Neonatologie Onthaalbrochure

Transcriptie

1 Neonatologie Onthaalbrochure INFORMATIE VOOR PATIËNTEN

2 INHOUDSTAFEL INHOUD Identificatiefiche van uw baby 5 1. Algemene informatie 7 2. Patiëntveiligheid op neonatologie 8 3. Toegang: enkel mama en papa Bezoek op neonatologie Opname van de baby Voeding van de baby Wat heeft uw kindje nodig? Wat brengt u mee? Even alleen zijn met uw baby? Mama mag naar huis Baby mag naar huis Wist u dat: Patiëntenrechten 18 2

3 3

4 4

5 Identificatiefiche van uw baby Mijn naam:... Ik ben geboren op:..., na... weken zwangerschap Ik weeg:... gram Ik meet:... cm Mijn schedelomtrek:... cm 5

6 Beste ouders, Eerst en vooral wensen wij u proficiat met de geboorte van uw baby. Uw baby vraagt verdere specifieke zorg, daarom besliste de kinderarts om uw kindje nog even op onze afdeling Neonatologie te houden. Wij hopen dat deze periode zo kort mogelijk zal zijn, zodat u snel uw baby weer bij u hebt. U bent hier steeds van harte welkom en we verzekeren u dat uw kindje de beste zorgen krijgt van onze dokters, vroedvrouwen en pediatrisch verpleegkundigen. Om u wat wegwijs te maken op de afdeling, stelden wij deze brochure samen. Mocht u verder nog vragen hebben, kan u steeds terecht bij het verplegend personeel of de behandelende kinderarts. 6

7 1. ALGEMENE INFORMATIE Neonatologie wil zeggen leer van de pasgeborene (neo = nieuw / naat = geborene). Een neonatale afdeling is een gespecialiseerde afdeling van het ziekenhuis waar zieke, te kleine en te vroeg geboren baby s worden opgenomen. Op onze afdeling wordt uw baby continu geobserveerd onder toezicht van een vroedvrouw of pediatrisch verpleegkundige. Uw baby krijgt hier de specifieke zorgen, aangepast aan zijn noden. We verzorgen volgens de methode van ontwikkelingsgerichte zorg om de ontwikkeling van de baby optimaal te laten verlopen. De meest voorkomende redenen van opname zijn: vroeggeboorte (minder dan 36 weken zwangerschap) te laag geboortegewicht voor de zwangerschapsduur (minder dan 2.300g) (dysmaturiteit) ademhalingsproblemen infectie opgelopen vóór, tijdens of na de geboorte ernstige aangeboren afwijkingen observatie na moeilijke bevalling pasgeborenen van moeders met een ziekte (vb. suikerziekte) ernstige voedingsproblemen temperatuurproblemen De kinderarts beslist wanneer uw baby opgenomen moet worden op Neonatologie. Elke dag onderzoekt de kinderarts in de loop van de voormiddag uw kindje en komt nadien ook langs bij de moeder, zolang zij zich nog op de Kraamafdeling bevindt. U kan met vragen ook steeds terecht bij het verplegend personeel. In het weekend en op feestdagen brengt de kinderarts van wacht alle kindjes en hun mama s een bezoekje. Jullie zijn ook vrij om het verpleegkundig dossier van uw kindje in te kijken. Daarin staat o.a. het gewicht dagelijks vermeld, hoe en hoeveel er gedronken werd, of er problemen waren Het personeel geeft je graag een woordje uitleg. 7

