MARCUS 7: Gemeente van onze Heer Jezus Christus,

Transcriptie

1 MARCUS 7: Hij vertrok weer uit de omgeving van Tyrus en ging via Sidon naar het Meer van Galilea, dwars door het gebied van Dekapolis. 32 Daar werd iemand bij hem gebracht die doof was en gebrekkig sprak, en men smeekte hem om deze man de hand op te leggen. 33 Hij nam de man apart, weg van de menigte, stak zijn vingers in diens oren en raakte met speeksel zijn tong aan. 34 Hij sloeg zijn blik op naar de hemel, zuchtte diep en zei tegen hem: Effata!, wat betekent: Ga open! 35 Meteen gingen zijn oren open, zijn tong kwam los en hij kon normaal spreken. 36 Hij beval de omstanders om aan niemand te vertellen wat er gebeurd was; maar hoe strenger hij het hun verbood, hoe meer ze het rondvertelden. 37 De mensen waren geweldig onder de indruk en zeiden: Alles wat hij doet is goed: zelfs doven laat hij horen en stommen laat hij spreken. Gemeente van onze Heer Jezus Christus, Het stond een tijd geleden in de krant: dat een 17-jarige doofstomme jongen staatsexamen VWO had gehaald. Met 17 jaar je examen VWO halen is al een prestatie en als je dan bovendien niet kunt horen en niet kunt spreken en dan slagen voor je examen...dat klinkt bijna ongelooflijk... En nu lazen we vanmorgen over een doofstomme die door Jezus werd genezen en dan vraag je je af: waarom doet ie dat niet bij iedereen. Er is een tijd geweest in de theologie waarin werd gezegd, dat de wonderverhalen in de Bijbel nooit echt gebeurd kunnen zijn en ze alleen maar zijn opgeschreven om het bijzondere van Jezus te benadrukken. Dat kan weliswaar al lang niet meer worden volgehouden, maar toch blijft de vraag: wat doen we ermee, wat willen ze ons zeggen? Dat iemand werd genezen? Ja zeker! Alleen: de genezingsverhalen waarvan ons wordt bericht zijn tekenen, signalen die naar de toekomst van God wijzen, lichtstralen in het donker van de nacht. En sterker, ze willen ons iets vertellen, elke genezing wordt ons al een preek verteld en is vol symboliek. Vanmorgen gaat het over iemand met een dubbele handicap: hij kan niet horen en spreekt bovendien nog moeilijk.

2 Deze man is één van de velen die lijden aan de gebrokenheid van het bestaan, een mens bedreigt in zijn menselijkheid, want mens-zijn heeft met communicatie te maken. Een gruwelijk voorbeeld illustreert dat. In 1970 vond men een meisje van 13 jaar die door haar psychotisch vader vanaf haar 20 e maand in een kleine donkere kamer was opgesloten. Ze woog 25 kg, was 1.35 cm en kon niet staan. Ze kreeg zorg en pas na 7 jaar maakte ze een tekening: een grote hand met een klein poppetje erin (zijzelf) met de woorden: ik mis mama. Een schokkend voorbeeld dat aantoont wat wij nodig hebben om te spreken en wat wij als eerste zeggen als wij spreken. Luisteren, spreken, bidden, roepen, zingen hoort fundamenteel bij het mens zijn en mensen die dovig zijn, of gestoord in hun spraakvermogen voelen zich daarom geïsoleerd. Ik maak het wel eens mee, dat een oor dicht zit, dat is lastig, maar het is te overzien, want die kan je laten uitspuiten en ik raak ook wel eens mijn stem kwijt, maar ook dat is tijdelijk. Maar echt doof zijn...en dan ook nog spraakmoeilijkheden hebben. Deze dove man leeft a.h.w. in een gesloten kamer met alle communicatieproblemen en isolement van dien; hij is zijn eigen citadel. Misschien kunnen dovige mensen dat vanmorgen goed aanvoelen... of verstaan de horende mensen ook wat hier wat gezegd? Het is misschien opvallend: deze man heeft geen naam en geen gezicht; hij wordt niet concreet getekend alsof ik word gevraagd me met hem te vereenzelvigen. Staat deze man niet symbool voor de mens die doof is voor de stem van God en niet in staat is te spreken in zijn naam, te zingen tot eer van zijn naam. In de jaren 80 schreef de voormalige secretaris van koningin Juliana, Mr. J. v.d. Hoeven, het boek wie doof is kan niet zingen en daarin analyseert hij onze cultuur. Hij schrijft: we horen niet goed met als gevolg identiteitscrisis, contactarmoede, communicatiestoornissen, mensen die elkaar niet meer verstaan, verbroken relaties,...en omdat we niet horen kunnen we ook niet goed meer spreken en produceren we wartaal in de vorm van ideologieën, schelden en schimpen en spreken we niet meer ten bate van onze medemens: doe uw mond open ten bate van de arme. Hij laat een denkbeeldige psychiater aan het woord die de volgende diagnose stelt bij de moderne mens: U weet niet hoe u moet handelen, omdat u niet weet wat u wilt en u weet niet wat u wilt omdat u niet weet wie u bent en u weet niet wie u bent, omdat u uzelf niet kent en u kent uzelf niet omdat uw oren zijn gesloten voor de stem die U tot uw bestemming heeft geroepen. Het is niet zo vleiend, wat er in het eerste deel van dat boek staat, maar het houdt ons wel een spiegel voor.

