN LACH EN EEN TRAAN NIEUWSBRIEF MET EEN LACH EN EEN TRAAN Na een lange zomer met zon en regen is het weer tijd voor een nieuwe nieuwsbrief. Het is misschien een beetje gek maar onze nieuwsbrief lijkt een beetje op de zomer,

Nadere informatie

De woonkamer. Er staan veel dozen in de woonkamer, er staat een bank en een kast die half in elkaar gezet is.

De woonkamer. Er staan veel dozen in de woonkamer, er staat een bank en een kast die half in elkaar gezet is. SAMENWONEN 1. EXT. ROND HET HUIS - DAG Rond het huis. Judith en Peter zijn aan het verhuizen, er staat een verhuiswagen voor het huis. Judith en Peter lopen vaak heen en weer met dozen. Ze lachen naar

Nadere informatie

Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen

Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen www.edusom.nl Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen Het is belangrijk om veel woorden te leren. In deze extra les vindt u extra woorden bij de Opstartlessen 1 t/m 5. Kijk ook eens naar

Nadere informatie

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 MEMORY WOORDEN 1.1 TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 ik jij hij zij wij jullie zij de baby het kind ja nee de naam TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 2 MEMORY WOORDEN 1.2 TaalCompleet A1 Memory Woorden

Nadere informatie