8 2. PATIËNTVEILIGHEID OP NEONATOLOGIE Veilige en kwaliteitsvolle zorg voor onze patiëntjes is een absolute prioriteit voor ons. Onze medewerkers volgen daarvoor procedures en we werken dagelijks aan het verbeteren van onze zorg. U, als ouder, kan ook meewerken aan een veilige en correcte zorg voor uw baby. Met deze tips helpt en werkt u mee aan de veiligheid van uw baby tijdens zijn of haar verblijf op Neonatologie. Laat uw baby altijd een identificatiebandje dragen Op het moment dat uw baby geboren wordt, krijgt hij/zij een identificatiebandje waarop de naam, voornaam en geboortedatum staat. Uw kindje moet dit bandje gedurende het verblijf in het ziekenhuis altijd aanhouden. Op Neonatologie beschikken we over speciale zachte bandjes om de huid van uw baby te beschermen. Controleer de gegevens op het bandje van uw baby telkens bij het wisselen. Meld onmiddellijk als zaken niet helemaal kloppen (vb. spelfouten in de naam, andere geboortedatum, enz.). Laat het bandje altijd aan. Vraag een nieuw bandje als de gegevens onleesbaar zijn geworden, of als het bandje afvalt. Tijdens het verblijf op Neonatologie zullen wij u regelmatig vragen naar de naam en geboortedatum van uw baby. Dit wil niet zeggen dat we deze vergeten zijn. Dit bevragen helpt ons vergissingen te voorkomen en maakt deel uit van een procedure. Wij rekenen hierbij op uw begrip en medewerking. Mijn baby heeft pijn! Ook baby s zijn gevoelig voor pijn, zeker bij bepaalde onderzoeken of handelingen. Wij proberen zoveel mogelijk te voorkomen dat uw baby pijn heeft. Indien nodig dienen wij pijnstilling toe voor een bepaalde procedure (vb. Infuus prikken, bloedafname, enz.). Wij proberen zoveel mogelijk andere storende prikkels te voorkomen of te verminderen op Neonatologie, zoals vb. fel licht en geluid. Wij evalueren regelmatig of uw kindje pijn heeft, hiervoor gebruiken wij een speciale pijnschaal gericht op pasgeboren baby s. Spreek ons aan als u vermoedt dat uw kindje pijn of ongemak heeft. Zo kunnen we samen met u kijken om uw baby zo veel mogelijk comfort te geven. 8

9 Vraag informatie over uw kind Een opname of een verblijf van uw baby op Neonatologie roept veel vragen en ongerustheid op. Vraag gerust uitleg aan de arts/vroedvrouw over de behandeling van uw kindje. U kan ook altijd bij de vroedvrouwen en verpleegkundigen terecht met ongerustheden of twijfels. Zo kunnen wij u en uw baby optimaal ondersteunen tijdens uw verblijf. Zorg ervoor dat uw baby niet kan vallen Een valpartij is snel gebeurd maar voor uw baby kan dit ernstig letsel geven! Zorg daarom altijd dat naast de baby, uzelf als ouder niet valt! Enkele tips: Laat uw baby nooit alleen of onbewaakt op het verzorgings- of waskussen liggen. Als u toch even weg moet, leg de baby terug in het bedje of vraag hulp aan de vroedvrouw. Op Neonatologie heeft uw baby vaak verschillende kabeltjes voor de opvolging. Als u uw baby verplaatst, zorg dat de kabels niet op de vloer liggen. Vraag een vroedvrouw om u te helpen. Sommige kabels kunnen (tijdelijk) losgemaakt worden. Vraag hulp om uw baby op te nemen of uit de couveuse te halen. Laat geen zaken rondslingeren in de ruimte rond de couveuse. Materiaal mag eventueel bij het verzorgingskussen van de baby geplaatst worden, kleertjes mogen in de schuif. Kies voor veilige schoenen als u op bezoek komt bij uw baby, liefst gesloten vaste schoenen. Indien u zich niet zo lekker voelt, vraag iemand u de baby aan te geven. Vraag om de bedsponden naar omhoog te doen als de baby bij u in bed ligt. Er zijn borstvoedingskussens ter beschikking wanneer de baby bij u in de zetel ligt. Veilige kangoeroezorg Als je samen met de baby geniet van huid-op-huidcontact, hou dan rekening met volgende veiligheidsregels: Zorg ervoor dat het mondje en het neusje vrij zijn. Laat de vroedvrouw helpen om je een veilige houding aan te leren. Zorg ervoor dat de baby niet wegglijdt. Interactie tijdens kangoeroezorg is belangrijk. Zorg ervoor dat je volledige aandacht naar je baby gaat en leg de gsm even langs de kant. 9