3 Die dove man uit het gebied van de Dekapolis, de tienstedenbond, de man die moeilijk spreekt kan ik wel eens zijn. Heb ik iets van een dove en spreek ik ook zo moeizaam? Als mijn leven zo toegesloten is, dan mag ik van geluk spreken als er vrienden om mij heen zijn die Iemand kennen die mijn geslotenheid openbreekt: Jezus, het Levende Woord. Maar wat een moeite kost het Jezus blijkbaar om deze man/mij het gehoor weer terug te geven. Komt er bij andere genezingen hoogstens een handoplegging aan te pas, hier wordt a.h.w. een gevecht geleverd voor het herstel. Dat Jezus zich voor de genezing helemaal inzet geeft aan dat het gehoor belangrijk is, want is niet het geloof uit het gehoor, is het niet de vreugde van de Bijbelse boodschap, dat ik ergens van op mag horen, dat ik niet alleen ben in het heelal, dat ik word aangesproken? Iemand als prof. van Ruler schreef in de jaren 50 al over het geluid van het moderne verkeer, dat ons het ware horen verhindert, maar wat is er sindsdien allemaal bijgekomen: video, dvd walkman, mp3 en wat zal er over 25 jaar niet zijn, allerlei afleidingsmogelijkheden. Hoe moeilijk is het opgroeiend tussen moderne communicatiemiddelen ook het evangelie te horen. Jezus levert een gevecht opdat we gaan verstaan. Een aantal zaken in dat gevecht vallen op. Ten eerste: Hij neemt de dove jongen apart. Als je dove mensen spreekt dan vinden ze het heel naar, dat het gesprek langs hen heen gaat en ze waarderen het zeer als je moeite doet er voor hen te zijn. Dat doet Jezus, Hij neemt tijd voor hem, spreekt hem persoonlijk aan en onderstreept het unieke. Is het niet heel belangrijk in onze massale en anonieme samenleving te weten dat er een God is die mij aanspreekt? Het tweede wat opvalt is dat Jezus veel gebarentaal gebruikt. Dat doe je sowieso bij doven, maar het is alsof Jezus alles op alles zet om herstel te zoeken. Hij steekt/graaft de vingers in zijn oren als was hij een tunnel aan het graven door een berg van stilte en Ps. 40 komt weer tot leven. Hij spuwt en raakt dan met zijn speeksel de tong van de man aan alsof er schepping plaats vindt en Hij ziet omhoog, Hij bidt. Alle middelen worden ingezet om dit ene duidelijk te maken: je moet horen dat je aangesproken bent en moeten we vandaag ook niet alles op alles zetten, de taal vinden om het weer verstaanbaar te maken, dat er Iemand van ons houdt. Maar wat vooral opvalt is dat Jezus zucht, de enige keer, dat hiervan gesproken wordt. Is dat een soort gebed, of geeft dat zuchten aan dat de doofheid een geestelijk probleem is, dat er zoveel mensen zijn die niet meer horen.

4 Als wij denken dat God niet meer hoort, Hem tot een probleem maken en roepen waar is God?, zou het dan ook goed zijn ook te overwegen of God misschien ons roept: waar is de mens, waarom horen jullie niet? En daarom klinkt die roep: Effata, word geopend! En het staat er in Jezus eigen taal, het aramees alsof het een sleutelwoord is, omdat er een gevangenis is, een gesloten cirkel die opengebroken moet worden. En het staat in het enkelvoud omdat Jezus geen oren en monden behandelt, maar een mens, de hele mens. En in een oogwenk wordt de man weggehaald van achter de gesloten muren van het niet kunnen communiceren, muren die hem gevangen hielden. En terstond werd de band van zijn tong losgemaakt en hij sprak goed, d.w.z hij kon weer contacten leggen en relaties aangaan, hij kon de rechte lofzang weer zingen. En wat zeggen de mensen? Hij heeft alles wel gemaakt! alsof er een nieuwe schepping had plaatsgevonden: En zie het was goed, zeer goed. De genezing van de dove kost blijkbaar heel veel moeite, de meeste moeite, want mensen openmaken voor de stem van God is een zware klus (7 werkwoorden zijn er voor nodig) en zeker vandaag, omdat ik zo afgeleid word, hardhorig ben en het ware luisteren leer ik soms pas als er een crisis is in mijn leven, als alles wegvalt en ik op mezelf word terug geworpen. Ik lees in dit verhaal, dat het God blijkbaar moeite kost om mij afgestemd te krijgen op de juiste zender en het is onder zuchten, dat de mens word geopend, bevrijd wordt, herstel vindt. De hele geschiedenis van God met de mensen is een geschiedenis van een zuchtende God, die bezig is de mens te scheppen naar zijn evenbeeld: luisterend, opengaand in een groeiproces. Toen Jezus op aarde was is daartoe eigenlijk het startsein gegeven: er kwam iets van die profetie van Jesaja tot leven: te dien dage, namelijk als de Here komt en met Hem het Rijk, dan zullen de ogen der blinden geopend worden ende oren der doven ontsloten worden, dan zal de lamme springen als een hert en de tong der stomme zal jubelen. Even ging er iets van oplichten in Jezus, die één en al oor voor zijn Vader was en de weg van het lijden ging en in zijn lijden en sterven al onze smarten op zich nam zodat op de Paasmorgen het grote wonder gebeurde Effata, word geopend. De muur van dood en graf werd verbroken en wie gelooft mag ingaan door de open poort van de nieuwe gemeenschap met God. Het is de bedoeling dat ik daarvan ophoor en dat ik me van daaruit inzet ten dienste van mijn dove broeders en zusters en dat ik tekenen van hoop ga stellen en iets laat zien van de nieuwe gemeenschap, van een nieuw verstaan met elkaar. In de christelijke gemeente mag steeds weer worden beleefd dat er nieuwe mogelijkheden worden geopend, daar waar de weg afgesloten lijkt.

5 Bedenk eens wat het betekent tot een gemeenschap te behoren waar wordt geleefd uit de verhalen van de Rietzee die zich opende voor het volk Israël en van het graf dat werd geopend, van gevangenisdeuren die werden geopend...van harten werden geopend? Effata! Klinkt het steeds weer Mag er niet geloofd worden, dat daar waar een deadlock is, een doodlopende levensloop er toch perspectief komt, dat gesloten levens open bloeien, dat vastgelopen relaties loskomen, dat mensen opgesloten in bitterheid en wrok, worden geopend, dat mensen die de deur naar de kerk en naar God en de kerk hadden dicht gedaan weer een open deur vinden...effata! In de oude kerk had men een prachtig gebaar in de doopliturgie. Na de geloofsbelijdenis en het Onze Vader raakt de priester de oren van de dopeling aan met speeksel en zei: Effatha. Effata, het is het machtswoord waaruit de kerk leeft en dat haar in staat stelt goed te spreken, helder, overtuigend en geloofwaardig en zo word je een spraakmakende kerk. Want wie doof is kan niet zingen, maar wie hoort, wie genezen is van zijn deadlock, die leeft tot eer van God en tot heil van de mensen. Amen Zingen: Psalm 103:1,5 Stilte-Votum-Groet Zingen: Klein Gloria Verootmoediging Zingen: Gezang 19:2,3 Genadewoord en leefregel Zingen: Gezang 7 Gebed kinderen naar voren Zingen: Lied 425 (EL) Lezing: Jesaja 35:3-7 Lezing: Marcus 7:31-37 Zingen: 326:1,2 Verkondiging Zingen Gezang 317 Collecte Gebeden Zingen: Gezang 305:2

6 Zegen