10 Propere handen Op Neonatologie proberen we zoveel mogelijk ziektekiemen tegen te gaan. Ook u en uw bezoek helpen ons daarin mee. Komt u bij uw baby op bezoek: In uw locker vindt u blauwe overschorten terug. U moet deze aandoen voor u de dienst betreedt. Wij vragen u om al uw juwelen (uurwerk, ringen, armbanden) eerst te verwijderen. Lukt dit niet, draag dan een handschoen. U kan uw juwelen samen met andere waardevolle voorwerpen opbergen in de locker. Was uw handen en polsen eerst met zeep, droog ze daarna af met een papieren handdoekje. Ontsmet tot slot uw handen met handalcohol. Bent u verkouden, draag dan een mondmaskertje over mond en neus. Ter bescherming van alle baby s, vragen wij dat het bezoek (uitgezonderd mama en papa) de baby s niet aanraken of opnemen. Elke zorgverlener ontsmet de handen met handalcohol voor of na elk contact met uw baby of bepaalde voorwerpen. Wij dragen korte mouwen, geen juwelen aan onze handen en houden onze nagels kort om het verspreiden van infecties zoveel mogelijk tegen te gaan. Spreek ons hier gerust op aan! De zorg voor uw baby staat voor ons centraal. 3. TOEGANG: ENKEL MAMA EN PAPA Enkel mama en papa zijn 24 op 24 uur welkom. U meldt zich eerst aan via de bel links naast de toegangsdeur. Zo heeft u toegang tot het sas. Dit is de tussenruimte vooraleer u toegang hebt tot de dienst Neonatologie. Hier kan u jassen en dergelijke aan de kapstokken hangen, of handtas en persoonlijke bezittingen in uw persoonlijke locker plaatsen. Uw gsm zet u uit zodat uw baby niet onnodig gestoord wordt. Hier kan u de handen wassen en ontsmetten. In de locker vindt u een blauwe overschort op naam van uw kindje. Soms zijn er technische handelingen nodig bij de andere baby s en kan er gevraagd worden even niet op bezoek te komen. Bijvoorbeeld bij het plaatsen van een infuus of een longline of als een baby acute medische zorgen nodig heeft. 10

11 4. BEZOEK OP NEONATOLOGIE Is uw baby 24 uur oud en is de toestand stabiel, dan zijn broertjes en zusjes (vanaf 6 jaar) welkom voor een bezoekje. Ook andere familieleden en vrienden (vanaf 12 jaar) kunnen jullie baby bezoeken. Dit kan dagelijks op vaste tijdstippen. Een informatiebrief met afspraken wordt u overhandigd. 5. OPNAME VAN DE BABY Baby in de couveuse Bij elke opname op Neonatologie wordt uw baby de eerste 24 uur in een couveuse gelegd omdat ze dan beter geobserveerd kunnen worden. Een couveuse is een verpleegplaats voor een pasgeborene, die warmer is dan een gewoon bedje. Couveuses zijn speciaal gemaakt voor te vroeg geboren of te kleine pasgeborenen die hun temperatuur nog niet goed kunnen behouden. De temperatuur wordt aangepast aan de behoefte van het kind. Door de couveuse circuleert steeds vers aangezogen lucht en er kan extra zuurstof gegeven worden indien nodig. De kinderarts beslist wanneer uw baby in een bedje mag, meestal is dit vanaf een gewicht van gram. Ook in hun bedje worden de baby s nauwkeurig gevolgd. 11

12 Bloedafname Er wordt een klein beetje bloed afgenomen, de baby maakt dit in enkele uren terug aan en wordt hierdoor niet zwakker. De resultaten geven de kinderartsen belangrijke informatie over de toestand van uw baby. Urineonderzoek Hiervoor wordt een urinezakje (dat aangepast is voor jongen of meisje) aangebracht om het plasje in op te vangen, soms lukt dit niet onmiddellijk en is een nieuw urinezakje nodig om een goed staaltje te bekomen. Monitoring De ademhaling, hartslag en zuurstofopname in het bloed van de baby kunnen voortdurend gemeten worden door speciale monitors. Deze zijn verbonden met het kindje door draadjes en elektroden. De vroedvrouw of pediatrisch verpleegkundige kan de gegevens aflezen van het scherm van de monitor. Infuustherapie Indien nodig, wordt er bij uw baby een infuus geplaatst voor toediening van voeding en/of medicatie. Dit wordt grondig gefixeerd want een baby is zeer beweeglijk. Op die manier proberen we te voorkomen dat uw baby later herprikt moet worden. Soms wordt de baby hiervoor even uit de couveuse gehaald. Bij langdurige infuustherapie kan de kinderarts beslissen om een longline te plaatsen, dit is een speciale infuuskatheter die langer ter plaatse blijft. Zuurstoftherapie Bij kindjes met ademhalingsproblemen is het mogelijk dat er zuurstoftherapie gestart wordt. Dit kan via de couveuse, een neusbrilletje of zuurstof onder druk met een neusmaskertje. Op die manier kan de baby gemakkelijker ademhalen. Volstaat dit niet en moet er beademd worden met een beademingstoestel, dan wordt de baby naar de NICU (neonatal intensief care unit) van het UZ Gent overgebracht. Het Jan Palfijnziekenhuis en het UZ Gent werken hier nauw samen. Eens de baby weer zelfstandig kan ademen en de toestand stabiel is, wordt hij terug naar het AZ Jan Palfijn Gent overgebracht. 12

13 Fototherapie Soms heeft de baby een gele huidskleur door een te hoog bilirubine-gehalte in het bloed (= afbraakstoffen van de rode bloedcellen). Dan moet het kind onder een speciale blauwe lamp waardoor de gele kleur langzaam verdwijnt. De oogjes van de baby worden daarbij afgedekt tegen het felle licht. Regelmatig wordt een staaltje bloed afgenomen om te bepalen of het vervolgen van de therapie nog nodig is. Bij te vroeg geboren kindjes is de kans groter dat fototherapie nodig zal zijn. 13

14 6. VOEDING VAN DE BABY Sondevoeding Afhankelijk van de zwangerschapsduur van uw baby en zijn fysische toestand, mag hij aanliggen of een kleine hoeveelheid zuigelingenvoeding krijgen. Soms is de baby echter nog te klein en te zwak om zelf te zuigen. Dan wordt de voeding via een kleine maagsonde gegeven. Dit is een dun plastiek slangetje dat door de neus tot in de maag komt. Uw baby ondervindt hier geen last van. De melkvoeding, dit kan dus ook afgekolfde moedermelk zijn, wordt door de vroedvrouw met een spuitje gegeven en loopt zo langzaam in het maagje. Borstvoeding Moedermelk is de beste keuze voor een premature baby (is o.a. licht verteerbaar en bevat antistoffen). Als u uw baby nog niet kan of mag aanleggen zal de vroedvrouw u helpen om af te kolven. We starten de eerste keer binnen de 2 uur na de geboorte als de gezondheidstoestand van de mama dit toelaat. Het colostrum (= eerste moedermelk) wordt opgevangen in een klein papflesje of spuitje en bewaard in de ijskast. Dit brengt u mee als u uw baby komt bezoeken. Als mama zich goed voelt, raden we aan af te kolven in aanwezigheid van uw baby. De kinderarts beslist wanneer uw baby de eerste keer mag aanliggen. Wees niet ontmoedigd als dit nog niet onmiddellijk lukt. Uw baby moet nog leren om het zuigen, slikken en ademen te combineren. Een hele opdracht voor zo een klein mensje. Daarom is het belangrijk dat u zoveel mogelijk op bezoek komt op Neonatologie om uw baby aan te leggen. Het is voor beiden een leerproces. Soms mag de baby wel reeds een beetje moedermelk krijgen maar nog niet aanliggen, dan wordt de moedermelk met een cupje gegeven (cupfeeding). 14

15 7. WAT HEEFT UW KINDJE NODIG? In de eerste plaats hebben alle baby s de aandacht van hun ouders nodig: aanwezig zijn, uw baby aanspreken, aanraken, kangoeroeën (huid op huid contact), verluieren, voeden, verzorgen Al deze zaken verstevigen de band tussen kind en ouder. Dit alles is evenwel afhankelijk van de medische toestand van uw baby en de beslissing van de kinderarts. Wij proberen u dan ook zo snel mogelijk te betrekken in de verzorging van uw kindje(s). Wij zullen u hierbij begeleiden, het is normaal dat u zich in het begin nog onzeker voelt. Ook als uw baby nog niet uit de couveuse kan, is dit belangrijk. De afgesloten deurtjes aan de voorkant en opzij kunnen openklikken en daarlangs kan u uw kindje aanraken en knuffelen, toespreken en eventueel helpen verzorgen en voeden De vroedvrouwen zullen u graag helpen. U ontvangt de brochure Verlangen, verwennen, verzorgen, verkennen waarin we ontwikkelingsgerichte zorg toelichten. Mama s die bevallen zijn met een keizersnede worden de eerste dagen met hun bed en daarna met de rolstoel naar Neonatologie gebracht. 8. WAT BRENGT U MEE? U mag een hemdje meebrengen om in de couveuse te gebuiken, een fleece of een dekentje kan leuk zijn om te kangoeroeën. Eenmaal uw baby uit de couveuse mag, kan je eigen kleertjes meebrengen en een mutsje om in het bedje aan te doen. U mag ook altijd een knuffel (klein, wasbaar, zacht, geen pluche) meebrengen om bij uw kleintje te zetten. Tekeningen van broertjes of zusjes mogen het bedje versieren, zo worden zij ook betrokken bij hun kleine broertje of zusje. Verder heeft uw kindje ook wat verzorgingsproducten nodig: babyzeep, badolie, toiletmelk, haarborsteltje Dit kan u van thuis meebrengen of u kan op de Materniteit een verzorgingsset bestellen. 15

16 9. EVEN ALLEEN ZIJN MET UW BABY? Ouder zijn van een premature of zieke pasgeboren baby is een emotionele gebeurtenis. We hebben alle begrip voor jullie gevoelens en proberen voor jullie een luisterend oor te zijn. Op eenvoudige vraag brengen we u graag in contact met onze maatschappelijke assistente die jullie professioneel kan bijstaan en hulp kan bieden bij allerlei vragen en problemen. We creëren een privacyhoekje dicht bij uw baby, in de relaxzetel, afgebakend door schermen. Ouders zijn 24 u op 24 u welkom op onze dienst. U mag ook op elk moment telefoneren om te weten hoe uw baby het stelt, ook s nachts als u aan het piekeren bent ( ). Foto- en videocamera zijn toegelaten. Zo kan u de eerste levensdagen van uw kindje(s) vastleggen. Hierbij vragen wij u beleefd de privacy van de andere patiëntjes en hulpverleners te respecteren. U mag ook altijd een (wegwerp-)fototoestel op de dienst achterlaten. Zo kunnen wij af en toe een foto nemen, bijvoorbeeld als uw baby vredig ligt te slapen. 16

17 10. MAMA MAG NAAR HUIS Het is een moeilijk moment voor jullie om naar huis te keren zonder uw baby. Voor u vertrekt zal de vroedvrouw met u overleggen wat haalbaar is om de volgende dag op bezoek te komen. We proberen een geschikt moment af te spreken dat aansluit bij een voedingsmoment. Geef uw telefoonnummer door, zo kan de vroedvrouw u steeds bereiken als er wijzigingen zijn in het afgesproken schema, bijv. als de baby vroeger wakker is dan voorzien. U kan de dienst best ook verwittigen als u de afspraak niet haalt. Hiervoor mag u dag en nacht naar de dienst bellen. Langer verblijf Voor de moeder geldt maximaal drie dagen opname op de Kraamafdeling na een vaginale bevalling en een vijftal dagen na een keizersnede. Is deze periode verstreken en uw baby moet nog langer op de Neonatologie verblijven dan kan u indien u dit wenst nog wat langer op de Kraamafdeling verblijven in een moeder/ kind formule (3 maaltijden en bedlinnen kosten ongeveer 32 per dag). Dit is wel afhankelijk van de kamercapaciteit op de Kraamafdeling. U neemt best even contact op met de hoofdvroedvrouw. 11. BABY MAG NAAR HUIS Als uw kindje de zwangerschapsleeftijd van 36 weken bereikt heeft, goed bijgekomen is (minstens gram), goed drinkt en er geen problemen zijn, mag hij mee naar huis. De kinderarts beslist hierover. Als u dit wenst maken we al een afspraak met een vroedvrouw die eventueel de volgende dag al op huisbezoek kan komen. De sociaal verpleegkundige van Kind & Gezin, met wie u eventueel al contact had tijdens uw verblijf in het ziekenhuis, regelt na het ontslag altijd een bezoek van een collega bij u thuis. De sociaal verpleegkundige kan u helpen met eventuele vragen of problemen. Als het nodig is, neemt zij contact op met de kinderarts. Twee weken na ontslagdatum maakt u een afspraak bij de kinderarts voor een eerste controle. 17

18 WIST U DAT: er een verlengd postnataal verlof mogelijk is bij een ziekenhuisopname van een pasgeborene die meer dan 7 dagen in het ziekenhuis verblijft. De moeder kan het postnataal verlof verlengen met het aantal dagen opname van de baby vanaf de achtste dag. De maximale verlenging bedraagt 24 weken, ze mag niet onderbroken worden en moet aansluiten op het postnataal verlof. De moeder bezorgt haar werkgever en het ziekenfonds een of meerdere attest(en) van het ziekenhuis, de eerste keer voor het einde van het postnataal verlof. u bij een meerling recht heeft op een moederschapsverlof van maximum 19 weken, betaald door het ziekenfonds. Prenataal 8 weken voor de vermoedelijke bevallingsdatum (waarvan 1 week verplicht) en 11 weken na de bevalling waarvan 9 weken verplicht en 2 weken facultatief. Het bevallingsverlof kan verlengd worden met het niet opgenomen zwangerschapsverlof. (= max. 18 weken ) elke pas bevallen moeder recht heeft op een aantal huisbezoeken van een vroedvrouw. Dit zonder voorschrift van de arts. Deze huisbezoeken worden terugbetaald door het ziekenfonds. Info: en PATIËNTENRECHTEN Als patiënt heb je recht op: Een kwaliteitsvolle dienstverlening; Vrije keuze van de zorgverstrekker; Informatie over je gezondheidstoestand; Het geven van toestemming voor starten of verderzetten van een behandeling; Een goed bijgehouden patiëntendossier; Bescherming van de persoonlijke levenssfeer; Klachtenbemiddeling. Indien je klachten hebt omtrent de zorgverlening of aanverwante diensten van het ziekenhuis, kan je bij de ombudspersoon terecht. Deze werkt neutraal en onafhankelijk en is gebonden aan het beroepsgeheim. Het doel van een ombudspersoon is te informeren, te bemiddelen en aanbevelingen te doen voor het vinden van een oplossing, indien mogelijk. Anonieme klachten kunnen niet behandeld worden. 18

19 Het ziekenhuis sluit haar aansprakelijkheid voor alle medewerkers en artsen niet uit. De rechtsverhoudingen voor de verschillende categorieën van beroepsoefenaars zijn: Artsen: zelfstandigen Verzorgenden, vroedkundigen en verpleegkundigen: werknemers Apothekers: werknemers Paramedici (kinesisten, logopedisten, ergotherapeuten, ): deels zelfstandigen, deels werknemers Individuele informatie over de rechtsverhouding tussen het ziekenhuis en de beroepsbeoefenaar kan schriftelijk en mondeling bekomen worden door een te sturen naar: of telefonisch via Contact met de ombudspersoon kan je aanvragen via de hoofdvroedvrouw, je arts of via het onthaal van het ziekenhuis. Je kan ook contact opnemen door een te sturen naar: of telefonisch via

20 Neonatologie T +32 (0) Watersportlaan Gent T +32 (0) F +32 (0) info@janpalfijngent.be - versie folder: juni v.u.: Rudy Coddens, voorzitter